Ben ik nu wel gevoeglijk gekleed?
Een priesteropleiding is
nu eenmaal gans anders
tl
fllBlIlaV
Vandaag
4
Dominees in Namibië
gearresteerd
Rahner: kerken
remmen oecumene af
Conferentie
GERZON
Twaalf jaar geleden waren er nog seminaries
Orae
adresren
Over 'leenmannen' gesproken
Maatregel tegen
studentengemeente
van Hamburg
Mgr. Tillemans in
Merauke overleden
Beroepingswe
Nieuwe boek*
TROUW/KWARTET WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1975
KERK/BINNENLAND
door A. J. Klei
In zekere zin is het jammer dat de discussie over het naakt
strand is afgesloten, want op die manier hoorde, of liever, lis
je nog eens wat. Maar de reacties op het CDA-congres rukten
al op en bij de rubriek 'Uit brieven van lezers' geldt vanwege
de bijzondere royale toelevering niet alleen dat we moeten kie
zen of delen, maar zelfs: kiezen èn delen.
We storten ons vandaag dus niet
meer op het bloot Integendeel ik
wou naar voren brengen dat we
er met de kleertjes aan ook nog
niet zijn. Een treffend getuigenis
daarvan zie ik helaas niet om me
heen, ik moet terug naar het ver
leden. naar het weekblad De
Spleghel van een hailve eeuw te
rug. In het nummer van 30 mei
1925 schreef een zekere 'Opmer
ker' het volgende.
als vele vrouwen en vele meis
jes onder ons zich eens biddend
afvroegen: Ben ik nu wel gevoeg
lijk gekleed: wek ik geen onreine
lusten op? dan weet ik zeker, dat
het er spoedig beter zou uitzien
dan nu, helaas! In breeden kring
moet worden geconstateerd. We
ten zij dan niet, dat zij menlgen
jonge man in de verleiding bren
gen? Weten zij dan niet, dat er
onder haar gekleed gaan in de
kleeding, waarmede Thamar zich
kleedde, toen zij Juda opwacht
te?.. Vaak worden modeshows
gehouden, waar ook de Christen
vrouw heengaat. Deed zij niet be
ter er weg te blijven? Beter in
overeenstemming met ons begin
sel was de stem van een vrouw op
de laatste jaarvergadering van
den Bond van vrouwen tot ver
hooging van het zedelijk bewust
zijn, die vroeg te protesteeren te
gen het houden dier shows.
Omdat ik zo vrij ben te veronder
stellen dat de bi] bel vastheid van
weekblad- en kran te lezers tegen
woordig aanmerkelijk geringer is
dan voorheen, meld ik ter toelich
ting dat Thamar (of Tamar) zich
als hoer vermomde en vervolgens
haar schoonvader verleidde. Wie
overigens de hele geschiedenis in
Genesis 38 naleest kan constate
ren dat Tamar haar wulpse stre
ken niet voor de lol uithaalde en
dat de heer Juda ook wel erg snel
van slag raakte. En voor wie pre
cies wil weten wat er anno 1925
voor enge dingen op modeshows
te bekijken vielen, staan hierbij
twee mode-advertenties uit dat
Jaar.
Het is Intussen niet toevallig dat
we voor opgewonden proza over
kleding achterom hadden te zien.
Het is tegenwoordig zo dat we
minder letten od wat iemand aan
(of uit) heeft en meer op wat zij
or hij doet. Anders gezegd, we
letten meer op de lading dan op
de vlag. Er is een tijd geweest dat
er een pakket onomstotelijke
waarheden en overtuigingen was,
dat Je thuis, op school en in de
kerk werd aangereikt en of we
het maar eerbiedig wilden aan
pakken. Dat deden we dan. op
V-Nitu-ut Zi]J«n
in tilt Llturtft
41° Ql
.Maïson deVries
Ltiditlifjiltin
een aantal opstandige lieden na.
En wij op onze beurt gaven dat
pakket weer door aan onze kinde
ren, leerlingen en catechisanten
en die hielden dan weer hun
hand op, op een aantal dwarslig
gers na
Zo is dat een hele poos goed
gegaan. Je herkende elkaar aan
de 'kleding' van een pak overtui
gingen. aan de 'vlag' van de la
ding waarheden die je meevoerde.
Dit is nu onherroepelijk voorbij.
