Werkgevers oorzaak van
uit de pan rijzende WAO
dichtbij i rnÉ
j
Commentaar Bedrijven nemen geen risico - 'kneusjes' vissen achter het net
Verschillen in
inkomens (1)
Verschillen in
inkomens (2)
Verschillen in
inkomens (3)
Rotterdam rolt
"gokhuizen op
Rol van invalide
velen opgedrongen
Dorp voor 300
gehandicapten
in Zoeterwoude
het weer
Bakoven
weerrapporten
Strandverwachting
'pomp' houdt auto op afstand
helmensafe
steenvrucht
aanbeveling
TROUW/KWARTET VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1975
BINNENLAND
Bij de discussies over de vraag of in
ons land wel sprake is van een eerlij
ke verdeling van de nationale koek, of
anders gezegd van lonen en inkomens,
wordt het steeds weer als een ernstige
handicap gevoeld dat het beschikbare
cijfermateriaal nogal verouderd is.
Het is dan ook een kleine verrassing
dat het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek (CBS) in samenwerking met het
ministerie van financiën een voorlopig
overzicht over 1972 heeft gepubli
ceerd, terwijl de meest recente gevens
van 1967 waren.
Met name omdat het materiaal nog
verder bewerkt moet worden moet
men terughoudend zijn bij het trekken
van vergaande en gedetaillerde conclu
sies. Toch is een enkele opmerking
mogelijk. Het is verheugend te kunnen
constateren dat de inkomensverhou
dingen tussen de laagste en de hoogste
niet verder uit elkaar zijn gegroeid. Er
is, zoals uit de gegevens blijkt, zelfs
sprake van een geringe verkleining
van de verschillen. De indruk bestaat
dat dit in de eerste plaats komt omdat
de opeenvolgende kabinetten gelukkig
(iets) meer oog hebben voor de reële
noden' van de man die drie hoog
achter moet wonen' dan voor de
1088 Nederlanders met ieder een bru
to inkomen van meer dan vijf honderd
gulden, per jaar die ogenschijnlijk
zwaar gebukt gaan onder de infla-
tiezorgen.
Nu kan men opmerken dat deze zeer
rijke groep van 1088 vaderlanders nog
niet eens een half procent uitmaakt
van alle belastingsplichtigen met een
inkomen boven de tienduizend gulden.
Eveneens is het juist dat een niet
onbelangrijk deel van de bruto inko
mens door de fiscus wordt wegbelast.
En het is ook waar als beweerd
wordt, dat de inkomensverhoudingen
in ons land in vergelijking met de
ongeveer tien andere zeer rijke landen
nog niet zo gek zijn. Men heeft verder
gelijk als erop gewezen wordt dat
deze gegevens van 1972 zijn en dat
we sedertdien de goede kant verder
zijn uitgegaan. In 1973 immers boek
ten de minimumloontrekkers een voor
uitgang van iets meer dan vier procent
en de AOW-ers zelfs acht procent, en
in 1974 is het bestaan voor deze in
belangrijke mate achtergestelde groe
pen reeël gelukkig nog meer wat verbe
terd.
Het zijn opmerkingen die op zichzelf
wel juist zijn maar die toch niet de
kern van het probleem raken.
Een samenleving waarin de een een
formidabel inkomen weet te bemachti
gen in vergelijking met en dikwijls ten
koste van de ander, is vatbaar voor
ernstige kritiek. En met de ander
bedoelen wij bijvoorbeeld niet alleen
dc groep middenstanders die ondanks
vele overuren beneden het minimum
loon blijft. Minstens zo erg is dat de
gesignaleerde misstanden voor een
groot deel berusten op de armoede
van onze medemens in de arme lan
den waar men niet eens weet wat
statistieken zijn.
