;raël wacht nog met
kenen Sinaï-akkoord
Ford zal mensenmassa
niet uit de weg gaan
jeestig en helder beeld
an Nixons rare loopbaan
intrumpartij heeft
jste papieren na
nse verkiezingen
Britten gaan
IRA harder
aanpakken
beslissing VS over waarnemingspastions
Mario Soares:
sociaal
democratie
niets voor ons
'Niet laten intimideren door klein groepje'
Top christenen
Libanon achter
tekst 'verdrag'
art eeuw 'onbetrouwbaarheid' in karikaturen
HJDAG 24 SEPTEMBER 1975
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
iTE, CAIRO, TEL AVIV (Reuter, UPI, AP) De Egyptische en Israëlische delegaties hebben
l in Genève overeenstemming bereikt over de laatste details van het tussentijds akkoord
Sinai. Slechts de Egyptenaren hebben het akkoord al ondertekend; Israël heeft volstaan
i paraaf omdat het Israëlische kabinet eerst de uitkomst van het debat in het Amerikaanse
over de stationering van Amerikaanse burgers op de waarnemingsstations in de woestijn wil
ten.
itieke kringen hebben al
:d dat bij afwijzing van de-
ionering door het Congres
iet akkoord alsnog zal torpe-
Eén van de in het akkoord
ie zaken is dat Israël binnen
ïken de olievelden van Aboe
zal verlaten. Een andere is
troepen hun nieuwe stellin-
erlijk vijf maanden na de
g van het akkoord betrok
ken. Minister Kissinger van
inigde Staten heeft gisteren
nog gezegd dat de tijdslimieten
nauwkeurig in acht moeten worden
genomen.
De Amerikaanse senator Frank
Church, lid van de commissie voor
buitenlandse betrekkingen, heeft
minister Kissinger gevraagd de do
cumenten met betrekking tot het
Sinai-akkoord vrij te geven omdat
het belangrijk is dat de Amerika
nen volledig op de hoogte zijn over
het aspect van de burgerstatione-
ring bij de Mitla- en Giddipassen.
NKI (UPI) De Finse Centrumpartij is de grootste kans
voor het premierschap geworden na de parlementsverkie-
van afgelopen zondag en maandag. De regering in Finland
sinds 1968 geleid door een sociaal-democraat.
voor het Congres hierover een be
sluit neemt. Senator Church, die
volgens Congreskringen op enige
steun kan rekenen, zei dat zijn
houding tijdens het Sinai-debat zal
afhangen van het openbaar maken
van de documenten.
Syrië wilde Golanhoogvlakte niét te
rughebben als de prijs daarvoor een
akkoord als de Israëlisch-Egyptische
overeenkomst voor de Sinai is. Dit
heeft de Syrische premier Al-Ayoe-
bi In een speciale parlementszitting
meegedeeld. 'Om verwarring te ver
mijden verklaren wij dat Syrië geen
akkoord aanvaardt indien daarvoor
ook maar éèn deel betaald moet
worden van wat Egypte onder het
akkoord voor de Sinai toegaf. Cairo
verloor veel en Israël hééft gewon
nen', aldus de premier.
Gromiko
t<
liaal-democratische partij is
uke van de vier grootste poli-
t, groeperingen, waarvoor de
ingsuitslag negatief is uitge-
Ze bleef met 54 van de 200
tyn de vernieuwde Finse Ka
il de grootste fractie, maar
toch twee zetels inruimen,
was er voor de in de Demo-
Liga verenigde commu-
die van 37 op 40 zetels
i ,en voor de conservatieven,
33 naar 35 gingen. Het was
lag ebhter voor de Centrum
waarvan president Kekkonen
,„endste vertegenwoordiger is.
c ehaalde vier zetels extra en
DP een totaal van 39
sten bij de Finse verkiezin-
vooral ten koste gegaan
kleine partijen. Twee zijn
t politieke toneel verdwenen
apdere hebben net één
veten te bemachtigen. De
verliezer is de Eenheid-
vooral steunend op de klei
ne boeren, die van dertien naar
één zetel viel. Ook de Plaateland-
spartij leed een gevoelig verlies en
ging van vijf naar twee plaatsen in
de Kamer. De enige kleinere partij,
die welvoer bij de verkiezingen was
de Christelijke Liga. die er vijf
zetels bij haalde en nu een negen
mansfractie is.
