Jordanië wijst eisen
roor Amerikaanse
raketten van de hand
Defensielast doorkruist
sociale strijd in Israël
Communisten
n Portugal
likken eis in
Hoge Amerikanen stelden
Vietcong te zwak voor
lambia zet
SWAPO
et land uit
Bestand in
Libanon nog
krachteloos
Sacharow: verbreiding
van feiten onze
enige verdediging
Aanval op nationale waardigheid'
'rij baan voor nieuwe regering
Communist
burgemeester
van Napels
Frankrijk poogt
ontvoerde vrouw
vrij te krijgen
CIA-medewerkerals 'bewijs' voor demoralisering
MAPAM-leider Merchav in ons land
Zuster Franco:
Juan Carlos
zeer spoedig
staatshoofd
jouw, KWARTET VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1975
BUITENLAND 7
«MAN, WASHINGTON (Reuter, UPI, AP, AFP) Jordanië gaat niet akkoord met de militaire
berkingen, die de Verenigde Staten aan de levering van veertien Hawk-raketten stellen. Ameri-
|anse functionarissen hebben echter gesteld dat het nog lang niet zeker is dat de raketten niet
[llen worden gekocht.
een nota, die de Jordaanse pre-
er Al-Rafei gisteren bij de Ame-
aanse ambassade in Amman, liet
sorgen, zegt Jordanië dat het ab-
uut met bereid is een contract te
enen onder de voorwaarden,
jerkingen en verplichtingen zoals
esident Ford, die in zijn brief
n het Congres noemt'.
i de tegenstanders van de ver-
op aan Jordanië, van wie senator
{ford Case de belangrijkste was,
■ust te stellen had Ford woens-
beloofd dat Jordanië zou ga-
ideren dat de raketten niet ver-
atst zullen worden en niet voor
i aanval op Israël zullen worden
»ruikt. Jordanië heeft deze be
perkingen een aanval op de natio
nale waardigheid genoemd.
Waarnemers in Amman hebben
verklaard dat de mogelijkheid weer
open is dat Jordanië van de Sow-
jet-Unie Sam-6-raketten zal probe
ren te kopen. In het licht van het
Arabische wantrouwen jegens het
akkoord tussen Israël en Egypte is
het voor Amman moeilijk te aan
vaarden cat de raketten niet tegen
Israël zullen mogen worden ge
bruikt. De Jordaanse koning Hoes
sein heeft al eerder het idee van
een koop elders geopperd.
Geen prestige
Senator Clifford Case zei in de
SSABON (AP, Reuter, UPI) De Portugese communisten eisen
t langer twee zetels in de nieuwe regering. Daarmee is de weg
j gekomen voor een kabinet het zesde binnen anderhalf jaar
onder leiding van eerste minister Pinheiro de Azvedo.
namen van de nieuwe ministers
len mogelijk vandaag al worden
end gemaakt. Waarschijnlijk zal
kabinet bestaan uit vier socia-
en, twee volksdemocraten, één
anunist en een aantal burgers
militairen.
ivrankelijk wilden de communis
twee zetels maar de volksdemo-
ten hebben zich hier steeds te-
verzet omdat zij ook twee ze-
kregen toebedeeld. En dat ter-
de communisten bij de verkie-
!en in april de helft minder
men behaalden dan de volks-
icraten f26 tot 12.5 procent),
ihil van mening bestaat nu
over de verdeling van de ver-
Hen de ministeries. Het ministe-
van voorlichting en financiën
de hete hangijzers. De volksde-
iraten zouden grote belangstel
hebben voor financiën maar
;ens zegslieden zijn zowel socia-
en als communisten daartegen.
betreft het departement van
dichting lijkt geen der drie par-
n zin te hebben de verantwoor-
g voor de staatsmedia op zich te
len en een verscheidenheid aan
lingen te verzekeren,
nauw aan de communisten ver
den Portugese democratische
fcging heeft bezwaar gemaakt
sn de nieuwe regering. Deze ga-
fleert volgens haar niet dat de
tugese revolutie zal wordèn
rtgezet. Voor leider Jose Ten-
rinha gispte met name' de 'anti-
Hutlonaire rechtervleugel' van
voliksdemocraten en voorspelde
'periode van hevige sociale
nningen'.
