Weggeloper kinderen na opsporing niet meer direct terug naar gezin Amsterdam draagt bij aan Fries feest Conflict gisteren bij VARA bijgelegd 'Ontslagen gevolg van dalende afzet van spuitbussen' madurodam! Surinaams statenlid herroept besluit uit coalitie te stappen Groep werkende jongeren straks lerende jongeren Snel besluit Suriname over KLM-voorstel Speciale commissies bij raden voor kinderbeschenning Schipperskinderen mogelijk vergiftigd door fosfinegas Leerlingstatus voor verzorgingsassistentes Radio-medewerkers achter politieke verklaring van hoofdbestuur In Veenendaal moeten 76 man afvloeien n METZLER- Man zou vriend gedood hebben Vastgelopen rem oorzaak treinbrandje Over ander statenlid niets bekend Slang ontsnapt Dam-poppenkast voor kinderen van 700-jarig Nijland Onze adressen Ossen gaven plaats aan waar kerk moest komen.... TROUW/KWARTET ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1 9<o BINNENLAND 3 Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minderjarigen die van huis zijn weggelopen zullen voortaan na opsporing niet meer direct worden teruggeplaatst in het gezin. Het ministerie, van justitie heeft gisteren voor deze ge vallen een nieuwe regeling afgekondigd. Bij de raden voor kinderbescher ming zullen er speciale commissies worden ingesteld die zch met deze zaken gaan bemoeien. Deze com missies zullen worden vertegen woordigd door vertrouwensperso nen, die het uitvoerende werk zul len verrichten. Zowel de commissies als de ver trouwenspersonen zullen worden benoemd op voordracht van de or ganisaties, die zijn betrokken bij de hulp aan minderjarigen die thuis moeilijkheden hebben. De leden van de commissies zullen in het algemeen leden van de raden van kinderbescherming zijn, hoewel het eveneens mogelijk is, dat personen die bijzonder geschikt zijn voor dit werk, speciaal voor deze commissies in de raden worden benoemd. De vertrouwenspersonen zullen het contact tussen de raden en de hulpverleners moeten gaan verzor gen. Daarnaast bekijken zij of de verblijfplaats geschikt is en probe ren zij het contact tussen de min derjarigen en de ouders te bevorde ren. Bovendien waarschuwen zij de Van een verslaggever MIDDELBURG De schipperskin deren Johannes en Dimitri de Paal zijn dinsdag zeer waarschijnlijk vergiftigd door het gas fosfine. Dit zeer giftige gas is een fosfor-water- stofverbinding, die ontstaat uit alu- minium-fosfide, een stof waarmee scheepsruimen worden gereinigd. Dr. A. Adriaans, inspecteur voor de volksgezindheid in Zeeland heeft dit gisteren meegedeeld. Volgens de heer Adriaanse is het zwemmen jn de Westerschelde niet de doodsdoorzaak. Er zijn twee monsters van het Scheldewater ge nomen. politie dat de minderjarigen zich bij hen hebben gemeld. De maatregel is gebaseerd op een plan dat de vroegere steatssecreta- ris van justitie. Glastra van Loon. in januari bekendmaakte. Dit plan is inmiddels besproken door de ra den van kinderbescherming en een groot aantal hulpverlenende in stanties op dit gebied. De vertrou wenscommissies en -personen zul len op zo kort mogelijke termijn worden ingesteld, zodat de maatre gel snel van kracht kan worden. Van een verslaggever UTRECHT Staatssecretaris Hendriks heeft goedgekeurd dat leerling-verzorgingsassistenten in ziekenhuizen, psychiatrische en zwakzinnigeninrichtingen en verpleegtehuizen 'boventallig' wor den. Dat betekent dat zij bij hun praktijkwerk geen deel meer hoeven uit te maken van de personeelsformatie van deze instel lingen. Ze hoeven geen produktieve arbeid meer te leveren, zodat ze tijdens de stages ook inderdaad