jLubbers is bereid
£)AF te steunen
lorrectie vanuit de Bijbel steeds nodig GOBLET
'Gelijk niet te bewijzen bij
meerderheid', zegt Aantjes
proef
ie
WENNEKER
dat
.Ontslagen zijn niet te voorkomen'
SSI
M:
endriks boos
ver voortijdig
Publiceren van
etsontwerp
'J
Joods fysicus
onder verhoor
in Sow.iet-Unie
'Volksbond' sticht
een alcoholfonds
■n METZLER-
AR-fractieleider 'hield er een kater van over'
Kamer behandelt
initiatief-ontwerp
in nog geen minuut
VVDM mag nu
in beginweek
al leden werven
(J) Dagra N.V., Diemen.
Man gearresteerd
naar aanleiding van
ongeval Nunspeet
Kwart Nederlanders
spaart om later
aankopen te doen
RITA
igenlijk gaat het om een heel bescheiden standpunt
V
nr
CDA in
discussie
joUW/KWARTET VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1975
BINNENLAND
3
>lge
:hei
n onze parlementsred actie
!N HAAG Minister Lubbers is bereid DAF-trucks steun te
fe^lenen om dit vrachtwagenbedrijf te behouden. Deze steun zal
■rigens het ontslag van mogelijk duizend werknemers niet kun-
iërefei voorkomen,
st
zij minister maakte dit gisteren
;gaa .deiijk in antwoord op mondelin-
u vragen, die hem vanuit de
t v dA-fractie werden gesteld. Minis-
di Lubbers zei zeer ongelukkig te
lc hp over de vroegtijdige publikatie
en >r de Industriebond NVV over de
legt iblemen bij DAF-trucks. Hier-
e >r is de indruk ontstaan dat de
wflrijfsleiding van DAF tegen de
it (fknemers samenspant en dat is
a d uist.
st-c
Bij
minister zei dit met enige emo-
ïaliteit omdat hij juist had ge-
>rd dat Martin van Doorne, de
j sident-directeur van DAF-
t cks, als gevolg van deze publika-
j is ingestort en nu in het zie-
ee huis in zijn woonplaats Deurne
1 Minister Lubbers benadrukte
de bedrijfsleiding sinds 19 juni
de overheid overleg heeft ge-
d om het bedrijf voor de toe-
Tnst te behouden. Omdat dat
rleg nog niet rond was, meende
k „bedrijfsleiding niet over de mo-
aalrike ontsla§en te moeten gaan
ten met de bonden,
het overleg bleek de bedrijfslei-
üllïg bereid ook de hand in eigen
j- zem te steken en veranderingen
le b
:nde
ziel
deli
lleei
oot
srlei
bij
och
fen
elijA
niet
AR
•ost;
Mid
M. van Doorne
in de directie aan te brengen.
Minister Lubbers bestreed dat de
problemen bij DAF het directe ge
volg van een slechte leiding bij het
bedrijf zijn, maar anderzijds ziet
hij wel aanleiding de leiding van
l{i onze parlementsredactie
jt:
w N HAAG Staatssecretaris
ïdriks (volksgezondheid) be-
irt het dat zijn wetsontwerp
isverzekering ziektekosten
ij dig in de openbaarheid is
omen. Enige weken geleden
iliceerde de Unie van Zieken-
irdeidsen in haar blad 'Unie' een
)i,rsc ïenvatting van het wetsont-
an
lens het vragenuurtje gisteren
de Tweede Kamer vroegen de
ties van de VVD en de ARP
eldering over deze affaire. Door
k DI rouw Ginjaar-Maas (VVD)
iredid bierbij gesuggereerd dat de
.tssecretaris alleen de Unie van
enfondsen zou hebben inge-
omdat hij daarmee vroeger
kontakten onderhield. 'Door
vragen van de VVD wordt
persoonlijke integriteit in het
ng gebracht. Ik verklaar met
ruk dat de Unie niet door mij is
^jjïlicht. Ik heb zelfs geen kontakt
itelcld met de Unie', aldus de
tssecretaris.
heer Hendriks heeft al een on-
llb oek ingesteld naar de manier
m( rbij het wetsontwerp - dat ove-
(v< ns nog niet compleet is, de fi-
ciële paragraaf ontbreekt nog -
de Unie van ziekenfondsen te-
is gekomen. Dit onderzoek
Vitirf1 tot nu ^e nog niets opgele-
nd, 1. Ook de redactie van 'Unie'
rdan niet bereid te vertellen uit
Ida afe bron zij haar informatie had.
