Zonder ingrepen zwaar
verlies Enka tot 1980
Appelsap
Denkwerk
Nieuwe Leidse Courant
Officieren wijzen nieuw
staatshoofd Nigeria aan
Geen compensatie
btw en accijnzen
!n deze krant
Nederlanders
mijden Portugal
Industriebond CNV zet vraagtekens bij rapport
et Nieuwe Haaése Courant
Emilie gaat
niet terug - pag. 10
Familieberichten
en met
Schmidt spreekt
in Helsinki met
Honecker (DDR)
'giftigd?
inderen dood
spel met
heldewater
gezegd
iven ton klein tong
beslag genomen
fles 0,68 liter
Abonneer eens iemand
Slim idee.
Welkomstvoordeel.
33e JAARGANG NO. 9585 - WOENSDAG 30 JULI 1975
Trouw
kunnen van maandag tot en met
vrijdag tot 20 uur worden opgegeven
(Tel. 020-220383)Op zondag is
daartoe van 18-20 uur gelegenheid.
AVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA
NEMENT 13,52 PER MAAND 40,55 PER KWARTAAL 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 -
- NIEUWE ZIJDSVOORBURGWAL 276-280, AMSTERDAM POSTBUS 859 TELEFOON 020-220383
BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69.74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 LOSSE VERKOOPPRIJS 0,50
lag-
STERDAM Neder-
ndse toeristen lijken Por-
ïgal te mijden. Volgens een
irdvoerder van een van
grootste touroperators
..jaar Portugal, Eurotours te
otterdam, hebben de mees
operators dit seizoen geen
ïartervliegtuigen ingezet,
n tegenstelling tot vorig
lar, kunnen dit seizoen de
jndiensten het gemakkelijk
an.'
hristoffelreizen te Rotterdam
at dit jaar voor het eerst rei-
m naar Portugal organiseert,
ad gerekend op twee charter-
ichten per week. maar voert
maar één uit.
elsbureaus, operators en het
irtugees' Verkeersbureau in
msterdam spreken van een
chrikreactie.' 'Toeristen zijn
eenmaal altijd huiverig voor
tóemmingen waar politieke
nrqst heerst, terecht of ten
ichte.' Overigens wordt
nrecl
t
eenstemmig geconcludeerd dat
de toerist is niets van onrust te
er geen redenen zijn om uit
Portugal weg te blijven: 'Voor
merken.'
Een Nederlandse toerist, die
ruim drie weken in Portugal
was. vertelt: 'We hebben veel
mensen gesproken, die erg ver
baasd zijn dat de Nederlanders
verstek laten gaan. We kregen
bij thuiskomst de indruk dat
de Nederlandse pers het pu
bliek bang heeft gemaakt.'
Een andere Nederlander, dié
zeshonderd kilometer in het
toeristische deel van de pro
vincie Alentejo rondreed, het
strandrijke deel ten zuiden van
Lissabon, telde onder 93 waar
genomen autoborden slechts
twee Nederlandse. 'Drie jaar.
geleden zouden dit er tien zijn
Het aantal buitenlandse toeris
ten in het algemeen zou met
75 procent zijn gedaald. Het
toerisme is na de overmakin
gen van de ruim een miljoen
Portugezen die buitenlands
werken, de tweede deviezen-
bron.
HELSINKI (Reuter. UPI) De
Wes'uuitse bondskanselier Helmut
Schmid4 zal in Ilelsipl tweemaal
een onderhoud hebben met de
Oostduitse partijleider Erich Ho
necker. Dit hebben goedingelichte
kringen meegedeeld. Voor morgen
staat een onderhoud met de Sów-
jetrussische Partijleider Leonid
Breznjev op het programma, even
als besprekingen met de Roemeen
president Ceaucescu. president
Husak vair Tsjecho-Slowakije, de
Hongaarse partijleider Kadar en
diens Poolse collega. Schmidt zal
ook een bijeenkomst hebben met
de regeringsleiders Wilson (Groot-
Brittannië) en Ford (VS) en met de
Franse president Giscard d'Estaing.
President Ford verklaarde bij aan
komst dat de topconferéntie nieuwe
stuwkracht voor het proces van
ontspanning betekent. Hij waar
schuwde echter dat de bepalingen
in het document dat de staats
hoofden en regeringsleiders vrijdag
zullen tekenen gereaüseerd moeten
worden als men de Europese veilig
heid wil realiseren. De Russische
partijleider Leonid Breznjev, die
gisteren ook in Helsinki arriveerde,
legde bij aankomst geen verklaring
af.
Chin? en Albanië hebben de veilig
heidstop streng gekritiseerd. Peking
spreekt van een 'weerzinwekkende
komedie' en Tirana' van 'een
schijnvertoning.'
