Diakenen in
actie voor
de werklozen
Problematisch theoloog
koos toch het beste deel
i
Vandaag
Slowaakse diakens
worden niet gewijd
Predikantentekort
in het Noorden
Vaticaan wil in 1977
vaste paasdatum
fllsillal
Internationaal
oecumenisch
congres
Prins Claus
bij diakenen
Vier ton voor
Woord en Daad
'Christenen voor
het socialisme'
organiseren zich
Geref. gemeenten
willen verpleeghuis
Nieuwe musical
Leger des Heils
'Oecumenisch
gebruik van
kerkruimten'
goed voor ons
Beroepingswe
Nieuwe boekt
ROUW/KWARTET DONDERDAG 10 JULI 1975 KERK - BINNENLAND
UTRECHT De kerk kan werklozen een goede
dienst bewijzen. Met name voor diaken liggen taken
weggelegd. Aldus ds. H. J. ter Bals, directeur van
de dienst in de samenleving vanwege de kerken
(DISK) in Diakonie, het maandblad van de her
vormde diakenen.
BRATISLAVA (Kathpress) Zeven van de 41 diaken van het
priesterseminairie in Bratislava zijn door bisschop Gabris van
Trnava afgewezen voor de priesterwijding. Als reden voert de bis
schop aan, dat de zeven 'ongehoorzaam' zijn geweest aan de studie-
dekaan van het seminarie.
Als eerste praktische raad noemt
ds. Ter Bals het helpen invullen
van- de vaak moeilijke papieren en
het wijzen op de rechten die werk
lozen hebben. Hij raadt aan ach
terin de kerk een stencil neer te
leggen met telefoonnummers van
deskundige vertrouwensmensen.
Ook wijst hij op het belang van het
pastorale gesprek. Een derde moge
lijkheid is de gerichte vorming en
training met groepen werklozen
rondom de praktische problemen,
die hen bezig houden.
Verder lijkt het ds. Tert-Bals de
taak van de diakenen in de ge
meente een toerustingsproces op
ROTTERDAM Van 21 tot 28 juli
zal in York. Engeland de zevende
internationale conferentie van de
internationale oecumenische ge
meenschap worden gehouden.
Prof. dr. H. Berkhof en abt Polag
van de abdij St. Matthias te Trier
zullen het thema 'Uw Koninkrijk
kome' toelichten. Deze inleidingen,
waarover in gespreksgroepen verder
zal worden doorgepraat, staan in
het kader van dagelijkse vieringen:
op het midden van Iedere dag zal
de eucharistie volgens verschillende
tradities worden gevierd, terwijl 's
morgens en 's avonds allerlei vor
men van gebedssamenkomsten
plaatsvinden. Op zondagmorgen
zullen .in de kathedraal de angli
caanse aartsbisschop van York en
de oud-katholieke aartsbisschop
van Utrecht concelebreren. De con
ferentie wordt besloten met een
lichtdienst.
De internationale oecumenische ge
meenschap is opgericht in 1967. Zij
ziet de sleutel voor de pogingen om
de zichtbare eenheid der kerken te
verwerkelijken, liggen op het ter
rein van het 'geestelijke' leven, dat
wil zeggen in hét gezamenlijke ge
bed en de gemeenschappelijke ere
dienst onder leiding van de Heilige
Geest. Voorzitter van de Nederland
se regio is de Rotterdamse her
vormde predikant W. Vos.
UTRECHT Prins Claus zal sa
men met ds. D. N. Wouters uit
Amsterdam woensdag 1 otober
spreken op de centrale diakonale
conferentie van de gereformeerde
kerken in de Buitensocieteit te
Zwolle.
Prins Claus zal spreken over 'hon
ger in de wereld' en ds. Wouters
over 'honger naar gerechtigheid'.