-flbewindsman zegde toe het on-
'pek te zullen voortzetten.
!St
Gc
el (fi
woro
te
MOSKOU (Reuter) De 43-jarige
Joodse fysicus Mark Azbel is dins
dag zes uur lang ondervraagd door
de openbare aanklager van Moskou
vanwege een wekelijkse cursus die
hij op zijn flat aan geloofgenoten
gaf om wetenschappelijk bij te
blijven. Tien deelnemers aan deze
cursus, waarin werkloos gemaakte
Joodse wetenschapsbeoefenaren in
de Sowjet-Unie laatste ontwikke
lingen in hun vakgebied met elkaar
uitwisselden, hebben de buiten
landse pers een verklaring ver
strekt, waarin zij de vrees uiten dat
er een strafproces tegen Mark Az
bel zal volgen. Deze is al twee jaar
zonder baan nadat hij vergeefs bij
de autoriteiten om een uitreisvisum
had verzocht.
In mei had hij al een waarschu
wing van de geheime politie gehad
dat hij met dit soort uitwisselings
cursussen voor geloofsgenoten
moest stoppen, omdat hij dan be
schuldigd zou worden van 'het zaai
en van tweedracht tussen rassen'
en daar staat vijf tot acht jaar op.
De ondervraging van Azbel volgt op
drie afzonderlijke processen tegen
Joodse activisten in Moskou, Kiew
en Odessa. Maandag ontvingen
veertien Joodse gezinnen in Mos
kou een afwijzing van hun visum-
aanvraag.
Van een verslaggever
DEN HAAG Ter gelegenheid van
het honderdjarig bestaan heeft de
Volksbond tegen Drankmisbruik
een 'alcoholfonds' gesticht. Dit
fonds stelt zich ten doel weten
schappelijk onderzoek op het ge
bied van het alcoholisme te bevor
deren en zo mogelijk te financie
ren. De volksbond heeft een ton In
dit fonds gestort. Dit heeft de voor
zitter van de bond, mr. S. J. van
der Hoeven, bekendgemaakt.
het bedrijf te verbeteren. De over
heidssteun waarover nog definitief
beslist moet worden, zal bestaan uit
een lening en een verhoging van
het aandeel van het semi-over-
heidsbedrijf DSM in DAF.
Minister Lubbers streeft ernaar dat
geen van de drie aandeelhouders
van DAF-trucks (DAF zelf, DSM en
het Amerikaanse concern Interna
tional Harvester) een meerderheids
pakket heeft. Momenteel heeft de
familie Van Doorne, eigenaar van
DAF, wel een meerderheidspositie
in DAF-trucks. De minister wil
door verhoging van het DSM-aan-
deel ook voorkomen dat DAF in
buitenlandse handen komt.
In een verklaring voor het DAF-
personeel stond gisteren onder
meer: 'De publiciteit rond de gesto
len documenten die de leiding in
discrediet proberen te brengen,
heeft Martin van Doorne zeer aan
gegrepen. Vooral de poging om het
onderling vertrouwen tussen het
personeel en de directie volledig te
ondermijnen vond de heer Van
Doorne zeer erg'. Over de aard van
de ziekte kon nog geen mededeling
gedaan worden.
Vertrouwen
De gekozen leden van de centrale
ondernemingsraad van DAF-Trucks
in Eindhoven hebben laten weten
dat zij op dit moment geen enkele
reden hebben om het vertrouwen
in de directie op te zeggen. Dit
staat in een verklaring die de geko
zen leden gisteren samen met een
afvaardiging van de ondernemings
raad van de fabriek in het Belgi
sche Oevel hebben opgesteld.
