Gezagscrisis in Portugese leger Kissinger wacht parafering van Sinai-akkoord af Ster Kuiper en Gevers kampioen Heldere (ontploffende) ster in 'Zwaan' Warmste augustus sinds 1706 - pag. 5 Het onderwijs waagt niet Nieuwe Haaöse Courant en met Nieuwe Leidse Courant In deze krant Gongalves ook in nieuwe functie onaanvaardbaar Vrouw om het leven gebracht Record dakzitten Peru's nieuwe man toegejuicht Frits Mehrtens verongelukt Paard door trein gedood, ruiter blijft ongedeerd Trouw - elke dag nieuw. Doe er iets mee. Welkomstvoordeel. Tr0i n. v"" o, ,VI-L=^ hoortbHu^TUj Trouw 33e JAAEGANG NO. 9613 - MAANDAG 1 SEPTEMBER 1975 Advertenties voor deze belangrijke rubriek moeten uiterlijk op donderdag (eerste post) ln ons bezit zijn. UITGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. FOSTMA NIEUWE ZIJDSVOORBURGWAL 276-280, AMSTERDAM POSTBUS 859 TELEFOON 020-220383 ABONNEMENT 13,52 PER MAAND 40,55 PER KWARTAAL f 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69.74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 LOSSE VERKOOPPRIJS 0.50 Prol. B. Goudzwaard, die van daag op pagina 3 aan het woord is in de serie 'Het CDA in discussie', gaat in feite in op de vraag (die ook in de lezersrubriek menigmaal doorklinkt): 'hoe kon het zo ver komen, waarom kwam het conflict pas zo laat aan de oppervlakte?' Goudzwaard vertelt hoe tij dens de voorbereidende dis cussies waarin ook hij zijn twijfels had tenslotte voor hem de overweging doorslag gevend werd dat een beperkte mate van openheid aanvaard baar zou zijn, mits ook maar het principiële karakter van partij en program voorop zou staan en de openheid steeds in afhankelijkheid daarmee gel eien zou worden. De lezers discussiëren vandaag verder over het CDA op pagi na Wieteke van Dort wordt ge boeid door sigarettepeukjes. Het kan gebeuren dat, als haar huis vol visite zit, zij in eens met een volle asbak weg loopt omdat zij daarin ma teriaal ziet voor een schilderij. Als het kan schildert zij elke avond, vertelde zij aan Fred Lammers, wiens verhaal op pagina 6 staat. Kerk Hervormde wijkge- meenten willen niet 'in wording' blijven 2 Kunst Nieuw soort acteursvir tuositeit 7 LISSABON (Reuter, UPI, AP) Generaal Vasco Gongalves is weg als premier van Portugal, maar de onrust binnen de Portugese strijdkrachten is gebleven. En de bron van moeilijkheden heet weer Vasco Gangalves, die ook als chef-staf (zijn nieuwe functie) onaanvaardbaar is voor de meeste niet- communisten opder de Portugese militairen. JERUZALEM, AIEXANDRIË (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger blijft langer dan in eerste instantie de bedoeling was in het Midden-Oosten. Hij heeft zijn plan om morgen de speciale zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Na ties toe te spreken, laten vallen. Dit zou er op kunnen duiden dat het te verwachten Sinaï-akkoord toch nog op enige moeilijkheden is gestuit. Toch lieten Amerikaanse functionarissen gisteravond weten dat het interim-akkoord tussen Egypte en Israël vrijwel zeker van daag zal worden geparafeerd. Beslissend Nadat Kissinger gisteravond uit Alexandrië in Jeruzalem terugkwam trok hij zich terug met het Israëli sche onderhandelingsteam voor wat functionarissen noemden, de beslis sende gespreksronde. Hij heeft gis teren ruim drie uur met de Egypti sche leiders gesproken, waarna een Egyptische woordvoerder zei dat als Israël akkoord zou gaan met de voorwaarden die Kissinger nu bij zich had, het akkoord snel kon worden getekend. 