als leerlingen ervaring kunnen opdoen. De 'stichting opleiding verzorgende en dienstverlenende beroepen' is ingenomen met de beslissing van de staatssecretaris. Voor ruim -ne gentig procent van de groep leer lingen is de boventalligheid nu ver wezenlijkt. Eerder was een dergelij ke beslissing al genomen ten aan zien van de stages in de bejaarden huizen. De stichting streeft ernaar nog voor het begin van dit cursusjaar alle leerlingen een volledige leer- lingenstatus te geven. Op het ogen blik hebben ze voor het praktijkge deelte van hun opleiding nog de status van werknemer. De opleiding voor verzorgingsassis tenten telt ongeveer vijftienhon derd leerlingen. Ze is -het eerste leerlingstelsel dat naar een volledi- Van een verslaggever HILVERSUM De directe controverse tussen het hoofdbestuur van de VARA en de informatiegroep radio inzake de berichtgeving over de politieke situatie in Portugal is tijdens een bespreking gisteren opgelost. Het conflict bij de VARA ontstond toen in radiorubriek Dingen van de Dag commentaren uitgesproken werden waarin volgens het hoofd bestuur te weinig de zijde van de socialistische partij van Soares ge kozen werd. Na de bespreking van gisteren werd meegedeeld dat de informatiegroep radio in grote lij nen de politieke verklaring van het hoofdbestuur onderschrijft inzake de opstelling van de VARA ten opzichte van de recente ontwikke lingen im Portugal. De groep vindt het daarom 'onnodig en achter haald' dat er een richtlijn uitgege ven wordt. Over het uitgeven van richtlijnen in het algemeen zegt de info-groep dathet hoofdbestuur de statuten van de VARA moet interpreteren en dat de bedrijfsorganen op basis daarvan een journalistiek beleid moeten formuleren. Het hoofdbestuur is bij zijn stand punt gebleven dat de VARA in be richtgeving en commentariëring zich moet laten leiden door doel stellingen en statuten. 'Het begrip democratie, zoals dat in de statuten vermeld wordt, moet stoelen op een gezindheid die opkomt voor vrije en pluriforme democratische be- Van onze correspondent stuursvormen en voor elementaire vrijheden als die van meningsui ting, vereniging, vergadering, le vensbeschouwing en politieke machtsvorming, in samenhang met vrije verkiezingen, zonder enige discriminatie', aldus het hoofdbe stuur. 'Ook andere groepsvormen of zeg genschapsstructuren kunnen de werking van de parlementaire de mocratie stimuleren maar wanneer die in de plaats treden van de vertegenwoordigende democratie of de werking daarvan willen tegen houden, moeten ze volgens het hoofdbestuur worden verworpen. "De VARA voelt zich verbonden met die krachten in Portugal die op grondslag van een parlementaire demooratie een socialistische bestel willen vestigen. In het bijzonder geldt dit voor de socialistische par tij van Soares. Zich verbonden voe- André Kloos len betekent niet het kritiekloos goedpraten van alle uitingen en daden van deze partij, maar wel een fundamentele loyaliteit ten aanzien van de doeleinden van het democratische socialisme. Dit houdt in dat duidelijk afstand genomen moet worden van die krachten in Portugal en elders, die een onder mijning van democratische waar den bewerkstelligen', aldus het VA- RA-hoofdbestuur. Bjj Callantsoog in Noord-Holland wordt gewerkt aan het in zee trekken van een 2183 meter lange pijpleiding, bestemd voor toekomstige gasleverantie uit de Noordzee. De foto toont een deel van de leiding met op de achtergrond de duinen en de Noordzee. VEENENDAAL Doordat de verkoop van spuitbussen aanzienlijk gedaald zou zijn, zullen er bij Boxel Nederland b.v. in