GORINCHEM De reformatori
sche hulpactie Woord en Daad
heeft in de periode van bijna twee
jaar. dat deze actie bestaat. 387.000
gulden ontvangen. Dit geld is of
wordt gebruikt vcor de aankoop
van een zendingsvliegtuig in West-
Irlan (ten behoeve van de Mission
Aviation Fellowship), de uitbreiding
van een zendingsschool in Kenia,
de bouw van een weeshuis en enke
le landbouwprojecten in India, le
niging van de nood in Bangladesj
en enkele kleinere projecten. Bin
nenkort zal een nieuwe projecten-
lijst worden gepubliceerd.
0-»e
r"'~~
HOOFDKANTOOR
Nieuwe Zijds Vooibu» -U
276 281. AmseuJ.iiii
Tel 12U 220183
Postbus 8S&
HOI ItHOAM in iHi iriMIMl
Westblaak 9-11. R' inru im
Te' 010-115588
Postbus 948.
DEN HAAG LEIDEN.
Parkstraat 22. Con H*.iy
Tel 070 469445
Postbus 101
GRONINGEN'
Nieuwe Ebb'nqpstr 25
Groninaen
Tel 050 125.107
Postbus 181
ZWOt l.E:
MelkmarM 56. ?wo'U
Tel 05?im 17(110
Postbus 3
gang te brengen rondom het anders
denken over arbeid en werkloos
heid. 'Immers, het is de samenle
ving van wèl werkenden, die de
werklozen stigmatiseert'. Daarom is
het contact tussen werkende en
werkloze van belang, waartoe de
diakonie een handreiking zou kun
nen doen.
Ergernissen
Een andere praktische mogelijkheid
is de invloed, die een diakonie kan
uitoefenen bij de overheid ten aan
zien van konkrete missers in het
functioneren van arbeidsbureaus en
bedrijfsvereigingen. Ds. Ter Bals:
'Wie met werklozen praat, hoort
steeds weer over nieuwe, onnodige,
kleine ergernissen voor de werklo
zen. waardoor zij zich nog meer de
uitgestotenen voelen. Deze kleine
ergernissen durven zij zelf meestal
niet aan de orde te stellen. De kerk
kan hun een goede dienst bewijzen
door bij monde van diakenen deze
taak op zich te nemen'.
Van een onzer verslaggevers
KAMPEN Bijna de helft van de predikantenvacatures in de ge
reformeerde kerken zijn te vinden in de twee noordelijke provin
cies, Groningen en Friesland.
Dat blijkt uit een artikel van de
actuarius van de gereformeerde
synode, ds. K. J. Schaafsma. in het
Gereformeerd Weekblad. Volgens
zijn berekeningen waren er per 12
juni 232 vacatures (op de circa.
300 predikantsplaatsen) in de ge
reformeerde kerken, waarvan twee
voor taken in algemene dienst. Van
de 230 vacante gemeenten kunnen
zestig geen beroep uitbrengen, om
dat ze een te gering aantal zielen
tellen.
Van de 170 reële vacatures zijn er
38 in Friesland en 23 in Groningen.
Van de zestig gemeenten, die te
klein geworden zijn om te beroe
pen. ligt proces de helft in het
hoge noorden (19 in Friesland en
11 in Groningen).
Overigens is de verwachting, dat
het aantal vacatures in de gerefor
meerde kerken de komende Jaren
sterk zal afnemen, gezien het grote
aantal theologische studenten in
Kampen en Amsterdam.
De reden voor de uitsluiting van de
zeven diakens ligt in hun weigering
met nog 21 anderen een feestelijke
bijeenkomst bij te wonen, welke de
priestervredesbeweging in Bratisla
va had georganiseerd, ter herden
king van de bevrijding van de stad
door het rode leger dertig jaar ge
leden.
De oudste Jaargang van het semi
narie kreeg een uitnodiging voor
deze bijeenkomst. Binnen het semi
narie werd druk op de studenten
uitgeoefend met als motivering, dat
een en ander onder de gehoor
zaamheid viel. Desondanks weiger
den van de 41 dikaens er 28 aan de
bijeenkomst deel te nemen.
Spoedig daarna volgde een Inten
sief kontakt tussen het seminarie
en het ministerie voor godsdienst
zaken van de regering. Er werd een
raad gevormd, bestaande uit de
rector, de studiedekaan, de sekreta-
ris en de prefect van het seminarie.
