Verhoging olieprijs zal inflatie doen toenemen Radio- en televisieprogramma's Werkloosheid academici kan meevallen als zij wat inkomen prijsgeven Gezinszorg ziet nieuwe opzet nog niet zitten Even puzzelen ICLLy VAN ARNHEM President Ford over OPEC-besluit: Prof. Tinbergen sprak voor VU-studenten Termijn aanvragen huursubsidie verlengd Bezwaren tegen onvoldoende overleg 2 5 H 1 E 17 1 1 27 23 1 32 Storm oorzaak van veel schade ra Ei MAANDAG 29 SEPTEMBER 1975 BINNENLAND - RADIO EN TV Van onze economische redactie AMSTERDAM Het besluit van de OPEC-landen om de prijs van ruwe olie met 10 procent te ver hogen zal niet alleen de inflatie in de gehele wereld doen toenemen, maar ook het kwetsbare pro ces van het economisch herstel in hoge mate belemmeren. Verder zullen de arme landen opnieuw zwaar worden getroffen. Aldus de Amerikaanse president Ford in een reactie op het zaterdag na veel moeite tot stand gekomen compromis-besluit van de Organi satie van Olie Producerende en ex porterende landen. Ford heeft er bij het Amerikaanse Congres op aangedrongen met spoed een natio nale energiepolitiek uit te stippe len. De Europese Commissie, het 'dage lijks bestuur' van de EG. noemde het OPEC-besluit 'een stap in de verkeerde richting". Als 'wellicht rampzalig' achtte men de beslissing voor de ontwikkelingslanden. 'Zelfs als de OPEC aan deze landen kor tingen zal geven, zal de afstand tussen de economisch sterke en zwakke landen nog groter worden'. Ook in luchtvaartkringen is het OPEC-besluit niet met gejuich ont vangen. Een functionaris van de International Air Transport Associ ation (IATA), welke organisatie in Oslo de komende dagen over de luchtvaarttarieven gaat praten, noemde de OPEC-beslissing 'heel slecht nieuws'. We zijn bijzonder ongerust over deze ontwikkeling zo zei hij. IATA-president Knut Ha- grup, tevens president van de Scandinavian Airlines, verklaarde dat er voor tal van projecten al een tariefsverhoging van 12 procent in de pen was. 'Met de nieuwe prijs verhoging voor de ruwe olie. ziet het er nu echter naar uit, dat een grotere tariefsverhoging noodzake lijk zal zijn'. 'Vriendelijk gebaar' De olielanden zelf hebben het be sluit om de prijs van ruwe olie met 10 procent te verhogen een 'vrien delijk gebaar' jegens de industriële landen genoemd, en een bewijs van goede wil voor het houden van een internationale energieconferentie- Zoals bekend, wil Frankrijk op 13 oktober een voorbereidende confe rentie daartoe bijeenroepen. Een woordvoerder van een van de grote olieconcerns in ons land zei op dit moment niet te kunnen zeg gen. wat de invloed van de duurde re ruwe olie straks zal zijn op de in Nederland geldende olieprijzen. Een belangrijke rol speelt daarbij nl. de marktsituatie van de diverse olie- produkten. Het ziet er echter naar uit, zo zei hij, dat uitgaande van een stabiele marktsituatie - de ver hoging van de ruwe olieprijs met 10 procent bij doorberekening in de prijzen van de verschillende olië- produkten deze gemiddeld 1,7 cent per liter duurder zal maken. Na vier dagen van uiterst harde onderhandelingen besloten de OPEC- landen zaterdagmorgen in We nen de prijs van een vat ruwe olie (159 liter) 10 procent duurder te maken en te brengen van 10,46 op 11,51 dollar (van ongeveer 28 gul den op 31, gulden). Een aantal