Veenendaal 76 personeelsleden moeten worden ontslagen. Enige tijd geleden zijn er bij het bedrijf al 41 werknemers afgevloeid. De heer J. L. van Vuuren, districts bestuurder van de Industriebond CNV, zei gisteren dat de omzet van Boxel in de Benelux sedert de cam pagne tégen het gebruik van spuit bussen tot vijftig procent van de normale produktie teruggelopen is. Een van de grootste afnemers, een Belgische fabriek, zou nog maar op veertig procent van de capaciteit werken. Boxel. volgens de heer Van Vuuren een hypermodern bedrijf, moet de produktie terugbrengen van 85 mil joen tot 55 miljoen spuitbussen. Na het ontslag van de 76 mensen zou den er nog 227 personeelsleden overblijven. De vakbonden zijn ingelicht, maar zij hebben nog geen oordeel gege ven over de voorgenomen ontslagen en over de aangeboden afvloeiings regeling. In verband met de vakan tie is het namelijk erg moeilijk met de 'achterban' te overleggen. Op 11 augustus bespreekt de onderne mingsraad de problemen en op 21 augustus wordt het overleg tussen de directie en de vakbonden voort gezet. Voor meer dan de helft zijn buitenlandse werknemers de dupe van de aangekondigde ontslagen. De Nederlandse vereniging van ae- rosolfabrikanten, die ruim twee maanden geleden nog geen enkele invloed van de anti-spuitbuscam pagne op de omzet kon bespeuren, spreekt nu van 'enige teruggang'. Maar dat heeft in de bedrijfstak als geheel bepaald niet de omvang van de produktiedaling bij Boxel. Wat van die omzetdaling aan de cam pagne moet worden toegeschreven, en wat aan de algemene economi sche situatie, weet niemand. Spuitbussen zijn in opspraak geko men nadat wetenschappelijke argu menten bekend werden, dat een veel gebruikt drijfgas het ozongas in hogere lagen van de atmosfeer zou kunnen aantasten. Daardoor zou meer ultraviolet zonlicht het aard oppervlak bereiken, met als gevolg merkbaar meer gevallen van huid kanker en een niet te overziene beïnvloeding van biologische even wichten. Onderzoek naar het wer kelijkheidsgehalte van dit vermoede effect is in volle gang. (ADVERTENTIE) Zie de Gouden Koets van heel dichtbij in Leg dat vast met KODAK KLEURENFILM ge leerlingenstatus streeft. De in voering ervan betekent, aldus de stichting, dat werkende jongeren lérende jongeren worden. Er zijn ongeveer dertig leerlingstel sels in ons land met in totaal zeventigduizend leerlingen, die als regel een gemengde leer-arbeidso- vereenkomst hebben. In het stichtingsbestuur is men het nog niet eens over een vergoeding tijdens de praktijk. Een meerder heid van de bestuursleden wil af zien van loonbetaling; zij voelen wel voor een vergoeding van de extra-kosten die de leerlingen ma ken. De vertegenwoordigers van de vakbonden in het bestuur hebben hierover nog geen standpunt be paald. Op 20 augustus is er weer overleg over deze zaak. (ADVERTENTIE) bril: ieJers ooirmerk! Van een verslaggever AMSTERDAM De 29-jarige Am sterdammer H. van E. wordt ervan verdacht zijn 26-jarige Engelse vriend in hun woning in het flat gebouw Groeneveen in de Bijlmer meer door wurging te hebben om gebracht. De man is aangehouden. Aanvankelijk dacht de politie dat er sprake was van zelfmoord: de verdachte had gezegd dat zijn vriend een te grote dosis medicij nen had ingenomen. Bij de sectie bleek echter dat het lichaam geen medicijnen bevatte terwijl wel bleek dat het strottehoofd was in gedrukt. De verdachte belde gistermorgen zelf een arts. Deze kon echter geen doodsoorzaak vaststellen en bracht de politie op de hoogte. Buren ver telden dat de vrienden nogal eens ruzie hadden. Van een verslaggever