S boos op Israël na
itlekken van Sinai-bod
Hoe zinvol is de strijd
tegen de spuitbus nu?
Portugese arbeiders
sluiten directies op
J
Impressies van
proces tegen
Baader-Meinhof
Korea's waarschuwen
voor nieuwe oorlog
iaddaffi stopt hulp aan PLO
W
a
ki
:;je had Sahara
3r Spanje?
Noodtoestand
Rhodesië
ar verlengd
Onweer mogelijk
oorzaak vliegramp
met 110 doden
Afro-Arabische
boycot van
mevrouw Rabin
Wilson tot Amin:
Callaghan komt
als Hills vrij is
Gangsterkoning getuigt
Senator VSmisschien kernbom
Een geval van tijdelijke onzekerheid
Wetenschap
en
téqhniek
'/KWARTET DONDERDAG 26 JUNI 1975
BUITENLAND
tlNGTON, CAIRO, BEIROET (Reuter, UPI, AP) President Ford en het Amerikaanse minis-
lan buitenlandse zaken hebben nogal boos gereageerd op het uitlekken van vertrouwelijk diplo-
1 overleg met Israël. De New York Times had donderdag uit Jeruzalem een nauwkeurig over-
inet kaarten gegeven van wat Israël Egypte te bieden had in de Sinai.
■yiy"
niet mis te verstane uit-
aan Israëlisch adres vroeg
:n het ministerie van bui
zaken 'te verklaren dat
meedoet aan het op con-
ide wijze laten uitlekken
'ertrouwelijke diplomatieke
tsuitwisselingen'.
Til New York Times hadden
lelie regeringswoordvoerders
Jrgestelde Israëlische conces-
nschreven: het afstaan van
g lelijke helften van de Giddi-
lapassen en van de oliebron-
P&n Aboe Rodeis inclusief een
indcorrldor door de Sinai er-
- in ruil voor de belofte
jypte gedurende drie of vier
onjien oorlog meer te beginnen.
eidend'
Woordvoerder van het State
V1ment noemde de in de New
erSTimes gepubliceerde kaarten
lend'. 'Wij waarschuwen ie-
eft er géén conclusies uit te
i't zei een woordvoerder van
lalinisterie. 'Het uitlekken van
w-iwelijke uitwisselingen maakt
C leren van onderhandelingen
er moeilijk'.
£°n aan
r Rabin had kort tevoren in
3i ie, verklaard tevreden' te zijn
Q- ii nieuw interimakkoord met
nu werd voorbereid' op een
:eli manier, via diplomatieke
"d n en zonder dramatische rei-
in zeer belangrijke mensen'.
s volgens hem de beste ma-
ndat er dan niet zoveel ver-
,ngen worden gewekt en ook
'weel teleurstelling en gevaar
Lat als het tegenloopt.
'gaf daarmee wel op duidelij-
|ze zijn opvatting over een
g voor
frnationaal Hof:
■4lAAG (ANP) Het Intema-
--1 Gerechtshof heeft zich gis-
in een openbare zitting in
redespaleis gebogen over de
of de Spaanse Sahara 'een
zonder eigenaar' was toen
Ij >or Spanje aan het eind van
1 'gentiende eeuw werd inge-
Het gebied is al geruime tijd
r vistappel tussen Spanje, Ma-
en Mauretanië.
conflict tussen de landen
e meestal op een laag pitje,
dinsdag kwamen vijf Spaanse
en om het leven toen een
ijn ontplofte, wel vermoede-
lelegd was door Marokkaanse
en, die eerder een aanval
pin gedaan op een buitenpost
He Spaanse Sahara. Hierbij
Bjelden twee Marokkanen,
wil het gebied onafhanke-
iten worden. Het heeft steeds
aid dat het zijn gebied in de
a zal verdedigen tegen elke
en tegen alle afspraken van
n die in strijd zijn met het
»el van zelfbeschikking. Ma-
en Mauretanië daarentegen
rechten op dit gebied gelden,
ider zijn kale oppervlak een
e grootste fosfaatvoorraden
le wereld bergt. Het gebied is
eer net zo groot als Noorwe-
ekolonlsatlecommissie van de
afril nu van het Gerechtshof
of de Sahara wel een gebied
r eigenaar was toen het werd
jfd en welke juridische ban-
r bestonden tussen het gebied
farokko en Mauretanië als ge-
de pleiter voor Marokko
en nomadenstammen die door
oestijn trekken altijd al ban-
net Marokko en onvermijdelijk
iet Mauretanië.
