'Aan tafel zit ik al jaren
naast man die ik niet ken'
beigasoL^,
dichtbij
Bruin worden in Nederiand.
het weer -
weerrapporten
tommentaar Rapport: psychiatrische patiënten horen niet
in zulke kazerne-achtige inrichtingen
rgentijnse mythe 1 gjj jj
Argentijnse mythe 2
Argentijnse mythe 3
Warmer
Strandverwachting
onthullingen 'uit haren tijd'
stuntpreek
gemak
fe
fout
!OUW KWARTET DINSDAG 8 JULI 1975
BINNENLAND 5
4 /Ra
toestand in Argentinië (zonder
jering nu en onder de zware druk
een algemene staking) is op zich-
HGk tlf al zorgelijk genoeg, maar nog
Jfl&el bedenkelijker is dat je los van
té/Êe actuele moeilijkheden eigenlijk
vLir niet weet wat je het land zou
iten toewensen en vooral ook: dat
Argentijnen het zelf evenmin weten,
op een verre afstand ziet het er
niet eens zo gek uit: Er is een
beweging tot bewustwording P ""^62r
onder de bevolking een |~Tral<
snij oming. zo sterk is, dat een paar Bk "T'
loge W geleden de militaire bewindvoer-
oedje imte
gaven Juan Péron, een i '^bt
pulistisch politicus, die in het verle- SSSKi
n da 0 vee' heeft gedaan voor de aller-
t. a nsten in zijn land en die kans WL^,
tÏÏ eft
gezien een mythe te worden.
fïr?}1 we': ecn mythe' want 'n ■HBHSpP^^ yjgUism
>litieke praktijk van elke dag illlllllLL],iillll^L^Il^]ïiffinHl)n^su!^B^B|
UM ahdiiaezijnCteïugkeer "toon- Gebrek aan ruimte en privacy: het zondagse pak hangt in de gang. Een slaapzaal, zoals die nog in gebruik is in de St. Bavo.
Péron zich een pragmaticus, die
|el behendig kans zag zijn aanhang
organiseren cn te bezielen en tege-
haar van het lijf te houden als
m dat beter uitkwam. De diagnose
ÓUJKt* gesteld, de eerste behoeften van
waren vervuld (en de eco-
vrijwel geruïneerd) maar nu
Desten er zaken gedaan worden.
heeft Péron na zijn overlijden als
lis nagelaten aan zijn vrouw Isa-
terla-
I, die doodgewoon niet behendig (of
kwaam, voor wie hoge eisen stelt)
Boeg is om dat alles uit te voeren.
:1 Péron is presidente van Argen-
lië om geen andere reden dan dat
de echtgenote v/as van Juan Péron;
en sterke reden en slechts past in een
lf-dynastieke mythe.
iwens, wat voor president Isabel
It, geldt ook voor haar ministers,
minister van sociaal welzijn José
ipez Rega, ontleent zijn gewicht aan
ft feit dat hij Péron door dik en
in ziekte en gezondheid, in bal-
igschap of aan de macht, heeft
rolgd.
Dor de president paste hij in het hele
llenspel links, rechts en midden bin-
Peronistische beweging tegen el-
uit te spelen.
aar de onzekere Isabelita heeft nu
sloten haar oor helemaal bij Lopez
iga te luisteren te leggen. Bij een
an die het vooruitstrevend deel van
Peronistische beweging wil liquide-
i (dit weekeinde werd zijn naam in
tband gebracht met dé anti-commu-
/slische alliantie die tientallen moor-
'd op vooruitstrevende Argentijnen
zijn geweten heeft), bij een man
e al sinds de jaren dertig een aan-
nger is van het fascisme en bij een
an die bekend staat om de hard-
ichtigheid waarmee hij de armoed-
aiers uit de krottenwijken van Bue-
>s Aires laat verwijderen. En dat is
leen nog maar het zichtbare bewijs
in zijn stellingname: voor het be-
ijfsleven en het grootgrondbezit,
gen de belangen van de arme Ar-
mtijnen, de 'descamisados'.
