issinger had
.oorlog van 1973
Ikunnen voorzien
Noordierse crisis
spitst zich toe
Griekse democratie
nog zeer kwetsbaar
Druk op Noren met
Russische raketten
Argentinië krijgt 40
dagen andere president
Chili bezorgd over
zijn slechte naam
Ivoorkust wil gesprek
met Z.-Afrika voortzetten
Inlichtingendienst was op de hoogte
9 Engeland pakt
r, discriminatie
H harder aan
Overleg over grondwet mislukt
Amin verzoent zich met
de paus
Doelgebied in Barentsz-zee
Congres VS: geen
hulp bij schending
mensenrechten
Grote lening van
China aan Cambodja
Botsing tussen
guerrilla's en
leger in Pakistan
Frankrijk en Irak
paraferen verdrag
over kernenergie
De gratieverlening voor de juntaleden
fASHINGTON (UPI, Reuter) De Amerikaanse inlichtingen-
asten hebben in 1973 het uitbreken van de oorlog in het Mid-
i-Oosten wel op tijd voorzien. Maar htm gegevens werden door
lere overheidsdiensten niet goed beoordeeld. Daardoor kwam de
ibische aanval op Israël voor de Amerikaanse (en de Israëli-
li ache) regering toch als een verrassing.
:j 5t is gisteren gebleken bij de
zittingen van de commissie uit
t Amerikaanse Congres, die het
van de inlichtingendiensten
kt.
WAARSCHUWINGEN
toe was de officiële lezing dat
oktober 1973 de Amerikaanse en
je Israëlische inlichtingendiensten
het Midden-Oosten hadden ge
teld. Gisteren maakten drie getui-
pn de Congrescommissie duidelijk
de fout op een ander niveau
rerd begaan.
De inlichtingendienst van de Ame-
sïaanse strijdkrachten had op drie
oitober 1973 al gewaarschuwd dat
ïaltö LONDEN (Renter, UPI) De Brit
se regering wil de rassendiscriml-
ïaüe in Engeland krachtiger be-
-west trijden. Zij heeft wetswijzigingen
eea oorgesteld om beter te kunnen
idere ^treden tegen discriminatie op al-
ierlei gebied, zoals bij huisvesting,
ij onderwijs, bij het verstrekken
wi banen en in advertenties.
In een nota zegt de Britse regering
dat de overheid grotere bevoegdhe
den nodig heeft om 'kleurbarrières'
le kunnen uitroeien. 'Het is onaan-
raardbaar dat Groot-Brrttannië in
de laatste 25 jaar van de twintigste
eeuw niet in staat zou blijken een
Heine minderheid van anderhalf
ailjoen burgers haar volledige en
gelijke rechten als individuele
mannen en vrouwen te verzekeren',
zo staat in de nota. Engeland heeft
op een bevolking van 55 miljoen
ongeveer anderhalf miljoen zwar-
len en Aziaten.
er een Arabische aanval was te
verwachten. Dde kwam op zes okto
ber. De agenten van het ministerie
van buitenlandse zaken gaven die
zelfde waarschuwing po vijf okto
ber, zo vertelde Ray Cline gisteren.
Hij was toen hoofd van die dienst
en is nu hoogleraar in Washington.
Cline vertelde dat op die vijfde
oktober was geprobeerd minister
Henry Kissinger te alarmeren. De
minister was toen in New York.
LAUWE REACIE
Zijn staf had echter lauw gerea
geerd op de alarmerende rapporten
over het Midden-Oosten en gezegd
dat er geen reden was om Kissinger
lastig te vallen. Zonder zijn naam
te noemen uitte Cline duidelijk kri
tiek op Kissinger. Hij zei dat de
moeilijkheid was dat alle informa
ties van de verschillende diensten
uiteindelijk bij één man terecht
kwamen voor de beslissingen.