opzicht, zo zei hij, zullen de
ftelijke bewijsstukken die door
kko en Mauretanië ingebracht
elkaar eerder aanvullen dan
spreken. Mauretanië en Spanje
n in een later stadium voor
bof verschijnen. De uitspraak
iet hof in deze zaak zal slechts
advies zijn aan de Algemene
K ld e ring van de VN.
J SBURY, WINDHOEK (Reuter)
I AP) Het Rhodesische par-
i nt heeft gisteren met 48 tegen
temmen besloten de noodtoe-
met 12 maanden te verlen -
De toestand duurt al sinds Ian
tb tien jaar geleden eenzijdig
i nafhankelijkheid uitriep.
Afrikaanse parlementsleden
uien zich fel verzet tegen verte-
van de noodtoestand en ge
il dat de Afrikaanse Nationale
1 (ANC) niet aan een overleg
een nieuwe grondwet kan
lemen zolang de noodtoestand
aat. De Rhodesische minister
binnenlandse veiligheid Burke
lat de ANC geen regeling wil.
touw van de Zuidwestafrikaan-
lsschop Wood is gisteren aan-
mden en zal waarschijnlijk met
dochtertje van twee jaar naar
1-Afrika worden overgebracht,
echtpaar Wood was uit Zuid-
t-Afrika uitgewezen. De bis-
'P vertrok hierop naar Botswa-
maar zijn 24-jarige vrouw wei-
e te gaan en zei dat ze uit het
1 moest worden gezet.
eventuele hervatting van de reizen
van Kissinger te kennen.
De scheiding der geesten in de
Palestijnse Bevrijdingsorganisaties
is inmiddels duidelijker geworden.
Terwijl een delegatie van het 'Af-
wijzingsfront' van de comman
do's die elke regeling verwerpen
Sn Bagdad op bezoek is om te
spreken over 'de escalatie van de
strijd en tot verijdeling van de
totstandkoming van regelingen',
heeft de PLO dit front ervan be
schuldigd, de Palestijnse gelederen
te willen splitsen.
Khaddaffi
Volgens het Egyptische blad Al Ah-
ram heeft Libië's leider kolonel
NEW YORK (Reuter. UPI) Een
zware onweersbui is misschien de
oorzaak van de vliegramp bij Ken
nedy Airport die dinsdagavond aan
110 mensen het leven kostte. Het
toestel, een Boeing 727 van Eastern
Airlines stortte vlak voor de lan
ding neer vlakbij een drukke auto
weg.
Veertien inzittenden van het uit
New Orleans komende vliegtuig
overleefden de ramp, maar de toe
stand van enkele van hen is nog
kritiek. Het ongeluk met de Boeing
was het op één na ergste in de
geschiedenis van de Amerikaanse
burgerluchtvaart. Vier jaar geleden
kwamen bij een ongeluk in Alaska
111 mensen om.
Eén van de mensen, die de oorzaak
van de ramp moeten onderzoeken
zei gisteravond dat vlak voor de
Boeing neerstortte een ander toe
stel snel had moeten optrekken in
verband met een zware onweersbui
Dit hoeft echter niet met zekerheid
te duiden op blikseminslag in het
ramptoestel.
Khaddaffi inmiddels besloten zijn
financiële hulp aan de PLO op te
schorten en uitsluitend nog geld te
geven aan het Volksfront van dr.
Habasj en het Volksfront Algemeen
Commando van Jibril.
Deze organisatie behoren beide tot
het Afwijzingsfront en dr. Habasj
heeft pas nog aan Khaddaffi's zijde
felle kritiek geleverd op de Egypti
sche president Sadat. de Plo-leiders
hebbeb kortgeleden geweigerd deel
te nemen aan een bijeenkomst in
Tripolis waar het bleid van Egypte
werd veroordeeld.
