Verzet Oeganda tegen Idi Amin Karavanen Turken zorgen voor spektakel op Bulgaarse wegen Plan tot evacuatie blanken uit Angola Communistische groep in Egypte opgerold Niet-gebonden landen akkoord over aanleg grondstoffenvoorraden Vliegtuig fabriek Lockheed omkoperij toe PLO hekelt stemgedrag Caïro Cyprus-overleg naar New York geeft Nog geen spoor van Jim Hoffa Handelsakkoord VS-Roemenië Schermutselingen in Spaanse Sahara Capucci begint hongerstaking Twee schilderijen gestolen MAANDAG 4 AUGUSTUS 1975 BUITENLAND/BINNENLAND 5 KAMPALA, LONDEN «JPI, DPA, AP) Voor het eerst sinds generaal Idi Amin vier'jaar geleden de macht overnam is nu in Oeganda een ondergronds werkende, georganiseerde oppositie tegen hem aan het licht gekomen, zo heeft een correspondent van de conservatieve Londense Sunday Telegraph meegedeeld. Diplomatieke bronnen in de Oe- gaaidese hoofdstad Kampala hebben het bestaan van een verzetsbewe ging bevestigd. Onlangs zijn in Kampala en omge ving tijdens de topconferentie van de organisatie voor Afrikaanse Ben heid (OAE) enkele bommen ont ploft, aldus de correspondent. De verzetsbeweging zou 'bevrijdiimgs- front van Oeganda' heten. De groep zou bestaan uit een paar dozijn goedopgeleide Oegandezen, waaron der een aantal militairen. Zij zou den bezig zijn volgelingen te mobi liseren om het regiem van Amin omver te werpen, dat zij verant woordelijk achten voor de dood van duizenden Oegandezen. Verder zou de beweging ontevreden zijn over het steeds schaarser worden van de levensmiddelen in het land. Vol gens de correspondent zouden al enkele leiders zijn gearresteerd. Het rerzet zou door Tanzania worden gefinancierd. Nadat de eerste bom explodeerde en een hoogspanningsmast in de buurt van Kampala verwoestte, wer den de veiligheidsmaatregelen bij het conferentiegebouw en de hotels waar de delegaties gehuisvest wa ren aanzienlijk verscherpt. Gedu rende de nacht patrouilleerden zwaar bewapende militairen in de straten van Kampala. Tijdens de conferentie werden er wapens gesto len uit een kazerne in de buurt van de hoofdstad en in conferentiekrin gen deed het gerucht de ronde: 'blijf uit de buurt van Idi Amin als hij in het openbaar verschijnt. Hij is een getekend man'. Doodgeknuppeld Aan de vooravond van de topconfe rentie van de OAE zijn in de Na- goeroe gevangenis van Kampala vijf vooraanstaande Oegandezen doodgeknuppeld, zo heeft althans gisteren het Londense weekblad The Observer gemeld. Het blad ci teerde een ooggetuige. Deze had volgens het blad verklaard dat het vijftal bestond uit Stanslaus Oku-1 rut, onderminister van openbare werken in de regering van presi dent Milton Oboto die in 1971 werd afgezet, Aloysios Okurut, een advo caat, Cirspian Ocen, secretaris van de coöperatieve unie van de Teso- starn, en twee officieren, te weten luttenant-kolonel Okurut en majoor Blasio A'Usi. Volgens de ooggetuige waren zij alle vijf afkomstig van de Teso-stam in westelijk Oeganda en waren de slachtoffers allen christe nen. President Idi Amin heeft inmiddels aangekondigd dat hij de OAE een reeds gepubliceerd rapport zal op sturen waarin hij wordt gezuiverd van alle blaam inzake massamoor den. Wel staat in het rapport dat 308 personen worden vermist. Amin kondigde het nieuws zelf aan tij dens een persconferentie in Kam pala in zijn hoedanigheid van nieu we OAE-voorzitter. Het rapport is opgesteld door een commissie van onderzoek, benoemd door Amin zelf, die onder leiding stond van opperrechter Justice Saied Khaddaffi Binnen de toch al verdeelde OAE (Tanzania, Zambia en Botswana deden niet mee in Kampala uit protest tegen