OPEC-landen, waaronder Iran, wilde een grotere prijsverhoging. Saoedi- Arabië heeft zich daar evenwel met klem tegen verzet. Dit land wilde eerst beslist niet verder gaan dan 10 procent in twee etappes, t.w. 5 procent verhoging per 1 oktober en nog eens 5 procent per 1 januari. Van onze onderwijsredactie AMSTERDAM 'Als de academici bereid zijn een paar procent minder te verdienen, hoeft de werkloosheid voor deze groep geen schrikbarende vormen aan te nemen'. Deze stelling verdedigde de econoom prof. dr. J. Tinbergen zaterdag op de lustrumverga dering van de studentenvereniging Institutio Amicitiae Nostrae aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Van een verslaggever DEN HAAG Staatssecretaris Van Dam heeft besloten dat huurders van woningen nog tot 1 januari gelegenheid hebben Individuele huursubsidie aan te vragen. De ter mijn van indiening is dus met drie maanden verlengd. Het is verder gebleken, dat een aantal huurders die in het vorige tijdvak reeds aan vullende huursubsidie hebben geno ten in de mening verkeren, dat zij nu automatisch een bijdrage krij gen. Dit is beslist niet het geval. De bijdrage moet elk jaar opnieuw worden aangevraagd. Prof. Tinbergen gaf eerst een kort overzicht van zijn onlangs versche nen boek over inkomensverdeling. Daarin kwam hij tot de conclusie dat de verhouding aanzienlijk is gewijzigd in het voordeel van de laagstbetaalden. Ook de academici hebben daarbij een veer moeten laten. Omstreeks 1900 verdiende een academicus in in ons land bruto ongeveer zeven maal zoveel als een gemiddelde werknemer. In 1970 was die verhouding tussen de bruto salarissen vier op één. Prof. Tin bergen verwacht dat nog twintig jaar later het bruto-inkomen van de academicus 'slechts' tweeëneen half maal zo hoog ligt als dat van de gemiddelde werknemer. De technische ontwikkeling heeft weliswaar de vraag naar academici snel doen toenemen, maar tegelij kertijd is het onderwijs drastisch uitgebreid. Het aanbod van hoger geschoolden is in de afgelopen pe riode sneller gegroeid dan de vraag. Daardoor zien we nu een werke loosheidspercentage van ongeveer vier procent, waarmee academici - in vergelijking met andere bevol kingsgroepen - er overigens niet extra slecht afkomen. Prof. Tinbergen meent dat de maatschappelijke ontwikkeling sinds 1900 heeft aangetoond dat de maatschappij zeer plooibaar is bij het opnemen van hooggeschoolden. In 1900 maakten de academici slechts een half procent van de beroepsbevolking uit. Nu is dat al vijf procent. Gezien de grote vraag naar hoog gekwalificeerde arbeid, hoeft men niet somber te zijn. Een voorwaarde daarbij is wel dat aca demici bereid zijn rekening te hou den met de maatschappelijke be hoefte. Bovendien moeten ze hun salarissen enkele percenten verla gen. 'Als dat gebeurt ben ik ervan overtuigd dat er nog voor veel mensen heel veel zinvol werk te doen is', aldus prof. Tinbergen. Minister erelid Na de rede van Tinbergen kreeg de oud-rector van de Vrije Universi teit. prof. W. F. de Gaay Fortman, thans minister van binnenlandse zaken het erelidmaatschap van de studentenvereniging van de VU aangeboden. Deze vereniging is vijf jaar geleden ontstaan door fusie van het studentencorps (waarvan prof. De Gaay Fortmman ook ooit rector is geweest) en de vrouwelij ke studentenvereniging. Prof. De Gaay Fortman zei dat hij bijzonder ingenomen was met het erelid maatschap. 