Sadat heeft pas in een Interview
met een Libanese krant gezegd, dat
er extremisten in e Arabische we
reld tegen hem complotteren.
Hij zei verder over Khaddaffi: 'Het
is bekend dat Khaddaffi elke keer
dat de gevechten luwden in Liba
non grote sommen geld heeft be
taald om ze weer te laten oplaaien'.
Opmerkelijk genoeg hebben giste
ren leiders van de falangisten in
Libanon (waar nog steeds schoten
gewisseld worden) ontkent dat de
PLO op gevechten uit zou zijn. Zij
schreven nieuwe uitbarstingen toe
aan extremisten die de PLO schade
wilden doen door haar in de ge
vechten te betrekken.
MEXICO CITY (Reuter)
Delegaties van 40 Arabische
en Afrikaanse landen liepen
demonstratief de zaal uit toen
mevrouw Lea Rabin, echtge
note van Israëls premier,
woensdag het woord voerde
op de VN-conferentie in het
kader van het Jaar voor de
Vrouw. Mevrouw Rabin zei te
betreuren, dat 'sommige spre
kers bepaalde opmerkingen
maakten over wat bekend
staat als de situatie in het
Midden-Oosten, die nauwe
lijks iets te maken hebben
met of bijdragen tot de doel
einden van deze conferentie.'
LONDEN, KAMPALA (Reuter)
De Britse premier Wilson heeft de
Oegandese president Amin de ver
zekering gegeven dat minister Cal
laghan van buitenlandse zaken
naar Oeganda zal komen als het
leven van de Britse leraar Hills
gespaard wordt. Hills zal op 4 juli
worden geëxecuteerd door een Oe-
gandees vuurpeloton. Hij heeft
Amin ln een nog te publiceren
boek een 'dorpstiran' genoemd.
Twee Britse oorlogsbodems vol mi
litairen zijn in een Keniase haven
aaangekomen ter voorbereiding van
een invasie in Oeganda, zo heeft
radio-Kampala gisteren gemeld.
Gangsterkoning John Roselli (met zonnebril) heeft onder strenge bewa
king van zijn veiligheid, voor de speciale Senaatscommissie in de Ameri
kaanse hoofdstad Washington verklaringen afgelegd over zijn bemoeienis
met de CIA en plannen voor het vermoorden van Fidel Castro, de Cubaanse
premier. Hij zou bij zes pogingen betrokken zijn geweest. Bij de laatste
keer zou men het tot een dak in Havanna hebben gehaald.
PEKING, SEOEL, VIENTIANE (Reuter, AP, AFP, UPI) Noord-
koreaanse functionarissen hebben er gisteren voor gewaarschuwd
dat elk moment een nieuwe oorlog kan uitbreken op het Koreaanse
schiereiland. De Zuidkoreaanse president Park heeft zijn leger in
verhoogde staat van paraatheid gebracht. De twee landen staan
aan de vooravond van de 25ste verjaardag van het uitbreken van
de Koreaanse oorlog.
De waarschuwingen van Noordko-
reaanse zijde kwamen van presi
dent Kim II Sungs ambassadeur in
Peking en van een generaal. Am
bassadeur Nyoen Joen Heoek zei in
Peking dat zijn land helemaal geen
plannen heeft om Zuid-Korea bin
nen te vallen maar dat de Ameri
kanen van het schiereiland een
aanvalsbasis proberen te maken. De
Verenigde Staten brengen 'Illegaal'
kernwapens Zuid-Korea binnen en
brengen vernietigingswapens in de
zone bij de demarcatielijn, aldus de
ambassadeur.
Generaal Kim Choi Man stelde in
de partij krant Rodong Süjmun dat
de VS en Zuid-Korea de \rrede ern
stig in gevaar hebben gebracht en
dat de situatie zo precair is dat elk
moment de oorlog kan uitbreken.
Volgens de Oegandese radio is dit
een bevestiging van hetgeen lui
tenant-generaal Blair in Kampala
zou hebben gezegd, namelijk 'dat
Engeland gebruik van zijn troepen
in Kenia zou maken als president
Amin de executie van de lector
Denis Hills niet. afgelast'.
