Premier Gandhi wil
wet wijzigen om
straf te ontlopen
Koerdische leiding vertrouwt
verzoenend gebaar Irak niet
Israël en VS weer
dichter bij elkaar
Philippijnen willen
relaties met Moskou
Troika bestuurt nu
Comoren-eilanden
Koperrijk Bougainville
wil onafhankelijk worden
Losgeld
gevraagd
voor Hof fa
Marcos spoedig naar Sowjet-Unie
Weer toenadering tot Frankrijk
Japanse premier
Miki praat met
Ford over Korea
Duizenden blanken
voor snel vertrek
in Angola betogen
Strijdbare groepen blijven vrijheidsideaal trouw
DINSDAG 5 AUGUSTUS 1975
BUITENLAND 7
I NEW DELHI (Reuter, UPI, AP) De Indiase regering van premier Indira Gandhi heeft bij het
j parlement een wetsontwerp ingediend tot zodanige wijziging van de kieswet met terugwerkende
kracht, dat de punten waarop de premier door een hooggerechtshof schuldig is bevonden, niet meer
strafbaar zijn.
I Het ontwerp wordt vandaag nog in
beide huizen van het parlement be-
handeld en de uitslag van de stem
ming zal zeker in het voordeel van
mevrouw Gandhi uitvallen omdat
baar regerende Congrespartij er
een meerderheid heeft. Bovendien
I zit een groot, deel van de leiders
van de oppositie in de gevangenis
i en worden de vergaderingen door
de nog overgebleven oppositielei
ders geboycot. Waanemers zien de-
I ze nieuwe maatregel als de belan
grijkste sinds de afkondiging vart
de noodtoestand en achten de posi
tie van de premier sterker dan ooit.
Als het parlement de wetswijziging
heeft goedgekeurd wordt het voor
het oppergerechtshof, waarbij me
vrouw Gandhi in beroep is gegaan
tegen haar veroordeling, overbodig
om de zaak nog verder af te hande
len. Premier Gandihi was in beroep
gegaan tegen de uitspraak van het
hooggerechtshof van Allahabad
I waar zij wegens corrupte verkie
zingspraktijken veroordeeld werd
tot het niet meer mogen bekleden
van openbare functies gedurende
zes jaar. Hangende haar beroep
kreeg zij toestemming premier te
blijven.
Inmiddels was er in het land grote
onrust ontstaan en mevrouw Gand-
INDIRA GANDHI
hi kondigde de noodtoestand af en
liet leden van de oppositie arreste
ren (naar schatting zijn 25000
mensen gevangen genomen) om
een campagne voor haar aftreden
te vermijden. Volgens het Ameri
kaanse weekblad Newsweek zijn de
nog overgebleven politieke tegen
standers van mevrouw Gandhi on
dergronds gaan werken om een
verzetsbeweging te vormen tegen
wat zij haar dictatuur noemen. Zij
zouden voornamelijk via kleine ac
tiegroepen werken en illegale lite
ratuur verspreiden, stakingen orga
niseren en campagnes van burger
lijke ongehoorzaamheid proberen
op te zetten.
Volgens één van de voorstellen van
de wetswijziging mogen de werk
zaamheden die ambtenaren in
functie verrichten tijdens een ver
kiezingscampagne niet meer wor
den beschouwd als illegale hulp aan
kandidaat. Volgens- een ander voor
stel moeten rechtbanken afgaan op
informatie van de regering wan
neer deze verklaart dat een bepaal
de ambtenaar is afgetreden om aan
een politieke campagne te kunnen
deelnemen. Als deze wetswijzigin
gen met terugwerkende kracht wor
den aangenomen (en dat gebeurt
vrijwel zeker) kan mevrouw Gandhi
niet meer worden veroordeeld op
grond van het feit dat zij tijdens
haar campagne gebruik heeft ge
maakt van de diensten van ambte
naren in functie.
JERUZALEM. BEIROET (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse
regering heeft Israëlische functionarissen uitgenodigd naar Wash
ington te komen om te praten over het verzoek van Jeruzalem
om nieuwe militaire en economische hulp.
