'Landloopster voor God' is weer even in Holland Kunstcollecties op bestelling Uw probleem ook het onze Even puzzelen Corrie ten Boom (83) kwam in paleizen en hutten TROUW/'KWARTET MAANDAG 21 JULI 1975 BINNENLAND/KUNST 6 door Fred Lammers O VERVEEN In alle wereld delen is zij geweest, 63 landen heeft zij bezocht en nog steeds trekt de thans 83-jarige zende linge, of zoals zij zichzelf noemt 'landloopster voor God', Corrie ten Boom er op uit, naar het schijnt onvermoeibaar. 'Ik werk zo lang ik kan en volg bij dat reizen geen systeem. Waar God mij naar toe stuurt, daar ga ik heen en ik kan niet anders zeg gen dan dat Hij een goede reis leider is', vertelt Corrie ten Boom mij, als' ik haar opzoek in haar Overveense woning. Zij is daar onlangs voor korte tijd teruggekeerd. In de regel is Corrie ten Boom op reis of verblijft zij bij vrienden in Amerika, waar zij te genwoordig bij uitstek werkzaam is. De eerste indruk die ik krijg als zij mij begroet in haar werkkamer, waar openslaande deuren via een balkon uitzicht bieden op de ach tertuin, is die van een vriendelijke, hoogst vitale vrouw, een echte grootmoederfiguur. Levenslustig, met lachende ogen die me vanach ter haar brilletje welwillend opne men. Volgens een gezegde begint het le ven bij veertig. Voor Corrie ten Boom begon haar levenswerk toen zij de vijftig al was gepasseerd. In het kamp Ravensbriick, waar zij en haar zuster Betsie in 1944 werden geïnterneerd, na eerst in Scheve- ningen en Vught te zijn opgesloten wegens hulpverlening aan onder duikers. kwamen beiden tot het be sluit na de oorlog anderen te gaan vertellen hoe ze hadden ondervon den dat wat je ook aan naars kan overkomen de Heer altijd bij je is. Betsie overleefde Ra vensbriick niet, zodat Corrie er na de oorlog alleen voor stond. Horlogemaakster Voordien had zij een onopvallend leven geleid als horlogemaakster in de zaak van haar vader in Haarlem. Achteraf gezien was die periode toch ook weer niet zó onbeduidend als sommigen veronderstellen. 'Ik heb in die vooroorlogse tijd zo'n 25 jaar lang meisjesclubs geleid, een soort christelijke padvinderij. Daar heb ik een geweldige training ge had voor mijn huidige werk. On langs zijn er nog tien van die vroegere clubleden bij me op be zoek geweest, tien van de honder den die in de loop der Jaren die clubs bezochten. Nu waren die meisjes van toen al hoog en breed grootmoeder. - Zij zeiden mij dat hetgeen ik hen in die jaren had verteld over het evangelie, bepalend was geweest voor hun verdere le ven. Dat stemde mij diep dankbaar. Ik zag toen dat God mij ook in die tijd al heeft gebruikt om anderen tot Hem te brengen. Vol ijver werkt Corrie ten Boom nu aan een boek waarin zij vertelt over de eerste halve eeuw van haar leven. 'Het zal volgend jaar in Amerika uitkomen en 'A place of love' gaan heten. Dat wordt dan mijn twaalf de boek. Nummer dertien en veer tien zijn ook al in bewerking. Die gaan over wat ik allemaal heb be leefd tijdens mijn reizen. Ja. mis schien is het een beetje vreemd voor een vrouw van 83, maar ik heb het nog zo druk. dat ik eigen lijk tijd te kort kom. Ik wou dat ik zestien was en jong en sterk, want er is nog zoveel heerlijk werk te doen'. CORRIE TEN BOOM partijtje schaak Engels Haar boeken schrijft Corrie ten Boom in het Engels, omdat je met die taal de meeste mensen kunt bereiken. Dat neemt niet weg dat vele van haar boeken in de loop der jaren in alle mogelijke talen zijn vertaald. 