'Top in Kampala
onteert Afrika'
apan moet laveren tussen
hina en de Sowjet
:-Unie
oncalves
rint strijd
im de macht
Kissinger: nieuwe eis
Israël geen obstakel
Geleidelijke opheffing
Zuidoostaziatische
verdragsorganisatie
Tanzaniaanse minister over OAE:
Filippijnen en Thailand:
ndaag vergadering strijdkrachten
itse minister
entice uit de
delingsgunst
Fanfani kiest nieuwe voorman
Tel Aviv noemt gesprek 'vanzelfsprekend'
Isabel Peron moet 'Niet begrepen'
't kalmer aan doen
[W/KWARTET VRIJDAG 25 JULI 1975
BUITENLAND 7
DAR ES SALAAM (Reuter)
Tanzania zal de topconferentie
van de Organisatie van Afri
kaanse Eenheid (OAE) in Kam
pala niet bijwonen omdat dit
zou gelijkstaan aan het vergoe
lijken van de moord op verschei
dene duizenden mensen door de
Oegandese regering van presi
dent Amin. Dit heeft de Tanza
niaanse minister van buiten
landse zaken John Malecela in
Dar es Salaam gezegd.
'Het houden van de top in Kampala
heeft de OAE onteerd benevens Afri
ka al geheel Het is de grootste
grap van het Jaar', aldus de be
windsman.
Malecela zei in een toespraak tot
studenten dat Tanzania heeft be
sloten de top niet bij te wonen uit
respect voor de doelstellingen van
de OAE.
Malecela liet zich niet uit over de
vraag of vice-president Aboud Jum-
be van Tanzania (tevens president
van het tot Tanzania behorende
Zanzibar) wèl naar de top zou gaan.
Amin zou hem hebben uitgenodigd
in een kennelijke poging verdeeld
heid te zaaien in Tanzania.
Gisteravond verluidde in Dar-es-sa-
laam dat ook president Samora Ma-
chel van Mozambique niet naar
Kampala zal reizen. Dit wordt ge
zien als een ernstige tegenslag voor
Amin die gehoopt had de president
van de jongste Afrikaanse republiek
te verwelkomen. Zeker is dat be
halve president Nyerere van Tanza
nia, president Kenneth Kaoenda
van Zambia en Sertse Khama van
Botswana niet op de topconferentie
van de OAE zullen zijn.
De organisatie werd 12 Jaar geleden
opgericht om achting te verlenen
aan de Afrikanen onder koloniaal
bewind en in landen die werden
geleid door onafhankelijke Afri
kaanse regeringen. 'Maar de erva
ring heeft geleerd dat de OAE zich
heeft stilgehouden als gruweldaden
werden begaan tegen Afrikanen in
onafhankelijke landen, onder het
voorwendsel dat dit interne zaken
waren van een lidstaat', aldus de
minister. 'In Oeganda hebben ver
scheidene duizenden mensen hun
leven verloren. Als Afrikaanse rege
ringsleiders daarheen gaan voor
een topconferentie dan staat dat
gelijk aan het verlenen van goed
keuring aan deze moorden. Tanza
nia zal niet aan zo'n goedkeuring
meedoen.'
Malecela zei te hopen dat in weer
wil van allerlei soorten beschuldi
gingen van Kampala aan het adres
van Dar es Salaam de vrienden en
vijanden van Tanzania begrip zul
len hebben voor het standpunt van
zijn regering.
De Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie PLO heeft ondertussen een op
roep gestuurd aan de Afrikaanse
leiders steun te verlenen aan de
Arabische campagne tot uitstoting
van Israël uit de Verenigde Naties.
Een document waarin de oproep is
vervat circuleert momenteel op de
bijeenkomst van de OAE-ministers
in Kampala. De Palestijnen eisen
de uitstoting van Israël uit het
wereldorgaan en vragen de steun
van de Afrikaanse landen voor de
Palestijnse zaak.