flat de volksdemocraten zulke
?e betrekkingen onderhouden
de communisten, zien de
BAKA (Reuter) De Zambi-
se regering heeft de Zuidwestaf-
anse volksorganisatie (SWAPO)
racht gegeven alle militaire ac-
elt vanaf Zambiaans grondge-
i 3top te zetten. Dit hebben
igen die in contact saan met
SWAPO en onafhankelijke di-
iiatieke kringen in Loesaka be-
dgemaakt. De SWAPO, de be-
flihgsbeweging van het door
1-Afrika bestuurde Namibië,
flt door de organisaties van Af-
anse Eenheid (OAE) erkend als
enige wettige bevrijdingsbewe-
van het gebied. De SWAPO zal
er tegen het eind van septem-
een kamp moeten ontruimen
gelegen is op een boerderij,
buiten de Zambiaanse hoofd-
Het aantal SWAPO-leden op
boerderij ligt tussen 400 en 500.
is niet duidelijk waar de Naml-
s van het kamp zich zullen
igen.
autoriteiten van Zambia zouden
Russische wapenleveranties
ben onderschept die bestemd
en voor de militaire eenheden
de SWAPO. Deze eenheden
flen hun kampen in het zuid-
ten van Namibië en in zuidelijk
ola.
ibia heeft duidelijk een proces
gang gebracht dat de activiteit
beperken van alle bevrij-
[sbewegingen in Zuidelijk Afri-
flie op Zambiaans grondgebied
oeven. Diplomatieke kringen
Aden woensdag reeds dat de re-
ig in Loesaka deze bevrijdings-
Bgingen heeft gevraagd de na-
op te geven van alle guerrille-
en administratieve functiona-
D, hun schuilnamen, de namen
hun geboortedorpen en die van
lokale leiders. Verder zouden fo-
van paspoorten beschikbaar
!ten worden gesteld.
waarnemers de kritiek ais een
nieuwe aanwijzing dat de commu
nisten steeds meer een oppositierol
gaan spelen.
Zij zouden genoegen hebben geno
men met één zetel in het kabinet
alléén om een volledige breuk met
de Beweging der strijdkrachten te
voorkomen.
De communisten zouden werken
aan een brede oppositiebeweging
om het deels onti-communistische
programma van de nieuwe regering
te ondermijnen. Voor de komende
dagen staan een aantal protestbe
togingen op touw.
De assemblee van de Portugese ma
rine heeft drie pro-communistische
officieren aangewezen als haar-ver
tegenwoordigers in de revolutionai
re raad. Het zijn admiraal Rosa
Coutinho. kapitein-luitenant-ter
zee Almada Contreiras en kapitein
ter-zee Martins Guerreiro, die ook
zitting hadden in de oude raad.
Jordaanse nota geen reden te zien
de voorwaarden voor de levering te
laten vallen. 'Dit is een te ernstige
zaak om af te doen met de kwalifi
catie 'prestige-kwestie 'aldus Case.
De Israëlische minister van defen
sie, Peres, heeft gisteren verklaard
dat zijn land bereid is te beloven
dat het geen kernkoppen zal instal
leren op de raketten die de Ameri
kaanse regering overweegt aan Is
raël te leveren. De Pershing-raket-
ten hebben een bereik van 640
kilometer, zodat de Israëlische ar
tillerie er de grote Arabische steden
mee zou kunnen bombarderen.
De Israëlische en Egyptische mili
taire delegaties hebben hun bespre
kingen in Genève over de prakti
sche uitvoering van het Sinal-ak-
koord bijna voltooid. De documen
ten zullen waarschijnlijk binnen
een week worden getekend, aldus
Israëlische dagbladen. Volgens
Maariv zijn de meeste details over
de overdracht van de olievelden
van Aboe Rodeis in de woestijn
aan Egypte nagenoeg rond. De Je
ruzalem Post meldde gisteren dat
de besluiten van de delegaties al
ter goedkeuring naar de twee rege
ringen zijn gezonden.