De vraag moet gesteld worden: kan
op korte termijn een samenleving wor
den gebouwd waarin zulke forse inko
mensverschillen zijn uitgebannen? Een
samenleving bijvoorbeeld zoals minis
ter Boersma die voor ogen heeft,
waarin de netto inkomens aan de top
driemaal het minimum zijn. Wij vre
ten van niet, want wij zijn, enkele
goeden buiten beschouwing gelaten,
van nature erg egoïstisch, al ontken
nen wij dat heftig. Het proces van
beïnvloeden zal op grote weerstanden
stuiten, heeft Boersma destijds gezegd.
En daarin hééft hij gelijk. Bovendien
is de macht van de overheid beperkt.
Dat mag de regering evenwel niet
verhinderen alles te doen wat wel in
haar macht ligt. Dat betekent dat zij
er zorgvuldig op toe zal moeten zien
dat elke te nemen maatregel die direct
of indirect te maken heeft met de inko
mens en loonsontwikkeling in de eer
ste plaats ten goede komt aan hen die
nauwelijks één sport van de maat
schappelijke ladder hebben beklom
men.
door Johan van Workum
?el<
een onzer verslaggevers
kin rotte:
een p0l
>p?'
titii
ra ru
pojals
nifl
:org
pg*
ïRDAM De Rotterdamse
>rK tie heeft- samen met de dienst
^bijzondere wetten en de officier van
lustitie, acht Rotterdamse gokhuizen
Jpgerold. Eerder waren er al inval
len gedaan in twee speelgelegenhe-
len- Met deze grootscheepse actie is
]et leeuwendeel van de in Rotter-
lam werkende gokgelegenheden ver
wenen.
JePamiddels hebben twee eigenaars
■"■"van gokhuizen die gezien worden
de belangrijkste verdachten
itl^g^n dat zij de organisatoren
«Men van speelgelegenheden. Zij
"bben bekend dat zij de voornaam-
'aandeelhouders' van de clubs
zljn en dat twee eerder aangehouden
herdachten slechts 'katvangers' wa
ren.
DEN HAAG De werkgevers en hun verbonden, VNO en NCW, maken zich ernstig zorgen over de
WAO. Deze wet op de arbeidsongeschiktheid garandeert blijvend arbeidsongeschikte werknemers
dat hun inkomen met niet meer dan twintig procent terugvalt. In 1967 werd de WAO ingevoerd.
Sindsdien doet zich een soort explosie van het aantal WAO-trekkers voor. In 1968 waren er 163.000,
in '73 waren het er 290.000 en dit jaar zal hun aantal naar verwachting aanzwellen tot 350.000. Al
die mensen krijgen hun uitkering van het geld van de premies, die door loontrekkenden en werk
gevers moet worden betaald.
betaald. Want we hebben nu een
maal als gemeenschap met zijn al
len besloten dat het sociaal onaan
vaardbaar is om medemensen zon
der enig inkomen aan de kant te
De premie gaat dan ook naar ver
houding de lucht in. Toen de wet
werd gemaakt in de jaren zestig,
werd gedacht dat de premie gelei
delijk zou oplopen tot uiteindelijk
rond drie procent van het loon. In
1972 was de premie echter al 5,4
procent. Dit jaar is ze niet minder
dan 9,2 procent, en serieuze des
kundigen, die hun gedachten even
laten gaan, hebben het ad over een
WAO-premie van dertien tot vijf
tien procent voordat 1980 is be
reikt. Waar moet dat heen, hoe zal
dat gaan, waar komen al die ar
beidsongeschikten vandaan?
Nu was het kabinet van plan medio
volgend jaar de WAO-voorziening
aan te vullen met een 'algemene
arbeidsongeschiktheidswet', de
AAW, waardoor ook zelfstandigen -
boeren, middenstand - een inko
mensgarantie hebben voor het ge
val ze arbeidsongeschikt worden.
De werkgevers, verenigd in VNO en
NCW, willen uitstel uitstel van deze
AAW. Zij vrzen datdie ondenemin-
gen bezwijken wanneer ze behalve
de schijnbaar bodemloze WAO-put
ook nog een AAW-put moeten zien
te vullen. De werkgevers willen
eerst een wijziging in de wet Die
moet het mogelijk maken een deel
van de wassende stroom WAO'ers
weer kwijt te raken door herplaat
sing in het produktieproces.
