awda zet westerse
jmmunisten voor blok
Volksheld Moedjib kon
belofte niet inlossen
Nieuwe man tegen
Rusland en India
'akistan erkent
ieuwe regering
angladesj direct
t
Joan Little niet
schuldig aan moord
>den in Bangladesj
Jury beslist na tachtig minuten
Achmed populair
[W/KWARTET ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1.975
BUITENLAND
gen
MABAD (Reuter, UPI, AP) Als eerste land heeft Pakistan
euwe regering van presidt Khondakar Moestaque Achmed in
ladesj erkd. De premier van Pakistan, Zoelfikar Ali Bhoeto,
it gisteren in een verklaring' bekendmaakte, riep de veertig
•n die lid zijn van de Islamitische conferentie en andere
;n van de derde wereld op zijn voorbeeld te volgen.
inbre
3
ljf
larm
lideli
rde
ruil
geh
ije o
aan
mdje
ietki
Aan
ije
en
van
Den'
veg
:einlad
ing
fcendmaking heeft in diplo
me kringen verrassing gewekt,
had verwacht dat Pakistan
j1( Penning van het nieuwe be-
fgzou wachten op wat de grote
luidheden zouden doen. Van
Mogendheden hebben de Vere-
Staten al laten weten dat ze
'^lle diplomatieke betrekkingen
H nieuwe bewind zullen aan-
maar dat de Amerikaanse
Jsade in Dacca nog geen con-
^iad gehad met de nieuwe re-
Van de nieuwe president ls
Ijkend dat hij een pro-Ameri-
standpunt inneemt. Vanuit
i werdgemeld dat het be-
van de staatsgreep in het
^gsblad Izwestia stond, maar
geen commentaar geleverd
a
j^patieke kringen in Peking ge-
dat China de staatsgreep in
sj met welgevallen heeft
daar zij een eind heeft
kt aan het pro-Russische be-
van sjeik Moedjiboer Rach-
acht het niet uitgesloten
ïina diplomatieke betrekkin
iet de nieuwe regering zal
ipen.
it Achmed heeft inmiddels
rede voor de radio aange-
dat Bangladesj 'nauwere
vriendschappelijke betrek-
lvc :nt
kingen nastreeft met de drie grote
mogendheden. De Verenigde Sta
ten, de Sowjet-Unie en Chinese
Volksrepubliek.' Ook met Pakistan
schijnt de nieuwe president naar
verzoening te streven. Hij zei dat
zijn land zou aansturen op beter
banden 'met landen waarmee wij
in het verleden geen vriendschap
hebben kunnen sluiten.'
Vanuit India was gisteren nog geen
officiële reactie op de staatsgreep
bekend, maar die zal niet gunstig
zijn, daar de nieuwe president zich
steeds heeft verzet tegen te grote
invloed van India in Bangladesj.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft gisteren gezegd dat het nog
te vroeg was om iets zinnigs over
een eventuele Britse erkenning van
het nieuwe bewind te zeggen. De
dood van sjeik Moedjiboer', die in
Engeland als een gerespecteerd
staatsman bekend stond', aldus de
woordvoerder was ln regeringskrin
gen met leedwezen ontvangen.
In een commentaar op de staats
greep zei de Nederlandse minister
van ontwikkelingssamenwerking,
Jan Pronk dat het nog te vroeg was
om te zeggen wat voor Invloed de
coup op de Nederlandse ontwikke
lingshulp aan Bangladesj zou heb
ben. In Den Haag is meegedeeld
dat de45 zielen tellende Neder
landse gemeenschap in Bangladesj
niet dn gevaar verkeert.