Verwacht wordt dat de vorming
van een nieuwe regering in Finland
een tijdrovende zaak wordt, dié ze
ker niet voor het eind van dit jaar
zal zijn afgerond. Het kabinet-Sor-
sa. dat in juni op conflicten over
het economisch beleid brak, be
stond uit sociaal-democraten, het
Centrum, de liberalen en de
Zweedstalige partij. Deze coalitie
zou ook nu op een flinke steun
kunnen rekenen. De mogelijkheid
is groot dat de Centrumpartij de
leiding van een nieuwe regering op
zich wil gaan nemen. Eerste gega
digde i§ dan waarschijnlijk minis
ter Karjalainen van buitenlandse
zaken.
De Sowjetrussische minister van
buitenlandse zaken Andrtj Gromiko
heeft gisteren voor de Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties een opnieuw bijeenroepen be
pleit van de Geneefse conferentie
met deelneming van alle betrokken
partijen, de PLO inbegrepen. De
Palestijnse kwestie is een zaak, die
niet kan worden losgemaakt van
een algehele regeling voor het Mid-
den-Oösten. Gromiko verklaarde
dat het in het belang van een
diuurzame vrede noodzakelijk is dat
Israël zijn troepen weghaalt uit alle
in 1967 bezette gebieden, dat het
Palestijnse volk het recht krijgt op
de vorming van een eigen staat en
dat de rechten van alle landen in
het Midden-Oosten op een onaf
hankelijke ontwikkeling worden er
kend.
Regeringskringen in Jeruzalem
hebben gisteren nogal voorzichtig
gereageerd op het in de VN gedane
voorstel van minister Kissinger een
'officieuze' conferentie over het
Midden-Oosten te beleggen. Met
spanning wacht men op een nadere
precisering van de ideeën van Kis
singer. Men staat in Jeruzalem po
sitief tegenover het idee van 'ver
kennende besprekingen'. Men wees
erop dat deze besprekingen onder
handelingen met Syrië kunnen voor
komen.
N (Reuter/UPI) De soci-
^ïocratie is niet geschikt voor
tl. zo heeft de Portugese so-
che partijleider Mario Soa-
egd in een interview met de
Times. 'Ons program is
rogram om de onrechtvaar-
ispecten van het kapitalisme
igeren, maar om het te ver-
Als ik in West-Duitsland
aldus Soares. zou ik een
[-g aanhanger zijn van ex-
Ler Willy Brandt, maar er is
rereenkomst tussen het kapi-
van Noord-Europa, en dat
rtugal. In Portugal is sprake
'erg parasitisch kapitalis-
r at Portugal nodig heeft is
.illedige wijziging van de eeo-
'he structuren', aldus de Por-
partijleider.
De Amerikaanse democratische se
nator George McGovern heeft gis
teren aan het einde van een vijf
daags bezoek aan Portugal ver
klaard dat hij het congres zal voor
stellen op korte termijn een twee
ledig programma aan te nemen
voor .Amerikaanse steun bij het
herstel van de Portugese economie.
McGovern, de democratische kan
didaat voor het presidentschap in
1972, verklaarde moed te hebben
geput uit de recente ontwikkelin
gen in Portugal, waaronder de vor
ming van een nieuwe regering met
grote inbreng van gematigde krin
gen. De senator zei dat allen met
wie hij had gesproken van mening
waren dat de economische ontwik
kelingen in Portugal de komende
maanden beslissend zouden zijn
voor de politieke toekomst op lange
termijn. 'Alleen zij die de vrijheid
vrezen hebben baat bij een misluk
king van het economisch program
van de nieuwe regering,' aldus de
senator.