'Als de Israëliërs niet op het laatste ogenblik hinder nissen opwerpen, is het een een voudige zaak', aldus de woordvoer der. Volgens hoge functionarissen uit het gevolg van Kissinger was er in De benoeming van ex-premier Gon galves tot chef-staf (vrijdagavond bekend gemaakt dreigt regelrecht te leiden tot een enorme gezagscrisis binnen de Portugese strijdkrachten. De 9 woordvoerders van de gematig de stroming binnen het leger (de groep van majoor Melo Antunes) keerde zich zaterdag openlijk tegen hun nieuwe hoogste chef. In hun verklaring zeggen zij dat de benoe ming van Gongalves onwettig is en dat zij hem da?rom niet als chef aanvaarden. Tot dit negental beho ren twee van de vier districtscom mandanten li Portugal. Een derde districtscommandant, brigade-ge- neeraal Eurico Corvacho, is wel op de hand van Gongalves, maar kampt met rebellie van zijn eigen manschappen. De meeste eenheden van zijn noordelijk district hebben zijn aftreden geëist Verder heeft de commandant van de Protugese troepen op de Azoren zich tegen Gongalves uitgesproken. En de nieu we chef-staf kan al evenmin reke nen op veel steun van de radicale generaal Carvalho, die heeft gezegd dat zijn speciale veiligheidstroepen (de COPCON) niet onder het op perbevel van Gongalves vallen. Ontknoping Meestal droog VANDAAG: Perioden met zon en op de meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot matige wind uit noordelijke richtin gen. Maximumtemperaturen circa 22 graden. MORGEN EN OVERMORGEN: Eerst vrij zonnig, later moge lijk enige regen en maximum temperaturen omstreeks 22 graden. Morgen: zon op: 5.52 onder: 19.27 Maan op: 1.28 onder: 17.15 Egypte volledige duidelijkheid ge schapen over het bemannen van waarnemingsstations door Ameri kaanse technici, wat tot nog toe een obstakel vormde. Tijdens de vlucht van Alexandrië naar Jeruzalem vertelden Amerika nen dat de minister waarschijnlijk niet nog eens naar Alexandrië hoeft te gaan voor nader overleg. Wel zal hij het ontwerp-akkoord, als en zo dra dat gereed komt zelf naar Egypte brengen om het door Sadat te laten paraferen, aldus de zegs man uit Kissingers gevolg. 'Uitgedunde zone' Het Israëlische kabinet heeft beslo ten zijn normale beraad vanzondag een dag uit te stellen. Daardoor kan het akkoord in ieder geval niet voor vandaag worden geparafeerd. Zie verder pagina 5, kolom 6 Van een onzer verslaggevers DEN HAAG In een woning aan de Haagse Stuwstraat is gisteravond de 25-jarige mejuffrouw F. P. J. Has- selman dood aangetroffen. Zij is waarschijnlijk door wurging om het leven gebracht. Verdacht wordt de 24-jarige Hagenaar H. P. K., met wie de vrouw samenwoonde. Deze ver telde een vriend, een even oude Rijs- wijker, gisteravond de vrouw ver moord te hebben. Hierop waarschuwde de vriend de politie die de vrouw dood aantrof. De drie kinderen van de vrouw wa ren gistermiddag door K. bij familie ondergebracht. De vermoedelijke da der die gisteravond laat nog voort vluchtig was, is twee jaar geleden met de politie in aanraking geweest wegens poging tot doodslag c.q. zwa re mishandeling. De pro-communistische Gongalves werd vrijdagavond ten lange leste afgezet als premier. Wekenlang hadden gematigde militairen rond om oud-premier Antunes en de aanhang van de uiterst-linkse Car valho campagne gevoerd tegen Gon galves. Door de onderlinge ver deeldheid van deze oppositie aarzel de president Costa Gomes lang met maatregelen. Vrijdagavond kwam hij dan met de ontknoping: Gon galves werd als premier vervangen door de 58-jarige marine-comman dant Pinheira de Azevedo. Deze vi- ce-admiraal zonder een duidelijke politiek gezicht, lijkt als regerings leider aanvaardbaar voor zowel de gematigden als de radicalen. De Vice-admiraal José Pinheira de Azevedo, de nieuwe premier van Portugal. Azevedo is 58 jaar oud, en is geboren in Angola. Over zijn politieke kleur is niet zoveel be kend. Hij naam deel aan de staats greep van 1974, waarbij het fascis tische regiem van Portugal omver werd geworpen. Kort daarna werd hij opperbevelhebber van de Portu gese marine. nieuwe conflictstof droeg president Costa Gomes echter aan met zijn tweede maatregel. Hij deed zelf af stand van zun functie van chef-staf om die over te kunnen dragen