Geen nieuwe koers in Peru na staatsgreep Niet-gebonden landen willen in New York zaken doen Portugal Oplossing voor Timor is integratie in Indonesië Kennedy's moordenaar was bij FBI op bezoek Sinaï-akkoord Revolutie lijkt veilig gesteld Tegenstrijdige verklaring over Palestijnse actie Politie van Londen zoekt bommenfabriek Warmterecord Roemeens spionagenet opgerold Algemene staking dreigt op Corsica TROUW/KWARTET MAANDAG 1 SEPTEMBER 1975 BUITENLAND/ W EER 5 LIMA (Reuter, DPA) De nieuwe machthebber van Peru, gene-' raai Francisco Morales Bermudez, heeft aangekondigd dat hij de politiek van hervormingen 'krachtiger dan ooit' zal voortzetten. Hij zei dat in zijn redevoering tot de vergadering van de niet- gebonden landen, die zaterdag in de Peruaanse hoofdstad Lima werd beëindigd. 'De revolutie, die u nu vaarwel wenst is deezlfde als die u enkele dagen geleden met een broederlijke omhelzing begroette', zei de nieuwe president tot de afgevaardigden van de niet-gebonden landen. Aan het begin van de week waren zij nog begroet door president Juan Velas- co Alvarado, de man die vrijdag met een snelle papieren staatsgreep uit de macht werd gezet. Generaal Morales en de vijf dis trictscommandanten, die de staats greep hebben uitgevoerd, lijken Ve- asco te hebben afgezet om diens politiek van hervormingen veilig te stellen. Velasco, die sinds 1968 Peru regeerde, was ernstig ziek en niet meer bij machte krachtig leiding te geven. Arrestatie Een aanwijzing dat de nieuwe machthebbers in Peru niet de be doeling hebben een rechtser beleid dan totnutoe in Peru te gaan voe ren is de arrestatie van minister Javier Tantalean, die tot eind vori ge week het departement van visse rij beheerde. Hij kwam vrijdaga vond terug van een reis door Euro pa en werd op het vliegveld meteen ngerekend. Hij stond bekend als een generaal van de rechtervleugel die probeerde zijn eigen macht te vergroten. Uit niets blijkt totnutoe dat de afgezette Velasco een haar zal wor den gekrenkt. Volgens militaire BEIROET. TEL AVIV (Reuter, UPI, AP) Het volksfront voor de be vrijding van Palestina (PFLP). de niet bij de overkoepelende Pales tijnse organisatie PLO aangesloten groepering van George Habasj, heeft naar eigen zeggen gisteren bij een overval op het Israëlische dorp Kfar Giladi gijzelaars gemaakt en deze na bestorming door Israëli sche militairen gedood. Vanuit Israël werd eerder op de dag gemeld dat daar twee guerrilla's waren dood geschoten toen zij van uit Libanon het land binnen trachtten te komen. Israëlische woordvoerders hebben ontkend dat er gijzelaars zijn gemaakt en dat er inwoners van het dorp zijn doodge schoten. De Israëlische lezing van het incident werd echter weer be streden door een officieel commu niqué vanuit Beiroet, waarin gezegd wordt dat de guerrilla's zich met Verscheidene gijzelaars' elf uur lang in bet dorp hebben verschanst totdat zij door Israëlische militairen werden bestormd. Daarna hoorden wij geen schoten meer, hetgeen be tekent dat de Israëli's er een eind aan hebben gemaakt zoals ze dat al eerder hebben gedaan, door een bestorming waarbij ook de gijze laars zijn gedood', aldus het com muniqué. De Palestijnen wilden met de actie protesteren tegen de vredesmissie van minister Kissinger. Habasj riep gisteren de Lybische leider kolonel Khaddaffy op een breed Arabisch front te vormen om de Amerikaan se vredespogingen in het Midden- Oosten tegen te gaan. NEW YORK (Reuter. UPI) Cambodja's vice-premier leng Sary heeft in een vraaggesprek met het Amerikaanse weekblad 'News week' verklaard dat ongeveer 100.000 mensen naar Phnom Penh zijn teruggekeerd en dat het leven geleidelijk weer in normale banen komt. De strijdkrachten van de Ro de Khmer ontruimden de stad na dat zij deze in april in handen hadden