WASHINGTON (Reuter, UPI) Enkele uren na de mislukte
aanslag op zijn leven de tweede binnen enkele weken heeft
de Amerikaanse president Gerald Ford gezegd dat hij 'krachtig
overeind zal blijven in de confrontatie met anarchisten en moor
denaars'. Als president moet je je niet laten intimideren door
een klein groepje mensen dat recht in eigen hand wil nemen. Ik
zal onder geen omstandigheid capituleren voor degenen die het
goede in Amerika willen ondermijnen'.
De vrouw die maandagavond het
schot lostte, Sara Jane Moore
(44), is gisteren voorgeleid voor
de rechtbank van San Francisco,
die zal besluiten of een psychia
trisch onderzoek moet worden in
gesteld. De vrouw heeft nog geen
motief gegeven voor haar aanslag
anders dan dat zij onder de
dwangvoorstelling leidt de presi
dent te moeten doodschieten. Ze
heeft bekend dat ze het schot op
de president heeft gelost en dat
ze het 38 mm pistool heeft ge
kocht.
Het schot miste doordat de 33-
jarige ex-marinier Oliver Sipple
de arm van de vrouw op het
laatste moment beetgreep. Aan
vankelijk werd hij in de ontstane
verwarring ook zelf gearresteerd.
Sarah Moore, gescheiden en enige
jaren geleden nog zelfstandig be-
lastingcontroleuse. heeft verder
gezegd dat ze bezorgd was of ze
wel op Ford zou kunnen schieten
voordat ze haar negenjarig zoon
tje van school moest halen. Had
Ford het hotel in San Francisco
iets later verlaten, 'dan had ik
weg moeten gaan om mijn jongen
op te halen', aldus de vrouw.
Sarah Moore is tot juni informan-
te van de federale recherche
(FBI) geweest. Zij werd daar ont
slagen omdat ze geen geheimen
kon bewaren. Daarnaast heeft zij
ook contacten gehad met het
Symbionese Bevrijdingsleger dat
bekendheid kreeg door de ontvoe
ring van de miljonairsdochter Pa
tricia Hearst. Sarah Moore heeft
deelgenomen aan de uitdeling van
het voedsel dat krantenmagnaat
Hearst op els van het bevrijdings
leger voor de armen had gekocht.
Kogelvrij vest
Ondanks de verzekering van Ford
dat hij zich niet zal afschrikken
wordt in Washington aangenomen
dat de druk op de president zal
toenemen zich niet meer zoveel
handenschuddend in mensenme
nigten te storten. Het wordt bijna
onmogelijk de president te be
schermen en afdoende veilig-
1 heidsmaatregelen te némen. (Zo
was Sarah Moore zondagavond
nog gecontroleerd. Ze had toen
wel het pistool maar geen munitie
in haar bezit. Volgens de Ameri
kaanse wet moest zij toen worden
vrijgelaten).
De president zelf had niet de
moeite genomen het kogelvrije
vest te dragen dat hij na de
vorige aanslag enige malen heeft
aangehad. In de komende weken
Een geschrokken Ford wordt
door zijn lijfwachten vastge
grepen en naar de auto geleid,
terwijl iedereen kijkt waar het
schot vandaan komt (boven).
Het werd afgevuurd door Sara
Jane Moore (foto onder).
zal Ford bezoeken brengen aan
Michigan. Florida. Ohio, New Jer
sey. Noord Carolina. West-Virginia,
Georgia en Alabama.
BELFAST (Reuter, UPI) De
Britse minister voor Noord-Ierland
Merlyn Rees heeft de Britse troe
pen en de politie in Noord Ierland
gelast strenger op te treden tegen de
provisionele IRA. De Instructies ko
men na grootscheepse bomaansla
gen in negen Noordierse steden. De
IRA heeft hiervoor de verantwoor
ding opgeëist en zegt een wraakac
tie te houden tegen 'gewelddadig
optreden' van militairen en politie
in katholieke republikeinse gebie
den.