'Met 'The Hiding Pla ce', in Nederland verschenen onder de titel 'De Schuilplaats', heb ik de meeste bekendheid gekregen. Dat heb ik samen met een paar beken de Amerikaanse auteurs geschreven. Literair is dat een mooi boek, maar persoonlijk vind ik mijn eerste boek 'Gevangeneen toch' mijn beste. Ik heb het in de laatste maanden van de oorlog geschreven. Meteen na mijn terugkeer uit Ra- vensbrück ben ik eraan begonnen. Ik werd toen elke ochtend om half vier wakker, de tijd dat in het kamp het ochtendappel begon. Het heeft lang geduurd eer ik weer normaal kon slapen, zo was dat tijdstip van half vier er ingeheid. In die vroege ochtenduren ben ik toen gaan schrijven over mijn kampervaringen'. In haar nieuwe boek zal Corrie ten Boom veel over haar jeugd vertel len. 'Ik ben in een harmonieus gezin opgegroeid. Vooral mijn vader heeft grote invloed op mijn leven gehad. Van hem heb ik enorm veel geleerd. Hij was een echte sterke vader, die op een heerlijke manier de baas was in huis. Hij was een man, die altijd vertrouwen in zijn kinderen had en dat is heel belang rijk. Hij is in 1944, kort nadat hij door de Duitsers werd gearresteerd, overleden. Een van de laatste her inneringen die ik aan hem heb, is toen wij in februari 1944 in het politiebureau in Haarlem zaten op doorreis naar Scheveningen. Vader las ons toen psalm 91 voor en zei tegen ons: 'Kinderen, denk eraan dat waar je ook bent en wat je ook overkomt de Heer je schuilplaats is'. Die woorden zijn me altijd bij gebleven'. In de woning van Corrie ten Boom hangt het schilderij dat ter gele genheid van de tachtigste verjaar dag van haar vader gemaakt werd op een ereplaats. Hoewel ik heb ge leerd niet te veel te hechten aan aards bezit is dat schilderij mij dier baar'. vertrouwt Corrie ten Bpom mij toen. Aan haar uiterlijk besteedt zij veel zorg. De tijd, dat Corrie ten Boom met ladders in haar kousen liep en gekreukelde kraagjes, behoort al lang tot het verleden. 'Het is be langrijk hoe je eruit ziet', vindt. Corrie en ze voegt er aan toe speci ale 'beroepskleding' te hebben. 'Zo heb ik een blauwe jurk, die ik aantrek als ik voor de televisie kom, wat in Amerika nogal eens het geval is. Die jurk komt goed over. Als ik met jongeren te maken krijg doe ik bij voorkeur deze rood met witte figuurtjesjurk aan. Dat staat fleurig'. Corrie ten Boom houdt van het leven omdat het zoveel goeds biedt. 'Ik vind het heerlijk lekker op het strand te liggen met zwemmen moest ik helaas een jaar of tien geleden ophouden, wat me wel aan mijn hart ging ik kan er echt van genieten om in het zonnetje op mijn balkon te zitten met een mooi boek. Vroeger las ik ook wel detec tives, tegenwoordig vooral biogra fieën. Daar heb ik in mijn werk ook iets aan. Ik ben ook dol op klassieke muziek, van Bach vooral. Als ik er eens helemaal uit wil zijn ga ik aan de rol in Oosterbeek, waar een goede vriendin van me woont. We gaan dan heerlijk sa men wandelen. Als ik een erg som bere bui heb, het even niet meer zie zitten als ik hoor wat er alle maal in Vietnam en Israël gebeurt, ken ik geen groter ontspanning dan een partijtje schaak'. Corrie ten Boom loopt naar haar bureautje en haalt uit een la een borduurwerk te voorschijn. 'Ik maak me echt wel eens zorgen. Er zijn mensen die denken dat ik overal een pasklaar antwoord op heb. Ik heb ook mijn vragen, mijn waa.roms. Maar als ik daar erg mee zit, denk ik aan dit geschenk, dat ik eens van een Argentijnse vrouw kreeg. Kijk, aan deze kant is een prachtige kroon geborduurd. Dat is zoals God het ziet. Wij kijken tegen de achterkant aan. Wat een wirwar van draden in allerlei kleuren. Daar is geen touw aan vast te knopen. Toch staan ze allemaal met elkaar in verband. Zo is het ook met ons leven. Alles wat ons overkomt heeft een bedoeling, al begrijpen wij het vaak niet'. eerst nog heel moeilijke tijden aanbreken. Als ik daarover lees word ik wel eens angstig, maar dan doe ik met