'Als minister
ben ik hoeder
van vrijheid
van onderwijs'
dichtbij
Jag
Wageningen worstelt met uiterwaarden
->mmentaar
ritiame (1)
'iriname (2)
Dr. Van Kemenade wil steeds op
nieuwe ontwikkelingen aansluiten
'De Jong en ik zijn het eens'
'Ook openbaar
onderwijs vrij'
mooi speelgoed is niet leuk
memoires
waterloper
beweging
bestraffing
snelste
lAG 23 SEPTEMBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 5
ilitpke situatie in Suriname be-
zich in een impasse, maar dat
nü al zo lang dat zo'n constate-
eed beetje het karakter van een
iplaats heeft gekregen. En aan-
ook in Suriname, ondanks die
klaarblijkelijk nog dagelijks
m opgaat over bozen en goeden,
belangstelling hier in Nederland
de moeilijkheden daar alweer
weggeëbd. Alleen de duizenden,
lier wekelijks door de KLM wor-
j aangevoerd, trekken de belang-
fng. Voor de oplossing van dèt
ileem, willen velen wel even uit
stoel komen mits die oplossing
vooral daar wordt gezocht en
zich niet al te zeer hoeft te
iepen in de vraag hoe het ooit zo
kunnen komen.
;en is duidelijk, dat op het ogen-
in Suriname door de politieke
ie waarin het systeem is gema-
Teerd, de parlementaire demo-
op een geweldige wijze in dis-
liet wordt gebracht. En dat lijkt
"1 ernstige ontwikkeling voor een
met zo weinig democratische
jitie. Wast in feite is in Suriname
ïlijk nooit sprake geweest van een
e demrcratie. Men kan hoogstens
ken vin een formele democratie»
j nissckien aanknopingspunten biedt
I; een verdere ontwikkeling (wat
Ijlbetrfft is ook onze mening dat het
^Tst oppervlakkig wortelende systeem
I Suriname beter is dan niets) maar
[beslist niet al te lichtvaardig mag
leo gefrustreerd.
vervelende van de situatie in
lame is nu, dat het uiterst moei-
ïs te zeggen waar het gelijk ligt -
Ie boze en wie.de goede zijn over
lagelijks de zon nog wil schijnen,
ludelijk en ook formeel gezien
-ft Lachmon gelijk en het heeft er
ichijn van of hij de grote man is
ide democratie verdedigt Natuur-
jnoet er een grondwet komen vóór
lame een onafhankelijk land is en
er een uitgebalanceerd systeem
len ontworpen van krachten en
ikrachtet, van machtsuitoefening
•entuele correctie daarop en na-
ijk zal de regering-Arron voort-
tfe hele Surinaamse geschie-
'Ss de Maam mee moeten dragen,
hft op dit punt zo lelijk heeft
jji afveten.
%nwat heeft Lachmon gedaan
proces anders te laten verlo-
Vaarom heeft hij zelf niet toen
|eea jaar of wat geleden, een voor
pjamse begrippen ongebreidelde
jh had, het noodzakelijke proces
de onafhankelijkheid van het
in beweging gezet? Heeft hij -
■fniet alleen over het verleden,
ook over het heden te spreken -
zijn spijt betuigd over de op
nige punten rondweg schandelijke
waarop de door hem gevorm-
en beschermde regering-Sedney
jaar lang het bewind heeft uitge-
nd? Is niet tot hem doorgedron-
daL als de regering-Arron polari-
t, Lachmon zelf met zijn bewind
de jaren 1969-1973 die polarisatie
t afgeroepen? Het ontkennen van
vragen, zou alleen maar de con-
ie bevestigen dat Lachmon geen
t politicus is, maar alleen een
pen jurist, tuk op formele succes
een goedwillend ep nobel man
maar tegelijk een kortzichtig
cus zonder lange adem.
hand mag Lachmon de bewonde-
onthouden die hij verdient, als hij
allerlei formele schermutselingen
regering-Arron confronteert met
onmacht. Dat Lachmon zelf ech-
uit de huidige impasse niet de
:lusie trekt, dat hij evenmin als
an in staat is een gelijk te forceren
hem (als hij tenminste een echte
licus is) toch minstens tot naden-
stemmen.
dat betreft verdient de houding
Lachmon's partijgenoot Hindori
r bewondering. Deze heeft tenmin-
het onuitgesproken hopen van
hmon op een Nederlandse inter-
ie (op de valreep) in Suriname's
lenlandse aangelegenheden als on-
istisch van de hand gewezen.