'at er nu in Argentinië gebeurt is het
egvallen van de mythe-Péron, die
ten ogenblikje als schijnbare politieke
lacht zich heeft kunnen laten gelden,
laar die na het overlijden van de
lan helemaal loos bleek te zijn. Erger
og: de mythe had nauwelijks ruimte
elaten, voor ander of andersgericht
tlent om zich te ontplooien.
door Cisca Dresselhuys
NOORDWIJKERHOUT 'Het wonen van psychiatrische patiënten in grote, kazerne-achtige inrich
tingen als de St. Bavo in Noordwijkerhout is er de schuld van dat de bewoners agressief en baldadig
worden, elkaar sarren en pesten of dat ze zich terugtrekken in fantasieën of dagdromen'.
Bovendien is gebleken, dat het me
rendeel van de bewoners zelf ook
een hekel heeft aan het wonen in
grote groepen: ruim 62 procent van
de bewoners van St. Bavo wenst in
een eengezinshuis met een eigen
kamer te wonen, in plaats van in
een grote inrichting, waar met
groepen van tien tot twintig man
op een zaal geslapen moet worden.
Meer dan de helft wil graag ver
spreid in gewone huizen temidden
van andere 'normale' mensen wo
nen, anderen willen wel apart wo
nen, maar in ieder geval dichter bij
de maatschappij. In ieder geval is
de psychiatrische inrichting een
schandelijke leèfsituatie'.
Dit staat te lezen in het rapport
'Beschut wonen', waarin de nieuw-
bouwplannen van de oude psychia
trische inrichting St. Bavo (onge
veer 800 patiënten) uiteengezet
worden.
Nu de oude gebouwen, die van rond
de eeuwwisseling dateren, (hoogno
dig) aan vernieuwing toe zijn,
heeft men de gelegenheid aange
grepen om een heel nieuwe visie op
het wonen van psychiatrische pa
tiënten te geven. (Hiervoor was
niet alleen de eigen opvatting over
een moderne vorm van psychiatrie,
doorslaggevend, maar vooral de
uitslag van een enquête, die onder
de patiënten zelf is gehouden).
Op grond van beide zaken komt
men tot de aanbeveling, dat er een
woonwijk zou moeten komen, die
direct aansluit op de gewone be
bouwing van het dorp en die be
staat uit verschillende types eenge
zinswoningen, Daar zijn woningen
bij, die maximaal door zes perso
nen bewoond zullen worden, wo
ningen die door vier personen en
bejaardenwoningen, die voor twee
personen bestemd zijn. Verder zou
de wijk niet alleen maar uit wat
eentonige straatjes gemaakt mogen
bestaan, maar wat meer verrassend
gemaakt moeten worden door za
ken zoals een ontmoetingsplein,
perken, tuinen, winkels en garages.
Men is van mening, dat de begelei
ding van de bewoners van deze
wijk dient te geschieden door gedi
plomeerde verpleegkundigen. Overi
gens is het niet de bedoeling, dat
in alle woningen een personeelslid
zal wonen. Er zal een aantal huizen
komen, waar de patiënten volledig
zelfstandig zullen wonen, een aan
tal huizen waar patiënten wonen
die begeleid zullen moeten worden
en tenslotte nog een aantal huizen,
waar patiënten wonen, die nog een
therapie en meer intensieve bege
leiding nodig hebben.
Grondgedachte achter deze nieuwe
woonvorm voor ongeveer 350 bewo
ners van S. Bavo is het principe,
dat het woon- en verzorgingskli
maat helemaal van elkaar geschei
den dienen te worden. Net zoals
andere mensen in een gewoon huis
wonen en voor hun medische zorg
naar een dokter, een tandarts e.d.
gaan, wil men ook dat deze men
sen, die misschien tot hun dood toe
beschut moeten leven, een duidelijk
eigen leefklimaat krijgen, waar
geen witgejaste dokters en ver
pleegsters rondlopen. Wanneer deze
mensen medische behandeling no
dig hebben, zullen ze die elders in
de inrichting krijgen.