De directie heeft voorgesteld een
Een onderonsje tussen twee vrouwelijke Kamerleden tijdens het debat over de toestand bij DAF-
Trucks. Links mevrouw J. van Leeuwen (a.r.), rechts mevrouw G. P. M. Cornelissen (KVP).
werkgroep in het leven te roepen
die de hele personeelsorganisatie
zou moeten doorlichten. Die werk
groep zou eventueel moeten worden
bijgestaan door deskundigen van
buiten en moeten werken in nauw
overleg met de centrale onderne
mingsraad. De gekozen leden heb
ben zich daarbij echter op het
standpunt gesteld dat zij zich niet
verantwoordelijk ach te n voor ge
volgen van beslissi ngen waarop zij
geen invloed hebben.
Nog korter werken
Financieel directeur d rs. P. J. G.
van Doorne zei dat met uitzonde
ring van enkele typen de wekelijksse
binnenkomende order nog
steeds achterblijven bij de produk-
tie. De werktijd is nu al verkort tot
drie dagen per week maar aan ver
dergaande werktijdverkorting valt,
aldus de heer Van Doorne niet te
ontkomen. Dit punt wordt bespro
ken met de overheidsinstanties.
De heer Van Doorne zei dat het
bruto verlies van DAF-Trucks over
het eerste halfjaar van 1975 17.2
miljoen gulden bedraagt. In 1974
bedroeg het brutoverlies 15.7 mil
joen, het netto-verlies 12.5 miljoen.
Als maatregelen uitblijven zullen
ook 1976 en 1977 verliesgevend zijn,
aldus de heer Van Doorne.
(ADVERTENTIE)
bril: ieders oogmerk!
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De a.r.-fractieleider in de Tweede Kamer, mr. W. Aantjes, heeft de KVP en CHU op
geroepen te bedenken 'dat je wel bij meerderheid een beslissing kunt forceren, maar niet bij meer
derheid je gelijk kunt bewijzen'.
Van een verslaggever
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gisteren nog geen minuut no
dig gehad om het door het Tweede-
Kamerlid Jurgens (PPR) ingedien
de initiatiefwetsontwerp goed te
keuren. Dit wetsontwerp wil het
mogelijk maken dat na een uit
spraak van het hoog militair ge
rechtshof de Hoge Raad nog kan
worden ingeschakeld om te beoor
delen of de lagere rechter de wet
goed heeft toegepast. De Tweede
Kamer keurde het ontwerp zonder
hoofdelijke stemming goed. Mr.
Jurgens diende zijn voorstel in om
dat de Eerste Kamer eind 1973 een
door de Tweede Kamer goedge
keurd initiatief'wersontwerp van
zijn fractievoorzitter De Gaay Fort
man verwierp.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Staatssecretaris Van
Lent (defensie) is de Vereniging
van dienstplichtige militairen
(VVDM) tegemoet gekomen in het
conflict over de werving van nieu
we leden. De militaire belangenver
enigingen mogen vanaf 1 septem
ber ook al in de eerste week van
opkomst van nieuwe dienstplichti
gen individueel leden werven bin
nen de kazernes.
Het houden van wervingsbijeen
komsten blijft echter gebonden aan
de goedkeuring van de comman
dant. Deze kan goedkeuring weige
ren als hij vindt dat de kersverse
soldaten het die eerste week al
druk genoeg hebben.
De staatssecretaris heeft de nieuwe
regeling gisteren besproken met de
belangenverenigingen. Zoals be
kend zijn er de laatste weken vele
incidenten geweest tussen com
mandanten en WDM-bestuursle-
den over de werving in de eerste
week. De geldende regeling was op
dat punt niet duidelijk genoeg en
dat leidde tot allerlei meningsver
schillen.
Staatssecretaris Van Lent vindt dat
bij de nieuwe regeling maximale
soepelheid is betracht. Tedere rege
ling voor dit soort zaken staat of
valt met de redelijkheid van dege
nen die er mee moeten werken, dat
geldt zowel voor de belangenvere
nigingen als voor de commandan
ten'. zei de heer Van Lent.