Een Britse woordvoerder in Kenia 'Zelfmoordpoging'
heeft de verklaring inmiddels te
gengesproken en gezegd dat een
fregat een een hulpschip deze
maand in Mombasa zijn aangeko
men voor herstelwerkzaamheden en
dat er geen soldaten of mariniers
aan boord -van deze schepen zijn.
De schepen zullen 30 juni uit Mom
basa vertrokken zijn.
Blair zelf ontkent gedreigd te heb
ben met militair ingrijpen.
De Zuidkoreaanse president Park
beschuldigde het noorden ervan dat
het een gelegenheid zoekt om Zuid-
Korea binnen te vallen. 'Ze moeten
wel bedenken dat ze een misreke
ning kunnen maken en zodoende
een zelfmoordpoging doen', aldus
Park.
De Amerikaanse senator en Jezuït
Robert Drlnam, een tegenstander
van Park, heeft gezegd dat de Vere
nigde Staten binnen anderhalf jaar
ln Korea misschien de atoombom
zullen gebruiken. Volgens hem zijn
er aanwijzingen dat Noord-Korea
het zuiden wil binnenvallen en het
verdrag dat de VS met Zuid-Korea
hebben verplicht tot verdediging
van dat land. De Amerikanen zou
den atoomwapens willen inzetten,
die zo nauwkeurig zijn te richten
dat ze slechts militaire doelen be
schadigen.
Vientiane
De communistisch gezinde Pathet
Lao heeft, met uitzondering van
Vientiane, de volledige controle ge
kregen over heel Zuid-Laos. zo heb
ben waarnemers in de Laotiaanse
hoofdstad meegedeeld. Deze contro
le zou zijn verkregen door 'volksop
standen'.
Alleen in Vientiane wordt de schijn
nog opgehouden van een coalitie
tussen de Pathet Lao en rechts
maar de balans slaat hier duidelijk
door in het voordeel van de com
munisten. In de hoofdstad werd
gisteren een eerste poging gedaan
Vientiane onder communistisch be
stuur te brengen door demonstran
ten, die het vertrek van een aantal
bestuurders en functionarissen
vroegen, aldus de waarnemers.
Waarom de laatste weken ineens zoveel stampij over spuitbussen wordt gemaakt, ontgaat mij een
beetje. De aanleiding is natuurlijk volstrekt duidelijk. Een Amerikaanse overheidscommissie heeft
gerapporteerd dat er serieuze redenen voor ernstige bezorgdheid bestaan. Maar die commissie heeft
niets gezegd wat we niet al een jaar wisten. We waren al bezorgd. En we weten nog steeds niet zeker
of er iets aan de hand is.
door drs. RobFoppema
Wat we hier losjesweg een commis
sie noemen, was een 'Inter-Agency
Task Force', een begrip dat niet
alleen haast te mooi is om te ver
talen, maar dat zich ook moeilijk
laat vertalen. Een Task Force is
niet zomaar een commissie, maar
een gezelschap dat geacht wordt
met gezwinde spoed tot tastbare
resultaten te komen, in de oor
spronkelijke betekenis een militaire
eenheid die een zeer bepaalde taak
ln de krijgshandelingen krijgt op
gedragen.
Een Agency is ln het Amerikaanse
staatsrecht zo ongeveer elk over
heidslichaam dat ooit bij enige wet
is opgericht, en omdat het Congres
zich wel eens meer bezighoudt met
het oprichten van instellingen dan
met het afbakenen van him onder
linge bevoegdheden, vormt de ver
zameling van zulke instellingen een
oerwoud waarin de wet van de
Jungle soms van meer betekenis is
dan de beschaafde en doelmatige
afspraken.
Hoe dat ook zij, er bleken veertien
Agencies iets te maken te hebben
met spuitbussen, en dus was het
een prestatie dat de Inter-Agency
Task Force betreffende onbedoelde
veranderingen ln de stratosfeer, al
na vijf maanden studie tot de con
clusie kwam dat de reeds gepubli
ceerde redenen voor bezorgdheid
inderdaad serieuze redenen voor
bezorgdheid waren.
