Doopsgezinden melden zich gelukkig weer
Synode Namibië hekelt
geweldpolitiek Vorster
r\
VJ
1
fllBÉslll
Vandaag
Mclntire herkozen
als leider ICCC
Zuidafrikaanse kerken
in verzet tegen Vorster
lo'
Onze
adressen
mm
Nieuwe boeken
TROUW/KWARTET VRIJDAG 25 JULI 1975
KERK /BINNENLAND
door dr. W. Nijenhuis
Nederlanders en buitenlanders hebben veelal een voorstelling van
ons land en volk, waarin de calvinistische trekken overheersen.
Men verbaast zich, wanneer men ontdekt dat deze voorstelling niet
klopt met de werkelijkheid. Oorzaak van de kortsluiting is meestal
een gebrek aan gewone historische kennis. Men is zich er niet van
bewust, dat in onze zestiende-eeuwse Reformatie het Calvinisme
aan laatkomer was.
Voordat Calvijn in de Nederlanden
aan het woord kwam. hadden Lu
ther en vooral Zwingli hun invloed
reeds lang doen gelden. Toen nog
niemand hier van Calvijn gehoord
had. namen de doperse christenen
de belangrijkste plaats in onder
hen die met Rome gebroken had
den.
Na de mislukte gewelddadige po
ging in 1534-1535, in Mlinster het
koninkrijk Gods te vestigen, leid
den zij een tamelijk onopgemerkt
leven terzijde van de grote staat
kundige conflicten van die eeuw.
Maar juist door de gebeurtenissen
in Münster werden zij door room
sen. luthersen en calvinisten gelij
kelijk gevreesd als een oproerige
sekte. Als mikpunt van de inquisitie
hebben veel doperse martelaren het
leven gelaten. Wat weet men in het
algemeen van hen?
Weinig bekend
Van de mennisten, zoals zij ge
noemd worden als volgelingen van
Menno Simonsz. is meestal niet
meer bekend dan dat zij de kinder
doop verwerpen en de doop van de
volwassene op diens persoonlijke
geloofsbelijdenis praktiseren. Maar
wat weet men van hun ideaal: her-
stel der nieuwtestamentische ge- VörhöUQGnd
meente, eenvoudig in liturgie, sober
van levensstijl, uiterst tolerant in
dogmatisch opzicht en daarom ge
meenschap zonder leertuchtproces-
sen maar ook voor anderen in hun
belijden soms moeilijk herkenbaar,
streng in de zedelijke tucht én
daardoor menigmaal afschuwelijk
verdeeld?
De historicus J. Huizinga heeft ge
zegd, dat de doopsgezinden voor de
staat als een gelukkig volk zonder
geschiedenis waren. Nu, zijaelf zijn
hiermee steeds minder gelukkig. Zij
beginnen zich steeds meer bewust
te worden van hun belangrijke ge
schiedenis. Zij hebben hun histori
sche bronnen uit de zestiende eeuw
ontdekt en zijn begonnen, ze uit te
geven. Zij onderzoeken de inhoud
van hun oorspronkelijke theologie.
Kortom: zij zijn intens met hun
verleden bezig.
Daarmee bewijzen zij zichzelf en
anderen een goede dienst. Want
een beweging die haar geschiedenis
verzaakt, zal haar profiel steeds
meer verliezen en onherkenbaar
worden. Voor de oecumene sou dit
een ramp Zijn. Want hét doperse
christendom heeft naast het luther
se en het gereformeerde (calvinisti
sche) een eigen in Nederland
ook nog een specifiek Nederlans
gezicht en daarmee een eigen in
breng in de familie der reformato
rische kerken.
Het verschijnen van de eènsta afle
vering van een nieuwe reeks onder
de oude titel Doopsgezinde Bijdra
gen, uitgegeven vanwege de Doops
gezinde Historische Kring, is dan
ook een verheugde zaak. Genoemde
kring, vorig Jaar opgericht, telt
thans reeds 350 leden. Met deze
uitgave, die als jaarboek is opgezet,
heeft men tweeërlei bedoeling. In
de eerste plaats wil men de lezer op
de hoogte brengen van de ontwik
keling en resultaten van het histo
risch onderzoek betreffende de do
pers. In de tweede plaats wil men
aan het onderzoek een eigen bij
drage leveren.