'Ik meen dat voor stu dentenverenigingen die ontspan ning en gezelligheid combineren met studie en bezinning nog een grote toekomst is weggelegd'. 'Zwarte dag' Van een onzer verslaggevrs DEN HAAG Ruim vijfhonderd werkers in de gezinsverzorging hebben zaterdag geprotesteerd tegen de plannen die minister Van Doorn en staatssecretaris Meijer van CRM met de gezinsverzor ging hebben. Zij vinden het onmogelijk, dat de nieuwe financie ring van de gezinszorg en andere plannen al met ingang van 1 januari 1976 zullen worden doorgevoerd. Dat is praktisch niet haalbaar. In de onderhandelingen met CRM zal in de eerste plaats om uitstel worden gevraagd. In de protestbijeenkomst, georgani seerd door de centrale raad van de gezinsverzorging, bleek dat men het er wel mee eens was dat de Alge mene bijstandswet straks wordt uitgeschakeld voor de hulpverlening door de gezinsverzorging. Ook wa ren er geen overwegende bezwaren tegen ht pelan de particuliere hulp verlening via de gemeentelijke so ciale diensten uit de sfeer van de Bijstandswet te halen en over te hevelen naar de instellingen voor de gezinszorg. De door de minister voorgeschreven bezuiniging van dertig miljoen gul den (de totale omzet bedraagt in 1975 790 miljoen gulden) werd re delijk geacht. De dertig miljoen komt ongeveer overeen met de Jaarlijkse reserveringen van de in stellingen. Tegenover deze bezuini ging staat dat CRM 37,5 miljoen gulden extra beschikbaar stelt voor bijvoorbeeld de uitbreiding van de bejaardenhulp en de uitbreiding van de leiding van de instellingen. Kritiek De grote grief van de gezinsverzor ging was dat de minister zonder voldoende overleg het besluit over de financiering (niet meer via de Bijstandswet) en over de bezuini ging had genomen. De bewindsman heeft hierover intussen zijn spijt betuigd. Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van CRM en van de gezinsverzorging zal nu de plannen van de minister verder uitwerken. Een belangrijk punt is dat bij de nieuwe subsidiëring de instellingen voor de gezinszorg voldoende ruim te houden voor een eigen beleid, afgestemd op de plaatselijke situa tie. De vrees was groot dat het particulier initiatief in het nauw zou komen. De nieuwe opzet brengt ook met zich mee. dat de tarieven voor de hulp zo worden dat slechts bij hoge uitzondering een beroep wordt ge daan op de Bijstandswet. De minis ter wenst echter dat voor de hulp naar draagkracht wordt betaald. Hier ziet de gezinsverzorging in de praktijk grote moeilijkheden. Voor al wat genoemd werd een 'agressie ve schaal' zou schade kunnen ver oorzaken aan de hulpverlening. Verder wil men vasthouden aan de norm van een leidster voor een team van vijftien, terwijl de minis ter een leidster op de dertig vol doende vindt. De 225 instellingen die zaterdag in Den Haag vertegen woordigd waren toonden duidelijk ongerust te zijn over de plannen van CRM en gaven opdracht de komende tijd harde onderhandelin gen met CRM te voeren. 3 4 6 7 9 11 12 u Ib 18 20 ■21 22 23 kT 25 2 b 28. 30 Horizontaal. 1. vervelend wezen, 5. meisjesnaam, 9. geneesmiddel, 11. taai twijgje, 13. keur, 15. handegge, 17. tijdperk, 18. woonboot, 19. wa terverf schildering, 21. Indon. naam voor Nw. Guinea, 22. ranonkelach tige sierplant. 