Van onze economische redactie
ARNHEM Kunstvezelproducent Enka (onderdeel van het Akzo-concern zal de vervaardiging van
enkele verliesgevende produkten op korte termijn moeten aanpassen aan de afnemende vraag. Voor
enkele andere produkten zijn op wat langere termijn aanpassingen nodig. Worden geen maat
regelen genomen, dan zal Enka, waar in Nederland 14.000 mensen werken, tot 1980 aanzienlijk!
verliezen blijven lijden.
Dit staat in een rapport dat het
raadgevend bureau Mckinsey heeft
gemaakt in opdracht van de Enka-
directie. Het rapport is gisteren aan
de vékbonden voorgelegd, die het
vier weken bestuderen en dan aan
de Enka-directie meedelen of zij het
rapport als basis voor verder overleg
willen aanvaarden. De publikatie is,
geheel volgens de afspraken overi
gens, uitsluitend een analyse van' de
situatie. Aanbevelingen over moge
lijke sluitingen van bedrijfsonderde
len of andere ingrijpende maatrege
len worden er niet in gedaan.
een verslaggever
(BELGIë) Twee Nederland-
ïipperskinderen zijn gisteren in
lelgische Doel waarschijnlijk
•ergiftiging om het loven geko-
HPt zijn de tweejarige Johan-
al en zijn vierjarige broer Di-
uit Maasbracht
'ankelijk werd verondersteld dat
aderen vergiftigd Scheldewater
en binnengekregen. De kinderen
len gespeeld met een bak met
die door de ouders uit de
lde was opgehaald. Vlak daarna
en zij onwel. Het gerechtelijk
rzoek naar de juiste oorzaak van
iverlijden van de twee broertjes
niet afgerond. De Belgische
essor Th. van de Rug. die de lijk-
uwing verrichtte, zei dat 't drin-
van het Scheldewater niet de
soorzaak kon zijn. Volgens hem
n vergiftiging door het eten van
iven graan niet uitgesloten.
club- en buurthuiswerk is
leen locomotief die de maat-
'te ontwikkeling moet
3h'ti..._n maar die nu wel
d (der brandstof staat.
Dr. G. J. van der Top
Iroog en zonnig
i de vroege ochtend plaatse-
jk mist. Later droog, zon-
m ig en warm weer met ma.Xi-
ia rond 26 graden, maar vlak
m an zee enkele graden lager.
Tfeinig wind
tORGEN EN' OVERMORGEN:
laatselijk een regen- of on-
eersbui en later iets koeler.
Morgen: zon op: 04.59
onder: 20.33
maan op: 23.18
Onder: 14.01
De afgezette president van Nigeria Gowon (rechts) samen met de Oegandese leider Arnin tijdens
de bijeenkomst van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid in Kampala. j
LAGOS; KAMPALA (Reuter, UPI, AP) Brigade -generaal Muritala Rulai Mohammed is het nieuwe
staatshoofd van Nigeria. Dit heeft radio-Lagos gisteravond meegedeeld. Mohammed is de opvolger
van generaal Gowon, die gistermorgen, terwijl hij in Kampala de topconferentie van de Organisatie
van Afrikaanse Eenheid bijwoonde, is afgezet.
Mohammed, tot officieel bericht van de' NÏgeriaanse
regering Amin wilde nog geen oor
deel uitspreken ovir de staatsgreep
van de militairen.
Voor zover bekend is de staatsgreep
in Nigeria zonder bloedvergieten
.verlopen. De vliegvelden en de
grenzen zijn gesloten en de verbin
dingen met het buitenland zijn af
gesneden. Er was gisteren een uit-
gangsverbod ingesteld van zonson- OnrUStlg'
dergang tot zonsopghng. Radio-La-
Brigade-generaal
de coup minister van conj.munjc^-
tle. is een 38-jirige beroepsofficier,
moslim en lid van de Hausa-stam.
Hij hielp in 1966» de afgezette Go
won mee aan de macht. Begin dit
jau.' werd een lijst van belangrijke
ministers opgesteld. Mohammed
nam hierop eer. tweede plaats In
achter generaal Gowon.
Mohammed, een voormalige inspec
teur van verbindingen van de Nige
riaanse strijdkrachten, is tevens tot
hoofd van het Nigeriaanse leger
benoemd. Aanvankelijk werd aan
genomen dat de leider van de ge
weldloos verlopen staatsgreep kolo
nel Namvan Garha was. Garba
stond bekend als een vriend van
Gowon en was commandant van ue
lijfwacht van de afgezette presi
dent. Garba was degene, die na
mens zijn collega's de staatsgreep
vla radio-Lagos bekendmaakte.
Gowon vernam het nieuws toen hij
in de vergaderzaal één van de bij
eenkomsten van de OAE bijwoonde.