De topconferentie van islamit.sche
landen die eerder deze maand in
F die-Arabië werd gehouden
hi fit de Arabische campagne tot
uitstoting van Israël op gang ge
bracht. De OAE-topconferentie in
Kampala, die volgende week begint
en waaraan meer dan 40 landen
deelnemen, zal voor de eerste keer
de Palestijnse zaak afzonderlijk be
handelen, naast een algemeen de
bat over het midden-oosten.
De Oegandese president Idi Amin
heeft gisteren gezegd dat hij niet
alleen Afrika maar ook Israël kan
bevrijden.
MANILLA (UPI) De Filippijnen en Thailand zijn voor geleide
lijke opheffing van de de Zuidoostaziatische verdragsorganisatie,
de ZOAVO. Dit is bekendgemaakt in een communique aan het
einde van een bezoek van premier Kukrit Pramoj van Thaland aan
president Marcos.
Kukrit en Marcos 'kwamen In be
ginsel overeen dat de organisatie
geleidelijk dient te verdwijnen om
in overeenstemming te komen met
de nieuwe realiteiten in het gebied',
aldus het communiqué. Een periode
is niet genoemd, maar Marcos zei
dat dit zou gebeuren in overeen
stemming met de omstandigheden.
Andere ZOAVO-leden zijn de Vere
nigde Staten, Engeland, Australië
en Nieuw-Zeeland. Frankrijk en
Pakistan traden al eerder uit.
De ZOAVO is sedert de oprichting
20 jaar geleden van een militaire
steeds meer een burgerlijke organi
satie geworden. In het gezamenlijke
communique wordt voorts gezegd
dat buitenlandse bases op hun
grondgebieden moeten worden be
schouwd als van 'tijdelijk karakter'
en dat de betrekkingen met grote
mogendheden 'vruchtbaar moeten
blijven en gebaseerd op wederzijds
belang'.
De regeringsleiders dringen aan op
versterking van de associatie van
Zuidoostaziatische naties (ASEAN),
waarvan, behalve Thailand en de
Filippijnen, ook deel uitmaken Sin
gapore, Indonesië en Maleisië en
dus géén wester-se landen.
China heeft opgeroepen van de In
dische Oceaan een 'vredesoceaan'
te maken. China riep op de Indi
sche Oceaan te demilitairiseren en
liet weten dat de oceaan behoort
aan de landen die eraan liggen.
Volgens de Chinese vice-premier
Ku Mu aan een banket in Malaga-
sië, verspreidt de rivaliteit tussen
de Sowjet-Unle en de Verenigde
Staten zich vanuit de Middellandse
Zee via het Midden-Oosten
naar de Indische Oceaan. 'Zij ver
groten hun militaire macht en ver
menigvuldigen in rap tempo hun
militaire installaties. Dat alles be
dreigt de veiligheid rond de Indis
che Oceaan', zei hij.
Bert Feringa
if>AKA Na het vertrek van de Amerikanen uit Indo-China is Peking een soort bedevaartsoord
worden voor de regeringsleiders van diverse Aziatische landen. Binnen ee i kort tijdsbestek hebben
jaleisië, de Philippijnen en Thailand vriendschappelijke betrekkingen aangeknoopt met communis-
Jch China. Angst is de belangrijkste drijfveer v,oor deze plotselinge trek naar Peking, want al deze
den hebben problemen met communistische guerrillagroepen binnen hun grenzen.
