Recreatie rond Leiden: 'Gebed zonder einde'
Haags arbeidsbureau
zet projekten op
voor rijksgenoten
Fietsroute Delft-
De Lier geopend
KOEPEL
Gemeente 's-Gravenhage
Inlichtingen en inschrijving
TROUW/KWARTET ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1975
REGIO DEN HAAG EN LEIDEN
6
Van onze correspondent i
LEIDEN DEN HAAG 'Nu rondom Rotterdam de eerste recreatieve nood is gelenigd met o.m. de
voorzieningen rond het Brielse Meer en de Oude Maas, heeft voor oils de omgeving van Den Haag
bepaald de hoogste prioriteit.'
Dit zegt PvdA-gedeputeerde van de
provincie Zuid-Holland, drs. J.
Borgman als eerste reactie op de
vraag hoe het staat met alle mooie
en ambitieuze plannen voor recrea-
tiegebieden rond Den Haag en Lei
den. De heer Borgman, die naast
sport en recreatie ook nog verkeer,
vervoer, natuur en landschap plus
een gedeelte van ruimtelijke orde
ning in zijn portefeuille heeft, ver
wijst daarbij naar het recreatie
basisplan "s-Gravevnwoude, wat twee
maanden geleden ha jaren van stu
deren werd openbaar gemaakt.
Dit plan is een ontwerp van een
groot complex recratleve voorzie
ningen in het gebied 's Gravenwou-
de. dat een elftal gemeenten tussen
Zoeterwoude en Delft omvat. De
Haagse agglomeratie neemt daarbij
een centrale plaats In. In een deel
van dit 's Gravenwoude is men al
een flink eind met de uitvoering
van de plannen gevorderd: dit
geldt met name voor de Delftse
Hout, het meest zindelijke gedeelte.
In het noordelijke gedeelte daaren
tegen is de situatie ronduit bedroe
vend te noemen. Het gaat hier om
het gebied tussen Leidschendam.
Voorschoten en Zoeterwoude. een
kleine 1000 ha groot, dat begrensd
wordt door de Vliet en Rijksweg 4a
en wordt doorkruist door het Rijn-
Schiekanaal. Volgens uit het mid
den der zestiger jaren daterende
ideeën zou in dit gebied, Vlietland
geheten, een flink recreatieplan
moeten worden ontwikkeld, waar
van 125 ha bestemd zou worden
voor watersport. Ook het recreatie-
ADVERTENTIE
voor al uw bloemwerk
telefoon 46.92.21
plan 's Gravenwoudé noemt deze
bestemming. Sinds voor het eerst
hiernaar de gedachten uitgingen is
er echter nauwelijks iets wezenlijks
meer gebeurd om het recreatiege
bied meer vorm te geven.
Het Vlietland bestaat aan de ooste
lijke zijde uit een vijftal polders,
voornamelijk op het gefiied van de
gemeente Leidschendam. Deze zou
den ten dele .moeten worden volge
stort met grof puin uit de steden
(Leiden en Den Haag) en ten dele
moeten worden ontgrond: de zand
winningsmaatschappij Rijnland BV
heeft in vier van deze polders de
zandwinning ter hand genomen.
Blijkens het basisplan ondervindt
deze ontgronding echter ernstige
vertraging door de verminderde be
hoefte aan ophoogzand voor wegen
aanleg. Met name het uitstel van
de aanleg van de Leidse Baan is
hier een belangrijke oorzaak van.
Gedeputeerde Borgman noemt ech
ter desgevraagd nog een aantal an
dere factoren die van de Vlietland-
plannen 'een gebed zonder einde'
dreigen te maken: vooral aan de
financiële kant van de zaak schij
nen nogal wat haken en ogen te
zitten. 'Je kunt niet alles tegelijk
doen', constateert Borgman. 'En
zelfs nu het gebied rond Den Haag
voor ons bepaald aan de beurt is.
liggen er nog heel wat financiële
obstakels'.
