'Eenzamen-telefoon' in
hele land van de grond
'Laatste oude
turfroute in
Friesland moet
blijven bestaan'
J
INSTITUUT PRAEHEP
Premie bepleit voor in
dienst nemen werkloze
jongeren tot 25 jaar
De zekerheid dat menniet vergeten wordt...
Veenkolonie Gorredijk wordt
door toeristen ontdekt
PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN
Weekend-aanbieding
van Willem
Breuker Kollektief
Wim Kan ontspannen
en in vorm terug
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1975
BINNENLAND RH6
-
JUm
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Na een jaar
experimenteren is het Neder
landse Rode rKuis eWan over
tuigd, dat de zogenaamde tele
fooncirkels levensvatbaar zijn.
De vorig jaar georganiseerde
cirkels in Apeldoorn (drie) en in
Geldermalsen, Brammen en
Emmen werken goed. 'We zijn
nu bezig in het hele land tele
fooncirkels van de grond te krij
gen', zegt mejuffrouw J. E. de
Bruijn, hoofd van het bureau
speciale activiteiten van het
Nederlandse Rode'Kruis, die op
treedt als coördinatrice van deze
kringen van eenzamen, die el
kaar telefonisch tot steun zijn.
In de brochure, die het Rode Kruis
over de telefooncirkels heeft uitge
geven, wordt het doel als volgt
omschreven: 'Mensen in staat te
stellen veel voor elkaar te beteke
nen en elkaar tot steun te zijn. De
telefoon is een Ideaal middel om
elkaar te bereiken, zonder lichame
lijke inspanning. Mensen, die hier
aan behoefte hebben, kunnen zo
contacten leggen. Redenen kunnen
zijn: ouderdom, ziekte, eenzaam
heid. Door een dagelijks telefoontje
is er die zekerheid dat men niet
vergeten wordt.'
De telefooncirkel werkt al een aan
tal jaren met succes in Zweden.
Nadat het Nederlandse Rode Kruis
de ervaringen met deze telefoon
dienst in Zweden en ook in de
Verenigde Staten had bestudeerd,
werd vorig jaar in Apeldoorn de
eerste cirkel gesticht, die bestond
uit zes personen. De cirkel wordt
aangevoerd door een leidster, die 's
morgens om tien uur begint de
eerste deelneemster op te bellen:
vervolgens belt deze de tweede, de
tweede belt weer de derde enzo
voorts, totdat de laatste de leidster
belt en de kring weer is gesloten.
Iedere deelnemer heeft dan die dag
een gesprek kunnen voeren, dat
hem of haar tot steun is geweest en
bovendien is vastgesteld dat de be
trokkene 'bij voorbeeld niet over
een vloermat is gestruikeld en ge
wond geraakt.'
Onder de leidsters van de telefoon
cirkels bevinden zich huisvrouwen,
die toch vaak aan huis gebonden
zijn, maar het prettig vinden ook
maatschappelijk bezig te zijn.
waardoor tevens de eenzaamheid
van velen wordt verlicht. Ook ge
pensioneerden of gehandicapten,
die de eenzaamheid van hun lotge
noten goed begrijpen, kunnen lei
der of leidster zijn.
Mejuffrouw De Bruijn: 'Er zijn
massa's vrouwen, die naast hun
huishoudelijk werk graag zoiets wil
len doen. Maar ze moeten zich wel
realiseren dat de telefooncirkel al
tijd moet doorgaan: in het vakan
tieseizoen, met Kerst en met Oud
en Nieuw. Ook al vertrekt een aan
tal leden van de cirkel gedurende
feestdagen, dan blijft de cirkel toch
draalen voor de thuis-gebleven le
den. Natuurlijk kan een .leidster wel
een vervangster of vervanger aan
wijzen.'
Wat is het verschil me t de SOS-
telefonische hulpdienst?
Mejuffrouw De Bruijn: T>e SOS-
dienst houdt zich bezig met duide
lijke noodgevallen, die moeten wor
den opgevangen door daarvoor ge
trainde krachten. Onze mensen
zouden dat niet aankunnen. Wel
kan er een samenwerking ontstaan
tussen de SOS-dienst en de tele
fooncirkels, waarbij de lichtere ge
vallen door de cirkels kunnen wor
den opgevangen en daaraan kun
nen gaan deelnemen, terwijl men
sen, uit een telefoonkring
duidelijk in psychische nood verke
ren zich tot de SOS-dienst kun
nen richten.'
Hoe spoort het Rode Kruis mogelij
ke deelnemers aan zo'n cirkel op
en wat voor soort mensen nemen
deel?