Peking's warme onthaal voor
reactionaire regimes lijkt in
leven door angst. Angst voor een
dominante positie in Azië van
ina's aartsvijand de Sowjet-Unle.
ting's belangrijke nabuur Japan
echter aanzienlijk minder toe-
lietelijk. De al geruime tijd lo
lde Chinees-Japanse onderhan-
ingen over een vredes- en
endschapsverdrag verlopen ui-
st stroef. De belangrijkste oor-
ik hiervan is dot Peking d.m.v.
vriendschapsverdrag probeert
)an in te lijven in het anti-
ssische kamp. Een poging die
wel van Russische als Japanse
de nogal op weerstand stuit,
t keerpunt in de naoorlogse Chi-
es-Japanse betrekkingen vond
lats in 1972 toen de toenmalige
panse premier Tanaka. onmiddel-
k in het kielzog van Nixon, dlplo-
itieke betrekkingen aanknoopte
het regime in Peking. De on-
rwachte ommekeer in de Ameri-
anse China-politiek kwam voor
Japanners destijds als een schok
ïdat ze sinds het einde van de
ftiger jaren al bij de Amerikanen
dden aangedrongen op betere be-
ikkingen met communistisch
lina. Deze voorliefde van Japan
or China is niet louter gebaseerd
zijn gebruikelijke economisch
iportunisme maar zit dieper. Door
eeuwen heen heeft Japan perio-
ek brokken Chinese beschaving
geïmporteerd en verwerkt in zijn
eigen cultuur. De Japanse taal is
ten dele ontleend aan het Chinees
en zelfs heden ten dage vindt men
in het stratenplan van Kyoto (dé
vroegere hoofdstad van Japan)
Chinese invloeden terug. Uiteraard
spelen naast deze culturele ver
wantschap ook economische motle
ven een rol. Reeds in de zestiger
jaren onderhielden Japan en China
op informeel niveau al weer han
delscontacten, zeer tegen de zin
van de Verenigde Staten.
Clausule
Met het bezoek van Tanaka aan
Peking kwam er formeel een einde
aan de staat van oorlog tussen
beide landen en werd besloten de
hernieuwde vriendschap te bekro
nen met een officieel vredes- en
vriendschapsverdrag. De onderhan
delingen over dit verdrag zijn op
dit moment gaande en dreigen de
prille Japans-Chinese vriendschap
aanzienlijk te verkoelen. Het belang
rijkste geschilpunt in de Chinees-
Japanse onderhandelingen vormt
de zgn. anti-hegemonie clausule.
Deze clausule houdt in dat geen
van beide landen zal sterven naar
de heerschappij in Azië en dat bel
de landen zich verzetten tegen po
gingen van enig ander land om een
dergelijke heerschappij te vestigen.
Deze clausule is voorgesteld door
Peking en met name het laatste
deel van de clausule is duidelijk
geïnspireerd door Peking's bijkans
patha logische angst voor de Sow-
jet-Unie. Vooral nu de Verenigde
Staten zich teruggetrokken hebben
uit Indo-China is Peking's buiten
landse politiek in de eerste plaats
gericht op het indammen van Rus-
land's Invloed in Azië. Peking
maakt er dan ook geen geheim van
dat met dat andere land de Sowjet-
Unle bedoeld wordt.
Moskou heeft via officiële kanalen
al laten weten dat ze de opneming
van de clausule in het verdrag be
schouwd als een onvriendelijke
daad jegens de Sowjet-Unle, tege
lijkertijd met klem ontkennend dat
ze zou streven naar hegemonie in
Azië. Ze beschuldigt China ervan
Japan te willen gebruiken voor
haar anti-Russische politiek en
heeft Japan gewaarschuwd dat de
vriendschap tussen beide landen in
gevaar komt indien Japan accoord
gaat met de anti-hegemonie clau
sule.