Afrika
De Israëlische minister van buiten
landse zaken Allon zal volgende
week in New York besprekingen
voeren met collega's van Afrikaan
se landen, die na de oktoberoorlog
van 1973 de betrekkingen met Is
raël verbraken. Dit schrijft het
blad Yedioth Sharonoth. Het zegt
dat de kansen op diplomatiek her
stel na het Slnai-akkoord aanzien
lijk zijn
NAPELS (UPI) Een communist is
gisteravond door de gemeenteraad
van Napels tot burgemeester geko
zen. Napels is nu de grootste stad
met een communist aan het hoofd
in heel West-Europa. De verkiezing
van Maurizio Valenzi tot burgemees
ter gebeurde dankzij een gezamen
lijk optreden van communisten en
socialisten. Monarchisten en chris
ten-democraten hebben 30 jaar lang
aan het hoofd van de stad gestaan.
BEIROET (AFP. UPI. Reuter, AP)
Schoten en explosies weerklonken
gisteravond al weer in de Libanese
hoofdstad Beiroet, nadat enkele
uren tevoren 'alle partijen' een be
stand waren overeengekomen.
Volgens de Libanese politie zijn
gisteren bij de gevechten, die als de
ernstigste van de afgelopen drie
weken worden gekenschetst, seker
26 mensen om het leven gekomenl
Na besprekingen, die premier Kara-
mi met alle politieke groeperingen
heeft gevoerd, is een gezamenlijke
commissie gevormd voor de nale;
ving van het bestand.
De tegenover elkaar staande groe
peringen in de Libanese strijd hebr
ben elkaar gisternacht weer met
mortieren en andere wapens be
stookt. De autoriteiten rieden de
bevolking via de radio aan bin
nenshuis te blijven. In de oude
wijk bij de haven woedden vele
branden, veroorzaakt door bommen
(zie foto). De meeste doden, zeker
twaalf, vielen In het in het cen
trum van Beiroet gelegen hotel Al
Arabi, dat in de nacht werd opge
blazen.
Een vertegenwoordiger van de Pa
lestijnse verzetsorganisatie PLO
heeft de Franse regering ophelde
ring gevraagd over de mededeling
van de Franse minister Sauvagnar-
gues dat zijn regering Libanon
steun wil verlenen bij de binnen
landse moeilijkheden. Voor Libanon
in 1943 onafhankelijk werd was het
Frans koloniaal gebied.
PARIJS (UPI) Een Frans vlieg
tuig zal vandag diep in Tsjaad een
boodschap uitwerpen waarin losgeld
wordt geboden voor het Franse
echtpaar Claustre dat door opstan
delingen wordt vastgehouden.
Frankrijk negeert hiermee een
waarschuwing van de Tsjaadse au
toriteiten de soevereiniteit niet te
schenden.
De functionarissen zeiden dat in de
boodschap een losgeld van 10 mil
joen franc (6 miljoen gulden)
wordt geboden voor Pierre en
Frangoise Claustre die ergens in de
Tibesti-woestijn verborgen worden
gehouden. Frankrijk zal ook per
parachute 'de technische middelen
leveren' waarmee opstandelingen
leider Hissen Habre kan antwoor
den. Het gaat vermoedelijk om een
veldradlo.
De rebellen ontvoerden 16 maan
den geleden de ethnoloèe Fran
goise Claustre. Zij dreigen haar te
doden als niet voor 23 september
het losgeld is betaald. Pierre Claus
tre voegde zich bij zijn echtgeno
te nadat alle pogmgen waren mis
lukt haar vrijlating te bewerkstel
ligen.
WASHINGTON (AP, Reuter) De kracht van het Vietnamese TET-offensief in 1968 kwam voor de
Amerikaanse troepen in Indochina als een volledige verrassing, omdat hoge Amerikaanse functiona
rissen de sterkte van de Vietcong met opzet te klein hadden voorgesteld, zo heeft een vroegere mede
werker van de CIA verklaard.
De medewerker Samuel A. Adams,
bracht tijdens zijn getuigenverkla
ring voor de commissie voor de
inlichtingendiensten van het huis
van afgevaardigden geheime tele
grammen op tafel van generaal
Creighton Abrams. de vroegere
Amerikaanse opperbevelhebber in
Vietnam en van Ellsworth Bunker,
de vroegere Amerikaanse ambassa
deur in Saigon.
