Veelbelovend debuut
OPEL-PREMIËRE 76!
Het Jaar
van de
Kreeft
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
Zwaluwen houden
het voor gezien
Doelmatige documentaire
Prolongaties/reprises
Kom vandaag nog kijken naar de nieuwe Opel Ascona.
Nu première bij uw Opel-dealer.
e
Filmbeeldjes
Opel Ascona,
een nieuwe klasse van verfijnde techniek.
Arbeiders
Buitenlandse
arbeiders
Prijs incl. BTW af General Motors Continental S. A. Prijs- en specifikatiewijzigingen voorbehouden.
TROUW/KWARTET VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1975 PS12/RH1
Reis naar verre zuiden staat voor de deur
Van een
verslaggever
DEN HAAG Nu
de mooie zomer
voorbij schijnt te
zijn, houden de
zwaluwen het hier
voor gezien. Zij ver
zamelen zich op de
draden, kabels, was
lijnen en TV-anten-
nes en gedragen
zich zeer onrustig:
ze kwetteren, vlie
gen heen en weer en
poetsen hun veren.
Uit alles blijkt dat
er voor hen iets
groots staat te ge
beuren: de lange
reis naar het verre
zuiden staat voor de
deur.
In Nederland ver
blijven nu nog drie
soorten zwaluwen:
de huiszwaluw, de
oeverzwaluwen en de
boerenzwaluw. Alle
maal zullen ze in de
komende weken
wegtrekken naar
Afrika. Volgens de
heer Speek, werk
zaam op het Neder
lands Vogeltrek
station in Arnhem,
gaat de trek dan
linea recta naar
Afrika, over België,
Frankrijk, de Mid
dellandse Zee, over
kurkdroge woes
tijnen en vochtige
oerwouden.
Uit een ringonder-
zoek in 1972 en 1973
is gebleken dat de
zwaluwen zeer ver
zuidwaarts gaan.
Met assistenten
ringde de heer
Speek op een grote
slaapplaats in het
riet bij Zevenaar
negenduizend
zwaluwen.
De 'terugmelding*
kwamen uit Lim
burg, Oost-Frank
rijk, het Rhónedal,
Algiers, Niger en
Transvaal. De verst
melding kwam uit
Kaapstad, hemels
breed tienduizend i
kilometer ver. De
heer Speek schat 1
dat een zwaluw per
jaar ruim honderd
duizend kilometer
moet vliegen om iu
leven te blijven,
voedselzoeken mi
gerekend. Een on
gelooflijke prestatie
voor een dier dat
maar een paar gram
weegt. In Zuid-
Afrika, waar nu de
de vogels voor de
lente nadert, gaan
tweede keer in één
jaar, het warme
jaargetijde mee
maken.
in
H
huis.
Adalen 31. Film van Bo Widerb
over historische Zweedse staki
22 sept. Arnhem-Filmhuis.
Scènes uit een huwelijk. Ingr
Bergman's laatste en mi
symbool-beladen film. De geh
week in Amstendam-Tuschinski
Den Haag-Metropool; Tilburg-C
cago.
Death in Venice. Film van Luch
Visconti .over verval en dood
Venetië, gebaseerd op Thon
Mann's novelle 'Der Tod in Vei
dig'. De gehele week in Amsterd
Cine 'D'.
ir
is
B
'f.
0 In het Shaffy-theater, Keiz
gracht 324, Amsterdam, is een f
zaaltje met zestig zitplaatsen i
richt. De bedoeling is, dagelijks I
halve zondag en maandag filmif
vertonen, steeds om 20.30 plus]
het week-end nachtvoorstellir
om 24.00 uur. De programm
wordt gemaakt in nauwe satt
werking met Film InternatiiJ
Fugitive Cinema en The Movie!
Een paar maanden nadat 1
filmkeuring in Frankrijk werd J
geheven wil 59 pet van de Frai
hem terug, omdat een golf
pornografie over de bioscol
spoelt. Een en ander blijkt uitjj
enquete van het weekblad
Match.
Maar een filmmaker is zeer gebon
den, omdat hij veel geld nodig
heeft ('Het Jaar van de Kreeft' ls
overigens relatief goedkoop, hij
heeft 750.000 gulden gekost) en als
hij per se wil filmen moet hij vaak
concessies doen.zodoende.
Gegeven het feit dat 'Het Jaar van
de Kreeft' Curiels eerste keus niet
was, heeft hij er heel wat van
gemaakt. Om te beginnen (of te
eindigen) heeft hij aan de liefde
tussen een establishment-man en
een floddermeid, die bijzonder grof
in de mond is doch een ingebouwd
vrijheidsgevoel bezit, een lichtere en
realistischer toets gegeven door het
afschuwelijk slechte einde van de
roman, een mengsel van 'Love
Story', Turks Fruit' en een particu
liere wraakoefening (meisje krijgt
kanker en sterft) rigoreus te
schrappen.