De nieuwe woonvorm is bedoeld
voor ongeveer 350 chronische pa
tiënten van de St. Bavo, dit zijn
mensen die na een periode van
twee jaar intensieve therapie nog
niet zover geresocialiseerd zijn dat
ze zich thuis voelen in de gewone
maatschappij. (Het gaat dus niet
om zwakzinnigen). Dat ze zich daar
(nog) niet thuisvoelen, wil overi
gens niet zeggen dat het hier om
zwaar gestoorde mensen gaat. Soms
zijn het mensen, die best in de
maatschappij zouden kunnen leven,
maar die, door bijvoorbeeld het
lange verblijf in een inrichting,
totaal hun contacten verloren heb
ben buiten die inrichting. Deze
mensen geforceerd in de maat
schappij op een eigen kamertje la
ten wonen, is beslist niet in him
voordeel. Zij kunnen prettiger bin
nen het inrichtings ver band blijven
wonen, zij het dat dat 'verband'
dan wel heel wat losser en aantrek
kelijker moet worden.
Om dit wonen, deels in de gewone
maatschappij, deel? in een eigen
wijk, die wel direct aansluit aan de
gewone dorpsbebouwing, mogelijk
te maken, is het uiteraard modig,
dat het idee dat de bevolking nu
vaak nog heeft van psychiatrische
patiënten drastisch verandert. Nu
wordt dat beeld van 'gevaarlijk',
'onberekenbaar', 'sexueel en ander-
ADVERTENTIE)
szins onbeheerst' op het ogenblik
vaak nog in stand gehouden door
die oude inrichtingen: hoge, logge,
weinig uitnodigende gebouwen,
vaak nog afgerond met een groot
hek (de tralies voor de ramen zijn
meestal wel verdwenen). Wanneer,
volkomen onnodig, een dergelijke
behuizing blijft bestaan, is het geen
wonder dat dc doorsnee mens
denkt, dat er toch wel iets loos
moet zijn, wil je achter die hekken
'opgeborgen' moeten worden. Zo
houdt o.a. een sterk verouderde
bouwstijl totaal verkeerde ideeën in
stand.
Geen dwang
Bij de enquête is gebleken dat een
klein deel van de bewoners graag
in wat grotere groepen blijft wo
nen. Dit kan straks ook. omdat op
het Bavo-terrein wel een huis be
schikbaar is. dat geschikt ls voor
bewoning - met redelijke privacy -
door grotere groepen. Niemand zal
dus straks gedwongen worden te
wonen in een omgeving, die hem
niet zint: men kan kiezen uit ver
schillende mogelijkheden. Höpelijk
zal hierdoor toch een einde komen
aan trieste situaties als de volgen
de: bij de enquête zei een patiënt:
'aan tafel zit ik naast iemand aan
de ene kant en naast iemand aan
de andere kant, de ene ken ik niet
en de andere ook niet' (terwijl deze
mensen al jarenlang in hetzelfde
gebouw woonden en leefden).
Van onze weerkundige medewerker
Vandaag draait de zomer op een
hoger toerental. De thermometer
bereikt middagwaarden van 25 tot 30
graden Celsius. Onze zuiderburen
voorzien plaatselijk 32 gr. C. Deze
temperatuurstijging kan z'n beslag
krijgen, nu zich in de Golf van
Biscaye een onweerslagedrukgebied
heeft aangemeld waardoor de wind
van noordoostelijk, oostelijk tot
zuidoostelijk wordt. Tezelfdertijd
blijft de luchtdruk vrij hoog en
stabiel van Schotland via de Oost
zee tot noordwest Rusland.
De depressie, die gistermorgen
vroeg in de Golf van Biscaye en
Normandië al onweer uitlokte ver
plaatst zich weinig of niets, maar
dijt wel zijn invloed in noordelijke
richting uit echter zeer langzaam.
Gisteravond meldde Ouessant voor
de kust van Bretagne en Brest (2
millimeter) 'verleden onweer' bij
maximaal 25 gr. C. Biarritz gaf om
19 uur: actueel onweer'. De baro
meter in Bordeaux (31 gr- C.) en
Pau (31 gr. C.) zakte iets meer dan
de instrumenten meer naar het
noorden. Verwacht wordt, dat de
onweersachtige sfeer met, kanteel
wolkjes en chaotische luchten zich
in hoofdzaak na vandaag wat meer
naar de lage landen zal uitbreiden.
