dichtbij Graven van Holland alle stilte herbegravc in Commentaar Koningin komt in Rijnsburg tombe onthullen een stad die er uitspringt beregoed ideaal heiligschennis huwelijksboot het: weer - weerrapporten Dood tij (1) Dood tij (2) Kwikgehalte in Amsterdam onderzocht Man overlijdt na val van 14 meter Stabieler juliweer Taxichauffeurs uit Norwich in Nederland Strandverwaohting TROUW/KWARTET DINSDAG 1 JULI 1975 BINNENLAND 5 onder redactie van toes smit En natuurlijk over Kamper Uien, 'oeroude verhalen, die demon streren dat de Kampers op waarlijk grootse wijze dom wis ten te zijn'. Naar zulke 'Uien' die van de koe die met een touw om z'n nek op de toren werd gehesen m natuurlijk al het loodje had gelegd voor ie hoven was, en van de steur die met een zware hel om te water werd gelaten, zijn de bekendste zijn de Kamper Ui(t)dagen genoemd, een jaarlijks terugkerend evene ment, dat voor Kampers en be zoekers van buiten gratis allerlei extra's in petto heeft. De hele maand juli is er elke donderdag van alles te zien en te horen. Op die vijf donderdagen deze week donderdag worden de 'da gen' officieel geopend met het hijsen van 'de koe' aan de toren zijn er bijvoorbeeld wagen spelen, orgel- en koorconcerten, kinderprogramma's, wedstrijden, een wielerronde, een popfestival, hondendressuur, amusements programma's en tot slot, op 31 juli een groots vuurwerk. De ene donderdag dit, de andere dat. maar voor alle donderdagen geldt dat er een braderie is. dat er demonstraties van oude be roepen gegeven worden en ten toonstellingen te bezichtigen zijn in diverse gebouwen. Het boekje, waarin zoveel over Kampen is geschreven en gete kend, is niet te koop. Wie het wil hebben, zal naar die stad moeten verhuizen of zorgen bij een officiële ontvangst te zijn; ook dan worden er exemplaren uitgedeeld. Of deze maand de Kamper Ui(t) dagen bezoeken, want een deel van de oplage is apart gehouden voor de donder dag-gasten. Er gaat', zei tante Mien altijd, wanneer er zo'n onverklaarbare stilte viel in het visite-gebabbel zeker een dominee voorbij. Als deze staande uitdrukking van tante Mien naar waarheid de invloed van een predikant op de levendigheidsgraad van zijn omgeving aangeeft, wat zou het dan in Kampen een dooie boel zijn. Want er gaat nogal eens een dominee voorbij in onze keizerlijke, vrije Hanzestad aan de IJssel. De Kamper Almanak vermeldt zestien kerkgenoot schappen. Verschillende uiter- lard. U begrijpt: dominees bij de vleet. Fundamentalisten, ho- rizontalisten, non-conformis ten. .We hebben er, die dage lijks in het zwart gaan (vanwege de vijands onderdrukking) en andere in sportkostuum, op de fiets en fluitend (maar niet uit de bundel van Joh. de Heer). En we hebben ze niet alleen, we maken ze ook nog. Twee theolo gische hogescholen stoten jaar lijks in vele jaren Kamper stu die geschoolde en gevormde ar beiders in de wijngaard uit'. Zo leidt Hans Wiersma nieuwe inwoners van Kampen in hun nieuwe woonplaats in, want, zegt hij, er zijn heel wat mensen in den lande die menen dat het vanwege die kerken en die do minees in Kampen een onge looflijke dooie boel moet zijn. 'Laat ik u daarom alvast zeggen, dat kerk en theologie, in de gedaanten waarin zij zich in Kampen manifesteren als aspec ten van de plaatselijke samenle ving, positief aan de levendig heid van de stad meewerken'. Dit en nog veel meer staat alle maal in het pas verschenen boekje 'Kampen, de stad die er (kerk)torenhoog uitspringt'. Een uitgave van de gemeente Kam pen en het Actie Comité Kamper Ui(t) dagen, rijkelijk voorzien van gewasssen pentekeningen van Hein Kalter, die tekent waarover Wiersma schrijft: de vergane glorie van de IJsselstad, de historie, de