Daarmee doelde hij kennelijk op
Kissinger, die niet alleen minister
van buitenlandse zaken maar ook
nog eens voorzitter van de Natio
nale veiligheidsraad (het belang
rijkste adviesorgaan voor- buiten
landse en militaire zaken) is. Ge
tuige Cline maakte duidelijk dat
deze posten niet door dezelfde man
bezet mogen worden.
KISSINGER VERRAST
Bekend is dat Kissinger zelf in 1973
zeer verrast was door de aanval van
Egypte en Syrië op Israël. Hij had er
zelf niet op gerekend dat Egypte
een oorlog zou beginnen. Daarente
gen was hij wel bang dat Israël uit
voorzorg tot een verrassingsaanval
zou overgaan. Steeds bezwoer hij
Israël niet als eerste naar de wapens
te grijpen ondanks alle verontrus
tende berichten van de inlichtin
gendiensten. Toen de oorlog op zes
oktober was begonnen was Kissin
ger er aanvankelijk nog niet van
overtuigd dat de Arabieren waren
begonnen.
LONDEN De politieke crisis in Noord-Ierland spitst zich toe. De
grondwetgevende 'conventie van Noord-Ierland' werd donderdag
door de overwegend katholiek georiënteerde Sociaal-democratische
Arbeidspartij (SDLP) geboycot. Ook de afgevaardigden van de door
Brian Faulkner geleide gematigde Unionisten (protestanten) ver
schenen niet bij de hervatting van de zitting na het zomerreces.
Nadat de meerderheid van de
rechtse protestanten ln de conven
tie maandag elke deling van de
macht in de toekomst met de ka
tholieken had verworpen, ziet de
SDLP geen nut meer in verdere
debatten. Zij wil liever de voorzit
ter van de conventie oproepen tot
het zenden van een rapport aan de
Britse regering over de politieke
toekomst van de provincie dat de
opvattingen van beide zijden tot
uiting brengt.
Tegen journalisten verklaarde
SDLP-leider Gerry Fltt, dat de
President Idi Amin van Oeganda heeft woensdag een bezoek gebracht
aan paus Paulus de zesde in diens zomerverblijf Castel Gandolfo.
Amin, die regelmatig rooms-katholieke priesters zijn land uitgezet
heeft, verzoende zich met de paus en beloofde dat hij dat niet weer
zou doen.
ral de
lastoa
laai
ïderik
ijden.
ir en
nheid
ptem-
sep-
STijko-
een
nasi
n h«t
krluj
melde
vol-
ptem-
ma-
ff
een
rganl'
steren
.aan»
dim-
it M
nk (tl
>nceii
>eloo!i
u ziek-
eciaa!
ie hei
n S.
amntf
e Ou-
c' van
ofonte
Rest-
kos-
ïrkrij-
a hei
n 1
lataai
7. vnl
Jans®
rijen)'
£S
■SS
9-12.»
e Bc*f
i Dem
ns Je
W
Hoe wc
wond'.
tenltfl-
«10
III VOO'
ZO I'
nerll»
lappo"
m
Galeri'
ZUlT'i
ami**
:.30, s>
sen)-
MOSKOU (UPI) De Sowjet-
Unie begint volgende week met
het beproeven van raketten die
zullen neerkomen in een doelge
bied in de Barentsz-zee, tussen
Spitsbergen en de Noordkaap
van Noowegen. Het heeft er alie
schijn van dat Moskou hiermee
politieke druk op de Noren wil
uitoefenen.
De proeven valleen aande voor
avond van de Noors-Russische
onderhandelingen over de verde
ling van het continentaal plat
van de Barentsz-zee, waar wel
eens erg veel olie onder zou
kunnen zitten. Het middelpunt
van de cirkel van 150 kilometer
die tussen 16 en 27 september
onveilig voor schepen en vlieg
tuigen is verklaard, ligt in het
grensgebied waarover onderhan
deld zal worden.