We nemen geen genoegen meer
met waarheden, omdat ze ons
overgeleverd worden, we betasten
ze kritisch, we doen dus niet eer
biedig. en pas als we weten wat
we met die waarheden aan kunnen
en hoe we ze waér kunnen maken,
noemen we ze de onze.
Dit maakt de zaak natuurlijk een
stuk ingewikkelder. We kunnen
niet meer terugvallen op gelijke
meningen en regels. Mensen die
zondags naast elkaar in de kerk
zitten, en daar ook uit overtuiging
zitten, hebben niet meer hetzelfde
gedragspatroon en geen eendere
politieke keus. De één gruwt (als
ik nog even mag) van een naakt
strand, de ander van een kern
centrale. Nu ga ik niet op zalven
de toon roepen (Jat we elkaar toch
vast, moeten houden, ik denk eer
der dat we elkaar meer onze gang
ESHI&!
ioteibS
moeten laten gaan. Maar dan als
jeblieft wel zo dat we onszelf en
elkaar blijven afvragen of we wel
gevoeglijk gekleed zijn. Bungelen
onze waarheden er zo'n beetje bij,
sjouwen we ze alleen maar mee
omdat we ze van huiis uit meekre
gen. of hebben we ze ons eigen
gemaakt.?
Van een onzer redacteuren
Nog maar twaalf jaar geleden was het rijke roomse leven in
plaatsen als Warmond en Rolduc nog geheel in tact. Daar werden
de aanstaande priesters opgeleid. Na de paasvakantie van 1963
waren er .'n ons land nog 62 grootseminaries, ondergebracht in
48 verschillende huizen. 383 'professoren' gaven er les aan 1929
studenten. Hier haalde de kerk haar theologisch gevormd kader
vandaan.
Het grootste seminarie was War
mond met 188 seminaristen en het
kleinste was dat van de Onge
schoeide Carmelieten met zestien
studenten en negen professoren.
Maar toen begon dan ook de grote
verandering. Er was behoefte aan
een nieuw soort priester, die niet
meer zo vreemd tegenover de alle
daagse problemen zou staan. En de
eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de
bisschoppen de opleidingen steeds
moeilijker konden bekostigen. Een
theologische faculteit werd door de
overheid betaald en de studenten
kwamen in aanmerking voor over-
heldsbeurzen.
Ontzaglijke aantallen priesters wa
ren in het verleden in ons land
opgeleid. Katholiek Nederland heeft
daar lange Jaren voor krom gele
gen. Maar in de zestiger jaren lukte
dat niet meer.
Het aantal r.k. theologle-studenten
in Nederland is de laatste jaren
vrijwel con nt gebleven. Een
steeds kleinere groep theologie-stu-
denten heeft zich echter gebonden
aan een bisdom of een congregatie.
Doorbraak
In een documentatie over het ka
tholiek wetenschappelijk theolo
gisch onderwijs in Nederland, geti
teld 'Ontwikkelingen en huidige si
tuatie', die zojuist door de Horstink
is uitgegeven als dossier bij Archief
UIT
VAN LEZERS -
Psalmberijming
Ik zou alle mensen, in en buiten
ZwoLle, die willen vasthouden aan
de psalmberijming van 1773 willen
aanraden eens te lezen of te herle
zen wat wijlen prof. dr. K. Schilder
in zijn 'Bij dichters en Schriftge
leerden' zegt over de berijming
1773. U kunt dat lezen op de blad
zijden 310 t/m 356. Prachtige lec
tuur.
Brielle
K. de Kruis
Bourgeois
De heer J. Castro noemt in zijn
repliek de democratie een troetel
kind van de bourgeoisie. Deze is
eveneens echter een troetelkind
van de arbeiders. Vrijheid van
godsdienst, van drukpers, van vere
niging en vergadering zijn waarden
minstens zo gewaardeerd door ar
beiders. Wat betreft zijn opmer
king: Wat begrijpt een arbeider
van de kwestie Starfighter (hij be
doelt waarschijnlijk de vervan
ging), Navo, huurbeleid etc. Het is
typerend voor de heer Castro dat ik
deze antieke bourgeois-opinie over
de onmondigheid der arbeiders bij
hem aantref!