UTRECHT Vermoedelijk is een vastgelopen rem gistermiddag de oorzaak geweest van een brandje in het achterste treinstel van een reizi gerstrein die onderweg was van Zwolle naar Roosendaal. De machi nist van een andere trein ontdekte de brand tussen Tilburg en Gilze- Rijen. Dc passagiers konden in Gilze-Rijen een half uur later overstappen in een volgende trein. Het brandje was toen gauw geblust. Volgens de spoorweg viel de schade nogal mee. PARAMARIBO Het Surinaamse statenlid van de Nationale Partij Suriname (NPS) Lee Kong Fong is teruggekomen op zijn AlltobclciR elf ffGSlotGÜ besluit om uit de regeringscoalitie van premier Arron te stappen. Dit heeft het hoofdbestuur van de NPS gisteren in een officieel communiqué meegedeeld. EDE Een inwoner van Ben- nekom heeft in zijn tuin een anderhalve meter lange gele slang aangetroffen. Volgens de politie en een deskundige moet het een ontsnapte wurg slang zijn van een verzame laar. Men slaagde er niet in het dier te vangen. Het kruipt nu nog ergens in Bennekom rond. Volgens de politie is het dier niet gevaarlijk voor men sen. Er werd niets gezegd over mevrouw Liesdek-Clarke, die samen met Lee had aangekondigd uit de coalitie te stappen om een eigen fractie te vormen. Volgens het communiqué was het statenlid op zijn besluit teruggekomen 'omdat hij bij nader inzien geen aanleiding meer ziet een eigen NPS-fractie te vormen in de staten van Suriname en derhal ve deel blijft uitmaken van de NPK-fractie in de Surinaamse sta ten'. De aanleiding tot het uittreden van aanvankelijk twee statenleden vormde het beleid van de minister Bruma van economische zaken. Bij zijn vertrek uit Nederland zei Bru ma dat het uittreden niet zal leiden tot een ontbinding van het parle ment en nieuwe verkiezingen, waarvoor in politieke kringen in Paramaribo wordt gevreesd. Mocht het zo zijn dat de NPS als partij van oordeel is. dat voortzet ting van de coalitie niet zinvol zou zijn, dan komen er inderdaad nieu we verkiezingen. Dat zou misschien nog wel eens goed zijn. We zullen dan wel eens zien of de oppositie daar voor- of nadeel van zou heb ben'. aldus de Surinaamse minister, die voor verder commentaar op het uittreden eerst de reacties van de officiële organen van de NPS wil afwachten. Niet vastgelopen Minister Bruma verklaarde desge vraagd dat het gesprek tussen de regering en de oppositie niet is vastgelopen: 'Wij hebben or ver zoek de meningen van de oppositie in een aantal vergaderingen ge hoord en commentaar geleverd op hun standpunt. Daarop hebben wij hun reactie gekregen en het ant woord is nu aan de regering'. De bewindsman werd op Schiphol uitgeleide' gedaan door minister Westerterp (verkeer en waterstaat). Hij heeft in ons land besprekingen gevoerd over luchtvaart en handel. DRIEBERGEN De autobaan Keulen-Oberhausen-Hannover zal morgen van half vijf 's ochtends tot half 12 's middags zijn afgesloten tussen het Leverkusener Kreuz en Opladen. Reden hiervan is dat een oud viaduct zal worden opgeblazen. De duitsers hebben wegomleggln- gen aangegeven. LEERSUM De 75-jarige A» Spljksma uit Leersum is omgeko men toen hij in een flauwe bocht met zijn fiets geschept werd door een auto. Volgens de politie reed de man midden op de weg. Bruma optimistisch SCHIPHOL De Surinaamse rege ring zal binnen twee weken defini tief beslissen over de voorstellen tot samenwerking die de KLM aan de regering heeft gedaan voor het onderhouden van de dienst Amster dam-Paramaribo. Minister Westerterp (verkeer en waterstaat) en zijn Surinaamse collega van economische zaken Bruma, onder wie ook luchtvaart- aangelegenheden ressorteren, heb ben dit gisteren gezegd op Schiphol voor de terugkeer van Bruma naar Suriname. Volgens de Surinaamse bewindsman hebben de onderhan delingen met de KLM voor de Suri- HOOFDKANTOOR: Nieuwe Zijds Voorburgwal 276-280, Amsterdam. Tel. 020-220383. Postbus 859. ROTTERDAM/DORDRECHT: Westblaak 9-11, Rotterdam. Tel. 010-115588. Postbus 948. DEN HAAG/LEIDEN: Parkstraat 22, Den Haag. Tel. 070-469445. Postbus 101. GRONINGEN: Nieuwe Ebbingestr. 