gekregen. Vervolg van pagina 1 kringen in Lima mag hij in Peru blijven wonen en zal hij zelfs de ere-titel 'chef van de revolutie' krijgen. De nieuwe president van Peru, Morales, zou daarmee zijn bewondering voor zijn voorganger willen demonstreren. Morales be hoorde tot degenen die Velasco in 1968 aan de macht hielp en heeft hem daarna ook steeds gediend. Hij was sinds februari zelfs premier en minister van oorlog. Beëdiging De staatsgreep van vrijdag heeft bij de publieke opinie in Peru nau welijks een reactie losgemaakt. Al les lijkt gewoon door te gaan in de hoofdstad Lima. President Morales (53 jaar) is dit weekeinde beëdigd in aanwezigheid van de comman danten van de drie onderdelen van de strijdmacht. De korte plechtig heid werd rechtstreeks door de te levisie uitgezonden. Velasco was erg populair in Peru door zijn voorzichtige sociale her vormingen, maar de ontevredênheid was het laatste jaar duidelijk ge groeid. In februari van dit jaar kwam het tot een uitbarsting in Lima, waarbij tientallen doden vie len. Morales werd al beschouwd als de natuurlijke kroonprins van Velasco Wel wordt verwacht dat hij wat pragmatischer zal zijn dan zijn voorganger. Morales wordt gezien als bekwaam econoom. LONDEN (Reuter) De politie van Londen is op zoek naar een werkplaats waar bommen worden vervaardigd na de vierde explosie im vier dagen. Zaterdagabond ont plofte een bom bij een bankgebouw nabij de Londense zakenwijk. In tegenstelling tot de drie eerdere ontploffingen vielen er ditmaal geen slachtoffers, maar er werd wel enige schade aangericht. De politie gelooft dat de bommen ergens in Londen worden gemaakt en vreest dat de aanslagen nog zullen voortduren. Het is niet be kend wie daarvoor verantwoordelijk zijn maar men denkt dat er ver band bestaat met de toestand in Noord-Ierland en dat een groep aan het werk is die gebroken heeft met 'provisionele' vleugel van het Ierse republikeinse leger (IRA). Deze heeft vorig jaar talrijke aan slagen in Engeland gepleegd, maar nam in het afgelopen halfjaar zo wel in Noord-Ierland als in Enge land een bestand in acht. De IRA heeft de verantwoordelijkheid voor de jongste aanslagen afgewezen. Evenals bij vorige gelegenheden ging aan de ontploffing van zater dagavond een waarschuwing vooraf. Een man met een Iers accent belde een Londens dagblad, dat de politie waarschuwde. De communisten hebben opnieuw terrein verloren binnen de Portuge se vakbeweging, die zij tot voor kort nagenoeg volledig onder con trole hadden. Bij de bestuursverkie zingen van de bond van kantoor personeel verloren zij van het monsterverbond dat socialisten en maoisten hadden gevormd. Deze combinatie kreeg ruim zeventig procent van de stemmen. De win nende maoisten wilden zondag on middellijk het kantoor van de bond bezetten, maar de communistische staf wilde nog niet weg. Er dreigde 'n harde botsing, maar militaire poli tie legde een cordon om het ge bouw en hielden de roerige maois ten daardoor buiten. Eerder verlo ren de communisten de leiding over de vakbonden voor journalis ten en de chemische industrie. Premier De Azevedo, die vandaag formeel met zijn werk zal begin nen, heeft gisteren een gesprek ge had met de socialistische leider So- ares. De socialisten zijn bereid weer in een Portugese regering te gaan zitten, maar dan moeten wel de communisten de verkiezingsuitsla gen van april erkennen. Bij die verkiezingen waren de socialisten de grote winnaars. Bovendien wil len de socialisten het dagblad Re- publica (nu in bezit van commu nistische typografen) terug. Overi gens is nog niet bekend of Azevedo een geheel nieuwe regering zal vor men. Van onze weerkundige medewerker Augustus 1975 heeft historisch weer gebracht. Nog nooit eerder maakte u en ik zo een warme oogstmaand