Ford en Kremlin
stellen hun
achterban gerust
Nieuwe Leidse Courant
Revolutionaire raad
Portugal gescheurd
Turkse overname
Amerikaanse bases
verloopt langzaam
Wacht
cf
Tto
flf
et Nieuwe Haagse Courant
Op weg naar Helsinki
L
West-Nederland
Het onderwijs vraagt
verzakt - pag. 3
en met
Gelderse Tram nog
iet verlies
Rustig slot van
bouwvakvakantie
Moord in
Eindhoven
Landnaasting
in Ethiopië
Instelling driemanschap gehekeld
Hanoi: U-2's blijven
ons bespioneren
Voetbalrumoer
f-f
Abonneer eens iemand.
Zachtjes.
Welkomstvoordeel.
hoort bij u.
-4
Trouw
33e JAAARGANG NO. 9583 - MAANDAG 28 JULI 1975
Advertenties voor deze belangrijke
rubriek moeten uiterlijk op
donderdag (eerste post) in ons-
bezit zijn.
3AVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA
j)NNEMENT 13,52 PER MAAND 40,55 PER KWARTAAL 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 -
- NIEUWE ZIJDSVOORBURGWAL 276-280, AMSTERDAM POSTBUS 859 TELEFOON 020-220383
BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69.74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 LOSSE VERKOOPPRIJS 0,50
BONN (UPI/Reuter/AP) —.Terwijl zij over hun schouders heen geruststellende opmerkingen ma
ken naar hun bepaald niet' jubelende achterbannen, begeven de wereldleiders zich op weg naar de
spectaculaire bezegeling van de conferentie over de Europese veiligheid en samenwerking in Hel
sinki.
De Amerikaanse president Gerald Ford inspecteert de erewacht na zijn aankomst in Bonn.
Fred Laramers sprak met ci
neast Bert Haanstra, die
rilms maken blijft zien als
een berg waar je tegen op
moet'. Verdere bijzonderhe
den over dit vak met veel
risico staan uitgebreid op
pagina 7.
(als de wereld niet de Tien
(boden opzij schuift omdat
èt allen ernaar leven, zo moe-
n niet de beginselen van de
Iropese veiligheidsconferentie
(rden afgewezen omdat enkele
hden zich er niet aan zullen
Juden.
Wllly Brandt
Mooi weer
Droog weer met zonnige pe
rioden. vooral aan zee. Zwakke
tot matige wind tussen west
en noord. Maximumtempera
turen 20 graden vlak aan zee.
25 graden in het zuiden en
oosten van het land.
MORGEN" EN OVERMORGEN:
zonnig en vrij warm.
'Morgen zon op: 04.56
onder: 20.36
maan op: 22.26
onder: 11.49
.|DEN HAAG -Het einde van de
i bouwvakkantie heeft volgens de
1 verkeerscebtrale va,n de rijkspolitie
|i in Driebergen geen grote proble-
ij men op de wegen gegeven. Er was
wel veel verkeersaanbod van gaan-
i de en terugkomende vakantiegan-
gers, maar juist door de vakantie in
jj de bouw- en nevenbedrijven ont
ij brak veel werk- en vrachtverkeer.
I zodat het extra vakantieverkeer
8 geen grote problemen opleverde.
Op de autoweg Bergh-Arnhem ont-
j stond vrijdag omstreeks vier uur
lenige filevorming voor het verkeers.-
jplein Velperbroek. Ook in het be-
igin van de zaterdagmorgen zorgden
terugkerende vakantiegangers hier
•enkele uren voor een hoge verkeers-
1 intensiteit, maar de files waren
i volgens de rijkspolitie niet langer
j dan vier kilometer.
Later op de ochtend was er vanuit
de randstad vrij veel verkeer. Dit
leidde enkele uren tot stremming
op de wegen Rotterdam-Goes en
Den Haag-Utrecht. Ook was er eni
ge filevorming aan het einde van
de Afsluitdijk, juist voor Friesland.
EINDHOVEN In de Steenbok
straat in de Eindhovense wijk Woen-
sel heeft zich gisteravond een fa
miliedrama voorgedaan dat het
leven heeft gekost aan de 32-jarige
Turkse gastarbeider Nevzat Kahveci.