Rotterdam
C. P. van Renssen
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte^ brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij pubiikatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
Vogelmoord
Waarom mag in ons eigen landje
legaal gehandeld worden in vogel
netten, klepkooien. mussen-, merel-
en kraalenklemmen, vogellijm,
enz.? Het gaat niet alleen om vo
gels, het gaat ten eerste om ons
mensen, want wij zijn de vertegen
woordigers welke de zaken benoe
men en beredeneren kunnen. Wij
hebben aüe andere levensvormen
nodig om ons voortbestaan in de
toekomst te garanderen. Daarom
bescherm de trekvogels, als eerste
aanzet in het sociaal-ecologisch
denkpatroon, welke aan onze kin
deren als een rijke en noodzakelij
ke erfenis overgebracht dient te
worden. Enfin, de Rapporten van
de Club van Rome bevestigen het,
dat is tenminste één van de vele.
Eindhoven
Pierre Maréchai
injectie
van de Kerken (prijs 15.90)
spreekt pater C. G. M. Ba k ofm.
over een doorbraak' niet over een
crisis. 'Wat ln het rapport niet naar
voren komt', aldus drs. Bak, 'ls de
innerlijke groei die de medespelers
aan dit proces hebben ervaren: het
zoeken en tasten naar nieuwe we
gen omdat de oude werkelijk onbe
gaanbaar bleken'.
Pater Bak gebruikt opzettelijk het
woord 'doorbraak', omdat hij een
parallel ziet tussen de doorbraak ln
het na-oorlogse Nederland en het
verlaten van het Isolement door de
theologiestudie. Maar er waren ook
verschillen. De doorbraak van de
seminaries ging voorbij aan het
grote publiek. 'Het Nederlandse
volk en de publieke opkile werden
er niet door geroerd', zo zegt pater
Bak. 'En van het katholieke volks
deel waren er maar zeer weinigen
op de hoogte van wat op gang
gebracht werd: een notaris die sta
tuten ontwierp voor de nieuwe on
derwijsinstellingen, hulsvrienden
van seminarie-professoren, ouders
van seminaristen. Verontrusting
riep deze doorbraak nauwelijks op.
Ze werd gedragen door optimisme
en een onbelemmerd geloof in
vooruitgang, ze werd niet gehinderd
door betweterige buitenstaanders,
die zich een oordeel aanmatigden
en een spaak in het wiel staken.
Deze doorbraak was, en bleef lange
tijd, een onderonsje binnen een
bepaalde geïsoleerde kring, hoe pa
radoxaal dat ook voor een door
braak klinken mag.'
BIJ de doorbraak bleek dat veel van
de 'professoren' van de grootsemi
naries niet voldeden aan de weten
schappelijke eisen. Dat wisten zij
van zichzelf heel goed, maar de
gehoorzaamheid had hen verplicht,
zich te wijden aan de opleiding van
nieuwe priesterstudenten .Toen de
'doorbraak' kwam, was dat voor
veel van de professoren een ware
bevrijding. Eindelijk konden zij
zich bezighouden mei waar ze zelf
voor hadden geleerd, het parochiale
zlelzorgwerk.
Slechts enkelen van de oude pro
fessoren kwamen te werken aan de
nieuwe theologische hogescholen en
faculteiten ln Amsterdam, Utrecht,
Heerlen en Tilburg. De studenten
pasten zich ook aan bij de nieuwe
omstandigheden, zij het met wat
maar moeite dan velen van hun
professoren.
De doorbraak zelf geschiedde op
twee verschillende terreinen: een
studieprogramma voor filosofie en
theologie, dat opnieuw geformu
leerd werd. en etn hergroepering
van studenten en professoren. Het
vernieuwde studieprogramma heeft
veruit de meeste aandacht gekre
gen: het was dan ook een selekte
groep van professoren, die daarmee
vele jaren bezig ls geweest, hetgeen
stapels moeilijk leesbare rapporten
ten gevolge had, urenlange bespre
kingen, grondige meningsvorming,
en tenslotte mede door het ver
dwijnen van dissidenten een globa
le eensgezindheid. Om aan het stu
dieprogramma dat gelden zou voor
de beide noordelijke concentraties
de laatste hand te leggen, logeerde
een rompstaf van de toekomstige
hogeschool te Utrecht een week ln
een hotelletje tegenover het station
te Boxtel, terwijl die van Amster
dam in het nabijgelegen Esch gast
vrijheid vonden. Een laatste eerbe
wijs aan het katholieke zuiden, dat
zolang verreweg de meeste semina
ries had gehuisvest en op velerlei
wijze had gesteund.
