'Niet te somber eken over militaire druk op natuur' Theodorakis: geen partij maar een cultuurbeweging Gelderse gemeenten moeten eerder hun rekeningen sturen Acht jaar geëist tegen man die vrouw doodde en haar daarna inmetselde Groningse burgemeester noemt protesten tegen verkeersplan voorbarig Staatssecretaris: De Posbak na een mooi weekend is ook niet alles Versnelde aanleg schermschietbanen Begroting wordt anders niet behandeld Acht maanden en tbr voor moordpoging Afscheid burgemeester Amersfoort 27 augustus Zonder stropdas Na vergeefse kandidatuur in Griekenland Verdachte: Ik handelde in opwelling Standwerkers: We komen niet meer op Bossche markt Meisje verdronken in kanaa! Ruzie Eindhovens huis in de menie gezet Uitmoording door de Spanjaarden in Oudewater herdacht Roofoverval op Chinees in Utrecht H10 TROUW/KWARTET VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1975 BINNENLAND P6/H11 Van een onzer verslaggevers ARNHEM - 'Ik heb het idee dat militair gebruik van de ruimte soms al te somber wordt voorgesteld- Het is niet zo dat Defensie al tijd natuur-verminkend bezig is-' Dat antwoordde staatssecretaris mr. A. Stemerdink (Defensie) op vragen van de provinciaal voor lichtingsambtenaar H. Grootveld. Het interview over de weer actuele problematiek legeroefeningen - re creatie - natuurbescherming is af gedrukt in het gisteren verschenen augustusnummer van 'Gelderland IngCDOUWÜ Nu' De heer Stemerdink: Laat zes honderd militairen eens twee we ken in de natuur kamperen en ga daarna eens kijken hoe ze het ge bied hebben achtergelaten. Het is interessant om dat te vergelijken met de toestand op een even inten sief gebruikt gedeelte van de Pos- bank na een mooi weekend'. Harskamp tot oefenterrein niet, de Oirchotse Hei niet en ook Ter Apel werdtegengehouden De staatssecretaris zegt de druk van de oefenterreinen op het na tuurgebied zeker wel te zien maar er niet zeker van te zijn of militai re ontruiming, gevolgd door be schikbaarstelling voor recreanten wel zo'n goede uitwerking heeft, wanneer alleen op natuurbehoud wordt gelet. Een provinciaal beleid voor militai re objecten is er volgens hem nog niet. Wat Gelderland betreft, hoopt hij dat het niet alleen is: niet hier, maar elders'. 'Elders' is een plaats waar niemand commissaris der ko ningin of burgemeester wil zijn'. Gelderland zal volgens hem tot een redelijke afweging van belangen moeten komen en alles eens op een rijtje dienen te zetten. Defensie is aan het inventariseren, maar een overzicht van de mogelijkheden en onmogelijkheden is er op dit mo ment nog niet. Het Kuinderbos ging niet door, de omvorming van De heer Grootveld had een inter view met staatssecretaris Stemer dink, omdat bij het streekplan voor de Veluwe de zware militaire druk op dit gebied onverbloemd naar voren is gekomen (zestig procent van de defensie-activiteiten speelt zich daar af). Een hoofddoelstelling van het streekplan, waarbij de be volking inspraak heeft, betreft de stringente bescherming van natuur en landschap. Op de vraag of in Gelderland schermschietbanen worden aange legd, die 'ingebouwd' worden tussen aarden wallen en minder ruimte vragen, omdat het omliggende ter rein niet nodig is voor de veilig heid, antwoordt staatssecretaris Ste merdink: 'Wij hebben een heel programma voor de toekomst. Daar staan als Gelderse plaatsen op: Schaarsbergen, Apeldoorn. Nijme gen, Gorssel en Harderwijk. Wan neer we ze daar realiseren, is onge veer zevenhonderd hectare te win nen voor recreatie. Bekeken wordt of geld is te vinden voor versnelde aanleg. Ik ben dat aan het door praten met staatssecretaris. Meyer. De kosten van een 'ingekuilde' baan zijn twee a drie miljoen gul den'. Voor de schietterreinen Harskamp Mr. A. Stemerdink en Oldebroek. grote complexen, zijn volgens de heer Stemerdink geen alternatieven te vinden. 