igenzinnig criminoloog
in tegendraads auteur
Familiedrama van
Ross Macdonald
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
De draak
die uit
het zuiden
kwam
Zwarte James Bond
n haute couture
Meer actie voor behoud
Gewestelijk Orkest Z.H.
"lof. mr. W.H. Nagel en J.B. Charles worden 65 jaar
Als schrijver en
dichter is hij
vaak misverstaan
-^>ert Stuyf
tslagen door
eaterschool
'n Vuile egoïst
8 september
in première
Bij ongeluk gedood
The Drowning Pool
Mandingo
Cleopatra Jones
(JW/KWARTET VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1975
BINNENLAND/FILM-KUNST 9
>ijj
gr Koos van Weririgh
Mandag is de verjaardag van
jiidse hoogleraar in de cri-
ologie, W. H. Nagel. Aange-
hij in 1910 geboren is
hij dus zijn 65e en kan hij
lederen van de AOW'ers
intreden. Niet alleen Nagel
i geworden, ook de dichter-
•engtijver J. B. Charles. Het is
onder deze, uit de Twee-
Wereldoorlog overgebleven,
P dat grote bekendheid
Zo'i gekregen.
4 is de nestor van de Neder-
criminologie. Een jaar of
de oorlog promoveerde hij
Joifce Groningse universiteit op
over 'De criminali-
ian Oss', een plaats, die in de
'er jaren zeer hoge criminali-
Ijfers kende. Het is een voor
Jjd zeer opmerkelijk geschrift,
i de auteur laat zien, dat het
het bijzonder op aankomt
;oek te verrichten in de cri-
>gie en niet te blijven steken
iridische beschouwingen. Het
bat is een nog altijd zeer
(id boek, waarin de Osse cri-
ttteit en de achtergronden
Bn uitvoerig worden
I 1956 is Nagel hoogleraar aan
iksuniversiteit in Leiden en
ien heeft hij zich in het vak
rschillende gebieden verdien -
gemaakt. Hij redigeert twee
ationale tijdschriften, nl. Ab-
on criminology and peno-
en International journal of
talogy and penology. Het bij-
van deze tijdschriften is,
altijd op tijd verschijnen,
m met veel wetenschappelijke
iriften niet het geval pleegt
Jk het buitengewoon moeilijk
iemands werk in het kort een
te.geven, zou ik niettemin
'oging daartoe willen onderne-
De criminologie is altijd sterk
t (geweest) op de daders van
jven. Wat zijn dat voor men-
Vat beweegt hen een misdrijf
4gen? Wat zijn de oorzaken?
^\,deze vragen zijn in de loop
(Tgnden vele theorieën ontwikkeld.
ie theorie legt het accent op
1-economische omstandighe-
le andere op persoonlijkheids-
_jrken en een derde op psychi-
ïfwijkingen.
\T|is. me^ anderen, de mening
LV^aan, dat met behulp van the-
die uitsluitend op de dader
zijn, het verschijnsel crimi-
niet uitputtend kan worden
«eerd. Hij is één van de eerste
éologen geweest, ook interna-
*1 gezien, die aandacht heeft
;d voor het slachtoffer van
idrijf en met name voor de
es tussen dader en slachtoffer,
lens over de dader, zijn per-
jkheid en maatschappelijke
(gronden, betekenen niet veel
r dat men weet tegenover
(slachtoffer hij staat en in
relatie. Dit houdt een nood-
k (ke verruiming van het veld
K «iderzoek in. Studies, waarin
relaties onderzocht zijn. heb-
Jlan ook belangrijke inzichten
I ontstaan.
crimineel gedrag wordt verstaan
zijn even grote belangstelling ge
niet. Zijn voorkeur gaat uit naar
die vormen, die als politieke crimi
naliteit bekend staan. Steeds heeft
hij er met veel nadruk op gewezen,
dat criminologen ten onrechte
angst hebben voor de politiek. In
een lezing voor studenten in Rot
terdam in 1972 zegt hij. dat de
internationale criminologische con
gressen in 1935 gewijd waren aan
onderwerpen als de zakkenroller en
de gevangenisarbeid en dat na de
oorlog bij wijze van spreken, werd
verder gesproken over de gevange
nisarbeid en de winkeldiefstal. 'In
tussen waren er dertig miljoen do
den gevallen aan barbaarse misda
digheid. Het was onthutsend dat
men deed alsof grote echte misda
digheid niets met de criminologie
te maken had'. Het bestuderen van
deze misdadigheid, die vijandig
staat tegenover de mens, is voor
Nagel centraal.