mijn bijbel net zoals ik vroeger met een roman deed: ik kijk dan op de laatste bladzijde. In die romans kwam dan alles voor elkaar en ze leefden nog lang en gelukkig. De bijbel eindigt eigenlijk net zo. Daar lezen we dat Jezus komt en dat Hij alle dingen nieuw maakt. Daar kan ik echt naar ver langen. Het moet heerlijk zijn Je zus zelf in de ogen te kunnen zien en allen die mij lief zijn geweest en die zijn gestorven weer te zien. Want dat dit gebeurt, staat voor mij vast. Ik maak me wel eens een voorstelling van de hemel. Het zal daar zo zijn dat Bach er zelf zijn eigen muziek zal dirigeren en de engelenkoren zullen het uitvoeren. Als wij vroeger een fijn verjaar dagsfeest hadden gevierd, zei mijn vader wel eens: 'Dat is nu een klein voorproefje van hoe het in de hemel zal zijn'. Het zal er nog triljoen maal fijner zijn dan de meest plezierige voorstelling die wij mensen ons er van kunnen maken'. Corrie ten Boom hoopt desondanks dat haar nog wat jaren worden gegeven. In de hemel kan ik een eeuwigheid zijn, hier maar heel kort en ik wil nog zoveel doen'. Film Eind augustus gaat Corrie ten Boom weer naar Amerika, met na me om er in september in Los Angeles de première bij te wonen van de film diie is gemaakt naar haar boek 'The Hiding Place'. Het slot van die drie uur durende film is de afgelopen week in Overveen bij Corrie thuis opgenomen. Zij blijft dan voorlopig weer in de VS. In het dorpje Orange, vlakbij Los Angeles is haar hoofdkwartier gevestigd. Van, daaruit wordt het werk geleid. 'Ik ben graag in Ame rika. Eerlijk gezegd voel ik me er beter thuis dan in Nederland. Het leven is hier zo gecompliceerd. De grote verdeeldheid die er is vind ik verschrikkelijk. Gelukkig zijn de mensen in Nederland wel met de bijbel bezig. Vooral de jongeren hebben er frisse ideeën over. Zij zoeken het in kleine groepen. Ook daar ontstaat echter weer een zeke re engheid. De een hoort bij broe der Jansen en de ander bij broeder Pietersen. Dat vind ik jammer, al bedoelen de mensen het allemaal goed. Ik ben zelf Nederlands her vormd. maar in mijn werk wil ik alle kerken dienen die me nodig hebben. Ik kom zelf niet zoveel in de kerk, omdat ik vaak moet spre ken op zondagen, maar ik vind het heerlijk een goeie preek te horen. Aan een koude, liberale preek erger ik me'. Corrie ten Boom is niet getrouwd. 'Vroeger heb ik het daar wel eens moeilijk mee gehad. Ik wilde bijv. dolgraag kinderen. Toen mijn va der de zeventig was gepasseerd ging ik elke avond met hem wandelen. We liepen dan gearmd. Hij steunde op mij. In die tijd heb ik vaak gedacht: Corrie wie zal jouw arm steunen als je oud bent. Ik heb me nodeloos zorgen gemaakt. Er zijn nu een heleboel armen die mij steunen'. Hoewel zij geen kinderen van zichzelf heeft is Corrie ten Boom toch moeder. 'In Vietnam heb ik een Jongen geadopteerd. Je hebt in dat land nog slaven. Ik heb hem vrij gekocht. Hij is nu een jaar of negen en ik bekostig zijn opvoeding. Ik heb hem nog nooit zelf ontmoet, maar wij schrijven elkaar vaak. Hij noemt mij ook 'mom'. Dat doet me wel wat'. Koningen Eindtijd De laatste Jaren heeft Corrie ten Boom het in haar toespraken en geschriften vooral over de naderen de eindtijd. 