Aangepaste baan
Een werknemer die volledig arbeid
songeschikt is geworden, krijgt een
WAO-uitkering van tachtig procent
van het loon dat hij zou verdienen
als hij aan het werk had kunnen
blijven. Veel WAO'ers kunnen ech
ter nog best wel enig werk verrcih-
ten, zij zijn niet totaal arbeidson
geschikt. Een werknemer die bij
voorbeeld 25 procent arbeidsonge
schikt is gekurd. krijgt dan ook in
principe een kwart van de uitke
ring bij volledige ongeschiktheid.
Om toch aan een volledig loon te
komen, moet zo iemand dan een
aangepaste of gedeeltelijke baan
zien te vinden.
In de praktijk blijkt dat echter
vrijwel onmogelijk. De bedrijven
nemen kennelijk liever geen enkel
risico. Vooral in een tijd als nu,
wanneer er door het grote aantal
werklozen volop keus is, vissen de
kneusjes' steeds achter het net.
Daarom laat de WAO in artikel 21
toe dat een gedeeltelijk arbeidson
geschikte toch een volledige uitke
ring krijgt zo lang hij geen passend
nieuw werk heeft kunnen vinden.
In de praktijk komt het erop neer
dat iemand maar meteen volledig
arbeidsongeschikt wordt gekeurd,
wanneer de verwachting Is dat hij
toch geen werk meer zal kunnen
vinden. Het is nu al zo ver dat
negen van de tien mensen die in
de WAO komen, volledig worden
afgekeurd voor werken. Zij krijgen
bericht thuis dat ze volledig invali
de zijn verklaard.
'Gedwongen' invalide
Deze WAO'ers vaak nog tot veel
werk - ook in het produktieproces -
in 6taat, zullen zo goed als zeker
nimmer meer een baan krijgen. De
rol van invalide is hun opgedron
gen. Zij gaan zich er van lieverlee
naar gedragen. Veel van deze WA
O'ers zouden misschien na bij - of
omschaling of revalidatie weer vol
ledig arbeidsgeschikt verklaard
kunnen worden. Dan zouden ze
weer een normale baan kunnen
zoeken, zij het niet eenzelfde als ze
vroeger hadden. Maar het volledig
invalide verklaard zijn werkt sterk
remmend op hun lust om nog wat
te ondernemen. Alleen de taaie
vechters zullen zich niet onmiddel
lijk neerleggen bij het feit dat zij
afgedankt zijn, uitgestoten uit de
zichzelf zaligmaken achtende ge
meenschap van de economisch pro
ducerenden. De WAO is een fuik.
Alleen door te overlijden of 65 jaar
te worden, kom je in de praktijk er
nog uit.
De werkgevers vrezen dat de AAW
eenzelfde ontwikkeling zal laten
zien als daarin dezelfde regeleingen
gaan werken als in de WAO. Daar
om willen de werkgevers de rege
ling van artikel 21 veranderen.
Zij willen slechts WAO-uatkeringen
verstrekt zien naar de mate waarin
iemand arbeidsongeschikt is. Wie
vervolgens niet in staat is aange
past werk te vinden, zou dan aan
vullend een soort werkloosheid
stoeslag moeten krijgen. Dan ge
niet hij toch een volledige uitke
ring. De toeslag is tijdelijk. Ze
moet elke vijf jaar worden ver
nieuwd, Dan kan gekeken worden
of de WAO'ers wel voldoende zijn
best heeft gedaan om weer aan de
slag te komen. WAO'ers die door
omscholing weer voor een nieuwe
baan volledig geschikt zijn verkl
aard, zouden uit de WAO moeten
worden overgeheveld naar de wer
kloosheidsvoorzieningen. Aldus het
voorstel van de werkgevers voor
een nieuwe opzet van WAO en
AAW.