Joan Little (rechts) verlaat de rechtzaal nadat ztf heeft gehoord
dat de jury haar niet schuldig vindt aand e haar tenlastegelegde
moord.
k van pag. 1
0 be<f
van het nieuwe kabinet
Bij wordt vandaag in de Indi-
ofdstad New Delhi verwacht.
telhi maakte gisteren bekend
e yjeuwe machthebbers de
Volksrepubliek Bangladesj'
l veranderd in 'Islamitische
kiek Bangladesj. Westerse di-
ten in Pakistan en India
l dit uitgelegd als een bedoe-
)n president Moestaque Ach-
6t volk, dat voor het overgro-
j de islam is toegedaan, ach-
0± te krijgen. Voorts zou een
tsch imago de politieke en
lële steun van de rijke Arabi-
inden kunnen opleveren.
n gefetsgreep werd gisterochtend
nietadio-Bangladesj bekendge-
'President sjeik Moedjiboer
is gedood en zijn auto-
regering omvergeworpen,
p is gepleegd door de minis-
handel, Khondakar Moesta-
Ihmed, met steun van het
De mededeling dat sjeik
q -J) gedood was werd later niet
dl ld. Pas negen uur later
de radio in een officiële
bekend dat de 55-jarige
uursl
zijn
president om het leven was geko
men. Volgens nog niet bevestigde
berichten uit Pakistan zijn ook
premier Mansoer Ali en de minister
van waterbeheersing, Rao Semia-
bat, bij de coup gedood. De twee
neven van Moedjib. die volgens be
richten int New Delhi werden ge
dood, zijn sjeik Moni, uitgever van
de Bangladesj Times en sjeik Sja-
hidoel Islam, voorzitter van de stu
dentenvereniging van de Awami-
liga.
Veel doden
In New Delhi werd gisteravond be
kend gemaakt dat de staatsgreep
aan een groot aantal mensen het
leven heeft gekost. Het Indiase
persburau Press Trust of India
meldde dat uit berichten van over
de grens kon worden opgemaakt
dat zeker 200 aanhangers van sjeik
Moedjib waren gedood.
Verder zou in Dhanmandi een
voorstad van Dacca waar Moedjib
woonde, hevig zijn geschoten.
Later trok het Indiase persbureau;
deze berichten terug, maar zei erbij
dat dit gebeurde op bevel van de cen
sor in India.
Direct na de coup werd de uitzon
deringstoestand afgekondigd, de
luchthaven van Dacca gesloten en
RALEIGH (UPI, Reuter) De
21-jarige zwarte Joan Little ver
liet gisteren de rechtzaal in de
Amerikaanse stad Raleigh als
vrije vrouw. De jury van zes
blank en zes zwarten had beslist
dat zij niet schuldig was aan de
haar telaste gelegde moord op
een gevangenbewaarder.
Daarmee was een eind gekomen
aan één van de meest omstreden
rechtzaken in de Verenigde Staten.
Joan Little werd ervan beschuldigd
dat zei de 62-jarige blanke bewaker
Clarence Alligood in een gevange
nis in de staat North-Carolina had
vermoord met, een ijspriem. Zij zat
daar gevangen op verdenking van
diefstal en heling. Op een morgen
werd het ontzielde lichaam van Al
ligood in Joans cel gevonden. Hij
was gedood door elf steken met een
priem. Joan Little was verdwenen.
De gevangenis-autoriteiten be
schuldigden haar direct, van moord.
een uitgaansverbod ingesteld, dat
echter gedurende anderhalf uur
werd opgeheven om de moslems in
staat te stellen voor de vrijdagse
gebeden naar de moskee te gaan.
Daar werd gebeden voor de nieuwe
machthebbers, aldus de radio.
In zijn eerste radiotoespraak als
president, waarschuwde Achmed dat
elk verzet tegen de nieuwe regering
met kracht de kop zal worden inge
drukt.
De nieuwe regering in Bangladesj
erft alle problemen waarmee Moed
jiboer sinds de onafhankelijkheid
heeft geworsteld: een lege staats
kas, onvoldoende voedselproduktie,
een geboortecijfer van ruim, drie
procent, waardoor de bevolking
(ruim tachtig miljoen) per jaar
met meer dan twee miljoen zielen
toeneemt, corruptie, een bureaucra
tie die niet voor haar taak bere
kend is en een feodale structuur
die de relatief kleine groep rijken
rijker maakt ten koste van de im
mense massa armen.
begaan om te kunnen ontvluchten.
