Gemiddeld geven we veel minder
dan een cent op elke gulden weg
Paul van Vliet: een
nostalgisch afscheid
van oude Kurzaal
Foto's van Breitner
veroorzaakten deining
Aardgas
Concert door deelnemers
aan orgel wedstrijd
Eis van zes jaar voor
doden van bejaarde man
Dnze liefdadigheid stelt (ondanks alle fanfares) niet zo erg veel voor
Meisjes stalen
geld uit huizen
Jan Raas wint
orgelconcours
Nederlander vierde op
jeugdconcours violisten
8 ROUW/KWARTET VRIJDAG 4 JULI 1975
BINNENLAND 9
MSTERDAM De 'publieke offer
aardigheid' brengt in Nederland een
aar honderd miljoen gulden per jaar
p. Dat lijkt een fors bedrag. Maar in
erhouding tot wat we samen verdienen
n tot wat er nodig is om alle nood te
•nigen stelt onze liefdadigheid niet
eel voor.
[et is echter niet alleen de bescheiden
mvang van onze goedgeefsheid (een
aar tientjes per Nederlander per jaar)
ie vragen oproept. Ook de principiële
Taag naar het nut van financiële hulp
oor particulieren wordt steeds vaker
i twijfel getrokken.
[eel duidelijk is dat het geval met de
ulp aan de derde wereld. Het inzicht
groeit dat geldhulp vanuit het westen
de ontvangers in de derde wereld vaak
alleen maar meer afhankelijk maakt.
Geldhulp kan echte bevrijding in de weg
staan- Er zijn wel goede projecten, maar
toch niet genoeg om 'de westerse geld
macht te absorberen'.
De meeste organisaties op het terrein
van de ontwikkelingshulp (Novib, X-Y,
enz.) hebben daarom het accent reeds
verlegd van uitsluitend financiële hulp
naar een combinatie van projecten èn
mentaliteitsverandering. Desondanks
blijven er critici die elke fondswerving
als een zoethoudertje voor rijke wester
lingen beschouwen.
Ook in het kerkelijke ontwikkelings
kamp is twijfel binnen geslopen. Een
treffend voorbeeld van de hierdoor ont
stane verlegenheid was de persconferen
tie die 'Kom over de brug' onlangs hield.
Misschien komt er een derde actie, maar
dan wordt het niet weer een pure geld-
actie zoals in 1972 (zestig miljoen in een
klap). De mentaliteit is belangrijker
dan het geld, zo luidt nu de slagzin.
Ondertussen blijft ook de binnenlandse
charitas worstelen met de al heel oude
vraag waar de liefdadigheid eindigt en
de meer ingrijpende overheidsbemoeie
nis begint- Concreet: waar eindigt de
diakonie en waar begint de Algemene
Bijstand.
En alsof dergelijke vragen nog niet las
tig genoeg zijn wordt de goede gever
nog bij voortduur geplaagd door groot
scheepse televisie-acties, die niet alleen
zijn gulheid, maar ook zijn overtuiging
op de proef stellen. Wat te denken van
een actie als Geven-voor-leven? Dank
baar 70 miljoen optellen bij het saldo
van vaderlandse goedgeefsheid? Of ver
ontwaardigd afdoen als de zoveelste
uiting van aflaathandel?
Vragen genoeg. Het kan dus geen kwaad
de rechterhand toch eens te laten na
kijken wat de linker hand in het ver
borgen doet. Wie zijn de goede gevers,
wat voor bedragen geven zij, en waar
komt het geld terecht?
joor Piet Hagen
De overgrote meerderheid van de belastingbeta
lers geeft minder dan één procent van zijn inkomen
treg voor 'het goede doel'. Een klein deel komt daar
(mestal maar net) bovenuit. Slechts een enkeling
(vaak bijn dat dan kloosterlingen) geven tien pro-
pent van hun inkomen.