iurlijk heeft de Surinaamse rege-
de mogelijkheid zich eenzijdig
fhankelijk te verklaren en zolang
unon niet met een stemming in
j parlement het tegendeel heeft aan-
nndigd, is de regering-Arron de
ige regering van Suriname. Zo
ïeel werkt de democratie wel
erland erkent het zelfbeschikkings-
it der volken; het erkent het Suri-
j nse volk als een volk; het heeft
echt wel enige herinnering aan
li, toen Nederland zich eveneens
tijdig onafhankelijk verklaarde,
endfen is Nederland opeens door
Surinaamse stap van een hoop
I jen af. De enige zorg zal dan nog
hoe krijgen we die paar honderd
ilerlandse soldaten in zo'n kort mo-
ke tijd en zonder kleerscheuren en
lenten veilig in Nederland, of al-
is op de Antillen?
I eenzijdige onafhankelijkheidsver
ing is niet elegant en wij zouden
Suriname niet graag toewensen,
hmon moet alleen wel inzien dat
door het politieke leven in Surina-
zo te stagneren, een dergelijke
vikkeling provoceert. Nogmaal:
en door dit in te zien kan Lach-
door Piet Hagen en Aukje Holtrop
DEN HAAG 'Als er in Nederland geen vrijheid van onderwijs bestond, zouden we haar nu moe
ten uitvinden. Net als de vrijheid van drukpers en de vrijheid van meningsuiting is de vrijheid van
onderwijs een wezenlijk kenmerk van een democratische samenleving. Vooral nu de waarden weer
een belangrijker rol spelen in het onderwijs, is die vrijheid een groot goed. Dat zeg ik niet alleen om
dat het nu eenmaal in de grondwet staat, maar omdat ik daar zelf diep van overtuigd ben.'
Minister Van Kemenade heeft de
laatste tijd menige aanval te ver
duren gehad van mensen die zeiden
dat hij de grondwettelijke vrijheid
van onderwijs ondermijnde. In een
gesprek hierover blijkt, hij zich dat
verwijt nogal aan te trekken. 'Alsof
het in Nederland alleen de onder
wijsorganisaties zijn die de vrijheid
van onderwijs verdedigen. Maar zo
is het niet. Als minister van onder
wijs ben ik hoeder van de vrijheid
van onderwijs. Juist omdat ik die
vrijheid wil garanderen ben ik
steeds bezig daaraan in nieuwe vor
men gestalte te geven'.
Volgens Van Kemenade komt het
erop aan dat je onderscheid maakt
tussen het beginsel dat in de
grondwet is vastgelegd en de uit
werking die je daaraan geeft in de
praktijk. 'Br is de laatste halve
eeuw meer tussen hemel en aarde
gebeurd dan men omstreeks 1900
heeft kunnen vermoeden. De vrij
heid van onderwijs wordt tot uit
drukking gebracht in de vrijheid
om scholen op te richten en naar
eigen voorkeur in te richten. Maar
de manier waarop dat. gebeurt is
niet voor eens en altijd vastgelegd
en is ook niet onbeperkt. Er zijn
bijvoorbeeld getalsnormen. Niet elk
individu kan zijn eigen school heb
ben, ja moet op z'n minst een
groep van enige omvang bij elkaar
hebben. Er zijn verder eisen van
deugdelijkheidhet onderwijs moet
kwaliteit hebben, daar hebben de
kinderen recht op. Je moet ook
kijken naar de kosten en naar de
regionale spreiding. De vrijheid van
onderwijs gaat ook niet zo ver dat
je elke opvatting mag verkondigen.
Een nationaal-socialistische of ra
cistische groep krijgt in Nederland
geen kans een eigen school op te
richten'.
Vrijheid van onderwijs betekent
Miniser Van Kemenade: er be
staat geen neutraal onderwijs...
wijs oog moet hebben voor de wen
sen van ouders die iets anders, in
dut geval een samenwerkingsschool
willen'.