De Amerikaanse president Ford in gesprek met zijn Joegoslavische
ambtgenoot Tito.
MANILLA (Reuter, AP) De Philippijnse regering hoopt over
twee maanden diplomatieke betrekkingen aan te gaan met de
Sowjet-Unie, zo heeft de minister van buitenlandse zaken van de
Phlippijnen, Carlos Romulo gisteren bekendgemaakt.
j MORONI (Reuter, UPI) Een driemanschap ondpr leiding van
prins Said Mohammed Jaffar, een voormalig lid van de Franse se-
naat, heeft de macht over de Komoren-eilanden overgenomen, na-
I dat zondag zonder bloedvergieten een einde was gemaakt aan het
bewind van president Achmed Abdallah.
Volgens bronnen in de hoofdstad
Mailla zal president Ferdinand
Marcos eind augustus een bezoek
brengen aan Moskou Romulo zei
dat de herwaardering in het Philip
pijnse buitenlandse beleid niet al
leen verband houdt met de nieuwe
realiteit in de Zuidoost-Aziatische
wereld, ontstaan na de Amerikaan
se aftocht uit Indo-China, maar
ook met de nieuwe Philippijnse be
langstelling voor nauwere banden
met het oostblok. Manilla onder
houdt reeds betrekkingen met Roe
menië. Tsjecho-Slowakije en Bulga
rije. In juni werden er betrekkin
gen geopend met de Chinese Volks
republiek
van Singapore gisteren nog de ar
restatie bekend van vijf personen
die leden zouden zijn van de verbo
den communistische partij van Ma
leisië. Bij de arrestatie zijn ook een
hoeveelheid wapens en 30Q grana
ten in beslag genomen.
Volgens diplomatieke bronnen in
Jeruzalem is de Israëlische regering
bijzonder ingenomen met d euitno-
diging en zal zij een 'zware' com
missie naar Washington sturen.
Waarnemers zien in de uitnodiging
een aanzienlijke verbetering van de
betrekkingen tussen de VS en Is
raël. De Israëliërs hebben zich de
afgelopen maanden onder sterke
pressie van de VS gevoeld om meer
concessies aan Egypte te doen. In
maart van dit Jaar werd de Ameri
kaanse hulp aan Israël bevroren,
-nadat Henry Kissingers vredesiniti
atieven voor het Midden-Oosten
mislukten.
In Jeruzalem werd er druk gespecu
leerd over de vraag of de uitnodi
ging het resultaat is van de moge
lijke vooruitgang die zou kunnen
zijn geboekt in de besprekingen
rond het Sinaï-akkoord met Egypte.
De commissie die in Washington
gaat praten staat onder leiding van
Siincha Dinitz de Israëlische am
bassadeur in Washington. Israël
heeft nog een verzoe klopen van 2.5
miljard dollar aan militaire en an
dere hulp voor het begrotingsjaar
1976. .President Ford heeft gistera
vond in het vliegtuig dat hem van
Belgrado naar Washington bracht
gepraat met Herman Eilts, de Ame
rikaanse ambassadeur in Cairo. De
ze heeft hem ingelicht over de
meest recente contacten met presi
dent Anwar Sadat van Egypte.
Vandaag heeft minister van buiten
landse zaken Kissinger een onder
houd met de Israëlische ambassa
deur Dinitz.
Belgrado
De andere leden van het drieman
schap zijn Ali Sodliih, de leider van
de coup, en dr. Said Bacar Touqud,
de leider van de 'democratische
volksvergaderingspartlj' die een be
kende pold/taeke figuur op de eilan
den is. Verwacht wordt dat de troi
ka zal streven naar eenheid tussen
eenheid tussen de vier eilanden en
de vier eilanden en naar nauwere
banden met Frankrijk.