De hergroepering van studenten en
docenten geschiedde op grond van
verscheidene criteria: toevallige
nabijheid bij een groeiende con
centratie, trouw aan samenwer
kingsverbanden die nu eenmaal be
stonden, doelbewuste keuze voor
andere partners, besliste voorkeur
voor een stedelijk leefklimaat, ver
moede mogelijkheden van samen
werking met bestaande openbare of
bijzondere universiteiten en hoge
scholen. Ook de nieuwe hulsvesting
zou de sporen dragen van de ge
maakte keuze.
Huisvesting
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9-11, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22. Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingest' 25,
Groningen
Tel 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
De uitwerking van de miljarden
injectie in de economie, kan men
vergelijken met een zware stroef lo
pende motorloze wagen, die na een
geweldige duw. 'dertien meter ver
derop weer stil staat!' Want men
vergeet, bij die injectie, de ziel van
de economie er Ln te leggen.
Zegveld
M. Verhoeff
Rekenfout
Met de strekking van uw commen
taar 'Gebrek aan ernst' (Tr. Kw.
21-8 75) ben Ik het eens. U maakt
echter een rekenfout, waardoor u
de zaak voor Suriname nog roos
kleuriger voorstelt dan zij is. Die
300 miljoen die eventueel aan het
einde van de hulpverlening (dus
over vijftien Jaar) voor Suriname
beschikbaar zullen zijn, zijn dan
door de Inflatie niet gehalveerd,
maar qua koopkracht Ingekrompen
tot een zestig miljoen. Het is dus
nog somberder dan u denkt.
Den Haag
H. Kleinmoedig
Vogelmoord (2)
Jammer dat de aanvallen Insecten
die de vogels eten niet in overeen
stemming zijn met de werkelijk
heid. Ze eten er natuurlijk veel
meer. Toch wel een pluim voor
Trouw die de moed heeft om de
harde realiteit aan zijn lezers ken
baar te maken.
Eindhoven
A. Turmel, secr. Kerngroep Mondi
aal Alternatief Eindhoven
De hervormde oud-zendeling ds. H. A. C. Hildering te Arnhem reageert als
volgt op de door dr. A. H. van den Heuvel geïntroduceerde term 'leenman
nen':
Van de Nederlandse Hervormde
Kerk ls een delegatie van veertien
personen naar Indonesië geweest
om te confereren met een verte
genwoordiging van 22 Indonesische
kerken. Daarbij waren o.a. de voor
zitter en algemeen secretaris van
de generale synode, 'n paar leden
van de raad voor de zending uit
Oegstgeest. van de gereformeerde
zendingsbond en van de generale
diaconale raad.
Het was een belangrijke,
'historische' ontmoeting. zoals
nog nooit voorgekomen was. en zij
betrof het samenwerkingsbeleid
voor de toekomst.
Het dagblad 'Trouw' van 21 augus
tus meldde een Interview met dr. A.
H. van den Heuvel bij diens terug
keer op Schiphol. De kop van dat
artikel luidde: Zendingsarbelders
voortaan 'leenmannen'. Het woord
zendingsarbelder zou niet meer
bruikbaar zijn. en ook de naam, de
functie en de werkwijze van de
raad voor de zending moeten
krachtdadig worden herzien, en nog
wel acuut.
Een oud latijns spreekwoord zegt:
nomina sunt odlosa, namen zijn
hatelijk. Inderdaad kunnen namen,
benoemingen, lijden aan slijtage,
en zelfs besmet raken. Maar t.a.v.
de zending zal toch wel de nodige
dacljt aan de aankoop van een
grote villa vlakbij, die met enige
verbouwingen wel voor tachtig
personen onderdak zou bieden. Ook
dit ging niet door, mede omdat een
servituut vestiging van een bordeel
of klooster in de villa verbood.
Daarna werd optie genomen op een
deel van de bovenste twee woonla
gen van de eerste grote flat van
Vollenhove, die Juist in aanbouw
was.