25, Groningen. Tel. 050-125307. Postbus 181. ZWOLLE: Melkmarkt 56, Zwolle. Tel. 05200-17030. Postbus 3. LEEUWARDEN Behalve Amsterdam viert het kleine Friese dorp Nijland aan de rijksweg tussen Bolsward en Sneek d it jaar het zevenhonderdjarig bestaan, zij het op een heel andere manier. Om vijf dagen lang op hun eigen manier feest te kunnen vieren moesten de inwoners van Nijland ieder honderd gulden op ta fel leggen Toch kijkt Amstrdam niet misprijzend neer op dit pro vinciaal gedoe met optoch ten, ringrijden en dansen in de feesttent. Er is zelfs een soort uitwisseling, want op donderdag 7 augustus zal de poppenkast van de Amster damse Dam voor de kinde ren van Nijland een voor stelling verzorgen. Het ge meentebestuur van de hoofdstad heeft er finacieel voor gezorgd dat Franoien Abbing met haar poppen de kinderen uit Nijland kan vermaken. Ook al vóór 1275 woonden er mensen in Nijland, die op de slikgronden van de Mid delzee een karige boterham verdienden. Maar toch was er toen geen dorp. Pas in het 75ste jaar van de der tiende eeuw, werd besloten een kerk te bouwen. Daarom wordt het feest en herden kingsprogramma van de Nij- landers besloten met een dankdienst in de hervormde kerk, een monumentaal ge bouw dat in de afgelopen 700 jaar van grote betekenis geweest is voor de kleine en gesloten dorpsgemeenschap. De 'Kommisje 700 jier Nijlén' heeft een boekje la ten schrijven over de wel zeer vreemde geschiedenis van de bouw van de kerk. In zijn 'Chroniicke ende warachtige beschrijvinge van Vrieslant' vertelt An dreas Cornelius: 'Anno- twaelf hondert vijf en tse- ventich begonnen een deel huysluyden opt Nijlont bij Bolswert een kerek te mae- cken, warttse om sulx te doen dier tijd in Vrieslant seer yverich waren. Dan siet een wonderlick stuck, want al watse des daechs maeckten worde des nachts weder ghebroken ende dit tot twee ofte drie reysen toe. waer- omme sy ten laesten die wysinghe en leydinghe Gods wouden versoeken. slaende daeromme des avonts als sy te bedde souden gaan twee ossen voor een sleede, troch ofte waghen, daerse een splitte eerde met ettelijcke ïteenen op leyden. segghen- de waer die van Gots ghe- henchenisse des Morgens stat en woudense ter eeren Godits hare kerek bouwen ende timmeren'. Men liet dus - aldus het verhaal - ten einde raad twee ossen voor de wagen lopen om God te laten zeg gen waar de kerk gebouwd moest worden. De ossen werden de volgende ochtend aangetroffen in een rietpoel met twee kaarsen op de hoorns. Deze plaats werd nog dezelfde dag opgehoogd en hier verrees het kerkge bouw. Later zijn restanten van oude rietkragen diep in de terp gevonden. Dit werd als bewijs aangevoerd dat het vreemde verhaal waar gebeurd moet zijn. Andere bronnen melden dat bewo ners van omliggende dorpen uit jalouzie telkens een spaak in het wiel van de Nijlander kerkbouwers sta ken. Vooral de clerus van het naburige klooster in Hartwerd voelde er niet veel voor dat in Nijland een el- gen kerkgemeenschap zou ontstaan. Toen men ten slotte overeenkwam een 'gods-oordeel' te vragen door twee ossen een eventu ele bouwplaats te laten aan wijzen