Het blijft ook in de tweede helft
van de week in ons land warm
zomerweer, maar het zal dan wel
onstandvastiger zijn. Hoogste ther
mometerstand in de DDR: 32 gr. C.
in Boizenburg aan de Elbe.
Door vakantie wat later, maar nog
wel ter zake doende: een paar rap
porten van lezers over de zwalu
wen. In Hardenberg waren ze 20
juni bijna klaar met het vierde
nest onder een overstekende dak
rand, in Arnhem (oost) zijn ieder
jaar zwaluwen, in Delfgauw ziet
men ze ook, maar van één ras
(korte staar tpennen). De vogels
met lange staartpennen zijn ver
moedelijk uitgeroeid in Italië en
België. In Swifterband vliegen zwa
luwen bij honderden twee keer per
jaar. In 1974 waren ze zeer laat
weg. 1975 is een jaar met zeer veel
vogels van velerlei soort. Dank voor
deze gegevens.
Vandaag zonnig en droog behou
dens later een onweerskansje in
Zeeland en Zuid-Holland. Vrij
krachtige oostelijke wind. Zomers
met 25 d 27 gr. C. maximaal, zee
water 16 graden. Geleidelijkaan een
grotere kans op kwallen. Verdere
vooruitzichten: warm en onweer-
sachtig.
ZONNIG
«fiS&G SNEEUW
OPKLARINGEN
MIST
ONWEE»
BEWOLKING
REGEN
V.V.VV
aC_*2» HAGEl
MAX. TC MP.
MIN. TE MP.
WINDRICHTING
>at komt r eer voor bij dergelijke
ersoonlijke bewindvoeringen. Hoe
oed bedoeld ook; het zijn en blijven
wrakke bouwsels, die te zeer afhangen
an één man.
Argentinië weet nu pas goed dat
'éron dood is en dat het helemaal
ipnieuw moet beginnen. De vraag,
lok voor de Argentijnen, is alleen:
vaar is dat begin en is de tijd voor
o'n heroriëntatie wel gegeven?
(ADVERTENTIE)
HOOG WATER
Dinsdag, 8 Juli Vnsslngen: 1.01-13.26.
Harlngvlletslulzen: 2.38-15.03. Rotterdam:
3.47-16.05. Schevenlngon: 2.07-14 35. IJmul-
den: 2.40-15.08, Den Helder: 6.58-19'.>9.
Harllngen: 9.19-21.48, Delfzijl; 11.16-2338.
Vakantie kinderland Is dagelijks geopend
van 10.00 uur tot 17.00 uur.
Zondag gesloten. Ook geopend tijdens de
koopavonden op donderdag tot 20.30 uur.
Entrée vakantie kinderland fl,-
voor groot en klein.
Weeirapporten van gisteravond 7
uur
weer, maximumtemperatuur
en neerslag:
Amsterdam
onbewolkt
25
0
De Bilt
onbewolkt
27
0
Deelen
onbewolkt
28
0
Eelde
onbewolkt
23
o-
Eindhoven
onbewolkt
28
0
Den Helder
onbewolkt
19
0
Luchth. R'dam licht bewolkt
25
0
Twente
onbewolkt
27
0
Vllssingen
licht bewolkt
25
0
Zd.-Limburg
onbewolkt
28
0
Aberdeen
geheel bewolkt
15
0
Barcelona
onbewolkt
27
0
Berlijn
licht bewolkt
29
0
Bordeaux
half bewolkt
31
0
Brussel
licht bewolkt
27
0
Frankfort
licht bewolkt
27
0
Genève
onbewolkt
28
0
Helsinki
zwaar oewolkt
28
0
Kopennagen
onbewolkt
24
0
Lissabon
licht bewolkt
24
0.4
Locarno
licht bewolkt
28
0
Londen
half bewolkt
25
0
Luxemburg
licht bewolkt
28
0
Madrid
onbewolkt
31
0
Malaga
onbewolkt
26
0
Maliorca
licht bewolkt
33
0
Nice
onbewolkt
25
0
Oslo
onbewolkt
23
0
Parijs
onbewolkt
30
0
Rome
onbewolkt
27
0
Split
onbewolkt
30
26
0
Stockholm
onbewolkt
0
Wenen
