itakingsgolf bij
iasken-proces
Sadat wil akkoord over
Sinaï wel paraferen
)p Cyprus werd onrecht met
roter onrecht beantwoord
Corsicanen voelen
zich achtergesteld
[donesisch schip van
[mor teruggehaald
it protest tegen decreet
Mijnwerkers in
Engeland
slikken
loonbeperking
Joodse betogers en Palestijnen woedend
Merkwaardig
verzoek aan
Papadopoulos
Plan om Israël
uit VN te weren
faalde in Lima
rken staan sterk dankzij invasie
/KWARTET VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1975
BUITENLAND
l)RID (UPI/Reuter/AP) Duizenden arbeiders staakten gis-
in Baskenland (alleen al 6500 in Bilbao) uit protest tegen de
Indeling van de zaak tegen twee Basken, tegen wie de dood-
f geëist is, op beschuldiging van moord op een politieman. Het
Jes begon in de kazerne van het 63-artillerie-regement in het
Jje Castillo del Val.
fide vooravond van dit proces
ligde het Franco-regiem een
terrorisme- wetuit, die het
fcchijnlijk maakt, dat de twee
aan de wurgpaal geëxecu-
zullen worden. Dat is de
•even straf op moord op
nannen. Vier landelijke
laden werden in Madrid in
genomen onder dezelfde wet,
Jok een soort repressieve cen-
jheeft ingesteld.
pees mocht op het laatste
■nt niet worden bijgewoond
egenwoordigers van huma-
organisaties.De maatregelen
overal in Europa protesten
takt. Ruim driehonderd poli-
gevangenen in acht gevange-
i in Spanje zijn in hongersta-
■gegaan.
ikort zullen ook vijf andere
leden van de ETA, de Baskische
guerrilla-organisatie, voor een mili
tair-tribunaal moeten verschijnen.
Een hunner wordt verdacht van de
geslaagde aanslag op premier Car-
rero Blanco in Madrid in september
1973.
De twee die nu terecht staan, de
23-jarige Jose Antonio Garmendia
Ortolo en de 33-jarige Angel Otea-
gui Echeverria, worden beschuldigd
respectievelijk van moord en mede
plichtigheid aan moord op een po
litieman. Garmendia kan volgens
zijn raadgevers niet terecht staan
omdat een kogelwond opgelopen bij
zijn arrestatie hem van een groot
deel van zijn geestelijke vermogens
heeft beroofd. Door getuigen en
door zijn medeverdachte Oteagui
werd Garmendia trouwens niet her
kend.
.RTA (Reuter, UPI) Een Indonesische onderzeebootjager
probeerde voedsel te brengen naar Portugees Timor en daar
itelingen op te halen, heeft zich op bevel van de Portugese
riteiten teruggetrokken, zo werd gisteren in diplomatieke
;en in Jakarta bekendgemaakt.
kun
hel
te
eur,
er
:et
Be< L
szagvoerder van het schip had
lestand van drie dagen weten
reiken tussen de strijdende
sn, om voedsel en andere
iden in de hoofdstad Dili aan
te brengen. Maar voor het
kwam zorgden Portugese au-
iten in Jakarta ervoor dat het
teruggeroepen werd. Zij
len dat het lossen van voorra-
anleiding zou geven tot nieu-
teravechten. De Indonesische ja-
ers ertrok daarop uit Portugese
jewojen en voegde zich bij de an-
schepen van de Indonesische
e die zich ophouden in de
van het eiland.
>rtugezen zouden de opdracht
«ugtrekking hebben gegeven
t zij de besprekingen wilden
Dhten, die een Portugese deie-
onder leiding van de vroegere
;ese minister van overzeese
sdelen, Almeida Santos, met
jesische autoriteiten zal voe-
ïverigens barstten de geveeh-
Pl issen het Fretilin, het revolu-
Ire front voor een onafhanke-
Oost-Timor en de UDT, de
cratische unie van Timor,
na het vertrek van de Indo-
Ve&ie jager weer los, aldus voor
ts de ie bronnen.
