Afgezette predikanten mogen
niet meer naar conferenties
U
Vandaag
Uit de kerkbladen
Quakers beraden zich op
verdeling van welvaart
Een geschiedenis van verdrukking
Tullio Vinay vraagt
hulp aan zijn vrienden
Tsjechische staat mengt zich in kerkelijke zaken
Onze
adressen
Bisschop wijst
beschuldiging
Fanfani af
'Alfrink nog
niet ontslagen'
'Voeg u bij
deze wagen'
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1975
KERK/BINNENLAND 2
Van een medewerker
De nog steeds toenemende spanning tussen kerk en staat in Tsjechoslowakije komt tot uitdrukking
in de vergaande inmenging door de staat in kerkelijke zaken, bijvoorbeeld de aanwezigheid van par
tijsecretarissen bij belangrijke kerkelijke vergaderingen, het uit hun ambt zetten van diverse
predikanten, vooral onder de aanhangers van de 'Nieuwe Oriëntatie' en het steeds meer isoleren
van deze dominees door onder meer de predikantenbond op te heffen. Vorig jaar werden de mensen
van Nieuwe Oriëntatie voor het eerst uitgesloten van de pastorale conferenties, die bedoeld zijn voor
leken en predikanten.
bitflcmjIttvnSiccwj^a, mapUa,;,
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN In de jaren dertig was er een familie van quakers
in Engeland, die een fortuin had verzameld met de fabricage van
snoepgoed en chocoladerepen. Deze familie Cadburry zonderde een
som geld af, die voldoende was om elke zes jaar een conferentie
over een of ander brandend probleem te houden.
De moeilijkheden begonnen in
1971. rondom de synodevergadering,
waarin de irritatie zich vooral
richtte op de predikanten van de
Nieuwe Oriëntatie. Deze groep
kwam in de jaren zestig naar voren
door een actieve inzet voor de kerk.
Zij hield vergaderingen en publi
ceerde allerlei artikelen. Verschei
dene leden van nieuwe Oriëntatie
bekleedde belangrijke functies. En
kele behaalden ook nog academi
sche graden in andere vakken dan
de theologie.
Juist deze groep wilde zich niet
naar de partij (communistische)
schikken en de kerk een eigen be
leid laten voeren. De staat richtte
zich eerst tot de predikantenbond;
haar voorzitter werd persoonlijk tot
drie maanden veroordeeld wegens
het versturen van een kerkelijk
brief, en bovendien uit zijn ambt
gezet. Toen de predikantenbond
bleef weigeren de overigen uit hun
ambt gezette leden te royeren werd
de bond. door de staat, opgeheven.
Dit bracht binnen de kerk weer
spanningen teweeg tussen de ge
matigden, die wel tot een compro
mis met de staat wilden komen en
de aanhangers van de 'nieuwe
oriëntatie', die dit niet wilden.
Het conflict tussen beide groepen
spitste zich toe tijdens de synode
vergadering van 1973. waarin de
staat intrekking van de 'oproep aan
het volk' van 1969 eiste waarin
steun werd verleend aan de destali-
linsatie. In tegenwoordigheid van
officiële regeringsvertegenwoordi
gers werd het debat gevoerd. Ten
slotte kwam men tot een compro
mis, waarin stond dat de kerk in
elke situatie een passend woord
moet spreken, wat in 1969 was ge
beurd. Sommigen zagen dit als een
herroeping, anderen juist niet. De
staat was echter niet tevreden met
het synodebesluit en richtte haar
aanval nu vooral op predikanten
van de Nieuwe Oriëntatie. Deze
predikanten stelden eigen verkla
ringen op. en lieten zich niet. zoals
de kerkleiding, door de staat dwin
gen. Deze verklaringen werden niet
gepubliceerd door de kerkleiding en
ook niet officieel besproken; wel
gingen ze van hand tot hand bin
nen de gemeenten. De kerkleiding
probeerde, onder hevige druk van
de partij weliswaar, de afgezette
predikanten te bewegen te vertrek
ken, maar vaak werden deze door
de eigen gemeenten niet weggezon
den of bleven zij toch nog m« bewer
ken aan de voorbereiding v-.rn de
eredienst of ander gemeentewerk.