monumenten, de recreatie, de kerken, het onder wijs, het verenigingsleven, de nieuwbouw, kortom, over alles wat een kleine stad groot maakt. Er zullen wel niet veel meisjes zijn die zich graag door een beer laten kussen, en omgekeerd zul len er niet veel beren zijn die zich voor dat doel een mensen kind als vaste vriendin wensen. Maar hier schijnt de liefde we derzijds: elke avond demonstre ren deze twee In Engeland hun warme genegenheid voor elkaar in het openhaar. Zowel meisje als beer horen dan ook thuis in een circus; het meisje is dompteuse en treedt avond aan avond met wel vier beren op. die haar overigens niet allemaal plegen te omhelzen. Een klein gezin met hooguit twee kinderen wordt ln Japan meer en meer populair. Een paar grote Japanse kranten zijn tot die conclusie gekomen na een onderzoek onder hun lezers. Het eeuwenoude ideaalbeeld van een met veel kinderen gezegend ge zin is vooral bij de jonge mensen niet meer terug te vinden, zeg gen de kranten en dat komt onder meer doordat Japan voor hen geen ideaal land meer is: het leven in het overbevolkte land wordt steeds duurder en als steeds onprettiger ervaren Voor de beste leerlingen van een aantal grote Franse scholen had de Franse bond van jonge res taurateurs een smakelijk ge schenk bedacht; meldt Rud de Grood in het Algemeen Dagblad: die leerlingen kregen een uitge lezen maal aangeboden van kreeftensla, met ganzelever ge vulde gebraden kwartels en ijs- souflé, niet gewoon op de grond maar boven op de Mont Blanc! op meer dan 4800 meter hoogte. Met maaltijd en al zou het ge zelschap daar per helicopter naar toe gebracht worden, maar dat zinde de gidsen van de Franse alpinistenvereniging niet Die beschouwen de top van de berg als een soort heiligdom, waar uitsluitend klimmers mo gen komen die kans zien de top op eigen kracht te bereiken. Per helicopeter naar boven is voor hen een ernstige vorm van he- llgschennis en dus hielden de gidsen een hele ochtend de heli haven bezet, vanwaar de eters zouden opstijgen. Om het koste- hjke voedsel niet helemaal te laten verpieteren bood de burge meester van Chamonix een grote parkeerplaats aan, waar tijdens het uiteindelijk laag-bij-de- grondsee eten de boze gidsen hun bijdrage aan de feestmaal tijd kwamen aanbieden: alle deelnemers mochten onder hun leiding naar de top van de Mont Blanc. maar dan wel per benen wagen. Anthony J. Pike, een 41-jarige Brit die in Singapore woont, had de ranke Australische manne quin Jennifer Robyn Fairfax- Ross drie jaar geleden al eens ontmoet en toen al was hij weg van haar, maar hij had er drie dagen in een stuurloze redding boot op de oceaan voor nodig om te besluiten haar ten huwe lijk te vragen. Jennifer was meegegaan op een plezlervaart met Pikes twaalf meter lange schoener Cypsy, richting Haiti, maar de boot was gekapseisd en de twee hadden drie dagen dob berend op zee in een redding boot moeten doorbrengen voor dat een cruiseschip hen ontdekte en oppikte. *A1 die dagen bleef Jennifer in een goed humeur en nooit verweet ze me dat ik haar in die situatie gebracht had. Toen besloot ik dat zo'n vrouw de mijne moest worden voordat en ander me voor zou zijn', vertelde Pike, eenmaal aan land in Florida. Hij vroeg haar ten huwelijk en sprak meteen met haar af dat hun 'huwelijksboot' een plaatsje zal krijgen in de toekomstige gezamenlijke huis kamer. 