Alfrink biedt
ontslag aan
Hans Hoekendijk: de
wereld is de horizon
Vandaag
Taiwan neemt 2300
bijbels in beslag
Kerkewerk Leersum
rondom één thema
iMiU
China: Breznjew
is soort Hitier
Dit jaar nog oude
regeling toelating
tot kleuterscholen
Onze
adressen
Actiegroep begint
propagandatocht
voor bloot baden
Kenia verbiedt
kerklied
Scholen in Vietnam
genationaliseerd
Soedan wenst één
christelijke kerk
Stichting Oude
Gelderse Kerken
begint actie
Vrijlating van
gevangenen in
Marokko gevraagd
Anglicanen voor
inperking van
abortuswetgeving
Drie miljoen bijbels
in DDR verkocht
Koningin opent
tentoonstelling
over lathyrus
Nieuwe boeken
TROUW/KWARTET VRIJDAG 4 JULI 1975
KERK 2
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Kardinaal Alfrink heeft besloten
zijn zetel als aartsbisschop van Utrecht ter beschik
king te stellen.
HIJ geeft daarmee gevolg aan de
wens van het tweede Vaticaans
concilie, nader uitgewerkt in een
motu proprio van paus Paulus uit
1966. dat de bisschoppen bij het
bereiken van de 75-jarige leeftijd
vrijwillig afstand van hun ambt
aanbieden. De paus kan de ontslag
aanvrage inwilligen of weigeren.
De kardinaal wordt morgen 75 jaar
aan welk feit wij morgen breder
aandacht zullen geven.
Kardinaal Alfrink heeft zijn ont
slagbrief nog niet geschreven. Tij
dens een gisteren gehouden pers
conferentie deelde zijn perschef
Henk Kouwenhoven mee, het niet
uitgesloten te achten, dat de kardi
naal in zijn brief de bereidheid zal
laten blijken om nog een zekere
tijd aan te blijven.
'Ik heb de indruk, dat hij de reac
ties bij zijn verjaardag wil afwach
ten, of hij er verstandig aan zal
doen een dergelijke mededeling in
zijn brief te doen,' aldus de heer
Kouwenhoven. die verwachtte, dat
de kardinaal dan ook eerst nog het
kathedraal kapittel van het aarts
bisdom zou raadplegen.
Indien de paus de ontslagaanvraag
van kardinaal Alfrink zou inwilli
gen. is de procedure verder als
volgt: Zodra het ontslag is aan
vaard. geldt de zetel als vacant. Ge
durende de vacature wordt het
aartsbisdom bestuurd door het ka
thedraal kapittel (negen priesters
uit het aartsbisdom), dat daartoe
uit zijn midden een kapittel-vicaris
aanwijst, tenzij de paus een aposto
lisch administrator (waarnemend
bisschop) benoemd. Deze laatste
praktijk komt dikwijls voor, waarbij
niet zelden de aftredende bisschop
apostolisch administrator wordt.
De benoeming van de nieuwe
aartsbisschop is het uitsluitende
recht van de paus. In de Neder
landse kerkprovincie hebben de ka
thedrale kapittels echter het voor
recht voor een leegstaande bis
schopszetel drie kandidaten (een
'terna') voor te dragen. Gebruike
lijk is. dat dit drie priesters uit het
eigen bisdom zijn. maar het is zeer
goed mogelijk, dat b.v. een bisschop
van een ander bisdom op de voor
dracht wordt geplaatst.
Het kapittel zendt de lijst van drie
(in volgorde van voorkeur), samen
met het protocol van de keuze aan
de Nederlandse bisschoppenconfe
rentie. Deze heeft het recht, hierbij
haar op- en aanmerkingen te ma
ken, aan de voordracht een kandi
daat toe te voegen en de kandida
ten volgens haar voorkeur te rang-
Kardinaal Alfrink
schikken. De bisschoppenconferen
tie stuurt de voordracht van het
kapittel met haar opmerkingen en
het protocol van de keuze via de
nuntiatuur in Den Haag naar Ro
me. De pauselijke pronuntius in
Den Haag (mgr. Angelo Felici)
voegt daaraan zijn eigen opmerkin
gen toe en doet alle akten toeko
men aan de paus, die daarna alle
rechten behoudt, om buiten de al
dus tot stand gekomen voordracht
een benoeming te doen.