»at is het beeld dat naar voren
omt uit gegevens van het centraal
ureau voor de statistiek en uit
esprekken met belas tin gdeskundi-
en. De laatste statistiek op dit'
unt dateert uit 1967. Toen kon (of
rilde) nog geen vijf procent van
e 5,7 miljoen belastingplichtigen
ftrek claimen wegens giften aan
merkelijke, charitatieve, culturele,
retenschappelijke of het algemeen
ut beogende instellingen'. Het to-
ale bedrag waarmee deze 220.000
oede gevers boven de minimum-
reris van één procent (of 120)
itwamen was 83 miljoen gul-
en. Dat is nog geen kwart procent
an ons gezamenlijk belastbaar in-
omen van dat jaar.
legt niet alles
Ru zegt dit bedrag niet alles. Veel
ïensen vullen nooit een belasting-
iljet in, omdat voor hen loonbe-
pisting eihdheffing is. Zij kennen
e mogelijkheid van aftrek van gif-
en misschien niet. Vaak is het ook
tiet de moeite teruggaaf van belas-
ing te vragen. Want die paar hon-
lerd gulden giften boven de grens
van één procent vallen gemakkelijk
weg tegen de anders onbelaste bij
verdiensten die je dan ook moet
opgeven.
Daarnaast is er dan ook nog een
groep die giften aftrekt als per
soonlijke verplichting (dat kan als
je dit per notariële acte vast legt)
en de groep die geen aftrek wil
vragen, omdat ze het onzindelijk
vinden iets weg te geven en daarna
de helft van de gift via de belas
tingvermindering terug te krijgen.
Het Centraal Bureau voor het Inza
melingswezen schatte voor 1972 het
totaal aan inkomsten uit publieke
offervaardigheid een kleine twee
honderd miljoen gulden. Dat geld
wordt ingezameld door een paar
honderd instellingen. Daaronder
zijn enkele grote zoals het Konin
gin Wilhelm ina Fonds en het Rode
Kruis, en vele, vele kleinere. Van
het Bijbelgenootschap tot en met
de Blindenzorg en van de Hendrik
Pierson Vereniging tot hét Medisch
Comité Nederland-Vietnam.
In de tweehonderd miljoen die het
Inzamelingswezen heeft geregi
streerd zitten niet de kerkelijke
bijdragen.
Een groeiend deel van de kerkmen
sen komt de financiële verplichtin
gen (zoals die vaak in richtlijnen
worden vastgelegd) niet na. Maar
de overblijven den betalen soms erg
veel. In de gereformeerde kerken
Nederland (films over bevrijdings
bewegingen, onderzoek naar inter
nationale ondernemingen, enz.). De
6500 X-Y-leden blijken vooral te
komen uit de hoek van de jonge
ren, de beter opgeleide mensen, de
progressieven (met name PSP en
PPR) en kerkelijk georiënteerden.
Een kwart van de contribuanten is
bijvoorbeeld gereformeerd.
Een ander opmerkelijk gegeven uit
het onderzoek van Bierkaai is dat
goede gevers vaak voor meer dan
één goed doel bezwijken. Wie aan
X-Y geeft is vaak ook contribuant
van het werelddiakonaat, de Novib.
de kerk, enz. Het omgekeerde geldt E6TSt6 Stap
waarschijnlijk ook. Mensen die kla
gen dat 'ze' gisteren ook al aan de
deur geweest zijn geven van de
weeromstuit waarschijnlijk hele
maal niks meer.
ren kunnen natuurlijk nooit op te
gen de vele miljarden die langs
collectieve weg worden toegewezen
aan gezondheidszorg, wetenschap
pelijk onderzoek, cultuur, bijstand,
ontwikkelingshulp, enz.
Waarom?
Toch blijven al die honderden in
stellingen ons geld vragen voor het
goede doel. Waarom? In de eerste
plaats omdat allerlei werk niet ge
daan kan worden als particulieren
het financieel niet dragen. Er
wordt veel gesubsidieerd, maar ker
ken, politieke partijen en andere
ideële organisaties zullen het toch
moeten hebben van bijdragen van
hun leden.
Daarnaast heeft het particulier ini
tiatief vaak een aanvullend karak
ter op wat de overheid doet. Zo
verschaft de algemene bijstand ie
dereen een minimum-inkomen,
maar vaak is een diakonale hand
reiking nog meer dan welkom.
Er zijn ook steeds weer dingen de
nog niet door de overheid worden
verzorgd en waar het particulier
initiatief een begin maakt. Ideële
organisaties kunnen verder politie
ke druk uitoefenen. Heel duidelijk
Is die functie aanwezig bij organi
saties als de Novib of X-Y.
werd in 1973 gemiddeld 123 mil
joen opgebracht. Per ziel is dat
142. Voor een gezin van vier per
sonen gemiddeld dus 575 per jaar
aan kerk. diakonie, zending en
evangelisatie. De hoogte van deze
bedragen zal van kerk tot kerty
verschillen, maar over het alge
meen kun je wel zeggen dat kerk
mensen met het totaal van hun
giften eerder boven de één procent
van hun inkomen zullen uitkomen
dan anderen.