24. strelng, 26.1 zout ziederij. 27. rijstbrandewijn, 28. reeds. 30. strijdperk, 31. jaarboeken, 32. bijrivier van de Oker, 33. einde. Verticaal. 2. loze streek, 3. reeks (gew.), 4. mier (gew.), 5. plaats in Gelderland, 6. plaats in Italië, 7. pachter, 8. bijbels figuur, 10. Spaanse lengtemaat, 12. avontuur, 14. schedelboor, 16. skilopen, 19. jongensnaam. 20. vragend voor- naamw., 21. hevig, 22. foefje (Ind.), 23. gebergte in Rusland, 24. roofvo gel. 25. handweefwerk, 27. palm boom, 29. een zekere, 30. Engels bier. Oplossing van gisteren Hor. 1. alm, 4. eed, 7. aard, 8. om. 10. aria, 13. sa, 14. na, 16. een. 17. adder, 19. Eli. 20. er, 21. ir. 22. Anne. 24. la, 26. mate, 27. spa. 28. opa. Vert. 2. lal, 3. maand, 4. e.d., 5. do, 6. kasteel, 9. minaret, 11. ra, 12. ver, 15. adé. 17. air, 18. Era to, 21. in. 23. nep, 25. as, 26. ma. De nieuwe olieprijsverhoging, waar mede de OPEC-landen elkaar uit eindelijk hebben gevonden, geldt tot en met juni van het volgende jaar. De prijsverhoging komt erop neer. dat de olierekening van de gehele wereld met een slordige 10 miljard dollar (27 miljard gulden) zal toenemen. De olieministers van de OPEC-lan den hebben geen besluit genomen over het al dan niet afschaffen van de dollar als eenheid voor de note ring van de olieprijzen. Een besluit daaromtrent is uitgesteld tot de volgende vergadering van de OPEC. die op 20 december wordt gehou den. Zinspelend op de in Spanje vol trokken doodvonnissen zei de mi nister dat 'deze dag een zwarte dag was voor allen die geloven in een toekomst waarin gerechtigheid en barmhartigheid zullen zegevieren'. Hij herinnerde de studenten eraan dat zij in een bevoorrechte situatie studeren, die grote verplichtingen oplegt'. Ik hoop dat de maatschap pij op u mag rekenen als het gaat om de strijd voor gerechtigheid en barmhartigheid'. De lustrumviering van de studen tenvereniging van de VU wordt de ze week voortgezet- Woensdag wordt in het hoofdgebouw van de VU een congres gehouden over werkloosheid onder academici on der de titel 'Na het W.O. in de W.W.'. Van der Stoel vaag over Spanje Er zijn tekenen, die erop wijzen dat in Spanje veranderingen op til zijn, maar, waar ze toe zullen leiden, is nog niet te zeggen. Zo ongeveer hield minister Van der Stoel zich zondagavond ln het vage. Al even vaag bleef hij toen Pieter de Vink voor Panoramiek zijn reactie vroeg op de zaterdag uit gesproken mening dat we met ons protest tegen Franco's dictatuur te laat zijn. De bewindsman zei daarop dat er lang naar gestreefd Is om Spanje te isoleren. Dat zegt de man in de straat niet veel. Hem ontgaat het ten enenmale waarom het allemaal zo moeilijk zou moeten zijn. En waarom we na een oorlog tegen het nazisme te hebben gewonnen, zo lang het fascistisch regiem in Spanje heb ben getolereerd. Waarom? Daarvoor zijn misschien een hele boel motieven op te sommen. Amerika kan vanwege eigen veiligheid dit Spanje niet voor het hoofd stoten. En veel Neder landers kunnen er niet buiten omdat ze daar voordeliger lm de zon liggen. Bovendien: waar moet je straks Sinterklaas anders vandaan laten komen? Geen wonder dat de minister niet recht voor zijn raap zegt wat hij er privé van denkt. Alistair Cooke heeft aan het slot van zijn serie over de geschiedenis