aan Gongalves. Deze matste wordt daar mee de chef van al die officieren, die de afgelopen weken juist zo hard hebben geprobeerd hem weg te krijgen als premier. Bovendien blijft hij als hoogste commandant van de strijdkrachten ln het cen trum van de politieke macht, die in het Portugal van nu juist bij de militaire leiding berust. Soares tegen Geen wonder dat ook de socialisti sche leider Mario Soares zich tegen de benoeming van Gongalves keerde. Sprekend was dat de communisten en de pro-communistische pers in Lissabon duidelijk instemming toon den met de funcüe-wljzlglng voor Gongalves. Zijn benoeming tot chef-staf volg de vrijdagavond op een vergadering van de militaire Revolutionaire Raad, momenteel het sterkste or gaan in Portugal. Voor deze bijeen komst waren de negen gematigde leden van de groep-Antunes niet uitgenodigd en daarom noemen zij nu Gongalves' benoeming onwettig. De negen werden eerder deze maand geschorst als lid van de Revolutionaire Raad nadat zij him manifest tegen Gongalves hadden gepubliceerd. Begin vorige week werd deze schorsing echter opgehe ven. Spanning in noorden De rebellie van de militaire eenhe den ln het noorden veroorzaakte zaterdagavond grote spanning. De troepen werden in verhoogde staat van paraatheid gebracht, maar dat bevel werd later weer ingetrokken. Doelwit van de opstandige militai ren, districtscommandant Corvacho, heeft zijn troepen verkiezingen be loofd. Een van zijn officieren rea geerde daar op met de verklaring: 'Wij hebben geen verkiezingen no dig. Wij denken er allemaal gelijk over. Hij moet weg'. Vannacht was nog onduidelijk wat er ln het noorden zou gebeuren als Gongalves aanblijft, zal Gongalves moeten be slissen. Zie verder pagina 5, kolom 1 Van onze sportredactie YVOIR De wereldkampioen schappen wielrennen 1975 zijn een groot succes voor Nederland gewor den. Tijdens het afgelopen week einde werden nog twee gouden medailles aan de vier reeds vero verde toegevoegd. Ad Gevers werd zaterdag wereldkampioen bij de amateurs op de weg, terwijl giste ren de belangrijkste titel, op de weg bij de profs, terecht kwam bij Hennie Kuiper. Vooral het succes van Hennie Kui per verdrong het andere sport nieuws dit weekeinde. De Nederlan der dankte zijn wereldtitel niet al leen aan een uitgekiende ontsnap ping maar ook aan voortreffelijk verdedigend werk van Joop Zoete melk en Gerrie Knetemann. Onder leiding van ploegleider Jan Jansen v/as een taktiek uitgestip peld die in eerste aanzet tot doel had Joop Zoetemelk aan de titel te helpen. Maar van hem werd ook verwacht dat hij in de slotfase kansrijke ploeggenoten zou steu nen. Vijfentwintig kilometer voor het einde ontsnapte Hennie Kuiper uit de kopgroep. En hoewel zijn spon sor De Vries hoofdschuddend riep, CAMBRIDGE, Massachusetts (Reuter, UPI) Een Japanse amateurastronoom heeft vrijdag nacht een exploderende ster ontdekt in het sterrebeeld Zwaan (Cygnus). Een dergelijke *nova' wordt in korte tijd honderdduizenden malen helderder, om in verloop van een of enkele jaren weer naar het oorspronkelijke niveau terug te zakken. Nova Cygni 197c is gemakkelijk met bet blote oog waar te nemen, wat voor de amateur overigens weinig specta culair is. Wie de sterrenhemel kent, ziet alleen een ster 'te veel' ten noorden van Deneb, de helderste ster in de Zwaan. Maar de astronomen zijn zeer geïnteresseerd in de optredende kleurverschuivingen in het licht van een nova, waaruit zij de conclusies kunnen trekken over wat er precies in de ont ploffende ster gebeurt. Zo 'zien' zij bijvoor beeld dat de buitenste gaslagen van de nova Het sterrebeeld Zwaan met daarin de 'nieuwkomer' Nova Cygni 1975 schuin boven de helderste ster, Deneb. met snelheden van ongeveer duizend kilo meter per seconde de ruimte in worden ge slingerd. Hiermee verliest de ster overigens maar een kleine fractie van zijn totale massa. Op theoretische gronden vermoedt men dat in ons melkwegstelsel ongeveer dertig tot vijftig nova's per jaar voorkomen een dergelijke explosie is een vast onderdeel van de ontwik keling van veel sterren zoals de theoretici zich die voorstellen. Maar de meeste gebeuren zo ver weg dat ze niet opvallen, en dat maakt een heldere nova toch tot een zeldzame gebeurtenis. De laatste vergelijkbare was Nova Puppis 1942. De bekendmaking van de ontdekking ge schiedde zaterdag door een woordvoerder van het Smithsoniun observatorium in bet Ameri kaanse Cambridge, Massachusetts. 