Om met het tweede aspect te begin
nen: dit eerste nummer bevat drie
bijdragen, die betrekking hebben
op de locale of regionale geschiede
nis der Nederlandse doopsgezinden.
Dr. S. L. Verheus vermeldt in een
(te) kort bestek enige interessante
gegevens over de gemeente te
Amersfoort, Mevrouw M. N. Door-
nlk-Hoogenraad schreef een be
knopte geschiedenis der gemeente
te Zutfen. Een donkere toon werd
aangeslagen door de historicus S.
Groenveld, niet zozeer door zijn
informaties over de Franse Anna-
les-hlstorici (te wenig voor de niet-
ingewijde: in dit verband niet
al te zeer van belang voor de des
kundige), maar door zijn ver
slag van de teruggang der doopsge
zinden in de 18e en 19e eeuw. vooral
In Nrd.-Holland benoorden 't IJ en
in Friesland. Het ledenverlies aan
de bevoorrechte gereformeerde kerk
zou O.i. nog doorzichtiger gemaakt
moeten worden da Groeneveld
deed, door ook hervormde archiva
lia uit die periode te onderzoeken.
Onderzoek
De geschiedenis der dopers is geen
louter Nederlandse aangelegenheid.
In Duitsland en Amerika is reeds
lang veel onderzoek gedaan. Wie
wil weten wat het heeft opgeleverd,
beginnen met het fraaie artikel van
dé Amsterdamse prof. I. B. Horst
Dominee Joannes Deknatei (ill. uit 'Doopsgezinde Bijdragen')
over 'Brandpunten in de geschiede
nis van de Radicale Reformatie te
lezen. Hierin is een aantal thema's,
die uit het onderzoek naar voren
zijn gekomen, beschreven. Van het
grootste belang lijkt ons de relatie
van de dopers met enerzijds spiri
tualistische en mysticistische be
wegingen, anderzijds de reformatie
van Luther. Ds. H. W. Meihuizen,
lector te Amsterdam, heeft het on
derzoek in ons eigen land beschre
ven en de Haarlemse predikant Ja-
cobszoon toont zich een betrouwba
re gids in een overzicht van de
bronnenuitgaven en de literatuur,
gepubliceerd in de eerste tien jaren
na de oorlog.
De vakman moet soms ervaren dat
de lee k er geen flauw idee van
heeft, hoe men aan historische
kennis komthoe en waar zoekt
men? Wat vindt men (of: vindt
men niet)? Welke conclusie trekt
men, en op welke gronden? Mei
huizen en Jacobszoon laten de lezer
even in de keuken kijken, de eerste
met een bijdrage over de bronnen
van onze kennis van de eerste 'do
perse doopsbediening' in 1525 te
Ziirich, de tweede aan d ehand van
de vondst in de doopsgezinde bibli
otheek te Hamburg van preken van
de doopsgezinde piëtistische predi
kant uit de 18e eeuw Johannes
Deknatei.
Vakkennis
Op grondige vakkennis berustend,
is deze bundel zo geschreven dat
iedere historisch-geïnteresseerde
'leek' (wat een on-doopsgezind
woord!) er door gevoeld zal wor
den. De geschiedenis, ook het on
derdeel dat wij doorgaans 'kerkge
schiedenis' noemen, is één en on
deelbaar. De geschiedenis der do
pers is ons aller geschiedenis, voor
al ons land. Daarom is het te ho
pen, dat ook veel niet-doopsgezin
den van deze uitgave kennisnemen.
He t is verheugend, dat de dopers
zich op deze wijze opnieuw melden.
Wij wensen ze toe, dat het een
lange reeks zal worden ophet ni
veau van deze eerste aflevering.
Dr. W. Nijenhuis. hervormd theo
loog en als kerkhistoricus verbon
den aan de Universiteit van Am
sterdam, schrijft naar aanleiding
van het verschijnen van 'Doopsge
zinde Bijdragen/nieuwe reeks 1
(1975).' Uitg. Doopsgez. Hist. Kring,
Singel 454, Amsterdam.