De gebeurtenissen in de Tweede
Wereldoorlog zijn bepalend geweest
voor de wijze waarop Nagel tegen
het vak aankijkt en waarop hij dat
beoefent. Hij gaat daarin geheel
zijn eigen gang. Het is moeilijk
hem bij een stroming of richting in
te delen. Over enige tijd wordt
begonnen met de publikatie in
boekvorm van zijn in de loop der
jaren gegeven collegestof. Dat biedt
wellicht de mogelijkheid tot een
plaatsbepaling.
J.B. Charles
De tweede wereldoorlog en het ont
staan daarvan vormen ook de
schrikwekkende achtergrond van
zijn activiteiten als J. B. Charles,
de zeer verguisde en zeer geprezen
auteur van boeken als: 'Volg het
spoor terug' (1953), 'Van het kleine
koude front' (1962) en 'Voor kinde
ren vaii ezeldrijvers' (1965).
Weinig boeken in het na-oorlogse
Nederland hebben zoveel stof doen
opwaaien als deze geschriften. Het
interessante daarbij is, dat niet al
het stof dezelfde kant op waaide,
De waarderingen van 'Volg het
spoor terug' lopen bijvoorbeeld uit
één van 'het schelden van een
straatjongen' tot 'het beste Neder
landse boek over de oorlog'. De
eerste typering komt voor in Else-
viers Weekblad; de tweede in de
NRC. Ik vermoed, dat de door
Charles behandelde onderwerpen èn
de wijze waarop hij schrift samen
verantwoordelijk zijn voor de op
winding.
De onderwerpen oorlog en bezet
ting en de houding, die men daarin
heeft aangenomen, liggen zeer ge
voelig en zijn emotioneel. Men kan
zich voorstellen, dat iemand daar
een rustige verhandeling over
schrift, waarbij allerlei zaken tegen
elkaar worden afgewogen en een
voorzichtige conclusie tevoorschijn
komt. Dat is echter niet de werk
wijze van Charles. Hij is niet be
zig als een historicus, die afweegt
of op afstand bekijkt. Hij kiest
positie en hij verlangt van anderen
dat ook te doen. Wat hij wil is, dat
mensen zich betrokken voelen bij
wat er in de wereld gebeurt. En
wat hij misschien nog meer wil is,
dat de mensen zijn visie en betrok
kenheid delen.
k tiek
(Lminologische geschriften van
laten verder zien, dat niet
Cljjwat in het algemeen onder
üg
Zwart en wit
In een interview met Ischa Meijer
in de Haagse Post van 30 november
1974 noemt hij zichzelf een zwart
en-wit-man, die het volgende dui
delijk wil maken: 'Wat is goed en
wat is niet goed, wat is a en wat is
b, wat is plus en wat is min. En dat
hebben we nodig, omdat we men
sen zijn, die zo graag wegzakken in
een brei van emoties en aardig
doen'.
Lezing van zijn geschriften leert,
dat aardig doen er in elk geval niet
bij is. Tegen mensen, die hij niet
plus. dus min vindt, is hij niet
aardig. Colijn heeft hij hard aange
pakt, Luns roept uitsluitend afkeer
in hem op, Kissinger noemt hij
steeds bij zijn Duitse voornaam
Heinrich, Duitse generaals, die on
der Hitier gediend hebben en nu
hoge NAVO-posities bekleden zou
den alsnog moeten sneuvelen, de
godsdienst vindt hij een gevaarlijk
verschijnsel.
Dat zijn geen aardige opmerkingen
voor degenen, die van mening zijn
dat Colijn een redder was van het
vaderland in de dertiger jaren, dat
Luns en de NAVO onmisbaar zijn
en dat Kissinger zo zegenrijk in het
Midden-Oosten bezig is. En het is
ook niet aardig voor al die trouwe
kerkgangers.