mee. Hel Biltse etmaalgemiddelde van de temperatuur was ons gister avond nog niet exact bekend maar naar alle waarschijnlijkheid zal de afgelopen maand recordhoog gefinishd zijn over de laatste 270 jaar, sedert 1706, mogelijk zelfs vanaf 1659. Het eindcijfer van De Bilt zal ver moedelijk circa 20 graden geworden zijn, terwijl 19.8 in 1947 tot nu toe het augustusuiterste was. Verder staan ons alleen nog maar de Frie se cijfers ter beschikking: een ge middelde etmaaltemper atuur van 19.6 graden Celsius in Gorredijk (normaal 16.8): hoogste waarde se dert het begin van de Friese waar nemingen in 1838. Augustus 1975 versloeg over deze eeuw de augustusmaanden van 1947 en 1944 (resp. 19.2 en 19.3) en verder terug augustus 1846 en 1842 (resp. 19.4 en 19.2). Een groot warmtesucces in het noorden dus waartoe ook de gemiddelde dage lijks maximumtemperatuur te reke nen valt met 25.8 graden Celsius. Dit is een hogere augustuswaarde dan 25.4 (1944), gerekend over de laatste honderd jaar. Aantal dagen van 20 graden Celsius of warmer: 29 van de 31 dagen en totaal in deze meteorologische zo mer 73 van de 92 dagen. Dat is meer dan in de zomers van 1947 en 1911. Uit Groningen vernamen we, dat de zon daar in augustus ruim 300 uur heeft geschenen, ongeveer evenveel als in augustus 1947 en over de afgelopen zomer (begin 1 juni) in totaal 812 uur, dat is ook ongeveer net zo veel als in de zomer van '47. Ruwweg berekend moet De Bilt op 26 graden Celsius zijn uitgekomen voor de dagelijkse maxima wat na genoeg even hoog is als in augustus Indonesische generaal: JAKARTA, DARWIN (Reuter, UPI, AP) In kringen van het Indonesische leger is men van mening dat het probleem van Oost- Timor zou worden opgelost door integratie van het land in Indonesië. Baskisch protest In Frankrijk wonende Basken demonstreerden afgelopen weekeinde voor de Spaanse ambassade in Parijs. Zij uitten hun woede over de doodvon nissen die in Spanje zijn uit gesproken tegen twee Basken, die ervan worden beschuldigd een politieman te hebben ge dood. Uit alle delen van de we reld zijn protesten gekomen tegen deze vonnissen. In ver scheidene Europese steden wa ren dit weekeinde demonstra ties. OSLO (UPI) Een Roemeense overloper heeft de Noorse autoritei ten de namen van veertig geheime agenten gegeven en heeft daarmee het spionagenet van zijn land in Noord-Europa waardeloos gemaakt. De aanbrenger is Virgil Tipanu, derde secretaris aan de Roemeense ambassade. Hij stelde op 16 juni de politie op de hoogte. Eén Roemeen is in Noorwegen gearresteerd, twee heb ben het land verlaten en een derde volgt binnenkort. Tipanu zei tot zijn daad gekomen te zijn omdat hij ontevreden is over de Roemeen se regering, die volgens hem cor rupt is. Hij had ook kritiek op de 'aanbidding' van premier Nicolae Ceausescu. Tipanu is nu in een ander Europees land (waarschijn lijk West-Duitsland) waar hij de politie helpt met het verder oprol len van het Roemeense spionagenet in Noord-Europa. Een vooraanstaand Indonesisch of ficier, generaal Ali Murtopo, plaats vervangend hoofd van de inlichtin gendienst, zei aan het eind van de besprekingen tussen Portugal en Indonesië over de gevechten op het eiland, dat de wereldopinie dit ook begint te accepteren. De speciale afgezant, Portugals vroegere minister van overzeese ge biedsdelen Antonio Almeida Santos, had echter op vrijdag al geweigerd in te stemmen met het voorstel van Indonesië zich militaire te mengen in het door burgeroorlog geteisterde gebied, waar twee politieke groepe ringen, het revolutionaire front voor de onafhankelijkheid van Oost-Timor (Fretilin) en de demo cratische unie van Timor (UDT) elkaar te vuur en te zwaard bestrij den. Betrouwbare bronnen zeiden dat Santos bezorgd was over het effect dat een Indonesische