Vlak voordat het Interview met
minister Van Kemenade begint
vraagt staatssecretaris De Jong
de minister nog een ogenblikje
te spreken. Als de minister te
rugkomt en wij suggereren dat
het best leuk zou zijn als de
anti-revolutionaire staatssecre
taris het gesprek zou bijwonen,
zegt Van Kemenade: 'Maar we
zijn het helemaal eens als het
gaat over de vrijheid van onder
wijs. In een interview met NRC
Handelsblad heeft De Jong ge
zegd dat hij de voorkeur geeft
aan bijzondere scholen en dus
niet voor de samenwerkings
school kiest. Mar dat zegt hij als
privé-persoon, als vader die een
school voor zijn kinderen kiest
en weet hoe belangrijk de rol is
die de levensbeschouwing in het
onderwijs speelt. Maar als
staatssecretaris is De Jong 't met
mij eens dat de overheid ruimte
moet geven voor samenwer
kingsscholen, als ouders daarom
vragen. Ook daartoe bestaat
vrijheid van onderwijs.
Tijdens het gesprek maakt Van
Kemenade ook voor zichzelf en
kele malen onderscheid tussen
wat hij vindt ais minister en
wat hij ais vader van vier kinde
ren vindt. Zelf van katholieke
huize, heeft hij zijn kinderen
naar scholen van verschillende
zuilen gestuurd: katholiek, pro
testants, openbaar en neutraal-
bijzonder.
meen: het geven van onderwijs is
vrij, en dat geldt ook voor het
openbaar onderwijs. Dat betekent
dat ook op openbare scholen ouders
en onderwijzers samen moeten pra
ten over de waarden die in het
onderwijs naar voren komen. In
Niet zo laten
evenmin dat de overheid de inrich
ting van het onderwijs altijd zo
moet laten als die iin 1900 was. Het
is juist de plicht van de overheid
het onderwijs te laten aansluiten
bij nieuwe ontwikkelingen. Daarom
maakt Van Kemenade zich boos
('ik ben wel eens boos. maar ik
weet niet zo goed hoe ik dat moet
uien') als bijvoorbeeld F. Roefs, de
voorzitter van het Nederlands Ge
nootschap van Leraren, zegt dat de
algemene invoering van "de mid
denschool de vrije schoolkeus van
ouders zou aantasten. Van Keme
nade: 'Je zegt toch ook niet dat de
vrijheid van onderwijs wordt aan
getast. omdat er naast de basis
school geen andere schoolsoort voor
kinderen van diie leeftijd bestaat.
De heer Roefs heeft toch ook nooit
geklaagd dat de afschaffing van de
middelbare meisjesschool een in
breuk was op de vrijheid van on
derwijs. Zo zijn er meer mensen die
onder de dekmantel van de vrijheid
van onderwijs nieuwe ontwikkelin
gen in het onderwijs willen tegen
houden. Je kunt tegen de midden
school zijn of tegen de vernieuwing
van het basisonderwijs. Maar het is
oneerlijk om te doen alsof dan de
vrijheid van onderwijs in het ge
ding is'.
het verleden is de openbare school
teveel 'neutraal' geweest. Maar
neutraal onderwijs bestaat niet.
Mensen zijn bundels van waarden.
Alleen al de manier waarop een
onderwijzer zich kleedt, de vraag of
hij straft en hoe dan, de al dan
niet juichende toon waarmee hij
over Piet Hein spreekt of de waarde
die hij aan bepaalde prestaties
hecht. Dat zijn allemaal dingen
waarin je iets van waarden uit
drukt. Het is gevaarlijk als je je
daarvan niet bewust bent. Een on
derwijzer op een openbare school
mag dus best voor zijn mening
uitkomen. Maar hij mag niet een
zijdig worden: andere meningen
moeten ook aan bod komen. Hij
moet verdraagzaam zijn jegens an
dere opvattingen. En hij moet
steeds contact houden met de ou
ders, want zij zijn de dragers van
de vrijheid van onderwijs'.
ontmoetingskarakter uitgangspunt.
In het bijzonder onderwijs bestaat
ook een zekere veelvormigheid. Ook
daar komen verschillende menin
gen aan bod. Een verschil met de
openbare school ls echter dat de
bijzondere school, als de ouders dat
willen, wel eenzijdig mag zijn. 'Een
bijzondere school mag zich afslui
ten voor andere richtingen en de
kinderen helemaal vanuit één be
paalde visie opvoeden. Als minister
van onderwijs erken ik dat ouders
daartoe het recht hebben. Iets an
ders is dat Ik dat persoonlijk voor
mijn kinderen nooit zou willen'.