Van een onzer redacteuren
OTJIMBINGWE 'Terwijl Zuid-Afrika overzee luid opgeeft over ontspanning en verbetering van
mensenrechten, wordt in dit land niets daarvan gemerkt en wordt er intern een politiek van geweld
gevolgd'. Dit is de opvatting van de evangelisch lutherse kerk in Zuid-West-Afrika, die bijeen is ge
weest in Otjimbingwe. Dè synode heeft de verklaring bijna unaniem aanvaard.
De synode hekelt de uitwijzing van
buitenlandse kerkelijke werkers en
beperkingen die worden opgelegd
aan kerkleden. Ook wijst de verkla
ring op het steeds gewelddadiger
dreigend optreden van de politie en
van gewone blanke burgers tegen
over zwarten. De Zuidafrikaanse re
gering wordt opgeroepen te erken
nen dat vrede niet door geweld kan
worden tot stand gebracht en ge
hoor te schenken aan christenen
die vrijheid willen in hun land.
Tijdens de bespreking van de ver
klaring in de synode vertelde een
van de leden, dat de directeur van
het theologisch seminarie, ds. Z.
Kameeta, op 26 juni door een lo
ketbediende in het station van Ka-
rabib met een revolver werd be
dreigd, toen hij de eerder bestelde
treinkaartjes kwam afhalen. Andere
UIT
VAN LEZERS
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
Angola
Nu het Angola-comlté die boycot
actie enige tijd kan staken, advi
seer ik het comité ernstig om met
spoed naar Angola te gaan om te
helpen voorkomen dat de bevolking
aldaar, mi de bevrijding in zicht is.
alvast er toe overgaat elkaar te
vermoorden.
H. Boeve
CDA
Graag wil ik mijn instemming be
tuigen met het artikel van de heer
R. Zijlstra in Trouw van dinsdag Jl.
over het CDA.
Het is voor mij, na de overtuigende
meerderheid, die ook de AR-kles-
veremigdngen gaven aan de statuten
van het CDA. een raadsel, dat de
heer Aantjes. waar ik overigens
veel waardering voor heb, in dit
stadium opnieuw een dogmatische
discussie op touw zet over de
grondslag van het CDA. Laten de
chr. democratische politici nu s.v.p.
aan de slag gaan voor het CDA. De
tijd voor het berijden van allerlei
persoonlijke stokpaardjes is naar
mijn oordeel definitief voorbij. Ik
wil graag de eerstvolgende keer
mijn stem uitbrengen op een geza
menlijke CDA-lijst - Of anders ge
zegd. voor mij is op dit punt de
geloofwaardigheid van de chr. dem.
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9-11, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
politiek in het geding. Heren politi
ci van de KVP, ARP en CttU. kom
nu eens royaal en met overtuiging
voor het CDA over de brug.
Den Helder
P. J. de Kool
ICCC-congres (3)
De heer GJalt de Jong schijnt tpch
wel wat argeloos te stellen: "Van de
ICCC krijg je telkens de Indruk:
doel is schelden op de Wereldraad
van Kerken'.
Hij geeft daarmee toch wel duide
lijk blijk met op de hoogte te zijn
met de doelstelling van de
I.C.C.C. Het gaat de I.C.C.C. om
het woord Gods en om het getuige
nis van Jezus Christus. Helaas kan
dat niet gezegd worden van de
Wereldraad van Kerken. Al heeft
deze nog zo klinkende basisformule
En als de I.C.C.C. dan meent t«
moeten getuigen tegen de dwalin
gen ls dat toch met schelden op de
Wereldraad, maar zuiver zijn op
dracht. Om het Woord en de getui
genis van Jezus Christus kan en
mag de I.C.C.C. niet anders spreken.
Ik vind het jammer dot U rich nu
van de domme houdt en het profe
tisch getuigenis van het congres
afzwakt tot een schelden.
Toe. wees toch wijzer en toets zelf
de uitingen van de wereldraad aan
zijn basisformule en zult eerlijk
moeten zeggen: Hij is er ver van
afgeweken. U haalt het negende
gebod aan. Ik vrees dat U zelf
(misschien on bewust uit onkunde)
er zich schuldig aan maakt.
Veenendaal Joh. VefwaHus-
ICCC-congres (2)
De I.C.C.C. in Nairobi bijeen ver
weet de Wereldraad van kerken,
dat. deze door de Invloed der kelken
uit Rusland en Oost-Europa, de
communistische georiënteerde be
vrijdingsbewegingen steunt. (Freli-
mo. A.N.C.. MP LA, en SWAPO, die
door de Chinese militaire Instruc
teurs. worden opgeleid). Ook sprak
de Afrikaanse kerkleider Burgrese
Carr, deze wees op het feit, dat uit
de z.g. vrije staten een miljoen
vluchtelingen komen, gevlucht voor
de daar heersende onderdrukking.