Riivretilin zou het havengebied
Dili in handen hebben en de
zou het vliegveld van de
se jfistad beheersen. Volgens mili-
kringen in Jakarta springen
ijdende partijen zo royaal met
iiten ie 0m, dat de voorraden lang
hand uitgeput moeten raken,
ndonesische persbureau Anta-
leidde gisteren dat meer dan
p vluchtelingen uit Timor sinds
ze J eg in van de strijd hun toe-
soek i hebben gezocht in het Indo-
lijkl he consulaat in Dili.
DJ
Inmiddels heeft het vrachtschip
Mac-Dili dat met ruim 700 vluchte
lingen uit Timor op weg is naar de
Australische haven Darwin melding
gemaakt van ernstige moeilijkhe
den. De voedselvoorraden van het
schip dat vandaag in Darwin zal
aankomen, waren gisteren al uitge
put en verder bevinden zich een
aantal zwaar gewonden aan boord.
LONDEN (Reuter. UPI) Dwars
tegen het advies van zijn bestuur
ders in heeft de machtige Britse
Bond van mijnwerkers zich met
een meerderheid van ruim 116.000
tegen bijna 76.000 stemmen achter
de loonbeperkingsmaatregelen van
premier Wilson geschaard.
Dezelfde bond, waarvan de staking
nog geen twee jaar geleden de
Conservatieve regering van Edward
Heath ten val bracht, accepteerde
daarmee de door de regering ge
stelde maximumruimte voor zes
pond verhoging op het weekloon.
Hun bestuurders hadden hen voor
gehouden, dat zij met him loonei
sen verder moesten gaan. De steun
van de mijnwerkers betekent voor
Wilson dat hij waarschijnlijk het
grootste deel van de vakbeweging
meekrijgt met zijn anti-inflaüebe-
leid.
Weer Franse politieman gedood
BASTIA (Corsica) (Reuter, UPI, AP) Bij een vuurgevecht in
de Corsicaanse hoofdstad Bastia tussen Franse politiemannen en
leden van de Corsicaanse afscheidingsbeweging, de 'actie voor de
wedergeboorte van Corsica' (ARC) is gisteren één politieman om
gekomen en liepen er 18 verwondingen op.
tenlandse hotelgiganten, die bij de
Corsicanen ook scheve ogen hebben
gemaakt omdat het eiland zelf er te
weinig vruchten van plukt.
De actie voor de wedergeboorte van
Minister Kissinger (rechts) overlegt met de Israëlische premier Jitzak Rabin (links) over de
Egyptische opmerkingen over het op handen zijnde Sinai-akkoord. Beide mannen worden bijge
staan door hun deskundigen.
ALEXANDRIE, JERUZALEM (Reuter, UPI, AP) Terwijl gisteravond naar schatting 20.000 de
monstranten door Jeruzalem marcheerden uit protest tegen de missie van minister Kissinger en
het op handen zijnde Sinaï-akkoord tussen Egypte en Israël, verklaarde de Egyptische president
Anwar Sadat in Alexandrië dat hij nu bereid is zijn paraaf te zetten onder datzelfde akkoord.
'Van onze kant bestaat er geen
aarzeling meer', aldus Sadat na
het vierde bezoek van de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken Henry Kissinger. Sadat zei
'dat de kans groot is' dat de
overeenkomst zondag of maandag
ondertekend wordt.
Nadat Kissinger gisteren zes uur
met de Israëlische leiders had ge
sproken vloog hij naar Alexandrië
om met Sadat van gedachten te
wisselen. Gisternacht keerde hij
terug in Jeruzalem. De haast Is
volgens waarnemers te verklaren
uit Kissingers bedoeling voor zo
veel mogelijk te breiken vóórdat
de sabbath vandaag bij zonson
dergang begint en regeringsdien
sten gesloten worden.
Optimisme
stemming. Sommigen hielden
echter nog een slag om de arm
wat betreft de vraag of Israël het
document later in Genève zal on
dertekenen. Dit hangt af van de
houding van het Amerikaanse
Congres inzake het stationeren
van Amerikaanse technici in de
Sinaï.