De raad onderwierp de 28 diakens
aan een verhoor. Drie vielen af.
omdat zij ten tijde van de herden
kingsbijeenkomst ziek waren.* Van
de 25 overblijvenden gaven de
meesten ten antwoord, dat zij de
deelneming aan de herdenkingsbij
eenkomst onder auspiciën van de
priestervredesbeweging niet met
hun geweten in overeenstemming
konden brengen. Zij wezen er bo
vendien op, dat de deelneming vrij
was en niet verplicht. De raad ver
weet de studenten daarop, dat zij
ongehoorzaam waren geweest aan
paus en bisschop.
Lange tijd daarna heerste onder de
diakens van het seminarie van Bra
tislava spanning over het uiteinde
lijke verloop, van de zaak. Er volg
den onderhandelingen tussen het
ministerie van godsdienstzaken en
de bisschop van Trnava, mgr. Ga
bris. Hel uiteindelijke resultaat
was. dat bisschop Gabris aan zeven
theologen meedeelde, dat zij niet
tot priester zouden worden gewijd
wegens 'respectloos gedrag'.
MONTPELLIER (EPD) Het se
cretariaat van de 'Europese christe
nen voor het socialisme' zal in Ita
lië gevestigd worden. Dit is beslo
ten op de tweede vergadering van
het Europese verbindingscomité, die
in Montpellier, Frankrijk werd ge
houden.
Bij het comité zijn bewegingen
aangesloten in Italië. Spanje. Por
tugal. Nederland, België en West-
Duitsland en één van Spaanse bal
lingen. Als waarnemers doen groe
pen uit Engeland, Frankrijk en
Oostenrijk mee.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Niet te doorgronden zijn de pendelbewegingen in de waardering van groten in de
geschiedenis. Er is een tijd geweest, dat Albert Schweitzer geweldig in was.
Later kreeg de Schweitzer-verering
de wind tegen. Was hij toch niet
een wat naieve nabloeier van de
verlichting? En was zijn ziekenhuis
in Lambarene niet een hopeloos
ouderwets, paternalistisch geval
van een eigenzinnige, oude baas?
Toch krijgt men de indruk in dit
Schweitzer-jaar (ln 1875 werd hij
geboren», dat er een nieuwe be
langstelling groeit, die verder reikt
dan een gelegenheidspostzegel en
een standbeeld in Deventer. Een
van de tekenen daarvan is wel het
boekje, dat de oud-directeur van
Kerk en Wereld dr. J. M. van Veen
over hem geschreven heeft. Van
Veen zag kans in 103 bladzijden
een boeiende samenvatting te ge
ven van Schweitzers leven en op
vattingen en tegelijk de lijnen door
te trekken naar nu.
Modern
Werd Schweitzer in de (naar wes
terse begrippen primitieve) opzet
van zijn ziekenhuis niet geleid door
een zeer moderne gedachte: ver
vreemd de mensen niet van hun
leefpatronen? Schweitzer vond, dat
de Gabonezen eerst moesten leren
werken. In een ambacht of in de
landbouw Op die basis kon men
dan proberen verder te komen, bij
voorbeeld door te gaan studeren. Is
dit niet het ontwikkelingsmodel,
dat thans met succes in China en
Tanzanië wordt toegepast? Was
Schweitzer in zijn radikale paci
fisme. maar ook in zijn levensprin
cipe 'eerbied voor al wat leeft' zijn
tijd niet ver vooruit? Van Veen
trekt lijnen door naar natuurbeheer
en milieudefensie, naar abortus en
euthanasie. Men is met Schweitzer
zo gauw nog niet klaar.
Conflict
Hoe konsekwent Schweitzer zijn
denken probeerde om te zetten in
de praktijk en hoe dit hem in
gewetensconflicten bracht, moge
blijken uit het volgende citaat (blz.