Open einde
Curiels film eindigt met het zoveel
ste afspraakje dat geen voortgang
en geen afsluiting vindt want
zijn figuren kunnen geen echte re
latie opbouwen. De vrouw ls dwars
en pesterig, de man jaloers en be
zitterig, er lopen altijd omstanders
In de weg.kortom, het gaat niet.
Men heeft het gevoel, dat Curiels
sympathie aan de kant van de
vrouw staat, hij heeft gepoogd in
haar de spirit van de vrijheid te
leggen, maar daarin gelooft men
jammer genoeg niet zo hard, want
het gevoel wil niet wijken dat ze
haar zelfstandigheid alleen begeert
omdat ze eigenlijk niet van die
man houdt. Daarom komt echte
misère, echt verdriet ook nauwe
lijks aan bod: de film heeft wel
een onderbouw, maar die is tegen
draads.
Geloofwaardig
Goed, 'Het Jaar van de Kreeft' mag
dan lang niet volmaakt zijn. maar
Curiel is erin geslaagd mensen uit
te beelden in wier manier van pra
ten, in wier milieu en leven men
grotendeels kan geloven. Dat is
niet gering, want in Nederlandse
films wemelt het doorgaans van
ledepoppen, of ze zich nu al dan
niet In seksuele bochten wringen.
Natuurlijk spel
Sommigen zullen het abrupt afhak
ken van de vaak korte scènes niet
mood vinden, maar het is wel func-
door H. Wielek-Bérg
Herbert Curiel (geboren in
1917), regisseur van de korte
Nederlandse film De Aktivist'
(1970) heeft zich met van alles
en nog wat bezig gehouden:
scenario's schrijven, filmrollen
spelen, assisteren bij buitenland
se filmproducties en het beleven
van avonturen te land. ter zee
en in de lucht.
Concessies
Van iemand die in zijn leven zoveel
stof heeft opgedaan en bovendien
büjk heeft gegeven van een sociale
en politieke motivatie zou men ei
genlijk verwachten, dat hij voor
zijn speelfilmdebuut met iets zinni
gere aankwam dan Hugo Claus'
roemruchte ongelukkige-liefde-ro-
man 'Het Jaar van de Kreeft'.en
uit een interview met Cees van Ede
in 'Vrij Nederland' blijkt dat hij
zelf ook wel andere wensen had.
tioneel: de onrust, de gefrustreerd
heid en de onmacht die de verhou
ding kenmerkt wordt er uitstekend
door overgebracht.
Zelden hebben Nederlandse acteurs
zo natuurlijk gespeeld als in deze
film: het 'toontje' ontbreekt ge
heel. Willeke van Ammelrooy is bij
zonder op dreef, zij doet ons verge
ten dat ze eigenlijk te mooi is voor
de rol. Van Rutger Hauer, Piet
Römer, Bart Hamlnk en de kleine
Sascha Hoffs valt overigens ook
veel goeds te zeggen en hetzelfde
geldt voor de muziek van Marian
de Garrica. Herbert Cureil moet
maar gauw een geheel eigen film
maken: dat is hem best toever
trouwd.
Amsterdam-Cinerama, Saskia en
Calypso; Amersfoort-Cinema I;
Breda-Grand; Enschede-AIpha;
Groningen-Camera; Haarlem-Lido;
Hilversum-Rex; Tilburg-Harmonie;
Utrecht-Camera; Den Haag-Apollo;
Nljmegen-Scala; Delft-Delfia
Eindlioven-Metropole; Arnhem-
Rembrandt; Leiden-Trianon: Alk-
maar-Victoria; Zwolle-De Kroon;
Veendam-City; Bergen op Zoom-
Roxy; Maastricht-Festival; Heer-
len-H5; Dordrecht-Luxor; Deven-
ter-Luxor, 18 jr.
Willeke van Ammelrooy en Rutger Hauer in Het jaar van de kreeft.
Het 'Amsterdams Stadsjour-
naal', dat nog steeds kampt met
ongewisheden inzake het subsi
die, heeft in zijn vijfde afleve
ring gebroken met een traditie,
namelijk het inlassen van ge
speelde scènes in een documen
tair geheel.
Ik ben daar blij om, want het
beoogde vervreemdingseffect kwam'
nooit goed over, er werd alleen
maar verwarring gesticht. 'Arbei
ders Buitenlandse Arbeiders' is vrij
wel recht voor zijn raap (er wordt
alleen door middel van prenten
endg historisch verband gelegd tus
sen gekolonialiseerde volken en
gastarbeiders) en in zijn beperkt
heid van zeventien minuten wel
halfweg doelmatig, dunkt me.