Voor de Israëliërs is dit van vitaal
belang. Parafering van het ak
koord betekent dat de tekst van
het akkoord vastligt. Het wordt
pas van kracht nadat het is on
dertekend. De leider van de de
mocraten in de Amerikaanse Se
naat Mike Mansfield, is tegen
stander van het stationeren van
Amerikaanse technici in de Sinaï.,
met in zijn achterhoofd de ellen
de van de Amerikaanse inmen
ging in Indo-Ohina.
Zowel in Egypte als in Israël Palestijnen
heerste gisteren groot optismisme
over het oplossen van het laatste
obstakel, namelijk dat van het
aantal waarschuwingsposten in de
Sinaï-woestijn en de Amerikaanse
technici die deze voor een deel
moeten bemannen. Volgens func
tionarissen uit het gevolg van
Kissinger bestaat hierover tussen
Egypte en Israël nu wel overeen-
Naarmate het akkoord meer ge
stalte krijgt wordt de campagne
v^n de Palestijnen ertegen inten
siever. Jassir Arafat, leider van de
overkoepelende Palestijnse verzets
organisatie PLO, verklaarde gis
teren dat 'wij alles in het werk
zullen stellen om alle aspecten
van de Amerikaanse regeling in
dit gebied te bestrijden'.
De Palestijnse guerrilla's hebben
altijd scherpe kritiek uitgeoefend
op de bereidheid van Sadat om
het door Israël veroverde Egypti
sche gebied stukje bij beetje terug
te krijgen vla door de VS geleide
onderhandelingen. Zij vinden dat
Sadat het nationale belang van
Egypte laat prevaleren boven dat
van het pan-Arabische doel van
het herstel van de nationale rech
ten van het Palestijnse volk.
Sadat heeft inmiddels een hoge
afgezant langs de Arabische ste
den gestuurd om de leiders te
overtuigen van Egypte's trouw
aan de Arabische zaak. Giseren
kwam deze, Ashraf Marwan, aan
ln de Saoedi-Arabische hoofdstad
Riaad, waar hij een onderhoud
had met koning Khaled, kroon
prins Fahd en ook met Arafat. De
Egyptische afgezant omschreef
zijn ontmoeting met Arafat als
'voortreffelijk'.
Gisteren hebben Israëlische vlieg
tuigen een klein Palestijns vluch
telingenkamp. en een in de nabij
heid gevestigd opleidingskamp
voor guerrillastrijders aangeval
len. De aanval duurde tien minu
ten.
ATHENE (AFP) De voormalige
Griekse dictator George Papadopou-
los, die ter dood is veroordeeld we
gens zijn aandeel in de staatsgreep
van 1967, heeft van het gemeente
bestuur van Nea Smimi (een voor
stad van Athene) het merkwaardige
verzoek gekregen er voor te zorgen
dat de stoffelijke resten van zijn va-
der worden verwijderd uit een van
de mooiste graven, dat de gemeente
hem gratis gegeven had uit erkente
lijkheid voor zijn verdiensten jegens
het vaderland. In het verzoek staat
dat de gemeente het bewuste graf
nu kan verkopen voor ongeveer
15.000 gulden en dat Papadopoulos
voor een normale prijs een ander
graf kan kopen voor het gebeente
van zijn vader.
Voor het leven van één politieman
moet worden gevreesd, zo is door
de politie meegedeeld. De schiet
partij kwam aan het eind van een
betoging waarin Corsicaanse sepa-
risten protesteerden tegen de maat
regel van de regering in Parijs, die
de ARC eergisteren buiten de wet
stelde. En deze maatregel volgde
weer op een eerdere schietpartij
tussen Franse politiemannen en le
den van de beweging, die vorige
week vrijdag plaatsvond. Een groep
leden van de ARC had toen een
boerderij van een Algerijnse Frans
man bezet en vier Noordafrikanen
die bij hem in dienst waren, gegij
zeld. De politie bestormde, na een
aantal waarschuwingen, de boerde
rij en werd met een regen van
kogels ontvangen, waarbij twee po
litiemannen de dood vonden.