63):
'Ik ben blij met de nieuwe midde
len tegen de slaapziekte, die mij in
staat stellen leven te behouden
waar ik vroeger machteloos stond
bij dit smartelijk ziekteproces. Tel
kens echter, als ik onder de micro
scoop de verwekkers van de slaaij-
ziekte voor me zie. kan ik toch niet
nalaten er over te tobben, dat ik
dit leven moet vernietigen om an
der leven te redden. Ik koop van
negers een jonge visarend, die ze
op een zandbank vingen en red
hem zo uit hun handen. Nu tnoet ik
echter beslissen, of ik hem wil la
ten verhongeren dan wel dagelijks
verscheidene visjes moet doden, om
hem in leven te houden. Ik doe het
laatste. Maar iedere dag bezwaart
het me dat op mijn verantwoording
dit leven aan het andere wordt
geofferd.'
Zelfs in zijn werk als jong nieuw-
testamenticus is Schweitzer weer
actueel geworden. Van Veen legt
hem naast de laatste boeken van
Schillebeeckx en Berkhof en con
cludeert: 'Laat men voorzichtig zijn
met beweringen alsof Schweitzer
als theoloog achterhaald zou zijn.
H°t kan ook zijn. dat zijn Jezus-
ontwerp in onze crisistijd actueler
is dan ooit. in zijn apocalyptische
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het Vaticaan heeft de suggestie gedaan, om in
1977 te beginnen met een vaste paasdatum: de zondag na de
tweede zaterdag van april.
Het Vaticaanse secretariaat voor de
eenheid der christenen heeft de
bisschoppenconferenties in de we
reld om hun mening gevraagd. Het
jaar 1977 zou een unieke gelegen
heid zijn om met de vaste paasda
tum te beginnen, omdat in dat jaar
zowel voor de kerken in het oosten
als voor die in het westen pasen
juist valt op de zondag na de twee
de zaterdag in april
De wereldraad van kerken heeft in
het begin van dit jaar alle leden-
kerken gevraagd, of zij voor een
vaste paasdatum zijn Ook de we
reldraad stelt voor. pasen voortaan
te vieren op de zondag na de twee
de zaterdag in april
Het zou betekenen, dat pasen voor
taan valt op de zondag ln de perio
de van 9 tot 15 april. Nu is de
vroegste datum 22 maart en de
laatste 25 april. Het gevolg zou zijn.
dat de data van hemelvaartsdag en
pinksteren gestabiliseerd zouden
worden: hemelvaartsdag op de don
derdag in de periode 19 tot 25 mei
en eerste Dinksterdag op de zondag
in de periode 29 mei tot 4 Juni.
Sinds 1967 houdt de wereldraad van
kerken zich reeds mee dit probleem
bezig. Het tweede Vaticaans conci
lie had te voren al uitgesproken,
geen bewaar te hebben tegen een
vaste paasdatum De grote vraag ls
echter, of de oosters orthodoxe ker
ken met een vaste datum zullen
instemmen.
Bezwaren hebben ook zij, die me
nen. dat het christelijke paasfeest
daardoor nog verder van het joodse
af komt te liggen.
Maan
Vanaf het begin van de christelijke
kerk is er al discussie geweest over
de paasdatum. Het joodse paasfeest
begint op de avond van de 14e dag
van de joodse maand nlsan, dat is
(als regel) de eerste volle maan in
de lente. Aanvankelijk vierden de
christenen hun pasen op dezelfde
dag. Dit gebruik bleef in Syrië en
Kiein-Azië het langst bewaard.
Maar in de rest van de kerk werd
de gewoonte algemeen om het pa
sen te vieren op de daaropvolgende
zondag
De strijd werd beslecht op het con
cilie van Nicea in het jaar 325. Dit
gaf de regel aan. dat pasen voor
taan zou worden gevierd op de
eerste zondag na de eerste volle
maan in de lente Ook deze regel
kon echter nog tot misverstand lel
den. omd ater verschillende metho
den bestaan om maanjaar en zon
nejaar met °lkaar in overeenstem
ming te brengen. Het gevolg is. dat
tot op heden de oosters-orthodoxe
kerken vaak paspn vieren op een
andere ó<itum dan de westerse ker
ken.
radicaliteit, in zijn diepe raadsel
achtigheid: de onbekende en
naamloze, die ons niettemin, ja
juist daarin oproept partij te kie
zen' (24).