Aan de individuele ledenwervingen
in de eerste week zijn overigens
wel enige voorwaarden verbonden.
De werving mag niet gebeuren als
de militairen dienst hebben, onge
acht het tijdstip. Bij de werving op
de soldatenkamers is de instem
ming van de meerderheid der aan
wezigen vereist.
In het AR-partijblad 'Nederlandse
gedachten' van deze week schrijft
Aantjes dat hij een. kater heeft
overgehouden van de wijze waarop
het CDA-congres zijn beslissing in
zake het meningsverschil over de
grondslag 'geforceerd heeft doorge
drukt, nadat nog geen twee volle
dagen tevoren voor het eerst in het
CDA-bestuur grondig hierover was
gesproken'. De AR-fractieleider
meent dat men deze beslissing ge
wild heeft, ongeacht de consequen
ties. Het congres heeft nu volgens
Aantjes een conflictsituatie offici
eel bevestigd en daarin zal de ARP
nu 'met grote zorgvuldigheid en in
groot verantwoordelijkheidsbesef
haar houding moeten bepalen'.
In een commentaar van de redactie
van 'Nederlandse Gedachten' wordt
bovendien kritiek geuit op het feit
dat KVP en CHU zich niet zouden
hebben gehouden aan de afspraak
(ADVERTENTIE)
Sennocol:
voor een geregelde stoelgang
Sennocol is een laxeermiddel dat op natuurlijke
wijze - betrouwbaar en doeltreffend - opluchting
brengt. Sennocol werkt na ca. 8 uur. 's Avonds
ingenomen, 'smorgens de werking, waardoor u
verzekerd bent van een ongestoorde nachtrust.
Sennocol: een laxeermiddel
waar u de klok op gelijk kunt zetten
Uitsluitend verkrijgbaar bij drogist en apotheker.
dat er geen afzonderlijk delegatieo-
verleg zou plaatsvinden. 'Wij signa
leerden dat de CH-delegatie bijeen
werd geroepen en dat KVP-bestuur
ook meende te moeten vergaderen.
Naar onze mening was die handel
wijze ndet conform de CDA-gedach-
te en in strijd met de afspraak',
aldus de redactie van Nederlandse
Gedachten.
Waarom vóór?
AR-voorzitter drs. J. de Koning zet
in een artikel uiteen om welke
redenen hij en dr. D. T. Kuiper en
drs. R. Zijlstra, in tegenstelling tot
Aantjes en partijsecretaris D. Cor-
poraal, wèl voor de CDA-resolutie
hebben gestemd. De drie achtten
het, aldus De Koning, hoofdzaak,
dat het CDA een zo duidelijke
christelijke signatuur vertoont dat
daarvan vooral wervende, maar ook
een selecterende werking uitgaat'.
Drs. De Koning: 'Kandidaten voor
het CDA moeten zich extra bewust
zijn dat zij kandidaat zijn voor een
uitgesproken christelijke politieke
richting. Het CDA moet vanuit die
gerichtheid kandidaten selecteren.
Tegen deze achtergrond blijft een
verklaring van de kandidaat zelve
belangrijk, maar is geen hoofd
zaak.'
Vat. een verslaggever
APELDOORN De rijkspolitie in
het district Apeldoorn heeft de 36-
jarige A.J. uit Biddinghuizen aan
gehouden. omdat hij ervan ver
dacht wordt betrokken te zijn bij
de dood van twee werknemers van
he1", restaurant Routiers in Nun
speet. De 21-jarige mejuffrouw L.
de R. ken de 60-jarige R. W. R.
werden door de sneltrein Amers-
foort-Zwolle gegrepen nabij een
onbewaakte overweg in Nunspeet.
Aanvankelijk bestond het vermoe
den van een dubbele zelfmoord
maar de politie besloot desondanks
een omvangrijk onderzoek naar de
toedracht in te stellen. De recon
structie wees aan dat de mogelijk
heid van dubbele zelfmoord minder
groot was. dan men eerst had ge
dacht.