Samenwerkingsschool
Ontmoeting
Ook openbaar
Minister Van Kemenade wil het
begrip 'vrijheid van onderwijs' niet
beperken tot het bijzonder onder
wijs. 'De grondwet zegt in het alge-
De openbare school moet volgens
de minister 'actief pluriform' zijn.
Daarmee bedoelt hij dat de open
bare school een plaats is waar ver
schillende levensbeschouwingen en
maatschappijvisies elkaar ontmoe
ten. Dat kan in de praktijk wel
eens tot heftige discussies leiüen
tussen ouders onderling. Maar het
hoeft geen 'tweede schoolstrijd' te
worden, zoals de Groningse wet
houder J- Wallage heeft voorspeld.
Van Kemenade: 'Ik vind die uit
drukking niet gelukkig. Links en
rechts kunnen wel meer tegenover
elkaar komen te staan, maar het
zou in strijd met het, karakter van
de openbare school zijn als één
maatschappijvisie domineerde. De
openbare school ls er ook voor de
minderheden die geen eigen school
kunnen of willen stichten'.
Voor de openbare school is dat
Minister Van Kemenade vindt dat
naast de bestaande vormen van
verzuild onderwijs ook de samen
werkingsschool, waarin verschillen
de levensbeschouwelijke richtingen
samenwerken, een kans moet krij
gen. 'Een groeiende groep ouders
kiest voor de samenwerkingsschool
en als minister van onderwijs moet
ik ook zorgen voor de vrijheid van
onderwijs van deze groep. Maar ik
ben het niet eens met mijn partij
genoot Van Ooyen of met oud-
staatssecretaris Schelfhout, dat
daarvoor herziening van de grond
wet nodig ls. De bestaande moge
lijkheden (een bestuurscommissie
volgens de gemeentewet of een
stichting of vereniging) zijn ruim
genoeg. Het bestaan van samen
werkingsscholen bewijst dat. Ik
vind ook dat Van Oyen op het
randje loopt als hij zegt dat de
Partij van de Arbeid de samenwer
kingsschool moet stimuleren. Als
politieke partij moet je niet voor
één van de richtingen kiezen. In je
eigen partij zitten ook christenen
die de voorkeur geven aan confes
sioneel onderwijs.
Iets anders is het, wanneer zou
blijken dat de gevestigde onderwijs
organisaties op bepaalde plaatsen
zouden verhinderen dat er een sa
menwerkingsschool zou ontstaan.
Als de ouders daar in meerderheid
voor zijn, dan is het de plicht van
de minister te zorgen dat zij zo'n
school krijgen. Wanneer dat dan
tegengehouden zou worden door de
bonden van bijzonder onderwijs,
zou ik erover denken de planproce
dure te veranderen. Per slot van
rekening staat er niet, in de grond
wet dat de vrijheid van onderwijs
is voorbehouden aan enkele bu
reaus in Den Haag. Ik vind Juist
dat met name het bijzonder onder-
Te veel regelen?
Een verwijt dat Van Kemenade van
links en rechts krijgt is dat zijn
beleid te 'centralistisch' is. Hij wil
teveel regelen, en zelfs de heer Van
Stiphout, oud-directeur van de (so
cialistische) Wlardi Beckmanstleh-
ting, heeft gewaarschuwd dat zo 'de
inbreng van onderaf gevaarlijk
klein wordt'.
Van Kemenade: 'Laat ik eerst zeg
gen dat ik niet regel omdat ik zo
graag wil regelen. Als bijvoorbeeld
de universiteiten zelf gezorgd had
den dat er een studiehervorming
kwam, dan had ik dat prima ge
vonden. Maar dat gebeurt niet en
dan moet de overheid wel regelend
optreden. Dat geldt ook voor ande
re ontwikkelingen: er is behoefte
aan schoolbegeleiding, er moeben
nieuwe centra voor werkende jon
geren komen, er moet iets gedaan
worden aan leerplanontwikkeling,
de basisschool moet veranderen,
enzovoorts. Niet omdat de minister
dat zo graag wil, maar omdat de
maatschappij daarom vraagt.
Dat betekent niet dat ik centralis
tisch ben. Integendeel. Ik ben
voorstander van een grotere zelf
standigheid van de scholen. Bij
voorbeeld op financieel gebied:
geef de scholen een bepaald bedrag
en laat ze binnen bepaalde
grenzen zelf uitmaken of ze dat
geld uitgeven aan meubelen voor
de kamer van de directeur of aan
een talenpracticum.