Barth
Karl Barth en Schweitzer waren
theologisch eikaars volstrekte te
genvoeters. Daarom ls het curieus,
wat Van Veen meedeelt, hoe Barth
op het laatst van zijn leven over
Schweitzer oordeelde (90. 91):
Hij deed dat in zijn Einfilhrung "in
die evangelische Theologie, een he
laas weinig bekend geworden reeks
colleges, die hij in het winterse
mester 1961-62 in Bazel had gege
ven. In een van die colleges kwam
Barth te spreken over de aanvech
tingen. waaronder theologen heb
ben te lijden: stelt bijvoorbeeld het
hele theologische bedrijf, vergele
ken met alle ellende en lijden in
de wereld, door hem met naam en
toenaam genoemd (wereldoorlog,
concentratiekampen. .Hirosjima,
koude oorlog, de honger in de we
reld, enz.) nog wel iets voor? Is dat
getheologiseer in de kerken en in
de oecumene over ik weet niet wat
VLEUTEN De stichting voor ver
pleging, verzorging en reactiviering
van langdurig zieken, uitgaande
van de gereformeerde gemeenten
heeft bij staatssecretaris Hendriks
een 'aanvraag om medewerking in
beginsel' ingediend voor de bouw
van een verpleeghuis.
De behoefte aan een dergelijk ver
pleeghuis in eigen kring werd de
laatste jaren steeds sterker gevoeld.
Ze kan worden gezien als een logi
sche afronding van de voorzienin
gen. die deze kerk reeds heeft op
het terrein van de bejaardenzorg.
In een kort tijdsbestek zijn er elf
bejaardentehuizen gekomen (waar
van zeven in Zuid-Holland). De
Stichting, die eind april werd opge
richt. streeft naar een 'gecombi
neerd' verpleeghuis, waarin zowel
plaats zal zijn voor geestelijk ge
stoorde bejaarden, als voor (ook
jongere) lichamelijke zieken en re
activeringspatiënten.
AMSTERDAM De nieuwe musi
cal van het Leger des Heils 'Spirit'
met honderd medewerkenden gaat
4 oktober in première in de Stads-
doelen in Delft.
Op 10 oktober is de musical in De
Bonkelaar te Sliedrecht, op 1 no
vember in de Speeldoos te Zaan
dam. op 17 november in de Jaar
beurscongreszaal te Utrecht en op
12 december in Orpheus te Apel
doorn.
Albert Schweitzer
allemaal (Barthn oemt fraaie voor
beelden) geen luxueus tijdverdrijf,
waarmee we op de vlucht zijn voor
de levende God? 'Zou een zo pro
blematisch theoloog als Albert
Schweitzer toch niet dan altijd
vanuit de theologie gezien het
beste deel hebben gekozen, en met
hem al diegenen, die zonder enige
theologische kennis, geprobeerd
hebben hier en daar wonden te
helen, hongerigen te spijzigen, dor-
stigen te drinken te geven en ou
derloze kinderen een thuis te bie
den?'
Albert Schweitzer door dr. J. M.
van Veen. In de reeks Oekumene.
Uitgave Bosch en Keuning te Baarn
(103 blz.: ƒ8,50) Alle informatie
over Schweitzer is verder te krijgen
in het Nederlands Albert Schweit
zer Centrum, te Deventer (tel.
05700-19675)
DEN HAAG Benoemd: tot vice-
president van het gerechtshof te
's Hertogenboschjhr. mr. P. L. E.
van der Maesen de Sombreff, thans
raadsheer in dat gerechtshof; tot
raadsheer ln het gerechtshof te
Leeuwarden: mr. E. Aardema. te
Groningen: tot redhter in de ar
rondissementsrechtbank te Rotter
dam: mevrouw mr. E. C. Lenslnk-
Bosman, advocaat en procureur te
Rotterdam: Mr. J. Schoonaard. of
ficier van justitie te Groningen, is
in gelijke functie te Rotterdam be
noemd.
door C. H. Wallien
Voorop zij gesteld waardering
voor de manier waarop Trouw
de vast wel moeizame tekst van
de vaktikaanse richtlijnen voor
regionale interkerkelijkheid tot
een vlot leesbaar stuk heeft 'ver
taald' en samengevat. Dat neemt
niet weg dat het wellicht goed is
aandacht te vragen voor de uit
leg van het begrip 'oecumeni
sche beweging" zoals die tot voor
kort ons werd voorgehouden
vanuit de wereldraad van kerken
en andere kringen van kenners.