Veel aandacht wordt besteed aan
het lot van illegale arbeiders, die
zijn overgeleverd aan koppelbazen.
Of de Nederlandse arbeiders er
door zullen worden opgewekt om de
collegialiteit met hun buitenlandse
collega's te versterken waag ik te
betwijfelen, maar wel zou het kun
nen zijn dat gastarbeiders er een
steun in vinden om te gaan protes
teren of demonstreren als hun on-
recht wordt aangedaan.
'Arbeiders Buitenlandse Ar beide
is gemaakt in samenwerking
het Buitenlands Arbeiders Kollt
tief BAK, de Turkse Nederlan*
Arbeidersvereniging HT1B en
groep Marokkaanse arbeiders. 1
filmpje wordt gedraaid in filmhi
zen, vormingsinstituten etcetera
bovendien in een circustent
het Zomertheater, dat een tourn
maakt door de Amsterdamse bui
ten. Proef voorstellingen vind
plaats in het kader van het zoj
naamde 'Projektiemurenplan'1
Stads journaal wordt op geregel
tijden geprojefeteerd op een pern
nent 'filmdoek', geschilderd op
blinde muur.
Catch 22. Een van de beste anti-
oorlogsfilms die ooit zijn gemaakt.
Geregisseerd door Mike Nichols, ge
baseerd op het boek van Joseph
Heller. De gehele week in' Amster
dam, Studio K.
Amarcord. Felliini's droom van zijn
jeugd in Rimini. De gehele week in
Heerlen, Tivoli.
Brother can you spare a dime.
Collage van de Amerikaanse crisis
jaren in film en werkelijkheid van
Philippe Mora. De gehele week in
Amsterdam, The Movies.
Les Enfants du Paradis. Romanti
sche 'evergreen' uit 1945 van Mar
cel Carné, met Arletty, Jean-Louis
Barrault en Pierre Brasseur. De ge
hele week in Amsterdam, Kriterion.
Sacco en Vanzetti. Film van Giulia-
no Montaldo, gebaseerd op het ge
ruchtmakende proces in Amerika in
de jaren twintig, waarbij twee on
schuldige mannen ter dood werden
veroordeeld. Vrijdag- en zaterdag
nacht, Amsterdam, City 2.
Citizen Kane. Klassieke film van en
met Orson Welles. 18 september,
O.C.C., Venlo; 23 sept. in de Peper
bus, Purmerend; 25 sept. Filmhuis
Alkmaar.
Alle Turken heten Ali. Film van de
zeer opmerkelijke Duitse cineast
Rainer Werner Fassbinder over dis
criminatie van buitenlandse arbei
ders, gegoten in een menselijk lief
desverhaal, 19 sept., Utrecht-S.S.R.
Rien k signaler. Film van Yves
Boisset over Frankrijks vuile oorlog
in Algerije. 20 sept. Arnhem - Film-
de wielbasis en spoorbreedte
belangrijk zijn vergroot.
9 Bovendien heeft de Ascona
staalgordel radiaaibanden met
een sterke grip op de weg.
De aërodynamica speelde
bij de vormgeving van de
nieuwe Ascona een grote rol.
Dat ziet u niet alleen aan de
strakke lijnen, dat merkt u
ook aan het ekonomische
rijden omdat de luchtweer-
stand minder is geworden.
Standaard Ascona-
komfort: een verwarmde
achterruit. Volgens traditie is
ook deze Ascona weer
verkrijgbaar met verschillende
motoren van 60 tot 90
DIN-pk. Maar dat zijn dingen
die uw Opel-dealer u zelf kan
vertellen.
Zoals ook over de
fabrieksgarantie van een vol
jaar zonder kilometer
beperking. Ga naar hem toe.
En test de nieuwe Ascona. Hij
staat er voor! Vanaf 12.748,-.
De nieuwe Ascona staat
voor u klaar. In de showroom.
Bij uw dealer. Een gloednieuw
model, gebouwd op de traditie
en sportiviteit van de Ascona
die u al kende.
Een wagen met een totaal
nieuwe stijl. Maar behalve
aan de buitenkant is ook aan
het interieur alle aandacht
besteed.
9 Zo heeft de Ascona aanmer
kelijk meer zitkomfort
gekregen, omdat hij een stuk
breder is geworden.
De achterbank heeft nu
een breedte voor drie
personen: dat betekent
9 ruimte voor vijf man!
Ook de nieuwe schokbrekers
geven een extra rij-komfort,
omdat deze elk stootje soepel
opvangen. Opvallend is ook de
nog vastere wegligging van
de nieuwe Ascona, omdat