inter ventie op de internationale status van Oost-Timor zou hebben. Australië Functionarissen van het Australi sche ministerie meenden dat Au stralië geen bezwaar zou hebben als Indonesië tussenbeide zouden komen om een eind te maken aan de gevechten op Timor. Vandaag zal de Australische premier Gough Whitlam een gesprek hebben met Santos die gisteren al in Sydney is aangekomen en men meent dan ook dat de premier dit standpunt opnieuw naar voren zal brengen. Verder zal er gepraat worden over een mogelijke Australische deelne ming aan een internationaal orgaan dat de vrede op Timor moet bewa ren en de orde herstellen. Na het onderhoud met Santos ver klaarde de Indonesische waarne mend minister van buitenlandse zaken Mochtar Kusumaatmadja za terdag in Jakarta dat Portugal en Indonesië het zo goed als eens wa ren geworden over de oprichting van een multinationale vredesauto- riteit. Maar toen wenstte de Portu gese afgezant nog te praten met de Portugese autoriteiten van Timor (die op een eilandje voor de kust zitten), Lissabon en de Australische regering. Indonesië had toen al in gestemd met een vredesmacht van vier landen. Overleg Er was al overleg gepleegd met Maleisië, maar dit land had nog niet geantwoord, aldus de waarnemende minister. 'Wij hebben niet de be doeling Portugees Timor onder een of andere dekmantel te bezetten, wij erkennen Portugal als enige autoriteit en accepteren het beginsel van ordelijke dekolonisatie. Gisteren kwam in het Australische Darwin opnieuw een groep vluchte lingen uit Portugees Timor aan, onder wie een aantal katholieke priesters en nonnen. Zij werden door een Australisch militair vlieg tuig uit Baucau, na de hoofdstad Dili, de grootste plaats op Portu gees Timor, opgehaald. PARIJS (DPA) Een 'comité te gen de onderdrukking' dat na de bloedige incidenten op Corsica is gevormd heeft de bevolking op het eiland voor vandaag opgeroepen tot een algemene staking. Uit protest tegen de door de Franse regering afgekondigde veiligheidsmaatregel moet Corsica 24 uur lang een 'dood eiland' worden. Het comité wil ver der dinsdag in de hoofdstad Ajaccio een massabijeenkomst houden te gen de 'kolonialistische geweldda digheid.' WASHINGTON (UPI) Lee onderzoek naar het hoe WASHINGTON (UPI) Lee Harvey Oswald, de vermoedelijke moordenaar van president John Kennedy, stuurde enkele dagen voor de aanslag op de president een dreigbrief aan de FBI. De federale recherche in de Vere nigde Staten. In deze brief, die inmiddels vernietigd is, stond echter niets over die aanslag. De directeur van de FBI, Cla rence Kelley heeft dat gisteren in Washington gezegd. Hij rea geerde op een artikel in een grote krant in Dallas, de stad waar president Kennedy in 1963 werd neergeschoten. Volgens de krant is de FBI bezig aan een onderzoek naar het hoe en waarom van Oswalds brief. Kel ley zei dat een agent van de FBI kort voor de aanslag mevrouw Oswald had ondervraagd in ver band met een onderzoek tegen haar man. Oswald zelf was daar na naar het FBI-kantoor gegaan en had een briefje achtergelaten voor de betreffende agent waar in hij deze waarschuwde zijn (Osalds) vrouw niet weer te on dervragen. Dit briefje was kort na de moord op Kennedy ver nietigd. Kelley zei dat nog niet duidelijk was waarom dat toen gedaan was en dat zich daar het onderzoek op richt. '47: 26.1 graden Celsius en tevens recordniveau. De absoluut hoogste gemiddelde dagelijkse maximum temperatuur in welke zomermaand ook ooit geregistreerd sedert 1848 in Utrecht-De Bilt is 26.8 graden Celsius in juli 1859. De zomer heeft zich de laatste da gen weinig gelegen laten liggen aan storingen. Een ervan kwam zaterdagavond vrij dreigend (10 tot 20 millimeter regen na onweer in Noord-Engeland en zuid-Schotland) op ons af, maar het bleef bij een paar lokale onweersbuien zaterdag in de vooravond en zondag in de namiddag vooral in het oosten van het land. De temperatuur leed er nauwelijks onder: gisteren werd het opnieuw 25 a 26 graden plaat- Weerrapporten van gisteravond 7 uur, muximum temperaturen van gisteren en neerslag 719 uur. Amsterdam onbewolkt 24 0 De Bilt onbewolkt 26 0 Deelen licht bewolkt 26 0 Eelde licht bewolkt 26 0 Eindhoven half bewolkt 24 O Den Helder licht bewolkt 22 0 Luchth. R'dam vrljw onbew. 