De nieuwe leiders deden een beroep
op alle politieke groeperingen, deèl
te nemen aan de vorming van een
bestuursraad, waarvan het de eerste
taak zal zijn een grondwet op te
stellen. Naar Soilih zei, zal de raad
vertegenwoordigers van alle opvat
tingen omvatten, waaronder die
van de 'Udzima-partij' van de afge
zette president Abdallah en de 'ma-
horads-beweging' die het zuidelijke
eiland Mayotte Frans wil houden.
In Moroni, de hoofdplaats, was het
gisteren rustig. Er was weinig ver
keer, voornamelijk als gevolg van
wegversperringen waar jonge ei
landbewoners de voorbijgangers
controleerden. Deze wachtposten
beschikten over machinepistolen en
andere wapens. Sinds de staats
greep waarbij ongeveer 50 leden
van het 'verenigde nationale front'
(FNU), een brede oppositiebewe
ging onder leiding van Soilih, de
kazernes van de plaatselijke politie
hadden bezet, bleven de regerings
bureaus gesloten. Volgens de nieu
we leiders kan het werk vandaag of
morgen worden hervat.
De coup was bedoeld om een een
zijdige onaf hankeli jkheddsverkla- •-
ring van het bewind van president
Abdallah ongedaan te maken. De
nieuwe machthebbers willen de
banden met Parijs juist handhaven.
In de Franse hoofdstad verklaarde de
staatssecretaris voor de overzeese
gebieden, Oliver Stirn, dat de
staatsgreep een binnenlandse kwes
tie van de Komoren was. Hij zei
dat de Franse regering niet gekant
is tegen de eenheid van de betrok
ken eilanden, mits een dergelijk
besluit unaniem wordt genomen.
'Je kunt een land onafhankelijk
heid geven, maar geen eenheid',
aldus StLrn in een vraaggesprek
voor de Franse televisie.
December vorig jaar werd op de
eilanden een stemming gehouden
over het een eeuw oude koloniale
bestuur over de Komoren, waar on
geveer 290 duizend mensen wonen.
De 37 duizend bewoners van May
otte overwegend christenen van
een andere etnische afkomst als de
islamieten van de andere eilanden
stemenden voor het merendeel
vóór het behoud van de band met
Frankrijk. In de rest van de eilan
dengroep stemde 95 procent vóór
onafhankelijkheid. Toen Frankrijk
na de stemming de zaak op zijn
beloop liet verklaarden de Komoren
zich drie weken geleden onafhan
kelijk en sloten zich aan bij de
Organisatie voor Afrikaanse Een
heid (OAE). Deze ontwikkeling is
nu door de staatsgreep omgebogen.
WASHINGTON (AFP) Premier
Takeo Miki van Japan is gisteren in
Washington aangekomen voor een
Verschillende Zuidaziatische landen bezoek van drie dagen. Naar men ver
wacht zullen kwesties als Japans-
Amerikaanse veiligheidsregelingen
en de ontwikkeling op het schierei
land Korea de voornaamste onder
werpen zijn bij zijn besprekingen
met president Ford en diens minis
ter van buitenlandse zaken Kissin
ger. Het is het eerste officiële be
zoek dat Miki aan het buitenland
brengt sinds hij eind vorig jaar aan
de macht kwam.
zijn hard bezig zich aan te
aan de nieuwe realiteit in dat deel
van de wereld. Onlangs lieten de
Thaise premier Koekrit Pramoj en
president Marcos van de Philippij
nen nog weten voorstanders te zijn
van een geleidelijke opheffing van
de Zuid-Oost-Aziatische Verdrag
sorganisatie (ZOAVO). De Thaise
minister va, n buitenlandse zaken,
Chatichai Choonhavan, die gisteren
iil Nieuw Zeeland (ook lid van de
ZOAVO) aankwam, herhaalde dit
standpunt nog eens. De minister
zei dat Thailand niet langer deel
wil hebben aan enig militair pact
en dat het vreedzaam en neutraal
met zijn buren wil samen leven.