Het meisje vertelde na haar
aanhouding een heel ander
vertiaal. Zij zei dat Alligood haar
cel was binnen gekomen met ont
bloot onderlijf en haar gedwongen
had sexuele omgang met haar te
hebben. Uit het onderzoek was in
middels inderdaad gebleken dat de
bewaker zijn broek buiten de cel
had uitgetrokken en kort voor zijn
dood geslachtsverkeer had gehad.
Deze gegevens waren eerst door de
justitie achtergehouden.
Het gevaJ-Little trok sterk de aan
dacht van mensen en organisaties
die zich bezig houden met de bur
gerrechten, de toestanden in de
Amerikaanse gevangenissen en de
positie van de zwarte bevolking. Er
werd geklaagd over de slechte be
handeling van zwarten door het
gevangenispersoneel. Er kwamen
tal van getuigenissen los van zwar
te vrouwen die in gevangenissen
sexueel misbruikt waren.
Ondanks dit rumoer zette de justi
tie in North-Carolina de zaak tegen
Joan Little door en beschuldigde
haar van moord, iets waarvoor in
deze staat de doodstraf staat.. Later
luidde de aanklacht doodslag, wat
met levenslang kan worden be
straft.
Aanranding
Na een proces van vijf weken had
de jury gisteren tachtig mdniuiten
nodig om tot een uitspraak te ko
men. De twaalf waren van oordeel
dat Joan Little de bewaker had
gedood uit zelfverdediging en dus
niet schuldig aan moord of dood
slag was. De aanklager had dit be
streden met het argument dat voor
zelfverdediging één steek met de
ijspriem wel genoeg was geweest.
De rechter liet het meisje heen
gaan, maar veroordeelde meteen
haar advocaat Jerry Paul wegens
minachting voor de rechtbank. De
verdediger kreeg veertien dagen
hechtenis, omdat hij aan het begin
van het proces de rechter vooringe
nomenheid had verweten.
fi
tspel.j
;ren
iet g
>ndg<
;ken
vi
af
in
je.
bierpe wending van het Kremlin naar een revolutionaire
11 heeft de Westerse communistische leiders overvallen, te
mdat het andere communistische partijen een aantal jaren
ft afgehouden van revolutionair enthousiasme.
ig
gemii
e ve
mmi
chev<
Aai
teling
aan
uisv<
b<
ondi
'«van
Berk!
Watt
mor
jmst
Brilt
DU
mi li
He V
n.
Jadka
a jei
Is ds.
sweld
:nde
st.
rum
13.00
len
ïntcn
bcr
0-16
•Dc
i. Inf
kei in de Prawda van vori-
waarin er bij de Westerse
len op wordt aangedrongen
en krachtiger op te rukken
t socialisme werd door Ge-
irchais, de secretaris-gene-
de Franse communistische
fgedaan als een onbelang-
Drisoh essay maar dat zaf
"tschlen toch gaan opbreken,
lin de Prawda, zo be-
hij, was op zichzelf een
taar op de zeventigste ver-
n weer een ander artikel,
door Lenin 'en we moe-
lelangrijkheid van het aartd-
- overschatten.'
r hebben beslissende koers
en van het Kremlin, zoals
lond tussen Stalin enHit-
buiitenilandse communisten
en, ofschoon Moskou er dik
tevoren al aandacht aan
jteed in 'historische studies',
op het jongste voorbeeld
iwda. Het Kremlin acht
I een aantal redenen nodig
'code' te gebruiken,
ervan houden verband
ierne partij geschillen over
spikkeling van nieuwe be-
De koersverandering in
naar een meer revolutionai-
komt voort uit het de-
sn die Sowjetrussische lei
van de voordelen van de
willen profiteren en
wat zij 'de scherper wor-
risis van het kapitalisme'
willen uitbuiten,
genoemde groep, die over
meen vereenzelvigd wordt
Breznjew, betoogt dat
omvang van de door overi-
kredieten gefinancierde
issen Oost en West het de
Le en militaire macht in de
'JJnie mogelijk maakt te
De tweede groep, over het
vereenzelvigd met partij -
Michail Soeslow, heeft
betoogd dat de huidige
'J|an het kapitalisme' een
gelegenheid biedt vaart te
d, 1 0[
Praw
'deen
kl rische
ling
zetten achter wat de pairtij pers 're
volutionaire vemanderingen noemt.