'Het is voor mij een zekerheid, dat Christus spoedig te rugkomt. Misschien beleef ik het zelf nog, maar in elk geval zullen velen van onze generatie dat mee maken. Je hoeft de kranten er maar op na te slaan om te zien dat de profetieën, die hierover in de bijbel zijn gedaan, nu in vervulling gaan. Voordat het zover is, zullen Van een onzer redacteuren Een van de instellingen die druk doende is de Nederlandse hedendaagse beeldende kunst nader- tot het publiek te brengen, is de Nederlandse Kunst Stichting (NKS)Elk jaar nodigt deze daartoe Nederlandse kunstenaars uit hun werk in te zenden, dat dan door diverse commissies wordt be oordeeld. Aan de hand van de adviezen van deze commissies worden collecties samengesteld, die elk voor zich een bepaald aspect van de beeldende kunst belichten. Onder verantwoor delijkheid van het ministerie van CRM functioneert de NKS (die in Amsterdam aan de Oostelijke Han delskade 29 is gevestigd) als een 'landelijke centrale voor mobiele beeldende kunst-educatie'. Het wordt de afnemers - en dat kunnen kleine musea, culturele verenigingen, of bibliotheken zijn - wel gemakkelijk gemaakt. De NKS, zo kan men stellen, zorgt overal voor. Om te beginnen kunnen de 'afnemers' elk jaar (ditmal) van 11 tot en met 22 augustus) in het gebouw van de NKS alle collecties kant en klaar bezichtigen. Daar zijn dan ook, nu voor het eerst, zogenaamde kijkmappen met bijbehorend opstelmateriaal be schikbaar. Die kunnen worden ge bruikt voor die instellingen die on voldoende ruimte ter beschikking hebben om de betreffende werken zelf te exposeren. Wie dat wèl heeft, kan kiezen uit bijna dertig verschillende collecties, waarvan er tien nog van voorgaande program ma's beschikbaar zijn. De keus is ruim en omvat, onder veel meer, de volgende onderwerpen: Land in zicht, gekleurde verbeelding, Mens in beeld, Beweging. Sieraden, Sche ring en inslag, Start, en Film als beeldend medium. Bij de collectie wordt een folder geleverd waarin met tekst en beeld de getoonde collectie wordt toege licht. Enkele collecties worden ook nog begeleid door film, video, dia's en of geluidsband. Bovendien zijn voor bepaalde collecties uitvoerige catalogi beschlkbr- die de bezoe kers tegen een billijke prijs kunnen kopen. Drie weken Wie zo'n collectie wil exposeren, kan er voor drie weken de beschik king over krijgen. Het gaat niet helemaal voor niets: er wordt on geveer honderdvijftig gulden per week in rekening gebracht, en per tentoonstelling nog eens honderd vijftig gulden als bijdrage in de algemene transportkosten. Maar daarvoor wordt de collectie ook compleet thuisbezorgd en zonodig uitgepakt en opgehangen. En na afloop komt de NKS de zaak weer afnemen en inpakken. Ook de pu bliciteit in de vorm van persberich ten en foto's wordt door de NKS op aanwijzing van de afnemers met de plaatselijke en regionale pers opge nomen. Perioden Om de circulatie vlot te laten ver lopen zijn de perioden in welke de collecties beschikbaar zijn (tussen 1 september 1975 en 1 september 1976) per provincie vastgesteld. Daarover moet men zich wel tevo ren laten inlichten door de NKS. Er komen bij een landelijke organisa tie als deze trouwens meer zaken kijken die een gedegen oriëntatie vooraf nodig maken. Maar dat kan men allemaal bij de NKS in Am sterdam te weten komen. Het volle dige programma, waaraan ook de hier vermelde gegevens zijn ont leend, is op grote schaal aan be langhebbenden gestuurd, en is ui teraard nog verkrijgbaar bij de NKS. Hierbij enkele reproducties uit de •collecties Landschappelijk, Mens en omgeving, en Beeldlyriek. Haar werk bracht Corrie ten Boom in paleizen en hutten. Zij sprak met koningen en prinsen. In Ne derland logeerde zij op Het Loo bij koningin Wilhelmina. 'Wij hebben avonden lang met elkaar gepraat over geloofszaken. Dat hoort alle maal bij mijn werk. Het maakt voor mij ndets uit aan wie ik over Jezus moet vertellen. Ik zie in leder mens een menselijk wezen, die de Here Jezus nodig heeft en die heel belangrijk is in Gods ogen of hij nou een arm, klein negerjongetje is of een koningin. In Gods ogen is ieder mens belangrijk'. Horizontaal woorden invullen dieL betekenen: P 1. zangstem, 2. lasten, 3. deel vanl een boom, 4. hoekbalkon, 5. oor- i zaak, 6. verhindering, 7. schoen-1 vorm, 8. lied, 9. aalgeer, 10. dof. Bij juiste invulling vormen de be- ginletters de naam van een ranon- keiachtige plant. Oplossing van gisteren Hor. 1. etage, 5. mare, 7. koster, 9. J_ mantel, 10. ga, 12. leng, 13. Rigel. 