23 0 Twente geheel bewolkt 25 0.2 Vllsslngen onbewolkt 21 0 Zuid Limburg licht bewolkt 23 0 Aberdeen zwaar bewolkt 19 0 Barcelona geheel bewolkt 22 22 Berlijn half bewolkt 24 0 Bordeaux zwaar bewolkt 20 0 Brussel zwaar bewolkt 21 0 Frankfort onweer 25 9 Genève onweer 21 0.1 Helsinki zwaar bewolkt 18 0 Innsbrück licht bewolkt 25 0 Kopenhagen onbewolkt 24 0 Lissabon onbewolkt 30 0 Locarno half bewolkt 23 0 Londen half bewolkt 19 0.4 Luxemburg licht bewolkt 23 0 Madrid half bewolkt 32 0 Malaga onbewolkt 28 0 Mallorca licht bewolkt 29 0 München licht bewolkt 22 0 Nice zwaar bewolkt 24 0 Oslo zwaar bewolkt 20 0 Parijs onbewolkt 23 0 Rome onbewolkt 27 0 Split onbewolkt 27 0 Stockholm licht bewolkt 20 8 Wenen half bewolkt 24 0 Ztirich zwaar bewolkt 23 0 Casa Blanca licht bewolkt 26 0 Las Palmas onbewolkt 26 0 Tunis licht bewolkt 29 0 HOOGWATER voor dinsdag 2 september: Vllsslngen 10.42-23.21; Haringvlletslulzen 12.21-0.00; Rotterdam: 0.47-13.18; Scheveningen 11.55-0 00; I Jmulden12.34-0.00: Den Hel der 3 09-11.17: Harllneen 5.36-18.46; Delf zijl 8.01-20.52. selijk in het noordoosten. Ook in de eerste helft van deze week lijkt het allemaal uitstekend te gaan. September gooit het op een akkoordje met een Atlantisch hogedrukgebied dat zich in noord oostelijke richting naar de lage landen uitbreidt. Ergo: aanhoudend vrij zonnig en vooreerst weer met temperatuur- maxima tussen 20 en 23 graden, later wellicht tegen de 25 graden. Het gebied met regen en onweer van Oost-Duitsland via de Alpen tot de azuren kust trekt langzaam verder naar het oosten. Strandverwachtingvandaag gun stig strandweer met zon, een fris windje uit noordelijke richtingen en gematigde temperaturen van circa 20 graden. i perioden met zon De zevende speciale zitting van de Verenigde Naties ('Over een nieuwe economische orde') die vandaag geopend wordt is voor een deel in Lima beslist. In de hoofdstad van Peru vergaderden de afgelopen week de ministers van de niet- gebonden landen, de belangrijkste tegenspelers van de rijke landen tijdens de VN-zitting. Er waren tegenstellingen te over: over de Korea's, over uit stoting van Israël uit de VN, over de weinig gulle rol van de olielanden, tegenstellingen tus sen arm en minder arm. tussen de continenten van de Derde Wereld. 'Wat het gewicht is van al deze potentiële tegenstellin gen zal mogelijk in New York blijken', schreven wij aan het slot van het eerste artikel in deze serie. Maar al in Lima werd duidelijk dat de verschillen van mening binnen de Derde Wereld worden overschaduwd door het bewustzijn dat een verdeelde Derde Wereld de macht van de rijke landen versterkt. Daarop wijst ook de relatief gematigde opstelling van de niet-gebonden landen, zeker achter de scher men. In de openbare vergaderin gen overheerst de felle kritiek op de rijke industrielanden, maar bij besloten zittingen werd hard gewerkt aan opbouwende voorstellen voor de Algemene Vergadering van de VN. Raddka- le en gematigde ontwikkelings landen lukte het daarbij voort durend, het eens te worden. "We willen in New York tot zaken komen, wij nemen geen genoe gen meer met fraaie verklarin gen, maar eisen besluiten', zei een afgevaardigde, 'en dat bete kent geven en nemen.' Ook bij de Nederlandse regering overheerst de indruk, dat de niet-gebonden