De ongeregeldheden van gisteren
begonnen toen zich kort na mid
dernacht naar schatting 300 jonge
demonstranten hadden verzameld
bij het gemeentehuis in Bastia. Zij
gooiden met stenen en flessen naar
de politie die zich rond het gebouw
had verzameld, waarop deze de be
togers met traangas uiteendreef.
Deze trokken daarop in groepjes
door de stad en richtten vernielin
gen aan. Na ongeveer een uur ver
zamelden zij zich weer bij het ge
meentehuis, waar kort daarop de
schietpartij begon. Volgens de poli
tie bevonden zich onder de beto
gers en in de huizen rond het plein
voor het gemeentehuls sluipschut
ters van de beweging. Hoeveel
slachtoffers er onder de betogers
gevallen zijn is niet bekendge
maakt. De politie heeft gisteren en
kele arrestaties verricht en bij
huiszoekingen zouden wapens ge
vonden zijn van het zelfde kaliber
als die weLke tegen de politie ge
bruikt zijn.
Troepen
Na het Incident heeft de Franse
minister van binnenlandse zaken,
Michel Poniatowsky onmiddellijk
overlegd met het hoofd van de
Franse veiligheidspolitie. Na afloop
werd meegedeeld dat het sturen
van Franse troepen niet uitgesloten
moet worden geacht, als de situatie
op het eiland verslechterd.
Gisteren is de leider van de ARC,
Edmond Simeoni, die de bezetting
van de boerderij georganiseerd had,
door de rechtbank van staatsveilig
heid in Parijs in staat van beschul
diging gesteld. Hij wordt ervan be
schuldigd 'aanvoerder te zijn van
een gewapende bende die vecht te
gen de Franse staat' en hij kan
daarvoor ter dood veroordeeld wor
den.
De Corsicaanse beweging richt zich
vooral tegen de centrale regering
in Parijs en de voormalige Franse
kolonisten in Algerije door Corsica
nen 'zwartvoeten' genoemd die
sinds 1962 met steun van de Franse
regering op het eiland Corsica
neergestreken zijn. Met behulp van
een compensatiefonds voor verloren
eigendommen Ln Algerije, kochten
zij veel grond op die dor de au
tochtone Corsicanen verlaten was.
en kregen zo een groot deel van de
Corsicaanse wijnhandel in handen.
Hotelgiganten
De laatste jaren is daar nog bij
gekomen de enorme toeristische
exploitatie van het eiland door bui-
Corsica is dan ook al sinds haar
oprichting zestien jaar geleden be
zig om van de regering in Parijs
een grote mate van zelfbestuur te
krijgen, in plaats van de centralis
tische overheersing door de Franse
regering. En na Jaren officiële
drempels te hebben versleten ln
Parijs is men tot harde acties over
gegaan, die tot nu aan drie mensen
het leven hebben gekost. Om enigs
zins aan de wensen van de Corsica
nen tegemoet te komen heeft Pa
rijs ln juli een plan voor de ont
wikkeling van Corsica op econo
misch en cultureel gebied gelan
ceerd. In de oude hoofdstad Corte
zou zelfs in 1977 een universiteit
geopend worden. Maar een politie
ke autonomie zal Parijs niet toe
staan.
Referendum
Naar schatting zijn minstens 50.000
Corsicanen naar het vasteland ge
trokken en kwamen dan vooral te
recht in Marseille dat wel de
'hoofdstad van Corsica' wordt ge
noemd. Vooral de jongere Corsica
nen trekken weg in de hoop op
betere banen of om een opleiding te
beginnen. De ARC ondervindt in
zijn streven naar autonomie ook
kritiek van Corsicanen. Zo gelooft
Alexander Sangulnetti, een gaullis
tische leider en voormalig minister
niet dat het zin heeft Corsica auto
nomie te geven. "Dan beginnen de
Bretonse bevolking, de Basken en
de Catalanen ook'. De burgemeester
van Bastia, Jean Zucarelli, wil de
regering in Parijs voorstellen een
referendum te houden op het el-
land zodat Iedere Corsicaan kan
meebesluiten over de toekomst van
Corsica.