Een recent bezoek aan China had
hem ervan overtuigd, zo zei Choon
havan, dat Thailand wat dit aan
gaat geen moeilijkheden van de
Chinezen zou ondervinden. Thai
land, de Philippijnen, Singapore en
Maleisië, met Indonesië ,id van de
ASEAN, de Associatie van Zuid-
Oost-Aziatische landen, zijn enigs
zins bevreesd voor Chineze steun
aan de in hun landen opererende
ondergrondse communistische be
wegingen. Zo maakte de regering
President Ford heeft gisteren alle
partijen in het Midden-Oosten nog
eens opgeroepen gematigdheid en
soepelheid te betrachten en mee te
werken aan het bereiken van een
regeling. Ford zei dit nadat hij in
Belgrado bijna twee uur had ge
sproken met zijn Joegoslavische
collega Tito. President Tito, die
voortdurend kritisch heeft gedaan
tegenover Israël en zondagavond
nog opriep tot terugtrekking van de
Israëlische troepen uit Bezet Ara
bisch gebied, bracht enige conster
natie teweeg door op te merken dat
de standpunten van Joegoslavië en
de Verenigde Staten over het Mid
den-Oosten 'volledig identiek zijn'.
Kissinger zei even later hierover:
'onze standpunten zijn bekend. Wij
zijn niet van mening veranderd.
CANBERRA (AFP) De overheid van het eiland Bougainville heeft be
sloten zich af te scheiden van de statenbond Papoea-Nieuw-Guinea en
per 1 september de onafhankelijkheid van het eiland uit te roepen. Op
16 september wordt Papoea-Nieuw-Guinea onafhankelijk van Australië.
Eerder had het eilandbestuur besloten een voorlopige regering te vormen,
maar dit besluit werd door de autoriteiten in Port Moresby, de hoofdplaats
van de statenbond, ongedaan gemaakt. Bougainville is zeer rijk aan. koper,
dat gewonnen wordt door een dochtermaatschappij van de onderneming
Rio Tinto. Dit koper is een van de voornaamste deviezen bronnen van
Papoea-Nieuw-Guinea.
Tito begreep wellicht onze politiek
nu beter'.
Tijdens de besprekingen tussen
Ford en Tito zijn ook mogelijke
wapenleveranties van Amerika aan
Joegoslavië aan de orde geweest.
De Verenigde Staten hebben dit
land jarenlang geen wapens gele
verd maar Belgrado zou nu van
plan zijn Amerikaans electronisch
materieel en luchtdoelraket ten aan
te schaffen.
Incident
Bij gevechten tussen een Israëli
sche patrouille en Palestijnse com
mando's in de nacht van zondag op
maandag, twee Palestijnen gevan
gen genomen. Een Palestijn en een
Israëlische commando vonden de
dood. Het incident speelde zich af
in West-Galilea. aan de Libanese
grens. Volgens het Palestijnse pers
bureau Wafa braken de gevechten
gistermorgen vroeg uit en werden
ze tot in de middag voortgezet.
Gisteren is opnieuw een groepering
uit het bestuur van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO, het
overkoepelend orgaan van de Pa
lestijnse bevrijdingsbewegingen, ge
stapt. Het is het volksfront voor de
bevrijding van Palestina algemeen
opperbevel (PELP-GC) dat de PLO
verwijt zich te laten overheersen
door rechtse elementen. Eerder al
trad het PFLP van George Ha bas j
uit het PLO-bestuur.
Volgens een bericht in het Libanese
blad As-Safir hebben Syrië en Jor
danië nu ook besloten tot samen
werking op militair gebied. Vorige
week hebben de regeringen van de
twee landen reeds aangekondigd
dat ze zouden overgaan tot nauwere
samenwerking op politiek en eco
nomisch terrein.
LOEANDA (Reuter) Duizenden
Portugese kolonisten hebben in het
centrum van de Angolese hoofdstad
Loeanda betoogd om hulp te krij
gen voor hun evacuatie. Onder het
roepen van leuzen als 'Help ons uit
Angola vertrekken' liepen ongéveer
4.000 mensen langs de consulaten
van Frankrijk, de Verenigde Staten
en Brazilië.