Er kan ook meer vrijheid komen
bij het inrichten van de lessenta-
bel, uiteraard met nationale garan
ties voor het eindniveau van de
leerlingen. Als een school denkt
met drie uur Engels per week toe te
kunnen in plaats van met vier uur,
laat ze dan vrij zijn om een uur
extra aan scheikunde of tekenen te
besteden. Maar het gekke is dat
juist het onderwijs zelf bang is
voor grotere autonomie. Men ver
schuilt zich liever achter voor
schriften uit Den Haag dan dat
men het zelf uitvecht hoe het les
rooster of het leerplan eruit moeten
zien'.
Meer dan vroeger
Je zou de mening van minister Van
Kemenade zo kunnen samenvatten
dat hij vindt dat de scholen juist
meer dan vroeger actief bezig moe
ten zijn met levensbeschouwelijke
en maatschappelijke vragen dan
vroeger. In de praktijk heeft dat
niet altijd te betekenen dat alle
opleidingsmogelijkheden en alle
voorzieningen (bijvoorbeeld de
schooladviesdiensten of het leerplan-
instituut) in viervoud worden op
gezet. Voor sommige dingen is dat
te kostbaar en ook onnodig, meent
hij. Maar men mag daar niet uit
afleiden dat hij verzuiling in het
onderwijs achterhaald vindt, zoals
de voorzitter van de vereniging
voor openbaar onderwijs onlangs
gezegd heeft.
'Het is onjuist om te doen of alleen
nog een stel Haagse onderwijs-or-
gonisaitaes in bijzonder onderwijs
geloven', zegt hij. 'Deze organisaties
vertegenwoordigen duizenden scho
len die bewust kiezen voor bijzon
der onderwijs. Dan is het niet al
leen in overeenstemming met de
grondwet, maar ook met het ver
kiezingsprogramma van mijn eigen
partij als ik ijver voor het recht
van ouders zelf de richting van het
onderwijs voor hun kinderen te be
palen'.
Van een verslaggever
DEN HAAG De Raad van State heeft zich gisteren in een (tweede) openbare zitting gebogen
over de al zes jaar slepende problematiek rond de Wageningse uiterwaarden. De gemeente Wagenin
gen worstelt met de 'martelende' vraag of de 33 miljoen gulden, die zij in de loop der jaren heeft ge
stoken in de verwerving van gronden voor stadsuitbreiding in de uiterwaarden weggegooid geld zal
blijken te zijn.
mon bewijzen een groot politicus te
zijn.
Pas na de erkenning van deze feiten -
een erkenning die in de Latijns-Ameri
kaanse wereld niet gemakkelijk zal
vallen - is er waarschijnlijk gelegen
heid tot de verzoening, waartoe in
Suriname het Comité Christelijke Ker
ken heeft opgeroepen. En misschien
hoort bij die verzoening dan ook
uitstel van de daden van onafhanke
lijkheid. Die kans (een half jaartje
bijvoorbeeld) moet dt Surinaamse - en
de Nederlandse - regering dan aan
Lachmon geven.
In 1968 stelde de raad van Wage
ningen het bestemmingsplan Uiter
waarden vast en het college van
GS keurde dit plan in 1969 goed.
Nu, zes jaar later, is het bestem
mingsplan nog steeds onderwerp
van een broepsprocedure, die door
verontruste burgers en de contact
commissie voor natuur- en land
schapsbescherming op gang is ge
bracht. omdat bebouwing van de
uiterwaarden ersntige aantasting
zou betekenen van een landschappe
lijk uniek gebied.
Gewijzigd plan
De afdeling geschillen van bestuur
van de Raad van State Met zich
gisteren uitvoerig voorlichten over
een gewijzigd Wagenings plan voor
uitbreiding in de uiterwaarden, dat
volgens de gemeente de bezwaren
tegen het oorspronkelijke Uiter
waardenplan elimineert of tot aan
vaardbare proporties terugbrengt.
Burgemeester mr. J. van Huis wees
maandag op de rechtsgeldigheid
van het bestaande bestemmings
plan met de daarin vervatte moge
lijkheid tot bouwen in de uiter
waarden.
Hij meende dat net Juridisch on
juist zou zijn, wanneer de Kroon
zou uitspreken, dat Wageningen
helemaal niet meer mag bouwen in
de Uiterwaarden.