'Tenzij er in en buiten Europa mogelijkheden komen; daar zoeken wij naar. Ca nada is misschien een land waar we wat zouden kunnen doen. Het Duitse leger oefent daar al'. Geen grote oefenterreinen Hoewel het ook ln deze tijd niet alleen de computer Is, die een eventuele oorlog zou 'sturen', zegt de staatssecretaris niet te geloven in grote oefenterreinen. ^Hij wil een zinnige discussie over het beleid in hoofdlijnen, zoals aangegeven in het hoofdstuk ruimtelijke ordening van de defensienota. In de tussen tijd wenst hij niet met grote claims te komen voor nieuwe terreinen. De oefening Big Ferrow heeft hem in die mening gesterkt. Het bleek dat de grote manoeuvres van het Nederlandse leger goed liepen, maar het kleine werk liet te wen sen over, en dat houdt, geen ver band met het ontbreken van grote oefenterreinen. 'Als je dat weet', aldus mr. Stemerdink in 'Gelder land nu', 'dan wil ik wel waterdicht aangetoond zien bij eventuele wensen van landmacht dat er meer terrein nodig is. Anders maak ik me politiek niet sterk voor uit breidingen'. De heer Stemerdink die ook nog opmerkte dat in deze kabinetsperi ode een discussie moet beginnen over het militair en recreatief ge bruik van de ruimte en de natuur, - ziet het «er niet in zitten dat de militaire activiteiten nog worden geïntensiveerd. Twee oorzaken: De mechanisatie van het Nederlandse leger kan niet verder toenemen, want alles rijdt al. En voorts is bij de nieuwe inzichten inzake defensie te verwachten dat de paraatheid van de landmacht zal verminderen. Van een onzer verslaggevers ARNHEM Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben de ge meenten per brief laten weten dat zij hun (voorlopig door de raad vastgestelde) rekeningen eerder zullen moeten insturen omdat 'Arnhem' anders hun begroting niet in behandeling neemt. Het gaat hier overigens niet alleen om een Gelders probleem, want ook* in andere provincies komen de gemeenterekeningen mondjesmaat binnen. Bij de laatste begrotingsbehande ling heeft minister De Gaay Fort man van binnenlandse zaken er ook nog op gewezen dat de inzen ding van financiële gegevens aan het Centraal Bureau voor de Statis tiek een steeds grotere achterstand laat zien (in uitzonderlijke gevallen zijn de gemeenterekeningen over de midden zestiger jaren nog niet binnen). Gedeputeerde Staten van Gelder land zeggen van oordeel te zijn dat het onaanvaardbaar is dat door het ontbreken van gemeente- en be- drijfsrekeningen onvoldoende in zicht in de begrotingspositie kan worden verkregen en dat daardoor bovendien het budgetrecht van de raad wordt aangetast. 'De reke- neing is immers te beschouwen als het sluitstuk van het over elk jaar gevoerde beheer: als het stuk waar in uw college en de raad als hoofd der gemeente verantwoording af legt aan dat beheer'. Stok achter deur Om geleidelijk aan verbetering ln de situatie te krijgen, hebben Ge deputeerde Staten een stok achter de deur geplaatst. Zij besloten dat de gemeente begrotingen-1976 niet ter griffie zullen worden behandeld tenzij zij door de raad voorlopig vastgestelde rekeningen voor het dienstjaar 1971 voor 1 januari 1976 hebben ontvangen. De rekeningen over 1972 willen zij voot 1 juli 1976 binnenhebben. De begroting-1977 zal niet op het provinciehuis wor den behandeld indiend de rekenin gen over 1973 niet voor 1 januari 1977 in Arnhem zijn 'Ons streven is erop gericht', zeg gen GS. 