Zaterdag maakte de Portugese re
gering plannen bekend oor de eva
cuatie van 250.000 kolonisten naar
Portugal. In Angola is ook onrust
ontstaan over het terugroepen van
de Portugese hóge commissaris, ge
neraal Siiva Cardoso, naar Portu
gal. Volgens officiële zegslieden is
hij alleen naar Portugal voor over
leg. Silva Cardoso wordt beschouwd
als tegenstander van de radicale
stroming binnen de beweging der
strijdkrachten, en van de linkse
bevrijdingsbeweging MPLA. Zijn
taak wordt tijdelijk waargenomen
door de opperbevelhebber van het
Portugese leger in Angola, generaal
Maaido Ferrelra. FNLA en de derde
bevrijdingsbeweging Unita hebben
protest aangetekend tegen
WASHINGTON (Reuter) Van
twee kanten is losgeld gevraagd
voor de verdwenen voormalige lei
der van de Amerikaanse bond van
vrachtwagenchauffeurs, James Hof-
fa. In het eerste geval wordt 50.000
dollar (ongeveer 130.000 gulden)
gevraagd, in het tweede slechts
5000 dollar. De laatste eis be
schouwt de Amerikaanse politie
niet als serieus. Een dochter van
Hoffa vertelde dat agenten van de
FBI ln verband met de eisen leden
van de familie Hoffa had onder
vraagd.
Hoffa verdween afgelopen woens
dag toen hij in een restaurant in
een voorstad van Detroit een af
spraak had met een bekende Maffi
a-leider die een goede vriend van
hem is. Deze verklaarde later tege
nover de politie dat Hoffa niet was
komen opdagen. Familieleden van
Hoffa verzekerden echter dat hij
hen telefonisch had laten weten,
dat zijn gesprekspartner niet was
komen opdagen en dat hij daarom
naar huis kwam. De volgende dag
J trof men zijn auto leeg aan nabij
het restaurant.
Zondag had de politie in New Jer
sey een gesprek met Anthony Pro-
venzano. met wie Hoffa destijds in
de gevangenis heeft gezeten. Pro-
venzano zei dat hij de ex-vak-
bondsleider ln geen vier jaar had
gezien. Provenzano werd overigens
op de dag van de verdwijning van
Hoffa wel gesignaleerd in Detroit.
door Martin Pool
Ruim vier maanden is het geleden 19 maart van dit jaar dat
de Koerdische staf onder leiding van generaal Barzani besloot de
strijd in Noord-Irak op te geven. De 50.000 pesh-merga's, de Koer
dische partisanen, die sinds 1961 voor een volledig autonoom
Koerdistan hadden gevochten, stonden voor de keus: öf zich met
wapens en al overgeven aan de Iraakse regering, öf uitwijken naar
het buurland Perzië om er ook zonder wapens in een vluchte
lingenkamp te worden opgenomen. Voor sommigen was deze keus
tussen tweemaal onvrijheid onmogelijk: zij pleegden zelfmoord.
Er is één ding dat tot voor kort
volkomen zeker was in het Midden
Oosten: een Koerd zal zich nooit
het leven benemen. Dat er nu toch
zelfmoordgevallen zijn gerappor
teerd tekent de wanhoopssituati.
de blihde muur waarvoor deze
mensen zich zien geplaatst. Wie
bouwde deze muur: de wereld of de
Koerden zelf?
Het is heel duidelijk waarom de
oude Barzani, met, al zijn gezag en
prestige bij de Koerden, het einde
van de strijd afriep. Van Perzische
steun in de rug - financieel, econo
misch en later vooral ook militair -
kon sinds 6 maart, de dag dat de
Sjah en Saddam Hussein. Iraks
sterke tweede man, elkaar in Al
giers im de armen vielen, geen
sprake meer zijn.
Het Koerdische vrijgevochten ge
bied, wel uitgestrekt en moeilijk
toegankelijk maar zwaar gebombar
deerd en door de Iraakse blokkade
economisch verzwakt, was nu vol
komen omsingeld. Barzani zag het
niet meer zitten, de staf van zijn
Democratische Partij Koerdistan
evenmin, en tenslotte legden ook
de pesh-merga-commandanten. die
een guerrilla hadden willen volhou
den het hoofd in de schoot.