'We doen dat via de huisarts, de
wijkverpleegster, de kerk en de
maatschappelijk werkster of vla de
Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers.
Mensen uit alle leeftijdsgroepen en
van beide, geslachten kunnen aan
een telefooncirkel deelnemen. Het
doet er ook niet toe of ze alleenwo
nend zijn. of in een verpleeg- of
bejaardentehuis verblijven. De er
varing leert dat. We hebben overi
gens al gemerkt, dat vooral mensen
m bejaardentehuizen bijzonder
eenzaam zijn. Mensen, die de nel-
ging hebben zich te isoleren en
voo- geen prijs naar gezamenlijke
bijeenkomsten gaan zullen ook in
tehuizen eenzaam zijn'.
Mejuffrouw De Bruijn verwacht dat
het aantal kringen ^terk zal toene
men. 'Voor bejaarden en voor ge
handicapten natuurlijk helemaal
is een bezoek een hele bedoe-
een telefoontje: dagelijkse bevrijding uit de eenzaamheid
ning, terwijl een telefoontje volle- een bijeenkomst organiseren, waar
dig is aangepast aan hun situatie: de leiders en leidsters van de reeds
zo kan de tijd van telefoneren naar draaiende telefooncirkels hun erva-
behoeven worden geregeld'. Het ringen uitwisselen. Inlichtingen
komend najaar wil het Rode Kruis over de vorming van een Rode
Kruis telefooncirkel zijn te krijgen
bij: mejuffrouw J. E. de Bruijn,
Nederlandse Rode Kruis. Prinsesse-
gracht 27, tel."" 070-4695959, Den
Haag.
door Jan Sloothaak
GORREDIJK 'Veel vroegere veenkoloniën hebben aan identi
teitsverwoesting gedaan. Ze dempten de in onbruik geraakte
kanalen en vaarten in een poging om het symbool van een gehaat
verleden van armoede kwijt te raken'.
Zo verklaart pater L. M. van Ulden te Gorredijk het feit, dat veel
oude veenkoloniën in Friesland, Groningen en Drente probeerden
een andere structuur te scheppen.
Als het aan hem en aan de stich
ting 'De Ne Compagnons' ligt zal
de laatste nog n itact zijnde oude
'turfroute' door Zuidoost Friesland
blijven bestaan. Pater Van Ulden,
dde voorzitter van deze stichting is,
meent dat er nieuwe mogelijkheden
gloren voor de Opsterlandse Com
pagnonsvaart (en de daarop aan
sluitende kanalen, die samen deze
turfroute vormen)Weliswaar
neemt de vrachtvaart af. maar de
toeristen beginnen de vaak door
fraaie landschappen en dorpen voe
rende kanalan te ontdekken. Als
dat een basis blijkt te zijn om de
turfroute in stand te houden, bete
kent het tevens dat Gorredijk als
enige nog geheel in tact gebleven
veenkolonie met de oude brug
en sluis zijn vroegere gezicht
kan behouden.
Gevaar
Na de Schoterlandse en Drachtster
Compagnonsvaart dreigde ook de
Opsterlandse Compagnonvaart voor
de scheepvaart te worden gesloten.
De provincie Friesland dacht in die
richting en de betrokken gemeen
ten hadden er wel oren naar. 'Te
genwoordig betekent dat niet direct
meer dat er ook tot demping van
grote stukken kanaal wordt overge
gaan. Maar ook het sluiten voor de
scheepvaart is een gevaar. In plaats
van sluizen en bruggen legt men
dan vaak dammen aan. Elk gebruik
wordt dan onmogelijk en de kana
len worden verwaarloosd', aldus pa
ter Van Ulden.
De geschiedenis van de veenkoloni
ale kanalan is nauw verwant aan
de skut.jes. waarmee tegenwoordig
zeilwedstrijden op de Friese meren
worden gehouden om de toeristen
te vermaken. In 1630 werd begon
nen met het graven van de Opster
landse Compagnonsvaart. In 1830
werd Smilde bereikt en daarmee
aansluiting op de Drentsche Hoofd
vaart, Met schop en kruiwagen
hadden de Friezen een waterpoort
gegraven naar het oosten, uit harde
noodzaak om door middel van turf-
winning welvaart binnen te halen.
De skütsjes vervoerden de tuff.
Soms onder zeil maar heel vaak
bij tegenwind ook moeizaam
voortgetrokken.
Inmiddels is de tijd van de verve
ning echter voorbij. Het transport te
water is ook veranderd. Scheepjes
van 150 tot 200 ton zijn er nog
maar in geringe mate. De tegen
woordige 500-tonners zijn te groot
voor de turf routes van weleer. De
(ADVERTENTIE)
De in 1974 gehouden examens brachten ons 1250 geslaagde kandidaten
voor het associatie-examen
Onder deze geslaagde kandidaten bevonden zich 189 cursisten van het rayon
Den Haag.
