Een menselijke
Gelre's stad en
kijk op
dorp
pijlties
Proef met lokale semafoon in Amsterdam
HET VERDIENT
LEUK
I INSTITUU
I
PRAEHE
P
J
Konijnen verspreidden
radioactief afval
Gruijters: PEN-kantoor
moet in Alkmaar komen
Semafonie
draadloze
waarschuwing
Degelijk, fraai
boek breekt
met geheim taal
Ambtenarenbond
Openbaar toilet
in Zuiderpark
Bejaarden naar
Van der Louw
de eenzame
adverteerder
konfliktsituaties
MOD. BEDRIJFSADMINISTRATIE
PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN
EEN MEDEWERKER(STER)
TROUW/KWARTET DINSDAG 9 SEPTEMBER 1975
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Als tweede land in
Europa gaat Nederland een proef
nemen met lokale semafoon
(draadloos oproepsysteem), Oos
tenrijk heeft ons net de Europese
primeur afgesnoept door in We
nen deze vorm van communicatie
te introduceren.
De PTT heeft alles in gereedheid
gebracht om met de proef te star
ten in het gebied dat behalve
Amsterdam ook Amstelveen, Ou
derkerk, Tuindorp-Oostzaan, Slo-
termeer. Osdorp. Schiphol en de
Bijlmermeer omvat. Het is de be
doeling dat in het gebied van het
proefnet gedurende een jaar
wordt bekeken hoe lie duizend
ontvangapparaten die de PTT
heeft aangeschaft in de smaak
vallen.
Gegadigden kunnen zich melden
bij de centrale directie van de
PTT in Den Haag, afdeling sema
fonie. Daar het een proef betreft,
zullen per bedrijf hoogstens een
paar aansluitingen mogelijk zijn.
'Wij hebben er alle verwachtingen
van. dat er belangstelling voor de
lokale semafoon zal zijn. De laat
ste tijd kregen we steeds meer
verzoeken ermee te beginnen. In
Amerika en Japan is lokale sema
fonie een begrip geworden.' aldus
de PTT. Sinds 1964 hebben Neder
land en België interlokale sema
fonie. 'In Nederland zijn nu 16.000
abonnees en in België 3000. Vol
gend jaar hopen we de 20.000ste
in te schrijven', zegt de PTT.
Het grote voordeel voor de abon
nees van lokale semafonie zal zijn
dat het ontvangapparaatje hand
zaam is. Het weegt slechts 130
gram en kan gemakkelijk in een
jaszak of damestasje worden ge
stopt. Wat het geld betreft maakt
het niet veel uit. De huur voor
een lokale ontvanger bedraagt
50,- voor een interlokale moet
per maand een tientje meer wor
den neergeteld. De meeste gebrui
kers zullen er zich geen zorgen
over maken, maar voor dé PTT
zelf is een voornaam argument de
nieuwe ontvangers in te voeren,
dat de zendfrequentie veel kleiner
is. De PTT wil zelf graag het
goede voorbeeld geven van een
zuinig gebruik van de ether.
De lokale ontvangers werken met
tonen, niet met lampjes, waarmee
de interlokale apparaten wél zijn
uitgerust. Om van een goede ont
vangst verzekerd te zijn werden
in het proefgebied negen zenders
opgesteld. Als de proef een succes
wordt zal de lokale semafoon bin
nen het jaar definitief in exploi
tatie worden genomen. Het is dan
de bedoeling er ook elders in het
land mee te beginnen. De PTT
denkt daarbij aan het Rijnmond
gebied, Europoort en de stad Rot
terdam.