Compromis
De Japanse regering is hierdoor in
een bijzonder moeilijke positie ge
manoeuvreerd. Enerzijds stelt ze bij
zonder veel prijs op het vriend
schapsverdrag met China maar ze
voelt er weinig voor dit ten koste
te laten gaan van haar relatie met
haar belangrijke nabuur de Sowjet-
Unie. Temeer daar er nog een aan
tal Russisch-Japanse problemen om
een oplossing vragen, (visserijpro
blemen en een vredesverdrag) To
kio heeft zich dan ook van het
begin af aan verzet tegen opne
ming van de gewraakte clausule,
omdat het volgens haar niet juist is
om in een bilateraal vriendschaps
verdrag bepalingen op te nemen
die derden -raken. De publieke in
terventies van Moskou worden door
Japan echter allerminst op prijs
gesteld omdat deze het onderhan
delingsklimaat alleen maar verhar
den. Bij wijze van compromis heeft
Tokio voorgesteld om de anti-hege
monie clausule wel op te nemen in
de preambule van het verdrag maar
niet in de tekst van het verdrag
zelf. Peking's houding is echter bij
zonder star. Tot nu toe is Ze niet
bereid tot enige concessie. In feite
eist ze van Japan een vierkante
anti-Sowjet verklaring in ruil voor
haar vriendschap.
Chinese olie
Peking's onderhandelingspositie is
vrij sterk. Veel Japanse onderne
mers kunnen 's nachts niet slapen
bij de gedachte aan de schier ein
deloze mogelijkheden van de Chi
nese markt voor de export van hun
elndprodukten. Maar het belan-
rijkste onderhandelingswapen van
de Chinezen is olie. Volgens gege
vens bekendgemaakt op het on
langs in Tokio gehouden. Werelde
nergiecongres beschikt communis
tisch China over de grootste olie
voorraden in geheel Azië (56 pro
cent van de totale voorraad in
Azië). Van de nog niet ontdekte
olievoorraden ih Azië wordt China's
aandeel op 76 procent geschat.
Sinds de oliecrisis zoekt Japan
koortsachtig naar nieuwe alterria-
De vroegere Japanse premier Kakoeei Tanaka bracht eind '72 een
bezoek aan China en had onder andere een ontmoeting met partij
voorzitter Mao Tse-toeng.
tieven voor haar olievoorziening om
minder afhankelijk te worden van
de Arabische landen, tot nu toe de
belangrijkste leveranciers van Ja
pan. Communistisch China ls voor
Japan een ideale olieleverancier,
het ligt in de onmiddellijke nabij
heid en het beschikt tevens over
zwavelarme olie, wat de voorkeur
heeft van Japan in haar strijd te
gen de luchtvervuiling. Op dit mo
ment neemt Japan al driekwart
van China's bescheiden olie export
af, hetgeen vooral ten koste gaat
van Indonesië dat ook over zwavel
arme olie beschikt. China is echter
druk bezig haar olieproduktie op te
voeren en heeft min of meer toege
zegd de leveranties aan Japan in de
toekomst aanzienlijk te vergroten.
Aan de andere kant is ook de
Sowjet-Unie een aantrekkelijke
partner voor Japan. Reeds enkele
Jaren onderhandelen de Russen en
de Japanners over de gezamenlijke
openlegging van het grondstoffen-
rijke Siberië. Japan moet daarbij
kapitaal en technische kennis in
brengen met als tegenprestatie
Russische leveranties van grond-,
stoffen en olie. Deze onderhande
lingen verlopen echter niet erg
vlot. In juni is bekend geworden
dat het Russisch-Japanse Tryumen
olieproject (een miljarden vergend
project ter ontsluiting van zwavely
arme olievelden in West-Siberië) na
5 jaar onderhandelen definitief
niet doorgaat.
Volgens politieke waarnemers hier
houdt dit niet doorgaan van het
Tryumen olieproject direkt verband
met de impasse in de Japans-Chi
nese onderhandelingen. Japan wei
gerde accoord te gaan'met het Rus
sische voorstel om in plaats van 'n
geplande pijplijn een tweede Trans
Siberische spoorlijn aan te leggen
langs de Chinees-Russische grens.
Tokio vreesde door acceptatie van
dit voorstel China tegen zich in
harnas te jagen omdat een derge
lijke spoorlijn Ruslands militaire
positie in het Verre Oosten aan
zienlijk zou versterken.