LIMA (Reuter) Arabische gede
legeerden op de conferentie van de
niet-gebonden landen ln de Peru
aanse hoofdstad Lima hebben er
mee ingestemd om voor de slot
verklaring geen aanbeveling ln te
dienen tot schorsing van Israël uit
de Assemblee van de VN. Er zullen
aan het permanente bureau van de
conferentie wel andere maatregelen
jegens Israël worden voorgesteld.
Dat gebeurde ook op de conferentie
van de Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid te Kampala. Daar wilden
de regeringsleiders ondanks Arabi
sche druk alleen maar in het alge
meen maatregelen aanbevelen om
Israël onder druk te zetten de be
zette gebieden te ontruimen en de
nationale rechten van de Palestij
nen te herstellen.
Vooral Syrië en de PLO hadden
zich in Lima bijzonder ingespannen
voor een aanbeveling tot uitstoting,
maar in het zicht van de Ameri
kaanse waarschuwing in dat geval
de financiering van de VN te sta
ken. waren de meeste deelnemers
niet erg enthousiast voor dit Idee te
krijgen.
:w:- Martin Pool
viert ty
jedri
n in
taan
oude vrouwen, in het zwart gekleed, grijswitte haren langs een diepgegroefd gezicht. Een wat
Te man, zestig jaar misschien, heftig sprekend. 'Nee, wij gaan hier niet weg. Er kome wat ko-
'ij willen in ons huis blijven. Hier is mijn vrouw gestorven, en vorig jaar mijn dochter. Ik zal
ook sterven.'
Oud» n
Trï«
oei h<
RciOkp
An<! c
lin is groen, er groeien wat
a tegen het witgepleisterd
Een Turkse militair luistert
pend mee. De vrouw zegt:
u onze oude pappas hiernaast
i? Hij is 85 jaar. hij is uit zijn
er, hier vlakbij, verdreven, nu
hij zolang in ons dorpje
j hoopt nog altijd dat hij in
vrijjfclooster mag terugkeren. Hij
de hele dag op een bankje
huis.
onen nog maar 46 Griekse
oten in het Cyprische dorpje
'U. Tot vorig jaar waren het er
iet was een uitsluitend Grieks
Toen de Turkse troepen het
en van Cyprus bezetten, in
augustus, vluchtte bijna ie-
naar het zuiden. Alleen de
bleven achter, net als in
illen andere dorpjes. Samen
het er een tweeduizend. Dan
:r nog ongeveer 8000 Grieken
het schiereiland Karpasia
loten raakten en niet meer
<iappen konden. Daar zijn ook
annen, vrouwen en kinderen
fen. complete gezinnen die
j terken kunnen en zo enig geld
zichzelf kunnen verdienen, al
weinig want de oogst aan
n en carobs kan niet worden
^anjcht, het gebied is door de
troepen volledig afgegren-
Rode Kruis
De rest van de Griekse bevolking
in het bezette noorden van Cyprus
wordt in leven gehouden, nu al een
jaar lang, door geld- en voedsel-
zendingen van het Internationale
Rode Kruis. Op een vaste dag in de
week komen de zware witgeschil
derde vrachtwagens van de Vere
nigde Naties het voedsel brengen:
vlees en vis in blik. meel om zelf
brood van te bakken, kaas en een
half blikje Hollandse gecondenseer
de melk per persoon.
We brengen ook een bezoek aan
een Maronisten-dorpje vlakbij
Myrtou. Deze mensen, vormen een
bijzondere minderheid. Het zijn
Katholieken, behorend tot de kerk
van Rome, al hebben ze een eigen
patriarch in Libanon. Zij genieten
bijzondere voorrechten: ze mogen
eenmaal in de twee weken hun
familie in het zuiden van Cyprus
bezoeken en hun kinderen die daar
op school gaan mogen in de vakan
ties naar hun dorp terugkeren. Het
dorpshoofd verzekert ons dat de
ongeveer duizend Maronieten door
de Turkse troepen geen haar is
gekrenkt. Maar de mannen hebben
geen werk, de meeste velden zijn
onbereikbaar geworden door mili
taire maatregelen en daarom zijn
ze nu helemaal afhankelijk van de
voedselzendingen van het Interna
tionale Rode Kruis.