Door dit alles zijn er binnen de
kerk twee groepen tegenover elkaar
komen te staan, die er vroeger he
lemaal niet waren en nu dooi- de
staat tegen elkaar worden uitge
speeld.
Afgezetten
Het lot van de afgezette predikan
ten is niet makkelijk; van de overi
gen trouwens ook niet. Van voor de
tweede wereldoorlog geldt naast de
beroeping door de gemeente een
s taatsgoedkeuring en aanstelling,
waarbij de staat het salaris betaalt.
Een predikant heeft momenteel zo
ongeveer het laagste inkomen dat
in het land bestaat. Het geval van
een afgezette predikant ergens in
Tsjecho-Slowakije mag als voor
beeld dienen; overigens niet alleen
voor andere afgezette predikanten,
maar ook voor gewone communis
ten. journalisten, intellectuelen en
geeestelijken die onder Husak in
ongenade zijn gevallen. De bedoel
de predikant was een zeer bekwaam
en toegewijd medewerker aan de
Nieuwe Oriëntatie en ook een echt
persoonlijkheid binnen de protes
tantse kerk. De partijsecretaris die
aan zijn kerkdistrict was toege
voegd wilde hem het liefst ook nog
uit zijn district verwijderen en hem
vooral van zijn vroegere gemeente
isoleren. Door Inmenging van de
partijsecretaris raakte de predikant
zijn baan kwijt, die hij gevonden
had als econoom bij een chemische
fabriek in zijn district kwijt. (Hij
had in de jaren zestig ook nog een
academische graad in de economie
behaald). Hetzelfde verliep het met
vertaalwerk wat hij thuis kon toen
en voor hem geld dan ook niet het
grondwettelijk recht op arbeid. Na
veel moeite slaagde hij erin een
zeer eenvoudige kantoorbaan in
een fabriekje tn een stad buiten
het district te vinden: de vingers
van de partijsecretaris reiken niet
zo ver en niemand heeft belang
stelling voor die baan. Hij moet erg
vroeg op, is laat thuis, heeft daar
door weinig tijd voor de gemeente
en nog minder om te studeren. De
partij probeert hem verder te isole
ren door alle contacten met hem
verdacht te maken en door het
plaatsen van afluister apparatuur.
Het ergste wordt hij wel getroffen
in het lot van zijn kinderen, die
ondanks hun briljante cijfers niet
mogen studeren.
Een andere afgezette predikant
werkt nu als stoker in ploegen
dienst bij een cementfabriek. Tus
sen zijn diensten door kan hij nog
wat verder studeren en zich aan
muziek wijden. Zijn gezin heeft het
niet makkelijk, ook al daar hij niet
in zijn pastorie mocht blijven wo
nen.
Verdeeldheid
De partij dwingt de kerkleiding
thans de uit hun ambt gezette pre
dikanten uit te sluiten van deelna
me aan de pastorale conferenties,
bestemd voor predikanten en leken.
Als reden wordt opgegeven dat de
uit hun plaatselijk ambt gezette
predikanten geen dienaar meer zijn
van hun gemeente, maar nog wel
van de kerk en, hoewel zij nog veel
gemeentewerk verrichten, niet als
leek beschouwd worden en als zo
danig ook niet voor de pastorale
conferentie in saanmerking komen.
De bedoeling is hen. nog verder te
isoleren en een nog grotere twee
spalt in de kerk te brengen. Immers
degenen die niet gaan zijn wel
solidair met de afgezette predikan
ten, maar ondermijnen het be
staansrecht van de pastorale confe
rentie en geven de staat de gele
genheid deze op te heffen. Degenen
die wel gaan zijn niet meer solidair
met de uit hun ambt gezette predi
kanten. maar proberen dit overleg
orgaan nog te behouden.
De staat wil zo veel mogelijk de
gemeenten isoleren. Zij niet graag
een grote verdeeldheid binnen de
kerk en die is er toch al door de
verschillende politieke stellingna
men. De gematigden in de kerk
vinden dat hervormingen uit de
communistische partij moeten ko
men en niet van een verdrukte
minderheidsgroepering als de kerk.