Japan overstag?
Dit niet doorgaan van het Tyumen
olieproject lijkt er op te wijzen dat
Japan de voorkeur geeft aan China.
De meeste recente ontwikkelingen
wijzen eveneens in deze richting.
De Japanse premier Takeo Mlki die
tot nu toe niet vferder wilde gaan
dan opneming van de anti-hegemo
nie clausule In de preambule van
het verdrag heeft nu zijn visie op
IABON (AP, UPI) Premier Vasco Gongalves is als winnaar
de machtsstrijd in Portugal te voorschijn gekomen. Zijn plan
voor een nieuw landsbestuur moeten echter nog door de Be
ing van de strijdkrachten worden goedgekeurd.
iad voor het leger, ifwloedrijk-
an drie van dergelijke raden In
jrtugese krijgsmacht, sloot zich
aan bij het rijzend getij
steun voor Gongalves, van wie
zegd dat hij gematigde kritiek
jn naar het commundsnie zwe-
beleid binnen het régime
overwonnen.
raai Carlos Fabiao, chef van
snerale staf van de landmacht,
zich in vergadering met de
deling dat het leger achter de
der staat en dat de politieke
le van Vasco Gongalves 'niet in
jedïng' was.
iemanschap
DEN (AFP) Het partijbe-
r van de Labourafdeling in het
londense district Newham
I;h-East heeft met 29 tegen 19
ïmen zijn vertrouwen opgezegd
le Britse minister voor ontwik-
ïgssamenwerking, Reginald
itice. Dit betekent dat Prentice
bij de volgende verkiezingen
it district niet meer voor Labour
lidaat kan stellen.
heeft 18 jaar Newham
;h-East in het Britse Lagerhuis
fegenwoordigd. Volgens aanhan-
I van de linkervleugel van La-
r zou de minister onvoldoende
ten voor uitvoering van het
siezingsmanifest van de partij,
wel premier Harold Wilson hem
ge maand na het EG-referen-
m degradeerde van minister van
erwijs tot bewindsman voor
vikke.ingssamenwerking, kan
itice in zijn conflict met de
calen in zijn kiesdistrict reke-
op de steun van Wilson en zijn
ste medeministers, terwijl ook
neerderheid van de Labourfrac-
op zijn hand is.
uitspraak van het Labourbestuur
Newham North-East waar
itice bij de laatste verkiezingen
met een meerderheid van
00 stemmen werd gekozen
ongedaan worden gemaakt
r het nationale partijbestuur,
itice, die zei zeer bedroefd en
rTurgesteldte zijn over de uit-
kondigde aan dat hij zijn
erhuiszetel blijft bezettenen in
>ep zal gaan bij het nationale
,ij bestuur.
240 leden van de assemblee
de beweging van de strijd-
>og
op
kten komen vandaag bijeen om
uit te spreken over het plan
Jongalves voor ogen zou staan:
vormen van een driemanschap
'het bestuur van heit land. Deze
zou niet alleen boven de
utionaire raad van de bewe-
van de strijdkrachten en de
nblee staan, maar zou ook
te vertellen hebben dan een
tueel nieuwr, coalitiekabinet
met burgermdnisters.
Het plan van Gongalves zou de
macht in Portugal in handen leg
gen van de president, de premier
en het hoofd van de veiligheids
dienst COPCON: Gongalves zelf,
Francisco da Costa Gomes en gene
raal Otelo Saraiva de Carvalho.
Sommige leden van de Beweging
van de strijdkrachten zouden niet
in hun eigen woningen hebben
overnacht uit vrees voor arrestatie
in verband met hun oppositie tegen
het driemanschap, maar regerings-
en militaire functionarissen hebben
dergelijke berichten als onzin be
stempeld.