Vaak misverstaan
Bij het doorlezen van de besprekin
gen van zijn boeken valt het op,
dat Charles vaak misverstaan
wordt. Dat komt, dunkt mij. omdat
men afgaat op enkele uitlatingen,
die weliswaar gepeperd genoemd
mogen worden, maar uit hun ver
band gehaald zijn. 'Dat is met na
me het geval bij 'Van het kleine
koude front', dat in het begin van
de zestiger jaren verscheen en al
een eind verder van de oorlog ver
wijderd was dan 'Volg het spoor
terug'. Bij sommige recensenten is
een zekere wrevel te bespeuren
over Charles' eindeloze gezeur over
die oorlog, die immers allang is
afgelopen. Max Ford noemt hem in
Het Parool 'een in het verzet ge
fixeerde en maniakale hater van
het fascisme' (14 juli 1962). In het
orgaan van het Gereformeerd Poli
tiek Verbond merkt Verbrugh, nu
lid van de Tweede Kamer, op, dat
Charles zo fel en zo verblind heeft
gestreden tegen wat hij 'fascisme'
noemt, dat hij er zelf 'fascist' door
is geworden (februari-maart 1963),
Voortdurend wordt op zijn onver
zoenlijkheid gewezen.
Dit soort opmerkingen gaat echter
voorbij aan wat Charles in feite wil
betogen. Op 14 december 1973 heeft
hij, onder zijn eigen naam, in dit
dagblad een artikel geschreven, ter
gelegenheid van het feit, dat het
die dag 25 jaar geleden was dat de
oorlogsmisdadiger Kotalla, één van
de Drie van Breda, ter dood is
veroordeeld. In tegenstelling tot
wat velen zouden verwachten van
deze onverzoenlijke, is hij. al jaren,
een voorstander van vrijlating van
de in Breda verblijvende oorlogs
misdadigers.
Hij vindt het een totale ongerijmd
heid, dat de Duitse generaals, die
de overrompelingsplannen maakten
en uitvoerden en daarmee de mo
gelijkheid schiepen voor het werk
van de Kotalla's, niet alleen vrijuit
gaan, maar zelfs tot steunpilaren
van de Westerse defensie verheven
worden. Terwijl uitvoerders als
Kotalla ervoor moeten opdraaien.
Tegen de verkeerde boom opblaf-
fen, noemt hij dat. De mensen, die
de misdaden mogelijk hebben ge
maakt, zijn grotendeels de dans
ontsprongen. Daar protesteert hij
tegen. En tegen de gemakzucht
waarmee wij dit alles over ons
heen laten komen, zonder ons ooit
eens af te vragen waarom iets
plaatsvindt en welke belangen op
het spel staan. Alleen gebeurt dat
niet altijd in termen, die in aan
merking komen voor een prijs der
elegantie. Hij heeft geen goede ma
nieren, denkt men dan; wat hij te
zeggen heeft zal dus wel niet veel
zaaks zijn. Eén van de treurigste
misverstanden is altijd weer. dat de
inhoud van iets beoordeeld wordt
naar de vorm. waarin het wordt
gepresenteerd. Ook een mooie vorm
is echter geen garantie, dat de
boodschap goed overkomt. Ik denk,
dat veel mensen met een Max Ha-
velaar-mentaliteit het boek van
Multatulif prachtig vinden vanwege
het fraaie Nederlands. De wereld is
helaas vol misverstand.
Boodschap
Nagel/Charles behoort echter tot de
weinigen, die zich daar niet bij
neer wensen te leggen. De bood
schap, die in vele, vaak grillige
schrifturen herhaald wordt is door
de recensent van Van het kleine,
koude front in deze krant. Van
Doorne. als volgt samengevat:
'Denk, leef, doe zelf.
Vraagt u af, of wat de meerderheid
voorschrijft, misschien uit lafheid,
gemakzucht of domheid is voortge
komen' (9 juni 1962). Helaas was
Van Doorne destijds niet rijk en
hij is het kennelijk sindsdien ook
niet geworden: 'Een boek dat. was
ik schatrijk, op mijn kosten aan
elke Nederlander zou worden uitge
reikt'. Een herdruk van het boek
schijnt in voorbereiding te zijn.
Van de ongemakkelijke opvattingen
van Charles over de actualiteit kan
men echter ook regelmatig kennis
nemen in het maandblad Maatstaf.
We mogen hopen, dat de gezond
heid van de 65-jarige, die de laatste
tijd te wensen overliet, zich in
opgaande lijn zal bewegen. In een
wat somber gesprek met Martin
van Amerongen van Vrij Nederland
zei hij een tijdje geleden: 'Ik ge
loof dat ik maar van nationaliteit
verander' (24 november 1973). Dat
zal hij waarschijnlijk niet doen.
Trouwens, waar zou hij heen moe
ten gaan?
Koos van Weringh is hoogleraar in
de criminologie aan de gemeente
lijke universiteit van Amsterdam.