Nog maar onlangs, maar wel
vóór het tweede vatikaanse con
cilie. ging het in de oecumeni
sche beweging om zoveel als:
'heel de kerk met heel het evan
gelie. voor heel de wereld'. En
terecht. Immers: de (gehele)
kerk (van Jezus Christus) ls
meer dan die van Rome of van
bijv. de Verenigde Discipelen ln
Amerika. Het gehele evangelie -
maar zij weten dat zelf wel goed
genoeg -ls meer dan bijv. Küng
of Kultert, die ons helpen er
zicht op te krijgen. En heel de
(bewoonde) wereld (oikumenè)
ls meer dan doopsgezind-remon
strantse kanselruil, een her-
vormd-gereformeerde biblio
theek. een r.k. -protestantse reis
naar Rome ln 'heilig Jaar'-tijd
en meer van dien.
Veel van wat ons als 'oecume
nisch' wordt voorgehouden is het
(helaas) echter niet. Trouw
schreef dinsdag j.l. bijv. over
'oecumenisch gebruik van kerk
ruimten'. Prima, maar dan moet
het wel gaan om een derdewe
reldwinkel van maandag tot en
met zaterdag in de kerk. of iets
van dergelijke aard. Maar veelal
Het is hem oecumenens!
(Tekst Okke Jager, tekening
Kees van Lent, uit 'Kerkcon-
cert met kwinkslagwerk',
uitg. Callenbach, Nijkerk).
is het niet minder, maar ook
niet meer dan gewoonweg inter
kerkelijke economie.
Oecumene is meer en vergt ook
aanmerkelijk meer van ons. We
krijgen het niét in de schoot
geworpen, ook niet per kerkelijk
decreet. Het vraagt, in het kort,
onder meer om bidden en wer
ken, uithoudingsvermogen, bij
bellezen, en gehoorzaamheid,
spiritualiteit en diepgang, geloof,
hoop en liefde. 'Valse oecumene',
stokpaardje van een bepaald
soort tegenstanders, is per defi
nitie onmogelijk. Oecumenisch
is in ieder geval meer dan inter
kerkelijkheid, een kerkelijke
luxe voor hobbyisten of wat dan
ook. Het is een gelovige gezind
heid. die heel de kerk zal moe
ten doordesemen en haar het
uitzicht biedt op haar gezond-
wording (en daar hoort correct
woordgebruik bij).
C. M. Wallien is verbonden aan
het hervormd persbureau te Den
Haag.
OPVOLGING
Nu kardinaal Alfrink niet
omringd door vele vrienden,
vijf en zeventigste verjaardag
gevierd, maar ook zijn onto C
heeft gevraagd als aartsbisj
van Utrecht, kan men aan
kanten ongerustheid over zijn
volging konstateren. Die onge
heid zou er niet zijn wanneer
hen die hierin de laatste b
singsbevoegdheid hebben een z
graad van wijsheid en inzicl
het nodige beleid voor de kerk
wacht kan worden als die vafop
scheidende kardinaal bekend 1 t
Misschien sprak de kardinaal
)de
nog het duidelijkst uit waa it
schoen wringt. Op de vraag
een Brandpunt-medewerker op rir
verjaardag, wat hij dacht va pi
komende benoeming en de t
die we te dien aanzien ko Cl
koesteren, zei hij: Daar ka en
geen verstandig woord over ze o
En waarschijnlijk was dit uit
kend het verstandigste woord ;ri
op dat moment gezegd kon wo t i
Wel doet het op een bijna nav: ,r
wijze duidelijk worden hoe vi 'jE
katholieke kerk weer achterui
gaan is na Caticanum II. In
zelfde interview werd ook evei
terzijde opgemerkt dat voor
slissing vooral ook gedacht
worden aan de invloed van de
tius. Al eerder is deze figuur i
nieuws geweest bij bisschipsb
mingen en men kan zich afvi
of de oecumene met Rome niet) -i
schrikkelijk op de tocht konji
staan wanneer toekomstig safJ
werking, die alleen mogelijk ii
figuren in de *ijm van Alfrink. o
manier gaat afhangen van wef
wat voor inzichten van een nu
die hier bovendien een vreemd
Voor protestanten mogen die id:
gen onbegrijpelijk en ook or n
vaardbaar zijn. ook voor katl
ken blijken dergelijke middek
se praktijken hoe langer hoe
der te verteren. Voordat de pra 0i
dit onverhoopt zal leren moge
verantwoordelijke mensen een
voudige waarheid bedenken nl|Cr
slechts zij 't best kunnen beoijrd
len in welke richting de kei
Nederland op den duur geleid
worden die daar zelf dagelijks
te maken hebben. De waarhe|ik
inderdaad zo eenvoudig dat
waarlozing ervan het ergste
wezen.