INSPRAAK
Bij de laatste bisschopsbenoeming
in Rotterdam (1970) en Rqermond
(1972) lieten de kathedrale kapit
tels hun voordracht voorafgaan
door een inspraakprocedure door
een zo breed mogelijke laag kerkle
den. Gezien het negatieve effect,
dat deze procedure in Rome bleek
te hebben, ligt het niet in de be
doeling, ze in deze vorm te herha
len.
PEKING (Reuter) China
heeft gezegd, dat de Sowjet-
Unie waarschijnlijk eerder
een wereldoorlog zal begin
nen dan de Verenigde Staten
en partijleider Breznjew ver
geleken met Hitier.
In een van de hevigste aan
vallen op Moskou waarschuw
de het Pekingse volksdaghlad,
in een artikel van 3.000 woor
den voor de gevaren van het
Sowjet-militarisme.
Volgens het officiële Chinese
blad dromen de Russische lei
ders niet alleen van wereld
hegemonie maar doen zij net
als Hitier om deze ambitie in
vervulling te doen gaan.
Het volksdagblad beschuldigt
de Sowjet-Unle van infiltratie
van Amerikaanse invloedssfe
ren en van overneming van
de rol der Verenigde Staten.
Van een verslaggever
DEN HAAG De regeling dat
kleuters die voor 1 oktober vier
jaar worden al in augustus naar de
kleuterschool mogen zal komend
schooljaar nog niet Ingaan. De re
geling. door (je Eerste Kamer begin
deze maand aangenomen, zal vol
gens minister Van Kemenade niet
eerder dan op 1 augustus 1976 in
gaan.
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amserdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9-11, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN.
Parkstraat 22. Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25,
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56. Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Deze week in Hervormd
Nederland o.a.:
Hoogerwerf
verdreven door
linkse intolerantie
Interview met top-atlete
Mieke Sterk.
Jehova-getuigen hebben de
stad van de mens verlaten.
0 Poolse oecumenen:
tussen communisme en
Rooms-katholisisme.
Carmiggelt als dichter.
De tijd van „Vader heeft
het laatste woord" is
voorbij.
0 Vakantie vieren een
stukje dat niemand leest.
Was Jezus een Fanaticus?
£k abonneer
mij op/vraag
een
proefnummer
van
Hervormd
Nederland.
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
GIRONUMMER:
TELEF.NR.
Abonnementsprijs 25,50 per
half Jaar; 51,per Jaar.
Abonnementen kunnen elk
ogenblik ingaan.
Bon Ingevuld In BLOKLET-
TERS in envelop (zonder
postzegel) verzenden aan:
Hervormd Nederland.
Antw.nummer 1776, Den Haag.
De kerk als nu al vooruitlopende en daar
om altijd voorlopige gestalte van het Rijk,
toegevoegd aan een wereld, die zo beslis
send in een belofte, een verwachtingshori
zon is gezet, dat ze alleen nog maar als ge
schiedenis kan worden gedacht: naar voren
open, omdat hier de toekomst altijd weer
over de toestand overmacht wil krijgen
Met deze woorden nam nu tien jaar geleden de
dezer dagen overleden theoloog Hoèkendijk
afscheid van Nederland; en wie in de daaraan
voorafgaande jaren ook maar enigszins is ge
raakt door zijn colleges, lezingen of artikelen,
zal hem er zonder moeite ln kunnen herken
nen. Allerlei thema's die met de naam Hoe
kendijk verbonden worden kan men er meteen
omheen groeperen: de drieslag verkondiging-
dienst-gemeenschap. waarmee de kerk als
'funktie van het apostolaat' is gekarakteri
seerd; de tekenenen van sjaloom (heil) die in
de veelvormige en chaotische wereld van nü
moeten worden opgericht; de leek en de kleine
groep als voorhoede-figuren in dat gebeuren;
en de weerstand die de ovdrgeleverde struktu-
ren van kerk, zending en oecumene daartegen
bieden.