't Valt bar mee! De nieuwe president van Peru, generaal Morales Bermudez, sprak zaterdag in Lima de conferentie van de niet-gebonden landen toe. Hier verlaat hij het Congres-paleis, waar de conferentie werd ge houden. De nieuwe machthebber werd door de omstanders toege juicht. Zie pagina 5. Kerkmusicus en organist Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De kerkmusicus Frits Mehrtens is door een autobot sing om het leven gekomen. Het ongeluk gebeurde vrijdagavond toen hij uit Amsterdam, waar hij ln de Maranathakerk het orgel be speeld had bij het wekelijks avond gebed. op weg was naar zijn woon plaats Naarden. Frits Mehrtens was 53 Jaar. De heer Mehrtens had grote be kendheid door zijn televisierubrie ken 'Zingend geloven' en 'Het lied van de week.' Ook zijn radio rubriek 'Zingt het voorbedachte lied' trok veel geïnteresseerde luisteraars. Als organist en componist werkte hij meer dan 25 jaar bij de omroep, eerst bij de NCRV en de laatste twintig jaar bij het IKOR. In het nieuwe liedboek staan vijftien door hem gecomponeerde melodieën. Frits Mehrtens was o.m. lid van de hervormde commissie voor de kerk muziek, can tor-organist van de Ma ranathakerk in Amsterdam-Zuid eD leraar kerk- en koormuziek aan het hervormd seminarie ln Driebergen en aan het lyceum. Amsterdams muziek- Zie ook pagina 4. EDE Op een overweg in Ede is een paard door een trein gedood: de 24-jarige ruiter bleef wonder boven wonder ongedeerd. De heer L. Aarts uit Leiden bevond zich met zijn paard midden op de overweg toen opeens de bomen dichtgingen. Verstijfd van schrik bleef hij staan; toen hij even later probeerde van zijn paard af te springen, bleef hij met een voet in de stijgbeugel hangen. Juist op dat ogenblik werd het paard door de trein gegrepen. Door de klap schoot de voet van de jongeman uit de beugel en hij rolde ongedeerd de berm in. - 1 Hennie Kuiper in de regenboogtrui, geflankeerd door Roger de Vlaeininck (links, tweede) en de Fransman Danguillaume (derde). 'Wat rijdt die Kuiper dom, zo wordt hij nooit wereldkampioen', bouwde hij een rond de 35 sec. schomme lende voorsprong op. Aanvallen van Merckx, De Vlaeminck, Danguillau me en Moser werden door Zoete melk en Knetemann gepareerd en Kuiper kon honderd meter voor de finish zich al oprichten en zijn vreugde over zijn wereldtitel uiten. Van de ene nacht op de andere zie je een nieuwe ster als je naar boven kijkt. Nova, noemen sterrekundigen dat, en ze kunnen er helemaal opgewonden van raken. Wij dus ook. Een krant lééft van nieuws. Ver weg of vlakbij. Gewogen. Geordend. Toegelicht. Nieuwe abonnee:. Straat: Plaats: Opgegeven doori T^aarn' „Giro:. Betaalt per kwartaal Adres:„ Plaats:. Ik ontvang graag: O 1 fraaie zwuri-k'unst lederen onderzetters met zilver bedrukte ouder wetse locomotief modellen. Werkelijk een sieraad op uw tafel. O Praktische, kleurrijke eeuwigdurende rlemknlender. Modern, ori gineel. Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook. O Tekening IJ I O Tekening IJ O Tekening IJ 3 O Tekening IJ 4 De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben fy ontvangen) zes gulden minder voor de eerste termijn. Schrijf op de envelop: De Christelijke Pers,'antwoordnummer 2792, Amsterdam. Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 1