Tolerantie
Het werkgeversvoorstel is zeker de
moeite van het overwegen waard.
Toch gaat het voorbij aan de ker
noorzaak van de WAO-explosie. Die
is dat de bedrijven - het produktie
proces in het algemeen - te veel
eist van de werkende mens. Bedrij
ven zijn geen filantropische instel
ling, heet het dan. Wie niet goed
meer kan meekomen, raakt vroeg
of Iaat - maar tegenwoordig steeds
vroeger - uitgerangeerd. Rationali
saties, besparing van arbeidskosten,
reorganisaties: de WAOis vaaksen
uitkomst o salarlposten wijt te ra
ken.
Het is bekend dat de WAO vaak fun
geert als vervroegd pensioen. Een
wat oudere werknemer die bij voor
beeld het tempo niet gemakkelijk
kan volhouden en daardoor rem
mend werkt op zijn medewerkers
'produktiviteitsverlies'zou vol
gens de bedrijfsleiding eigenlijk
beter kunnen worden vervangen. Er
wordt dan eens rustig gepraat met
de man. Die lijkt op het eerste
gezicht een afvloeiing naar de WA-
O, met behoud van een redelijk
inkomen, best aanlokkelijk. Maar
na verloop van tijd zit de WAO'er
met zijn maatschappelijke vereen
zaming.
Psychisch
Bijna een kwart van de nieuwe
WAO-gevallen betreft werknemers
met psychische of psycliisch-sociale
klachten. Dat kan duiden op een
doldraaiende samenleving, waarin
de mensen hun persoonlijke pro
blemen niet meer aankunnen. Het
kan ook erop dudde dat het werk
diignen van de mensen eist die niet
zonder meer zijn op te brengen.
Door betere werkomstandigheden
en verandering van taak-samen
stelling (groter beroep doen op de
eigen verantwoordelij klieid van de
werker) kunnen de bedrijven daar
aan stellig veel verb teren.
Maar er zal vooral veel gedaan
moeten worden aan het gebrek aan
tolerantie van het produktieproces.
Juist nu de arbeidskosten zo hoog
zijn opgelopen lijkt de noodzaak
om een redelijk rendement te blij
ven halen ertoe te ledden dat de
kwaliteitseisen aan de werknemers
tot in het absurde opgeschroefd
worden.
WAO'ers komen er dan al helemaal
niet meer aan te pas. Niemand
durft nog het risico te nemen van
een salarispost die misschien niet
de maximale produktiviteit ople
vert. 'Eens een kneus, altijd een
kneus' lijkt het nieuwe spreek
woord. Niet op de laatste plaats de
overheid zelf maakt zich hieraan
schuldig. Bij vrijwel geen bedrijf is
de medische keuring voor een vaste
baan zó uitgebreid, en de werkgever
zo genadeloos als er ook maar iets
hapert aan de kandidaat. En wie
ooit in. zijn leven voor een paar
weken is opgenomen geweest in
een psychiatrisch ziekenhuis, wordt
voor de rest van zijn leven achter
volgd door grote problemen, bij
voorbeeld bij verlenging van het
rijbewijs. Tenzij men de wet over
treedt en overheidsinstanties valse
inlichtingen geeft. Hetgeen goed
mogelijk is en dan ook veel ge
beurt.
Kortzichtig
Bedrijfs-economisch gezien Is de
reactie van de werkgevers tegeno
ver nit voor de volle honderd pro
cent capabele werknemers erg kort
zichtig. Hetzelfde geldt trouwens
voor diepte-investeringen om sala
ris posten kwijt te raken. Op het
eerste gezicht levert dat financieël
voordeel. Maar de buiten de deur
gezette of gehouden werknemers
moeten niettemin toch worden uit-
Onhenroepelijk krijgen de onderne
mingen dan ook de rekening gepre
senteerd voor hun rationalisaties,
diepte-investeringen, arbeidsuit-
stoot en hoge-eisen-stellerij. En
wel in de vorm van uit de pan
rijzende premies voor sociale las
ten. En aangezien die premies wor
den geheven over de loonkosten,
heeft de kortzichtige bedrijfsleiding
dan weer extra reden om nog ver
der te rationaliseren en nog hogere
produktivLteiLt te verlangen van het
personeel.