gooiden de Hartwe- ders nogmaals roet in het eten. Ze dreven de ossen in een roet riet begroeid dras sig gebied in de hoop dat hun buren nu de kerkbouw- plannen wel uit het hoofd zouden zetten. Dat gebeurde niet. Nijland kreeg zijn kerk en het gebouw staat nu nog op dezelfde plaats in het centrum van het dorp. Weer recht De bouwgeschiedenis mag al wat vreemd zijn. niet min der opzienbarend is een kunststukje, dat in 1866 werd uitgevoerd. Italiaanse architecten die de helling van de toren van Pisa wil len keren, kunnen noch iets leren van de timmerknecht Fedde Hokwerda. bijge naamd 'lytse Fedde'. De to ren was door de jaren heen ernstig scheef gezakt en helde in 1866 vervaarlijk over. De eenvoudige tim merknecht Fedde liep al ja ren rond met plannen om het gevaarte weer recht te zetten. In 1866 voerde hij lit spectaculaire kunststuk je uit. Door langzaam uit boren van de grond onder de fundamenten zakte de toren weer in loodrechte stand, zonder dat er enige schade ontstond aan de mu ren. De bewijzen hiervan zijn er nog. Men had voor het karwei enkele vellen pa pier met cijfers, berekenin gen en tekeningen, over de scheuren hengeplakt e.n de ze papieren zijn ongeschon den gebleven. Hoogtevrees Een ander vreemd geval deed zich voor in 1840. Ds. J. H. Guldenarm bediende in die dagen het Woord en de Sacramenten maar de goede man had zo'n last van hoogtevrees dat de prachtige eikenhouten kansel opgeof ferd werd. De preekstoel kwam - op de kerkvloer te staan. Hij schijnt toch iets terug te hebben willen doen. Onder zijn geestelijk bewind stegen de huurprijzen van kerkbanken voor de mate rieel meer begiftigden soms tot boven de duizend gulden per jaar. Het is geen wonder dat bij dit zeven eeuwen feest de kerk weer letterlijk en fi guurlijk in het midden staat. In Nijland - waar ooit de anti Afscheidingsman Hoedemaker nog als domi nee stond - Is de hervormde gemeente een bindend ele ment. Maar uiteraard doet de hele dorpsgemeenschap mee aan het gebeuren dat woensdag 8 augustus begint. naamse luchtvaartmaatschappij (SLM) aanzienlijk betere voorstel len opgeleverd. Zo heeft de KLM in plaats van de kleinere DC-8-53 de grote DC-8-63 aangeboden voor het onderhouden van de dienst. In dit verband merkt minister Bruma op dat er nu meer mogelijkheden voor vrachtvervoer bestaan, doordat een groter vliegtuig is aangeboden: 'We zijn daarover plezierig gestemd. Ik geloof dat de Nederlandse en Suri naamse deskundigen erin slagen nu een eindoplossing daarvoor te vin den'. Een belangrijk punt in de nieuwe KLM-voorstellen noemde de heer Bruma de kosten die de SLM aan de KLM zou moeten betalen. Hij dacht hierbij aan huurbasis voor het gebruik van het KLM vliegtuig, met inbegrip van service op ver schillende terreinen, voor zover dat door de SLM wordt gewenst. Dit zou betrekking hebben op onder houd, afhandeling en het vliegen met een KLM cockpit-bemanning. 'Als deze overeenkomst tot stand komt zullen wij zorgen voor de cabinebemanning en zo nodig de cockpitbemanning', zei minister Bruma die in Suriname dit- voorstel samen met andere voorstellen van luchtvaartmaatschappijen (waaron der Transavia) aan de regering zal voorleggen. Tijdens de onderhande lingen is niet gesproken over de tarieven voor de dienst Amster dam-Paramaribo. Minister Bruma zei dat dat punt ook niet aan de orde zal komen, zolang de eindbe slissing nog niet is gevallen en de tota'e kosten nog niet kunnen wor de vastgesteld. RITA 'Nee, er is niets aan de hand. Ik kijk hem alleen aan de onderkant grondig na.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 3