De wereldraad van kerken stuurt
nog steeds geld voor deae bevrij-
dingsgroepen. Aanhang: Betaald
antwoord. antie-apartheids-groe
pen. prof. Verkuyl en vele kerklei
ders. Zij allen hebben hun mond
vol over Zuid-Afrika. maar over het
feit dat in andere staten een mil
joen mensen verdreven zijn, om
hun geloof, hun ras, of hun over
tuiging, spreken zij niet.
Amsterdam
A. v.d. Vlugt
synodeleden vertelden van christe
nen die hun baantjes kwijtraakten
omdat zij lid zijn van de kerk.
Tegen de militante toon van de
verklaring werd in de synode be
zwaar gemaakt door de afgevaar
digde uit Rehoboth, J. Fransman,
die de verklaring omschreef als een
oorlogsverklaring en de synode er
van beschuldigde de 'Moskou-lijn'
te volgen.
Frustratie
De evangelisch lutherse kerk ls de
op een na grootste kerk in Nami
bië. De leiders van de kerk betonen
zich steeds vijandiger tegenover de
politiek van premier Vorster. In
1972 zonden zij een open brief aan
de blanke regeringsleider, waarna
zij enkele gesprekken met Vorster
voerden. Deze discussie leidde on
der andere tot de toezegging door
Vorster, dat hij een onderzoek zou
(laten) instellen naar beweerde ge
welddaden tegen kerkleden in
Namibië. Van dit onderzoek is niets
terecht gekomen, hetgeen geleld
heeft tot toenemende teleurstelling
onder de leden van de synode. Deze
synode werd aanvankelijk van al te
radicale standpunten afgehouden,
doordat er een evenwicht bestond
tussen de kleurlingen (zgn 'Basters')
uit Rehoboth die een conservatieve
lijn voorstonden en de jongere kerk
leden. die graag zagen dat de ker
kelijke werkers zich zouden bege
ven op het terrein van de politiek.
De middengroep ln de synode heeft
pu de doorslag gegeven in de aan
genomen verklaring, waarin ener
zijds het geweld van de huidige
machthebbers ln Namibië wordt
veroordeeld, maar waarin ander
zijds aan kerkleden verboden wordt
deel te nemen aan partijpolitieke
activiteiten. Kerkleden die zich
verkiesbaar willen stellen, dienen
eeret instemming te vragen aan
hun kerkeraden.
HAMMANSKRAAL De Zuidafrikaanse raad van kerken beschul
digt de regering in een verklaring dat zij kerken vervolgt, critici
terroriseert en aanstuurt op een gewelddadige confrontatie tus
sen de rassen.
De in Hammanskraal aangenomen
verklaring is tot dusver de sterkste
kerkelijke oppositie tegen de rege
ring Vorster. De raad van kerken
vertegenwoordigt alle kerken in het
land, met uitzondering van de
blanke Afrikaans-talige gerefor
meerde kerken.
In de verklaring zegt de raad van
kerken dat er geen vrede kan ko
men als de regering haar rassenpo
litiek niet snel verandert. 'Het ge
weld van blanke onderdrukking zal
onvermijdelijkerwijs leiden tot de
gewelddadige verwerping van deze
onderdrukking'.
De kerken veroordelen de terreur
tegen critici van de regering. Ge
noemd worden een aantal personen
die zonder proces gevangen gehou
den worden. 'Wij denken ook aan
de voortdurende vervolging van de
Racisme
De spanning in de synode bereikte
haar hoogtepunt na de toespraak
van de genoemde heer Fransman,
die gevolgd werd door een bestrij
ding door de Baster-delegatle van
de politieke uitspraken, die de
synode eerder had aangenomen.