14. ent, 15. les, 16 ma, 17 NT 18 den, 19 sar, 20. toren, 21. stam, 22. er, 23. rimpel, 25. regaal, 27. laan, 28. trein. Vert. 1. eg, 2. akant. 3. gong, 4. Est, 5 melis, 6. ar, 8. teren, 9. mentor, 10 gemaal, 11. alarm, 12. Lente, 15 lenig, 18. deren, 19. stele, 21. spar, 24. mat. 25. ra. 26. en. r E bijgevoegde schets en hoe oud zou die doos zijn? Vraag: Bestaat er een wasmiddel dat veilig is voor het milieu, zo niet, wat is het minst schadelijke? Iemand heeft me wijs gemaakt dat geen enkel middel kwaad kan als je maar niet warmer wast dan 60 gr. Is dit juist? Antwoord: Reklame maken voor een bepaald wasmiddel doen we zeer beslist niet. Wij vestigen de aandacht van onze lezeressen op de adviezen van het Instituut voor Textielreiniglng TNO (Postbus 70 Delft), die we als volgt samenvat ten: Doe het juiste gewicht aan wasgoed in uw machine. Gebruik zo mogelijk wasmiddelen met geen of een laag fosfaatgehalte. Doseer per maatbeker, niet per scheut, in elk geval nooit meer dan op de verpak king is aangegeven. Doe uw was zoveel mogelijk naar de wasserij. Wat de tweede vraag betreft: Luis ter nooit naar mensen, die zich kunnen vergissen (of er niets van af weten) maar gebruik de aanwij zingen van uw textielkaart en het reeds eerder in onze rubriek ge noemde boekje: 'Het wasverkeer veilig geregeld'. Die textieletlketten zijn niet voor niets aangebracht in uw dure kledingstukken. Er zijn stoffen, die als ze gewassen worden boven 40 gr., totaal bedorven zijn. Een hemd van chloorvezel bv. krimpt van heren- tot kleuterfor maat. Bij andere stoffen ligt het zelfs nog lager dan 40 gr. Vraag: De Federatie van Neder landse Zangersbonden heeft in Ne derland cursussen georganiseerd voor Amateur Koordirigenten. Wat is het adres van deze federatie en het telefoonnummer? Antwoord: De federatie van de N.Z. Bond ls Raamstraat 28, Den Haag. Tel. 070-609271. Bij telefonische controle op dit nummer kregen wij een automatisch antwoord, dat de federatie voorlopig te bereiken is in het Congresgebouw, Churchillaan 11 Den Haag, tel. 070-512851. Vraag: Hoe behandel ik mijn plan ten in de vakantie? Vragen (één per brief) zenden naar: Uw probleem ook het onze, Postbus 507, Voorburg. Naam en adres vermelden. Eén gulden aan postzegels bijsluiten. Geheimhou ding is verzekerd. Antwoord: Haal ze uit de venster bank of zorg voor goede zonwering. Zet ze in de koelste kamer rond een teil of emmer met water. Hang hierin natte draden van wol of katoen en leg de einden van die draden in de potten. Laat, als het openlaten van een bovenlicht niet verstandig is, in elk geval de deur van toilet of badkamer, waar venti latie is, open. Voor het vertrek ver zorgt u de planten, door ze te dopen of te laten 'borrelen'. Dit is slechts nodig als het erg warm is In de tijd dat u weg gaat. Grote plan ten kan men na dat dopen met de pot zetten in een plastic zak, die men dicht bindt om de stengel. Na terugkomst deze hoes geleidelijk eraf halen. Vraag: Waar speelde de roman Oostloorn zich af? Antwoord: In Hardenberg, Overijs sel, woonde de schrijver-predikant Ulfers, die de karakters van zijn gemeente en die van de omliggende en aangrenzende dorpen beschreef. In Hardenberg zijn verschillende herinneringen aan hem, o.a. de naam van een groot bejaardente huis. Wij verwijzen de lezeres die het boek weer graag in haar bezit wil hebben naar de