Semafonie is een communicatiesysteem dat vooral door doctoren en za
kenmensen wordt gebruikt. Via een ontvanger kunnen de aangeslotenen
draadloos worden gewaarschuwd dat iemand telefonisch met hen in
contact wil komen. Elke semafoon heeft een eigen nummer, zodat alleen
degenen die dat nummer kennen de betrokkene kunnen oproepen. Die
oproep kan met elk telefoontoestel worden gedaan. De opgeroepene hoort
dan een zoemtoon of er gaat een lampje branden op zijn ontvanger. Er
zijn diverse codesystemen uitgedacht waardoor de betrokkene weet wie
hem zoekt. Gesprekken kunnen via de semafoon niet worden gevoerd.
Dat is alleen met een mobilofoon mogelijk.
*-«i-I Pr~r
Silhouet van Zutphen, getekend
door F. W. van Voorden, van
wiens hand een groot aantal il
lustraties in het boek 'Stads- en
dorpsgezichten in Gelderland'
voorkomen.
door Jac. Lelsz
genees en snorwagens zamen,
die reizigers en goederen uit
Doetinchem eji ter Borg, uit Aal-
'Doesburg is de hoofdstad van
den Gelderschen Achterhoek, de
plaats, waar de omtrek komt hnftQ fin NVSFT
winkelen en markten, het trait 1 T OAA
d'union tusschen de stadjes en Van een verslaggever
dorpen aan den Ouden IJssel en
de wereld der spoorwegen aan
den linkeroever van den Nieu
wen. Tusschen de stad en het
station Dieren rijden de groote
omnibussen heen en weer en in
de breede Koepoortstraat voor
het hotel Gelria komen de dili-
ROTTERDAM De deelgemeente
Charlois ls het eens met het advies
van de commissie voor sport en
recreatie over het plaatsen van een
openbaar tollet in het Zuiderpark.
Het college van b. en w. heeft aan
de deelraad van Charlois een brief
geschreven waarin zij vraagt of de
raad het eens ls met de plaatsing
van een verplaatsbaar gestandaar
diseerd toiletgebouwtje in het Zui
derpark.
Op dit moment zijn er al enige van
deze gebouwtjes in het Kralingse
Bos geïnstalleerd, waar het publiek
binnenkort gebruik van kan ma
ken. De commissie voor sport en
recreatie heeft nu aan b. en w.
vragen gesteld over de duur van de
proef in het Kralingse Bos en gead
viseerd eventueel meer dan één ge
bouwtje in het Zuiderpark te
plaatsen.
UTRECHT De Algemene Bond
van Ambtenaren ABVA) wil zo
snel mogelijk een gesprek met het
bestuur van de stichting directe
hulpverlening van de NVSH over de
consequenties voor het personeel
van de sluiting van de abortuskli
niek aan de Groothertoginnelaan
in Den Haag.
ABVA-bestuurder Blgmans is er
bijzonder verbolgen over, dat hij in
de krant heeft moeten lezen dat de
kliniek is gesloten. In de werkgroep
reorganisatie van de NVSH is hem
in juni nog verzekerd, dat er voor
lopig geen sprake zou zijn van een
reorganisatie of van ontslagen bij
de abortuskliniek.
ROTTERDAM Bewoners van
drie bejaarden- en verzorgingste
huizen Ln Schiebroek zullen naar
het stadhuis trekken om te pleiten
voor de plaatsing van een bushalte
voor hun deur. Buslijn 35 door
Schiebroek doet eer. aantal tehui
zen in die wijk niet aan. Bewoners
en leiding van de Humanitas-kli-
niek, het Joh. Brautigamhuis en het
Gerrit Spronkershuis proberen daar
al enige tijd verbetering in aan te
brengen.
Met bussen komen de actievoerders
op 17 september naar het stadhuis
om daar aan burgemeester Van der
Louw en wethouder Mentink (ver
keer) een aantal handtekeningen
aan te bieden.
ten en Varsseveld, uit Gendrin-
gen en Dinxperlo aanbrengen of
derwaarts heenvoeren, na be
hoorlijke sorteering. Daar glim
men nog de vonken van de heer
lijkheid van. Van Gend en Loos,
uit den goeden tijd, toen die
wijdvermaarde firma haar gele
wagens over alle straatwegen
uitzond.'