Minister -Rees deelde gisteren mee
dat als onderdeel van het strengere
optreden meer troepen worden ge
legerd In 'gevoelige gebieden' zoals
delen van de steden Belfast en
Londonderry en in de graafschap
pen Tyrone en Armagh, waar de
meeste bommen tot ontploffing
kwamen. Verwacht wordt dat pro
testantse leiders, van wie dominee
Ian Paisley al heeft gezegd dat de
huidige maatregelen 'te slap en te
laat' zijn. stopzetting van de vrijla
ting van gevangen IRA-leden en
opzegging van het staakt-het-vuren
met de IRA zullen eisen.
De leider van de voornamelijke ka
tholieke SDLP, Gerry Fitt, heeft
gisteren zijn bezorgdheid over de
nieuwe maatregelen uitgesproken.
Hij vreest dat de katholieken hier
door weer in de armen van de IRA
zullen worden gedreven. William
Craig, leider van de unionistische'
Vanguardpartij. heeft de protes
tantse paramilitaire groeperingen
opgeroepen rustig te blijven en niet
paniekerig te reageren op de bom
aanslagen. Seamus Loughran, de
leider van de politieke vleugel van
de IRA heeft verklaard dat wat hen
betreft het staakt-het-vuren nog
steeds van kracht is.
BEIROET (Reuter, UPI, AP) De
Syrische minister Khaddam van
buitenlandse zaken, die momenteel
optreedt als bemiddelaar tussen de
partijen in Libanon heeft gisteren
met de leiders van de christenen
overeenstemming bereikt over de
tekst van een 'verdrag'. Hij zal deze
tekst nu gaan voorleggen aan de
leiders van de moslims, de andere
in de strijd betrokken partij. Khad
dam voerde zijn besprekingen er
gens bulten Beiroet met Falangis-
tenleider Gemayal, oud-presidenten
het staatshoofd van Libanon is
traditioneel een christen en de
patriarch van de Maronietenkerk.
De strijd van de afgelo
pen week heeft zeker 265 levens
geëist. De schade is door het grote
aantal verwoestingen van winkels
veel groter dan bij voorgaande ge
vechten. Libanon heeft een ernstig
tekort gekregen aan brood en wa
ter. De radiostations hebben de Li-
banezen gewaarschuwd bedacht te
blijven op sluipschutters. Veel fa
milies zijn de afgelopen dagen voor
de vuurgevechten naar de bergen
gevlucht en sommigen hebben hun
kinderen en oudere familieleden
zelfs naar Syrië gebracht.
Na een dag van betrekkelijke rust is
het gisteravond in verscheiden wij
ken van Beiroet weer tot schietpar
tijen met raketten, mortieren en
machinegeweren gekomen tussen
christenen en moslims.
,>^V,
Koos van Weringh
deze eigenschap tot de zeer ver
gevorderden.
een jaar na zijn aftreden is de Amerikaanse ex-president Richard M. Nixon nog steeds niet
iempel van onbetrouwbaarheid kwijtgeraakt. In een nota aan de federale districtsrechtbank
het ministerie van justitie er onlangs op aangedrongen Nixon zijn documenten niet terug te
'Het Congres heeft vastgesteld dat Nixon de neiging heeft historische feiten te verdraaien. Het
es heeft afdoende bewijzen voor zijn conclu sie dat het presidentiële historische materiaal van
niet ongewijzigd aan de Verenigde Staten teruggegeven zou worden wanneer dat hem, zelfs
jk, in handen wordt gegeven'.