vei
dr
t JT
del
r ij.
el
ig
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Dantumai
(part tiime) (toez.): G. Was»
te Haamstede.
Bedankt voor Harderwijk:
van Breugem te Barneveld.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Beilen en Hooghr
A. de Snoo kand. te Zwijndretf
Friese vlag schaaktoernooi scl g
bulletin 91, samengestel door
de Weg en Wlm Andriessen.
Andriessen bv. 46 blz. Prijs
:e
Ai
Omdat- er geen officieel toei
boek van het Friese vlagtof^
verschijnt, is het maandblad
schakers 'Schaakbulletin' f
aan dit evenement gewijd
analyses zijn van Timman.
Ree, Hartoch, Schouten, Voi
Chattel Borm en Van Dop.
Wonderlijke geneeskunde. do<
Köhnlechner. Vergeten meüf'
nieuwe ziektebehandelingen,
acupunctuur, homeopathie,
therapie. Uitg. Meulenhoff, Is'
199 blz 18.90.
De beste afschuwelijkste st
it Panorama van de bewondtf®
waardige verwerpelijke Hans
met 10 cartoons van Stefan M
Uitg. Elsevier, Amsterdam. 96
9.90.
De piratenheuvel, detectlevevo*
voor jongens van 12 jaar en F
door F. W. Dixon. Uitg. Van I
Den Haag. 128 blz 4,25.
Science between culture and
ter-culture, door C. I. Dessa l.
Naess. E. Reimer, H. J. Eysen
G M van Melsen Uitg Dekto
Van de Vegt. Nijmegen 108
ƒ19.50.
Margit Rey: MOTIEVEN UIT
om te borduren, te weven, te I
ox tehaken Uitg. Zomer
ning BV Wageningen. Al
Handwerk Bibliotheek. 96
19.50.
Interessante gegevens, o.m.
wat de oude Peruanen (Z.-Ar
ka) aan textiel gemaakt en be1
hebben, en waarvan voorbe
zelfs van 1000 jaar vóór Chy
zien zijn in Amsterdams 1
Museum, leiden dit nieuwe Ir1
landse handwerkboek in. Aai
kelijke (kleuren-) foto's
prachtige voorbeelden zien vafc'
de patronen: veelal planter^
dierenmotlefjes. Veel figuren
kunstig door schrijfster bewer e
duidelijke tel patronen voor ta
rie. weef- en knoopwerk, hai
breien. Beschrijvingen voor ee
kei kussen, kleed, tasje of kl<
stuk zijn gegeven, maar de t<
sing voor andere voorwerp
vanzelfsprekend onbegrensd,
end is het 'breien met de bol
naald', een hier onbekende
nlek.
Om de originele kleuren te bel
ren worden van 4 fabrieken jj
handwerkgarens kleurnummefl
meld. Een zeer aantrekkelij I
apart werk en o.i. een gesl
aanvulling van Ariadne's Han
Bibliotheek.
•c.