Politiek voordeel
Maar wie was de schuld? Alleen
een keizer, die, na alle beloften tot
steun, onverwacht zijn handen
van de Koerden aftrekt als hij
daarmee een groter politiek voor
deel kan krijgen? Want met het
Perzisch-Iraanse akkoord heeft de
Sjah zowel terrein gewonnen - een
veilige olievaartweg naar zee - als
zijn politieke belangen in de Perzi
sche Golf veilig gesteld. Bovenal,
en dat ls een nóg groter belang, is
nu Irak wat losgeweekt uit de
omarming van Moskou en staat het
Ba'at-bewind'in Bagdad iéts vrien
delijker tegenover een regeling met
Israël. Oud-CIA-chef Helm. thans
Amerikaans ambassadeur, had het
keurig bekeken in zijn standplaats
Teheran. Alles paste precies - al
leen de 25 miljoen Koerden in
Noord-Irak hadden het nakijken.
Voor hen geen echte vrijheid meer.
alleen een beperkte autonomie op
een beperkt gebied, zoals de Iraakse
regering hun diie al eerder had aan
geboden.
Hadden Barzani en de zijnen drft
aanbod toen. in maart 1974. moeten
aannemen? Achteraf is het gemak
kelijk hun de schuld voot een no
deloze rampzalige oorlog te geven,
en die honderdduizend Koerden,
ingenieurs, dokters, politiemannen
en militairen, die hun posities op
gaven om de partisanen-gelederen
ln de bergen te versterken voor
misleide dwazen uit te schelden.
Maar wel is zeker dat Barzani te
veel op de Perzische steun heeft
vertrouwd, dat hij er steeds meer
afhankelijk vah werd - en dat de
Sjah. toen de Koerden gingen pro
beren op eigen houtje met Bagdad
tot een vergelijk te komen, Barzani
meteen daarop liet vallen als een
baksteen.
Die klap had kunnen worden voor
komen als de Koerden, zoals ze nu
ook zelf erkennen, niet zo politiek-
naief waren geweest en tijdig an
dere bondgenoten hadden gezocht.
Maar Barzani wilde 'alle krachten
van het Koerdische volk bundelen',
en volgde daarom een behoudende
middenkoers waarbij het regiem
van de Sjah moest worden ontzien.
Nu zeggen prominente Koerden het
anders.
Socialistisch
Jalal Talabanl bijvoorbeeld, een-
vroegere topman in de partij maar
uitgestoten wegens zijn politiek ra
dicale opvattingen, staat achter een
Patriottisch Front Koerdistan dat
onlangs een manifest uitgaf: het is
solidair met de Arabische vrijheids
strijd zoals die onder meer dobr de
Palestijnen en het volk van Eritrea
wordt gevoerd, en het is duidelijk
an tl-imperialistisch, anti-Sjah en
overtuigend socialistisch. Een groep
Talabania-aanhangers zou zelfs al
met Syrische steun een guerilla in
de bergen van Noord-Irak zijn be
gonnen.
Zouden er werkelijk Koerden met
open ogen in een doorzichtig
Syrisch vangnet lopen en hulp ver
wachten van een regiem dat zèjf
Koerden vervolgt? Het is mogelijk
zolang er Koerden zijn die denken
dat ze slimmer zijn dan de rest - of
gewoon, die elke kans aangrijpen
om een geweer op te nemen tegen
de gehate regering van Bagdad.
Want laten we niet geloven dat
alles nu pais en vree is in Irak.
Natuurlijk doet de Iraakse regering
alles om de opstandige Koerden
voor zich te winnen. Alles wordt
vermeden wat op massale wraakoe
fening lijkt, alleswordt toegespitst
op herstel en wederopbouw en de
propaganda van het regiem, dat
niet door een verkozen parlement
en een vrije pers wordt gehinderd,
doet de rest. Een journalist die
toestemming krijgt er te reizen,
een missie van de Wereldraad van
Kerken op inspectie toer in Noord-
Irak, zij zullen geen opvangkampen
zien, geen executies, geen deporta
ties. Vrede en rust heersen overal.