van Amerika duidelijk laten uitkomen dat hij geen historicus is. Zo'n man, zei Cooke, blijft zeker dertig jaar uit de buurt van zijn eigen tijd om te voorkomen dat hij door alle bomen het bos niet meer ziet. Cooke daarentegen waagde zich wel aan het heden: hij is niet voor niets journalist. Ook hij vraagt zich af of Amerika een nieuwe opgang beleeft of aan verval toe is. Helemaal gerust is hij er niet op. Men is en dat geldt niet alleen voor Amerika) gaan geloven dat vrijheid betekent, dat alles mag. Vergeten wordt dat ware vrijheid zelfdiscipline vergt. Cooke mag dan geen historicus en geen cultuur- filosoof zijn, van zijn verhalen en interpretaties zal heus wel wat zijn blijven hangen. De Brandpunt-redactie heeft de beroeringen rondom de executie van politieke gevangenen in Spanje in zo breed mogelijk verband aan beschouwingen onderworpen. Beel den daarbij van opgewonden maar ook van ontroerde mensen. Zoals Piet Laros, die aan de burgeroorlog deelnam en nog altijd strijdt tegen het fascisme. Er is even geducht aan het publieke geweten gerammeld, maar of het lang wakker zal blijven, mag worden betwijfeld. We leven snel en ver geten vlug. Dat geldt misschien ook een beetje ten aanzien van het behoud van een gezonde fauna, echte natuurvrienden en dierenlief hebbers die meer van zichzelf dan van het dier houden. Rien Poortvliet heeft het zaterdag allemaal lekker duidelijk uit de doeken gedaan en de noodzaak van de jacht haar scherp gesteld tegenover het rekken van een 'ondierlijk' bestaan. Het zal echter nog vaak moeten worden herhaald. TON HYDRA ZANDVOORT De hevige storm van het afgelopen weekeinde heeft op verschillende plaatsen in ons land nogal wat schade aangericht. Zo werd in Zandvoort het dak van een consumptietent gerukt en 150 meter verder neergesmakt. Er de den zich geen persoonlijke onge lukken voor, maar de schade was aanzienlijk, ongeveer 100.000 gulden. Een felle, uitslaande, door de storm aangewakkerde brand, heeft zater dagavond een boerderij in Eem- brugge volledig verwoest. De schade bedraagt ongeveer 400.000 gulden. De oorzaak van de brand is ver moedelijk een geëxplodeerde televi sie. De storm en de daarmee gepaard gaande regenbuien zijn er de oor zaak van gewest dat de 'open dag' van de vliegbasis Leeuwarden za terdag voor een groot deel in het water is gevallen. Door de aanhou dende regens moesten tal van bui tenactiviteiten worden afgelast. Programmaonderdelen, waarbij ver scheidene vliegtuigen tegelijkertijd in de lucht moesten zijn, konden niet doorgaan vanwege de storm. De vliegshow moest halverwege vrij abrupt afgebroken worden, toen hevige regenbuien over de vliegba sis trokken. De vakcentrales bespreken vandaag de verschillende boycot-acties zei hij. De heer Humfrie H. Puckelton trad zonder vrees op de reus van een ridder af, terwijl de geplunder de reiziger op de achtergrond ang stig toekeek. 'Goedenmorgen heer Reynout', sprak hij beleefd. 'Zullen we meteen maar tot zaken komen? U wilt vechten hè? Nou. dat kan'. Een wrede lach krulde om de mond van Ruwe Reynout en hij bulder de met zware basstem: 'Wat zal ik met jou doen? Gehakt hakken of Duitse biefstuk? Het, blijft mij om het even'. 'Ik zou maar uitkijken', antwoordde Humfrie. 