Adams zei dat zowel Abrams als
Bunker er op aan hadden gedron
gen officiële schattingen van de
sterkte der Viet pong troepen op
rond de 300.000 te houden, ondanks
berichten van de inlichtingendien
sten waaruit zou büjken dat de
Viet Cong over tenminste 600.000
man kon beschikken. Adams zei dat
deze cijfers waren veranderd om de
door James Dorsey
'Natuurlijk heeft het socialistisch zionisme niet al zijn doelstellingen verwerkelijkt. Toch hebben wij
naast de stichting van de staat Israël een sterke en in Israël diep gewortelde arbeidersklasse gecre-
eerd. Maar wij zijn er nog niet in geslaagd om de sociale en economische structuur van de Israëlische
maatschappij vergaand genoeg te veranderen'.
Aan het woord is Peretz Merchav,
internationaal secretaris van de Is
raëlische Mapam-partij, die deel
uitmaakt van de Arbeiderspartij
welke de regering-Ra bin draagt.
Merchav werd in 1913 in Wenen
geboren, emigreerde naar Palestina
in 1928 als lid van de socialistisch -
zionistische jeugdbeweging en is
sinds 1931 lid van de Mapam-kib-
boets Beit Zar. Hij was een paar
dagën in ons land op uitnodiging
van de Werkgroep Israël.
De socialistische zionisten, die een
aanzienlijk deel vormden van de
oorspronkelijke immigranten in Pa
lestina, droomden van een socialis
tische Joodse staat. Vandaag. 28
jaar na zijn oprichting, lijken deze
sociale problemen' in Israël groter
dan ooit. Wij geven hier het com
mentaar van deze Mapam-leider
daarop.
'In ieder geval hebben wij een ba
sis opgebouwd, van waar uit wij
voor verdere veranderingen in de
Israëlische samenleving kunnen
strijden. Deze strijd wordt door de
nationale problemen van de staat
Israël belemmerd. Deze problemen
omvatten niet alleen vraagstukken
van de defensie, maar ook het
daaruit voortvloeiende psychologi
sche defensiecomplex. Tot op zeke
re hoogte worden zaken nagelaten
vanwege de oorlogstoestand hoewel
dat niet nodig is. Eigenlijk zitten
wij in een tweestrijd. We mogen
niet stellen dat sociale hervormin
gen op het tot stand komen van een
vrede in het Midden-Oosten moe
ten wachten. Anderzijds kunnen
wij niet doen als of er geen oorlog
gevoerd wordt. Wij moeten daarom
selectief te werk te gaan'.
Oriëntaalse Joden
Om dit te illustreren haalt Merchav
het voorbeeld aan van de discrimi
natie jegens de uit de Arabische Gevaar
landen afkomstige joden. Naar zijn
mening kan de discriminatie van
deze groep gewoon historisch en
door de objectieve ontwikkelingen
worden verklaard. 'Er is geen spra
ke van bewuste onderdrukking'. Er
is naar hij zegt een algemeen besef
van de noodzaak van integratie-
Gezien de huidige isolatie van de
staat Israël kan deze zich niet per
mitteren om de oosterse joden niet
te integreren. Ook de organisaties
van de arbeiders in Israël hebben
belang bij de integratie van ieder
een in de Israëlische samenleving.
'Wanneer dit niet gebeurt zullen de
sociale tegenstellingen in Israël
worden vertekend: de oriëntaalse
joden zullen zich als een onder
drukte natie gaan zien in plaats
van als slachtoffers van sociale dis
criminatie. Deze problemen kunnen
alleen door het opvoeren van de
klassestri jd worden opgelost. De
verbetering van de sociale omstan
digheden zal namelijk vooral ten
goede komen aan de lagere sociale
klassen van de Israëlische samenle
ving en dit zijn wederom de oriën
taalse joden. In dit verband heb ik
het niet over een formele gelijkheid
tussen westerse en oosterse joden.