Het is allemaal na te lezen in de in 1964
verschenen bundel 'De kerk binnenste buiten',
en in het in 1967 gepubliceerde aanhangsel bij
de Duitse uitgave van Hoekendijk's dissertatie.
Zonder twijfel zullen velen zich dankbaar
herinneren dat zij door Hans Hoekendijk zijn
geïnspireerd en met zijn hulp nieuwe moge
lijkheden hebben ontdekt: mogelijkheden voor
de kerk. maar ook voor hun eigen christelijke
existentie.
Na tien jaar
Maar het is tien jaar geleden, dit afscheid van
Nederland. En Hoekendijk was zelf altijd de
eerste die sprak over de voortdutende verande
ring van onze wereld en dus van ons kerk-zijn
en ons theologisch denken, en over het gevaar
om van een bepaalde positie een Baals-tempel
te maken. Daarom zijn er nu twee vragen aan
de orde: hoe waarderen wij de inbreng van
Hoekendijk na tien jaar, en: wat is er in de
afgelopen tien Jaar met hem gebeurd?
Hoekendijk was een controversiële figuur
niet alleen in de Nederlandse discussies rond
kerk en oecumene in de jaren vijftig en zestig,
maar ook in wereldraad-kringen, waar hij re
gelmatig zijn bijdrage leverde. Waaraan lag
dat? Misschien kunnen we dat nu iets scherper
zien dan tien jaar geleden, toen we allemaal ln
de discussies van toén verwikkeld waren.
Hoekendijk leefdé in de ban van een oorspron
kelijke zendings-spiritualiteit; en het was deze
spiritualiteit die hij steeds opnieuw fel. kort,
scherp te berde bracht temidden van de 'sfeer
van restauratie' van de jaren vijftig, en waar
hij uit putte qm de opkomende kritische stu-
denten-generaiie van de jaren zestig te stimu
leren. Die oorspronkelijke zendings-spirituali
teit heeft veel gemeen met die van' de acht
tiende eeuw (Zinzendorf. Wesley), en kent.
eigenlijk maar twee woorden: het hart en het
Rijk.
Het hart, dat het gerucht van het Messiaanse
Rijk opvangt en zich laat aandrijven door
hoop: het Rijk Gods dat de wereld in gaat en
zo de wereld maakt tot een geschiedenis waar
in het nieuwe het oude bezig is in te halen.
Kerk. zending en theologie zitten als het ware
tussen deze twee polen ingeklemd, zij worden
door dr. L. A. Hoedemaker
Prof. dr. J. C. (Hans) Hoekendijk
mee-getrokken (als het goed is!) in .deze oor
spronkelijke spiritualiteit, en kunnen dan ook
zelf niet uitgangspunt of centrum worden.
Omdat Hoekendijk deze spiritualiteit verbond
met een sociologische blik op een zeer ver
scheiden wereld waarin kerkstrukturen uit
voorbije tijden (volkskerk!) het zicht op het
Rijk wel móeten verduisteren daarom raak
te hij' steeds weer in conflict. Niet aleen met
mensen die hechten aan overgeleverde kerk
vormen. maar ook met theologen die hem
graag wat meer en wat meer genuanceérd
hadden horen spreken. Hoekendijk leed eron
der, dat hij steeds weer gepakt werd op zijn
'gelegenheidsverhalen', en dat men hem dik
wijls niet als theoloog serieus nam; en toch
bracht juist die spiritualiteit hem er steeds
weer toe zich zo te uiten en daarbij een zekere
weerstand te blijven voelen tegen het theolo
gisch dóór-praten.