Dankzij een onderzoek dat door de
stichting Bierkaai is gedaan naar
het geversbestand van de X-Y-be-
weging weten we nog iets meer
over de invloed van kerkelijke bin
ding op de goedgeefsheid. X-Y is
een beweging die in 1968 iedereen
opriep 1 a 2 procent van zijn inko
men aan ontwikkelingshulp te ge
ven zolang de regering dit nog niet
deed. Aanvankelijk ging het meeste
geld naar projecten in de derde
wereld, hu wordt ongeveer ender-
de deel van de 1,2 miljoen die
jaarlijks binnenkomt besteedt aan
beïnvloeding van de mentaliteit in
Collectebus
Zo langzamerhand zal duidelijk zijn
dat een grote groep van de bevol
king waarschijnlijk niet veel meer
geeft dan af en toe een gulden in
de collectebus en misschien eens
honderd gulden op door de televisie
bepaalde momenten van ontroe
ring. Van een vaste, regelmatige
vrijgevigheid die enigszins in rede
lijke verhouding tot het eigen in
komen staat is dan geen sprake.
Gezien de discussie over de zin van
financiële hulp is het de vraag of
je de vrijgevigheid meer moet sti
muleren. De problemen van de der
de wereld worden immers niet op
gelost door wat kapitaalhulp uit het
rijke westen. Ook binnenlandse
goede doelen moeten voortdurend
kritisch worden bekeken. Gevers
moeten niet het idee hebben dat
hun geld alle problemen oplost. Die
paar honderd miljoen die wij offe-
Veel organisaties zien de bereidheid
tot financiële hulp ook als een
eerste stap tot grotere betrokken
heid van de gevers bij de proble
men waar het om gaat. Geld geven
maakt mensen bewust. Die menta
liteitsbeïnvloeding via de porte-
monnaie (de Novib spreekt zelfs
van 'opvoeding') wordt steeds vaker
genoemd als afzonderlijke doelstel
ling van het geld geven. Bij kinde
ren (leren iets weg te geven voor
een ander) is dat altijd al gepropa
geerd. Nu geldt he* ook voor vol
wassenen. Ook in de discussie over
versobering speelt dat een rol. We
moeten leren met minder genoegen
te nemen. Het weggeven van een
deel vain het geld dat je teveel hebt
is dan een beginnetje.
Als we niet de illusie wekken dat
ons geld de problemen de wereld
uit helpt kan het geen kwaad de
goedgeefsheid meer te mobiliseren
dan nu gebeurt. En dan niet via
incidentele acties die een beroep
doen op de liefdadigheid, maar
meer via systematische voorlichting
die mikt op blijvende betrokken
heid van de gever.
Vervolg van pagina 1
van het continentale plat hebben
tot nu toe niet aangetoond, dat
daar grote voorraden aanwezig zijn.
Drs. J. P. van den Berg, directeur
gasverkoop Gasunie In Groningen,
schat dat dit jaar 53 procent van
energieverbruik in Nederland voor
rekening komt van ,het aardgas.
Tien jaar geleden was dat vijf pro
cent en in 1970 36 procent. Dit
dekkingspercentage zal in de toe
komst lager worden, aldus de heer
Van den Berg. Dit betekent dat
naar andere brandstoffen, zoals
olie, kolen en kernenergie moet
worden omgekeken om in de stij
gende energiebehoefte te voorzien.
De heer N. de Vries, directeur van
het GEB in Rotterdam en tevens
voorzitter van de Vereniging van
Gasbedrijven (Vegln) acht het
noodzakelijk, dat de mensen gewe
zen worden op een zuinig gebruik
van het gas. Het Is volgens hem
een kritieke situatie, die ertoe
noopt dat de contracten met de
industrieën niet meer worden ver
lengd en de elektriciteitscentrales
overgaan op andere brandstof.
Dit laatste zal minister Lubbers van
economische zaken, die in septem
ber zijn energienota in de Kamer
zal bespreken, in conflict brengen
met de strijd tegen de luchtveront
reiniging. Aardgas is een veel scho
nere brandstof dan olie en kolen,
aldus de heer De Vries.