Doelgebieden van Russische ra
ketproeven lagen de afgelopen
tien jaar steeds in de Stille Oce
aan. Militaire deskundigen kun
nen niet direct een technische
verklaring bedenken waarom ra
ketten nu ineens ergens anders
zouden moeten neerkomen.
De aangekondigde proeven vallen
verder samen met Russische po
gingen, hun aanwezigheid op de
Noorse eilandengroep Spitsber
gen te versterken. Net als een
aantal andere landen (waaron
der Amerika, Engeland, Frank
rijk Italië, Nederland en Zweden)
heeft de Sowjet-Unie volgens
verdrag het recht, daar natuur
lijke hulpbronnen te ontwikke
len. Er is een grote Russische
gemeenschap, die onder anderen
tweeduizend mijnwerkers omvat.
Volgens de Noorse krant Aften-
posten staat dat in geen verhou
ding tot de economische werke
lijkheid. Intussen dringt Moskou
bij de Noren aan op een speciale
regeling over Spitsbergen. De ei
landengroep beheerst strategisch
de ijsvrije route naar Moer-
mansk, de thuishaven van de
westelijke vloot atoomondezee-
boten van de Sowjet-Unie.
BUENOS AIRES (UPI) Pre
sident Isabel Peron van Argen
tinië zal haar functie voor veer
tig dagen neerleggen. In die tijd
zal haar taak worden overgeno
men door Italo Luder, de voor
zitter van de Argentijnse Senaat.
Volgens goed ingelichte kringen in
de hoofdstad Buenos Aires heeft
president Peren gisteren haar mi
nisters en de commandanten van
de dtrie strijdkraahtonderdelen in
gelicht over haar voorgenomen
rustperiode. Peren heeft de afgelo
pen weken voortdurend onder zwa
re druk gestaan door de economi
sche en politieke crisis in haar
land. Er is ook aangedrongen op
haar aftreden.
Verwacht wordt dat waarnemend
president Luder tijdens de afwezig
heid van Peron enkele wijzigingen
in het kabinet zal aanbrengen. Hij
zal regeren met de volledige be
voegdheid van de president en zal
daar waarschijnlijk ook volop ge
bruik van maken. President Peron.
een frêle weduwe van 44 jaar, is er
niet in geslaagd de crisis in Argen
tinië werkelijk aan te pakken. Een
lange vakantie zou kunnen dienen
om anderen gelegenheid te geven
wat orde te scheppen zonder dat zij
Waarom Schuberts
Onvoltooide in
China niet mag
LONDEN (AP) De Ameri
kaanse filmactrice Shirley
McLaine weet waarom in
China de Onvoltooide van
Schubert niet mag worden
gespeeld. 'In China wil men
de dingen afmaken, afronden,
voor elkaar hebben. Dat zal
wel één van de redenen zijn
dat ze Schuberts Onvoltooide
er niet mogen spelen. Het
ding is gewoon niet af', zo
legde Shirley McLaine op een
persconferentie in Londen
uit. De filmactrice heeft twee
jaar geleden China bezocht
als hoofd van een groep vrou
wen. Het liefdesleven is vol
gens haar in China aanzien
lijk minder kleurrijk dan in
het westen. 'Wij hebben het
hier alleen over de sex en
daar is men in China zeer
verbaasd over. Als een meisje
daar naar een man uitkijkt is
haar eerste zorg na te gaan
hoe het zit met zijn politieke
opvatting', zo vindt Shirley
McLaine.
WASHINGTON (UPI) Het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden
heeft woensdag gestemd voor het
intrekken van Amerikaanse econo
mische hulp aan landen die de
mensenrechten schenden door da
den zoals marteling en langdurige
gevangenhouding zonder proces.
Het Huis stemde met 238 tegen 164
stemmen voor de maatregel, doe
deel uitmaakt van een wetsontwerp
waaronder 2.87 miljard dollar wordt
uitgetrokken voor hulp aan het
buitenland. Daaronder valt geen
rnMtaire hulp.