Kahveci werd gedood door schoten
uit een jachtgeweer, die door de 18-
jarige Mustafa K. op hem werden
gelost. Het slachtoffer, vader van
zes kinderen, werd verscheidene ke
ren in het hoofd en in het lichaam
geraakt. Kahveci werd het slacht
offer van een familievete, die don
derdag opnieuw oplaaide toen zijn
broer plotseling uit Turkije in Eind
hoven terugkeerde.
ADDIS ABEBA (AP) De militaire
leiders in Ethiopië hebben alle land
in stedelijke gebieden dat iin parti
culiere handen was', genaast. Een
groot deel van deze grond was vroe
ger eigendom van de afgezette kei
zer Haile Selassie en zijn familie.
Grootgrondbezit is verboden bij een
radicaal hervormingsprogramma.
De leiders deelden mee dat geen en
kele persoon, familie of organisatie
behalve de stedelijke samenwer
kingsverbanden die men wil opzet
ten, in stadjes en steden pacht mag
vragen voor land of huizen.
Niemand behalve de coöperatieve or
ganisaties zal meer dan één huis
mogen bezitten of meer dan 500
vierkante meter grond.
LISSABON (AP/UPI/Reuter) In hun vernietigende kritiek op
de assemblee van de beweging van de strijdkrachten (MFA) die
besloot de leiding van het land in handen te leggen van een mili
tair driemanschap, hebben de socialisten hun aanhankelijkheid
uitgesproken aan één van deze drie, president Costa Gomes.
President Ford zei voor zijn vertrek
uit Washington nadrukkelijk dat
Helsinki géén stilzwijgende erken
ning inhoudt van de Sowjet-heer-
schappij over Oost-Europa, zoals
zijn critici hebben gesteld. Aan het
adres van een groep Baltische
vluchtelingen werd een stencil ver
strekt, waarin staat dat de VS de
Russische inlijving van Litouwen,
Estland en Letland nooit hebben
erkend en dat ook in Helsinki ook
niet zullen doen. Het persbureau
AP merkte echter op dat Ford toen
hij de verklaring voorlas de passage
over de Baltische staten wegliet.
Ford juichte als concessie van de
Sowjet-Unie toe, dat deze verande
ring van de grenzen langs vreedza
me weg bij het verdrag niet heeft
willen uitsluiten.
Toen hij zondag de jaarlijkse pick-
Hij is volgens hen 'op dit moment
waarschijnlijk de enige man met
autoriteit, en prestige, die de ver
schillende stromingen binnen de
Beweging van de Strijdkrachten en
de verantwoordelijke democratische
partijen kan verenigen met het
doel een regering van nationale
redding te vormen', aldus een soci
alistisch communiqué. Het werd
zondag uitgegeven voor een nieuwe
demonstratie begon in het noorde
lijke havenstadje Figureira da Foz
Zaterdag waren bij een socialisti
sche demonstratie in het stadje
Evora de demonstranten op de
vuist gegaan met communisten, die
door in de lucht schietende militai
ren ontzet moesten worden
Afzijdig
Inmiddels is bekend geworden dat
zeven leden van Portugals revoluti
onaire raad vrijdag niet hebben
deelgenomen aan de vergadering
van de assemblee van de MFA. Het
zijn o.m. de minister van buiten
landse zaken xvlelo Antunes dé-rond
reizende ambassadeur majoor Vi-
tor Alves, majoor Vitor Crespo - de
laatste Portugese hoge commissaris
in Mozambique - en enkele andere
gematigde leden van de raad. Zij
hebben alle grote aanhang in leger
en marine. Zij vergaderden tijdens
de assemblee afzonderlijk In het
ministerie van buitenlandse zaken.
Een functionaris van dit ministerie
zei zaterdag niét te weten of Antu
nes nog als minister kan worden
beschouwd. Een van de briljantste
bewindslieden is uit protest tegen
de gang van zaken afgetreden, hef.
is de minister van overzeese gebie
den Antonio Almeida Santos, die
als advocaat in Mozambique al sa
menspande met de Beweging van
de Strijdkrachten. De vorming van
het driemanschap betekent volgens
her.i een totale breuk tussen dp
MFA en het Portugese volk. In zijn
ontslagbrief beschuldigde Almeida
Santos de militairen ervan "het so
cialisme te verdraaien en de men
sen slechts haat voor zulk een
systeem bij te brengen door hun
schending van wettige en democra
tische rechten'.