Aanhangers van de Nieuwe Oriën
tatie willen echter een bewust
christelijke stelllngname. Intussen
boet de kerk steeds meer aan vrij
heid in. Het kerkelijke jeugdwerk is
verboden. Er is nog godsdienstles
op de scholen, waar haast niemand
durft te komen, zodat de staat bin
nenkort wel een reden heeft dit te
stoppen. Partijsecretarissen versto-
Van een medewerker
De geschiedenis van de Tsjechi
sche kerk gaat terug tot Jan Hus
en de vereniging van de Hussie
ten in 1418 onder de vier Praagse
artikelen (vrije prediking van het
evangelie, ook in de landstaal;
bediening van het avondmaal on
der twee gedaanten, brood en
wijn; apostolische armoede voor
de geestelijkheid; toepassing van
kerkelijke tucht zonder aanzien
des persoons). Een radicale groep
ging dit nog niet ver genoeg en ze
vestigden in Tabor een christelij
ke commune, die leefde in de
verwachting van de nabije toe
komst; in 1452 echter viel de stad
Tabor en dat betekende het einde
van de commune, hoewel de toe
komstverwachting bleef bestaan.
In 1360 werd de Eenheid der Bo
heemse broeders opgericht, die
zich oriënteerden op een oor
spronkelijke verkondiging binnen
de kerk.
In 1620. aan het begin van de
dertigjarige oorlog kwam met de
slag op de Witte Berg een einde
aan de betrekkelijke godsdienst
vrijheid en zette een felle contra
reformatie zich in, waarbij de
Hussieten zwaar vervolgd werden.
Tot 1918 leefde de kerk in ver
drukking; pas met de val van het
Rooms-Habsburgse rijk kreeg de
protestantse kerk meer vrijheid
en verenigden het luthers en cal
vinistisch deel zich tot de Evan
gelisch Tsjechische Broederkerk.
De kerk groeide toen sterk, ook al
door afkeer van de bevolking te
gen de Rooms-Habsburgse over
heersing en de eigen Tsjechische
aard van de kerk. Lang heeft de
kerk niet van haar vrijheid kun
nen genieten, want met de tweede
wereldoorlog en het communis
tisch regiem erna was er niet veel
ruimte. Pas in 1963 toen de desta
linisatie in Tsjechoslowakije in
zette, kreeg de kerk meer vrijheid,
kon allerlei, ook internationale,
conferenties beleggen en was er
een veelvuldige uitwisseling met
het westen. Na het afzetten van
Alexander Dubcek en de zijnen,
en de zuiveringen in de partij
ging de Husak-regering zich meer
en meer met de kerk bemoeien en
de jaren zeventig tot nu toe zijn
donkere jaren voor de kerk ge
worden.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Maasbach (9)
Persoonlijk weet ik uit ervaring,
dat de bediening van br. Maasbach
die van een Gezalfde des Heren is.
die aan het Woord Gods ook de
daad toevoegt. Daden, die getuigen
van innerlijke ontferming over
mensen met een geestelijke of li
chamelijke nood. Geloofsdaden ge
grond op Gods Woord zijn in de
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9-11, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25,
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56. Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
ogen van hen. die de werking van
de Heilige Geest niet persoonlijk
hebben leren kennen, veelal dwaas.
Nijmegen
mevr. H. Benschop-Koppenaal
Kerk en politiek (2)
Ds Van Roon is het niet eens met
'Vandaag' van 24 juli. M.l. is 'Van
daag' van 24 juli een hele waarheid
en het stukje van ds Van Roon een
halve waarheid. Geborgenheid in
Christus is geloof en dat geloof
moet zichtbaar zijn. Zonder de wer
ken is dat geloof dood en dat le
vende geloof brengt kerk en poli
tiek samen. Althans een politiek
die gericht is op het welzijn van
allen en niet op bevoordeling van
bepaalde groepen. Bezit kan nog
altijd diefstal zijn.
Emmen
H. Weggen
Apartheid (5)
Volgens dr Notenboom is er eigen
lijk geen apartheid. Van vernede
ring en uitbuiting van de Bantoe,
zoals hij die noemt, is volgens hem
geen sprake meer. Het is er zelfs
beter dan in ons eigen land. vooral
waar het de woningen betreft, want
die kan de 'Bantoe' huren tegen
een lage prijs en met 'modem com
fort'.