'Weet je zeker, dat hij op onze ledenlijst voorkomt?' RIJNSBURG De graven van Holland hebben weer een rust plaats. Na jaren van onderzoek op hun botten en een voorlopige rust in het raadhuis van Rijns burg zijn ze dezer dagen in alle stilte, zonder dat er enige rucht baarheid aan werd gegeven, her begraven in een speciaal daar voor gebouwde tombe achter de hervormde kerk. Er was een notaris bij, wat politie mensen en een paar deskundigen, die de identificering hadden bege leid. Verder niemand. Zelfs de Rijnsburgers moesten het een paar dagen later van de buitenwacht vernemen. Onaangename ervaringen met wat rellerige publiciteit in het recente verleden over de historische vond sten (bij het onderzoek zou de schedel van Floris V zo lang zijn uitgekookt, dat hij in lijm zou zijn veranderd) hadden de gemeente doen besluiten de bijzetting geheim te houden. Tot 4 juli: dan komt Koningin Juliana de tombe onthul len en het blauwe plastic, dat het gedenkteken nü nog bedekt wegne men. In de tombe liggen nu zeventien, opnieuw in glasvezel gekiste skelet ten, die in het begin van de jaren vijftig tot ieders verrassing werden opgegraven achter de hervormde kerk, op de plaats waar vroeger de kerk van abdij voor adelijke Bene dictinessen had gestaan. Onder hen de resten van vier gra ven van Holland, die geregeerd hebben: Willem I, Floris IV, Floris V en Jan I. Him namen staan gegraveerd op de steen, die de tom be bedekt. Maar daarnaast liggen er ook ande ren, die een belangrijke rol hebben gespeeld in de historie van het duizend jaar bestaande Rijnsburg en Hollands grafelijke huis. Petro- nella van Saxen bijvoorbeeld, die in 1133 de abdij stichtte (in 1573 werd deze bij het beleg van Leiden verwoest: alleen één tufstenen to ren rest er nog van), Floris de Zwarte, Aleidis van Holland, doch ter van Dirk VII en Aleid van Gelre, gemalin van Willem I. Zo'n tien jaar heeft het geduurd voordat men de skeletten volledig steld van wat ln het laboratorium allemaal kan. Het is zelfs mogelijk de bloedgroep vast te stelen'. Dat bij dat onderzoek delen van skeletten verloren zijn gegaan, ver wijst hij naar de duim van sensa tiezoekers. 'Dat de schedel van Flo ris tot lijm zou zijn verkookt, is gewoon waanzin. Ik heb hem vele malen in m'n handen gehad en kan alleen maar zeggen, dat hij nu net zo in de tombe ligt, als toen hij werd opgegraven'.Die tombe en het optrekken tot een meter hoogte van de funderingen van de klaver- bladvormige koorkapel hebben Rijnsburg 150.000 gulden gekost. Ondanks alle pogingen van de Stichting Gedenkteken Graven van het Hollands Huis. waarin naast o.a. de burgemeester en twee wet houders. ook bakker Leenheer zit. subsidie van Den Haag te krijgen is dat tot nu toe niet gelukt. Een van de aardigste punten uit de door de regering voorgestelde wijzi ging van de grondwet is het laten vervallen van het zinnetje 'zonen heb ben voorrang boven dochters' bij de richting van de erfopvolging voor de kroon. Als dat voorstel wordt aangenomen, betekent dat dat voortaan het oudste kind van de koning of koningin (of kroonprins of kroonprinses) zijn ouder opvolgt ongeacht of dat nu een jon getje of een meisje is. Het aardige van het voorstel zit niet in het materiële aspect (Nederland heeft lang genoeg mannelijke én vrou welijke staatshoofden gehad om te weten hoe dat in de praktijk uitwerkt), maar vooral in het symbolische. Op een geweldig hoog niveau wordt nu een uitdrukkelijke stelling over de on gelijkheid tussen man en vrouw weg genomen en vervangen door een (stil zwijgende) erkenning van de gelijk heid. Geen zaak, die praktisch nog iets toe- of afdoet aan de vragen rondom de gelijkheid van man en vrouw; wel een wijziging, die op den duur uitzicht geeft en kan meewerken aan een mentaliteitsverandering. Het aardige van het voorstel op dit ogenblik is bovendien dat het kan worden aanvazTd zonder aanzien des persoons. Niemand kan zeggen dat het op die-of-die situatie of persoon slaat, aangezien voorlopig de troonop volging voor lange tijd is vastgelegd, zonder