Heeft men deze echte oorspronkelijke spiritua
liteit gemerkt en gehonoreerd? Het veld van
de controverse ziet er anders uit nu, na tien
jaar. De sfeer van restauratie heeft tot op
zekere hoogte plaats gemaakt voor een worste
ling met de polarisatie, zowel in Nederland als
in de wereldraad. En de kritische generatie
van toen heeft plaats gemaakt voor een nog
veel kritischer generatie van nu. De vragen
zijn harder geworden. Vele van de antwoorden
van Hoekendijk komen niet meer qver. Des te
klemmender wordt nu de vraag: zal deze zen
dings-spiritualiteit doorwerkn, blijven inspire
ren. telkens opnieuw te berde gebracht wor
den? Zal zij, zoals bij Hoekendijk het theolo
giseren nü kunnen bepalen en omvatten
ook al zullen vraag èn antwoord anders zijn?
Amerika
Er was een tweede vraag: die naar de Ameri
kaanse jaren van Hoekendijk. We weten er
vrijwel niets van. Grote publikaties, duidelijk
nieuwe geluiden, zijn Uitgebleven. Er is echter
wel een aanwijzing van de richting. Rond de
jaren 1965-66 verliest Hoekendijk iets van de
stelligheid waarmee hij vroeger over kerk, we
reld en sjaloom sprak. De wereld wordt groter,
moeilijker. Zijn aandacht voor Bonhoeffer
en daarmee voor de gemeente als lijdende
minderheidsgroep in een mindige wereld
neemt toe. Meermalen citeert hij een doku-
ment van de Wereldfederatie van Christen
Studenten uit 1964 waarin het oude triomfalis
me van het zendings denken met kracht wordt
afgewezen. Meer en mer ziet hij de kerk als
kleine groep die zonder veel pretentie en
vooral zonder veel woorden het 'gerucht' door
geeft. Theologie is niet meer dan kort gehou
den verklarende tekst in de kantlijn. Het
stellige spreken over 'de wereld' dat in de
Jaren dertig tot vijftig mogelijk was kin niet
meer, we hebben alle tijd nodig om de ander,
dichtbij en verweg, in hun bedoelingen te
verstaan.
Zou dit erop wijzen hoe hij zijn Amerikaanse
jaren heeft beleefd? Ongetwijfeld heeft hij
zeer hard gewerkt, zoals theologen in Amerika
dat moeten. En hij heeft ook de concrete
betrokkenheid gezocht, vlak bij huis, in de
East Harlem Protestant Parish. Wellicht was
dit 'stille' werken een logisch uitvloeisel van
zijn 'theologie', liever: van zijn zendings-spiri
tualiteit. Immers, 'wij zullen niet wéten wat we
niet dóen.'
Dr. Hoedemaker is docent vanwege de her
vormde kerk aan de theologische faculteit van
de rïjksuniversireit te Groningen, (mlssiologie
en oecumenica).
MAGER
Tegen' de achtergrond van het or
gelkoraal 'Straf micht nicht in dei-
nem Zorn' van Gottfried August
Homilius heb ik het uitzicht op de
dorpsstraat met al 't klein gedoe dat
zich daarin afspeelt, van de kleine
Leon die op zijn miniatuurfietsje
voorbijkomt en die mij sedert ik
tijdelijk een stok nodig heb om
rechtop te blijven Jopen met vol
harding voor oud opatje uitscheldt
en mij te pas en te onpas uitdaagt
om me in een bocht te wringen en
werkelijk als een oud opatje te
praten, tot de buurvrouwen verder
op die maar niet uitgepraat raken, i
Licht wiegen de bloemen voor het
huis aan de overkant in de wind.