Vluchtelingen
De Maronieten en Griekse bevol-
kingsresten in het door Tukije be
zette gebied zijn een randprobleem,
vergeleken bij de ongeveer 200.000
vluchtelingen die door het geweld
van de oorlog de vorige zomer naar
het zuiden van Cyprus zijn ge
stroomd. Een derde van de bevol
king van dit eiland is gevlucht of
onverzorgd en behoeftig achterge
bleven. Wie teruggaat in de ge
schiedenis van dit verdoemde ei
land vindt parallellen in de invasie
van de Saracenen in 647, die de
overgave van Cyprus eisten en ver
volgens steden en dorpen bezetten:
de bevolking vluchtte in wanhoop
de bergen in. Dertien eeuwen later
lijkt zo'n snelle invasie nog altijd
winst op te leveren. De besprekin
gen over de toekomst van Cyprus
zijn niet langer gebaseerd op de
internationaal gegarandeerde
grondwet van de onafhankelijke re
publiek Cyprus, maar op het harde
feit van een geslaagde bezettingso
peratie en de politieke krachtver
houdingen in de wereld.
Maar de Turkse invasie was toch
gerechtvaardigd? Een Turkse
Cyprioot, architect, in Londen ge
studeerd, nu terug op zijn eiland:
'De hele wereld heeft ons vergeten
in de jaren dat wij achtervolgd en
opgejaagd werden door de Griekse
meerderheid op het eiland: 500.000
Grieken tegen 120.Q00 Turken.
Eerst hebben de Grieken met aller
lei terreuracties de Engelsen ver
jaagd om Cyprus met Griekenland
te kunnen verenigen. Die 'enosis'
(aansluiting bij Griekenland) zou
voor ons fataal zijn geweest, want
dan zouden we helemaal geen recht
van spreken hebben gehad. Toen
hun plan niet slaagde en Cyprus
een -republiek moest worden waarin
onze rechten werden vastgelegd ln
zoveel ministersposten, zoveel pro
cent van de ambtenaren, zoveel
van de politie en het leger, eigen
gemeenteraden enzovoort. toen
probeerden ze onze rechten te on
dermijnen. Weet u dit we hier een
complete burgeroorlog hebben ge
had ln december 1963 en daarna,
dat daarbij honderden van onze
mensen zijn afgemaakt, dat onge
veer 40.000 zijn gevlucht naar en
kele stadswijken en gebieden op
het eiland waar ze zich enigszins
teweer konden stellen? Waar ble
ven toen de internationale hulpin
stanties? Maandenlang waren wa
ter, elektriciteit, postverkeer, alle
contacten naar bulten afgesneden,
tot 1968 mochten wij niet buiten
onze gebieden komen. Als de Turk
se regering ons al die tijd niet
geholpen had waren we verloren
geweest. Makarios (president van
Cyprus) dacht dat hij ons wel klein
zou krijgen door de besprekingen
over de eis tot zelfbestuur te rekken.
Vluchtelingen op Cyprus.
maar hij heeft een misrekening ge
maakt. En wie denkt dat wij nu
onze kansen op een veilig bestaan
in een eigen Turks gebied op
Cyprus zullen laten schieten vergist
zich even hard als Makarios. Wij
staan voor onze rechten.'
Wie terugkijkt ln de recente ge
schiedenis van Cyprus moet toege
ven dat Makarios zich inderdaad op
de Turkse positie heeft verkeken.
Hoewel hij Lon weten lat de Turk
se regering iedere gelegenheid zou
aangrijpen om de Turks Cyprioten
een handje te helpen, heeft hij zijn
onderhandelaar Glafkos Kleridis in
het verleden nooit voldoende vol
machten gegeven om met de we
derpartij tot een akkoord te komen.