'de situatie te bereiken, die geldt voor de zogenaamde gerr.een- te-12-gemeenten, namelijk dat bin nen twee jaar na het sluiten van de dienst de door de raad voorlopig vastgestelde rekening aan ons moet zijn ingezonden'. Spuigaten Van een verslaggever GRONINGEN De rechtbank te Groningen heeft de twintig-jarige schoonmaker M. W. uit Groningen wegens poging tot moord veroor deeld tot een gevangenisstraf van acht maanden met aftrek van voor arrest en onvoorwaardelijke ter be schikkingstelling van de regering. Verdachte had 28 januari de 34- jarige H. Tammeling. uit Gronin gen met éen bijl bewerkt. Het slachtoffer werd door een buurman badend in het bloed gevonden. Tammeling heeft een maand In co ma gelegen en zal zijn verdere le ven niet meer kunnen spreken en zwaar gehandicapt blijven. De rechtbank achtte W tijdens zijn daad vrijwel geheel ontoereke ningsvatbaar. Het motief van de verdachte om Tammeling te doden was het feit dat hij van de drugs afwilde, die Tammeling hem leverde. Twee we ken geleden zei verdachte tijdens de rechtzitting dat Tammeling slechte kwaliteit percetine verkocht voor een veel te hoge prijs. Het duurde tot 24 februari voor de Gro ninger politie W. kon aanhouden in een kraakpand ln de binnenstad. Hij verkeerde toen nog in de ver onderstelling dat Tammeling aan zijn verwondingen was bezweken. Een functionaris van de Vereniging van de Nederlandse Gemeenten verklaarde desgevraagd 'dat het in derdaad soms de spuigaten uit loopt'. De 1971-gren§, die Gedepu teerde Staten van Gelderland in eerste instantie stellen is tamelijk veilig. Het gros van de gemeenten is wel wat verder. In elke circulai re. die van de regering uitgaat mét betrekking tot de gemeentefond suitkeringen, komt wel een zinnetje voor in de geest van 'schiet nu eens op'. 'Het leven is turbulent', zei men bij de Verenging van Nederlandse Ge meenten. 'Vaak geeft men ook op het gemeentehuis de voorrang aan actualiteiten boven zaken uit het verleden. Soms is echter de perso neelsbezetting ook onvoldoende. Intussen kan de afdeling Gelder land van de Verenging van Neder landse Gemeenten plannen voor het oprichten van een 'hulpdienst' voor het samenstellen van rekenin gen ten gerieve van ggemeenten met minder dan 6000 inwoners niet uitvoeren omdat een onderzoek bij deze gemeenten onvoldoende resul taat opleverde. Mocbt er deson danks belangstelling voor een der gelijk instituut bestaan, ook in ge meenten met meer inwoners, dan wil de provincie, zo heeft Y DE GEMEENTEN LATEN WETEN. ZO- MOGELYK WEL BEMIDDELING VERLENEN. Van een verslaggever AMERSFOORT De gemeenteraad van Amersfoort neemt op 27 augus tus afscheid van burgemeester dr. M. Troostwijk, die met ingang van 1 september wordt benoemd tot lid van de Raad van State Dr. Troost wijk. die voor de PvdA zitting heeft in de Eerste Kamer, is vier jaar burgemeester van Amersfoort ge weest. Daarvoor was hij hoogleraar en gemeentesecretaris van Gronin gen. Zelfs de Londense politieman mag het ln deze dagen zonder stropdas doen en twee knoopjes van hun overhemd loshouden. Dan moet het toch ook in Engeland wel goed heet zjjn. ATHENE De Griekse componist Mikis Theodorakis, sinds zijn jeugd een overtuigd communist en een fel bestrijder van het vorig jaar verdwenen dictatoriale militaire bewind in zijn land, gelooft niet meer in partijen. Teleurgesteld verklaarde hij on langs dat hij de partijpolitiek heeft opgegeven en dat hij van nu af een nieuwe vredes- en cultuurbeweging gaat organiseren die de Griekse cultuur zal uitdragen naar de gewo ne man. vooral de boeren en de jeugd op het platteland. Tegen nazi's Mikis Theodorakis 'Mijn beweging zal onafhankelijk van elke politieke Ideologie zijn en zij zal een beslissende rol gaan spelen in het politieke en sociale leven van alle dag in Griekenland', zo verklaarde de schepper van tal rijke liederen waarin armoede, on recht en onderdrukking worden ge hekeld. 'De relaties tussen de kun stenaars en het volk zullen veran deren en onze maatschappij zal een Van een verslaggever ROTTERDAM Acht jaar gevangenisstraf is gisteren in Rotter dam geëist tegen de 37-jarige Portugees Tiburcio L., die in mei van dit jaar zijn vrouw had gedood en haar daarna had ingemetseld in de vloer van de douchecel. De officier van justitie mr. W. A. de Saint Aulaire, noemde het misdrijf van L. 