Deze blijken dan samen te hangen
met een ander heet hangijzer: de
bestuurlijke problematiek van
's Gravenwoudeondanks al het ge
praat is men het onderling nog
steeds niet eens hoeveel elke ge
meente moet bijdragen in de kos
ten van de verschillende plannen.
Ontsluiting
Deze kosten worden, met name bij
het Vlietland opgejaagd vanwege
een derde probleem: de ontsluiting
van het toekomstige recreatiege
bied. Zoals de zaken nu liggen is
het Vlietland nauwelijks bereik-
DEN HAAG Het Gewestelijk Arbeidsbureau in Den Haag heeft
een aantal projecten in voorbereiding om iets te doen aan de
slechte plaatsingsmogelijkheden op de arbeidsmarkt voor Suriiia-
mers en Antillianen.
baar. Alleen voor fietsers is er een
mogelijkheid langs het Rijn-Schie-
kanaal vanuit Leiden-Lammen -
schans. 'We hebben al eens gedacht
aan een brug over of tunnel onder
de Vliet, maar ook dat is niet
zonder problemen', aldus Borgjman,
'nog afgezien van het feit, dat^hier
ook nogeens 15 tot 25 miljoen'mee
gemoeid zal zijn.
Met de provinciale waterstaat
wordt momenteel nagegaan in hoe
verre Rijksweg 4 zich leent voor
een mogelijke ontsluiting van het
gebied'. Volgens de gedeputeerde is
deze ontsluiting bijzonder belang
rijk, niet alleen voor de toekom
stige bezoeker, maar ook al in fiet
huidige stadium, om als aanvoer-
weg te dienen van het puin voor
één der polders, dat als ondergrond
moet dienen vbor een recreatiebos.
Een goede ontsluiting is ook eèn
voorwaarde zonder welke de omlig
gende gemeenten waarsehijnlijk-
niet zullen willen meewerken aan
bijvoorbeeld de nog noodzakelijke
wijzigingen van bestemmingsplan
nen. Als al deze hindernissen uit
eindelijk genomen zijn. zal het
nog wel weer even duren voordat
de werkelijke uitvoering van de re
creatieplannen voor het Vlietland
zijn beslag zal krijgen. De heer
Borgman durft zich niet aan een
voorspelling te wagen, maar hij
zegt blij te zijn wanneer er binnen
drie jaren enig zicht zal zijn op een
oplossing. Hij acht het bepaald niet
uitgesloten dat de provincie op ze
ker moment zal overgaan tot het
stap voor stap klaar maken van het
Vlietland. zonder nog langer naar
een totale pasklare oplossing te
streven. Dat zou dan betekeneh,
dat bijvoorbeeld een bepaald deel,
waar geen zand meer gewonnen zal
worden, klaar gemaakt wordt voor
het publiek, terwijl de andere de
len, zoals ook nu nog het geval is,
officieel ontoegankelijk (in feite op
eigen risiko toegankelijk) zullen
blijven voor recreanten. En als de
financiële problemen onoverkome
lijk blijken te zijn wil Borgman
(ADVERTENTIE)
te warm
voor iels anders,
dan noar
Directeur Stroosnijder van het GAB
zei dat op het ogenblik bijna een
kwart van het aanbod van mannen
in Den Haag afkomstig is uit de
West, omdat het grootste deel van
deze rijksgenoten óf slecht ge-
afhoold is. óf een afgebroken of
eebrekkige vervolgopleiding heeft
genoten, zijn zij moeilijk te plaat
sen. Om hier iets aan te doen zijn
enkele projecten in voorbereiding,
die erop gericht zijn rijksgenoten
op te leiden voor die beroepsgroe
pen waar nog een behoorlijke vraag
is.
Zo is er bij voorbeeld in Den Haag
een groot tekort aan typisten en
typistes. Daarom gaat er in septem
ber een cursus van start voor 70
mensen. Op het ogenblik is de se
lectie aan de gang. Er is voldoende
animo.