dat er vragen als 'man of vrouw' bij betrokken zijn. Het is op dit punt dood tij en dat is altijd een gunstig moment om bepaalde wijzigin gen door te voeren. Eén punt nog: het vraagstuk van het behoud van de familienaam van ons koninklijk huis, hebben wij in het begin van deze eeuw al opgelost toen bij het huwelijk van koningin Wilhel- mina cn bij de geboorte van prinses Juliana de familienaam van de vrouw gesteld werd boven die van de man. Dat werd toen geargumenteerd met verwijzing naar de gevoelswaarde die deze (familie)naam had. Misschien is deze grondswetswijziging een goede aanleiding om te overwegen of niet dit recht, gegeven aan leden van het Koninklijk Huis, desgewenst ook van toepassing kan worden ver klaard op gewone stervelingen. De argumenten om dat recht toe te passen zullen in de meeste gevallen niet zo erg afwijken van de irrationele overwegingen die hebben gegolden bij het geheime koninklijke besluit van 1901 (het werd eerst gepubliceerd in 1908), maar dat doet er niet zoveel toe. Het zal toch in de eerste plaats een zaak van de ouders zijn om te bepalen welke familienaam het kind zal dragen en die vrijheid moet gege ven worden. AMSTERDAM Naar aanleiding van een onderzoek naar de aanwe zigheid van kwik in peren en ander fruit, afkomstig van bomen aan de Nieuwendammerwijk in Amster dam-noord. is de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheids dienst tot de conclusie gekomen 'dat er reden is tot een goed-opge- zet onderzoek naar het kwikgehalte in voedingsmiddelen en naar de bepaling van de hoeveelheid kwik in het bloed van de mensen, woon achtig aan de Nieuwendammerdijk en omgeving'. Uit het onderzoek is gebleken, dat in peren en ander fruit van de betrokken bomen een hoger kwik gehalte voorkomt dan in appels en peren uit een willekeurige Amster damse groentewinkel. Men acht het echter niet waarschijnlijk, dat de inwoners van Amsterdam-noord een zodanige hoeveelheid kwik naar binnen zouden krijgen dat de toe gestane grens zou worden over schreden. Het onderzoek werd verricht op verzoek van een actiecomité, dat zich tegen de AKZO-vestiging in Amsterdam-noord heeft gekeerd. De GG en GD acht het mogelijk, dat de aanwezige kwik-emissie bron op het terrein van AKZO verantwoordelijk is voor de gevon den verschillen. 'Gelijktijdig dient echter te worden opgemerkt, dat het onderzochte materiaal, een zo- -danige kleine steekproef vormt dat de geconstateerde verschillen in kwikgehalte meer moeten worden aangeduid als een eerste aanwijzing dan als een absoluut feit', aldus de GG en GD. Van een verslaggever BEVERWIJK Na een val van veertien meter hoogte is gistermid- f dag de 29-jarige M. Koster uit Be verwijk om het leven gekomen. De heer Koster, die sloper was bij de firma Kruk uit Heiloo, verplaatste samen met een collega op het ter rein van Hoogovens een steiger op het dak van het ovenhuis. De stei ger kantelde en viel van het dak af. waarbij de heer Koster een val van veertien meter maakte. Met ernstig schedelletsel werd hij naar het Ro de Kruis-ziekenhuis in Beverwijk vervoerd. Daar is hij overleden. Het slachtoffer was gehuwd en vader van twee kinderen. Over het weer in centraal Europa zijn we gisteren te optimistisch ge weest. Weliswaar kwamen daar zondag nog wel zonnige perioden voor, maar een depressie boven Noord-Italië veroorzaakte gisteren slecht weer in Oostenrijk en Zuid- Duitsland. De volgende etmaalre- gencijfers spreken voor zichzelf: Passau 16 mm, Innsbrück 34 mm. Klagenfuit 41 mm en Graz zelfs 92 mm. Tenslotte verdient vermelding een kleine depressie van 1013 milli bar boven West-Rusland met uitlo per over Zuid-Zweden, die zich in westelijke richting verplaatst