Een citaat uit 'Wamdeliingen door
Nederland met pen en potlood' van
J. Craanddjk en P. A. Schipperus en
verschenen ln 1880. Het komt met
andere voorbeelden van dergelijk
proza voor in het bij de Aalburg
Pers te Zutphen verschenen boek
'Stads- en dorpsgezichten in Gel
derland'. En dat is een aardig idee,
want met die oude reisverslagen
wordt aan het zakelijke en vaak zo
moeilijke schrijven over monumen
ten en monumentenzorg, waarbij
altijd het gevaar aanwezig is te
vervallen in vakjargon, geheimtaal,
een menselijke dimensie verleend.
En daar hebben we tegenwoordig
en niet geheel ten onrechte
de mond toch altijd van vol. van
dat menselijke gezicht, als we het
over oude stadjes en dorpen heb
ben? Vanwege dat menselijke as
pect zal voorin het boek als een
soort motto ook een dichtregel van
Ellen Warmond geplaatst zijn*
Warmte, een woonplaats'.
3p 1 januari 1975 waren er ln
Nederland 130 stads- en dorpsge
zichten ingeschreven. De aanwij
zing tot beschermd stads- en
dorpsgezicht gebeurt bij besluit van
de ministers van cultuur, recreatie
en maatschappelijk werk en van
volkshuisvesting en ruimtelijke or
dening. nadat verschillende instan
ties zijn gehoord. Wat Gelderland
betreft, waren er 13 stads- en
dorpsgezichten ingeschreven terwijl
voor zes de officiële procedure op
gang is (wordt) gebracht. Wellicht
wordt de lijst m de toekomst lan
ger, want aeze provincie bezit nog
vele anaere plaatsen met histori
sche kwaliteiten.
Het boek is degelijk en fraai uitge
geven. Met een groot aantal foto's
en tekeningen en andere illustra
ties en uiteraard ook historische
kaarten, o.m. van Jacob van De
venter, de geograaf van koning-
Philips II van Spanje, van wie over
het algemeen de oudste plattegron
den van Nederlandse steden en en
kele dorpen afkomstig zijn. Het
boek verscheen onder auspiciën van
de stichting De Gelderse Bloem
met financiële steun van de provin
cie Gelderland.
In een inleidend artikel 'Monumen
tenbescherming en ruimtelijke or
dening' beschrijft F. W. van Voor
den de ontwikkeling, die in ons
land op dit terrein plaats vond. Hij
vijst er op dat de duidelijk op het
afzonderlijke gebouw gerichte mo
numentenzorg doorgewerkt heeft op
de publieke opinie en ook op de
visie van de overheid. Zelfs het
restauratieonderwijs, dat sinds kort
in Nederland op universitair niveau
wordt gegeven, richt zich bij voor
keur op het gebouw en zijn onmid
dellijke omgeving.
Verrassend, aldus Van Voorden, dat
in de Monumentenwet van 1961
beide elementen, het bouwkundige
en het stedebouwkundige, zijn op
genomen. De wettelijke bescher
ming van monumenten begon, aller
eerst van bouwkundige monumen
ten. maar de bescherming van
stads- en dorpsgezichten kwam
maar langzaam op gang. Het gaat
allemaal te traag en daardoor is
vaak het slopen van waardevolle
bebouwing, het dempen van wate
ren, het rooien van bomen enz.
niet te voorkomen. Ten aanzien
van de bebouwde kom is in het
algemeen niets geregeld (in een
bestemmingsplan kunnen wel de
vereiste bepalingen worden opgeno
men). De jaren tijdens de procedu
re tot aanwijzing als beschermd
stads- of dorpsgezicht, wanneer
geen enkele bescherming geldt,
worden daardoor zegt Van Voor
den in de meeste gevallen ge
volgd door jaren met een volstrekt
onvoldoende bescherming. De uit
eindelijke bescherming, die behar
tiging van de in de wet genoemde
nationale belangen, kan bovendien
in de praktijk van toevallige fakto-
ren afhankelijk zijn.