'Als Jullie er zo over denken', zei
(ADVERTENTIE)
GS dagje
hoogeatliai'ijne
N" utrecht
Het vrtenüe feetfln voor het hele gaan
in het winkelhart van Nederland,
van 7 M |/m 2 augustus «tb
Premier John Vorster
een van de andere synodeleden,
'dan kunnen wij maar één ding zeg
gen: vaarwel en een goede reis naar
huis terug!' De heer Fransman be
schuldigde de synode van 'racisme,
nazisme en communisme'. De voor
zitter van de synode, dr. J. L. de
Vries, riep de heer Fransman op de
ze woorden terug te nemen, hetgeen
deze tenslotte met tegenzin deed.
In zijn openingstoespraak voor de
synode had dr. De Vries gezegd dat
geweldloze weerbaarheid dichter bij
de geest van het evangelie staat
dan geweld. De synodevoorzitter
legde de nadruk op de evangelische
oproep tot verzoening en zei: 'Ik
geloof dat geweldloze weerbaarheid
tenslotte zal leiden tot vreedzaam
naast elkaar wonen van de volken
in dit land.'
De synode besloot voortaan niet
meer de naam Zuid-West Afrika te
gebruiken, maar 'Namibië' als de
naam van het land aan te houden.
De synode legde er de nadruk op
dat in de keuze voor het woord
Namibië de afwijzing van het on
wettige Zuidafrikaanse gezag over
het land wordt benadrukt. Hoewel
de synode zich niet uitsprak voor
een directe identificatie van de
kerk met de bevrijdingsbewegingen,
gaven de meeste synodeleden te
kennen dat zij voorstanders zijn
van een vrij. verenigd Namibië.
Joden en christenen
in één gebouw
WASHINGTON De episco-
paalse kerk en de joodse ge
meenschap in het zuidweste
lijk stadsdeel van Washington
zijn overeengekomen om
voortaan samen verantwoor
delijk te zijn voor het gebouw
waar ze beiden hun godsdien
stige samenkomsten houden.
De samenwoning tussen de
twee groepen begon negen
jaar geleden als een experi
ment. Zij delen dezelfde zaal
voor de erediensten, gebrui
ken dezelfde ontmoetings
ruimten en hetzelfde kantoor
gedeelte. De eigenaar van het
gebouw is de episcopaalse
kerk. De kosten worden nu
gezamenlijk gedragen. In de
zaal zijn geen permanente
godsdienstige symbolen aan
gebracht. Het Maltheser kruis
van de episcopaalse groep is
tijdens de joodse diensten af
gedekt. De joodse thorark is
altijd zichtbaar. Beide partij
en zeggen dat dit geen aan
loop is tot de vorming van
een derde religie. De episco
paalse dominee vindt de zin
in de samenwerking liggen in
het feit dat het christendom
uit het jodendom is voortge
komen. Joden en episcopalen
hebben een boom geplant die
de gezamenlijke groei moet
symboliseren.
kerk door de regering, in het bij
zonder aan de onteigening van het
federale theologisch seminarie in
Alice; de pogingen om het Christe
lijke Instituut tegen te werken en
de uitwijzing van bisschop Richard
Wood uit Zuid-West, Afrika', aldus
de verklaring.
De raad waarschuwde dat dergelij
ke akties en andere pogingen om
het Zuidafrikaanse volk een totali
tair bestuur op te leggen een 'ge
welddadige confrontatie in ons
land' zullen bespoedigen.
Dc leden-kerken van de raad spre
ken zich uit voor het delen van de
macht en de verantwoordelijkheid
in Zuid-Afrika. Zij pleiten voor een
spoedig einde aan de trekarbeid,
die gezinnen uiteenrukt. De kerken
willen dat Afrikanen het recht krij
gen huizen en onroerend goed te
kopen en winkels en bedrijven op
te zetten waar zij dat willen. De
staat moet volgens de kerken voor
het onderwijs aan kinderen van
alle rassen een evenredige hoeveel
heid geld uittrekken en beroeps
opleidingen openstellen voor alle
rassen.
Telegram Potter aan
Angolese leiders
GENEVE De secretaris generaal
van de wereldraad van kerken, dr.
Philip A. Potter heeft aan de voor
lopige regering van Angola en aan
de leiders van de drie bevrijdings
bewegingen in dat land gelijklui
dende telegrammen gezonden,
waarin hij deze oproept alles te
doen om een burgeroorlog te voor
komen en daarmee de bevrijdings-
strijd van andere volken in zuide
lijk Afrika te verzwakken. 'Wij ei
sen van u dat u de Angolezen leidt
tot onafhankelijkheid in gerechtig
heid en onderlinge achting.' Het
telegram is geadresseerd aan de
voorlopige regering, aan Augustino
Neto van de MPLA, Holden Roberto
van de FLNA en Jonas Savimbi van
Unita.