Dit kan maar tot één ding leiden:
tot een samenleving waarin een
select groepje supermensen van het
soort van de Amerikaanse maanrei-
zigers zich genoodzaakt ziet om te
gen een betrekkelijk meerloon zich
tot het uiterste in te spannen. Tot
ze er uiteindelijk bij neervallen, en
zich ingelijfd zien bij het grote
leger arbeidsongeschikten dat ge
dwongen langs de kant zit toe te
kijken hoe het groepeje uitslovers
voor hen de uitkeringscenten bij
eikaar verdient.
Plannen op papier rond:
Van een onzer verslaggevers
ZOETERWOUDE Het Haagse ar
chitectenbureau Prent en Landman
heeft in opdracht van de stichting
Gemiva in Gouda een dirp voor
geestelijk minder validen ontwor
pen, dat op een terrein aan de rand
van het dorp Zoeterwoude is gepro
jecteerd.
Het plan, waarin plaats Is voor
uiteindelijk ruim driehonderd vol
wassenen en kinderen, is opgezet in
de vorm van een woongemeen
schap, ongeveer identiek aan Het
Dorp in Arnhem. De ziekenhui
scommissie heeft zich positief uit
gelaten over het plan, dat op papier
gereed is. In het programma van
eisen voor de bouw vah dit project
staat dat de toekomstige bewoners
gebruik kunnen gaan maken van
de in het dorp reeds aanwezige
voorzieningen, zoals zwembad, win
kels en scholen. Het doel daarvan
is: trachten de integratie met de
'gewone' maatschappij te bevorder
en.
Het nieuwe dorp zal ook open moe
ten staan voor de bevolking van
Zoeterwoude, die bijvoorbeeld ge
bruik kan gaan maken van de
sportvoorzieningen en de kerkzaal.
De stichting Gemina wacht nog op
goedkeuring van het ministerie van
volksgezondheid om met de bouw
te kunnen beginnen. De totale
bouwtijd is geschat op ruim twee
jaar. De kosten zullen rond 25 mil
joen gulden zijn. De bouw zal bij
goedkeuring van de plannen wor
den uitgevoerd door Olco Holland
Beheer bv uit Utrecht, een dochte
ronderneming van de Verenigde
Bedrijven Nederhorst.
Van ome weerkundige medewerker
Europa leek gisteren wel één grote
bakoven. Met uitzondering van Ier
land, IJsland, en de westkust van
Noorwegen stond het weer overal
in het teken van de hittegolf. Na
een kort regen- en onweersinter
mezzo ligt ook Engeland weer volop
in de race. Het weerbureau in Lon
den boekte 32.2 graden Celsius, de
hoogste temperatuur daar ooit se
dert het begin van de waarnemin
gen in 1900 waargenomen. Het tot
dusver geldende record was van
1961. Op de vliegvelden Heathrow en
Gatwick werd 33 gr. C. bereikt.
Eerder in de week ivas plaatselijk
in zuid-Engeland al 34 gr. C. geme
ten. Ook in Nederland ging het
Spaans toe. De Bilt en Eelde kwa
men tot 33 gr. C. Een even hoge
waarde als op Majorca. Amsterdam,
Rotterdam en Maastricht sloten af
op 32 gr. C. Marken en Den Helder
31 gr. C. In Amersfoort werd 33.2
gr. C. geregistreerd. Nog wat losse
flodders: Polen plaatselijk 30 gr. C.
Valencia 34, Stockholm 35. Valla-
dolid 36 en Madrid 38 gr. C. In
Spanje nam de hitte weer toe: Se-
villa gistermiddag 42 gr C. cn
plaats dat eens tegenover Reykja
vik met 13 gr. C.