onbewolkt
26
0
Casablanca
half bewolkt
25
0
Istanbocl
licht bewolkt
29
0
onder redactie van loessmil
hi den tijd toen onze grootmoe
ders huisvrouwen waren zij
dachten niet over maatschappè-
lijke arbeid buiten hun eigen
kring was hun huishouding
het werk waarin ze al hun
kracht, al hunne intelligentie
konden ontwikkelen. De moder
ne vrouwen, verwend door cen
trale verwarming, electrische
verlichting, stoomwasscherijen
en coöperatieve keukens, kun
nen glimlachen en praten over
krachtsverspilling van de vrouw,
die dagen lang stond te vouwen,
te strijken en te persen om met
trots voor haar gevulde linjien-
kast te staan, om de keuken met
glimmend koper, om de inmaak,
die weken lang alle krachten
eischte toch. laat ons niet
lachen, die vrouw was niet klein
zij leefde in haar tijd en deed
met ernst het werk dat die tijd
van haar vraagde. Die ernst
spreekt ook uit hetgeen zij
werkte in hare ontspanningsu
ren. Waarlijk, een vrouw die
moed heeft een doopjurk te
breien van ragfijn garen of te
borduren op neteldoek en zulk
een stuk werk kan afmaken tot
de laatste steek, goed en zuiver,
zulk een vrouw kan meer! Daar
om is het, dat we zulk ïoerk
liefhebben, ook al ontbreekt
soms een juist begrijpen van or
nament en techniek. We voelen
daarin de Hóïlandsche vrouw,
kalm en waardig met rustige ze
kerheid haar werk doende, pas
sende in haren, tijd.'
Aan de spelling is al te zién dat
'haren tijd' niet onze tijd is,
hoewel de (huis-)vrouw van nu
vrijwel hetzelfde van haar oma
zal denken als de- huisvrouw van
1913 over de hare. Want uit dat
jaar stammen deze regels, afge
drukt in 'De Koppeling' (het
maandblad van het gemeente
energiebedrijf van Amsterdam
dat een heel nummer aan (het
jaar van) de vrouw gewijd heeft,
en oorspronkelijk geschreven
die regels nog steeds voor de
catalogus die de bezoek (st) er s
van de tentoonstelling 'De
Vrouw 1813-1913' in 1913 weg
wijs moest maken. In die catalo
gus wordt een aantal beroepen
opgesomd die voor de vrouw van
toen toegankelijk ivaren: ze
werkten als textielarbeidster
naaister, koopvrouw, winkelier
ster, grossierster, apothekeres,
als vroedvrouw en bij het onder
wijs. Pijpen voor mannen ui
teraard werden uitsluitend
door vrouwen gemaakt en na
tuurlijk had je toen ook melk
meisjes, zangeressen, koordanse
ressen, mutsenmaaksters, ta-
baksstripsters en meer van die
als 'typisch vrouwelijk' geldende
beroepen.
Werk was er dus wel. maar een
vetpot was het bepaald niet. De
Koppeling citeert uit de 'Onder
zoekingen naar de toestanden in
Een predikant heeft een acht
enveertig uur achter elkaar
staan preken om het wereldre
cord preken te breken. Een won
derlijke gedachte, want nog
nooit had iemand zin gehad om
zo lang een preek te houden of
zo lang in een harde kerkbank
te zitten luisteren, maar daar
door waren zijn achtenveertig
uren ruimschoots voldoende en
werd hij wereldrecordhouder.