Intern debat
De strijd, die tussen de regels door
in de Sowjetrussische pers te mer
ken was, leek begin dit jaar met
een overwinning van de gxoep-
Breznjew te eindigen. Een Moskou-
se krant kondigde toen ondubbel
zinnig aan dat de revolutie was
uitgesteld. De krant verklaarde dat
de arbeidersklasse en de commu
nistische partijen in het Westen
een zakelijk verbond moeten slui
ten met de andere partijen en een
hoge graad van politieke rijpheid
moeten verkrijgen. Op deze manier
wordt de overgang naar het socia
lism e mogelijk. 'Maar', zo legde de
krant uit, 'de politieke rijpheid en
de organisatiegraad van de arbei
dersklasse en de hechtheid van
haar verbond met de andere maat
schappelijke lagen zijn nog opvol-
doende 'om vruchten af te werpen'.
Aan de andere kant maakt het
jongste artikel in de Prawda' duide
lijk dat deze 'rijpheid' al is verkre
gen en dat het alleen de 'gematig
den' een term, die minachtend
wordt gebruikt in de Westerse
communistische partijen zijn. die
net revolutionaire potentiëeel van de
massa onder de duim houden. Door
dit argument aan te dragen is de
Prawda in de discussie gedoken, die
de Westerse communistische bewe
ging verdeeld en ze doet dit op een
moment dat die discussie het kritie
ke punt heeft bereikt
tl,id
Frankrijk
Vrogde maand gaven drie leden van
het poldtburo van de Franse com
munistische partij een persconfe
rentie, waarop zij zeiden dat partij-
Leden hun leiders hadden verweten
'Illusies' te hebben gewekt over de
socialistische partij en het verbond
daarmee. De woordentwist over die
'illusies' heeft echter vanzelfspre
kend ook betrekking op het polit-
buro zelf. Door de 'gematigden' aan
te vallen mengt de Prawda zich in
de interne aangelegenheden pn dis
cussies van de Franse communisti
sche partij. De leiders daarvan heb
ben vaak gezegd dat zij zoiets niet
zouden toestaan. Toen Marchais
echter een vraag werd gesteld over
het artikel in de Prawda probeerde
hij er eerst over heen te praten en
pas daarna zei hij dat het politburo
het zou bestuderen en er 'als dat
nodig is' een mening over zou op
stellen.
Het stilzwijgen dat het politburo
sindsdien heeft bewaard wekt de
indruk dat het een dergelijk netelig
probleem graag uit de weg zou
gaan. Als het nog langer stil blijft
zal het duidelijk zijn dat de pro-
Moskouvleugel van het politburo de
overhand heeft gekregen en dat de
Franse corrynunisten voor het
Kremlin hebben gebogen, zoals ze
dat in het verleden al zo vaak
hebben gedaan. Als de stilte wordt
doorbroken is een ruzie tussen de
Franse communisten en het Krem
lin overmdjdelijk.
Italië
De Italiaanse communistische par
tij heeft door middel van een arti
kel in Unita al laten doorscheme
ren dat zij het niet eens is met
sommige aspecten van het artikel
in de Prawda. Zelfs Unita's eerste
reactie laat de grove onderschat
ting zien van de belangrijkheid van
de nieuwe koers van het Kremlin.
Dit komt omdat ook de Italiaanse
communisten een openlijke ruzie
willen vermijden. De vraag echter
of de Westerse communistische on
der aanmoediging van Moskou een
scherpe ruk naar links zullen ma
ken is te belangrijk om lange tijd
onaangeroerd te blijven liggen.
Machtige groepen binnen de partij
en zullen willen weten wat het
antwoord van hun leiding aan Mos
kou is. En de publieke opinie zal
niet toelaten dat het probleem on
der het tapijt wordt geveegd, ook
zouden de politbuto's in Rome, Pa
rijs en andere steden dat ook wil
len proberen.