Wat wij nu zeggen is gebaseerd op
onze eigen waarnemingen in de
Friese zuidoosthoek. Niet uit chau
vinisme, maar omdat de meest ac
tuele temperaturen tot in tiende
graden nauwkeurig van Gorredijk
beschikbaar zijn. Naar menselijke
berekening wordt hier vandaag de
vijfde tropische dag van 30 gr. C. of
warmer waargenomen. Een derge
lijk lange reeks zeer dagen is uniek
sedert de ongekend hete en droge
zomer van 1911. Destijds boekte de
stad Groningen twee series tropi
sche dagen: één van vijf en één
van zes, de laatste van 9 tot 14
augustus. Over die gerenommeerde
zomer waarin het vee in de rood-
verbrandde weiden geen drinken
meer vinden en vrij veel mensen
stierven door zonnesteek hébben
Weerrapporten van gisteren 7 uur, maxi
mum temperaturen en neerslag 719 u.
Amsterdam onbewolkt 32 0
De Bilt onbewolkt 33 0
Deelen onbewolkt 32 0
Eelde onbewolkt 33 0
Eindhoven onbewolkt 33 0
Den Helder onbewolkt 31 0
Luctath. R'dam onbewolkt 32 0
Twente onbewolkt 32 0
Vlisslngen onbewolkt 31 0
Zuid Limburg onbewolkt 32 0
Aberdeen licht bewolkt 26 0
Athene halt bewolkt 30 5
Barcelona zwaar bewolkt 30 0
Berlijn onbewolkt 31 0
Bordeaux onbewolkt 34 0
Brussel onbewolkt 33 0
Frankfort onbewolkt 32 0
Genève zwaar bewolkt 30 0
Helsinki zwaar bewolkt 26 0
Innsbrtlck zwaar bewolkt 28 7
Kopenhagen onbewolkt 30 0
Lissabon onbewolkt 31 0
Locarno onbewolkt 29 0
Londen licht bewolkt 33 0
Luxemburg onbewolkt 31 0
Madrid zwaar bewolkt 38 O
Malaga licht bewolkt 34 0
Mallorca licht bewolkt 33 0
München licht bewolkt 27 0
Nice zwaar bewolkt 29 0
Oslo onbewolkt 32 0
Parlj3 licht bewolkt 35 0
Rome half bewolkt 30 0
Split zwaar bewolkt 31 0
Stockholm onbewolkt 35 0
Wenen onweer 27 0
Zürlch onbewolkt 30 0
Casa Blanca half bewolkt 29 0
Istanboel onbewolkt 28 0
Las Palmas onbewolkt 26 0
Tel Avlv onbewolkt 29 0
Tunis onbewolkt35 0
oudere lezers in deze rubriek eerder
al eens hun zegje gezegd.
Of de huidige zomer ook tot zo iets
groots zal uitgroeien? We durven
het niet te zeggen. Wanneerechter
de hogedrukblokkade even effectief
blijkt als nu (een stabiel maximum
van Scandinavië tot noord-Italië),
kan het erin zitten dat het warme
of zeer warme weer op het conti
nent de zomer in grote lijnen uit-
duurt en wij dus ook in september
de nodige warmte over ons heen
zullen zien en voelen golven. De
barometers op de Azoren staan op
het ogenblik vrij laag met circa 1020
millibar. De kans dat het weer tij
dens het komende week-end on-
weersachtiger wordt, het eerst in
Frankrijk en later ook de kant van
de lage landen op, is iets groter
geworden nu een trogvormige uitlo
per langzaam vorderingen in ooste
lijke richting maakt in de Golf van
Biscaye. Gisteravond om zeven uur
werd er onweer gepijld in noord-
Spanje, zuid-Frankrijk, Zwitser
land, zuidoost-Duitsland en plaat
selijk in Oostenrijk. Onze THP-200
(onweersverklikker) sloeg wat ster
ker uit dan woensdagavond. Rege
nen deed het gisteren ook in de
Poolse Karpaten, plaatselijk 8 mil
limeter. Het aantal zonnevlekken
groeide donderdagavond tot 176.