'moord'- Dit zei hij op grond van het feit dat de verdachte al een week tevo ren zand. stenen en cement had gekocht en een paar dagen later nog eens een afvoèrrooster. De of ficier wilde wel rekening houden met enige verzachtende omstandig heden. L. zou door zijn vrouw vrij wel voortdurend vernederd en be lasterd zijn. Tiburcio L.. afkomstig van de Kaap-Verdische eilanden, kwam in 1969 naar Nederland. Hij ging wer ken in Rotterdam, eerst in een horecabedrijf en later in een me- taalfabrlek. In 1970 leerde hij Joa na Delgado, een landgenote, ken nen. Howel hij in Cabo Verde al een vrouw had (eigenlijk een con cubine), bij wie hij vijf kinderen had gekregen, trouwde Tiburcio met Joana. Een jaar ging het goed tussen deze twee. maar toedn be gonnen de moeilijkheden. Joana verdacht haar man ervan, dat hij weer nauwe relaties had aangeknoopt met Olivia, zijn ex- vrouw. Zij begon hem het leven zuur te' maken. Tiburcio werd uit het echtelijk bed verbannen enlater mocht hij zelfs niet meer in de huiskamer komen. Hij moest zijn heil zoeken op de zolderkamer. Ook begon Joana haar man zwart te maken bij zijn vrienden. Hij zou te weinig huishoudgeld ^fdragen en de kinderbijslag er waren inmiddels twee^ kinderen geboren sturen naar Olivia. 'Goed huisvader' Op de zitting ontkende de verdach te deze aantijgingen. Hij zou een goede huisvader zijn geweest, wat door de officier van justitie werd beaamd. Wel gaf hij toe regelmatig geld naar Ólivia te hebben overge maakt. 'Omdat ik mij moreel ver plicht voelde voor mijn kinderen in Cabo Verde te zorgen'. Bovendien zou Joanna daar nimmer enig be zwaar tegen hebben gemaakt. Door de houding van zijn vrouw was Tiburcio. vertelde hij, zo 'ver nederd en beschaamd' gaan voelen, dat er volgens hem op de een of andere manier een einde moest ko men aan het huwelijk. Echtschei ding kwam niet in aanmerking, omdat Joana daar niets voor voel de. Toen was bij hem 'inhet klein' de gedachte opgekomen om zijn vrouw te doden. Doordat er geen eind kwam aan het geruzie het zou zelfs zijn verergerd groeide het moordplan. Hij kwam op het idee om het lijk te verbergen onder een nieuwe vloer in de douchecel. Zand. stenen, cement en een af- voerroost'er kocht hij in de stad. aldus Tiburcio. Hoe het' ook zij. Titlurcio gebruikte zijn inkopen wel bij het verbergen van het lijk van Joana. In de nacht van 3 op 4 mei. na weer een ruzie, bracht hij haar om. Hij kneep haar keel' dicht, sleepte haar naar de douchecel en maakte daar het 'kar wei' af door Joana tot tweemaal toe met een mes in e hals te steken. Vervolgens construeerde hij met behulp van latten een bergplaats voor het lijk, waarover en waar omheen hij cement stortte. Deson danks beweerde Tiburcio voor de rechtbank, da thet doden van zijn vrouw geen weloverwogen daad was geweest. Hij zou gehandeld hebben in een vlaag van plotselinge woede. 'Als ze rustig ln bed zou hebben gelegen en mij niet had uitgeschol den. dan was er niets gebeurd'. De bewering van Tiburcio. dat hij gehandeld had in een opwelling, was voor zijn raadsman, mr. P. H. Veling. reden om de beschuldiging 'moord" aan te vechten. Hij vond dat L. veroordeeld zou moeten wor den wegens 'doodslag'. 