President Ford Is van plan een
aparte aanvraag voor militaire hulp
voor het begrotingsjaar 1976-1977
bij het Congres in te dienen.
PEKING (AFP) China heeft aan
de regering van Cambodja een le
ning van ongeveer twee en een
half miljard gulden verstrekt
met een looptijd van vijf of zes
jaar. Dit is gisteren van diploma
tieke zijde in Peking vernomen.
Het zou gaan om een renteloze
lening die economische en militaire
steun omvat. De overeenkomst zou
zijn gesloten tijdens het bezoek dat
vice-premier Khieu Samphan vori
ge maand aan Peking heeft ge
bracht.
vroegere Unionistische afgevaardig
de naar het Lagerhuis Enoch Po
well (vroeger Conservatief) een be
langrijk aandeel had in de botte
afwijzing van machtsdeling door de
protestanten.
Powell zelf hield donderdag In Bel
fast een scherpe rede. Daarin ver
weet hij de leden van de conventie
dat zij de onzekerheid over de toe
komst van de provincie verlengd
hadden en aldus een aanzienlijk
aandeel hadden in de moorden en
ongeregeldheden.
De regering-Wilson wierp hij voor
de voeten dat zij voortdurend de
kant koos van de militante Repu
blikeinen, het Britse leger in een
dwangpositie bracht en zo toeliet
dat de wapenstilstand In de provin
cie een 'moorddadige klucht' was
geworden.
President Peron: veertig dagen
rust.
moet aftreden. Peron zal haar rust
bonnen Argentinië genieten zodat
zLj voor haar verlof geen toestem
ming nodig heeft van het parle
ment.
De berichten over haar vakantie
waren gisteravond nog niet officieel
bevesctigd.
HAVANNA De militaire leiders van Chili maken zich zorgen over
het beeld van him land in het buitenland. Dat blijkt uit een vertrouwelijk
stuk van het Chileense ministerie van buitenlandse zaken. Daarin staat
dat de Chileense internationale positie 'haar ergste periode onder het
huidige bewind en één van de kritiekste uit de hele eeuw' doormaakt.
Het stuk dringt aan op een diplomatiek offensief in Afrika om het beeld
van Chili weer wat op te poetsen. Afrika is geschikt voor zo'n actie omdat
het besef over de rechten van de mens daar nog niet zo ver is ontwikkeld,
aldus de vertrouwelijke Chileense nota. Het aanzien van Chili is de afge
lopen twee jaren juist sterk gedaald omdat het huidige bewind die rechten
van de mens met voeten treedt. De nota over Chili's beeld in het buiten
land is via het Chileense verzet naar Cuba gesmokkeld en daar gisteren
gepubliceerd.
QUETTA (Reuter) Uit betrouw
bare bron is gisteren vernomen dat
in de maand augustus bij botsingen
tussen regeringstroepen en guerril
lastrijders in de Pakistaanse pro
vincie Baloetsjistan zeker 34 mili
tairen en militieleden om het leven
zijn gekomen. De guerrilla-aanval
len waren sinds de Pakistaanse re
gering vorig Jaar een opstand on
derdrukte niet zo hevig.
De regering heeft 40.000 man Inge
zet in de strijd tegen de guerrilla
beweging. De ongeregeldheden zijn
begonnen toen de federale regering
in 1973 de provinciale bestuurders
van de nationale Awaimi-partij uit.
ham ambt zette en hen vervolgens
In februari van dit jaar heeft ver
bannen.
De verliezen bij de overheid in de
afgelopen twee jaar worden geschat
op 2.300 doden en bij de guerrilla
beweging op 1200.
PARIJS (Reuter, AP) Frankrijk
en Irak hebben gisteren een ak
koord over samenwerking op het
gebied van kernenergie gepara
feerd. Dit houdt onder meer in dat
Frankrijk aan Irak eventueel een
kerncentrale zal leveren en dat het
steun zal verlenen aan het uitbrei
den van het centrum voor kernon
derzoek dat destijds door de Sow
jet-Unie aan Irak was geleverd.