Import
Een andere mogelijkheid is het in
kopen van aardgas uit andere lan
den. Hierbij wordt speciaal gedacht
aan Noorwegen, dat over enorme
reserves beschikt. De Noren zijn
echter niet gauw bereid tot grote
leveranties. Zij voeren een voor
zichtige verkooppolitiek. Het is
eveneens mogelijk aardgas te im
porteren uit Algerije, Rusland, Per-
zië en Nigeria, zij het dat dit erg
kostbaar is. omdat het gas voor het
vervoer vloeibaar moet worden ge
maakt.
Van een verslaggever
VENLO Twee meisjes in Venlo
hebben samen een manier gevonden
om via stelen aan snoepgoed te ko
men. De kinderen belden zomaar er
gens aan en vroegen of ze even naar
de wc mochten.
HAARLEM De internationale jury
van het 25ste Orgelconcours in de
Sint-Bavokerk had maar een goede
tien minuten nodig voor de beslis
sing dat de Amsterdamse organist
Jan Raas dit keer de winnaar was
van het concours. Hij behaalde dit
succes op een niet zo heel gemakke
lijk thema in een kundige registratie
en een muzikale speeltrant.
BCHEVENINGEN Met weemoed neemt cabartier Paul van Vliet tot en met 27 juli afscheid van
Ie oude Kurzaal. Voor de écht allerlaatste keer brengt hij in het vervallen gebouw aan het Gevars-
peynootplein een serie voorstellingen onder de zomerse titel 'een avond aan zee'.
door Piet Visser
HAARLEM Mocht de traditionele 'deelnemers-avond' van het
Haarlemse orgelfestijn al niet zoveel belangstelling trekken als het
concert op de avond daarvoor, er viel genoeg aan fraaie orgelmuT
ziek te genieten: deze vier organisten gaven alleen een sierlijk vi
sitekaartje af door een prettige muzikale prestatie. Stuk voor stuk
organisten van klasse.
■anger dan 27 juli mag hij niet in
et eens zo trotse Kurhaus blijven,
at voor een paar jaar op slot gaat
oor een tientallen-miljoenen-kos-
ende, ingrijpende restauratiebeurt.
>e hele maand augustus dient het
-ircus-Theater, de overbuurman
an de vroegere burcht van Zwols-
ïan, van Vliet gastvrij onderdak,
ij de Haagse première van zijn
ieuwe one-man-show, die in no-
ember vorig jaar werd gestart in
et Rotterdamse Luxor-theater, wa-
en woensdagavond de scheuren in
e muren en de gaten in het pla-
ond van de bouwvallige Kurzaal
eraffdneeró voor het oog verhuld,
len was er met tamelijk eenvoudi-
e middelen ln geslaagd van de
aal met zijn prachtige kristallen
uchters een gezellig café-chantant
e maken. Wat meters pluche, re
ien gekleurd linnen en tafeltjes al
Het kunnen doen!
'aul van Vliet's show sloeg duide-
|jk aan bij het Haagse publiek,
vas de kern van zijn programma
ngewijzigd gebleven, Paul had er
nkele liedjes en kleine conferen-
es over Haagse en Scheveningse
aken aan toegevoegd. Nostalgische
iedjes zijn erbij, waarin de cabere-
ier heel raak en treffend terug-
ijkt op het verleden van de bad-
Haats. Immers, Scheveningen gaat
iu met de betonnen kolossen van
Iredero. die straks met het behou-
en Kurhaus de skyline van de
badplaats vormen, op weg naar een
Heuwe toekomst. En uiteraard
ïljgt hij de Hagenaars op zijn
iand in zijn ironisch mime-act van
de gespreide ambtenaar die in zijn
pieuwe flat in Groningen geen raad
weet met zichzelf.
Van Vliet is op zijn best wanneer
pij een boekje opendoet over zijn
l«ugd en zijn schooltijd. Hij is een
£n al bewogenheid ln zijn sublieme
pallade over het 'Christelijk 'sGra-
Paul van Vliet
venhaagseh Gymnasium', nu 'Sorg-
vliet' geheten, met zijn strenge ge
schiedenisleraar die de jaartallen
erin stampte en de eenzame juf
frouw die trachtte biologieles te
geven. Van Vliet kijkt gevoelig te
rug op zijn ouderlijk huis: het lied
je 'Kom Louise' is daardoor een
juweeltje geworden.