Na de opleiding komt er een trai
ningscentrum, dat type-opdrachten
van bedrijfsleven en overheid kan
aanvaarden. Tenslotte zal er een
vaste plaats in het arbeidsproces
worden gezocht voor de cursus-
deelnemers.
Daarnaast begint in september,
eveneens vooral voor rijksgenoten
een opleiding tuinbouw waar 10-15
mensen aan kunnen deelnemen.
Later zal de opleiding worden uit
gebreid tot 50 60 plaatsen. Deze
cursus is vooral bedoeld voor (on
geschoolde) vrouwen, maar er kun
nen mannen aan deelnemen, aldus
de heer Stroosnijder.
Tenslotte wordt nog gewerkt aan
een opleiding voor de verzorgende
beroepen. Het Haagse GAB wil op
deze manier iets proberen te doen
aan het enorme aanbod in deze
sector. Aan deze cursus kunnen
uitsluitend vrouwen meedoen, in
het begin 15, later dertig.
(ADVERTENTIE)
Woningbureau/' \^Voningbureau
"Centrum" "Centrum'
Den- Voor Den-
Haag /Verhuur voor Haag
Uw onvree, vr\je
etages en flatwoningen
Van Baerlestraat 24, Den Haag
Tel: 070-654778 en 070 - 881545
Geopend van
maandag t/m zaterdag
van 7.00 uur 's morgens
tot 22.00 's avonds
Van een onzer verslaggevers
SCHIPLUIDEN Gedeputeerde drs. J. Borgman van Zuid-Holland
heeft gisteren in aanwezigheid van vele provinciale en gemeente
lijke vertegenwoordigers het nieuwe provinciale fietspad 73 ge
opend.
Zie voor
kar' a
De route van het 10 km lange pad
loopt van de Delftse Tanthofkade
via Den Hoorn en Schipluiden naar
de Burgemeester C re zeelaan in De
Lier. Mef deze belangrijke nieuwe
recreatieve aanwinst komt het to
tale aantal kilometers van vrij lig
gende provinciale fietspaden op
160.-
Omdat het te warm was voor een
fietstochtje had prov. waterstaat
een tweetal Jan Plezier-rijtuigen en
enkele koetsjes afgehuurd die n^et
de genodigden een ritje over het
prachtige "pad maakten. Onderweg
plaatste de heer Borgman een bord
ten teken dat de route officieel
open was (zie foto).
Het pad dat de fietsers en brom
fietsers door een verrukkelijk Lan
delijk gebied voert dat tussen Den
Hoorn en Schipluiden al verschrik
kelijk 's aanevinst door de in aan-
le: zilndë Rijksweg 19 Benelux-
w"*) l'gi vrijwel geheel op de voor-
-r T.' ir>n van de WSM en
- - 'anas da weerkerende
t TTnvh•od-ïchap
iomt de
oude dorp^kpin en de
nieuwe wijk Bijsterveld. De ANWB
zal hier op korte termijn borden
plaatsen. De oude trambruggen
over de Zuidgaag. Westgaag en de
Middelwatering zijn gehandhaafd,
plaatselijk versterkt en van nieuwe
leuningen voorzien.
Het fietspad is aangelegd door.
Aannemingsbedrijf Rienstra BV in
samenwerking met Delft. Schiplui
den, Maasland. De Lier en het
Hoogheemraadschap Delfland. In
het 'pad is circa 12.500 ton aan
hoogovenslakken en ca. 4500 ton
asfalt verwerkt. De kosten bedroe
gen 1,4 miljoen.
Gedepuetterde Borgman zei na de
rit in het. boerderij-restaurant 'De
Likkebaardshoeve' (een fijn rust
punt ongeveer halverwege de route
in Maasland) dat bij de aanlee van
he pad de veiligheid voor de fiet
sers voorop stond. Tot. voor kort
kwam het fletsverkeer op de drukke
Rijks'!'''-aatwp? van Maasland naar
Den Hoorn in de knel.