landen wat onge- bondener zijn dan de afgelopen tijd het geval was. Die indruk is nog versterkt door het bezoek dat minister Jan Pronk (ontwik kelingssamenwerking) vorige week aan Joegoslavië heeft ge bracht. Joegoslavië is één van de oprichters van de 'groep van niet-gebonden landen.' Grondstoffen Een economische deskundige in Lima zei na afloop van de bij eenkomst, dat de meer dan tachtig landen dde de conferen tie bijwonen, vrijwel algemene steun zullen geven aan een voorstel om een groot ontwikke lingsfonds in te stellen van de ontwikkelingslanden zelf. Elk niet-gebonden land zal om te beginnen een gelijke bijdrage moeten leveren aan dit fonds, waarna later bijdragen naar ver mogen endraagkracht zouden kunnen volgen. Ook besprekingen over het grondstoffen vraagstuk zijn goed gevorderd. Dit is van groot be lang voor de meeste ontwikke lingslanden. die van de uitvoer van grondstoffen afhankelijk zijn. De voorstellen omvatten de vorming van reserve voorraden (.bufferstocks') waardoor grote prijsschommelingen op de grondstof fenmarkten kunnen worden voorkomen en de vor ming van een 'raad van grond- stoffenproducerende landen', naar het model van de zeer suc cesvol opererende organisatie van olie-uitvoerende landen, de OPEC. Minder afhankelijk Dit alles wijst erop. dat de ont wikkelingslanden naast akkoor den met de rijke landen willen komen tot wat wordt genoemd 'collective selfreliance', een ont wikkeling van de Derde Wereld als geheel, zoveel mogelijk los van de rijke industrielanden. Een idee dat onlangs tijdens een bijeenkomst in Den Haag met verve ook werd verdedigd door de Noorse hoogleraar Johan Gal- tung: 'De tegenstellingen in de Derde Wereld kunnen alleen uit de weg worden geruimd, als met name de ontwikkelingslanden of groepen van ontwikkelingslan den meer op zichzelf zijn aange wezen en minder afhankelijk worden van leveranties aan het Westen. De beste ontwikkeling is zelf ontwikkeling.' Dit is de laatste van een serie voorbeschouwingen over de speciale vergadering van de VN, die vandaag begint. Voor gaande artikelen gingen over de verhoudingen binnen de Derde Wereld (21 augustus), over dc positie van de Vere nigde Staten (23 augustus), over het al dan niet verarmen van de ontwikkelingslanden (26 augustus) en het stand punt van Nederland en dat van de Europese Gemeen schap (28 augustus). Vervolg van pagina 1 Voordat Kissinger gisteren naar Alexandrië vloog had hij al enige uren met de Israëlische leiders on derhandeld, Geruchten deden toen de ronde dat er nieuwe moeilijkhe den gerezen waren over de vraag hoeveel Egyptische soldaten er ten oosten van het Suez-kanaal zouden mogen worden gelegerd. Voor deze 'uitgedunde zone' stelden Israël een limiet van 7000 man, terwijl Egypte daar 15.000 soldaten wilde legeren, zo zeiden althans woordvoerders van beide partijen. Voor zijn vertrek naar Egypte ant woordde Kissinger op een vraag of de sterkte van de Egyptische een heden in deze zone in de Sinaï een moeilijk punt was: 'Ik wil er niet op ingaan, dat is niet het belang rijkste vraagstuk'. Het Israëlische parlement zal woens dag bijeenkomen voor een debat over het op handen zijnde akkoord. De oppositie is van mening dat het akkoord voor Israël 'het begin van het einde is'. Waarnemers menen echter dat de regering geen ernsti ge moeilijkheden zal ondervinden en dat zij een meerderheid voor haar onderhandelingsbeleid zal krijgen. Zaterdag deden Israël en Egypte beide een beroep op het Ameri kaanse Congres om in te stemmen met de stationering van Ameri kaans burgerpersoneel op de waar schuwingsstations in de Sinaï. Zo wel Egypte als Israël waren van mening dat het Congres wel zal toestemmen. <©PIB 'Wie heeft dat in eikaar gezet?'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5