Behalve woongelegenheden waren
daarin ook een bibliotheek en een
kapel voorzien en de bovenste
woonlagen waren gekozen om de
medebewoners van de flat niet te
hinderen met de psalmgezangen
van het koorgebed. Tenslotte kwam
men op de begane grond terecht en
nam optie op vier blokken heren
hulzen, die ln de Bilt gebouwd zou
den worden, keurig in carré, zodat
van de aanpalende tuintjes een
fraaie kloostertuin gemaakt kon
worden. Ook dit idee werd verlaten
en men besloot tot aankoop van
vijf, in verschillende straten gele
gen, rijtjes van belendende hulzen,
die ln een later stadium stuk voor
stuk weer verkocht zouden kunnen
worden. Hetgeen Inmiddels ook
goeddeels geschied is.'
Voorechtelijke omgang
en godsdienstigheid
NEW YORK Volgens een nieuwe
studie hebben negentig percent van
de Amerikaanse vrouwen onder 25
jaar uit de middenklasse voor-ech-
Pater Bak herinnert zich hoe de
voorbereidingen werden getroffen
voor de vestiging van franciscanen
ln de provincie Utrecht. 'Slechts
enige maanden voor de start van
de Hogeschool ln 1967 gingen we
gevieren per auto uit Venray (L)
naar het riante, bijna dertig hecta
re grote landgoed Dljnselburg, waar
het groot-seminarie van het Aarts
bisdom was gevestigd. Met de Pre
sident van dat seminarie wandel
den we door het bos en wij wezen
met een stok de omtrekken aan
van de seml-permanento gebouwen
die de fraters-studen»en van de re
gulieren zouden herbergen. Toen
dit niet uitvoerbaar bleek, werd ge-
HAMBURG De leiding van de
evangelisch lutherse kerk in de
Westduitse deelstaat Hamburg heeft
maatregelen genomen tegen de stu
dentengemeente in die stad. De
drie predikanten van de studenten
gemeente hebben aanzegging ge
kregen dat zij worden overge
plaatst. De geldmiddelen van de
gemeente zijn door de kerkelijke
overheid drastisch ingekrompen en
haar is het gebruik van enkele ker
kelijke ruimtes in het Martin Lu
ther King huis ontzegd.
De Hamburgse studentengemeente
heeft zich de wrevel van de kerke
lijke leiding op de hals gehaald,
onder meer door haar bloeddonor-
racties voor Vietnam en Chili. Bij
deze acties beriep de studentenge
meente zich op het evangelie.De
kerkleiding vond de keus evenwel
politiek eenzijdig. Voor de huidige
administratieve maatregelen geeft
de kerkleiding geen reden op. In de
Springerkranten klinkt echter bij
val. omdat de kerkleiding nu een
einde maakt aan de 'marxistische
tendenzen', in het studentenpasto
raat.
De Nederlandse Christen Studenten
Vereniging NCSV heeft adhaesle
betuigd aan het protest van de
Hamburgse Studentengemeente.
MERAUKE (West-Irian) - Op 73-
jarige leeftijd is overleden mgr. H.
Tillemans, oud-aartsbisschop van
Merauke.
Mgr. Tillemans vertrok ln 1929 als
missionaris naar het toenmalige
NIeuw-Gulnea. Hij werd apostolisch
vicaris en later aartsbisschop van
Merauke. In 1972 trad hij als aarts
bisschop af en vatte hij zijn werk
als missionaris weer op. Vanuit Me
rauke maakte hij vaak wekenlange
missiereizen tot diep in het bin
nenland.
Hij had een groot aandeel ln het
openleggen van de binnenlanden
van West-Irian. Zo bereidde hij de
expeditie voor van dr Bijlmer naar
het gebied rond de Wisselmeren.
lelijke sexuele ervaringen. De stu
die ls uitgevoerd door Redbook Ma
gazine. Volgens dit onderzoek heb
ben negen van de tien vrouwen de
voorechtelijke sexuele ervaringen
gemiddeld als zij zeventien jaar
oud zijn.