Nadat hij de berichten uit Nigeria
had ontvangen bleef hij rustig,
sprak even met OAE-president
Amin en verliet vervolgens de zaal.
Hij is de rest van de dag met z»jn
delegatie in zijn hotelsuite geble
ven Eén medewerker bleef de
OAE-vergaderlng volgen.
Officieel bericht
Volgens Oegandese woordvoerders
heef' de afgezette president met
beviende leiders gesproken over
wat hem nu te drpn staat Presi
dent Amin vertelde na afloop van
een bezoek aan het hotel dat er een
plan van actie is opgesteld, maar
dat het wachten nog is op een
fADVERTENTIE
Of het Mckinsey-rapport inderdaad
uitgangspunt kan zijn voor verder
overleg tussen de bonden én de
Enka-directie is intussen de vraag.
De Enka-leiding onderstreept In een
communiqué de conclusie van
Mckinsey, maar de bonden zetten
de nodige vraagtekens.
Commentaar
In een eerste voorlopig com
mentaar zei de heer B. Nieuwland
van de Industriebond CNV, dat de
rapporteurs van twijfelachtige ver
onderstellingen uitgaan, wat betreft
de groei van de kunstvezelmarkt in
West-Europa. Zijns inziens is .iet
zeer moeilijk schattingen te maken
over de groei van die markt, zeker
in een slechte conjunctuur als
waarin wij op het ogenblik leven.
Om die redenen wilde de heer
Nieuwland de vrij sombere voor
spellingen over de kansen van
sommige kunstvezels niet direct
overnemen.
De CNV-bestuurder was verder van
mening, dat het rapport in.feite te
weinig informatie bevat. Er wordt
alleen over Enka gesproken. de#
concurrenten zijn niet in het on
derzoek betrokken, zodat vergelij
king niet mogelijk is. Het was de
heer Nieuwland verder opgevallen,
dat Mckinsey de situatie veel on
gunstiger schetst dan de top van
AKZO en Enka tot nu toe dit jaar
had <*edaan. In april had dc voor
zitter van de raad van bestuur van
AKZO. jhr. G. Kraijenhoff nog ge
zegd, dat er geen sprake zou zijn
van en'ge afbouw, wel van ver-
schuiving.
Analyse
In zijn analyse
zegt het bureau
Binnenland
Kotalla blijft gevangen 3
Kasteeltje begint aan nieuw
leven 3
Buitenland
Negen eisen van Soares, een
correspondentie uit Lissabon 7
gos meldde dat de arbeiders In het
land gisteren een vrije dag moesten
nemen. .Volgens waarnemers heeft
de groep militairen rond Moham
med nog niet geheel Nigeria onder
controle. Zo zouden provinciale ra
diostations nog geen enkel bericht
over de omwenteling hebben door
gegeven.
Kolonel Garba zei in zijn toespraak
waarin het nieuws van de staats
greep werd meegedeeld dat het om
het gevolg ging vap gebeurtenissen
van de afgelopen maanden. Nadere
uitleg gaf hij niet. In Nigeria ls het
de afgedppen maandeh onrustig ge
weest met name onder arbeiders en
studenten. Ook werd meermalen
aangedrongen op het vormen van
nieuwe staten binnen de uit twaalf
deeLtaten bestaande federatie. An
dere bronnen van onlust zijn de
afgelopen tijd inflatie en corruptie
geweest alsmede de weigering van
Gowo.i een aantal militaire gouver
neurs te vervangen .Generaal Go
won kwam negen jaar geleden via
een staatsgreep aan de macht. Er
kwam toen een einde aan het be
wind van Ibo-generaal Aguijl Iron-
sl. die tijdens een opstand van
noordelijke militairen werd gedood.
In het noorden van Nigeria werden
toen toenduizenden Ibo's omge
bracht.
Stammentwisten
In de daaropvolgende chaos kwam
kolonel Jakoeboe Gowon. die in-
Zie verder pagina 7
bezuinigingsmaatregelen
van staatssecretaris Meijer
van CRM zijn bij het club- en
buurthuiswerk hard aangeko
men en hebben geleid tot nog
al wat acties en onrust in het
hele land. Kees de Leeuw had
hierover een gesprek met dr.
G. J. van der Top, directeur
van de Salco, de landelijke or
ganisatie van deze tak van
welzijnszorg. Zie pagina 5.