ver gezeld van regen, maar voor het weer in ons land vormt deze ont wikkeling geen bedreiging. Van onze weerkundige medewerker Geleidelijk aan wordt het weer in ons land stabieler. In vergelijking met zondag was de buiigheid giste ren al minder. De koude depressie in de hogere lagen boven Duitsland de temperatuur op 5000 meter daalde van minus 12 tot minus 22 graden trok heel langzaam z'n handen af van het weer in Neder land. Uiteraard gold dit in de eer ste plaats voor het binnenland: aan zee, met name op sommige Wadden eilanden, duurt de droogte onver minderd voort. Op Ameland bij voorbeeld is in weken geen regen gevallen. (In Nes wel te verstaan, Hollum op de uiterste westpunt kreeg weieens een bui) en je kunt 's avonds verscheidene dorpsbewo ners hun tuintje zien besproeien. Wanneer zoals zondag en maandag de noordooster opsteekt, heb je hier en daar een complete zandstorm. Dat is vooral net geval op het zandige Oerd, op de uiterste oost punt. Warm is het, zolang we hier zijn (anderhalve week) niet geweest: 19 graden celcius was de maximum temperatuur in het begin, later daalde die tot 15 d 17 graden, maar de vrijwel steeds aanwezige zon vergoedt dit tekort en stimuleert het ondernemen van vakantieuit stapjes. Door de 60 tot 65 km per uur-wind van zondag gingen som mige zeilboten plat. Bij een situatie met hogedrukge- bied van de Azoren tot de Oostzee en oceaandepressies, die onmogelijk tot West-Europa kunnen doordrin gen, kan het weer zich geleidelijk verder verbeteren. Van uitstel komt dus geen afstel. Pas helemaal langs de zuidpunt van Groenland gleed zojuist een depressie en dat is erg veraf. Die vulde bovendien op. door Dick Ringlever Dat maakt Leenheer wat wrevelig. 'Eigenlijk snap ik dat niet. Neder landers zijn vreemde mensen. Voor allerlei zaken spannen zij zich in en liggen op veel gebieden ook ver voorop, maar als het om hun histo rie gaat, lijken ze volmaakt ongeïn teresseerd. Terwijl het hier toch gaat om de vroegere koningen van Holland. Maar we blijven hopen, dat Den Haag tenslotte toch nog over de brug komt. 't Zou een gepast cadeau zijn voor het 1000- jarig jubileum van Rijnsburg.. Jubileum Tussen 30 Juli en 10 augustus gaat het 10.000 inoners tellende dorp dat vieren: het feit. dat graaf Dirk II op de tiende augustus 975 in een beslissende slag de Friezen van zijn grondgebied verjoeg en uit dank baarheid daarvoor een kapelletje stichtte, gewijd aan God en de heilige Laurentlus (de heilige van die dag). Dat gebeuren wordt beschouwd als het ontstaan van het dorp al moet er volgens historici al veel eerder bewoning zijn geweest. Al ln 600 voor Christus zouden de Kelten er een nederzetting hebben gehad. Ook uit de Merovingische en Karo lingische tijd zijn er overblijfselen gevonden, die op bewoning wijzen. 'Maar', zegt Leenheer, 'volgens de opvattingen van die tijd werd het met de stichting van een kapel en een parochie pas officieel een dorp. Daarom hebben we die datum ook aangehouden'. Voor de Rijnsburgers betekent dat een dikke week lang feest. Veel. vooral oudere, inwoners zijn al we ken bezig met het maken van his torische costuums, want het is de bedoeling, dat ledereen daar straks in gekleed zal gaan. En natuurlijk zullen er ook bloe men bijkomen. Dat kan in Rijns burg als derde bloemen centrum ter wereld en met zelfs 's werelds grootste bolbloemenveiling binnen zijn grenzen, ook niet anders. Want. juist daardoor is het dorp nü be kend; tot ver over de grenzen. Rijnsburg lééft ervan: met een jaaromzet van een zeer royale 100 miljoen gulden scoort het hoog in de lijst van dev'ezen-inbrengers. Het mag dan een dorp zijn geble ven, sinds Dirk II is het niet in de knop blijven steken Zeven