Maar dit alles moet wel in de
fantasie van de heer Notenboom
voorkomen, want die gerieflijke
huizen zijn gewoonweg kleine een
tonige Tuisjes in de rij. om van dat
moderne comfort maar niet te
spreken. Bovendien is. gezien de
miljoenen van de zwarte bevolking,
er altijd maar weinig kans op. Ook
buiten dat wooncomfort is er nog
wel het een en ander of Zuid-
Afrika en zijn apartheid aan te
merken. Er zijn nog altijd massale
arrestaties en gedwongen tewerk
stellingen voor de 'Bantoes' op
boerderijen voor talrijke kleine
vergrijpen, o.m. van de passenwet-
ten. De kleine apartheid mag dan
geschiedenis geworden zijn. de gro
te bestaat nog altijd, en overtredin
gen daarvan worden veelal met
zeer langdurige straffen gestraft.
De zogenaamde 'colour bar' blijft
van kracht en treft vrijwel ieder
die niet met een blanke huid gebo
ren is. Trouwen met iemand van
een ander ras blijft verboden, zelfs
de min of meer intieme omgang
wordt zwaar gestraft. Enige zeggen
schap op het bestuur van het land
blijft voor de gekleurde bevolking
uitgesloten, want stemrecht is er
voor deze meerderheid niet bij. Zij
mogen hun werkkracht, veelal te
gen een laag loon. ter beschikking
stellen.
Dieren
G. van Welsum
Kotalla
De drie van Breda hebben, door
hun bestialiteiten, voor altijd ver
speeld dat ze in een mensenmaat
schappij opgenomen kunnen wor
den. Dit heeft niets te maken met
haatgevoelens of gewetensvraag:
maar als men het, zoals ik, aan den
lijve heb ondervonden (3'^ jaar
concentratiekamp Ravensbrück),
dan pas begrijpen we waartoe deze
misdadigers in staat zijn. Mijn eer
ste Joodse man heeft in Amersfoort
gezeten (bij Kot&lla). daarna is hij
via Westerbork afgevoerd naar
Auschwitz, met mijn hele schoonfa
milie. en allen zijn vergast, ook de
kinderen. Moet het Intense leed na
dertig jaar altijd weer opgehaald
worden? Nachtmerries heb ik, als
het beeld van Kotalla op het televi
siebeeld verschijnt. Laat men eens
rekening houden met onze gevoe
lens en deze drie beulen van Breda
rustig daar laten sterven. Ze wor
den immers goed verzorgd. Wij lij
den nog. na dertig Jaar. onder het
ondergane leed.
Heelsum
mevr. E. H. van Keeken-Coerts
Johannes Hus op weg naar de
brandstapel in 1415
ren verjaardagsbijeenkomsten, om
dat dat 'niet veroorloofde kerkelijke
vergaderingen' zijn. Het is erg
moeilijk voor de Tsjechen binnen
de kerk een standpunt in te ne
men. Er is de staat steeds meer
verdeelheld zaait. Er is nu in de
Tsjechoslowaakse kerk echter veel
geloof te vinden. Zoals een Tsjechi
sche dominee zei: 'Wij hebben het
moeilijk in een verdrukte kerk, die
echter niet kleiner wordt, terwijl
jullie in het westen een kerk heb
ben die alle vrijheden geniet, die
toch leegloopt.'
ROME De bisschop van Ivrea,
Luigi Bettazzi, heeft zich verweerd
tegen de beschuldiging van de af
gezette partijleider van de Italiaan
se christen-democraten Amintore
Fanfani. die sommige bisschoppen
beschuldigd heeft van verraad je
gens de christelijk democratische
partij, die bij de laatste verkiezin
gen op 15 juni een grote verkie
zingsnederlaag heeft geleden.
'Een christelijke partij, die stem
men wil winnen bij rechts, moet
kiezen voor dingen die prettig zijn
voor het electoraat dat de partij wil
winnen. In dit geval', aldus bis
schop Bettazzi, 'wordt het verraad
niet gepleegd door de geestelijkheid
die weigert steun te verlenen, maar
veeleer door die geestelijken die
een organisatie steunen, die zich
steeds meer laat leiden door we
reldse doelen en acties en door
middel van hun steun zich als ex-
olusdef christelijk presenteert'.
De politieke keuzen die een partij,
ook een christelijke, moet maken
noemt bisschop Bettazzi niet nood
zakelijkerwijs christelijk. Er kun
nen legitieme alternatieven zijn,
'die voor het geweten van sommi
gen de enige keus zijn, met name
voor diegenen die delen in het
lijden en in de hoop van sociale
klassen, die geen belang hebben bij
het voortbestaan van de status
QUO*.