De aanhouding van de 3 6-jarige
inwoner van Biddinghuizen werd
verricht op grond van het feit, dat
de man geen sluitend en waar
hei d sgetrouw alibi had.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Een kwart (26
pet.) van de Nederlandse bevolking
stelt aankopen uit om te sparen.
Dit blijkt uit een onderzoek van
het NIPO.
Jongeren sparen meer dan ouderen.
De mensen tussen 25 en 34 jaar
houden het meest geld achter om
op een later tijdstip aankopen te
kunnen doenl Bij deze leeftijds
groep ligt het percentage op 32. Bij
de 65plussers stelt veertien pet.
aankopen uit. Uit het onderzoek
komt ook naar voren dat in de
lagere inkomensgroepen het meest
gespaard wordt.
Van alle ondervraagden is vijf pet.
bang dat de belastingdienst naar de
herkomst van het geld voor de gro
te aankopen zou kunnen vragen.
Dit zwart verdiende geld ziet men
het meest in de leeftijdsgroep tus
sen 35 en 44 jaar en bij hen die
een inkomen hebben tussen de 1350
en 1750 gulden per maand. Het
minst komt dit voor bij jongeren
tussen 18 en 24 jaar en bij 65plus-
sers.
'Ik ga hier weg. Mag ik vijf
jaar zakgeld op voorschot van
u hebben?'
(ADVERTENTIE)
enor mr. dr. A. Veerman
djt zaterdag een presentatie van het CDA had moeten zijn, is dat ook geworden,
Fojhet vertaald in beter Nederlands, nl. sen vertoning. Dat was het armetierig
-VAjiaal van de heer Andriessen dat hij zich ten aanzien van het christelijk karak-
!veer:van het CDA vergist had. Dat was hst schutterig optreden van de ARP die
oudet een verdeelde leiding voor het front kwam.
IVerk
erda
'ebruik die woorden 'ar-
ierig' en 'schutterig' met
>t. Ik denk nl. aan het
(Sp novergestelde, dat ons
K kend is onder de termen
Rijke Roomse Leven'
JDe Parade der Mannen-
Hders'. De periode, die
die termen wordt be-
I was naar mijn me-
g bepaald niet de beste
J een eeuw christelijke
de geest daarvan ver-
rj.Jde ik zaterdag niet te-
Ik had geen behoefte
suggesties van 'de
ite partij' en 'een his-
:he dag'. Wat dat be-
mocht de CDA-stijl
een andere zijn. Maar
het in feite wel ver-
hoefde het voor
nu ook weer niet. Het
in meerderheid een pre-
tie van gebrek aan vi-
aan innerlijke kracht,
durf.
zijn in dit stadium
mijn persoonlijke con
té r.
ovei
f. u
clusies?, wordt mij ge
vraagd. Het is voor iemand
die, als ik, de ontwikkeling
van de gesprekken In het
CDA, in het bestuur daarvan
en in andere organen, de
laatste jaren niet van dicht
bij heeft meebeleefd, moei
lijk, over deze zaken een
goed oordeel te geven. Daar
voor moet je de achtergron
den echt kennen. Naar een
poging tot nadere beschou
wing van die ontwikkeling
mij doet vermoeden, lopen
twee vragen dooreen, die
beide van gewicht zijn.
De ene vraag is of iemand
namens het CDA kan spre
ken zonder persoonlijk het
uitgangspunt, althans in de
politiek, voor zijn rekening
te nemen. De andere vraag
is of het CDA tot een juiste
standpuntbepaling kan ko
men, wanneer het niet (In
zijn volle breedte, in ieder
lid) vanuit het Evangelie
aanspreekbaar is op de wijze
waarop Aantjes het zaterdag
verwoordde.