DAM Het bestuur van
jheaterschool te Amsterdam
''mede dat het Koert Stuyf
ontheven van zijn taak van
leider van zijn studierichting
ijdse dans. Het ontslag gaat
Ifaar officieel pas op 1 novem-
h, maar het bestuur heeft
[met onmiddellijke ingang ge-
Met het gevolg dat de
.ar bij de aanvang van het
izoen dat deze week begon
ier is verschenen,
ituur zegt bereid te zijn
Stuyf als docent in zijn ei-
judierichting eventueel aan de
te willen handhaven. Maar
zijn wegblijven voelt Stuyf
einig voor, zo krijgt het be-
e indruk. Voor de leerlingen
onderwees, zal het bestuur
o een mogelijkheid te vin-
in studie desalniettemin toch
te zetten,
sluit tot ontslag werd geno-
op unaniem advies van de
studieleiders en de directie,
afgelopen jaren is het onmo-
gebleken met Stuyf samen te
i, aldus de verklaring van het
r.
DELFT Het actiecomité tot be
houd van het Gewestelijk Orkest
voor Zuid-Holland gaat haar actie
uitbreiden om de minister van
CRM. mr. H. W. van Doorn verder
onder druk te zetten.
De minister heeft onlangs een be
slissing over een noodzakelijke ver
hoging van de rijkssubsidie aan de
provincie opgeschort: hij wilde
eerst het resultaat van het overleg
tussen Gedeputeerde Staten van
Noord- en Zuid-Holland afwachten.
Dit overleg, over een eventueel sa
mengaan van het Noord.-Hollands
Philharmonisch Orkest en het Ge
westelijk Orkest, heeft deze week
plaatsgevonden en niet tot enig
resultaat geleid.
De minister heeft overigens al eer
der laten weten niets te voelen
voor het voortbestaan van het or
kest. De aanhoudende stroom adhe
siebetuigingen. o.a. van B. en W.
van Delft, de Culturele Raad,
BBK'69, het Residentie-orkest en
enkele politieke partijen, heeft daar
niets aan veranderd.
Het actiecomité oereidt nu een gro
te manifestatie voor, die zaterdag
30 augustus op de Grote Markt van
Delft gehouden zal worden. Een
aantal artisten werkt belangeloos
mee. Onder hen Marco Bakker,
Maggie McNeal, Alexander Polo,
Combo Ruud Bos en uiteraard het
Gewestelijk Orkest.
Om de eisen aan de minister
kracht bij te zetten, wordt ook een
handtekeningenactie onder de
Delftse bevolking gehouden.
.eratie' vraagt nota cultuurbeleid
ERDAM De Federatie van
enaarsverenigingen heeft de
er van CRM gevraagd binnen
termijn deze een nota cul-
ileid kan toezeggen van waar-
:t beleid op deelgebieden in
inge samenhang kan worden
en en ontwikkeld. Ook wil de
itie weten binnen welke ter-
er uitzicht is op een (nota)
eel mediabeleid, waarvan het
iediabeleid een onderdeel
Deze vragen stelt de Federa-
ar aanleiding van de hearing
eptember over de discussieno-
ssamediabeleld.
Mnden het onjuist dat noch
onze Federatie, noch de Raad voor
de Kunst bij de voorbereiding van
dezë nota is geraadpleegd'. De Fe
deratie is voorts van mening dat de
nota in haar huidige vorm zich
weinig leent voor het leveren van
uitgebreide detailkritiek. 'De relatie
kunstbeleid mediabeleid wordt nu
b.v. wel gesignaleerd maar niet be
handeld. Dit stoort des te meer
omdat een nieuw kunstbeleid, dat
van doorslaggevende betekenis zou
zijn. voor de meeste andere media
(boek. film. andere audio-visuele
media) tot nu toe niet in de be
leidsnota's is gepresenteerd, aldus
de Federatie.
DEN HAAG Coen Flink regis
seert 'n Vuile Egoïst' van Frangoi-
se Dorin, dat Joop van den Ende
Theaterprodukties GB.V. op 8 sep
tember in de Koninklijke Schouw
burg in Den Haag in première
brengt. Het stuk wordt gespeeld
door Guus Hermus. Ko van Dijk,
Georgette Hagendoorn, Bep Dekker.
Leontien Ceulemans. Paul van Gor-
cum en Ad Hoeymans.