Op de vraag wat nu eigenlijk de
provincie Gelderland van het Ui
terwaardenplan vindt zei gedepu
teerde mr. Baron van Verschuer.
dat 'wanneer we de tijd zouden
hebben en de investeringen onge
daan zouden kunnen maken, we
zeker niet naar de uiterwaarden zou
den gaan'.
Eerder had hij er bij de raad op aan
gedrongen de Kroon zo te advi
seren. dat deze de bouwmogelijk-
heid die het oorspronkelijke be
stemmingsplan biedt niet zonder
meer afsnijdt. 'Het gemeentebe
stuur van Wageningen moet duide-.
lijk horen uit de uitspraak of zij
wel of niet verder kan gaan met
het gewijzigde uiterwaardenplan.
De tijd dringt, want we hebben nog
maar twee laar', aldus de gedepu
teerde.
onder redactie van loes smil
Moot speelgoed is eigenlijk niet
leuk. Het kostbare spul is een
bron van ruzie. Dat zal wel sa-
menhangen met de prijs. Hoe
duurder de dingen, des te teleur
stellender het bezit.
Het begon meteen al toen ik
met de pa van het joch naar de
nieuwe aanwinst stond te kij
ken. Een brandweerauto, com
pleet met sirene, besturingsme
chanisme en andere automatiek-
jes. De wagen had plastic ruit
jes. allerlei deurtjes en kastjes
die open en dicht konden, uit
schuif bare en ophefbare ladders,
een slang met een pompje waar
door je er echt mee kon spuiten
(fijn detail, want zo nu en dan
voelde je een klein straaltje te
gen je enkels ritselen) en ten
slotte was er een garage bij waar
met grote letters 'brandweer' op
stond. Kortom, een kostbaar
stuk, dat pa en moe een rib uit
het lijf had gekost.
IJc merkte direct dat het bezit
van de zaak het eind van het
vermaak was, want de kleine
Bert mocht er eigenlijk helemaal
niet aankomen. De eerste avond
had hij alleen mogen kijken hoe
pa er mee speelde. Dat was be
doeld als opvoedkundige maatre
gel. Pa deed voor hoe het moest
en hoe het bij hoog en bij laag
ook zou gebeuren, want we gaan
geen stuk speelgoed van f 68.90
zomaar ruïneren. Bertie kreeg
De voormalige president Richard
Nixon duikt opnieuw in de emo>
ties. Rustig thuis, in San Clé
mente, werkt hij (pen naden
kend in de mond) aan zijn me
moires. Ollie Atkins, die in de
hoogtijdagen fotograaf van het
Witte Huls was, werd uitgeno
digd om nog eens bij de familie
Nixon langs te komen. Hij ge
bruikte met de familie de maal
tijd, en schoot een paar plaatjes.
Dit is er één van. Nixon, die in
het verleden verwijlt.
Een beetje wonderlijke manier
van wandelen houdt de Friese
ex-boer Pieter Mulder uit Lip
penhuizen er op na: liij loopt op
het water. Weliswaar niet zonder
hulpmiddelen, maar die moest ie
wel eerst zelf uitvinden. In de
Leeuwarder Courant heeft hij
zich trots met zijn waterwandel
schoenen laten portretteren en
in het Fries een heel klein beet
je van zijn geheim losgelaten.
Want een geheim is het, dat
hem een paar weken geleden in
staat stelde op het water van de
Nieuwe Vaart lopend vooruit te
komen. Zijn geheim, dat er uit
ziet als een extra groot soort
ski's, voor elke voet één. Voordat
deze loopvoeten helemaal ver
volmaakt waren, is eerst een
vriend van Mulder er kopje-on
der mee gegaan. Dat kwam
doordat de apparaten teveel uit
elkaar gleden, en dat euvel is
weggewerkt door middel van een
verschuifbare verbinding tussen
de 'ski's.' Maar daarmee ls het
raadsel waardoor je er mee op
het water kunt lopen, nog niet
uit de doeken gedaan en uit
vinder Mulder die na deze
geslaagde waterwandelpoging nu
gelijk begint aan een motorloze
viiegfiets waarmee een mens als
een vogel de lucht ln kan laat
er alleen in zijn moedertaal dit
over los: 'As je twa fan sokke
kano's yn't wetter lizze, klnne jo
noch net bot foarüt komme, lit
stean yn de wyn op. Dat kin mei
dizze dingen hiel goed.'
een uitvoerige handleiding en
instructies en kon precies weten
wat hij doen en wat hij laten
moest.