Nieuwe cursussen opleidende voor het examen juni 1976 vangen aan
maandag 11. dinsdag 12 en donderdag 14 augustus.
lol., prosp. en inschr.' maandag t/m vrijdag van 9-5 en van 7-
ons lesgebóuw
SWEELINCKPLEIN 46 TEL. 333880*
In 1974 slaagden bij ons 2451 leerlingen, n.l. 1250 voor P D, 596 voor M.B.A.
557 voor S.P.D. en 48 voor Acc. A/C. Elke cursist ontvangt het jaarlijkse boekje
met namen en adressen van onze geslaagde cursisten.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG-De werkgeversorganisatie in de metaal, FME, wil
een premie van de regering voor werkgevers die werkloze jongeren
tot 25 jaar in dienst nemen.
Pater L. M. van Ulden: Identiteitsverwoesting
economische waarde van die kana
len is daardoor gedaald.
Breken met verleden
Dat dit leidde tot sluiting van vetl
vaarten is niet onlogisch, vindt pa
ter Van Ulden. In het kader van de
toen rondwarende 'tijdgeest' pro
beerden plaatsen als Hoogezand-
Sappemeer, Veendam, Stadskanaal,
Hoogeveen, Drachten en Surhuls-
terven voorgoed met dat veenkolo
niale verleden te breken. 'Het gek
ke is dat ik er toen zelf ook voor
was. In die tijd, aan het eind van
de zestiger jaren, woonde ik in
Drachten. Daar werd toen de
Drachtster Compagnonsvaart ge
dempt. Op een gegeven moment
begon ik te twijfelen. Je zag die
brede vlakte ontstaan tussen de
lage huisjes die vroeger aan de
vaart waren gebouwd. Drachten
Een kykje op de Opsterlandsclie Compagnonsvaart
doet nu zenuwachtige pogingen om
daar weer wat aan te doen'.
Vijf jaar geleden kwam de pater in
Gorredijk en zijn ervaring in
Drachten heeft er mede toe geleid
dat hij nu voorvechter is van be
houd van de enige kanalenroute.
die de Friese meren rechtstreeks
met Drenthe verbindt. In de stich
ting 'De Ni je Compagnonsvaart'
hebben overigens ook enkele men
sen zitting, die nog zakelijk belang
hebben bij het open houden van de
oude turfroute. naast leden van In
stellingen als plaatselijk belang. De
dorpen die in de stichting verte
genwoordigd zijn, zijn Gorredijk,
Hemrik, Donkerbroek en Appelscha.
Met allerlei andere dorpen wordt
contact onderhouden.
Om de turfroute in stand te houden
zal medewerking van de overheid
nodig zijn, ook financieel. De kana
len diienen te worden onderhouden,
er moeten iti de'' zomer constant
brug- en sluiswachters zijn. De pro
vincie Friesland zal daar warm
voor gemaakt moeten worden en
ook medewerking van de gemeen
ten is nodig. 'Bij de gemeente Op-
sterland staat men er wel positief
tegenover, geloof ik. Het gemeente
bestuur van Weststellingwerf houdt
zich wat stil. In het veTleden ls
daar al een strijd geweest 'tussen
vóór- en tegenstanders van dem
ping', zegt pater Van Ulden. Ook
organisaties als de ANWB, de vere
niging Schuttevaer e.d. tonen be
langstelling. Vólgens hem bewijzen
de cijfers dat de route steeds meer
belangstelling trekt. De meren be
ginnen vol te raken.
Waterrecreatie
Er is een ontwikkeling naar een
nieuwe categorie watersporters. De
zeilers blijven op de meren, maar
de rustige toervaarders met motor
bootjes zoeken tegenwoordig vaak
de kanalen op, die zich door een
landschap van zandruggen, bossen,
met houtwallen omzoomde welden
en langs gehuchten en dorpen slin
geren. Vorig jaar kwamen er in de
Opsterlandse Compagnonsvaart
1350 boten, tegen het jaar daarvoor
203 en ooit al eens 67. Gevaar voor
een toeristenindustrie ziet de pater
niet direct zitten. 'Een toeristen
plaats als Appelscha zal er een
extra stimulans door krijgen. De
meeste andere dorpen zijn echter
handelsplaatsen, die zich wel niet
meer zo zullen uitbreiden en waar
toerisme voor wat aan levendig
heid kan zorgen'.