Binnenkort zo knndivde de heer
Borvman ®an. wordt hevonnen met
de aan'c? van de provmoiale fiet
sman j? r Avk"rdMk«p P'-vssen) en
15 (van B^rt-el naar Rodenrijs).
Een overzicht van het toekomstige recreatiegebied De Vlietlanden tussen Voorschoten, Leiden en Zoeterwoude, dat in groter verband
deel uit zal gaan maken van het basisplan 's-Gravenwoude.
desnoods nog wel van zijn principe
afstappen, dat 's Gravenwoude in
clusief het Vlietland in de sfeer
van de openbare recreatie zou moe
tan worden uitgevoerd: 'De nood
kan je nopen misschien een deel
ter exploitatie te geven in handen
van particulieren',
Reacties
Voorlopig zal het Vlietland echter
nog wel blijven wat het is: een
mooi rustiek, maar ontoegankelijk
gebied van water en drijfzand, met
de bestemming om eens randstad
bewoners recreatiemogelijkheden te
bieden. Ook de meest betrokken
gemeenten lopen bepaald niet over
van enthousiasme. Wethouder De
Jong van Zoetèrwoude hoopt welis
waar op een voortgang van het
projekt, maar ziet overigens weinig
belang jvoor zijn gemeente in het
Vlietland. Een goede toegankelijk
heid van hef gebied en financiële
steun van hét rijk acht hij voor de
realisatie onontbeerlijk: 'Anders zie
ik de toekomst somber in'. Ook een
woordvoerder van de gemeente
Leidschendam wijdt de trage gang
van zaken aan het geldgebrek. In
Leidschendam wordt deze vertra
ging bijzonder betreurd gezien de
behoefte aan recreatiemogelijkhe
den. Van de kant van deze gemeen
te zij alle andere beletsels inmid
dels wèggenomen: er ligt al gerui
me tijd een aangepast bestemmings
plan voor het Vlietland. Men heeft
er alleen erg veel moeite mee, als
bij ontsluiting van het gebied hét
autoverkeer door Leidschendam-
Zuid zou moeten worden gevoerd.
Cronesteijn
Met het Vliietland is de klaagzang
rond het recreëren rond Leiden be
paald nog niet. voltooid. Even ten
noorden van het Vlietland had de 't J0DD6
stad Leiden in 1970 een 'Vlietpark'
gepland. Na de grenswijziging van
1966 wam een gebied van een
kleine 100 hectare van Zoeterwoude
bij de gemeente Leiden. Voor dit
gebied, dat doorsneden wordt door
de spoorlijn Leiden-Utrecht en de
Europaweg, stelde de gemeente en
de Ned. Heidemaatschappij een re
creatieplan op. Dit plan voorzag
onder meer in de aanleg van een
kampeerterrein, een volkstuinen
complex. een aantal spert velden, en
een tweetal parken. Uitvoering van
deze plannen bleek echter al me
teen geen haalbare kaart: in 1970
kostte het geheel al bijna 25 mil
joen gulden. Thans zou dat zeker
op het dubbele uitkomen, en dat
kan' het arme Leiden zich onmoge
lijk veroorloven. Dus gebeurde er
niets. Totdat het ministerie van
CRM onlangs een oude subsidiere
geling van stal haalde. Deze maakte
het mogelijk dat gemeenten 75 pet
subsidie krijgen op aankoop- en
.inrichtingskosten van nieuw aan te
leggen stadsrandparken. Nadat de
provincie Leiden op deze regeling
attent had gemaakt vroeg men sub
sidie aan voor de Cronesteijnpolder,
het middelste gedeelte vanhet ge
bied met een oppervlakte van 40
ha. Desgevraagd zei gedeputeerde
Borgman ons, dat de provincie, die'
over de subsidie-aanvrage moet ad
viseren positief staat tegenover
plannen om aan dit gebied een
racreatieve bestemming te geven.