Vandaag hetzelfde zonnige strand
weer. Eerst warm tot zeer warm,
dacrna kans op een verkoelend zee
windje. Verdere vooruitzichten: ook
zaterdag aan zee zeer warn..
weinig verandering^ •T
/aaVT 1
33 J
3-* \s.
/3Q
ANP/KNMI Irl
ïoö W <i
HOOGWATER voor 9 augustus 1975
Vlisslngen: 2.85-15.18; Haringvlletslulzen:
4.35-17.01; Rotterdam: 5.52-17.54; Schcve-
nlngen: 4.00-16.30: IJmulden: 4.34-17.04;
Den Helder: 9.25-22 04; Harllngen: 11.22-
0.00; Delfzijl: 1.05-13.12.
onder redactie van loes smil
'Kunt u wat vlugger schrijven, agent, zjj moet over tien minu
ten r\j-examen doen
Je fietst door een smalle straat
en een auto passeert je zo rake
lings dat je van schrik haast
tegen een medefietser opvliegt
of gelijk maar de goot in. schiet.
Schrik op schrik en dan nog
totaal onnodig, want met heel
eenvoudige hulpmiddelen kun
nen zulke situaties voorkomen
worden. Maar dergelijke hulp
middelen kennen we hier nog
niet.
In Denemarken wel, weet de
Amsterdammer Jaap van Veen,
net terug uit dat land. Van een
goeie vakantie neem je wat mee
en dat heeft Van Veen letterlijk
gedaan: hij heeft een op een
dun fietspompje lijkend appa
raat bij zich, dat met een klem
metje aan de bagagedrager van
z'n fiets vastgemaakt is. Een
uiterst simpele, witte plastic
staaf van een centimeter of
veertig, die situaties als rake
lings gepasseerd worden beslist
voorkomt. De staaf is haaks op
de bagagedrager bevestigd en
steekt dus een heel stuk uit in
de richting van het verkeer. Aan
het uiteinde is een oranje plas
tic vlaggetje bevestigd met een
reflecterend vlakje in het mid
den. Opvallend genoeg dus en de
automobilist die een fietser met
opzij zo'n obstakel wil passeren,
zal zich wel twee keer bedenken
voordat hij er te dichtbij komt.
Gebeurt dat toch, dan is er voor
de fietser weinig gevaar: aan
het uiteinde van de staaf zit een
buigzaam metalen gedeelte dat
er voor zorgt dat de staaf met
elke aanraking meeveert. Ergens
blijven haken ts er dus niet bij.
Gebruik je 'm niet, dan zet je
het uitsteeksel met een bijbeho
rend haakje in de lengte van de
bagagedrager vast, zodat nie
mand er last van heeft.
'De helft van de Denen fietst
met zo'n ding rond', zegt Jaap
van Veen, die er met enige
moeite zelf één op de kop getikt
heeft. Op het eiland Funenwa-
ren ze helemaal uitverkocht.
'Voetgangers beveiligen zich ook.
Voor hen zijn er reflecterende
stukjes plastic, die ze met een
veiligheidsspeld of een touwtje
op hun rug kunnen vastmaken;
die worden vooral veel op bui
tenwegen gebruikt. Ik heb trou
wens toch de indruk dat ze in
Denemarken veel verder zijn op
het gebied van de verkeersveilig
heid dan hier. Je zal daar nooit
in donker tegen een puinbak,
zo'n container, op kunnen rijden
of lopen; daar zijn ze verplicht
er een rood lampje aan te han
gen. Wat dat betreft kan Neder
land nog veel van de Denen
leren'.