In haar blad Metalektro Visie wijst
de FME op het voorbeeld van Frank
rijk. Daar heeft de regering begin
juni dergelijke premies van ten
hoogste vijfhonderd francs (drie
honderd gulden) per maand in het
vooruitzicht van de ondernemingen
gesteld. Als de werkgever de jonge
werknemer bovendien in werktijd
zelf theoretische scholing geeft, kan
de premie oplopen tot 1234 francs
(740 gulden) per maand.
Volgens de FME. één van de groot
ste ondernemersorganisaties, moet
de regering niet wachten maar nu,
voordat het nieuw schooljaar be
gint, de premies beschikbaar stellen.
Thans heeft de regering al premies
van tweehonderd gulden per maand
aan werkgevers voor het in dienst
nemen van zestienjarige jongeren,
die per Wek twee dagen verplicht
onderwijs buiten het bedrijf moe
ten volgen, en dus slechts drie da
gen per week voor hun werkgever
beschikbaar zijn.
De Franse premies worden ver
strekt voor aanstellingen van jonge
werklozen tot 30 november. De
werkgever verplicht zich de jongere
minstens een vol Jaar in dienst te
houden. De premie wordt over zes
maanden aan de werkgever uitbe
taald.
AMSTERDAM 'De sensatie van
het theaterseizoen, het beruchte,
befaamde, bejubelde Willem Breu
ker Kollektief slaat opnieuw toe in
'Prijzenslag-Weekeudaanbieding'.
Aldus de luidruchtige aankondiging
van 'een doorlopend muzikaal-thea-
tergebeuren' dat op de vrijdag- en
zaterdagavonden van 8 tot en met
30 augustus in theater de Brakke
Grond gaat plaatsvinden.
Willem Breuker en zijn medewer
kers zullen daar voor de reeds ge
kweekte kring bewonderaars, maar
ook voor wie daar nog niet toe
behoren, op de beproefde manier
van dik theaterhout muzikaal plan
ken zagen. Het wordt naar men
mag verwachten weer een specta
culair gebeuren. Wil men het volle
dig ondergaan dan moet men er
twee avonden achter elkaar van
meemaken.
Het Breuker Kollektief heeft daar
voor een lief prijsje gemaakt, want
per concert kost het. 7,50, maar in
de weekendaanbiedi'ng krijgt met
twee avonden theater niet voor 15,
niet voor twaalf, maar voor slechts
tien guldens. Men kan vantevoren
(twee dagen vooraf) kaarten halen
aan de kassa. Het spektakel zelf
begint elkj avond om 22.00 uur.
DEN HAAGWim Kan ziet de
ambtenaren van het ministerie van
financien al achter de ramen zitten
van het wat onpersoonlijke, beton
nen nieuwbouwpand naast de Ko
ninklijke Schouwburg. Of het hun
op deze plaats bevalt zal Den Haag
wel merken als ze straks met een
lang gezicht over het Korte Voor
hout lopen.
In de eerste voorstelling in de
Haagse Schouwburg na de vakantie
van zijn bekende show 'Wim Kan
alleen' had de grootmeester van
ons cabaret dergelijke grappen ver
werkt. Zijn conferences dde hij
steeds op het actuele gebeuren weet
af te stommen bleken weer bril
jant.
Volledig ontspannend en flitsend
slingerde hij zijn kritische opmer
kingen aan het adres van het kabi
net de Kon. Schouwburg in, die
volledig was uitverkocht. Dat Den
Uyl op vakantie is in Griekenland
begreep Kan niet. Was er in Sche-
veningen immers niet voldoende
ruimte met al die kale plekken?
Minister Duysenberg van financiën
heeft maar een mooie plek gekozen
voor zijn nieuwe ministerie. De re
cette van de schouwburg kan elke
avond meteen naar hem' toe. 'Dat
is wat je noemt, Innen bij de bron'.
Wat hij over de andere leden van
het kabinet zegt moet u zelf maar
gaan horen. Na afloop van zijn
onstuitbare, prikkelende woorden
stroom zegt hij dat dit alles heeft 1
gediend om het publiek een gezelli
ge avond te bezorgen. Want Kan is
Kan niet als hij zichzelf ook niet
op de korrel neemt.
Buiten de conferences was het pro
gramma gelijk gebleven, waarbij
Corry Vonk assistentie bewees in
de vorm van het Melkmeisje, het
Vrouwtje van Stavoren en in een
duet als Edith uit 'All in the fa
mily'.
Ru van Veen wist aan de vleugel
weer uitstekend op Kan's liedjes en
conferenteces in te spelen, zonder
daarbij te domineren. Kan. Corry
en deze onmisbare begeleider kre
gen er terecht een ovatie voor.
(ADVERTENTIE)