STUTTGART De bekende Westduitse r.k. theoloog dr. Karl
Rahner verwijt de kerken, dat zij de oecumenische dialoog af
remmen door zich alleen maar bezig te houden met oude theolo
gische moeilijkheden
Nacht n
ze zeggen dat de nacht grauw
en alles eender
ln het donker
maar voor wie wakker ligt r
ls dat niet waar
vaak worden dingen van de da|
veel helderder
en krijgen ze kontoeren
die overdag onvermoed zijn
ze zeggen dat de nacht stil is
maar dat kan alleen iemand zeli
die nog nooit het geweld p
van een tropennacht hoorde l
in het krakeel van krekels
en het gezoem van duizend torre}
want nooit is de nacht stil l
altijd is er het gedruis
van het ademend land
of van de rusteloze stad
een trein heel ver weg
of een late of vroege brori
dichtbij fc
en dan zijn er de stemmen
diep vanuit het gebeuren vaf*
dag I
stemmen die verwijten maken*1
en soms ln 'tnauw drijven
stemmen die herinneren w
aan een eens gesloten overeenkcj
en dat het zo blijft
als eenihaal afgesproken was f
stemmen van mensen en dlngi»
de stem van Hem
die het woord heet n
ook ln de nacht
zonder slaap. h
E
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vreeswijk: A.
voorheen zendingspred. te
Pandang (Ind.), wonende te
nekom; te St. Mlchii
Schijndel: G. Lans te
die dit beroep heeft aangenoi
Aangenomen naar Renkum:
Bos te Vlaardingen; naar Hoi
ken (buitengew. wijkgem. in
ding) D. Monshouwer kand.
sterdam.
Bedankt voor Nleuw-Stadsl
(toez.): K. J. Jansen te Hoogi
voor Voorthuizen: J. H. Gljsl
te Boven-Hardlnxveld: voor
zum (kapelwijk)J. Bezemer
verwijk. kir
GEREF. KERKEN VRIJG.
Aangenomen naar Gees: T.
kand. te Kampen, die bei
voor Appingendam, Verwerl
lum, Harkstede-Overschlld,
wijk, Kantens, Langeslag en
wijk.
Beroepen te Baarn: R. van BK
IJmulden
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Moerkapelle: RT
gaard te Leiden.
EV. LUTHERSE KERKEN ,r
Beroepen te Dordrecht-Gorku
Kfaima te Rotterdam zuid,
beroep heeft aangenomen.
NED. HERVORMDE KERK
Overleden: W. A. Dekker (87
te Breskens. Stond te Hollani
veld (hulppred.), Melissant,
Beijerland, Krabbendijke, H<
scheveld, Scharnegoutum,
Losdorp. Em. in 1953. Nadiu
stand inh. past. te Dantumal*
Twello en te Budel. Hoogl.
causa te Debrezen (Hong.).
Het Toerustingscentrum
gereformeerde kerken te
(tel. 02154-7636) belegt bij
gin van het nieuwe kerkelijk
zoen dagconferenties voor jefce
derlingen (6 sept), pasbeglTJ
evangelisatieouderlingen (13 ft
en voor leiders en leidstej
weekclubs en zondagsschol^
sept). P-
De Nederlandse Zendirp.
belegt dit najaar zes interker
zendingsdagen onder het
'Jezus Christus maakt vtdi
brengt bijeen.' Zaterdag 11
in Hoogeveen (De Tamboé
Eindhoven (Adventskerk). ZS
18 oktober in Leeuwarden (t..
nix) en Voorburg (Koning!
Zaterdag 25 oktober in Ettei
fo;
bezinning betracht moeten worden.
Is deze naam onlosmakelijk ver
bonden aan een koloniaal tijdvak,
aan superioriteit, paternalisme, be
voogding. éénrichtingsverkeer van
het rijke en verlichte Westen en
Noorden naar het arme en donkere
Oosten en Zuiden?
Of ls deze naam toch puur bijbels
en een zuivere vertaling van het
apostolaat dat de Koning heeft op
gedragen aan zijn gezanten, zijn
zendelingen naar alle windstreken
en volkeren. Daarmee Is tevens ge
zegd, dat de zending niet stamt uit
het Westen, uit Europa en Amerika,
maar uit het wereldcentrum Jeru
zalem.
Sinds de wereldzendlngsconferentle
te Wlillngen 1952 ls er de nadruk
op gelegd, dat de zending ln princi
pe is Missio Dei, zending van Gods
wege. De grote eerste zendeling
Paulus noemt zich een ambassadeur
der verzoening. En tot de profeet
Ezechlël wordt gezegd: Mensenkind.