PERSONALIA
Burgemeester Bij koninklijk be
sluit is met ingang van 16 augustus
benoemd tot burgeester van de
Bennebroek de heer J. de Widt uit
Zwolle. De heer De Wist. die 36
jaar wekzaam is op het kabinet van
de commissaris der koningin in
Overijssel. Hij is doopsgezind en lid
van de WD.
ko
PSALM 137
Wie zo 't een en ander in
rubriek 'Brieven van lezers' gevo n
heeft met betrekking tot het p
van een koor om een toumée di N
Zuid-Afrika te maken denkt omfor
lekeurig aan Psalm 137. U weet 1 rgr
die psalm van de lier aan de
gen. Aan Babels stromen zaten
en weenden als we aan Sion da$rk<
ten. We hingen de citers aan
wilgen, want die ons gevangl
hielden wilden een lied van 'ini
horen, en zij die ons mishandeld co:
wilden wel eens horen of we
'vreugdebetoon' konden afgev
Maar hoe zouden wij een lied v ige
de eer kunnen zingen op vreen pr
grond? Dat is allemaal duideli ier
taal. Het gaat over het volk Isi st
in de ballingschap. De dichter 2 ita
het als een groot concentratiekai or
en de bewakers tarten de gevan^er
nen om te zingen. Maar ze voe ig:
er niets voor. Dat gaat eenvoui v<
niet. Een lied van de Heer, dat
een loflied. Dat gaat helemaal nfrgo
Nu kan je zo'n psalm niet zomijjgi.
'overbrengen', zoals dat heet. Mi
't is natuurlijk wel frappant
hier ook gesproken wordt van z
gen in een vreemd land. Er
blijkbaar situaties waarin dat et
voudig niet kan, nl. wanneer
onderdrukking en gevangen -h«
ding is. Prof. Kraus zegt dan: I
land is onrein en dan gaat zoi
als een Cultisch zingen voor
Heer niet -ou. Dat wil niet zegg
dat je er helemaal niet mag zing
Psalm 137 is tenslotte juist
lied in een vreemd land. Maar
is een klaaglied: De dichter
vloekt zichzelf als-hij zich zou lat
verleiden om Sion, dat is de Goi
stad. waar het heijwheerst en dusl
vrijheid voor dè»V)Ensen en"}
ruimte voor iedereen|5em te -ievj
te vergeten. Z'n recl®charid nj
verlammen en z'n toi^^g blijv
vastzitten aan zijm^®jhemel
Geer. kleine dingen. Missci
je wel overal zingen en 'k<
dan vooral op aan wa(
Want zingen is nooit
En wie dat dan doen
vooral psalmen zingen,
kan niemand onderuit
niet en het gehoor niet.
Excuses aan Kenia
NAIROBI Dr. Carl Mclntire, de voorzitter van de internationale
raad van christelijke kerken (ICCC), die in Nairobi een congres
houdt, heeft zijn verontschuldigingen aangeboden voor een stuk
van de persdienst van de ICCC, waarin de blanke minderheids
regering in Rhodesië wordt omschreven als de verdedigster van de
christelijke beschaving tegenover het communisme.
Vakantie kinderland la dagelijks geopend
van 10.00 uur tot 17.00 uur.
Zondag gesloten. Ook geopend tijdens de
koopavonden op donderdag tot 20.30 uur.
Entréo vakantie kinderland fl,-
voor groot en klein.
Volgens Mclntire was het stuk. dat
overigens hoofdzakelijk over Noord-
Ierland ging, geen officieel con
gresdocument, maar slechts een
achtergrondverklaring van één man
in verband met de aankomst van
ds. Ian Paisley, de Noordierse acti
vist.