tweedehands boekhandels en naar de boeken stalletjes op de weekmarkten. Ook in de boekenafdelingen op wel- vaartsmarkten kan men vaak der gelijke boeken aantreffen. In onze rubriek nemen we vragen naar be paalde boeken niet op. Vraag: Wat betekenen de opschrif ten op mijn tabaksdoos, volgens Antwoord: Op het middenstuk ziet men twee vrij deftige heren van wie de een een lange pijp rookt en de ander een groot wijnglas heft. De vrij moeilijk te ontcijferen spreuken aan weerszijden luiden: 'Wij kennen niet beter verlangen' en aan de onderkant staat: 'Gelijk één is er niet'. Oftewel ieder diertje heeft zijn pleziertje, de een rookt zijn pijp. de ander drinkt een roe mer wijn en allebei zijn daar best tevreden mee. Uw tabaksdoos is een fraai bezit. We vermoeden naar aanleiding van de kleding van de heren dat de doos stamt uit het eind van de 18e eeuw. Laat de doos eens zien aan een groot museum bij u in de buurt of neem hem eens mee naar het Openluchtmuseum in Arnhem. Daar zal men nog wel meer kunnen vertellen. Taxatie moet u daar evenmin als bij ons verwachten. Daarvoor zijn vakmen sen. Vragen geschreven op briefkaarten, dus niet voldoende gefrankeerd en vragen, zonder voldoende franke ring naar een ander dan het in de kop van de rubriek genoemde adres verzonden, worden niet of met zeer grote vertraging beantwoord. Vraag: Ik heb een schuur gebouwd in mijn tuin. De zijwand staat op de afscheiding. Mogen mijn buren daar nu naar believen een afdak of een ander schuurtje tegenaan bou wen? Antwoord: Dat mag beslist niet. Als u erop staat, moeten de buren de toestand weer herstellen, zoals uw muur gebouwd werd. U kunt daar voor de hulp van een advocaat, rechts- of wetswinkel inroepen. Echter kan het ook anders bij wijze van gedogen kunt u uw buren toe laten 'in te palen'. U kan dan de zaak in eigen hand houden, zodat de muur geen schade lijdt. Echter kan men ook 'aanpalen' dwz. een stellage maken naast uw muur, waarop het afdak leunt. Echter wat heeft men aan nut van een schuurtje, waarin je niets kunt op hangen. U zou dan constant moe ten controleren of alles wel in orde is. Met als gevolg ruzie en boze gezichten. Het bouwen van een muurtje tegen uw schuur is natuur lijk wel geoorloofd. Wij adviseren het betrachten van enige souplesse, waardoor de goede stemming tus sen buren alleen kan verbeteren. Hulp van vele lezers: Op onze vraag naar 'Het gebed van generaal Patton' hebben we veel reacties ontvangen. Inderdaad werd de tekst op verschillende manieren doorgegeven, overgebracht en vaak van zeer kritische commentaren voorzien. In 1948 verschenen in het weekblad 'De Linie' twee artikelen, getiteld: 'Sterke verhalen' met als ondertitel 'Het Wonder', waarin vermeld werd hoe generaal Patton zich in een gebed tot God richtte om hulp in zijn strijd en om beter weer. Een storm van belangstelling pro en contra volgde op deze publi catie. Wat de een een godslasterlijk gebral noemde, kwam bij de ander over als een Psalm in grote moei lijkheden, zoals David die ook maakte. Ook in de brieven van onze lezers lazen we opmerkingen als deze. De volledige geschiedenis werd herdrukt in een prismaboekje nr. 110 onder de naam 'Sterke ver halen' door Anthony Mertens, uit gave Het Spectrum, Utrecht 1961. In drie biografieën en verschillende polemieken zijn de gegevens echter anders. Van de andere bronnen, die ons worden genoemd volgen: De bundels 'Goeie Genade' door Sipke v. d. Land, uitg. Kok, Kampen, blz. 109, Verder De slag :n de Ardennen van John Toland pag. 233 en 234, terwijl een andere lezer de tekst las in een aflevering van Het Panora ma. Alle helpers hartelijk bedankt!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 6