het leiderschap van Amin) dreigen nog meer moeilijk heden nu de Libische leider kolonel Khadaffi de organisatie ervan be schuldigd heeft zich te laten over heersen door de Verenigde Staten. Radio-Cairo, die dit bekendmaak te, zei dat Khadaffi het dreigement had geuit toekimstige OAE-bij- eenkomsten te boycotten. CAIRO, TËL AVIV (Reuter, UPI, AP) In Egypte is een geheime communistische organisatie opgerold. De twintig leden ervan werden gearresteerd en beschuldigd van pogingen de regering omver et werpen en een ander economisch en politiek systeem te vestigen, zo is gisteren in Cairo bekendgemaakt. 'Al Ach bar' meldt dal de organisa tie banden had met de communis tische organisatie in Syrië, waarvan zaterdag in Damascus vijl leden zijn opgehangen wegens terrorisme. Het vijftal Was dinsdag ter dood veroordeeld door een Syrisch hof NICOSIA, WENEN (Reuter, UPI) De leiders van de Turkse en de Griekse gemeenschap op Cyprus hebben besloten het overleg over de status van het eiland begin septem ber in het gebouw van de Verenigde Naties in New York voort te zetten. De twee delegaties hebben vorige week in Wenen overeenstemming be reikt over de positie van de minder heden. De Turkse president Demirel heeft zaterdag verklaard dat het voor zijn land onmogelijk is een defensiever drag met de Verenigde Staten te sluiten zolang het Amerikaanse wa penembargo van kracht is. Demirel zei dat het akkoord tussen de twee landen, dat in 1969 was gesloten 'ter ziele' is. WASHINGTON (AFP) Twee maanden na het bekend worden van de omkoopaffaires bij North rop, heeft thans een andere Ameri kaanse vliegtuigbouwer, Lockheed, toegegeven steekpenningen aan functionarissen in het buitenland te hebben gegeven met het doel de verkoop van militaire vliegtuigen te bevorderen. Een woordvoerder van Lockheed heeft verklaard dat sedert 1970 minstens 22 miljoen dollar was be taald aan 'functionarissen' van ver scheidene regeringen en aan een aantal organisaties in het buiten land. Hij wilde geen namen van deze landen en organisaties noemen. Die zijn echter# wel bekend bij de se naatscommissie die een onderzoek instelt naar het geven van steek penningen door Amerikaanse on dernemingen. Deze subcommissie wil dat alle bij zonderheden over de omkoopaffaires bekendgemaakt worden. Dat is al gebeurd met soortgelijke zaken, waarbij de olie maatschappijen Gulf Oil en Exxon en de vliegtuigfabriek Northrop be trokken waren. Lockheed heeft echter laten weten zich tegen pu- blikatie van bijzonderheden te ver zetten uit vrees voor consequenties voor haar export. GENEVE (Reuter) Afgevaardig den van dertig niet-gebonden ont wikkelingslanden zijn het vorige week in Gcnève eens geworden over een plan om drie miljard dol lar te besteden aan het aanleggen van voorraden van tien belangrijke grondstoffen. De ministers van bui tenlandse zaken van de dertig lan den komen eind deze maand in de Peruaanse hoofdstad Lima bijeen om het plangoed te keuren. De ministers moeten dan een commis sie instellen die voorbereidingen gaat treffen voor een conferentie waarin het fonds formeel in het leven wordt geroepen. De UNCTAD (Wereldhandels- en ontwikkelingsconferentie van de Verenigde Naties) heeft een soort gelijk voorstel gedaan ais onderdeel van een veelomvattend programma voor stabilisering van de grondstof- fenprijzen. de inkomsten van de grondstoffenleveranciers en de aanvoer. Het plan van de UNCTAD bevindt zich echter nog in een zeer pril stadium van discussie. Boven dien gaat het er vanuit dat de industrielanden meedoen. Het pian van de niet-gebonden landen zegt hierover niets. De