Marchais heeft al gezegd dat de
politiek van zijn partij in Parijs en
niet in Moskou wordt bepaald maar
de Prawda zegt dat een recente
resolutie yan het centrale comité
van de Sowjëtrusaische communis
tische partij 'het enig juiste pad
voor de revolutionaire praktijk
heeft gelegd', en de Prawda maakt
duidelijk dat het voor de hele we
reldwijde communistische beweging
spreekt.
Uitdaging
Wie heeft er gelijk, de Prawda, of
Marchais. De Franse. Italiaanse en
andere Westerse partijen houden
staande dat de macht moet worden
bereikt via parlementaire verkiezin
gen en daar is de Prawda het niet
mee eens. De Prawda veroordeelt
de 'oppuirtunistische standpunten,
die vandaag de dag in de mode
zijn' en die inhouden'dat het ver
overen van de macht het resultaat
moet zijn van één of ander natio
naal referendum, dat het enige
middel zou zijn waarmee de wil van
de meerderheid kan worden uitge-
vol, is een meerderheid geen ge
drukt.*
Voor de echte communisten, zo
houdt de Prawda met stelligheid
vol, is een meerderheid geen gge-
talsmatig maar een politiek begrip.'
Het blijkt niet alleen uit verkiezin
gen 'maar ook gedurende de revo
lutionaire activiteieten van de mas
sa', die uitstijgen boven de normen
van het 'vreedzame' burgerlijke le
ven. Wie heeft er gelijk, de Prawda
of Marchais?
Als hij geen afstand neemt van de
Prawda zullen zijn tegenstanders
nu de gelegenheid hebben om te
zeggen dat hun vertrouwen over de
oprechtheid van zijn toewijding tot
de democratie gerechtvaardigd ls
gebleken. Als hij haar wel van re
pliek dient kan hij kritiek op het
Kremlin nauwelijks vermijden en
dat zal de verdeeldheid binnen zijn
eigen politburo verergeren. Het is
een weinig benijdenswaardige posi
tie en hij heeft dat allemaal aan de
Prawda te danken.
Van onze redactie buitenland
De 55-jarige Moedjiboer Rachman, die gisteren een gewelddadig
in Bangladesj, had ook bepaald geen rustig leven achter de rug.
de gevangenis en werd zelfs eenmaal ter dood veroordeeld. Dat
ideaal (vrijheid voor Bangladesj) in vervulling ging.
Moed jibs vonnis werd niet uitge
voerd en hij kon als vrij man
terugkeren in een onafhankelijk
Bangladesj Bengalen-land) dat
hem binnenhaalde als de onbe
twiste leider. Helaas was het de
volksheld niet gegeven de nieuwe
staat door die eerste vreselijk
moeilijke jaren heen te loodsen.
Hij bleek niet bij machte de
voortwoekerende corruptie aan te
pakken en een begin te maken
met de broodnodige hervormin
gen. In de vier jaren van zijn
bewind werd de politieke en eco
nomische chaos in Bangladesj als
maar groter. Voor een deel-^wer-
den de moeilijkheden veroorzaakt
door de natuurrampen die het
jonge land troffen, maar gebrek
aan goede leiding en misstanden
op zo ongeveer alle niveaus bin
nen de overheid hadden evenzeer
funeste gevolgen.
einde vond bij de staatsgreep
Hij zat verscheidene keren in
was vlak voordat zijn grootste
Terreur
De populariteit van Moedjib daal
de snel. De onvrede groeide en in
de politiek ging het geweld steeds
meer overheersen. Zowel uiterst
linkse als rechtse groeperingen
bezondigden zich aan politieke
1 terreur. Maar ook binnen de al
machtige regeringspartij van
Moedjib, de Awami-Liga, werd
bloed vergoten in de strijd om de
macht. Moedjib zelf maakte ge
bruik van een speciaal keurkorps,
de Rakhi Bahinï, dat binnen en
buiten de, partij gehaat en ge
vreesd was. Dit prlvéleger moest
hem beschermen tegen een
staatsgreep omdat hij niet hele
maal op het leger kon vertrouwen.