Deze conferenties worden nog
steeds gehouden en dit jaar gebeur
de het voor het eerst 'in Europa',
zoals het wordt uitgedrukt door de
woordvoerder van de conferentie,
die dit weekeinde werd besloten op
Kerk en Wereld in Driebergen.
Alle deelnemers waren quakers en
afkomstig uit Engeland. West- en
Oost-Europa en het Nabije Oosten.
Uit Nederland waren er elf deelne
mers afgevaardigd. Het geld van de
rijke snoepjesfirma werd ditmaal
gebruikt voor een bezinning over
de ongelijke verdeling van de wel
vaart in de wereld en de uitputting
van onze materiële hulpbronnen.
Stiltes
De conferentie had vier hoofdgroe
pen. Een groep hield zich speqiaal
bezig met de eigen manier waarop
de quakers hun diensten houden.
Tijdens langdurige stiltes komen
soms diepen gedachten op, die de
deelnemers aan de dienst met el
kaar delen. De tweede groep had
het thema overgenomen van de
laatste Kirchentag in West-Duits-
land'Leren leven in angst en
vrees'. De derde groep besprak de
politieke situatie van het moment
en de vierde groep was bezig met
de opdracht van christenen in een
welvarende maatschappij temidden
van een arme wereld. Deze laatste
groep besprak de manier waarop
wij onze beperkte hulpbronnen ge
bruiken en zocht naar middelen om
persoonlijke en nationale rijkdom
men te delen met anderen.
De conferentie was geen kerkorde
lij ke vergadering, die namens de
quakers beslissingen kan nemen.
Hiervoor hebben de quakers hun
nationale en internationale jaar
vergaderingen. Dit was een bezin-
nlngsconferentie. Dat wil evenwel
met zeggen dat hier geen concrete
besluiten werden genomen. De con
ferentie betoonde zich nogal be
zorgd over het voortgaan van proe
ven met kernwapens. Zij besloot
tot een wereldwijde brievenactie te
gen deze proeven. Steeds zouden
zes quakers zes anderen aanzetten
om brieven te zenden aan de kem-
wapenmogendheden met het ver
zoek geen proeven meer te nemen.
Deze sneeuwbalactie kan. zo was
uitgerekend, een massale stroom
van brieven (Hitketenen.
Een ander punt waar de conferen
tie toe besloten heeft Is te pogen in
samenwerking met de kerken een
eigen vertegenwoordiging te krijgen
bij de Europese gemeenschap in
Brussel. Het streven naar beïnvloe
ding van de organen waar de grote
politieke en economisce beslissin-
gep, worden genomen behoort lang
zamerhand tot de quakertraditie.
De quakers hebben naast de gewe
tensvrijheid het streven naar vrede
door verzoening in het vaandel ge
schreven. Dit leidt er toe dat de
quakers veel vertegenwoordigd zijn
waar oorlog wordt gevoerd of waar
beslissingen over oorlog en vrede
worden genomen. Zo zijn de qua
kers erkend als niet-gouvememen-
tele organisatie door de Verenigde
Naties.
Geen bijbedoeling
Maar de quakers willen in de eerste
plaats een religieuze organisatie
zijn, alhoewel men hen veel tegen
komt dn maatschappelijk werk.
Godsdienstig timmeren zij veel
minder aan de weg. Hun maat
schappelijk werk heeft doorgaans
niet als bijbedoeling, mensen te
interesseren voor hun boodschap.
Wie belangstelling heeft om quaker
te worden is welkom. Maar hij zal
actief moeten zijn en blijven. 'We
hebben geen slapende leden', merk
te een van hen op.
De laatste dag van de conferentie
besloten de deelnemers, te zoeken
naar een manier om te bevorderen
dat elk land zijn eigen voedsel gaat
verbouwen. Een andere aanbeveling
is te streven naar het delen van de
wereldvoorraden aan grondstoffen.