Dat is nu voorbij, voor hem ten
minste, want aan het slot van
het afgelopen weekeinde zakten
in de presbyteriaanse kerk van
Lome and Kilwarghar (Noord-
Ierland) twee doodvermoeide
predikanten de preekstoel af na
vijftig uur en vijfentwintig mi
nuten onafgebroken preken. Niet
om de gemeente te stichten,
maar voor een mooi, goed doel.
waarvoor ze tienduizend Engelse
ponden nodig hadden. Ds. Robin
Williamson (40) en zijn ambtge
noot Robert McKee (25) hielden
de marathonpreek samen, elkaar
ruim vijftig uur lang voortdu
rend in de rede vallend. Ze ge
bruikten twee bijbelteksten en
een half miljoen woorden, en
hadden een half jaar nodig ge
had om hun stuntpreek voor te
bereiden. Of er genoeg kerkgan
gers geweest zijn om het beno
digde kapitaal in de collectezak
te stoppen, vermeldt het verhaal
de Nederlandse Huisindustrie'
van het departement van land
bouw, nijverheid en handel uit
het begin van deze eeuw onder
meer het volgende: 'Om 6 uur
's morgens zijn de meeste moe
ders met haar kinderen al bezig:
een dertigtal gaf op geregeld te
5 uur te beginnen. Met zo weinig
mogelijk oponthoud wordt dan
doorgewerkt tot 's avonds 7 ii 8
uur; ongeveer 40 werken door
tot 10 uur of later.' Voor een uur
tabaksstrippen kreeg je twee
cent. Een uur erwten lezen
bracht 3 cent op. een matten-
vlechtster verdiende 3V2 cent per
uur. Naaisters verdienden 'goed':
gemiddeld 9cent per uur.
Na dit verslag van de arbeidssi
tuatie van de vrouw vroeger en
nu, met de voortschrijdende
emancipatie, onthult het blad
van het GEB nog iets: bij dit
Amsterdamse bedrijf werken
2818 mensen, van yiie (per 1
april) maar 117 vrouwen4 'Ver
meldenswaard is hierbij dan nog
dat er zelfs drie onderafdelingen
een uitsluitend vrouwelijke be
zetting kennen, namelijk de te
lefoonkamer. de huishoudelijke
voorlichtingsdienst en de koffie
kamer van het hoofdkantoor.' De
plaats van de vrouw lijkt dus
nog steeds in de eerste plaats 'in
hare koffiekamer'dat is althans
haar domein, en geen man komt
(wil?) er werken, want net als
in 1913 wordt een aantal beroe
pen zelfs nu nog hardnekkig als
'typisch vrouwelijk' in stand ge
houden. En heus niet alleen in
een technisch bedrijf als het
GEB.
Een HollandSche vrouw, passend
in haren tijd (in dit geval plm.
1913) en dus in hare keuken,
maar dan wel van zoveel moge
lijk gemakken voorzien. Een il
lustratie uit 'De Koppeling.'
Ongetrouwde vrouwen klaagden
er onlangs in Ongehuwden Be
langen. maandblad van de Ne
derlandse Vrijgezellenbond (en
via dat blad ook in dit hoekje)
over dat het jaar van de vrouw
uitsluitend op getrouwde vrou
wen gericht is, terwijl de onge
huwden nota bene na hun dag
taak ook nog eens hun huishou
den moeten doen en er dus be
paald bekaaid van af komen.
Mevrouw C. Boer uit Alphen aan
de Rijn denkt daar anders over:
'Veel ongehuwde werkende vrou
wen en mannen maken deze
grote fout.' schrijft zij. 'dat zij
menen alle rompslomp van een
huishouden (koken, wassen,
boodschappen doen, het huis
schoonhouden) zelf in de avond-
duren en op vrije dagen te moe
ten doen. Zij zijn meestal niet
bereid een deel van hun inko
men uit te geven aan hulp De
werkende getrouwde man moet
daar altijd een deel van zijn
inkomen vöor uittrekken, aldus
mevrouw Boer, maar voegt er
direct aan toe 'dat de gehuwde,
niet werkende vrouw wel een
voordelige huishoudelijke hulp
ls.' En verder is zij van mening
dat er ook best eens iets aardigs
gezegd mag worden over al dat
onbetaalde werk dat. getrouwde,
'niet werkende' vrouwen voor
leued. beiaarden, zieken voor de
kerk en verenigingen verzetten.
Als die vrijwilligers er mee zou
den opbonden of hun werk n'et
mfoi- "oor n'e's w!iden doen.
*"'p ?oii cl»t rjpo betalen?
'Dag dame. ik wou u laien kennismaken met mijn vriend Simpkins