CRM-wethouder Tesselaar van Lei
den deelde ons mede dat Leiden
onlangs deze 40 ha in eigendom
heeft gekregen. Hij kon nog niet
zeggen welke concrete plannen Lel
den heeft voor dit gebied.. Het zal
in elk geval moeten liggen in de
sfeer van de passieve recreatie om
dat alleen deze voor subsidie In
aanmerking komt. 'Wat Leiden met
de Cronesteijnpolder en aangren
zende gebieden zal gaan doen
hangt vooral af van de grootte van
de toe te kennen subsidie', aldus de
heer Tesselaar, die daar aan toe
voegde dat het voorlopig nog wel
even kan duren voor recreatie hier
ook werkelijk mogelijk zal zijn.
burger Polder. De gemeente War
mond, waar dit gebied toe behoort,
had op het boemerangvormdge ei
land ln 't Joppe (Koudenhoorn)
aanvankelijk experimentele wo
ningbouw gepland. De Kroon dacht
daar echter anders over en haalde
zo een streep door Warmonds
nieuwbouwrekening. Dan maar re
creatie, dacht men in Warmond.
Vorig jaar lagen uitgewerkte plan
nen voor 't Joppe op tafel, die
onder meer uitgingen van de aan
leg van een jachthaven. Een aantal
inspraakhearings onder de bevol
king leverde echter nogal wat kri
tiek op: men gaf de voorkeur aan
een stil recreatiegebied.
Inmiddels waren er echter gemeen
teraadsverkiezingen geweest en de
verschillende politieke partijen die
elkaar hadden gevonden meenden,
dat er eerst maar eens gepraat
moest worden over een viertal
structuurnota's die het Warmonds
levan inclusief de recreatie zouden
behandelen. Daarna zou dan aan de
hand van deze nota's een plan voor
't Joppe moeten worden opgesteld.
Gevolg van een-en ander is thans,
dat de derde en vierde structuurno
ta in 1976 gereed zullen komen. Na
behandeling moeten dan nog eens
de recreatieplannen worden opge-
steld en goedgekeurd- Voordat tot
werkelijke uitvoering zal worden
overgegaan zal er dus nog wel heel
wat water naar de zee stromen. Of
het recreatiegebied er ook inder
daad uiteindelijk zal komen hangt
vooral af van (alweer) CRM-subsi
dies, zo stelt men in Warmond.
Eén ding is irt elk geval zeker: als
men in politiek Warmond niet wat
meer vaart zet achter de plannen,
zal ook recreëren in en bij 't Joppe
voorlopig nog niet tot de reële mo
gelijkheden behoren.
Plassenschap
Wanneer we ons onderzoek voort
zetten ontmoeten we nog een
nieuw stukje recreatiedrama: 't
Joppe' genaamd. Dit net boven de
Leidse Meren wijk gelegen water is
onstaan na zandwinning (ook door
Rijnland BV) in de vroegere Zwan-
Het water van 't Joppe is met het
daarboven liggende plassengebied
opgenomen in het recreatieschap
Noord-Zuidhollands Plassengebied,
wat momenteel in oprichting is. In
dit recreatieschap, waaraan ook
Warmond, Oegstgeest en Leiden
waarschijnlijk deel zullen nemen
moeten de recreatieve voorzienin
gen ten noorden van Leiden tot in
de provincie Noord-Holland nader
worden bezien en verbeterd: Dat
mag ook wel, wanneer men be
denkt, dat Kaag, het Braassemer-
rpeer, Westeihder en Wijde Aa bij
een beetje aardig weer, zeker in
vakantietijd notoir overbevolkt zijn
met watersporters.