Een consequentie hiervan is, dat
ieder zijn eigen manier van leven
eens op de korrel neemt. Kunnen
we onze consumptie beperken, kun
nen wij toe met een in plaats van
twee auto's? Men hoort het: dit
zijn vragen van mensen uit de
middenklasse. 'Een van de betreu
renswaardige dingen van de qua
kers is. dat er onder ons zo weinig
arbeiders zijn', zei een van de con-
f erentiedeelnemers
Rijkaards
Weinig arbeiders, maar heel wat
welvarende lieden, die grote fortui
nen hebben bijeengegaard zoals de
familie Cadburry. 'Dat komt door
dat de quakers hun zaken eerlijk
gewend zijn te drijven, aldus een
conferentiedeelnemer, met wie wij
spraken. Hij noemde het voorbeeld
van de firma Derby, een ijzer- en
staalfabrikant in de beginjaren van
de vorige eeuw. Toen Napoleon En
geland aanviel, was er veel geld te
verdienen in de fabricage van ka
nonnen en geweren. Abraham
Derby besloot, omdat hij de vredes
boodschap van de quakers aanhing,
geen wapens te maken. Hij richtte
zich geheel op de markt voor hang
en sluitwerk. Zijn concurrenten ga
ven de voorkeur aan snelle winst
en verwaarloosden deze markt. En
toen de oorlog voorbij was. had
Derby de markt voor hang- en
sluitwerk bijna geheel in handen.
Zijn nazaten spelen op dit terrein
tot de dag van vandaag een voor
aanstaande rol. Met het geld dat
dit soort families verdienen doen
zij veel goed werk, zo werd mij
verzekerd. En dat zal ook wel, want
geen organisatie heeft in Vietnam
zoveel voor de oorlogsslachtoffers
gedaan als de quakers, ook al vor
men zij maar epn kleine groep.
ROME De bekende waldenzen-
predikant ds Tullio Vinay roept
zijn vrienden op, te protesteren te
gen de aanleg van een grote weg
precies op de plaats waar hij sinds
veertien Jaar het internationaal be
kende protestantse sociale centrum
Riesl heeft opgebouwd. Het plan
voor de weg is opgevat door het
Italiaanse regeringsbureau voor de
wegenbouw
Ds. Vinay vindt dat de weg beter
aangelegd kan worden doo» een
nabijgelegen vallei. Hier is de
grond niet geschikt voor landbouw
en de vallei wordt niet bewoond.
Wie dat wil kan schrijven aan:
Mindstero dei Lavorl Public!, Roma.
Het centrum Rlesi is een voorbeeld
van christelijke sociale actie. Het
doel van het centrum is nieuwe
hoop te brengen ln een sterk nood
lijdend gebied. Ds. Vinay tracht
met het centrum de mensen ln de
omgeving te helpen weer op zich
zelf te vertrouwen n op deze wijze
de streek voor ontvolking te behoe
den. De naam van ds. Vinay is
verbonden met zijn vasthoudende
strijd tegen de maffia op Sicilië.
OREN
Het was mij eerder nog niet opge
vallen wat ik vandaag las in de
bekende geschiedenis van de doof
stomme die door de Heer genezen
wordt. We lezen in het evangelie
dat blinden, kreupelen, bezetenen
en allerlei gehandicapten bij de
Heer genezing vinden en zo ook de
stomme, de man die niet spreken
kan. 't Merkwaardige is dat bij ons
altijd de nadruk valt op het feit
dat de betreffende mens niet goed
uit zijn woorden kan komen. Dat
wekt onze deernis zoals alle narig
heid onze deernis kan oproepen.
Maar Jezus laat duidelijk zien dat
er iets meer aan de hand is. De
Heer betrekt er van meetaf aan
zijn oren in. De handelingen bij de
genezing begonnen met het steken
van zijn vingers in de oren van de
man. Daarna spuwt hij, raakt zijn
tong aan en ziet zuchtend op naar
de hemel. Het beslissende woord
waaraan wij dit verhaal onthouden
heeft weer met de oren te maken.
De Heer zegt: Effatha, wat zoveel
betekent als: wordt geopend. De
man moet; eerst leren horen en dan
komt het spreken vanzelf. De men
sen die het zien gebeuren zeggen
dat Jezus alles wèl gemaakt heeft.
Overdreven? Nee, want als het met
je oren goed zit, dan komt de rest
ln orde. Als een mens heeft leren
luisteren dan wordt z'n spreken ook
beter. Dat is het abc van het evan
gelie. Eerst horen, dan geloven en
dan spreken. Spreken op zichzelf is
niet zoveel waard. Er zijn nog al
wat mensen die gevreesd moeten
worden wanneer ze gaan spreken.