Zijn 'fietspomp' gebruikt hij nu
in Amsterdam en ook daar werkt
het systeem uitstekend, vindt
hij. 'Ik heb er nog geen reacties
op gehad, maar ik merk wel dat
de auto's verderaf blijven. In
Denemarken heb ik er een gul
den of zeven voor betaald en als
ze 'm hier zouden produceren,
hoeft ie naar mijn idee ook niet
duurder dan een stevig kabelslot
te zijn'.
De afstand tussen fiets en auto
is precies dezelfde als de lengte
van de witte staaf met het oran
je vlaggetje, dat in Denemarken
passerende auto's op veilige af
stand van fietsers houdt. Tot nu
toe is er in ons land pas één
fietser die zich op deze manier
beschermt tegen risico's in het
verkeer (zie ook 'staaf houdt au
to op afstand').
brandewij n vooral te drinken,
omdat dat 'vrouwen mooier en
mannen zo moedig als een tij
ger' ou maken. 'Het is haast niet
te geloven dat een dergelijk
lyrisch pleidooi voor het regel
matig drinken van alcohol kan
verschijnen in een tijd waarin
artsen, de openbare mening en
wetgevers de handen ineenslaan
in de strijd tegen alcoholisme en
drankreclame', zegt Kommunist
en voegt er aan toe dat de man
die dankzij herhaaldelijke dron
kenschap zo moedig als een tij
ger wordt, nog geboren moet
worden. De vrouw die daar mooi
van wordt, trouwens ook.
Helmen zijn weliswaar erg goed
en veilig voor motor- en brom
fietsberijders, onhandig zijn ze
ook. Mensen die er op brommer
of motor op uit trekken voor een
strand- of boswandeling of een
bezoek aan pretparken en ande
re recreatie-instellingen waar
geen garderobejuffrouw klaar
staat om op de spullen te pas
sen, moeten de hele dag met
zo'n ding rondzeulen. Want je
voertuig kun je op slot zetten of
stallen, maer een helmenstalling
vind je nergens. Ouwehands die
renpark in Rhenen heeft daar
(vermoedelijk als eerste) iets op
bedacht: een bezoeker die op
zijn tweewielig gemotoriseerd
voertuig naar het park komt,
kan haar of zijn helm bij de
ingang opbergen. Daar staat nu
speciale helm-safeloketten,
waardoor de bezitter van zo'n
hoofddeksel rustig de hele dag
kan wandelen met alleen een
loketsleuteltje op zak.
Veertig jaar geleden was een
toen 36-jarige Spaanse vrouw al
acht maanden in verwachting,
toen artsen vaststelden dat het
zwangerschapsproces zich buiten
de baarmoeder aan het voltrek
ken was. Het ziekenhuis In de
stad Teruel beschikte destijds
niet over de technische appara
tuur om de vrouw te opereren
de aenrtsen besloten maar een
poosje af te wachten in de hoop
dat zich intussen een natuurlijke
oplossing zou aandienen. Omdat
de patiënte na verloop van tijd
geen enkele klacht meer had,
Lieten ze het maar zo. Kort gele
den kreeg dezelfde vrouw, nu 76
jaar, hevige buikkrampen. Ze
werd in hetzelfde ziekenhuis on
derzocht en daar bleek dat ze al
veertig jaar min of meer 'zwan
ger' was. want de inmiddels ver
steende vrucht zat nog steeds op
z'n plaats. Het ziekenhuis, dat
nu wel over de noodzakelijke
faciliteiten beschikt, heeft haar
een kosteloze operatie aangebo
den. maar de vrouw wil daar op
haar leeftijd niet meer aan. Dit
alles meldt een Spaans persbu
reau op gezag van de genees
heer-directeur van het zieken
huis in Teruel.
Het in de Sowjet-republiek Ar
menië verschijnende partijblad
Kommunist heeft de distilleerde
rij van Armenië's nationale
brandewijn beschuldigd van on
verantwoordelijk gedrag: de pro
ducenten hadden in een adver
tentie de lezers aanbevolen die