Weinig verschil
Een doorsnee van het CDA
zal in feite niet veel ver
schillen van een doorsnee
van de ARP. In een bepaal
de situatie zou Aantjes zijn
rede ook hebben kunnen
houden of zelfs hebben
moeten houden in een AR-
partijraad. Ook daar is het
nodig te wijzen en te blij
ven wijzen op het verplich
tend karakter van het Evan
gelie. Het CDA wordt door
velen getypeerd als een
middenpartij. Welnu, ook
christenen hebben in de
historie telkens weer geen
weerstand kunnen bieden
tegen een afglijding naar de
gezapigheid van een mid
denkoers. En zij voerden er
dan een bijbelse argumenta
tie voor aan; één die niet
van alle zin ontbloot was,
maar wel door de situatie
gekleurd, en eenzijdig.
Telkens weer moeten dan
deze 'kerkmensen' tot de or
de geroepen worden. Als de
middenkoers een sterk, een-
en macht, betekent dat tot
de orde roepen: erop wijzen
dat gezag in Evangelische
zin een dienen is. Als
de middenkoers en zij
neigt daar ook toe
inhoudt een duidelijk ac
cent op de individuele ver
antwoordelijkheid, betekent
dat tot de orde roepen: ook
voldoende aandacht hebben
voor de eisen van het ge
heel, allen samen.
Het Evangelie heeft bijzon
dere aandacht voor de mi
nus-mensen in de samenle
ving; daartoe behoren in
onze tijd ook de minus-vol
ken in de wereld, "t Is de
Heer. die 't recht der armen,
der verdrukten gelden doet',
zongen wij in de oude
Psalm-berijming. En geluk
kig is de ARP voor dat zin
gen vaak een goed klank
bord geweest. En dat was
tóe ARP omdat dit appèl zich
een Evangelisch appèl mocht
noemen en als zodanig werd
aanvaard.
Mij dunkt, daar ligt de vrees
van Aantjes voor een CDA
waarin mensen een legale
plaats hebben, die aan het
Evangelisch gezag van dit
appèl geen boodschap heb
ben, die niet persoonlijk
vanuit het Evangelie voor
hun politiek aanspreekbaar
zijn. Het is dus een heel
bescheiden standpunt; het
berust op de erkenning dat
ook een christelijke partij
onder de voortdurende be
dreiging staat, af te glijden
(en dat is in het CDA actu
eel) naar een middenkoers,
een kleurloze middenpartij;
dat ook .een christelijke par
tij de voortdurende correctie
vanuit de Schrift broodno
dig heeft. Wanneer nu het
CDA ook een samenvoeging
wordt van een christelijke
politieke groepering (het is
nu duidelijk dat ik dit
woord gebruik zonder pre
tenties. maar met erkenning
van een telkens weer falen)
en een middenpartij die
zulk een correctie meent
niet nodig te hebben, die er
althans geen politieke an
tenne voor heeft, dan is het
resultaat niet onzeker. Dan
wordt die partij onvermijde
lijk een middenpartij in de
slechte zin van het woord.
Vervlakken
Dat is, naar ik meen, wat
Aantjes bedoelde en waar
hij gelijk in heeft: zonder
de voortdurende correctie
van het Evangelie, waarop
dan ook ieder, die het CDA
vertegenwoordigt, aan
spreekbaar moet zijn, ver
vlakt het CDA onontkoom
baar tot een kleurloze mid
dengroep. Daartegen verzet
zich de historie van de ARP
in haar beste perioden,
daartegen verzetten zich
haar beste tradities.
Het Evangelie behoedt ons
voor het gevaar van al te
menselijke neigingen: an
ders gezegd: de wereldge
lijkvormigheid van het vol
gen van een middenkoers.
Dat is de zin van Aantjes'
uitlating: 'Het is niet de
vraag wat wij met het
Evangelie doen, de vraag is
wat het Evangelie met ons
doet'. Raakt het ons, heeft
het vat op ons, maakt het
ons 'geheel anders'? Dat en
dat alleen was de kracht
van de ARP, dat alleen ook
maakt het CDA innerlijk
sterk en politiek de moeite
waard.
A. Veerman (aftredend
staatssecretaris van onder
wijs) heeft jarenlang als
voorzitter van de ARP een
grote rol gespeeld in het
proces van de christen-de
mocratische eenwording.