Die redenen zijn en waren bekend.
Net als het uitlaatgas van vliegtui
gen op tien kilometer hoogte (Con
corde) en net als kernexplosies in
de atmosfeer, zou het drijfgas uit
spuitbussen het ozon-gas kunnen
afbreken dat zich op vijftien tot
vijftig kilometer hoogte in kleine
hoeveelheden ln de stratosfeer be
vindt, en dat daar een bijzonder
nuttige functie heeft
Schade
Dat ozon filtert namelijk voor een
deel het ultraviolette stuk van het
zonlicht weg dat anders ons vel (en
alles wat groeit en bloeit) danig
zou beschadigen. Het ozon moet
dus blijven, en de drijfgassen lijken
daarvoor een gevaar op te gaan
leveren.
Dat 'drijrgas' is in een spuitbus,
onder druk, verdicht tot een vloei
stof: het is een belangrijk deel van
het mengsel dat je bij schudden
hoort en voelt klotsen. Bij drukken
op het knopje komt die gemengde
vloeistof naar buiten spuiten. Het
vluchtige drijfgas verdampt op dat
moment, en de spullen waar het
om ging worden in de vorm van
fijne druppeltjes weggeblazen.
Het ideale drijfgas doet niets an
ders dan zorgen voor de vorming
van die druppeltjes (en blazen), en
dat is de reden dat fluorchloorkool-
waterstoffen als drijfgas zo populair
zijn geworden. Die lange naam is
technisch en wetenschappelijk he
lemaal correct maar voor het
spraakgebruik onhandelbaar. Van
daar dat vaak wordt gesproken over
freon, het handelsmerk ervoor van
de oudste en grootste (maar be
paald niet de enige) producent, de
firma Du Pont de Nemours. Laten
we het verder maar aardig houden,
en de fluor-chloor-koolwaterstoffen
gewoon afkorten tot FCK's.
Dat die FCK's zulke ideale drijfgas
sen zijn, komt omdat ze geen che
mische reacties aangaan met de
overige inhoud van de spuitbus of
met wat dan ook (Ze zijn on
brandbaar en niet giftig). Maar
volgens de boze vermoedens is die
afzijdigheid van de FCK's nu Juist
de bron van nieuwe moeilijkheden.
Omdat ze na het verspuiten onver
anderd blijven bestaan, verspreiden
ze zich in alle richtingen, onder
andere naar boven. Tegen dat ze
kilometers hoog komen en dat
duurt vele jaren weet het daar
heersende felle zonlicht ze uitein
delijk toch kapot te krijgen, en dat
levert onder andere vrije chloorato-
men op. En die chlooratomen kun
nen via een kettingreactie het
ozongas afbreken.
Verbod
Verbieden dus, dat spul, zou Je zeg
gen. Al maanden roepen aardige
actiegroepen, ook in Nederland, tot
een kopersstaking op. 'Misschien
verbieden, met ingang van 1 janua
ri 1978', vond de Inter-Agency Task
Force. Is zo'n halfhartig standpunt
dan misschien een bedenkelijk
compromis met de belangen van
spuitbussenvullers en FCK-produ-
centen? Wordt er met ons welzijn
en het biologisch evenwisht gemar
chandeerd? Het ligt, geloof.ik, toch
iets ingewikkelder.
Ten eerste weten we over de gevol
gen van de FCK's niets zeker. Dat
de ozonlaag zou worden aangetast
is een theorie die er redelijk uitziet,
maar die nog op verscheidene ma
nieren door de mand kan vallen.
Nu is er een filosofie die zegt dat je
in zo'n geval met je beslissing aan
de veilige kant moet gaan zitten:
'bij twijfel: onthoudt u'.
Dat lijkt een heel gezonde filosofie,
maar er zijn toch grenzen aan. Hoe
ernstig is de twijfel? (Als ik twijfel
aan de veiligheid van de fiets als
vervoermiddel, wordt dat terecht
door niemand zo serieus geno
men dat ze zouden worden afge
schaft). En hoe groot zijn de risi
co's van niet ingrijpen?