Want óf de woordenvloed is niet
meer te stuiten - iemand hield mij
eens van 's morgens negen tot 's
middags twee in trpopische hitte
aan de praat, toen ben ik om mijns
levenswil bruut geworden en heb
het 'gesprek' afgebroken - óf onze
woorden zijn onwijs, - de stomme
moet vooral open oren hebben. Dan
komt het goed. En wie heeft dat
niet nodig? (Markus 7, 31-37).
Bisschop Bluyssen:
Van een verslaggever
HIL\ERSUM De bisschop van
Den Bosch, mgr. dirs. J. Bluyssen,
heeft het bericht tegengesproken
dat de paus de ontslagaanvrage van
kardinaal Alfrink aanvaard zou
hebben. Morgen komen de
Nederlandse bisschappen, zonder de
kardinaal, met het kathedraal ka
pittel van het aartsbisdom Den
Bosch in die stad samen om te
spreken over het profiel dat het
kapittel gemaakt heeft over de op
volger van de kardinaal. Met het
oog op die bespreking heeft mgr.
Bluyssen ongeveer dertien dagen
geleden een vertrouwelijke brief
aan de bisschoppen gezongen (mgr.
Bluyssen is vice-voorzltter van de
bisschoppenconferentie) en hij ver
onderstelde zaterdagavond in een
gesprek met KRO's actualiteitenru
briek 'Brandpunt' dat het bericht,
dat zaterdag gelanceerd werd (dat
de paus in het ontslag bewilligd
had) op die brief gebaseerd was.
Mgr. Bluyssen gaf in dat gesprek
toe dat hij zich in die brief wat
onnauwkeurig heeft uitgedrukt. Bij
het uitschrijven van de vergadering
van morgen is wel verondersteld
dat de ontslagaanvrage spoedig in
gewilligd zou worden, aldus mgr.
Bluyssen.
De predikant-reisleider blijft kerk
bladschrijvers bezighouden. De kro
niekschrijver van De Waarheids
vriend:
Moet een herder nu hoognodig met
een aantal mensen op stap, terwijl
er in zijn gemeente toch ook zoveel
geestelijke arbeid ligt te wachten?
Dat is één kant van deze medaille.
Mag een dominee ook eens een
reisje maken als ledereen in zijn
gemeente er op uittrekt en moet
hij dan per se met zijn gezin of
mag hij oog nog eens een keertje
zich aansluiten bij een gezelschap
en wat is er dan eigenlijk op tegen
dat hij enige leiding geeft en de
gelegenheid te baat neemt om grijp
waar 't rijpt pastorale zorg te oefe
nen? Is absoluut uitgesloten dat
het 'Voeg u bij deze wagen' niet
eens eens touringcar kan gelden?
Ik dacht dat de pastor het niet
moet overdrijven. Hij moet zich
niet als een geknipte reisleider ont
poppen. die zomers heel Europa
doet. Ook moet hij niet erop uit
zijn allerhande vakantietripjes vro
me tintjes te geven. Vroomheid kan
ook godslasterlijk gemaakt zijn,
De Bijbel, die uitdrukkelijk deftig
heid noemt, wil evenwel evenzeer
dat wij, de dominee niet uitgeslo
ten. nuxhter blijven. Ik meen op
zeer bevindelijke gronden dat an
derzijds juist tijdens een reis, wan
neer in de natuur en op het do
mein van de cultuur, plots grote
perspectieven zich openen, een pre
dikant heel gewoon en onopge
smukt herderlijke zorg kan oefenen
op een manier waarvoor hij in zijn
eigen parochie lang niet altijd zo'n
prachtige gelegenheid
krijgt.
geboden
Zaliger
Ds. F. de Jonge aan het begin van
de wijkberichten uit Dokkum in de
(gereformeerde) Friese Kerkbode:
Handelingen 20 vs. 35 (vrij ver
taald): Het is zaliger een ansicht
kaart te versturen dan te ontvan
gen. Wanneer u al deze (hier na
volgende) kolommen gelezen hebt.
bent u een indrukwekkende rij van
namen tegen gekomen. We denken
niet in de laatste plaats aan onze
zieken (zie verder vier wijken).