Aan de parlementaire democratie
maakte hij vorig jaar ook formeel
-een einde, door alle macht aan
zich te trekken en een éénpartij -
staat af te kondigen.
Moedjiboer Rachman werd 17
maart 1920 geboren in een Ben
gaals dorp. ruim honderd kilome
ter zuidwestelijk van de hoofdstad
Dacca. Als zoon van welgestelde
ouders kon hij st-jideren in Cal
cutta (politiek) en Dacca (rech
ten). Als student al was hij actief
in de beweging die .meer rechten
wilde voor Oost-Pakistan. In 1948
werd hij voor het eerst vanwege
zijn politieke stelldngname gear
resteerd. De zaak van Oost-Pakis
tan heeft zijn leven verder be
heerst.
Hij zette zich af tegen de rege
ring, die in West-Pakistan was
gevestigd en het oostelijk deel
van deze wonderlijk samengesteld
de natie verwaarloosde. In de ja
ren vijftig al was Moedjib een
nationaal figuur, bekend door zijn
vlammende redevoeringen tegen
de sociale onrechtvaardigheden en
politieke misstanden. Hij gold in
die tijd voor een linkse politicus,
maar heeft dat later als rege
ringsleider van Bangladesj nooit
waar kunnen maken.
Onafhankelijkheid
Het conflict tussen het oostelijk
en westelijk deel (1600 kilometer
van elkaar verwijderd) van de i
voormalige Britse kolonie bereikte
in 1970 een hoogtepunt na de
eerste algemene verkiezingen ln
dit land dat in 1947 onafhankelijk
werd. In het oostelijk deel (Ben
galen) behaalde Moedjlbs Awami-
liga een overweldigende meerder
heid. In het westen was de wat
links gerichte Bhoeto de grote
winnaar. Het vormen van een re
gering gaf hierna grote proble
men, waardoor de onrust in het
oosten steeds groter werd. In 1971
zette president Jachja- Chan hét
leger in om de órde te herstellen.
ten om het Pakistaanse leger te
bestrijden. Tien miljoen Bengalen
vluchtten naar India om aan de
greep van de Pakistaanse strijd
krachten te ontkomen. In april
1971 werd in Dacca toch de nieu
we staat Bangladesj uitgeroepen
en Moedjiboer Rachman werd
aangewezen als eerste president-
Zelf zat hij op dat moment op
een onbekende plaats in West-
Pakistan te wachten op zijn pro
ces. Er is nooit een vonnis open
baar gemaakt, maar Moedjib ver
telde later dat hij ter dood was
veroordeeld. Het vonnis zou vijf
tien december worden uitgevoerd,
maar vlak daarvoor werd Moedjib
naar zijn eigen verhaal door een
vriendelijke bewaker naar een
ander deel van de gevangenis ge
bracht, daardoor ontkwam de eer
ste president van Bangladesj aan
executie.
Moedjiboer Rachman
Moedjib (al eens eerder beschul
digd van samenzwering) werd ge
arresteerd. Het hek was nu hele
maal van de dam in Oost-Pakis
tan. De Bengalen riepen steeds
luider om volledige onafhanke
lijkheid en Moedjib werd hun
idool. Er kwam een guerrilla-be
weging (de Moekti Bahind) opzet-
Indiase troepen
De strijd in zijn vaderland was
inmiddels beslecht door de India
se troepen, die begin december
Bangladesj binnenvielen en de
troepen van Pakistan binnen
veertien dagen versloegen. De Pa
kistaanse president Jachja Chan
droeg toen de macht in het wes
ten over aan Bhoeto. Deze liet
Moedjib tenslotte vrij en begin
1972 kon de charismatische leider
naar het vrije Bangladesj terug
keren om er aan zijn zo weinig
gélukkige regeringsperiode te be
ginnen.