De Haagse caberetier, die ooit een
leerling-journalist bij onze krant is
geweest, is nu tien jaar onderweg,
in de auto door het land. met een
broodje kaas en een broodje lever,
zoals hij in zijn slotlied zingt. In
die tien jaar heeft Paul van Vliet
zich ontwikkeld tot een bijna vol
maakte theaterpersoonlijkheid. Hij
slaagt erin zijn toeschouwers twee
ëneenhalf uur lang met zotte clow
nerie en melancholieke ernst te
boeien. Wat een geweldig vakman
spreekt uit zijn act 'actie harde
actie', waarin hij doorelkaar heen
6, 7 bezoekers van een buurtverga-
dering in de Archipelbuurt (met de
dominee van de Malakkakerk)
typeert. Dat het succes van zijn
show ook te danken is aan de
swingende inzet van het kwartet
van Rob van Kreeveld moet met
nadruk worden genoemd. En dank
zij regisseur Nick van den Boezem
en Fransje Gelderblom zit er een
heerlijke souplesse in de show. De
belichting, met de feestelijke prlk-
klampjes. was goed vakwerk van
Huib Snijders. Na afloop kan men
nog wat drinken in een café du
théatre. dat met salonmeubilair. pi
anomuziek en kaarslicht, de tijd
van toen in herinnering brengt.
AMSTERDAM De veertienjarige
Jaap van Zweden, leerling van Da-
vina van Wely aan het Muziek-
lyceum in Amsterdam, heeft op het
Internationaal jeugdconcours voor
violisten in Glasgow de vierde prijs
gekregen. Hij ontving ook de Keil-
ler-beker voor de beste uitvoering
van de in opdracht geschreven
compositie van Martin Dalby. Bij
de finale van het concours speelde
Jaap van Zweden het Vioolconcert
van Max Bruch met het Schots
Kamerorkest o.l.v. Jehudi Menuhin.
De eerste prijs van het concours
werd gewonnen door een Roemeen
se deelnemer van zestien jaar.
Prinsengracht by de ingang Bloemgracht, een van de foto's uit
Breitners collectie.
door G. Kruis
De winnaar van vorig jaar begon
met wat onwennigheid op de grote
speeltafel met Bach's 'Fantasie' in
c. die er daardoor wat 'stijfjes' af
kwam. In Couperin's 'Messe a l'usa-
ge des couvents' pakte hij met een
nogal zware registratie uit. die niet
bepaald 'Couperins' aandeed, maar
verderop pleegde hij een transpa
rantie klank. De Westduitser Hans
M. Corinth droeg, langzaam en me
ditatief en in een heldere klank
Bach's 'Herr Jesu Christ' (BWV
709) voor. dat hij door Mendels
sohn's 'Prelude en Fuga' in c liet
volgen in een teveel aan registratie
en desondanks in duidelijke zins
bouw. Hans G. Boshammer uit Gel-
senkirchen bracht in een soms
enorm geluidsvolume en romanti
sche gevoeligheid Reger's "Intro
duction und Passacaglia', waarmee
hij zich een fantasierijk instrumen
talist toonde die de grote Bavo-
ruimte strklend wist te veroveren.
De Nederlander Jan Raas tenslotte
kon ons met een knap gespeelde
vertolking van Van der Horsts
moeilijke, en intelligent geconstru
eerde 'Toccata en Fuga in modo
conjuncto' toch niet overtuigen van
de pure muzikaliteit die toch altijd
uit de ziel van de muziek de
melodie moet stromen. Dat een
deel van het publiek de tel was
kwijtgeraakt en de constructie
moeilijk volgen kon, bleek wel uit
het Applaus na de Toccata. Het spel
van de organist in de Fuga daarna
bracht een groter duidelijkheid en
een prettiger aan te horen registra
tie van deze toch wel met veel
muzikale innerlijkheid 'geconstru
eerde' compositie.
Het veroorzaakte in 1961 nogal wat deining toen de heer H. Sieden-
burg een van zijn vader geërfde collectie foto's van de schilder G.
H. Breitner aan het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documen
tatie schonk.
Er werd gesproken en geschreven
over een sensationele ontdekking,
sensationeel vooral, omdat uit de
foto's bleek en nu citeer ik uit
een artikel van die dagen 'hoe
ongegeneerd Breitner van dit hulp
middel gebruik maakte.' Nu was de
fotografie een medium waarvan ve
le kunstenaars zich al bediend had
den. Enkele namen: Delacroix
Courbet. verschillende Barbizon-
ners. Degas, De Toulouse Lautrec,
Utrillo (die schilderde naar prent
briefkaarten) en Witsen. Aan de
hand van diens foto's schilderde
Breitner bijvoorbeeld zijn grote
schilderij van de Dam (Stedelijk
Museum) waarschijnlijk omdat hij
die foto's interessanter vond, dan
zijn eigen opnamen van dit stads
gedeelte.