De jonge Jan is vandaag weer naar
zijn werk. Hij is een week werkloos
geweest en dat was hem al lang
genoeg, hij heeft meteen maar weer
wat aangepakt. Dat doen ze helaas
niet allemaal zoals ik me hier heb
laten vertellen. Het leven ziet er
onschuldig uit. De straat is schoon
en de gazons zijn geschoren. Straf
mij niet m uw toorn zingt het orgel
dat indertijd in de Nieuwe Zuider-
kerk in Rotterdam stond verder.
Het dorp weet weinig van de toorn
Gods. Het beweegt zich al tiental
len jaren in een opgaande lijn,
waarin zelfs ^de recessie van de
laatste twee jaar nauwelijks veran
dering heeft kunnen ürengen. Wat
weten wij van de toom Gods? Is
het persé nodig daarvoor de krant
met alle onrecht voor de dag te
halen? Af en toe wordt ons dorp
overdonderd door een straaljager
van het naburig militair vliegveld.
Is dat de toom Góds? Of moeten
we dan terugdenken aan die avond
dat Koos van hier verderop met z'n
brommer tegen de boom reed? En
psalm 7 dan? Een God die te allen
dage toomt. Een mens weet niet
altijd raad met al die vragen.
VLISSINGEN 'Naaktstranden
zijn getto's van de hedendaagse
tijd. Ze bevorderen in feite de
apartheid. Het moet zo worden in
de toekomst dat iedereen kan
zwemmen en badfcn op de Neder
landse stranden, zoals hij dat zelf
belieft, gekleed of ongekleed.' Om
aan deze doelstelling wat meer be
kendheid te geven, zijn twee leden
van de actiegroep 'geef je bloot',
de 28-jarigè Yvone van Santen uit
Den Haag en de 36-jarige 'Dlck
Brummel uit Den Haag. gistermor
gen bloot aan een propagandatocht
begonnen langs de Nederlandse
strandeh. Ze begonnen op het
strand ln Vlissingen, waar ze met
een bekijks hadden van een zwerm
op het strand spelende kinderen.
Verder baarden de beide egaal ge-
bronste blote Hagenaars niet eens
zo heel veel opzien. Als ze niet door
de politie wordeh opgepakt, zullen
ze tot 20 juli langs de Nederlandse
kust via Vlissingen naar Texel
wandelen.
NAIROBI (RPS) De rege
ring van Kenia heeft een ge^
zang uit het liedboek van de
presbyteriaanse kerk verbo
den. Het gezang (dat geschre
ven is in de Kikoëjoe-taal) is
verboden samen met een
aantal andere liederen, die
'anti-regering' zouden zijn.
John Gatu, de secretaris-ge
neraal van de presbyteriaanse
kerk, heeft tegen het verbod
geprotesteerd. Volgens hem is
het gezang "Water is bitter'
(gebaseerd op Exodus 15 de
verzen 23-25) zuiver religieus
en heeft het niets met poli
tiek te maken.
TAIPEI De regering van Taiwan heeft 2300 bijbels en nieuwe
testamenten in beslag genomen. Als reden wordt opgegeven dat
deze bijbels gedrukt zijn in het westerse en niet in het Chinese
schrift.
SAIGON (KIPA) De revolutio
naire regering van Zuld-Vietnam
heeft alle bijzondere scholen-gena
tionaliseerd. De onderwijskrachten,
die de kerken in die scholen heb
ben aangesteld, kunnen hun werk
voortzetten, mits zij het onderwijs
programma volgen en de boeken
gebruiken, die de regering ver
schaft. Verder moeten leerkrachten
en solieren en studenten in de
vakanties deelnemen aan politieke
omscholingscursussen
KHARTOEM De Soedanese mi
nister voor godsdienstzaken dr.
Awn As-Sharif heeft de christenen
in zijn land opgeroepen, hun ver
deeldheid te overwinnen en zich
aaneen tesluiten in een 'Soedanese
nationale christelijke kerk'.
Van de zeventien miljoen Soedane-
zen zijn 82 procent moslim. De
islam is staatsgodsdienst. Het aantal
katholieken bedraagt 452.000. Ver
der is er de koptische kerk met
twee bisdommen. Tenslotte zijn er
ongeveer veertigduizend protestan
ten.