Ik zend u, tot Israël en tot de
volkeren.
Deze bijbelse notities betreffende
de zending kunnen niet zomaar op
zij geschoven worden. Ze gaan alle
kerken aan ln alle zes continenten,
die alle samen in dezelfde opdracht
en verantwoordelijkheid hebben te
staan.
In een interview met het tijdschrift
Evangelische Kommentare zegt
Rahner, dat noch van protestantse,
noch van r.-k. kant een 'vurige wil'
aanwezig is om voortgang te maken
op het gebied van de oecumene.
Met name de tussen de r.-k. kerk
en de reformatie nog steeds han
gende kwesties over het pauselijk
primaatschap en de sacramenten
zouden gemakkelijker tot een op
lossing gebracht kunnen worden,
wanneer de theologen van alle
richtingen zich samen zouden bezig
houden met de vragen, die de gese
culariseerde wereld aan het chris
tendom stelt.
Over de 'theologie van de bevrij
ding' zei Rahner, dat de theologie
als zodanig maatschappij-politiek
ls. Maar het christendom mag niet
tot een maatschappelijke emanci
patiebeweging gereduceerd worden.
Daarom moet men de theologie van
de bevrijding steeds met een zeker
voorbehoud bekijken.
WINDHOEK Militairen en politieagenten met honden en
knuppels hebben een vergadering van contractarbeiders in Kara-
tura in Namibië (Zuidwest-Afrika) uiteengeslagen. Vier deelne
mers aan de bijeenkomst, onder wie. twee predikanten van de
lutherse kerk, zijn gearresteerd.
De bU eenkomst vond plaats in een
kamp voor contractarbeiders en
was officieel toegestaan. Het doel
van de vergadering was. de con
tractarbeiders in te lichten over de
recente arrestatie van vijf leden
van de Namibische bevrijdingsorga
nisatie Swapo.
De twee gearresteerde predikanten
zijn ds. Jeremiah Kameeta, de di
recteur van de theologische facul
teit van de belde zwarte lutherse
kerken het Pauldnum in Otjlbingwe
en ds. Kanguehll, docent aan het
college Martin Luther. De twee an
dere arrestanten heten Naholo en
Guiteb. Van hen zUn geen bijzon
derheden bekend. Ds. Kameeta
werd gearresteerd op grond van de
wet tot bestrijding van het terro
risme. Later werd gezegd dat hij
was gearresteerd op grond van de
wet op de staatsveiligheid. Dit be
tekent dat hij "geen contact met de
buitenwereld mag hebben, zelfs
niet met een advocaat. Ds. Kamee
ta is ziek. Kerkelijke Instanties
proberen thans tenminste medische
hulp voor de predikant mogelijk te
maken.
(De Baal) en Utrecht (SteplC
kerk). Alle dagen van 10 tot
Opg. en Inl. tel. 020-717654.
De Middeleeuwen. Deel III t
Winkler Prins Grote We1 li
schiedenis. Uitgave Elsevie; is
blz. ƒ75. k.
Terecht luidt de ondertitel va n
WP Grote Wereldgeschij"
'schouwspel van 60 eeuwen lK
Lijke beschaving'. Ook in dit
deel is er veel te kijken en"eu
genieten, want behalve een®g
betrouwbaar en actueel geaPaa
niswerk ls dit een boek om r,g<
te bladeren. Prachtige llhl
(500 kleurenafbeeldingen, I D(
men, kaarten) verhogen ln k"?
ringe mate de gebruikswaar^
deze uitgaaf. Deel 3 behanl
vroege, de volle en de late
leeuwen en heeft een apaCE
over Nederland. Dat laatste ime
een wereldgeschiedenis natëu
wat vreemd maar ls toch e#.ha
dig bedacht. Het ls treffend fler
in dit deel de blik niet totlrlu
beperkt blijft: ook de werf0"
de islam bijv. krijgt het vollFltf
Al met al een prima nasf®1
deze WP-ultgaaf, die de gühe
belangstelling voor de geselt1,
op uitnemende wijze begeleinci
delen 4. 5 en 6 zullen vó$ 1
1976 verschijnen. (En ]en
niets volmaakt is, wil ik tofvai
kwijt dat men toch beter ve t
nanefates dan van KaniP°g
kan spreken, zoals dit bol
altijd doet).