Voordat het verdrag zal worden on
dertekend zal het moeten worden
goedgekeurd door de EG en door
het Internationale Bureau voor
Atoomenergie (IAEA) te Wenen. De
ondertekening zou dan over onge
veer een maand kunnen plaatsvin
den in Bagdad. Het IAEA is de
controlerende instantie op naleving
van het verdrag tegen verspreiding
van kernwapens. Het houdt toezicht
op de bestemming van het ln de
centrale gevormde plutonium.
JOHANNESBURG (AFP, Reuter, UPI) De West-Afrikaanse staat
Ivoorkust is meer dan ooit besloten zijn politiek van een dialoog
de Zuidafrikaanse regering voort te zetten.
Griekenland beleeft spannende dagen nu de voornaamste betrokkenen bij de militaire staatsgreep
van 21 april 1967 ter dood zijn veroordeeld en ook mindere 'goden' hun straf hebben gekregen of op
een gerechtelijke uitspraak wachten. Gevreesd wordt voor pogingen om de geen berouw tonende ge
vangenen te bevrijden, al dan niet door het plegen van een nieuwe (militaire) staatsgreep.
D* heeft de Ivoriaanse minister
*n voorlichting. Laurent Dona Fo-
«So op de eerste dag van een
Wicieel bezoek van tien dagen aan
Zuid-Af rika verklaard. Aan een
tanket in een hotel in Johannes
burg zei de minister dat de proble
men zullen worden opgelost via een
®doog en onderhandelingen en
jfct noodzakelijkerwijze door mid-
W van geweld, vrees en haat.
republiek Zuid-Afrika is een
Afrikaanse land, haar inwoners zijn
«rikanen. Verder is het één van de
®eest ontwikkelde landen van Afri-
j* en dat kan van groot gewicht
«ln voor de toekomst van ons ge
meenschappelijk continent. Daarom
Mensen wij ook dat de voorwaarden
^or een toenadering beter worden,'
«dus de minister.
Landingsrechten
De man sprak zich ook uit voor een
bfeuwe periode van economische
^menwerking tussen de beide lan-
In verband hiermee merkte hij
"P dat de Zuidafrikaanse lucht-
JbAftmaatschappij wellicht binnen
st landingsrechten krijgt in
Ivoorkust op haar lijnen naar Eu
ropa.
Aangezien Zuidafrikaanse vlieg
tuigen niet in andere Afrikaanse
«nden mogen landen, vliegen zij
»an Windhoek in Namibië zonder
•usseniandimg naar Europa. Zo had
p Ivoriaanse minister eerst naar
•«"ijs moeten vliegen en vandaar
•p een toestel naar Zuld-Afrika
over moeten stappen. 'Het was een
lange reis hierheen, maar wij zijn
er zeker van dat die in de toekomst
veel korter zal worden', aldus mi
nister Fologo. De aanwezigen bij
het banket braken daarop in ge
juich uit. Het is de Zuidafrikaanse
regering er alles aan gelegen zo
veel mogelijk uit zijn Isolement te
breken.
De komst van de minister, op uit
nodiging van zijn Zuidafrikaanse
collega Connie Mulder, volgt op een
geheim bezoek dat premier Vorster
vorig jaar aan Abidjan, de hoofd
stad van Ivoorkust bracht. Vorster
had toen een onderhoud met de
Ivoriaanse president Félix Houp-
houet Boigney, iets wat deze laatste
door de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid (OAE) niet in dank is
afgenomen. De huidige voorzitter
van de OAE. de Oegandese presi
dent Idi Amin. heeft alle contacten
met Zuid-Afrika veroordeeld. Vol
gens hem moet er een militaire
actie tegen Zuid-Afrika worden
voorbereid Dat vinden de meeste
leden van de OAE nu ook weer te
ver gaan.