In dit interprovinciaal plassenschap
zou, naast 't Joppe ook nog een
ander zandwinningsgebied worden
opgenomen: de op de grens van
Oegstgeest en Warmond gelegen
Voorhofpolder, beter bekend als de
'put van Menten', vernoemd naar
de directeur van het zandwinnings-
bedrijf. Deze plas ligt, volkomen
onbereikbaar ingeklemd tussen het
Oegstgeester Kanaal, rijksweg 44 en
de Haarlemmertrekvaart. In het
verleden was ook hiervoor een re
creatieve bestemming uitgedacht,
die zou moeten worden uitgewerkt'
in een intergemeentelijk recreatie
schap, waarin naast Warmond en
Oegstgeest ook Leiden zitting zou
nemen. Ook dit plan leed schip
breuk om financiële redenen. De
gemeente Oegstgeest heeft de ver-
dere ontwikkeling van plannen in
handen gegeven van de heer Men
ten en volstaat, aldus een woord
voerder 'met belangstellend toe
hoorder te zijn'.
Ook voor de Voorhofpólder geldt in
feite het zelfde verhaal: als Menten
met zijn plannen over de brug
komt zal het ook hier nog wel even
duren voor de plas als welkome
aanvulling op het veel te beperkte
watersportgebied rondom Leiden
gereed is. Een voordeel heeft men
hier in elk geval: hoe men ook over
particuliere exploitatie van openba
re recreatieve voorzieningen mag
denken, de uitvoering van een plan
door een particulier kan wellicht
met wat minder vertraging gepaard
gaan dan door de overheid omdat
daar het geld maar al te vaak een
onoverkomelijke hindernis Is. Een
hindernis, die samen met Vele an
dere problemen o.m. in de bestuur
lijke sfeer het recreëren rond Lei
den maakt tot 'een gebed zonder
einde
Wi&ft r;T-
I. Avondschool voor M.A.V.O.
Vermeerstraat 56 en Houtrustweg 2 (filiaal).
Studieduur m.a.v.o.-4 (6 examenvakken)
drie jaar;
m.'a.v.o.-3 (5 examenvakken)
twee jaar;
Het m.a.v.o.-diploma kan ook
door middel van deelcertificaten
worden behaald.
Vakken Nederlands (verplicht).
Keuze uit: Frans, Duits, Engels,
geschiedenis, aardrijkskunde,
wiskunde, natuurkunde, schei
kunde, biofcgïe en handelsken
nis.
Toelating Tot het eerste leerjaar; met
vrucht de lagere school hebben
doorlopen en aan de leerplicht
hebben voldaan.
Tot het tweede of derde leerjaar:
afhankelijk van reeds genoten
voortgezet onderwijs.
Schoolgeld Volgens Rijksregeling.
II. Opleiding voor Middenstandsdiploma.
Vermeerstraat 56 en Houtrustweg 2.
B. Avondschool voor M.E.A.O. (Middelbaar Economisch
en Administratief Onderwijs).
Waldeck Pyrmontkade 5.
Moderne opleiding voor middelbare functies in de
economische administratieve en commerciële sec
toren: industrie, handel, dienstverlening, overheid.
Mogelijkheid tot:
a. Volledige studie (6 vakken);
b. Deelstudie (3 vakken).
Studieduur drie jaar.
Toelating a. diploma m.a.v.o.-4 (m.u.l.o.);
b. diploma l.e.a.o. (met Neder
lands en twee vreemde talen);
c. diploma Lagere Detailhandel-
school;
d. diploma 3-jarige Handels
avondschool;
e. gelijkwaardige vooropleiding.
N B. d. en e. na toestemming
van de Rijksinspectie.
Schoolgeld Volgens Rijksregeling.
Aanvang lessen in de tweede helft van augustus.
Duur
1 a 2 jaar, afhankelijk van de
vooropleiding.
8,per kalendermaand.
Cursusgeld
Aanvang lessen
voor ALLE
opleidingen in de tweede helft van augustus.
erme
dagr en donderdagavond van 19.00-22.00 uur.
Inschrijving is nu reeds mogelijk.
Waldeck Pyrmontkade 5, tel. 33.55.01 van maandag
t/m vrijdag tussen 9.00 en 16.00 uur en 's-avonds na
telefonische afspraak.
Inschrijving Is nu reeds mogelijk.