afgevaardigden van de niet-ge bonden landen besloten dat alle deelnemers aan het plan voor de aanleg van buffervoorraden een minimum bijdrage zullen moeten leveren. Landen die belangrijke DETROIT (UPI) De politie van Detroit heeft nog geen spoor gevon den van de verdwenen Amerikaanse vakbondsleider James Hoffa. Wel zijn tientallen tips binnengekomen over de mogelijke verblijfplaats van Hoffa. Naar aanleiding daarvan werd zaterdag een omvangrijke speurtocht gehouden in een gebied op 160 km ten zuidwesten van De troit, maar deze leverde geen re sultaat op. De autoriteiten weigeren overigens elk Commentaar en het is niet dui delijk of meer rekening wordt ge houden met ontvoering dan met moord. Hoffa's familie heeft meegedeeld geen woord te hebben vernomen van de mogelijke ontvoerdejrs. Ze hoopt dat een helderziende aanwijzingen kan geven. Hoffa, oud-voorzitter van de mach tige Amerikaanse vervoersbond, ver dween afgelopen woensdag toen hij in een restaurant in een voorstad van Detroit een afspraak had met een bekende Maffia-leider die een goede vriend van hem is. producenten van een bepaald pro- dukt zijn moeten meeer aan de op slag daarvan bijdragen dan andere landen. Landen 'die het zich kun nen veroorloven' (dus de rijke olie landen) moeten een grotere bijdra ge leveren. Het fonds moet voor een derde uit contant geld bestaan. De overige twee miljard dollar zou de vorm van aandelen of obligaties kunnen hebben. Er moet volgens de deelnemers aan de besprekingen in Genève een be herende instantie komen waarin de deelnemende landen vertegenwoor digd zijn naar gelang van produkt, grootte van hun bijdrage en gebied. De beheersinstantie zal beslissen welke produkten worden opgesla gen. Tijdens de besprekingen bleek de voorkeur uit te gaan naar koffie, koper, rubber, thee, tin, suiker, ka toen. cacao, jute en jutte produkten cn harde vezels ais sisai. De landen die aan het overleg hebben deelge nomen zijn Saoedd-Arabië Algerije, Argentinië. Bolivia, Brazilië. Kame roen. Ivoorkust, Cuba, Ecuador. De Filippijnen, Ghana, Guyana, India, Indonesië, Irak, Iran, Jamaica, Li beria, Libië. Maleisie, Mexico, Nige ria, Pakistan, Peru, Senegal, Sri Lanka, Venezuela, Joegoslavië, Zai re en Zambia. 1 Ford (links) en Ceausescu dan sen samen met een groepje volksdansers de traditionele Hora. Roemenië heeft gisteren de status gekregen van 'meest-begunstigde' handelspartner van de Verenigde Staten. De Amerikaanse president Ford en de Roemeense partijleider Ceaucescn hebben enkele uren voor het presidentiële paar naar Joegoslavië vertrok de documenten daartoe ondertekend. De overeen komst maakt het mogelijk dat de Amerikaanse-Roemeense handel kan worden opgetrokken van 400 miljoen dollar vorig jaar tot 1 mil jard in 1980. EL AJOEN (UPI) Marokkaanse troepen hebben gisterochtend een Spaanse voorpost op 70 km ten zui den van de Spaans-Marokkaanse grens in de Spaanse Sahara bescho ten met raketten, mortieren en automatische wapens. Het Spaanse persbureau Cifra zei dat er nog geen verdere bijzonderheden bekend zijn. Marokko maakt aanspraak op dit gebied, dat rijk is aan mineralen. Er zijn al meer grensscfyendingen geweest, maar nog nooit zo diep het land in. LOEANDA, LISSABON (Reuter. UPI, AP) De komende drie maanden moeten naar schatting 270.000 blanken uit Angola naar Lissabon worden overgevlogen. Dit staat in een evacuatieplan dat door de Portugese regering dit weekeinde is bekendgemaakt. Een commissie bestaande uit Por tugese militairen en burgers van de Portugese nationale luchtvaart maatschappij, die de voorberei dingen voor deze grootsopgezette evacuatie