De (zwarte) minister van Ivoorkust
wordt overigens vergezeld door zijn
in Frankrijk geboren (blanke)
vrouw, iets wat de Zuidafrikaanse
regering cewoonlljk niet op prijs
stelt vanwege de immoraliteitswet,
die een huwelijk tussen blank en
zwart verbiedt, Dit wordt de laatste
jaren opgelost door deze gasten on
der te brengen in een luxueus ho
tel, dat een 'Internationale status'
heeft.
Premier Konstanttn Karamanlis.
die een aanzienlijke meerderheid in
het parlement achter zich heeft
staan (zelfs meer dan tweederde
deel van de afgevaardigden) pro
beerde direct na het bekend wor
den van de over Papodopoulus, Pat-
takos en Makazeros uitgesprokken
doodvonnissen, eventuele samen
zweerders een belangrijk argument
uit handen te nemen door aan te
kondigen, dat niemand zou worden
terechtgesteld. Ondanks felle pro
testen met name van de zijde
van de Pamhellenistlsche beweging
van Andreas Papandreou be
krachtigde de Griekse regering ver
volgens de door Karamanlis aange
kondigde beslissing.
Het probleem is daarmee echter
niet uit de wereld. De hardleerse
aanhangers van de kolonels vinden
ook levensteng schandelijk. Uit het
gedrag van de veroordeelden valt
op te maken, dat zij op de hoogte
waren van voornemens, hun gevan
genschap snel te beëindigen. Moge
lijk heeft de beslissing van Kara
manlis deze plannen doorkruist.
Niettemin verzet de oppositie in en
bulten het parlement zich tegen de
gratieverlening met het argument,
dat Karamanlis zich daartoe ver
plicht zou hebben toen hij vorig
jaar de macht van de 'Putschisten'
overnam.
Meerderheid
Van de zijde van de oppositie ln
het parlement dreigt Karamanlis
geen gevaar, omdat hij daar nog
over een enorme meerderheid be
schikt. Hij kan het slechts moeilijk
krijgen als de buitenparlementaire
opposanten ,tot wie vooral ook tal
rijke studenten moeten worden ge
rekend, zich met demonstraties in
straten en op pleinen en met be
zetting van gebouwen gaan roeren.
Niet alleen voor Karamanlis, maar
met name voor Griekenland zelf
valt evenwel te hopen dat de pro
testbeweging niet uit de hand
loopt. Want het gevaar van een
militaire greep naar de macht zou
er door toenemen.
De gratievexendng aan Papadopou-
los en de andere kan verschillende
oorzaken hebben. Het ls inderdaad
mogelijk dat Karamanlis vorig Jaar.
toen de strijdkrachten (die zeven
jaar lang de bevelen van de dicta
tors blindelings hadden opgevolgd)
de macht nog stevig in handen
hadden, de belofte heeft gedaan dat
wat hem betreft niemand zou wor
den terechtgesteld. Als dit zo is kan
men zich afvragen of hij zo'n be
lofte had mogen doen. Beter is het
echter, de vraag anders te stellen,
nl. of de militairen de macht uit
handen zouden hebben gegeven, als
Karamanlis niet een soortgelijke
toezegging zou hebben gedaan.
Concessie?
Het heeft er veel van weg dat
Karamanlis een concessie heeft
moeten doen hoe vaag misschien
ook geformuleerd er op neer
kwam het leven van de 'Putschis
ten' geen gevaar zou lopen. Te be
twijfelen valt of Karamanlis heeft
verklaard, dat niemand zou worden
berecht, of dat eventuele doodvon
nissen Ln levenslang zouden worden
veranderd. Duidelijk lijkt alleen
dat als hij iets heeft beloofd
Karamanlis niet zonder de mede
werking van de Griekse regering
heeft kunnen handelen, toen hij
onlangs de gratieverlening aankon
digde. Een andere mogelijkheid is
nog, dat Karamanlis zich pas in de
afgelopen maanden heeft gereali
seerd dat de doodstraf onvermijde
lijk zou worden omdat de beklaag
den tijdens hun proces geen spoor
van berouw toonden en openlijk te
kennen gaven te verwachten dat zij
spoedig weer op vrije voeten zouden
rijn.