De leden van het nieuwe drieman
schap zijn: president Costa Gomes,
premier Congalves en veiligheids-
chef Otelo Saraiva de Carvalho,
het brein achter de machtsoverne
ming van vorig jaar. De laatste is
op het ogenblik in Cuba en nam de
complimenten voor de MFA in ont
vangst van Fidel Castro, die Portu
gal ten voorbeeld stelde voor de
wereld. Tegelijk met de instelling
van Let driemanschap heeft de as
semblee van de MFA de revolutio
naire raad teruggebracht tot advi
serend orgaan.
De socialistische partij van Portu
gal is van mening dat 'niet Marx
het land verdeelt .maar Stalin
De laatstgenoemde staat dan voor
de conceptie van een totalitaire
staat, een enkele almachtige partij
en de schending van de openbare
vrijheden en de rechten van de
mens.
HONGKONG (Reuter) - Volgens
Noord-Vietnam voeren Amerikaanse
spionagevliegtuigen van het type
U-2 vluchten uit boven Vietnam. De
Verenigde Staten blijven deze toe
stellen sturen voor spionage-activi-
teit tegen Vietnam en andere lan
den in Indo-China, aldus de ver
klaring.
Daar de U-2's van de luchtmacht
basis Utapao in Thailand zouden
opstijgen, veroordeelt het Noord-
vietnamese bewind zowel de Ver
enigde Staten als Thailand en eist
een onmiddellijke stopzetting van
de vluchten.
Turkse militairen hebben slechts de
Amerikaanse vlaggen neergehaald
en wachtposten bij de hoofdingan
gen geplaatst. Minister van binnen-
we moeten nieer 'Tram-
ram' maken
AMSTERDAM Hoewel de
nieuwe voetbalcompetitie nog
niet is begonnen, was er het
afgelopen weekeinde toch al
weer het nodige rumoer op de
velden. Zaterdag in Zandvoort
(foto) ging het bij FC Amster
dam— Beienenses niet altijd
even vriendelijk toe en moesten
de Portugezen het in de tweede
helft zelfs met tien man doen.
Positievere opwinding was er
gisteren in Arnhem, waar bij
Feyenoord de Zuidafrikaanse
broertjes Wegerie debuteerden.
nick van de Amerikaanse en West-
du itse soldaten in Kirchgöns bij
woonde, zei Ford dat zijn land 'vast
als een rots achter zijn verplichtin
gen inzake Berlijn staat'. Maar de
Westduitse pers heeft ai gespecu
leerd dat Ford een bezoek aan Ber
lijn thans overslaat om de sfeer op
de topconferentie niet te bederven.
Bezoeken van Amerikaanse presi- G66I1 FUSt
denten aan West-Berlijn zijn er
altijd in geslaagd de Russen wreve
lig te maken.
schilderen die anders is dan deze.
maar we moeten het met deze
doen. En ervaring leert, dat er nu
meer handel, meer wetenschappe
lijke uitwisseling en (hoewel het
langzaam gaat) een betere situatie
bases op zijn grondgebied aan het
jaar geleden.'
Forse kritiek
Veel forsere kritiek krijgt de West
duitse Bondsregering inzake haar
rol in Helsinki. Helmut Schmidt en
minister van buitenlandse zaken
Genscher hebben vrijdag in de
Bondsdag niet nagelaten het ko
men en gaan van de Westelijke
leiders in de Bondsrepubliek tegen
over de oppositie te benadrukken
(achtereenvolgens Wilson. Giscard
'Estaing en thans Ford). Zij willen
daarmee aantonen dat de Bondsre
publiek ten aanzien van Oost-Euro
pa bepaald geen eenzaam avon
tuur tegemoet gaat in Helsinki.
Volgens de woordvoerder van de
CDU Werner Marx, heeft de Bonds
regering de 'Duitse belangen' doen
verdrinken in een zee van woorden
en duiden dubbelzinnigheden in de
Helsinki-tekst op nieuwe bronnen
van conflicten. Een christen-demo
cratische motie om Helsinki niet te
ondertekenen werd met 239 tegen
162 stemmen verworpen. Franz Jo
sef Strauss legde zelfs verband met
de conferentie van München in
1938 toen de Westelijke landen
Tsjechoslowakije opofferden om de
vrede met Hitier te bewaren.