'Hij heeft inderdaad voorbereidingen getrof fen, maar zijn besluit was niet definitief'. Uitspraak op 21 augus tus. intellectueel dynamisme krijgen', aldus Theodorakis. Theodorakis, die op 29 juli 50 jaar werd is als jongeling al communist geworden toen hij zich aansloot bij het Griekse bevrijdingsfront dat tijdens de tweede oorlog de Nazi's bevocht. Hij werd lp 1967 gearres teerd en door de militaire junta, die in dat jaar de macht in Athene greep, naar Frankrijk uitgewezen. In 1972 brak hij -voor korte tijd met het communisme, maar toen vorig jaar de democratie in Griekenland hersteld werd stelde hij zich in Piraeus kandidaat voor de, commu nistische partij. Tot veler verba zing en tot zijn eigen teleurstelling behaalde hij echter géén parle mentszetel. De verbittering van Theodorakis vloeit kennelijk voort uit het feit dat hij bij zijn pogin gen in het parlement te komen niet door de leiding van de com munistische partij werd gesteund. Deze had blijkbaar geen behoefte aan een uitgesproken individualist als Mikis Theodorakis. 'Ik geloof niet langer in partijen en personen die zichzelf boven de massa plaatsen. Ik zou mij niet willen opofferen voor een systeem als het Russische', zegt Theodora kis. zijn verbittering over het feit dat men hem niet waardevol genoeg voor de functie van volksvertegen woordiger achtte, nauwelijks ver bergend. De componist gaat sindsdien uit van de overtuiging dat jonge men sen hunkeren naar culturele idea len en intellectuele zelfverwezenlij king. 'Zij weten dat er geen natio nale politieke hergeboorte kan Plaatsvinden zonder een culturele wederopstanding', zegt hij. Centra De beweging die Theodorakis in gedachten heeft zal culturele centra in de dorpen oprichten en concer ten en andere culturele activiteiten zoals de vorming van dorpsbiblio theken organiseren. Hij maakte niet duidelijk hoe dit allemaal gefi nancierd zal worden en wie zijn idee steunen. 'Ik geloof niet langer dat commu nisten en andere politieke bewegin gen het volk naar vrijheid en de mocratie kunnen leiden. Als een volk eenmaal vrijheid en democra tie is gegeven moet het die ook kunnen beleven en mag het niet gebukt gaan onder het paternalis tisch systeem van een enkele partij. Men hoeft ons niet te vertellen wat en hoe we iets moeten 'Wij willen geen van bovenaf geleide, maar een echte democratie', zo verdedigt Theodorakis zijn nieuwe overtui ging. De componist wijdt niet al zijn tijd aan zijn nieuwe b »e?ing. Hij werkt nog steeds intensief aan de muziek. Momenteel is hij bezig met de repetities van 'canto .general', zijn Jongste werk, dat geschreven is op gedichten van de Chileense dichter Pablo Neruda. Van een onzer verslaggevers GRONINGEN De felle kritiek van een groot aantal organisaties op het verkeerscirculatieplan van Groningen is nogal voorbarig, meent burgemeester H. Buiter. Het gaat ten eerste nog maar om een ambtelijk stuk. B. en W. moeten bovendien de beleidsbeslissing nog nemen. Dat zal nog wel even duren, omdat er allerlei alterna tieven in worden genoemd. Van een verslaggever DEN BOSCH De standwerkers op markten hebben ln een brief aan het Bossche gemeentebestuur laten weten dat zij zich op de markt in Den Bosch niet op hun plaats voe len. en dat zij in verband met het voor hen onprettige werkklimaat ;deze markt niet meer zullen aan doen. De bond van Nederlandse stand werkers heeft in een brief aan we thouder mr. G. Verkuylen, dringend om een onderhoud gevraagd. In de ze brief wijst de bond erop, dat de plaatsen die op de Bossche markt aan standwerkers worden aangebo den. niet m overeenstemming zijn met de eisen van hun leden, ja zelfs bijzonder slecht moeten wor den genoemd. Men hoopt door middel van een gesprek met de wethouder voor marktzaken, zo spoedig mogelijk een oplossing voor dit probleem te kunnen vinden. Van een verslaggever APELDOORN De vijftienjarige Frederlca Strijker lilt Apeldoorn is verdronken in het kanaal tussen Apeldoorn en Zwolle. Het meisje zwom bij een o-vn door het voor de' scheepvaart niet meer gebruikte kanaal. Zij werd door een sterke stroming ln een lange duiker onder de dam -doorgezogen. Van een verslaggever EINDHOVEN Onbekenden heb ben gisternacht een huis in de Wil lem de Bruynlean in Eindhoven met rode menie besmeurd. De be woners zijn met