Maar wat te denken van berichten,
afkomstig van Iraakse officials en
Koerdische functionarissen, over
ongeveer tweehonderd executies in
gevangenissen en daarbuiten, over
massale deportaties van Koerdische
gezinnen waarna Arabische boeren
hun huizen en gronden overne
men? Het zouden valse geruchten
kunnen zijn - als de namen van de
terechtgestelden niet precies klop
ten. als de dorpen waarheen de
gezinnen gevoerd worden niet
nauwkeurig bekend waren, als het
niet directe familieleden betrof.
Trouwens, het zou het Iraakse re
giem. berucht om zijn executies en
deportaties zelfs in eigen kring
sinds zijn greep naar de macht in
1968, nu opeens als een lam zo hef
zijn geworden?
Overwicht
Het lijkt eT eerder op, dat de
Iraakse regering haar greep op het
Koerdengebied wil versterken door
de gevaarlijke elementen onscha
delijk te maken en in dié gebieden
die voor haar olie-economie essen
tieel zijn - de Koerdische regio's
Sinjar. Kirkoek en Khaneqin - een
Arabische bevolkingsoverwicht tot
stand te brengen. Het is een beleid
Koerden, in maart voor de keus gesteld: of met wapens en al capi
tuleren voor de Iraakse regering of de wijk nemen naar het buur
land Iran.
dat al Jaren, wordt gevoerd; nu
heeft de regering vrij spel om het
door te zetten.
Het is geen wonder dat lang niet
alle Koerden die dèstijds met tien
duizenden tegelijk naar Perzië wa
ren gevlucht, na het einde van de
strijd naar hun woongebieden in
Irak zijn teruggekeerd. Want wat
betekende voor hen de aangeboden
algemene amnestie - alleen van
toepassing op Koerden die leger
en overheidsposities hadden verla
ten - of een autonomie, als ze
alleen maar deportatie konden ver
wachten? Het aantal van hen die
in Perzië sijn achtergebleven wordt
geschat - nauwkeurige getallen zijn
niet bekend - op tussen de 50.000
en 100.0000. Onder hen bevinden
zich generaal Barzani. de meeste
van zijn stafleden en een vrij grote
groep uit het kader, waaronder
honderden studenten, die hopen op
toelating in het westen om daar
een nieuw bestaan te kunnen be
ginnen.
En voor de Koerden ln Noord-Irak.
wat betekent voor hen de door de
regering geschonken autonomie?
Een grotere culturele vrijheid dan
Ln Turkije, Syrië of Perzië, dat wel.
maar de politieke ruimte ls beperkt
gebleven. In het autonoom ver
klaarde gebied - dat uiteraard on
der strikt regeringstoezicht staat -
hebben de Koerden sinds vorig jaar
oktober een eigen parlement.
Unicum
Het is een unicum in een land dat
overigens geen volksvertegenwoor
diging kent. Het telt overwegend
koerden, maar dan houdt het
sprookje op: de leden zijn door
Bagdad aangewezen en wetgevende
bevoegdheden hebben ze nog niet
uitgeoéfend. Maar wat niet is kan
komen - en misschien zal eens de
Leider-President van Irak de tijd
aangebroken achten voor herstel
van de democratie in zijn land.
Maar de strijdlustige Koerden, de
mensen die onvoorwaardelijk voor
de vrijheid hadden gekozen, willen
daarop niet wachten. Voor hen is
elk geweerschot, elk manifest, elke
politieke beweging een kans om de
nieuwe revolutie te beginnen. Ze
zijn bezeten van hun ideaal van
een Vrij Koerdistan, dat nu in
gruizels aan hun voeten ligt. Die
realiteit kunnen ze niet aanvaar
den. Ze gaan door, op zoek n*>»r
hun eigen wendend perspectief.