Leest u Hand. 20 vs. 35 in (b.v.) de
vertaling van het N.B.G. en hérleest
u nog eens de vrije vertaling van
mij. U en jullie weten wat er dén
te doen staat. En dan te bedenken
dat hierbij zomaar een zaligspre
king van onze Heer genoemd
wordt
Met elkaar
Via In de Waagschaal citeren we
uit het mededelingenblad van Nes
Ammin het verslag van een forum
discussie daar. Zijn er voor de kerk
en voor Israël twee gelijkwaardige
parallel lopende wegen naar Gods
rijk? Drs. Hans Boertjens. chr. ge-
ref. predikant te Tel Avlv:
Naar mijn mening is het zo, dat
wanneer ik het Oude en Nieuwe
Testament lees, ik daarin één weg
zie: die van Gods verlossend han
delen ook wel aangeduid met het
beeld van de heerbaan. Dan komt
de vraag: wie bevinden zich op die
heerbaan? Is dat alleen Israël, of is
dat alleen de Kerk, of zijn ze het
belde? Globaal genomen worden er
op het gebied van de betrekkingen
tussen Israël en de Kerk drie ant
woorden gegeven. Het eerste is, dat
de Kerk zou zijn gekomen in de
plaats van Israël, dus na elkaar. De
Kerk heeft dan Israël op de heer
baan afgelost. De Kerk noemt zich
dan* het nieuwe Israël. Deze ge-
dachtengang Is eeuwenlang de
meest gangbare geweest ln het
christelijke theologische denken. Ik
moet zeggen dat ik dit antwoord
afwijs. Ik geloof, dat daarvoor in
het Nieuwe Testament geen grond
te vinden is. Het tweede antwoord
is. dat zij er naast elkaar zijn. Dan
rijst de vraag of er dan een weg
zou zijn voor Israël en een weg voor
de volkeren, de Goiiem waarbij dan
Christus alleen voor de Gojiem van
betekenis is, en voor het Jodendom
niet. Ook dit antwoord zou ik af
willen wijzen, op grond van mijn
overtuiging, dat er geen twee we
gen zijn die naar Gods Rijk voeren,
maar slechts één. Zelf zou ik willen
kiezen voor dit antwoord: Niet na
elkaar, niet naast elkaar, maar met
elkaar op de ene weg van Gods
verlossende handelen. Maar in zo'n
verhouding, dat wij elkaar voortdu
rend bevragen over de bronnen, die
wij gemeenschappelijk hebben en
trachten te luisteren, naar elkaar
hoe wij daarover denken en wat
wij daarin horen.
Ware kerk
Ds. D. van Dijk in de (vrijgem)
Gereformeerde Kerkbode voor Gro
ningen. Friesland en Drenthe:
Om ons heen zijn heel wat mensen,
die zichzelf ook gereformeerd noe
men, maar die niet met ons aan één
Avondmaalstafel zitten. Zij behoren
bij, wat men noemt 'een andere
kerk.' Nu is het goed, ja. eis van de
Heere, dat wij trachten deze mensen
ook wat betreft hun inzicht in wat de
Heere vraagt omtrent ons kerkelijk
leven en handelen, waarlijk 'gerefor
meerd' te doen worden en hen er
zo toe te brengen met ons zich te
voegen onder één en dezelfde be
diening van Woord en Sacrament.
Daartoe zullen wij ook met deze
mensen rondom de tafel ons kun
nen scharen om samen deze dingen
te bespreken en zo te trachten hen.
met 's Heeren Hulp, tot bekering te
brengen. Maar nu is het oppassen.
Nooit mogen wij aan zulk een ver
gadering deelnemen, alsof wij daar
allemaal gelijkberechtigden waren,
die nu eens met elkaar gaan praten
om te trachten déér tot het rechte
inzicht te komen. Wij mogen ons
daar nooit neerzetten, alsof wij ons
standpunt, zal ik maar zeggen,
naast het standpunt van anderen,
als gelijkwaardig op tafel zouden
leggen om nu met elkander daaro
ver te gaan discussiëren. Wij zullen
dan terstond, positief moeten stel
len: 'De Kerk waartoe ik behoor is
de Ware Kerk en naar Schrift en
Belijdenis is ieder van u schuldig
zich daarbij te voegen.'