Bangladesj heeft ruim tachtig miljoen inwoners. Het is in grootte het
achtste land ter wereld. Het ontstond pas in 1971, toen het zich in een
bloedige oorlog losmaakte uit Pakistan. Deze voormalige Britse kolonie
was sinds 1947 onafhankelijk. Het land is straatarm en wordt vaak
geteisterd door overstromingen die dan weer dikwijls honger veroor
zaken. Het land leeft voornamelijk van de landbouw met thee en jute
als belangrijkste produkten. De industrialisatie is nauwelijks op gang
gekomen, de buitenlandse investeerders blijven weg.
Minder dan een half miljoen mensen werkt in de industrie. De land
bouw wordt geteisterd door natuurrampen, maar ook door de slechte
economische structuur.
Khondakar Moestaque Achmed, de nieuwe machthebber in Bangladesj, is meer dan twintig
jaar een naaste medewerker geweest van sjeik Moedjiboer Rachman.
De 57-jarige voormalige minister
van handel draagt in het open
baar altijd een zwart mutsje, een
onderdeel van de moslimdracht.
Hij wordt beschouwd als een
rechts-liberaal met sterke pro-
Amerikaanse opvattingen. Hij
vluchtte naar India toen de Pakis
tani in 1971 de Bengaalse nationa
listen versloegen en werd daar
minister van buitenlandse zaken
in ballingschap.
Moestaque Achmed werd overge
plaatst toen Bangladesj in decem
ber 1971 onafhankelijk werd en
Moedjiboer het presidentschap op
zich nam. In zijn redevoeringen
heeft hij zich altijd scherp afgezet
tegen India, omdat hij het gevoel
had dat de Indiase regering de
hand heeft gehad in rijn over
plaatsing als minister van buiten
landse zaken. Kort na de uitroe
ping van de staat Bangladesj trad
hij af maar sjeik Moedjiboer
slaagde erin hem van gedachten
te doen veranderen. Moestaque
Achmed is samen met Moedjiboer
één van de oprichters geweest van
de Awami Liga.
Hij is op het politieke toneel al
tijd wat op de achtergrond geble
ven maar verwierf onder de be
volking populariteit door rijn ste
vige aanpak van de geschillen
met India. Als minister van wa
tervoorziening nam hij in 1973
een standvastige houding aan
waar het de' verdeling tussen In
dia en Bangladesj betreft van het
water van de rivier de Ganges
gedurende het droge zeizoen.
Dit maakte hem nog populairder
en sjeik Moedjiboer benoemde
hem tot minister van handel.
Moestaque Achmed heeft vanaf
het begin zijn steun gegeven aan
de beweging, die invloed van de
Sowjet-Unie in Bangladesj wilde
terugdringen. Toen Moedjiboer
meer betrekkingen probeerde aan
te gaan met de Verenigde Staten
heeft hij Moestaque Achmed
waarschijnlijk als contactman ge
bruikt.
De nieuwe machthebber heeft al
tijd een grote rivaal gehad ln
Tajoeddin Achmed, de eerste mi
nister van de voorlopige regering
van Bangladesj en de grondlegger
van de pro-Sowjetrusslsche poli
tiek. Tajoeddin trad in 1971 af
ten gunste van sjeik Moedjiboer.
De sjeik heeft altijd getracht de
schakel te vormen tussen de vleu-
gel-Tajoeddin en die van Moes
taque binnen de Awaml Liga.
Moestaque Achmed fechijnt zich
sterk te hebben verzet tegen de
vestiging van de één-partij staat,
waartoe Moedjiboer eind vorig
jaar overging. 'We hebben ons
hele leven niet voor de democra
tie gevochten om nu een één
partij staat te krijgen', zei hij te
gen zijn volgelingen.
Zijn afkeer van de Sowjet-Unie
en India heeft Moestaque grote
aanhang bezorgd onder die delen
van net leger, die zich keerden
tegen de vorming van het speciale
korps veiligheidstroepen tijdens
de noodtoestand, die vorig jaar
van kracht werd. Algemeen werd
aangenomen dat Moedjiboer zich
met de veiligheidstroepen trachtte
te beschermen tegen een machts
greep van het leger.