Voorwaarden
De socialisten en vo lksdemo craten
hebben voorwaarden gesteld aan
hun terugkeer in een coalitiekabi
net. In het afgelopen weekeinde
hebben ze betoogd tegen commu
nistische invloed op de strijdkrach
ten. De socialistische leider Mario
Soares eiste het aftreden van Gon
galves en scheen daarbij sympa
thie voor de premier te hebben
losgeslagen. De volksdemocraten
eisten democratische hervormingen.
De socialisten en volksdemocraten
hebben voor1 het komende weekein
de nieuwe betogingen georgani
seerd. In Braganca in het noord
westen van Portugal zullen de
volksdemocraten een sympathiebe
toging houden voor de rooms-ka-
tholieke kerk.
Gisteren hebben zich weer ongere
geldheden voorgedaan. In het dorp
je Ansao in de buurt van Coimbra
vielen burgers de kantoren van de
communistische partij en de linkse
Portugese democratische beweging
(MDP) aan. Twee auto's die eigen
dom van de communistische partij
en een andere groepering waren,
werden in de buurt van Oporto in
brand gestoken.
De Italiaanse christen-democratische partij is gisteren begonnen met de verkiezing van een nieuwe
partyleider. De fractievoorzitter in het Lagerhuis Piccoli lijkt de beste papieren te hebben. Op de
foto de aankomst bij het partijbureau van de uit de gratie geraakte ex-leider Amintore Fanfani
(links op de voorgrond)die deze week een motie van wantrouwen te verwerken kreeg.
WASHINGTON, NEW YORK, TEL AVIV, CAIRO (UPI, Reuter, AP) De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Henry Kissinger heeft gisteren verklaard dat de eis van een rechtstreeks gesprek,
die Israël verbindt aan een vredesregeling met Egypte voor de Sinai geen struikelblok van betekenis
is. Rabin, de Israëlische premier, had deze eis gesteld. Ook regeringskringen in Tel Aviv beschou
wen de voorwaarde niet als een obstakel.
Kissinger zei tegenover journalisten
na afloop van een bijeenkomst van
de Senaatscommissie voor buiten
landse betrekkingen niet de indruk
te hebben dat het om een toege
voegde eis gaat. 'Bij iedere onder
handelingen volgt er een recht
streeks-gesprek tussen de betrokke
nen', aldus de bewindsman. Kissin
ger verklaarde dat beide partijen
hun best doen tot een regeling te
komen. De bewindsman zei geen
nieuwe pendel in het Midden-Oos
ten te zullen beginnen tenzij er een
redelijke kans is op succes.
BUENOS AIRES (AP .Reuter)
Mevrouw Isabel Peron, president
van Argentinië, heeft van haar art
sen de raad gekregen rust te ne
men en het kalmer aan te doen,
aldus is van regeringszijde bekend
gemaakt. De geruchten dat zij
gedurende betrekkelijk lange tijd
helemaal het werk zal neerleggen
zijn hierdoor weer aangewakkerd.
Mevrouw Peron is 44 jaar oud.
Laatst heeft zij griep gehad. Naar
men zegt begint zij, als gevolg van
de slopende politieke en economi
sche crisis die nu al weken duurt,
uitgeput te raken en gewicht te
verliezen.
Intussen heeft de aorstconservatie-
ve groep van de maandag naar
Spanje vertrokken Lopez Rega nog
een gevoelig verlies geleden door
het gedwongen aftreden van Raul
Lastini, een schoonzoon van Rega,
als voorzitter van het parlement.
Israëls eis tot een rechtstreeks on
derhandelingen met Egypte in het
slotstadium van besprekingen over
een tussentijds vredesakkoord werd
niet tevoren met Cairo opgenomen
daar deze zaak vanzelfsprekend
was, zo is in Israëlische regerings
kringen meegedeeld.
'Het gaat om een vanzelfsprekende
zaak en dit hoeft dus nooit een
voorwaarde te zijn.'