'De laatste reus, die met mij wilde vechten, kwam er na drie maanden achter, dat hij nog leefde. Dat was een boffert, Reynout, want gewoonlijk ben ik niet zo zachtmoedig'. Deze woorden klonken allemaal natuur lijk erg dreigend en daarom maakte de arme reiziger dat hij er als een haas vandoor ging. 'Dit is geen gezonde plaats', mompelde hij. 'Hier komen afschuwelijke brokken van.Humfrie H. Puckelton ging intussen rustig door met zijn groot- sprekerij. 'Luister goed, heer van Kneutjesbroek', hernam hij. 'Je ziet er tamelijk indrukwekkend uit in dat blikken pak van je, maar toch lijk je me wat slap. O, o, o, als je toch eens wist wie ik was. Dan rende je waarschijnlijk van pure angst weg naar het andere eind van de wereld'. 'Wie ben jij dan?' wilde Reynout weten. 'Ik ben Hum frie, de Reuzendoder', antwoordde de Brit, 'gistermiddag nog klief ik met één klap de reus Knolleneus middendoor. PELLI, PINGO EN HUN VRIENDEN i DE REIS HEEFT IME DORS- -5.JI TIS GEMAAKT! IK BB- -- 1 TWIJFEL OF ERINDE6R0T ^ÏÉnsHiÊ^ a.PIKD0NKERlJ W niervindenwe &NIET5TE DRINKEN, FERDINAND Radio vandaag Speciaal TV vandaag HILVERSUM I NCRV: 7.00 Nws. 7,02 Het levendè- woord. 7.08 (S) Preludium. 7.30 Nws. 7.40 (S) Alit. 7.55 (S) Aangestipt. 8.00 Te Deum Laudamus. 8.24 Op de man af. 8.30 Nws. 8.S6 Gymnastiek voor de üuIsvt. 8.45 Plein Publiek. 10.30 Nws. 10.33 Lich te koorzang. 10.50 Schoolradio. 11.00 (S) In 't zilver. 12.00 (S) De Klllma Hawaii- ans Show. 12.21 Voor boer en tuinder. 12.26 Med. voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S) Akt. Aansl.' Makro. 13.00 (S) Metropoleorkest. 13.30 (S) Onder schooltijd. TROS: 15.00 (S) Het kind en wij. 15.30 Nws. 16.33 (S) Klassieke mu ziek. 16.00 (S) Een mondje Frans. 16.30 Keerpunt. OVERHEIDSVOORL.: 17.20 Su riname Journaal. 17.30 Nws. TROS: 17.32 Akt. PP: 18.19 Uitzending van de PvdA. TROS: 18 30 Nws. 18.41 (S) Eel Canto. E.C.: 20.00 (S) Licht over het verre oosten, doe. 20.30 (S) Finale voor U. 21.00 (S) EO-Metterdaad. 21.10 (S) Grammofoonmuziek. 21.15 Avondoverden king. NOS: 21.30 Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap. 21.45 (S) Eurolight. 2225 BOND LONDER NAAM. 22.30 Nws. NCRV: 22.40 Akt. NOS: 22.50 (S) Hobby- scoop. 23.20 NOS-Jazz, Jazz in aktie. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas tiek. 7.20 (S) SpitsuuT. 8.00 Nws. 8.11 Aktualltelten. 823 Spitsuur 9.00 (S) VA RA Dans orkest 9.35 WAterst. 9.40 (S) VARA-gram presenteert. NOS: 9.50 Mu ziek udt de Middeleeuwen en Renaissan ce. 10.30 Meer over minder. (11.00 Nws.) 11.40 R.V.U. 12.00 Den Haag deze week. 12.15 Uitzending van Symbiose. 12.30 (S) Promenadeorkest. 12.50 Suriname deze week. 13.00 Nws. VARA: 13.11 Akt. 13.20 Ombudsman. NOS: 13.30 Vonken onder de as. 13.50 Kliniek voor kleine hulsdie- ren. 14.30 (S) Zoeklicht op Nederland. 1600 Nws. E.O.: Licht en uitzicht. 16.40 (S) Eigenwijs, kinderprogramma. 17.00 (S) Na Vijven. OVERHEIDSVOORLICH TING: 17.40 DenHaag aan de lijn. 17.55 Med. 18.00 Nws. 18.11 Klankbord. 18.30 (S) Jeugdtoer. 19.00 (S) Orgelbespeling. 1925 (S) WU hebben een woord voor de wereld. 19.40 Bijbelstudie NCRV: 20.00 Nws 20.05 (S) Overdenking. 20.15 (S) Orgelconcert. 21.35 (S) Bariton en plano. 22.15 (S) Llterama. 22.45 (S) De zon gaat achter lets of Iemand onder, hoor- .13 (S) Orgelconcert. 