DIEREN De onlangs opgerichte
stichting Oude Gelderse Kerken is
een actie begonnen om donateurs
te werven De stichting wil kerke
lijke gemeenten steunen bij het
streven om hlstorisxhe kerkgebou
wen te restaureren en ln stand te
houden. Ook is ze bereid bedreigde
kerken over te nemen en ze. na
restauratie, beschikbaar te stellen
voor de eredienst of ze een andere
zinvoile bestemming te geven.
Voor tenminste vijftien gulden per
jaar kan men als donateur een
steentje bijdragen aan het behoud
van oude kerken in het Gelderse.
Iedere donateur ontvangt een ver
zamelband, die regelmatig kosteloos
wordt aangevuld, met geïllustreerde
artikelen over historische kerken.
Het adres van de stichting is Post
bus 19. Dieren. In verschillende an
dere provincies zijn al eerder der
gelijke stichtingen opgericht.
Volgens regeringsautoriteiten ver
hindert de uitgave van de bijbel in
het westerse schrift de voortgang
van het Mandarijn-Chinees, een
,taal die moet uitgroeien tot natio
nale taal van Taiwan, het vroegere
Formosa.
De oorspronkelijke bevolking van
Taiwan spreekt echter hoofdzake
lijk Amoy. Toen de eerste zendings-
DEN HAAG Leden van de stich
ting pro gastarbeiders "hebben gis
termorgen voor het Vredespaleis in
Den Haag gedemonstreerd voor de
vrijlating van politieke gevangenen
in Marokko. In het Vredespaleis
hield het internationale gerechtshof
een zitting ter voorbereiding van
een advies over de volkenrechtelij
ke positie van de Spaanse Sahara.
De Nederlandse afdeling van Am
nesty International heeft in overleg
met de hoofdzetel in Londen in een
brief aan het internationale ge
rechtshof gevraagd aandacht te
schenken aan de situatie van de
mensenrechten in Marokko -en
Mauretanlë. Amnesty vraagt het
hof 'zich scherp bewust te zijn van
de gevolgen die zijn uitspraak kan
hebben voor de eerbiediging van de
mensenrechten van de bevolking
die in de Spaanse Sahara woont'.
De Spaanse Sahara vormt sinds ge
ruime tijd een twistpunt tussen
Spanje, Marokko en Mauretanlë.
Spanje wil het gebied onafhanke
lijk laten worden. De beide andere
landen echter menen ieder aan
spraak te kunnen maken op dat
deel van de Sahara. Onder de op
pervlakte van de Spaanse Sahara
ligt een van de grootste fosfaat-
voorraden ter wereld.
werkers de bijbel begonnen te ver
talen met behulp van lokale chris
tenen kozen zij voor het westerse
schrift. Deze uitgaven zijn in het
vferleden in grotè aantallen ver
spreid.
Bij de machtsovername door de
communisten van Mao op het Chi
nese vasteland zijn veel Chinezen
naar Taiwan gevlucht. Zij hebben
daar een overheersende positie ge
kregen. Zij eisen van de oorspron
kelijke bevolking, dat deze Chinees
gaat spreken en schrijven. De jon
geren, die de laatste jaren naar
school zijn gegaan, hebben dan ook
dat schrift geleerd. De ouderen in
de kerken van de oorspronkelijke
bevolking gebruiken echter nog al
tijd het westerse schrift, hoewel dit
door de huidige regering verboden
is.
Omdat zoveel oudere kerkleden het
Chinese schrift niet kennen, werd
de nieuwe vertaling van het nieuwe
testament, die vorig Jaar tot stand
kwam dank zij de medewerking van
alle kerken, zowel in het Chinese
als in het westerse schrift uitgege
ven. Van deze uitgaven werden
1600 exemplaren geconfisqueerd,
terwijl bevendien 700 bijbels in een
oudere vertaling in beslag werden
genomen.