De oosterse joden, die afkomstig
zijn uit onderontwikkelde landen
moeten prioriteit krijgen. Je kunt
hun huisvestingsproblemen bijvoor
beeld niet tot het bereiken van een
vrede uitstellen. Anderzijds zullen
de problemen van de oosterse Jo
den pas na het tot stand komen van
een vrede fundamenteel kunnen
worden aagenpakt. Naar mijn me
ning beseffen de regering, de Israë
lische Arbeiderspartij en de Histha-
droet (de Israëlische vakbeweging)
dat je de oplossing van Israël's grote
sociale problemen niet op de lange
baan mag schuiven. Maar het ont
breekt ook aan financiële middelen
om al deze problemen grondig aan
te pakken'.
Merchav benadrukt dat elke discri
minatie in strijd is met de zionisti
sche ideologie en de belangen van
de zionistische beweging. De pro
blemen kunnen naar zijn mening
niet door de kapitalisten of neo-
kapitalisten. 'zelfs niet wanneer zij
vagelijk in sociale hervormingen
geloven', worden opgelost. 'Daarom
is onze hoop enkel en alleen op de
herleving van de socialistische
strijd gevestigd. Het feit dat de
oriëntaalse joden doordat zij als
groep onderliggen zichzelf gaan
zien als een aparte nartionale ge
meenschap, maakt ze ontvankelijker
voor de sociale demagogie van
rechtse oppositie in Israël. Boven
dien mag je niet vergeten dat zij
hun eigen afkeer hebben tegen de
Arabische wereld. Deze afkeer is
gebaseerd op hun eigen ervaringen
in de verschillende Arabische sta
ten. Dit betekent dat wij ze niet
alleen in de Israëlische samenleving
moeten integreren, maar we moe
ten ze ook klassebewust maken. Zij
moeten deel uit gaan maken van
de socialistische arbeidersklasse. Op
deze manier zullen zij immuun
worden voor de fatale propaganda
van de rechter vleugel in Israël'.
Tussenfase
De huidige kapitalistische, structuur
van de Israëlische samenleving ls
volgens de Mapam-ideologle een
noodzakelijke tussenfase op weg
naar een socialistische maatschap
pij. Het concept van de klassen
strijd is evenzeer op Israël van
toepassing, als op alle overige lan
den in de wereld. In dit verband
heeft de kibboets een voorhoede-
functie. Niet alleen was het een
van de drijvende factoren bij de
opbouw van de zionistische staat,
het is ock een van de drijvende
factoren in de klassénstrijd. De
kibboets is er het bewijs voor dat
de socialistische productiewijze su
perieur is aan de vrije markt eco
nomie. Ook de Histhadroet-vakbe-
weging is een centrale factor in de
bewering van Bunker en Abrams te
ondersteunen dat de Viet Cong
troepen waren gedemoraliseerd
door de Amerikaanse militaire suc
cessen. 'Hoewel ons doel was de
Amerikaanse pers, het publiek en
het congres te bedriegen, zijn we er
ongewild nog het best in gesaagdl
onszelf te bedriegen', aldus Adams.
Verrast
Deze onjuiste voorstelling van za
ken leidde er toe dat de Ameri
kaanse strijdkrachten, het congres
en het Amerikaanse publiek volle
dig verrast waren door de hevigheid
van het TET-offensief dat op 30
januari 1968 begon, aldus Adams.
Inmiddels heeft de commissie een
eis van het Witte Huis om terugga
ve van geheime stukken over de
CIA afgewezen. De commissie ver
klaarde zich wel bereid, het Witte
Huis 24 uur van tevoren te waar
schuwen als zij dergelijke stukken
gaat publiceren. De commissie wil
ook niet de verzekering geven dat
zij materiaal dat zij bezit, niet
openbaar zal maken. De bereidheid
om het Witte Huis tevoren op de
hoogte te stellen van een komende
publikatie. sloeg overigens alleen
op eventuele nieuwe stukken die de
commissie in handen krijgt.
Het conflict met president Ford
ontstond vorige week, toen de com
missie gegevens publiceerde, waar
uit bleek dat de geheime dienst de
oorlog van oktober 1973 in het
Midden-Oosten niet had voorzien.
De president gaf de overheidsdien
sten opdracht geen stukken meer te
geven aan de betroken commissie.
Voorts eiste hij teruggave van het
reeds beschikbaar gestelde materi
aal, met het argument dat door de
publikatie afbreuk was gedaan aan
de veiligheid van de VS.
In plaats van in te gaan op deze
eis, besloot de commissie machti
ging te geven om meer documenten
van het Witte Huis op te vorderen.