Van alle beschermde stads- en
dorpsgezichten in Gelderland (e-
venals van die welke daarvoor kan
didaat staan) wordt een actuele
schets gegeven. Daarnaast wordt
soms teruggegrepen naar oude reis
verhalen. Zoals gezegd: het is hier
door dat de dingen een menselijk
gezicht krijgen. Graag zouden we
Plattegrond van Doesburg, circa 1560. Een werkstuk van Jac
van Deventer, geograaf van Koning Philips II van Spanje. Opgei
men in 'Stads- en dorpsgezichten in Gelderland'.
meer citeren van het charmant ge-
notuleer van die vroegere zwerflus-
tige lieden, maar we moeten ons
beperken.
Tenslotte enkele regels uit "Elburg
in het heden en verleden' van G.
Wijgmans: 'Komt men uit $en
groote stad als Amsterdam, waar de
polsslag van het leven zoo mei
klopt, in een kleine plaats als El-
burg, dan wordt men getroffen
door de kalmte en de jrust, welke er
heerscht. Hier niet die verwoede
strijd om het bestaan, die aan het
leven in een groote plaats dat rus-
telooze gejaagde karakter geeft. De
haast door den grootstedeling aan
den dag gelegd, om zooveel moge
lijk te bereiken om te volbrengen
bestaat hier rjiet, het leven gaat
hier bedaard zijn gang, in regelma-
tigen tred. Het is innerlijker en
niet zoo schokkend als in een
gróote stad. Men stelt zijn doel-niet'
zoo hoog, doch valt- ook niet zoo
laag neer. Toen ik door Elburg's
straten liep en de voorbijgangers,
waarvan velen, zooals in kleine
plaatsen nog gebruikelijk mij een
vriendelijken groet toeknikten, be
schouwde, dacht ik onwillekeurig
aan de stoere gestalten, door de
grootmeesters der Oud-Nederland-
sche schilderkunst afgebeeld. Die
zelfde kalme onverzettelijkheid, die
de groote stadsmensch vrijwel ver
loren heeft, en onze voorvaderen m
ruime mate bezaten, vindt men dik-
1S
wijls terug bij de bewoners
kleine plaatsen en van het pk r
land. Zij bewaren het langst K
oerkracht van het ras of volk
zijn kenmerkende karakter!
Als men die menschen, die nog t
door de opwinding van het mod
ne leven zijn aangetast, ziet
spreekt, begrijpt men, waarom
oude Hollanders zoo weinig
zenuwziekten ontvankelijk
ren
Dat werd geschreven
Sindsdien zijn de tijden verande
Zelfs voor het oude, kleine E.lbu
Het Zuiderzeestadje met zijn i
merkelijk, evenwijdig wegen
troon ('de straten zijn zoo recht
waren ze langs een liniaal getrc
ken', aldus Wijgmans) dat op
laatste jaren na vierhonderd js J
lang slechts met één ziel per jj ui
groeide. Behalve Elburg en Do
burg worden zeventien
plaatsen beschreven, waaxon
Nijmegen, Zutphen, Harden
Buren en Bronkhorst, het klei
stadje van Nederland. In het be j
zijn ook enkele gedichten opga
men, zoals het wondermooie
ging naar Bommel om de brug
zien' van Martinus Nijhoff.