Het is op dit soort overwegingen
dat de makers van spuitbussen
naar mijn idee het voordeel van de
twijfel hebben. Want de vertra
gingsfactor van vele jaren die het
(veronderstelde) gevolg scheidt van
de oorzaak, betekent dat het er niet
zo gek veel toe doet of we spuitbus
sen nu verbieden of volgend jaar
(wanneer daar aanleiding voor zou
zijn). Of zelfs pas in 1978.
En tegen die tijd weten we wat we
doen. Want wat er op twintig kilo
meter boven ons hoofd chemisch
allemaal precies gebeurt, wordt op
dit moment uitgezocht. Daar wisten
we namelijk bar weinig van. omdat
we nooit gedacht hadden dat dat zo
interessant was. Dat onderzoek zal
op vrij korte termijn uitsluitsel ge
ven. En dan kunnen we maatrege
len nemen op grond van inzicht ln
plaats van twijfel.
Sympathie
Wie Intussen toch liever aan de
veilige kant blijft en geen spuitbus
sen koopt, verdient daarbij overi
gens alle sympathie. Vooral omdat
de belangrijkste toepassingen voor
de verdachte FCK's in de sfeer van
deodorants en haarlak liggen. En
mensen die er bezwaar tegen heb
ben om, tussen twee wasbeurten
door, naar mens te ruiken, kunnen
hun deodorant ook best op andere
manleren op de bedreigde plaatsen
aanbrengen.
Met haarlak ligt dat wat moeilijker,
omdat volgens de vakmensen een
ouderwetse verstuiver te grove
druppeltjes produceert. En toen ik
onlangs de georganiseerde Neder
landse belanghebbenden bij het
spuitbussenwezen aan de hand
deed. dat je misschien de haarmode
zo zou kunnen aanpassen dat haar
lak niet meer hoefde, keken ze me
erg meewarig aan. Maar met dat
idee was ik ook ver buiten mijn
straatje gegaan.
VPan onze juridische medewerker mr. N. Jörg
STUTTGART, dinsdag Waar een hoofdstraat door de wijk
Stammheim naar rechts buigt worden van verre zichtbaar:
grijs-groen geklede politie-agenten, pascontrole. Een eind ver
der doemt de gevangenis op. Langs de straat steeds agenten.
Dan komt tegenover de gevangenis de rechtzaal in zicht: veel
prikkeldraad, dranghekken, erg veel politie, sommige agenten
met mitrailleurs in de aanslag. Op het gebouw eenzelfde beeld.
Boveil de rechtzaal een metalen net tegen aanvallen met
AM-7 raketten.
Een smal deurtje ln een hek
geeft toegang tot het voorter
rein. Weer pascontrole. Vóór ons
staat een klas van de huishoud
school. Een excursie van het vak
maatschappijleer of een uitje
naar een nationaal evenement?
We staan er om acht uur, voor
de zitting die om negen uur
begint. Er is ruimte voor 120
toeschouwers, wij maken de 119
vol en hebben geluk.
Bij het lngangsdraaihek lever je
je paspoort door de tralies in
aan agenten in burger. Je krijgt
er een numertje voor terug.
Recht vóór Je in een glazen
hokje, de leider van het in-
gangsceremonieel. Hij drukt op
een knop wanneer genoeg ge-
foullleerders in burger aanwezig
zijn. En je kunt het draaihek
een kwart verder draalen. Me-
een kwart verder draalen. Met
een een hand op Je rug en naar
je zakken, overal bétasten, ten
slotte een metaaldetector langs je
borst en verder.
Het tikte meteen. Metalen
knoopjes. Horloge en sleutels
gaan in een pastic zak waarvoor
je een sleuteltje terug krijgt van
een kluisje waar je spullen op
geborgen worden. Een schrijf
blok mag niet mee, een ball
point of ander schrijfgerei even
min. Dat is voorbehouden aan
de pers.
Ambiance
Stipt om negen uur start de
ochtendzitting. De zaal is bijna
vierkant. Tamelijk hoog met een
metalen plafond van buizen.