23.55-24.00 O De NCRV start met de verto ning van een Engelse kolderstrip met David Jason als geheimagent Edgar Briggs. Ned. 1/19.50 0 Met Hombre uit 1967 opent de TROS een serie films waarin Paul Newman de hoofdrol speelt. Ned. 2/20.25 Het Journaal wordt niet meer op beide netten tegelijk uitgezon den, maar gesplitst in 'lang' en 'kort'. Ned. 2/20.00-Ned 1/21.35 0 De TROS beticht actualiteiten. Ned. 2/22.15 Catherine Keyl sprak met Elias Chacour, christen-Arabier, en Is raëli. Ned. 1/22.20 0 Duitslandkijkers met belang stelling voor historie kunnen een documentaire volgen over de Bo heemse veldheer Wallenstein, die in de dertigjarige oorlog een merk waardige rol heeft gespeeld. Dultsl. 1/21.45 De NOS herhaalt een program ma van Bob Uschi over ervaringen in klinieken voor kleine huisdieren. Hilv. 2/13.50 Over het onderwerp 'met kin deren onderweg' komt in Literama van de NCRV o.a. de schrijfster Tjits Veenstra aan het woord. Hilv. 2/22.15 (8.03-8.06 Radiojournaal). 9.03 Pep op drie: arbeidsvitaminen. 11.03 Radiojour naal. 11.08 (S) Drie draalt op verzoek. 12.03 (S) Drie tussen de middag. 14.03 Akt. 14.06 (S) Pop-kontakt. 15.03 (S) Pop Kontakt II. 16.03 (S) De hltmeestere. (17.03-17.06 Akt.) NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) Joost mag niet eten. AVRO: 19.02 (S) NEDERLAND I NOS-NOT 10.45-11.10 Schooltelevisie TELEAC 18.15 Archeologie (7) NOS 18.45 Suriname deze week 18.55 Journaal NCRV 19.05 Doris Daij 19.30 De geheimen van de dierenwereld 19.50 Briggs, de schrik van de geheime dienst 20.15 Zij aan zij 21.35 Journaal 21.50 De Donau- Sehwabische Blaskapelle 22.20 M'n hemd oke, maar m'n broek krijgen ze niet; interview 22.45 SYMBIOSE 22.49 Journaal EDERLAND II NOS 18.45 Brigadier Dog 18.55 Journaal TROS 19.05 Doctor Who 19.30 NL Tippers 20.00 Journaal 20.25 Hombre, Western met Paul Newman 22.15 AktuaTV 22.55 Journaal >el JA Iers It ilqi Bis) Fra cht Drie loopt achter. VPRO: 20.00 VPRO maandag met 20.00 Tilt, aktieprogramm. met bonus top-elf. 21.02 Han Reiziger. 22.02 Rik ZaaJ. 23.02 Wlm Noordhoek. 24.02 Jan Donkers. Akt.: Rogier Proper, Bob Visser en Walter Slosse. 1.02 Jas Wag? - - - 7.00 (S) Alfred La garde. Beukenloo's kerkje, vooral wat de toren betreft, ls een kostelijk ju weel van bak- en tufsteen. De to ren heeft een achtkante boven bouw. een stijltrant, die hier op de Veluwe zelden, in de Achterhoek meer voorkomt, hij is wel verwant aan de torenstijlen van het Neder- rijnse gebied. Deze hele kerk is eigenlijk een te groot en te impo sant gebouw voor het onaanzienlijk dorp, dat nog geen drie duizend zielen telt. Zoals de kerk daar staat, de grote brink met oude lindebo men ervoor, is ze een duidelijk bewijs ervan, dat het dorp of ten minste de streek grotere tijden moet gekend hebben. De toren is wat scheef gezakt, de dorpsbewo ners weten niet beter of hij be hoort zo te zijn, omdat ze hem altijd zo gekend hebben. Gewoonte slijt kritiek af. Niemand bekommert er zich om, dat deze toren al jaren, misschien eeuwen, een strijd met het evenwicht voert. De timmerlui zien het wel, maar ze halen de schouders op. Om de kerk heen, aan de achterkant en aan weerszij den, ls een uit het gebruik geraakt kerkhof. In de loop van de Jaren zijn zelfs heel wat zestien- en ze ventiende eeuwse grafzerken als putdeksels op de grote en kleine boerderijen in de omtrek gebruikt, soms is ook een