moet treffen, is al in de Angolese hoofdstad Loeanda aange komen. Een woordvoerder van de commissie zei dat rtien wil proberen de evacuatie tegen liet eind van de maand oktober te voltooien, min der dan twee weken voordat Angola op 11 november van Portugal onaf hankelijk zal worden. Van de aanvankelijk in Angola aanwezige 500.000 blanken hebben ongeveer 100.000 het land al verla ten, uit angst voor de oorlog tussen de beide rivaliserende bevrijdings bewegingen. Duizenden blanken proberen per auto Zu1d-West-Afrika- Namibië) te bereiken Volgens een gisteren door de mili tairen in Lissabon uitgegeven com muniqué zou in de oostelijke plaats Luso een bestand zijn afgekondigd tussen de communistisch georiën teerde volksbeweging voor de be vrijding van Angola (MPLA) en het door Zaire en de Verenigde Staten gesteunde Nationale Front voor de bevrijding van Angola (FNLA). Za terdag maakte de MPLA echter nog bekend dat zij de situatie in Luso volledig beheerste en dat het FLNA teruggetrokken was in oostelijke richting. Het FLNA heeft gisteren verklaard dat het zich zou verzetten tegen pogingen tot vervanging van de Portugese hoge commissarias, generaal Antonio Sllva Cardoso, of tot terugtrekking van de Portugese militairen uit het land. Cardoso werd teruggeroepen toen admiraal Antonio Rosa Coutinho in Loeanda aankwam. Courtinho heeft nooit een geheim gemaakt van zijn voor keur voor de MPLA en herhaalde lijk om het ontslag van Cardoso gevraagd omdat deze tegen het MPLA is. Het leger van het nationale front is bezig met het versterken van haar posities rond de hoofdstad Loeanda, maar het 'zou geen directe plannen hebben voor een aanval op de stad, zo hebben waarnemers in Loeanda voor de staatsveiligheid wegens een reeks aanslagen op onder andere Amerikaanse en Egyptische diplo matieke vestigingen in Damascus en Aleppo. De vijf opgehangenen. vier Palestijnen en een Syriër wa ren tussen de 20 en 25 jaar oud. Ze zouden ook contacten hebben on derhouden met de communistische partijen van Libanon en Frankrijk. Dit weekeinde heeft de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO haar ver oordeling uitgesproken over het standpunt dat Egypte innam op de topconferentie van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid in Kampala Cairo wordt ervan beschuldigd zijn verplichtingen ten opzichte van de Palestijnse zaak te hebben verzaakt en voorbereidingen te treffen Israël te erkennen in ruil voor 'een hand vol grond in de Stnaï'. Aanleiding voor de beschuldiging wa ren de berichten dat Egypte de Afri kaanse top weerhield van een reso lutie waarin werd opgeroepen tot de uitstoting van Israël uit de Verenig de Naties. Ln plaats daarvan mam de top een gematigder besluit. De Israëlische premier Jitzak Rabin is gisteren in Tel Aviv teruggekeerd van een bezoek aan de bijeenkomst van Europese socialistische leiders in Stockholm. Hij zei verheugd te zijn over de steun die hij daar gekregen had tegen het Arabische plan dat beoogt Israël uit de VN te stoten. Ra bin ontmoette ook in Stockholm de secretaris-generaal van de VN, Kurt Waldheim die hem inlichtte over de top van de OAE in Kampala, waar het Arabische plan uiteindelijk niet gesteund werd. BEIROET (AFP) De Grieks-kat holieke aartsbisschop Hilarion Ca pucci. die in Jeruzalem een gevan genisstraf van twaalf jaar uitzit, ls zaterdag in hongerstaking gegaan uit protest tegen de omstandighe den van zijn gevangenschap. Dit heeft het Palestijnse persbureau Waf a in Beiroet gemeld. Volgens Wafa is de toestand van Capucci 'zeer verontrustend'. Capuc ci lijdt pijn aan zijn rug en heeft