Breitner zelf maakte overigens geen
enkel geheim van zijn werkwijze.
Er is een briefje, dat hij vanuit
Amsterdam naar Witsen In Ede
schreef: 'Ik zou je willen vragen als
je soms (een foto van) een stukje
heidegrond (voorgrond) voor me
had, dan zou ik je zeer dankbaar
zijn Ik ben namelijk aan een
schilderij bezig met een grote voor
grond.' Aan de schilder Kees Maks,
die hij in zijn jonge jaren begeleid
de liet hij ook een foto-album na
met ongeveer tweehonderd foto's.
Een deel van die foto's is te vinden
in het boek 'Breitner en zijn foto's.
samengesteld door A. B. Osterholt,
Amsterdam, Uitgeverij De Arbeider
spers (ƒ34.50).
KEUZE
De kwaliteit daarvan doet vermoe
den, aldus Osterholt, dat het een
door hem zelf gedane keuze betreft
uit het ongeveer tienmaal grotere
aantal dat hij ln de loop der jaren
maakte. Breitner gebruikte dus fo
to's bij zijn werk. En iedereen die
zijn oeuvre ongeveer kent en deze
foto's beziet, kan concluderen hoe
intensief hij dat deed. Maar zelfs
de destijds diep teleurgestelden zul
len nu toch wel over de eerste
schrik heen zijn, omdat ze langza
merhand wel ontdekt moeten heb
ben. dat fotografie een hulp-middel
waa sla alle andere. Want die foto's
hebben niets van doen met zijn
prachtige peinture, zijn indringen
de toon. de manier waarop hij de
mens zag: zijn bewogen, loden
luchten, zijn schemerige avonden
en grauwe morgens, zijn natte
glimmende spaarzaam lantaarnlicht
weerspiegelende straten, de grauwe
groezeligheid van smeltende
sneeuwDat kun je van een fot
niet 'overschilderen.' Je kan. gezien
dit oeuvre alleen maar blij zijn, dat
hij over dit hulpmiddel beschikken
kon. Trouwens het is veel meer dan
een hulpmiddel: ook veel foto's zijn
uniek!
ROTTERDAM De officier van justitie bij de rechtbank te
Rotterdam, mr. W. A. de Saint Aulaire, heeft gisteren zes jaar
gevangenisstraf geëist tegen de 35-jarige Fransman Marc R. op
verdenking dat deze de 68-jarige Jan van Kapel uit Vlaardingen
zou hebben gedood.
Bij gebrek aan bewijs liet de offi
cier het primair ten laste gelegde
(opzettelijke doodslag), vallen en
beperkte zich tot .zware mishande
ling, de dood ten gevolge hebbend'.
Tegen de 19-jarige Duitser Güther
B. die samen met R. in het huis
van de heer Van Kapel is geweest,
eiste hij tien maanden wegens he
ling. B. bleek in het bezit te zijn
van het horloge van het slachtoffer.
Niet bewezen kon worden dat B.
had geholpen bij het misdrijf. Wel
meende de officier dat het hele
optreden van de Duitser die toe
keek hoe de oude man werd afge
maakt, moreel bijzonder laagstaand
was.
De beide verdachten, die langs di
verse Europese hoofdsteden plegen
te zwerven, hadden de heer Van
Kapel op het Centraal Station van
Rotterdam ontmoet. Verdachte R.
kende de heer Van Kapel al een
jaar of zes. De heer Van Kapejl
heeft de beide verdachten meege
nomen naar zijn huis ln Vlaardin
gen. Daar zouden seksuele hande
lingen zijn gepleegd, gevolgd door
een ruizie. R. hield vol dat hij bij
die vechtpartij niets anders had
gedaan dan de heer Van Kapel in
bedwang houden en hem vastbin
den. Dr. J. Zeldenrus^ verklaarde
echter dat de heer Van Kapel door
wurging om het leven moet zijn
gebracht.
Grote keus in
cassette-radio's
In Nederland zijn thans al 23 mer
ken cassette-radio's verkrijgbaar.
Dit blijkt uit een complete catalo
gus daarvan, gepubliceerd in het
ANWB-weekblad Autokampioen. De
meeste autoradio's met Ingebouwde
bandspeler zijn stereo, maar de
goedkoopste de Philips 22 RN
232 a 319 is het voordeligst
zijn alleen mono afspeelbaar.