Omkering
an duidelijkheid niets te ra-
over latende opmerkingen
n onlangs in de krant. Hoe-
Ixon ongetwijfeld nog een
aanhangers heeft die van
zal zijn. dat de oud-presi-
het slachtoffer is geworden
uistere machten, is zijn ge-
ardigheid bij de meeste men-
onder het nulpunt gedaald,
agische is, dat veel van die
hem nog kort tevoren toe-
n.
itreden van Nixon in de Wa-
-af faire maakte veel mensen
ed duidelijk, dat zijn gedrag
ibesproken was. Toch is Wa-
niet meer dan het eindpunt
lange weg van halve waar
trucs en streken.
>rdt nog weer eens goed dui-
uit een enige tijd geleden
enen boek van de Amerikaan
Block, die onder de naam
>ck bijna dagelijks politieke
in The Washington Post
)ert. Twee journalisten van
rant Bernstein en Woodward
de eersten, die met de ont-
ig van het Watergate-gebeu-
egonnen.
politieke karikatuur. Sinds 1929 is
hij al bezig zijn getekende visie te
geven op het wereldgebeuren, eerst
in de Chicago Daily News en sinds
1946 in The Washington Post. In de
loop van de jaren zijn. reeds ver
schillende boeken met zijn prenten
uitgebracht. Ook heeft hij een aan
tal prijzen gewonnen, waaronder
twee keer de bekende Pulitzer Pri
ze.
Het meest recente boek, getiteld:
Special Report, is geheel gewijd
aan het leven en vooral de werken
van Richard M. Nixon. Naast onge
veer 450 tekeningen bevat het boek
ook uitvoerige teksten van Her-
block. In het woord vooraf legt hij
uit, dat er met Nixon altijd iets
bijzonders aan de hand geweest is.
Velen vonden hem niet geschikt
voor een publiek ambt. maar kon
den nooit precies zeggen waarom
eigenlijk niet. Ze wisten alleen ze
ker dat hij er niet geschikt voor
Slimmigheid
gediende
)ck is een oudgediende in de
Herblock heeft Nixon sinds 1948
gevolgd, toen deze als Republikein
deel uitmaakte van het Amerikaan
se Congres. De tekenaar heeft er
nooit een geheim van gemaakt dat
hij Nixon ongeschikt achtte voor
ambten als senator, vice-president
of president. De meeste tekeningen
laten Nixon van een ongunstige
kant zien. Reeds in 1948 zien we
hem bezig met het oprichten van
een brandstapel rondom het Ameri
kaanse vrijheidsbeeld, teneinde de
communistische duivel uit te drij
ven.
Vooral de slimmigheid, waarmee
Nixon voortdurend te werk ging,
wordt door Herblock goed uitge
beeld. In de hoogtijdagen van het
anti-communisme van senator
McCarthy, in het begin van de
jaren vijftig, zien we twee Nixons
hand in hand midden op straat
lopen, de één met een bord ter
ondersteuning van McCarthy, de
ander met een hord, waarop te
lezen staat dat hij niet noodzakelij
kerwijs de inzichten van McCarthy
deelt.
Dat is typisch voor Nixon. Bijna
altijd liet hij nog enige ruimte
open voor een interpretatie, waarop
hij zich later weer kon beroepen
als hem dat uitkwam. Misschien is
dat wel een eigenschap van de
meeste politici, maar de Ameri
kaanse ex-president behoorde met
Herblock wijst erop en laat dat
ook vaak zien dat Nixon de in
druk wekte oprecht te zijn, zonder
voor zijn vaak omstreden gedrag
ook maar één verklaring aan te
bieden. Hij zag daarentegen k ans
zijn tegenstanders op listige wijze
van hetzelfde te beschuldigen als
datgene, waarvoor hij zelf bezig
was een verklaring af te leggen.
Dat was met name het geval in
1952, toen er ook al —sprake
was van geheime fondsen. Voor de
televisie hield hij toen zijn ge
ruchtmakende toespraak, waarin
hij een uiteenzetting gaf van zijn
financiële situatie en een ontroeren
de passage wijdde aan een hondje,
dat de familie gekregen had.