vakantie en wor den pas zondag terugverwacht. Een deel van de voorgevel de voordeur, het tuinhek en de oprit moesten het ontgelden. Een motief ls vol gens de politie niet bekend. "Maar die dingen hadden niet di rect te maken met het willen do den van Joana. Ik was allang van plan om de douche te verfraaien', Van een verslaggever OUDEWATER In Oudewater ls het feit herdacht, dat op 7 augustus 1975 de Spaanse legers meer dan driekwart van de Qudewaterse be volking uitmoordden, omdat deze gekozen had voor de Prins van Oranje. In de Grote of St. Michaelskerk werd een herdenkingsdienst gehou den. Gastspreker prof. dr. I. A. Die penhorst. rector-magnlficus van de Vrije Universiteit in Amsterdam, stelde het begrip vrijheid aan de orde en vergeleek de leefomstan digheden van vroeger en nu. Ook gjng hij in op de vraag of onze vrijheid nu wel zoveel groter is dan die ln de middeleeuwen. Het is de bedoeling begin oktober een voorstel aan de raad voor te leggen. De berichtgeving over het ambtelijke plan, waarvan delèn zijn uitgelekt, noemde de heer Bui ter eenzijdig. Verder verbazen hem de reacties. 'Men kan toch moeilijk verrast zijn over het auto-arm ma ken van de Grote Markt, het zoveel mogelijk bevorderen van het open baar vervoer -en het treffen van betere regelingen voor de fiets. Die voornemens zijn allang besproken'. Zoals we gisteren berichtten, heb ben de middenstanders ln GroninT 'gen verzet aangetekend en hebben verscheidene organisaties protestte legrammen verzonden. De Politie heeft al eerder te kennen gegeven geen verantwoordelijkheid te willen dragen voor het plan van de werk groep. Het verkeerscirculatieplan van Groningen moet worden inge past in de doelstellingennota van wethouder drs. Max van den Berg. waarover in Groningen altijd al veel politieke herrie is geweest. De wethouder betreurt het dat de politie zich al publiekelijk heeft uitgesproken nog voordat B. en W. de zaak hebben afgerond. Overigens heeft de politie verklaard dat, als het plan tegen haar zin toch wordt uitgevoerd, er toch loyale medewer king zal worden gegeven aan de uitvoering. Eerste fase B. en W. hebben gisteren ln ee- neerste bespreking van het plan, besloten de aanvankelijke doelstel ling (bevorderen van fiets-, bus- en voetgangersvoorzieningen en het volledig verwijderen van het door gaande verkeer) te handhaven. Het gaat om een erste fase. Aan de hand van de. resultaten daarvan in de praktijk zullen in latere stadia de andere fasen worden uitgewerkt. Volgende colleges van B. en W. zijn vrij in een eigen interpreatie daar van, zei gisteren wthouder Max van den Berg. De wethouder zei gisteravond dat met met name het verwijderen van het doorgaande verkeer (dus het verkeer dat niet pers in de bin nenstad hoeft te zijn) mogelijkhe den opent voor andere activiteiten in die binnenstad. Belangrijk on derdeel van het plan is voorts ook: de koppeling van het stads- en regionale openbare vervoer. De re latie tussen het 6tadshart en de omgeving wordt daardoor aanzien lijk verbeterd. Wel is het zo dat de auto voor een belangrijk deel zo veel mpgelijk uit de binnenstad wordt geweerd maar dat heeft aldus de wethouder altijd al in de bedoe ling gelegen en dat was ook be kend. Van een verslaggever UTRECHT Vier gewapende Chi nezen van omstreeks twintig Jaar hebben gisternacht de 59-Jarige Chinees Hinch Wang Chlh ln zijn woning ln Utrecht, overvallen en beroofd van zeker drieduizend gul den De heer Wang zat voor zijn woning, toen de mannen hem naar binnen trokken. Daar werden wang en enkele andere Chinezen die ln de kamer een dobbelspel speelden met messen en met een pistool bdreigd.. De overvallers pakten de speelgelden van de tafel en uit de slaapkamer van de heer Wang na men ze drieduizend gulden mee.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 11