Niet uitgesloten ls dat Karamanlis'
gratieverlening pas in het kabinet
ter sprake heeft gebracht, nadat de
beklaagden aan het eind van hun
proces bijna openlijk tot rebellie
tegen het nieuwe bewind hadden
opgeroepen. Hierin zou een bevesti
ging gezien moeten worden van de
bij Karamanlis levende overtuiging
dat er nog altijd elementen binnen
de strijdkrachten rijn, die nog eens
met een staatsgreep hun geluk wil
len beproeven. Vast staat dan ook
dat de gratieverlening niet los kan
worden gezien van dit. niet te on
derschatten risico.
Papadopoulos, Makarezos en Pattakos (van links naar rechts op de
foto) die de doodstraf over hun hoofd hoorden uitspreken, maar
daarna vernamen dat ze niet terechtgesteld zouden worden. Had
den ze dat al bedongen toen ze nog aan de macht waren?
Verleiding
Bij de beoordeling van de huidige
situatie in Griekenland kan hieraan
niet worden voorbijgegaan. Binnen
de strijdkrachten zal de verleiding
om de prille democratie de nek om
te draaien mogelijk nog toenemen,
als het aantal te berechten vroegere
medewerkers van het kolonelsbe-
wimd beduidend groter wordt. Dit
gevaar kan nog geruime tijd blij
ven bestaan, omdat ook de zuive
ring onder de militairen om begrij
pelijke redenen nog niet al te radi
caal heeft kunnen zijn. Er rijn nog
verdachte elementen ln het leger,
die veiligheidshalve werden overge
plaatst maar posten in het grensge
bied met Turkije, waar ze in het
oog gehouden kunnen worden.
De situatie in Griekenland vertoont
behalve grote verschillen ook een
sterke overenkomst met die in Por-
tuga, waar vorig Jaar ook een eind
kwam aan een (lange) periode van
dictatuur: de strijdkrachten kun
nen op de achtergrond of op de
voorgrond over het wel en wee
van een democratiseringsproces be
slissen. Een duidelijk verschil is
echter dat het Griekse volk in alle
vrijheid een parlement heeft kun
nen kiezen, waarvan de samenstel
ling voor de militairen op de ach
tergrond aanvaardbaar was. Een
andere uitslag, die niet naar hun
zijn zou zijn geweest, zou ernstige
gevolgen hebben gehad.
Voorwaarde
In Portugal, waar het volk zichzelf
niet heeft bevrijd (zoals dat ook
het Griekse volk niet lukte) waren
vrije grondwetgevende vergadering,
waarin de politieke partijen nog
geen directe invloed op het rege
ringsbeleid konden uitoefenen.
Niettemin was de uitslag belang
rijk. omdat zij een beeld gaf van de
aanhang, waarover de partijen in
Portugal konden beschikken. Het
resultaat was echter niet naar de
zin van het op de voorgrond optre
dende deel van de Beweging van de
strijdkrachten, dat sterke commu
nistische sympathieën had en in
staat bleek te zijn om deze bewe
ging en de politieke partijen gele
genheid krijgen, mee te werken om
het nieuwe Portugal gestalte te ge
ven. De militaire voogdij valt ech
ter voorlopig niet weg te denken.
Wat dit betreft zijn de Grieken wat
beter af. omdat de militairen in
Athene geen directe invloed heb
ben. De mogelijkheid om hen beter
naat de achtergrond te dringen is
aanwezig, ondanks het feit dat de
kolonels een deel van het militaire
apparaat blijvend hebben verziekt.
Voorwaarde is echter dat de politie
ke partijen niet in hun vroegere
fouten hebben als de Grieken, om
de parlementaire democratie in
hun land te kunnen opbouwen-
jkOUW/KWARTET VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1975 BUITENLAND