Ontsla ^vergunningen
gevraagd personeel
't Hoogt in Utrecht
UTRECHT Het bestuur van de
Stichting Cultureel Centrum 't
Hoogt in Utrecht, heeft bij de di
recteur van het Gewestelijk Ar
beidsbureau ontslagvergunningen
gevraagd voor het voltallige perso
neel van het expositiehuis en voor
de filmtechnicus. Deze provisori
sche maatregelen heeft het bestuur
moeten nemen naar aanleiding van
de vooruitzichten voor de gemeen
telijke subsidie (een beperking tot
tweederde) en de huidige financiële
situatie, waarbij de noodzakelijke
aanvullenden subsidies voor 1975
onzeker zijn.
Met de ontslagprocedure zal enige
tijd gemoeid zijn. Het besluit van 't
Hoogt hoopt, dat voor die tijd de
gemeenteraad van Utrecht beslui
ten zal hebben genomen, waardoor
de aangekondigde ontslagen niet
hoeven te worden geëffectueerd.
Deze week werd bekend, dat B. en
W. de problematiek van 't Hoogt in
een beleidsnota aan de orde willen
stellen. Over 1974 is een aanvullen
de subsidie voor het ongedekt te
kort nodig van 483.115, ruim
110.000 meer dan aanvankelijk
werd geraamd.
HOOFDDORP De 50-jarige M. de
Boer uit Oude Wetering overleed
gistermorgen als gevolg van een
ongeval. Hij was uitgestapt om
hulp te verlenen bij een verkeers
ongeluk op rijksweg 4 tussen
Hoofddorp en Nieuw-Vennep. Een
passerende automobilist reed op de
auto's in waardoor het slachtoffer
bekneld raakte. Hij werd overge
bracht naar het VU-ziekenhuis in
Amsterdam, waar hij in de loop
van de ochtend overleed.
Ross MacDonala vormt onder de
Amerikaanse thrillerschrijvers een
klasse apart. Dat komt niet omdat
zijn intriges zo opmerkelijk zijn.
maar omdat zijn stijl zo prachtig
is: in één zin weet hij vaak de
essentie van een landschap of een
gezicht onnavolgbaar samen te
vatten. Zijn hoofdpersoon, Lew
Harper, is een klassiek voorbeeld
van het klassieke Amerikaanse
verschijnsel 'the private eye', de
particuliere detective: een cynisch
en wereldwijs man, met alle wa
teren gewassen en voor geen ge
weld vervaard, maar zo fatsoen
lijk, dat hij toch altijd weer van
verbazing met de ogen knippert
als de beerput van menselijke re
laties open gaat. De vele verhalen
die hij vertelt zijn somber en
ingewikkeld en moeilijk na te
vertellen, meestentijds gaan ze
over ongelukkige mensen die zich
in dwangsituaties bevinden. Wat
je ervan overhoudt zijn briljante
flitsen, maar dat is genoeg.
Zo'n misdaadboek. waarvan de
waarde bijna uitsluitend op de
perfecte literaire formulering be
rust, is moeilijk te verfilmen.
Haal je de taal weg, dan blijft
alleen het kille geraamte over.
Regisseur Stuart Rosenberg is er
in 'The Drowning Pool' redelijk in
geslaagd de sfeer van beklemming
over te brengen en dat is geen
geringe prestatie.
Lew Harper (Paul Newman) trekt
in 'The Drowning Pool' naar het
diepe Zuiden van Amerika, omdat
zijn oude vriendin (Joanne
Woodward) zijn hulp inroept.
Haar leven wordt vergald door
een mislukt huwelijk, een gruwe-
Paul Newman en Joanna Woodward in The Drowning Pool.
lijke schoonmoeder en een enge,
vroegrijpe dochter, de chantage-
brieven die er nog bijkomen zijn
net te veel. Terwijl Harper aan
zijn onderzoek bezig is, geremd
door de plaatselijke politie, wordt
de schoonmoeder vermoord. De
sporen leiden naar een vroegere
chauffeur van de familie, naar
een oliemagnaat die op nieuwe
rijkdom belust is, naar een heel
misdaad-syndicaat, maar hoewel
de kringen zich verwijden weet
Harper al, dat hij het veel dichter
bij huis moet zoeken. Als alles
gezegd is en gedaan (ontmoetin
gen met vele obscure personages,
gevaarlijke ritten in auto's vol
moordenaars, een koud nachtje in
de badkamer van een voormalig
krankzinnigengesticht) blijft er
een familiedrama over. En dat
laat Harper in zijn eigen onsraa
kelijke sop gaarkoken, hij heeft er
geen boodschap meer aan. Erva^
ren acteurs zorgen voor vakbe
kwaam spel, de situatie-spanning
is tot het uiterste uitgebuit maar
ja, het blijft behelpen. Echte Ross
MacDonald-fans zullen voor en
na van mening zijn. dat je beter
het boek kunt lezen.