gezwollen benen. Hij zou geen goede medische behandeling krijgen. De geestelijke werd in december vo rig jaar veroordeeld wegens het smokkelen van wapens voor Pales tijnse commando's. Van een verslaggever DEN HAAG Uit een woning aan de Adelheidstraat in Den Haag heb ben inbrekers voor veertig mille aan schilderijen weggehaald. Het gaat om twee schilderijen volgens de eigenaar gemaakt door een leerling van Frans Hals, voorstellend 'De vro- lljke drinker' en 'De luitspeler'. Naar tante Marie en oom Ulbe in Australië door Paul Roelofsen Bij Belgrado komen de eerste echte moeilijkheden. We stuiten op een karavaan van Duits gekentekende auto's met erin Turkse gastarbeiders op weg naar huis. We passeren enkele slierten, wor- den zelf met doodsverachting en meertonig getoeter voorbijgere- den, ontkomen nauwelijks aan een ongeluk en houden de grote weg voor gezien. 'Simpkins vraagt op zijn manier om opslag.' Eén dag kunnen we langs kleinere wegen vooruit, daarna zijn we on vermijdelijk aangewezen op de hoofdader naar Sofia. Dat is een uur vol te houden, dan slaan we. totaal verkrampt, een zijweg in. Rust. Het asfalt gaat over in zand. Na een paar honderd meter een vergeeld stuk gras met schapen er op en er omheen platanen en twee huisjes. Het ene is een café. het andere ogenschijnlijk een kruide nierswinkel. We zetten de motor onder een boom. Hitte, stof. stilte. Geen mens te zien. Of toch, voor de winkel staat een bank en daarop zit een in schutkleuren geklede man. Hij ob serveert ons nors. Wij zeggen hem goedendag, maar dat zegt hem niets. Hij staat op, sloft een paar passen opzij draait ons zijn rug toe, watert tegen de muur, gaat weer op de bank zitten en bekijkt ons an dermaal. Nu vriendelijk grijzend. De winkel ls dicht. Als we ons daarom naar het café willen bege ven. komt plotseling vanachter het huis de tweede mens aangesneld. Het is een bejaard boertje met een door tandeloosheid gevouwen ge richt. Een snor draagt hij, en zijn kiel heeft hij van zijn schouders laten afglijden tot zijn ellebogen. Zijn bovenlichaam is getaand maar klokgaaf. Hij gaat naast de andere man zitten, begint beminnelijk te gen ons te babbelen, begrijpt dat we iets willen kopen, veert van de bank en dwarrelt door het stof naar het café. Even later komt hij terug met de winkelier, de laatste balancerend op een fiets, hijzelf dansend en springend. De fietser opent zijn zaak. Het blijkt een filiaal van het café re zijn. en is na korte tijd gevuld met nieuwsgierige boeren. Ik deel sigaren uit waarin ze bijna stikken omdat ze inhaleren rn elj eotfrn hrijtskijrrt op bier en vinjak. Twee honden gaan bij de motor liggen hijgen. Een vrachtauto met meelzakken komt aandenderen en stopt. Een jonge vent springt u! de laadbak. de chauffeur klimt uit de cabine. Zij leggen onmiddellijk beslag op ons. De man uit de bak is één brok vitaliteit en zekerheid, en Tito is zijn god. Hij wijst op zijn geTitoë- erde borst, stampt met brede voe ten op de vloer en zingt: 'Tito, Tito'. De anderen lachen en vallen hem bij. Hoeveel kinderen hij heeft? "Vier', antwoordt hij trots en gebaart dat zijn vrouw in verwach ting is van de vijfder Hij is 26 jaar. Voor hij vertrekt, zoent hij ons uitbundig, eerst op de wangen, dan vol op de mond. Je kunt je beter door hem laten zoenen dan met hem vechten. Later in de middag gaat een van de boeren met een kom water en een mes naar buiten. Hij loopt op een ram af, leidt hem naar een kuiltje in het gras en voor we beseffen wat hij van plan ls. heeft hij het dier gekeeld. Bloed. Het kuiltje stroomt vol. Behalve wij is nie mand on der de