Zonder op de tegen hem ingebracht
beschuldigingen in te gaan. daagde
hij de Democratische president-kan
didaat Adlai Stevenson uit even
eens voor de televisie te verschij
nen om, evenals hij, de- financiële
boeken te openen. Als hij dat niet
doet heeft hij iets te verbergen,
voegde Nixon eraan toe. Stevenson
heeft daarna fotocopieën van zijn
belastingpapieren over een periode
van tien jaar laten publiceren
een voorbeeld dat door zijn uitda
ger niet gevolgd werd.
En passant werden Stevenson en
Truman er nog van beschuldigd 600
miljoen mensen (de Chinezen), aan
de communisten te hebben 'verlo
ren*. Op een prent zegt een lachen
de Eisenhower, presidents-kandi-
daat van de Republikeinse partij,
'Jullie deugnieten'. Een glimlachende Elsenhouwer ver
maant de senatoren McCarthy (de communisten jager)
en Nixon (kandidaat vice-president), die de Democra
tische presidentskandidaat Adlai Stevenson hebben be
lasterd. (oktober 1952).
Herblocks haarscherpe visie op het Watergate-schan-
daal: hangend tussen de befaamde geluidsbandjes pro
beert .hij nog bet woordje 'niet' te plakken tussen 'Ik
ben... een oplichter'.
tegen de met modder gooiende
Nixon en McCarthy dat ze een
beetje ondeugend zijn.
Handige verkoper
Herblock is van mening, dat Nixon
in wezen een handige verkoper was,
die zich eerst uitvoerig bezighield
met de problemen van de klant om
vervolgens sjijn koopwaar te slijten.
En daarbij dan nog de indruk ach
ter te laten, dat het eigenlijk een
gunst was. dat Je Iets van hem
mocht kopen.
Op den duur wist de koopman ech
ter nauwelijks meer welk verhaal
hij tegen wie had opgehangen. De
positie van Nixon wordt dan ook
steeds uitzlchtlozer. De tekeningen
volgen de gebeurtenissen op de
voet. Een van de fraaiste is gewijd
aan de op de televisie gedane uit
spraak van Nixon: 'I am not a
crook' (ik ben geen oplichter). Hij
hangt aan twee stukjes van zijn
banden, met het woord 'not' in zijn
mond: hij kan geen kant meer op.
alleen nog vallen.
Gemoedelijk
Over het algemeen zijn de tekenin
gen van Herblock aan de gemoede
lijke kant. Hij ziet Nixon niet als
een monster of een baarlijke dui
vel. maar meer als een zielig man
netje. dat zich met een soort van
dom bedrog in het zadel probeert te
houden. Waar Herblock voor pleit
is, dat de maatschappij het zulke
paardrijders moeilijk dient te ma
ken. Wat dat betreft heeft zijn
eigen krant The Washington Post
zich uitstekend geweerd.
0( Nixon zich veel van de hem
ongunstige tekeningen van Her
block en anderen heeft aangetrok
ken. is een andere vraag. Hij
schijnt zich er wel eens over te
hebben opgewonden. Desondanks
heeft hij geen consequenties ge
trokken uit het feit, dat hij zolang
als een wat dubieuze scharrelaar is
afgebeeld. Misschien letten politici,
als het om hun eigen populariteit
gaat. alleen maar op het aantal
politieke tekeningen, waar ze op
voorkomen.
Herblock, special report, W. W.
Norton, New York, ƒ29.10.
Koos van Weringh is hoogleraar
criminologie aan de Universiteit
van Amsterdam. Zijn belangstelling
richt zich mede op de politieke
prent. Zo publiceerde hij een boek
over Albert Habn, de tekenaar van
'De Notenkraker'. Binnenkort ver
schijnt van zijn hand een boek
waarin hij de visies van de Neder
landse tekenaars Opland en Beh-
rendt op de Vietnamese kwestie
vergelijkt.