Engelse taxicauffeurs uit Norwich kwamen gisteren op uitnodiging van de Amsterdamse taxivereniging Blokband voor een tweedaags bezoek naar Nederland. Vorige week reisden zeven Nederlanders naar de Engelse plaats. De gasten maken rondritten door Amsterdam en Noord-Holland. Het is de bedoeling dat dergelijke uitwisselingen vaker gehouden zullen worden. Op de foto de Engelse taxichauffeurs in een oude Engelse taxi voor het Amsterdamse Sonesta-hotel, waar zij de nacht doorbrachten. weer m£ neersl temp. Amsterdam onbewolkt 19 0 De Bilt onbewolkt 19 0 Deelen onbewolkt 18 4 Eelde onbewolkt 19 0 Eindhoven onbewolkt 19 0 Den Helder onbewolkt 17 0 Luchth. Rtd onbewolkt 18 0 Twente licht bew 19 0 Vllsslngen onbewolkt 17 0 Zd. Limburg licht bew 18 6 Aberdeen half bew 20 0 Athene onbewolkt 32 0 Barcelona zwaar bew 26 0 Berlijn half bew 18 0 Bordeaux onbewolkt 23 0 Brussel onbewolkt 19 0 Frankfort half bew 18 0.1 Genève zwaar bew 18 2 Helsinki licht bew 18 0 Innsbrück regen 13 12 Kopenhagen zwaar bew 18 0 Lissabon onbewolkt 27 0 Locarno licht bew 24 0 Londen licht bew 22 0 Luxemburg regenbul 18 0.1 Madrid onbewolkt 33 0 Malaga onbewolkt 30 0 Mallorca onhewolkt 30 0 München regenbui 13 0.2 Nice onbewolkt 31 0 Oslo onbewolkt 27 0 Parijs licht bew 21 0 Rome onbewolkt 28 0 HOOG WATER. 2 Juli 1975. Vllsslngen 7.46—20.00. Hartngvlletsluizen 9.07—21 33. Rotterdam 10.1822 25. Schevenlngen 8.32 —21.00. IJmuiden 9.212149. Den Hel der 12 34—0.00 Harlingen 2.43—15.06, Delfzijl 5.16—17.23. BEWOLKING IB MAX.-TEM*. «10 MIN. TE MO. WINORICHTINQ Vandaag droog en vrij zonnig met een vrij krachtige matige noordoos telijke wind. Temperatuur maxima tot 17 d 19 gra den celsius, zeewater 15 a 16 graden. Verdere vooruitzichten: droog, zon nig, en iets warmer vakantieweer. Haag moet over de brug ko men De tombe achter de hervormde kerk had geïdentificeerd. Prof. W. Glas bergen van het instituut voor prae- en proto-historie van de Amster damse universiteit en dr. B. K. S. Dijkstra van het biologisch archeo logisch instituut van de Groninger universiteit hebben daar met behulp van de geschriften van kro niekschrijver Melis Stoke een belangrijke bijdrage aan geleverd. Evenals trouwens de Rijnsburgse bakker S. C. H. Leenheer, de plaat selijke historicus. Zegt hij in zijn kamer vol antiek, waaronder sommige stukken, die hij zelf opgroef: 'Die identificatie was geen gering karwei. Alleen met de skeletten van Floris V ('der Keerlen God', in 1296 bij Muider- berg vermoord) en Floris IV had den we minder moeilijkheden. Nog duidelijk waren de verwondingen herkenbaar, die zij opliepen bij hun laatste gevecht. 'Floris V met de drie edelen en Floris IV bij een tournooi in Frankrijk. Bij Floris V hebben we zelfs precies kunnen re construeren hoe het gevecht is ver lopen en dat klopt precies met de beschrijving van Melis Stoke. Toen hij met zijn paard in een sloot terecht kwam met achter zijn rug gebonden handen, moet hij ver scheidene zwaardslagen hebben ge kregen, want veel van zijn botten waren gebroken. Dat zijn handen werden afgehakt, klopt met wat is gevonden. Daarnaast heeft hij ook een schampslag tegen zijn schedel gehad, want daar ontbrak een schijfje bot. Dodelijk was de laatste slag boven op zijn hoofd: daar troffen we een gapende kloof in aan'. Kosten Belangrijke steun bij het onderzoek was ook de wetenschap, dat de de graven van Holland leden aan een erfelijke kwaal: een te kleine voorhoofdsholte. Bovendien ken veel worden afgeleid uit de plaats waar zij lagen begraven en met behulp van röntgenonderzoek kon den aanwijzingen voo: de leeftijd worden verkregen. Bakker Leenheer: 'Je staat er ver-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5