grafzerk doodge woon stukgebikt om deze of gene door Henriette L.T. de Beaufort II. I'. I.enpolrt» L'ltjEevtramlJ. N.V, weg eens te veiharden. Onder Wil lem Hendriks burgemeesterschap komen deze willekeurigheden even wel niet meer voor, zijn zwager Roeleman van Bilant. de enige kunstkenner uit de streek, heeft hem er op attent gemaakt, dat hij als burgervader voor kunstschen ding toch een stokje dient te ste ken. Ds. van Arkel heeft hem in alle actie om kunstschennis tegen te gaan bijgestaan. Kaart, de kos ter, vond het best om de handel in zerken stop te zetten, als hij er maar op kon rekenen, dat het gras tussen de grafstenen, het is een aardig maalsel, in het vervolg naar zijn geitenstal toegaat, tot nog toe was het naar de geit van de pasto rie gegaan, Ds. van Arkel gaf grif toe. hij houdt niet van geiten, zijn liefde gaat exclusief naar bijen. Roeleman van Bilant kreeg.ook ge daan, dat de lange marmeren zerk op de vloer ln de kerk, van Jacob, borgman van Broeckhuyzen, en diens wettige huisvrouw, niet meer onnodig belopen wordt. Als Kaart, voor de dominee uit, van de consis toriekamer naar de preekstoel loopt, dan maakt hij een precies ommetje om Jacob en de wettige huisvrouw heen. Het is een mooi gebeeldhouwde zerk; vreedzaam lig gen ze er languit, naast mekaar, van een en dezelfde lengte. Men moest wel haast geloven, dat dit paar als vrome echtelieden door het leven is gegaan, zo vast en zo onbewegelijk zijn hun handen in gelijke gebedshoudlng opgeheven, zo onwerelds zijn hun ogen geslo ten. Roelleman van Bilant heeft ge- lijk, op die stille gezichten behoren geen mensen te lopen. Jacoba komt als naar gewoonte de kerk blnnen, met Christine links van haar, Willem Hendrik achter beiden aan. De Van Broeckhuyzens van het Huis hebben de wat vorste lijke gewoonte het altijd zo af te mikken, dat ze precies enkele ogen blikken voor het begin van de dienst binnenkomen. Christine waardeert die gewoonte maar wei nig, ze houdt ervan om een hele reeks van beslommeringen nog doen, voordat de deur van de con- 50 sistoriekamer opengaat en Kaart" Ds. van Arkel, de ouderlingen diakenen binnenschrijden. Ze heefl ook niet haar plaats in de hoge bank van Beukenloo, maar op de eerste rij. 'Ik behoor ook niet rechtstreeks tot het Huis', kan ze 11 luchtig en vrolijk met een vlug schouderophalen zeggen, maar voor een goed verstaander zijn ln de twee woorden 'niet rechtsstreeks' toch een onverbrekelijke verbonden heid met het Huis aangeduid. Oofc vandaag loopt ze naar haar plaats op de voorste rij, terwijl Jacoba en Willem Hendrik naar de hoge be- koepelde bank van het Huis gaan, waarvan Kaart, de koster, het deurtje openhoudt. Christine groet haar rechter- en haar linkerbuur- vrouw met een hoofdknik van ver schillend allooi, rechts ls het ami caal, links ls het iet of wat gedïs- tancieerd. Dan kijkt ze nog vlug over de bankenrijen achter haar, maar niet om te groeten, Christine zou heus geen kerk met een con certzaal verwisslen. Ze wil alleen met een lange blik zien of alles is, zoals het behoort te zijn. Op het orgel ziet ze de grote Jongens, het zijn de aannemelingen van komen de Pasen. Enkele van lien hangen ver over de balustrade en een trommelt erop met zijn tien vin-, gers. prei

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 4