Links en rechts voor. in de hoe
ken staan twee wit gemetselde
muren. Deze dekken de uitgan
gen af en beginnen meteen ter
weerszijden van de rechters bo
ven het podium. Een veiligheids
voorziening? Links achter in de
zaal. boven de ingang voor het
publiek, een balkon met borst
wering. Daar zitten de scherp
schutters. Je kunt er vier zien.
Verder geen vuurwapens bij de
politie-agenten. Veel recher
cheurs in burger en/of geheime
politie.
Vóór de witte muren ter weers
zijden samen vier reserverech-
ters. Rechts daarvan vier ver
dachten. Een tree lager vóór hen
hun vijf advocaten. Eén komt
iets te laat uit Berlijn gevlogen.
Tegenover hen in rode toga's
gestoken leden van het Open
baar Ministerie, vier man sterk.
Schuin onder hen de acht
'Zwangsverteidlger', de verdedi
gers die verdachten tegen hun
wil zijn toegewezen. Heeft men
van het proces van Augustin ge
leerd dat deze advocaten maar
beter niet in de buurt van de
echte verdediging kunnen zit
ten? De ambiance maakt wel
duidelijk hoe advocaten van 'Or
gan der Rechtspflege' tot 'Orna
ment. der Rechtspflege' kunnen
worden. Ze zeggen geen woord.
Maar wellicht komt hun tijd
nog.
Argument
De pers is in grote getale aan
wezig. Want er valt veel vuur
werk te verwachten; de advocate
Marie Luise Decker, (verdedig
ster van Gudrun Ennsün) werd
maandag gedurende enige uren
ln arrest gehouden: haar huis
werd doorzocht. De twee van de
Baader-Meinhof processen uitge
sloten advocaten Croissant en
Ströbele werden maandag even
eens gearresteerd en in voorar
rest genomen. Hun kantoren en
die van de eveneens uitgesloten
advocaat Groenewold werden
doorzocht. Procesmateriaal werd
ter plekke verzegeld of ln beslag
genomen.
De verdediging betoogt meteen
dat het Openbaar Ministerie
stelselmatig bezig is om de
Baader-Meinhof-verdachten van
hun verdedigers ln wie zij ver
trouwen hebben, te beroven. En
wel op het moment dat inge
werkt zijn van advocaten onont
beerlijk is: vlak vóór of het be
gin van het proces. En de rech
ters schorsen dit proces niet om
nieuwe verdedigers tijd te gun
nen, zich ln te werken. Het pro
ces moet doorgaan. Ook de inbe
slagneming van het procesmate
riaal. zowel Ln de kantoren van
de advocaten als ln de cel van
de verdachten, wordt gehekeld.
Het O.M. zegt dat alleen materi
aal van eenander proces ln
beslag is genomen. De verdedi
ging benadrukt de samenhang
van het proces. Bovendien zou
van vroeger in beslag genomen
materiaal niet alles teruggege
ven zijn. Argumenteren doet het
O.M. nauwelijks.: het herhaalt
de woorden van de wet als argu
ment voor de dwangmaatrege
len.
Van de kant van de verdediging
valt de kwalificatie 'fascistisch'
met betrekking tot de maatrege
len van het OM. Een oude man
in de zaal windt zich op en gaat
gebaren. De verdediging bepleit
uitstel van het proces, totdat al
le processtukken terug/zijn. Ei
genlijk totdat de gevangen ad
vocaten weer vrij zijn. Want de
huidige verdedigers beschouwen
Ströbele, Croissant en Groene
wold nog steeds als verdedigers:
zij erkennen de rechtsgeldigheid
van hun uitsluiting niet. Maar
bij dit hof zou dit verzoek met
een afgewezen worden: daar
voor moeten ze elders zijn. Dus
alleen: uitstel tot de processtuk
ken terug zijn. Ongeveer kwart
over tien trekt het hof zich te
rug om over het verzoek te be
slissen. De beslissing zou nog
voor twaalf uur komen.
Afluisteren
In de pauze raken we aan de
praat met een advocaat. Ineens
schakelt hij over op Engels en
inderdaad komt er 'onopvallend'
een 'stille' bij ons groepje staan.