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken kende het Israë
lische standpunt. Maar of de Egyp-
tenaren dit begrepen weet ik niet',
zo werd gezegd. 'Wij hebben geen
nieuw obstakel in onze onderhan
delingen met Egypte geïntrodu
ceerd.' Rechtstreekse contacten met
Israëlische en Arabische functiona
rissen zijn nieuw nieuw. Officieren
van beide zijden onderhandelden
vorig jaar over bijzonderheden van
de troepenscheidingsakkoord met
Egypte en Syrië.
De vraag of militaire of politieke
vertegenwoordigers zouden deelne-
Minister Kissinger
men In de nieuwe rechtstreekse
contacten die Israël eiste, was niet
besproken. Israël zou mogelijk ak
koord gaan met besprekingen op
militair niveau evenals vorig jaar,
aldus genoemde kringen. Over de
huidige diplomatieke contacten
werd gezegd dat vorderingen wer
den gemaakt, maar dat er nog veel
bijzonderheden moeten worden be
sproken. Sommige opvattingen zijn
aanvaard, maar zijn nog niet afge
rond.
Jordanië
De Amerikaanse regering zal niet
instemmen met een beknotting
door het congres van een voorge
stelde verkoop van luchtdoelwapens
aan Jordanië ter waarde van 350
miljoen dollar. Dit heeft minister
Kissinger, gisteren verklaard, nadat
hij twee uur achter gesloten deuren
had gesproken met de leden van de
senaatscommissie voor buitenlandse
zaken.
Op de vraag of dit betekende dat
de regering heeft besloten niet
meer te pogen tot een compromis
te komen met het, Congres, ant
woordde Kissinger dat een compro
mis afhangt van de vraag of de
andere partij er mee instemt. Ko
ning Hoessein heeft duidelijk ge
maakt dat hij niet zal instemmen
met enige besnoeiing van de over
eenkomst die hij tijdens zijn jong
ste bezoek aan de VS heeft geslo
ten.
Het Congres heeft tot 31 juli de
tijd om het akkoord af te wijzen.
Tegenstanders vinden dat de leve
ring van o.a. verbeterde Hawk-ra-
ketten het militaire evenwicht in
het Midden-Oosten zal verstoren.
Zij willen het voorgestelde aantal
van 14 Hawk-batterijen verminde
ren tot zes, terwijl volgens hen ook
het aantal stukken luchtdoelge
schut van het type Vulcan zou
moeten worden beperkt. Verder
gaat het om de levering van lichte
luchtdoelraketten van het type Re
deye die vanaf de schouder worden
afgeschoten.
De huidige premier van Japan
Takeo Miki.
de antihegemonie clausule 'verdui
delijkt'. Volgens de nieuwe visie
van Miki is de anti-hegemonie
clausule een universeel erkend vre-
desprincipe dat in haar toepassing
niet beperkt is tot bepaalde naties
of specifieke gebieden. Het Is vol
gens hem vergelijkbaar met de vre-
desprincipes in het handvest van
de Verenigde Naties. Volgens poli
tieke commentatoren hier kan dat
betekenen dat Miki bezig is de weg
vrij te maken voor opneming van
de clausule in de tekst van het
vredesverdrag.
In het begin van deze eeuw heeft
een Russische monnik in een soort
visionaire toestand een aantal
openbaringen gedaan die nu in
brochurevorm nog circuleren in
Europa. Volgens deze openbaringen
zouden China en Japan in de twee
de helft van deze eeuw een verbond
aangaan en vervolgens eerst Rus
land en daarna Europa aan zich
onderwerpen. Deze profetie die In
de volksmond nogal eens aangeduid
wordt als het 'gele gevaar', lijkt
vooralsnog nogal voorbarig. Wel
lijkt het duidelijk dat een op han
den zijnde nauwere Chinees-Japan
se samenwerking diep zal ingrijpen
in de politieke verhoudingen ln
Azië en zelfs het politieke wereldto
neel niet onberoerd zal laten.