Maar of hij het werkelijk wist is
de vraag. Het kereltje zat er een
beetje ongelukkig naar te kij
ken. Hij toonde zich bovendien
een ondankbare zoon. Hij vloog
zijn moeder niet om de hals. en
daar had ze toch wel op gere
kend voor die prijs. Tenslotte
maakte Bertje ook nog scenes.
Sinds dat ding hier in huis is,
hebben we ellende, zei pa. En ik
gelooide dat graag, want Bertje
mocht er dit niet mee, en Bertje
mocht er dat niet mee, en er
was ook geen sprake van dat
Bertje er mee mocht spuiten.
Vooral dat laatste had aanlei
ding gegeven tot allerlei moei
lijkheden. Tenslotte had de klei
ne Bert in het geniep lekker
gespoten. Hij had zijn reser
voirtje gevuld met restjes uit
koffiekopjes en hij had een
bruin, stroperig straaltje op de
gashaard gemikt. De vlekken in
de vaste vloerbedekking waren
aan soortgelijke experimenten te
wijten.
Toen had de moeder van Bert
ingegrepen. Ze had de auto met
garage en al op de hoogste
plank in de kast gezet. Een rij
verbod tot nader order.
Bertje ontroostbaar.
Moeder kwaad.
Vader verontwaardigd.
De sfeer zoek.
Fijn speelgoed.
De pa van Bertje zei: De moder
ne jeugd weet die luxe niet te
waarderen.
Toen ik op visite kwam was de
brandweerauto net onder be
paalde voorwaarden weer uit
de kast gehaald.
Bertje zielsgelukkig.
Het rijverbod opgeheven.
Bertje spoot weer (wat ik al had
gemerkt), de sirene loeide weer,
de ladder ging op en neer, en de
wagen knalde tegen een stoel
poot.
Moeder boos.
Bertje ongelukkig.
De auto gedeukt.
En de moeder zei tegen mij: Dat
joch is niets waard. Hij maakt
alles stuk.
Voorzichtig heb ik gezegd: Maar
waarom geef je hem geen speel
goed dat van hemzelf is?
Het is toch van hemzelf!?, ant
woordde ze.
In Japan, bakermat van sporten
als judo en jiu-jitsu, proberen ze
grote groepen mensen in bewe
ging te houden, ook als die al wat
ouder zijn. Zo is er in Tokio een
marathon georganiseerd voor
mensen van boven de zestig, die
minstens tien kilometer moesten
lopen. Bijna drieduizend mensen
deden er aan mee en echt niet
allemaal 'jonkies.' De meesten
waren weliswaar tussen de zestig
en zeventig jaar oud, maar er
was er ook één van achtentach
tig bij, de oudste onder de ma
rathonlopers. Van die driedui
zend hebben tweehonderdéén de
eindstreep niet gehaald: één
kreeg een hartaanval, de ande
ren hadden gewoon geen puf of
fut meer om de hele tocht uit te
lopen.
De Utrechter De K. heeft in zijn
ergernis een wonderbaarlijke be
straffing uitgevonden. Hij was
boos omdat er een auto fout
geparkeerd voor zijn woning aan
dc Parkstraat stond. Hij gaf zijn
kinderen opdracht om over de
auto heen te lopen. Als protes
tactie. Het gevolg was dat de
eigenaar zijn bezit gehavend te
rugvond. De heer De K. kreeg
een proces verbaal.
De snelrekenaar Wim Klein (62)
heeft in Amsterdam het wereld
record snelrekenen op zijn
naam gebracht door in vijf mi
nuten en 22 seconden de der
tiende machts wortel te trekken
uit een getal van honderd cij
fers. Om een idee te krijgen zou
u voor uzelf eens een getal van
honderd cijfers op papier moe
ten zetten. Dat slaat al spoedig
nergens meer op. Uitapreekibaar
ls het niet. Wat het betekent
weet u ook niet. Het is eigenlijk
niets meer dan een rijtje
symbolen. Een dertlendemachts
wortel uit een dergelijk 'getal',
en dan uit het blote hoofd. De
enige die het sneller kan is een
computer. Duizend maal sneller.
'Twee ijsjes van een kwartje