Na de verklaring over Rhodesië en
de Afrikaanse bevrijdingsbewegin
gen, die volgens de ICCC onder
communistische invloed staan, had
de Keniase vice-president Daniël
Arap Moi verontschuldigingen van
de ICCC geëist. De ICCC had beter
in Rhodesië kunnen vergaderen,
had hij gezegd. Mclntire heeft na
der gezegd, dat hij niet tegen de
bevrijdingsbewegingen is, maar al
leen tegen het misbruik dat de
communisten er van maken. Hij
maakte bekend dat de kerken, die
bij de ICCC zijn aangesloten hon
derd miljoen dollar gaan inzamelen
voor hulp aan de armen in Afrika.
Dr. Mclntire ls Inmiddels herkozen
als voorzitter van de ICCC.
Dr. Carl Mclntire, president van
de internationale raad van
christelijke kerken.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Numansdorp: J. Wo
winkel te Arkel. - lil
Bedankt voor Wilnis: J. den Di
ken te Benthuizen. m
Overleden: dr. J. J. Stam (84)
Rotterdam, stond te Welsuni, AiF^
sterdam ben. het IJ (evang.) tori
van 1925 tot zijn emeritaat in l£|oe
te Rotterdam. Nadien van 1958 t.
1960 te Sao Paulo, Braz. (Ned. Pren
Gem). ed
GEREF. KERKEN
Afscheid op 27 juli: van Leeuw^et
den: A. Plaatsman wegens, eme an
taat. Na zijn emeritaat zal hij
kerk van Hijlaard nog diéhen i 6n
predikant in tijdelijke dienst: virai
Kootstertille; H. van Tilburg ber. ng
Zwartsluis: van Westerlee (cl. Wil
schoten): J. Knol ber. te Old
broekl van Noordscharwoude dils
A. V. de Nooij ber. te Rotterdai 1st
Hillegersberg. speciaal voor h |in
vormings- en toerustingswerjt vo
rekening van de herv. gemeente
de geref. kerk: van Pieterburen tIe'
vens als ev. pred. in de classket
Warffum: M. v.d. Werfftwegens b ,ei
noeming full time leraar aan
chr. scholengemeenschap HAV(ie
MAVO te Katwijk aan Zee. lij
GEREF. KERKEN VRIJG. B.V. ^oo
Intrede te Wapenveld: S. A. v.- jjfc
Veen uit Hardinxyeld-Giessendam.v«
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Zeist; R. van Beek 1'
IJmuiden. »i
GEREF. GEMEENTEN hex
Bedankt voor, .Meliskerke: A. Bac ii
Boskoop. Tj
Ellen Mac Gillavry: Mensen, juli
zijn knettergek. Uitg. Andries Blit
BV Laren 73 blz. 9,90. Door Fra;
van Marsbergen uit de mond v;
fluitiste Ellen Mac Gillavry opgete)
kende 'malle gevallen' uit haar dei
tigjarige podiumervaring. De titt
behoeft alleen de aanvulling
Je dit boek koopt.
Peter Camenzind, door H. Hessa
Uitg. Arbeiderspers. Amsterdam 17»
blz - ƒ18,50.
Hone, een trilogie waarin Hans Ha
be het leven beschrijft van he
Hongaarse meisje Ilona Horvath
geboren in 1886, tot haar 70st
jaar. Uitg. Bruna, Utrecht.
AO-boekje 1571: Apollo Sojoes
door P. Smolders. Uitg. Stichtim
IVIO, Lelystad. 20 blz - 1,40.
Gevleugeld verleden, een documen
taire over cl 200 neergeschote:
RAF-vliegtuigen en hun bemannin
gen boven Nederland door A. Jan
sen. Uitg. Zuldhollandsche uitge
versmaatschappij, Den Haag. 44(
blz - 38,75.
Inleiding tot de groepsdynamika
door J. Remmerswaal. Uitg. NeliS'
sen. Bloemendaal 201 blz - ƒ24.90. i
'Geheim dossier: Odessa' door Fre
derick Forsyth. Uitg. Bruna
Utrecht. 319 blz. Prijs 5.50.
Geheim dossier: Odessa is de tweel 1
de thriller van Forsyth. Evenalij
zijn eersteling de dag van dév
Jakhals is het een spannende
mengeling van fictie en documenn B
tatie. met dit keer als hoofdthema v
een geheime organisatie van voor-l
malige ss-ers, die naast hulp aanju
oude kameraden, ook graag bereidl
zijn de joden, en vooral Israël te i<
benadelen. Het boek is inmiddeli i.
verfilmd.
e'l
te