Stads- en dorpsgezichten in
derland. Uitgave: De Walburg Pi
Zutphenonder auspiciën van
Stichting De Gelderse Bloem,
pagina's. Geïllustreerd, 50,-
dieren over vele kilometers verspreid. Twee onderzoekers beschrijven
deze maand de gevolgen in het Britse tijdschrift Health Physics
Tussen 1958 en 1960 moten waarschijnlijk dassen of prairiehonden zijn
gaan graven in een greppel die radioactief afval bevatte. Dat afval had
de vorm van grote zoutkoeken. zes tot negen meter onder de oppervlakte
De graverij werd in 1964 ontdekt, waarna het afval werd herbegraven
met een beschermende asfaltlaag er omheen. Tegen die tijd hadden
konijnen en veldmuizen de besmetting al over een gebied met een straal
van acht kilometer verspreid. Roofdieren die radioactieve konijnen en
muizen aten. zorgden voor een verspreiding van nog eens dertig kilo
meter
De omvang van de besmetting werd met geigertellers aan de uitwerp
selen van de dieren gevolgd. Er waren geen aanwijzingen dat de besmet
ting tot buiten het 1500 vierkante kilometer grote natuurreservaat
waren gekomen, waar zich dit alles afspeelde. Het reservaat is voor
publiek gesloten.
DEN HAAG Minister Gruijters (ruimtelijke ordening) geeft de voorkeur
aan Alkmaar als vestigingsplaats voor een nieuw bedrijfskantoor van het
provinciaal electriclteitsbedrijf voor Noord-Holland Directie en personeel
van het PEN zijn voor nieuwbouw in Heerhugowaard. In antwoord op
vragen van de tweede-kamerleden Joekes (VVD) en Van der Spek (PSP)
heeft de minister medegedeeld dat vestiging in Heerhugowaard te betreu
ren zou zijn in het kader van het door hem beoogde groeikernenbeleid.
De bewindsman bevestigt in zijn antwoord dat hij gedeputeerde staten van
Noord-Holland schriftelijk te kennen heeft gegeven dat hij voorstander
is van vestiging van het kantoor in Alkmaar. In een brief aan het provin
ciebestuur heeft hij geschreven dat hij aan vestiging in Alkmaar zonodig
steun zal verlenen.
Minister Gruijters is niet van mening dat zijn brief een ongeoorloofde in
menging in provinciale aangelegenheden is De minister zegt in dit sta
dium nog niet tc kunnen meedelen onder welke titel de beloofde steun
zou moeten worden verleend.
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland beslissen dit najaar over de ves
tiging van het bedrijfskantoor.
personeel gevraagd
In onze kaas-delicatessenwinke)
vragen wij een VERKOOPSTER.
Werktijden nader overeen te ko
men. De Goudsche Kaasboerties.
de kaasspecialisten van Scheve-
ningèn, Stevinstraat 176, tel. 070-
553081. T102
Woonruimte
aangeboden
Zoekt u naar kamers o' etages en
div. andere woonruimten ol kan
toorruimten. kom dan naar net ka
mer- en elagebemiddelingsbedrijl
„Centrum' op woensdag, donder
dag en zaterdag a.d. Van Baer-
lestr 24. Den Haag. tel. 070-
654778. Steeds van 11.00—18 00
uur T105
Woonruimte
gevraagd
Uw flatwoningen, villa's en bunga
lows. kantoorruimten en etages
worden snel verhuurd of verkocht
door kamer- en etagebemidde-
lingsbedriji
Centrum B.V.
op woensdag, donderdag en za
terdag a.d Van Baerlestr. 24. Den
Haag. tel. 070-654778. Steeds van
11.00-18.00 uur T106
TV, radio, muziek
instrumenten enz.
AUTORADIO, gratis inbouw. Phi
lips-dealer. Blaupunkt. autoluxe.