W. Wielek-Berg
Amsterdam - Tuschinski, 14 jr.
Mi Ling en Tamara Dobsow in Cleopatra Jones.
Het is nu al weer een jaar of vijf
geleden dat de eerste zogenaamde
'zwarte' film op het scherm ver
scheen: 'Cotton comes to Harlem',
gemaakt en gespeeld door negers.
Sindsdien zijn er hele series in
dit genre ontstaan en de vrees
dat de zwarte film zou blijven
steken in imitatie van blanke
succes-thema's gebaseerd op sex
en geweld, bleek niet ongegrond.
Er zijn wel pogingen geweest om
serieuze zwarte films te maken
(Sounder) maar die werden in de
knop gebroken.
Cleopatra Jones (Tamara Dobson)
de heldin van zo'n serie, is een
vrouwelijke James Bond. gestoken
in opzienbarende haute couture
costuums. Ze torent boven ieder
een uit maar speelt het desalniet
temin klaar overal ongemerkt
binnen te dringen. In Cleopatra
Jones and the Casino of Gold'
vinden we haar in Hong Kong,
waar ze met succes te velde trekt
tegen de 'drakenlady'. een serpent
van een wijf dat de gehele handel
in verdovende middelen tot zich
heeft getrokken. Cleopatra, zelf
niet vies van karate, neemt een
expert in de arm: een miniem
Chinees vrouwtje dat dreunende
schoppen uitdeelt. En zo gaat dat
dan, van het ene pittoreske mes
sengevecht naar de andereexoti
sche schietpartij, steeds onberis
pelijk opgetut in broekpak.
avondjapon of kleuterjurkje. Echt
een film voor het jaar van de
vrouw.
De dialoog is soms wel geestig,
maar daarvan blijft in de bizarre
Nederlandse vertaling niets over.
Max Julien en William Tennant
hebben het zaakje verzonnen.
Chuck Bail heeft het geregisseerd.
W. W.-B.
Amsterdam-Cineac Damrak I;
Den Haag- Passage; Rotterdam-
Cineac A.D. JL8 jr.
Wat er zich aan walgelijks af
speelde op een slavenfokkerij in
Louisiana zo omstreeks 1840 zal
ongetwijfeld nauwelijks overdre
ven kunnen worden. Maar wie dat
honderdvijfendertig jaar na dato
nog ereis aan de kaak gaat stel
len, heeft helaas meestal niet zul
ke fraaie bijbedoelingen. Wat
voor kwasi-porno valt er niet te
peuren uit de situatie van twee
ongetrouwde mannen, vader en
zoon, omringd door hokken vol
slavinnen die geconditioneerd zijn
op de fok? Het duo de Laurentiis
(producer) en Richard Fleischer
(regisseur) heeft op dit punt geen
gelegenheid voorbij laten gaan.
De hitsigheid viert hoogtij, vooral
als een Mandingo, een pure
vechtneger, wordt aangekocht.
Tijdens een gevecht op leven en
dood in een bordeel in New Orle
ans met een andere neger kan hij
voor het nodige sadistische vertier
zorgen. En dan de opeenhoping
van drakerigheden: de vrouw van
de zoon lokt de Mandingo in
haar bed, baart een zwarte baby,
ze wordt vergiftigd, de Mandingo
wordt op een lekker gruwelijke
manier aan zijn eind gehol
pen... Als er in de film eens wat
zinnigs wordt gezegd of getoond
over de verhouding neger-blanke
(de vreemde haat-liefde tussen
blank en zwart in de Zuidelijke
staten waarvoor in die tijd de
basis werd gelegd; de dubbele
moraal met dubbele bodem, die
een blanke man wel toestond
sexuele relaties met het andere
ras te onderhouden doch het de
vrouw verbood op straffe des
doods; het feit dat redelijk goed
aardige mensen door het immo
rele systeem tot kwaadaardigheid
werden gedreven; de angst en het
kwade geweten, die werden afge
reageerd in wreedheid) ligt de
hypocrisie er duimendik op: wij
brengen niet alleen sex maar ook
een Boodschap. Een smerige film
is het. Er wordt gevaren onder
valse vlag, de negers die erin
meespelen moesten zich eigenlijk
schamen.
Amsterdam Cinerama en Rem-
brandtpleintheaterDen Haag
Apollo 1; Rotterdam-Calypso. 18
jr.