Indruk, de discus sies gaan onanderbroken door. Men blijft ons vragen wat dit in Holland kost en wat dat. Als de ram is doodgebloed, zijn pootjes voor de honden zijn gewor pen en de kop van het lijf is geopereerd, wordt hij oiAgekeerd aan een speciaal hiervoor bestemde boomtak gehangen. De slager be gint te villen, snel en handig, slechts sporadisch gebruik makend van het mes. Een scherp genagelde Paul Roelofsen (34), leraar lichamelijke opvoeding, is met zijn vrouw Mir jam (29) op de motor op weg naar tante Marie en oom Ulbe van der Zee in Australië. Ze rijden via Hongarije, Joego-Slavië, Bulgarije. Turkije, Iran, Afghanistan, Pakistan, India (met een uitstapje naar Nepal), Maleisië, Singapore en Indonesië. Over ongeveer een jaar hopen ze in de Austra lische stad Newcastle aan te komen. Ongeveer eens in de drie weken ho pen ze in Trouw reisindrukken te geven. De eerste aflevering speelt zich in Joegoslavië en Bulgarije af. duim priemt hij in het onderhuidse vetweefsel en langzaam drijft hij zijn hand naar beneden. De man zweet enorm, maar een half uur later ligt de huid weer waar hij zoëven lag met de levende ram erin. Zo vlot als het slechten verliep, zo verloopt ook de verkoop. Eerst de Ingewanden, daarna de coteletten en de bouten. Met passende hilal1- teit worden ons de testikels aange boden. Mits goed bereid, schijnen ze een delicatesse te zijn. maar zo aangepast zijn we nog niet dat we ons eraan wagen. De weg weer op, en meteen Inge pakt door Turken. Zeven kilome- tekr voor de grens staat de file stil. We rijden erlangs en genieten in de avond Bulgarije. Ruige bergen, ooievaars en onweerswolken. Langs de weg nu eens geen reclame voor sigaretten, drank en banken, maar propaganda- voor het communisme. Marx kijkt ons aan. Lenin ook 's zomers gehuld in een lange winter jas kijkt ons aan. Soldaten met triomfantelijk geheven geweren stappen over ons heen, boeren ver klaren óns de vrede, arbeiders roe pen ons toe dat eendracht macht maakt. Even voor Sofia overnach ten we in een moeras. De volgende dag lijken de meeste Turken thuis te zijn; maar 80 kilo meter voor de Bulgaars-Turkse grens beginnen de opstoppingen weer. De kermis wordt nu een spektakel. Een jaar helmwee en de geur van de stal in de neus maken de Turken agressiever. Schokkend en botsend gaat het voort, sommige auto's zijn door hun veren gegaan, een enkele heeft op z'n dak gele gen. Gedeukt blik zover het oog reikt. Maar de stemming blijft goed, be halve bij de ingesloten toeristen en vrachtwagenchauffeurs. En bij de pompbedienden. Bij een van de schaarse benzinestations waar ook wij willen tanken, vlucht (le over werkte pompman zijn bureau ln en sluit zich daar op. We rijden door op reserve. Nog vijftig kilometer. De bagage schuift van het dak van een auto. Stop. Waarom gaan al(e Turken via Bulgarije? 'Griekenland worden we uitgeschoten', ls het antwoord. De tweebaans weg raakt verstopt. Eerst vormen zich vier rijen naast elkaar, dan zelfs vijf. Door de berm kunnen wij er nog langs. Een auto die dat probeert na te doen. loopt vast in een greppel. Twintig kilometer voor de grens begint de stilstaande (file. Doodver moeide gezichten, een gekantelde vrachtwagen rokend naast de weg. een Nederlander met een defecte ollepomp die al drie dagen in de berm kampeert. De Bulgaarse douaniers strepen blindelings visa door, hun Turkse collega's stempelen als automaten. De auto's van de andere kant krij gen meer aandacht: ze moeten door een soort kinderbadje rijden. Alleen ontdaan van Turks vuil mo gen zè Bulgarije in.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5