Afluisteren. De samenzwerings
sfeer wordt doeltreffend door de
overheid gecreëerd. Wie kun Je
nog vetrouwen: is niet iedereen
die belang stelt In het proces
verdacht? In ieder geval loopt
een advocaat, die zijn beroep zo
doeltreffend mogelijk uitoefent,
en persconferenties geeft onder
andere over het vervolgingsbe
leid van bet O.M. de kans uitge
sloten en gearresteerd te worden
als hij kritiek heeft. Dat is on
dersteuning van een criminele
vereniging. Het OM. mag de
pers wel bespelen, de verdedi
ging niet.
Inmiddels is de middagzitting
afgelopen. Het OM. kwam met
een verklaring dat inderdaad
van de advocaten Decker stuk
ken in beslag waren genomen,
die op dit proces betrekking
hadden (hetgeen uitdrukkelijk
wettelijk verboden Is), maar ook
al weer teruggegeven waren.
Dat teruggeven was maandag
middag om vijf uur gebeurd in
Heidelberg. Maar toen was de
advocate al in Stuttgart om het
proces voor te bereiden. En de
bestudering van de in beslag ge
nomen stukken was essentieel
voor de verdediging. Het niet
meer dan logische gevolg: proces
verdaagd, en wel tot donderdag.
Zo krukt het proces verder. Over
sabbotage van een behoolljk
proces gesproken...
LISSABON (Reuter, AP) Twee hoge officieren en een burger,
die de TAP, de Portugese luchtvaartmaatschappij sinds haar na
tionalisatie leiden, zitten sinds dinsdagavond in hun kantoren op
gesloten. Zij worden niet losgelaten voordat de stakende werk-
nemers van de TAP overeenstemming hebben bereikt met de rege
ring over een onmiddellijke loonsverhoging.
De 7500 werknemers eisen al vijr-
tien maanden lang loonsverhoging,
maar de regering geeft het niet.
Een kleine staf houdt intussen het
luchtverkeer gaande, en het toeris
me zou geen grote hinder van de
staking ondervinden.
Sinds maandag zitten een Belgische
directeur en een Franse ingenieur
opgesloten iri de Sapecfabrlek ln
Setubal. De fabriek die 940 werkne
mers ln dienst heeft, maakt al 48
jaar lang kunstmeststoffen. Insecti
ciden en veevoeder. Het arbeiders-
comité dat de actie voert, eist dat
er niets van de winst als dividend
naar België wordt overgemaakt en
dat een lid van het hoger perso
neel, die een hoge functionaris was
onder het Caetano-reglme. wordt
ontslagen.
Een aankondiging van de Spaanse
premier Carlos Arias Navarro dat
hij dit jaar nieuwe antl-communis-
tische wetsontwerpen zal indienen
heeft in Spanje verschillende reac
ties gekregen. Socialistische woord-
herders hebben de vrees uitgespro
ken dat de ln het uitzicht gestelde
wetten tegen geheel links gericht
zouden zijn, maar optimisten wezen
erop dat de heer Arias uitdrukkelijk
van 'communisme' had gesproken
en niet, zoals gewoonlijk van 'marx
isme'. Sommige regeringsfunctio
narissen spraken als hun mening
uit dat deze duidelijke afscherming
van de communisten de democrati
sche partijen dus ook de socia
listen meer kansen op openbaar
functioneren zou gaan geven.
De Spaanse communisten hebben
overigens een heel andere en veel
betere relatie met de sociaal-demo
craten dan die ln Portugal. ZIJ zijn
even onafhankelijk van Moskou als
de Italiaanse en eveneens parle
mentair-democratische methoden
toegedaan. Daarom hebben zij ook
het communistische optreden ln de
zaak-Republica ln Portugal veroor
deeld.
Tien hoogleraren van de Universi
teit van Valencia zijn door de poli
tie gearresteerd.
Verder zijn er in Sevilla arrestaties
verricht naar aanleiding van beto
gingen die waren georganiseerd
door de democratische Junta, een
ondergrondse coalitie van commu
nisten, socialisten en links-libera
len.