De oud-kanselier Willy Brandt zei
over het verdrag van Helsinki: 'Zo
als de wereld niet de Tien Geboden
opzij schuift omdat niet allen er
naar leven, zo moeten ook de be
ginselen van de Europese veilig
heidsconferentie niet worden afge
wezen omdat enkele landen zich er
niet aan zullen houden.' Hij zei
verder: 'Het is zinloos om ons
hoofd in het zand te steken. Ik zou
een beeld van een wereld kunnen
Een rustig bezoek aan Europa heeft
president Ford op doorreis naar
Helsinki bepaald niet. In het
vliegtuig boven de Atlantische Oce
aan bleef hij eindeloos telefoneren
met zijn raadgevers in Washington
over het gat dat in de zuidelijke
NAVO-gordel dreigt te vallen nu
Turkije op één na alle Amerikaanse
basis op zijn grondgebied aan het
Amerikaanse commando heeft ont
trokken. Daarna had hij een slech
te nacht op het kasteel van
Gymmich. Zijn slaap werd ver
stoord door brullende motoren, de
sirene van een ziekenwagen en
vooral door de erewacht, die bij
wijze van oefening reeds bij het
krieken begon te trommelen. Hij
heeft gisteren met Bondskanselier
Helmut Schmidt plannen besproken
voor een gezamenlijke aanpak van
de economische recessie en hij
moet vóór Helsinki ook nog Polen,
Roemenië en Joegoslaivë bezoeken.
Gisteravond maakte hij met de
Westduitse Bondskanselier Walter
Scheel een reisje langs de Rijn op
de rivierboot 'Drachenfels.'
'Illusie'
Ook de Russen hebben er behoefte
aan hun achterban gerust te stel
len. getuige een verklaring van een
woordvoerder van het Kremlin,
Zamjatin, dat het 'een illusie is te
menen dat wij voor de ontspanning
met het Westen betalen met veran
deringen in onze politiek.' Hij legde
er de nadruk op hoe de westerse
nadruk op 'liberalisatie' was weer
staan omdat de Sowjet-onderhan-
delaars heel goed begrepen dat het
hier om een 'erosie van het socia
lisme' ging.
tm. -SS*. m
Het Portugese driemanschap: Costa Gomes, Sariva de Carvalho
en Goncalves.
ANKARA WASHINGTON (Reuter/UPI/AP) Hoewel de Turkse
regering vrijdag heft besloten de Amerikaanse bases in het land
over te nemen was er gisteren nog geen enkele in Turkse handen
overgegaan.
Eindelijk begrijpen wij wat de rol van een erewacht is:
het te eren staatshoofd uit de slaap liouden met
trommeloefeningen voor de Grote Gelegenheid. Jerry
Ford kan ervan meepraten en wij melden het mee
dogenloos. De feiten achter de feiten zijn ons sterke
punt.
Nieuwe abonnee:-
Straat
Plaats:.
-Giro:
Betaalt per kwartaal
landse zaken Asilturk heeft gezegd
dat de generale staf kan besluiten
operaties te laten doorgaan voorzo
ver deze In Turkse behoeften voor
zien.
De democratische leider in het
Amerikaanse huis van afgevaardig
den Neill heeft inmiddels weinig
hoop laten bestaan op snelle ophef
fing van het Amerikaanse wapen
embargo tegen Turkije, de aanlei
ding voor de overname van de ba-
De Amerikaanse president Ford zei
dit weekeinde dat hij contact had
gehad met congresleden om de be
slissing de wapenleveranties te sta
ken herzien. O'Neill 'zei dat hem
daarvan niets bekend was en dat
het bovendien onmogelijk is de be-
slissing te herzien voor het einde
van deze week. als het congres een
maand op reces gaat. Overiggns
noemde O'Neill, die zelf voor hand
having van het embargo stemde, de
overname van de Amerikaanse ba
ses door de Turken 'chantage'.
I
I Opgegeven door:
I Naam:
Adres:
Plaats:
ïk ontvang graag:
O 4 fraaie zwart-kunstlederen onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomotlefmodcllcn. Werkelijk een sieraad op utv tafel.
O Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalcndcr. Modern, ori
glneel. Voor de^iuderkamer, de keuken of waar dan ook.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt
(na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben
ontvangen) zes gulden minder voor de eerste termijn
Schrijf op de envelop: De Christelijke Pen
2792. Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
antwoordnummer
X 1
'H
Tm,.