Het bijbelgenootschap van Taiwan
onderhandelt op het ogenblik met
regeringsautoriteiten over terugga
ve van deze bijbeluitgaven, omdat
op deze wijze vele oudere kerkleden
niet meer in staat zullen zijn een
bijbel aan te schaffen in een taal
die zij kunnen lezen.
LONDEN De generale synode
van de anglicaanse kerk heeft be
sloten haar morele steun te geven
aan een voorstel ln het Engelse
parlement om dg/ zeven jaar oude
abortuswetgeving in te pérEeh. 'Het
wijzigingsvoorstel, afkomstig van
het lagerhuislid James White, be
oogt de voorwaarden, waarop abor
tus wettelijk is toegestaan, dras
tisch te verminderen.
Ofschoon de synode niet in alle
details met White's voorstel voor
wetswijziging meegaat, ondersteunt
zij de hoofdlijn, namelijk een eind
te maken aan de 'duidelijke mis
bruiken' waaraan de huidige wetge
ving ruimte biedt. Over 1974 wer
den in Engeland 150.00Ö gevallen
van legale abortus geregistreerd.
De synode deed vervolgens een be
roep op degelovigen om actieve
steun te verlenen aan de organisa
ties, welke vrouwen in moeilijkhe
den hulp willen bieden.' De synode
keerde zich ook tegen elke boycot
van medici, die op gewetensgron-
den weigeren aan abortus mee te
werken.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepbaar en toegelaten tot de
evangeliebediening mevr. J. v.d.
Velden. Pr. Hendriklaan 41. Utrecht
(verb, berj
Bedankt voor Capelle a.d. IJssel: J.
den Hoed te Sliedrecht; voor Zwar-
tebroek; G. S. A. de Knegt te Keste-
ren.
Intrede op 6 juli te Beesd: kand. A.
J. Leerink' te Bilthoven. Met ingang
van 7 juli is emeritaat verleend aan
J. J. Ket te Giethoorn. Ds Ket blijft
npg werkzaam als bijstand in het
pastoraat:
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Drachten: G.
Oppfedijk te Voorthuizen.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen te Soest in combinatie
met Baarn en te Urk: A. de Snoq
kand. te Zwijhdrecht.
Intrede te Neede: drs. M. Uvelder
kand. te Hardenberg.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zeist: R. v. Beek te
IJmuiden
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Wageningen: A.
Bregman té Rijssen.
VRIJE EV. GEM.
Bedankt voor Utrecht: J. Hamers te
Worrherveér.
BERLIJN (EPD) Sinds 1945 zijn
in Oost-Duitsland drie miljoen bij
bels en bijbelgedeelten gedrukt en
overwegend via de boekhandel
verkocht. Dit heeft het bijbeige-
nootschap ln Oost-Berlijn bekend
gemaakt. In 1974 werden 280.000
bijbels en bijbelgedeelten verspreid.
Een bestseller is het nieuwe Testa
ment in hedendaags Duits 'Die gute
Nachtricht', de Duitse equivalent
van 'Groot Nieuw voor u'. De eerste
vier oplagen (samen 140.000 exem
plaren) zijn uitverkocht en er zijn
nog 100.000 bestellingen.
AMSTERDAM Onder grote be
langstelling van vooral Amerikaan
se toeristen, die toevallig een be
zoek aan het museum brachten,
heeft koningin Juliana donderdag
morgen ln het Van Goghmuseum
een lathyrustentoonstelling geo
pend. De koningin verrichtte de
openingshandeling door een bloem
stuk te onthullen.
De tentoonstelling is in het kader
van het 700-jarig bestaan van de
hoofdstad door de Nederlandse
Lathyrusvereniging in het museum
ingericht. Vele tientallen bloem
stukken prijken tot en met aan
staande zondag tussen de beelden
van de SBK-beeldenroute op de be
gane grond en de schilderijen van
Vincent van Gogh op de eerste
etage.