En toen eenmaal de Turken de
gelegenheid tot een interventie in
de hand werd gespeeld, door het
gebrek aan politiek inzicht van de
Griekse kolonels die een anti-Ma-
karios-coup op Cyprus lieten uit
voeren en een man tot president
lieten benoemen die als een brute
'killer' van Britten, Turken en poli
tieke tegenstanders bekend stond
toen waren de poppen goed aan
het dansen. De Turkse Interventie'
kreeg het aureool van een bevrij
dingsactie. Pas toen het Turkse le
ger orders kreeg ondanks lopende
onderhandelingen tot de zogenaam
de Atilla-lijn op te rukken werd de
ware opzet van de Turken duide
lijk: een zó groot gebied op Cyprus
bezetten dat de onderhandelingspo
sitie voor de Turks-Cyprioten on
aantastbaar zou zijn.
Groter onrecht
Die opzet Is ge6latgd. Maar het
vroegere onrecht tegen de Turkse
bevolking van Cyprus Is met nog
groter onrecht tegen de Griekse
bevolking beantwoord. Veertig pro
cent van het eiland ls bezet, terwijl
de Turkse Cyprioten niet meer dan
18 procent van de bevolking uitma
ken. ZIJ stellen dat zij ruim 30
procent van de grond bezaten
het wordt door de Grieken betwist.
Maar zeer waarschijnlijk zal de ui
teindelijke verdeling van het eiland
in twee gebieden een Turks in
het noorden, een Grieks in het
zuiden met een vorm van gezamen
lijk federaal bestuur wel om die
dertig procent heendraaien.
Daarbij moet. dan een bijzondere
regeling komen voor gezamenlijk
gebruik van de internationale luch
thaven van Nicosia (nu in handen
van de Verenigde Naties, hersteld
van de zware schade maar nog niet
in gebruik) en van de haven van
Famagoesta (nu een Turkse oor
logshaven), Die tien rpcoent extra
bezet gebied blijft dan enderhande-
lingsmtrge: Overal doen hierover
speculaties de ronde, maar de sfeer
in Grieks-Nicosla is gelaten. Maka
rios heeft het spel verloren, Kleri
dis moet er straks bij de nieuwe
onderhandelingen - in New-York
maar het beste van maken.
Een demonstratie van uit Engeland
met vakantie naar Cyprus gekomen
Grieken (géén verdeling, Cyprus
moet één blijven) trekt geringe,
matte belangstelling. Eén ding wat
opvalt: geen Griekse vlaggen, al
leen de vlag van de republiek
Cyprus zelf wordt geheven. De
droom van 'enosis' met Grieken
land is voorbij.
Er ls nog meer voorbij: de presi
dent-aartsbisschop Makarios heeft
zijn aureool verloren. Nog altijd is
hij de verheven man tegen wie de
Griekse-Cyprloten opzien, maar hij
is niet langer hun wonderdoener
meer. Zijn paleizen zijn verwoest
bij de coup van de Griekse Intri
ganten. zijn werkvertrek achter de
regeringsvoorlichtingsdienst wordt
met mitrailleurposten bewaakt.
De oorlog heeft 70 procent van de
Cyprische economie verstoord, een
ontzagwekkend vluchtelingenvraag
stuk geschapen met daarbij een
grote werkloosheid. Maar de beta
lingsbalans van Makarios' regering
ls, dankzij ruimschoots geschonken
hulp, nog steeds gezond, het Cypri
sche pond staat sterk. Aan de
Turkse kant ontbreekt het aan vak
kennis en ervaring, veel van de
citrusboomgaarden ln bezet gebied
zien er verwaarloosd uit, ln de ha
ven van Famagoesta statn kranen
ongebruikt. En 8000 Turkse Cyprio
ten die nog altijd ln het zuiden
waren gebleven worden, van huis
en haard gescheiden, naar het
noorden overgebracht.
'Waarom moest deze ellende over
ons komen, deze straf voor belde
partijen? Waarom kan niemand
helpen?' We laten twee oude vrou
wen snikkend achter.
(Onze medewerker Martin Pool ls
de afgelopen weken op Cyprus ge
weest om onderzoek te doen voor
een internationale hulporganisatie).