Magnoliastraat 26. tel
Wie heeft voor invalide dame nog
in goede staat verkerende KLE
DING. maat 44-46' Liefst |apon.
blouse of rok, die men niet be-
hoelt te striken. Geen mantel of
jas. Niet ter overname. U kunt con
tact opnemen met tel. 070-232539
PARAPLU-REPARATIE
(ook opvouwbare)
WANDELSTOKKEN, INVALIDEN-
STOKKEN. RUBBERDOPPEN Re
paraties worden alleen aan de
zaak aangenomen. Paraplu-mkga-
zijn Van Oerle, Haarlemmerstraat
95, Leiden, tel. 071-23458. T109
AUTORIJSCHOOL DE RANDSTAD
geeft autori|les in Frans, Duits of
Engels, lesprijs 22,50 per. vol
uur Incl. schr theorie Ook
's avonds bereikbaar. Tel. 070-
467374. b.g.g. 637851 Tl 17
Dansen is Plezier voor Twee' Doet
u straks ook mee? Jongelui, oude
ren. alleenstaanden, gehuwden
welkom bi| Evert Castelein (keus
uit 43 clubs) Bollenstreek - Rgns-
burg - Zoetermeer. Aanvang vanaf
20 augustus Leiden 24 augustus.
Inschri|ving voor alle klubs vanaf
15 augustus 071-23583 Ti 25
'n Gouden Tient|e voor u?
Wie fotografeert onze vliegtuigre-
kiame? 10 voor 'n goede foto. n
Echt gouden tientje voor de aller
mooiste loto Succes' Danscen
trum Evert Castelein. Hooglandse
Kerkgracht 48. Leiden. Bondstraat
13. Lissen 071-23583-62604-
63165. Tl 25
Dansles-5 Gezellic. goed en hart
stikke fi|n bij Evert Castelein. Jon
geren - ouderen - alleenstaanden
- gehuwden welkom' Lisse
Noordwijkerhout - Ri|nsburg -
Zoetermeer vanaf 20 augustus
Leiden 24 augustus Inschrijving
voor alle clubs vanaf 15 augustus
Tel 071-23583 62604 T125
Dansen is plezier voor 2' U hoort
het via de radio, u zag het op de
t.v. in de krant maar ook ir
lucht. Fijn dansen leren'5 Welkom
bi| Evert Castelein, Bollenstreek,
Riinsburg, Zoetermeer en Leiden
Inschrijving vanaf 15 aug. T125
weet niet half hoe de krant
z'n leven kan veranderen.
dat éne vroege uurtje per dag
voor het bezorgen van deze
krant
U kunt misschien wel gelijk
beginnen! In uw eigen
omgeving!
Kom langs: Parkstraat 22, Den
Haag of bel469445 (na 19 uur
244784 of 322176).
Ons geslaagdenboekje 1974 met de namen en adressen van
in dat jaar geslaagde kandidaten en tal van interessante
wij U op aanvraag gaarne toe.
de 2451 bij ons
grafieken, zender
1 ra
Konfliktsituaties vragen om overleg.
Soms strijd. Daarvoor dient
5^-"* de vakbeweging.
Maar kom niet met uzelf
in konflikt.Wordt lid
van het CNV.
wie lef béeft, wordt lidvan het CCNV>
Bon voor inlichtingen [y
In open envelop:*- zonder post-
1 C.N.V.- Antwourdnr. 1096-Utrecht.
Begin september in Den Haag aanvang van nieuwe cursussen
M.B.A.: 201 geslaagden
Exartiens juni 1975:
P.D.: 652 geslaagden
In 1974 slaagden bij ons insOtqul 2451 cursisten, n.l. 1250 voor Praktijkdiploma
Boekhouden; 596 voor 557 voor S.P.D. en 48 voor Acc. A/C.
Inl., prosp. en inschr, maandag t/m vrijdag van 9-5 en 7-9 uur
SWEELINCKPLEIN 46 TELEFOON 333880*
STICHTING
A.A.Z.-NUTSZIEKENFONDS
'S-GRAVENHAGE
Op onze verstrekkingenadministratie
is plaats voor:
Vereist is:
een behoorlijke algemene ontwikkeling
(ten minste MAVO-niveau)
administratieve ervaring
Geboden wordt:
een prettige werkkring in een modern kantoor
goede arbeidsvoorwaarden
gunstige werktijden
Schriftelijke sollicitaties kunnen
worden gericht aan de directie
Loosduinseweg 9, 's-Gravenhage