LEERSUM Gereformeerden, hèrvormden en rooms-katholieken
in Leersum zullen zich in het totale kerkewerk van het komende
seizoen met één gezamenlijk thema bezig houden.
De kerkeraden en de parochieraad
in het Utrechtse dorp hebben inge
stemd met een plan om de afzon
derlijke activiteiten zoveel mogelijk
op elkaar af te stemmen en om nog
meer dan tot nu toe samen te
doen. Ook de christelijke scholen
hebben hun medewerking toegezegd.
Als thema is gekozen het thema
van de komende assemblee van de
wereldraad van kerken, eind no
vember in Nairobi. 'Jezus Christus
bevrijdt en verenigt'. Dit 'thema en
de zes hoofdaspecten ervan zullen
doorklinken in kerkelijke bijeen
komsten en activiteiten als jeugd-
zondag, vredesweek, gezinsweek,
wereldmissiedag/zondag van het
werelddiakonaat, advent, en ook in
de 'gewone' gang der kerkelijke
dingen.
Gepoogd wordt een of meer inter
kerkelijke gesprekskrlngen op te
zetten. De voor de assemblee ge
schreven bijbelstudies zullen ge
koppeld werden aan de kerkdien
sten in de adventstijd. Deze zullen
voorbereid worden door ook weer
een interkerkelijke bijbelstudie-
groep.
Het hele project is voorbereid door
het interkerkelijk vredesberaad-
Leersum, dat ook de centrale orga
nisatie verzorgt. Per kerk en orga
nisatie zijn er contact- en overleg
groepen gevormd.
Kritisch
Bij het hele gebeuren ga^t het er
niet om de gedachten en ideeën
van de wereldraad klakkeloos over
te nemen en te verbreiden. Het is
veel meer de bedoeling de thema
tiek van Nairobi, betrokken op de
eigen situatie, bewust en kritisch
door te spreken. En vooral het ge
zamenlijk bezig zijn en optrekken
hierbij is de reden, die de initia
tiefnemers en de kerken tot het
project hebben bewogen.
Dr. B. Maarsingli, Leviticus. De pre
diking van het Oude Testament. J
Een theologisch commentaar on
der redactie van dr. A. van Sëlm,
dr. A. S. van der Woude en dr, C.
van Leeuwen. Uitgeverij G. F. Cal-
lenbach b.v, Nijkerk 1974 fcrijs
55,-. Bij intekening op de serie
50,-.
Opnieuw een deel ln de serie Een
theologisch commentaar, en op
nieuw een deel dat een zeer gede
gen indruk maakt, zonder daarbij
onleesbaar te worden door al te
minitieus detailwerk. Het is m.a.w.
een commentaar dat voor en met
het oog op de eerste gebruikers:
predikanten, priesters, studenten
geschreven is. Ik heb de idee dat
bij alle vakkundigheid die ook 'dit
"deel weer ten toon spreidt, het
accent deze keer wat sterker op de
theologische verwerking (door de
gebruiker) gevallen is dan bij vori
ge deleh. Dat moet het nog prakti
scher, maar heeft als nadeel dat
men zich dan —om voldoende
profijt van deze aanzet te trekken
enigszins in de theologie van de
schrijver (b.v, zijn visie op de ver
houding tussen het Oude en Het
Nieuwe Testament) moet kunnen
vinden.
H.MK.
Stemmen uit Genève. Aflevering 32.
Zes preken van Calvijn over Job
29-31. Uitgave De Gereformeerde
Bibliotheek te Goudriaan. 80 blz.:
ƒ4.-
Filosofisch
woordenboekje
Boven onze gisteren gepubliceerde
bespreking van het 'Filosofisch
woordenboekje' door dr. C. Rijns
dorp (een uittreksel uit Voltaires
Dictionaire ph'losophique) was een
deel van de (nu volledig genoem
de) titel weggevallen.