Daarbij hoorden ook de twee tele
grammen waarmee Adams nu voor
de dag kwam.
MADRID (Reuter, UPI) Do na
Pilar Franco, de zuster van het
Spaanse staatshoofd, heeft in een
Spaans weekblad verklaard dat ge
neraal Franco zeer spoedig de
macht zal overdragen aan zijn op
volger prins Juan Carlos van Bour
bon Parma.
'In de politiek is niets met leker-
heid te zeggen, maar het schijnt
mij toe dat 12 oktober een belang
rijke datum kan worden', aldus
dona Pilar. Spaanse regerings
woordvoerders hebben op de uitla
tingen gereageerd met de medede
ling dat zij van niets weten.
De door dona Pilar genoemde da
tum 12 oktober is een nationale
feestdag. Het is de naamdag van
Spanje's patroonheilige Pilar en te
vens de 'dag van de Spaanse een
heid' een gedenkdag ter gelegen
heid van de ontdekking van Ameri
ka door Columbus.
Peretz Merchav
klassenstrijd in Israël.
'Door de nauwe binding aan de
Israëlische Arbeiderspartij was de
vakbeweging lange tijd niet in
staat om deze functie aan de Israë
lische arbeiders duidelijk te maken.
Toen aan het eindé van de zestiger
jaren Yitzhak Ben Aharon generaal
secretaris van de Histhadroet werd,
ging deze een eigen koers varen.
Sindsdien is het vertrouwen van de
Israëlische arbeiders in de Histha
droet gestegen. Het feit dat de His
thadroet tegelijkertijd, naast de Is
raëlische regering, de grootste
werkgever in Israël is, hoeft niet
tegenstrijdig te zijn aan haar voor
hoede functie binnen de Israëlische
arbeidersbeweging. Loonsverhogin
gen ep verbetering van de arbeids
voorwaarden van de Israëlische ar
beiders worden gegarandeerd in de
bedrijven van de Histhadroet door
gevoerd. Dit zet de particuliere be
drijven onder zware druk. In de
kleine fabrieken bijvoorbeeld, waar
de arbeiders niet sterk genoeg zijn,
om hun recht te eisen, kan men er -
vanwege de druk vanuit de Histha-
droet-bedrijven niet omheen, om
ook de arbeidsvoorwaarden te
verbeteren', aldus Merchav.
AMSTERDAM 'De verbreiding
van de feiten is onze enige ver
dediging tegen willekeur'. Met
deze boodschap heeft de Russi
sche natuurkundige en dissident
(andersdenkende) Andrej Sa
charow zich opnieuw tot het
westen gericht. Ditmaal via drie
Franse juristen die een week
lang in de Sowjet-Unie verble
ven. Op initiatief van de inter
nationale commissie voor de
mensenrechten namen zij in de
tweede week van september in
Moskou en Kiew contact op met
familieleden van politieke ge
vangenen. Daarnaast poogden ze
tevergeefs de Russische autori
teiten tot uitspral^en over de be
trokken kwestie te verlokken.
Een van de juristen geeft een
kort reisverslag in de Parijse Fi
garo.
De Franse juristen hadden ge
sprekken met Sacharow, met de
familie van de wiskundige Leo
nid Plioetsj (die voor onbepaal
de tijd in een psychiatrische in
richting zit), met de moeder van
schrijver en bioloog Wladimir
Boekowsky (die tot langdurige
celstraf, werkkamp en verban
ning is veroordeeld) en met
vrienden van de baptisten-pas-
tor Georgij Vins (die tot 10 jaar
werkkamp en deportatie is ver
oordeeld). Sacharow deed een
nieuw beroep op het westen
steeds weer te blijven aandrin
gen bij het Kremlin op een al
gehele amnestie voor al degenen
die 'wegens hun politieke of re-
ANDREJ SACHAROW
ligieuze overtuiging worden ver
volgd. die de rechten van de
mens eerbiedigen en die zich in
psychiatrische klinieken bevin
den'. Een dergelijke amnestie
regeling 'zou het bewijs vormen
van de oprechte wil van de Sow
jet-Unie de ontspanning te be
vorderen'. zo stelde hij.