Kerk
Monniken van Athos sterven
uit 7
ICCC vraagt om verklaring 2
Sport
Nieuw Ajax moet fris ogen 9
Economie
Nieuwe bankreus11
Meune boeken 2
lezer* schrijven 2
Radio en t.v. 4
Strips, feuilleton 4
Even puzzelen 4
Commentaar 5
Weeroverzlcbt 5
Dichtbij en verder 8
Beursoverzlcbt 8
Mckinsey vier groepen produkten te
onderscheiden, al naar gelang de
toekomstkansen. De slechtste situa
tie doet zich voor bij die produkten
waarnaar de vraag afneemt en
waarvan de produktie verliesgevend
is. Dat zijn nylon (voornamelijk
voor kousen en lingerie), rayontex-
tielgaren (hoofdzakelijk voor voe-
ringsstoffen) en rayonvezel (voor
bijmenging bij andere vezels). In
deze sector bestaat al geruime tijd
overcapaciteit (het 'produktiejasje
is te ruim')- en bij de teruglopende
vraag wordt de overcapaciteit
steeds groter. Gevolg: lagere prij
zen en grotere verliezen.
De Enka-directie noemt rayon en
nylon de grote knelpunten. 'Omdat
de gezonde produkten van Enka
voor de verliezen moeten opdraai
en. komt ook hun toekomst in ge-
"iar en daarmee het voortbestaan
n de hele onderneming. Tezamen
t de te verwachten verliezen
er 1975 zullen dergelijke negatie
ve resultaten tot onaanvaardbare
gevolgen voor Enka leiden en bo
vendien de toekomstmogelijkheden
voor Akzo in zjjn geheel schaden',
meen* het bestOur.
Vorige maand was al bekend ge
worden. dat Enka momenteel per
dag tussen de een en twee miljoen
verlies lijdt, wat op jaarbasis een
negatief resultaat van een half mil
jard inhoudt. Deze cijfars hebben
overigens betrekking op de gehele
Enka Glanzstoff-onderneming. een
groep van in totaal 43000 werkne
mers. verdeeld -over Nederland.
Zie verder pagina 11
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Voor verhoging van BTW en accijnzen (zoals op
alcohol, rookgerei, benzine) zal vanaf volgend jaar in het algemeen
geen prijscompensatie in de cao-lonen meer worden gegeven.
Het centraal bureau voor de statis
tiek maakt voortaan maandelijks
twee verschillende cijfers voor de
prijsstijging van de gezinscon
sumptie van werknemersgezinnen
bekend. In het ene cijfer volgens
oud recept, worden alle prijsstijgin
gen meegenomen.
Het tweede nieuwe cijTer laat die
prijsstijgingen buiten beschouwing
die gevolg zijn van verhoging of
verlaging van indirecte belastingen
en overheidssubsidies op de kost-
prijsden bovendien de prijsstijgin
gen van vormen van medische ver
zorging die vallen In het zieken
fondspakket.
Bij de prijscompensatie in de CAO-
lonen zal in de toekomst vermoede
lijk het nieuwe, tweede cijfer wor
den gehanteerd. Daarover moeten
overigens per CAO nog afspraken
worden gemaakt tussen werkgevers
en vakbonden. Het nieuwe cijfer ls
iets lager dan het oude. Wanneer
het nieuwe al sinds 1969 in de
lonen zou zijn toegepast, zouden de
lonen die sinds 1969 volledig geïn
dexeerd zijn. thans 2.7 procent la
ger zijn geweest.
De oiganisaties van werkgevers
hebben in de onderhandelingen
met de vakbonden meermalen ge
probeerd verhoging van indirecte
belastingen niet op te nemen in de
prijscompensatie door een zoge
naamde drempel aan te leggen in
deze compensatie. Meestal kregen
de werkgevers hiervoor echter niet
hun zin Het nieuwe prljscijfer kan
van betekenis worden voor de prijs
compensatie wanneer volgend jaar
de BTW en d? accijnzen op rookge
rei omhoog gaan. Naar in Den
Haag verluidt heeft het kabinet
dergelijke belastingverhogingen in
overweging.
Aanleiding voor het CBS om het
nieuwe cijfer te ontwerpen vormde
een advies van de Sociaal-economi
sche raad uit 1972.
China vindt de Europese veiligheidsconferentie een
'misselijke komedie'. Maar een verbaasd persbureau
signaleert in Helsinki vrolijke T-shirts met conferen
tie-embleem, fnet een labeltje 'Made in China* Hoe
nu? Gemaakt op Taiwan, denken onze denkers.
Nieuwe abonnee:I
Straat
Plaats:.
-Giro:
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Ad res
Plaats:
Ik ontvang graag:
O 4 fraaie zwart-kunstlederen onderzetters met zilver bedrukte,ouder
wetse locoinotlefinodclleu. Werkelijk een sieraad op uw tafel. I
De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt
(na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben
ontvangen) zes gulden minder voor dc eerste termijn.
«Schpjf op de envelop: De Christelijke Pers," antwoordnummer
2792, Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
^/i
