Middenschool wordt van
de grond af opgebouwd
Arbeidsmoraal
brokkelt af
ment aar Experiment in Heythuysen gesteund dóór leraren en ouders
eiding
iderzoek naar
ikooppoging
rage vast
Wijk oneeink
Wolkenvelden
Traditionele haring
Enquête onder LTS-leerlingen
'Inbrekers
gaan niet
op vakantie'
Stvandverwaehting
"W/KWARTET VRIJDAG 13 JUNI 1975
BINNENLAND 5
jaren geleden heeft het congres
PvdA het democratiseringspro-
deze partij met zoveel gerucht
jrgemaakt, laten uitmonden in
»uwe procedure van kandidaat-
voor de Tweede Kamerverkie-
Sindsdien hebben de geweste-
yergaderingen een beslissende
ij de afvaardiging van volksver-
oordigers naar het parlement,
troductie van dit eigen distric-
;ltje van, de PvdA heeft het
gevolg dat wij wat wij
zijn gaan noemen, maximaal
jijn trekken komt bij de organisa-
an de politieke macht. Maar
Vijds biedt de nieuwe procedure
jrransen voor een expressie van
belangen die het aanzien van
en parlement niet steeds ver-
e
Jen zaak als de verplaatsing van
rT-directie van Den Haag naar
foorden bij alle fracties aanlei-
-js geweest tot 'een moeizame
mg van belangen' zoals mi-
j Lubbers deze week in de kamer
1 ligt voor de hand. Bij dit beleid
immers de regio Den Haag ten
ran andere in een positie ge-
waarin zij zich bedreigd voelt,
in de aard der dingen dat in
ral binnen alls fracties leden die
bp een of andere wijze met de
:n van de Haagse agglomeratie
'erbonden voelen, geneigd zijn,
:nen van het kabinet wat kriti-
te bekijken dan hun collega's,
gelederen van de PvdA-afge-
len heeft deze natuurlijke nei-
Jich evenwel in opzichtige mate
Srkt tot een pure vorm van regio-
-ïe die in het begrippenkader van
psieven zelf als extreem rechts
Roeten gelden. Dit uitte zich deze
-in het optreden van het PvdA-
jlid Poppe die in de kennelij-
Epnschap dat hij door zijn gewes-
H partijgenoten op de vingers
gekeken en dat hij bij een
^de kandidaatstelling eventueel
gewipt zich zover liet
Idat hij minister Gruijters regel-
j probeerde te verhinderen, zijn
g ter verdediging van het sprei-
ïleid te ontwikkelen en tot zijn
:e doen komen. Het scheen deze
irdigde niet te deren dat hij
ide op één lijn met Boerenpartij
'N kwam.
lijk heeft de heer Poppe zijn
:elijke bestuurders tot hun tevre-
!id bediend en mag hij verwach-
Jtt zijn naam ook bij de volgende
fzingen weer de kandidatenlijst
zijn partij o p een niet al te
>edigende plaats zal sieren. Maar
open dat de leiding van zijn
i voortaan wat meer moeite zal
ons dit soort praktijken te be-
l Al herinnerde zij een afgevaar-
als de heer Poppe er maar aan,
ij zijn werk zonder last of rugge
heet te verrichten.
onze Haagse redactie
HAAG Het onderzoek van
djechter-commissaris in Amster-
naar de mogelijke omkooppo-
in van Mirage in Nederland is
iltelijk vastgelopen. Dat geldt
de beschuldiging van het
■Kamerlid Dankert dat de Mi-
vertegenwoordiger in Neder-
J. Botterman, hem honderd-
nd gulden zou hebben aange-
i als hij voor aankoop van de
ie zou pleiten. Dankerts be-
digingen blijken juridisch geen
ist. te bieden.
nderzoek naar de overeenkom-
beschuldigingen aan het adres
de heer Botterman door het
Kamerlid Keja is nog niet ten
De heer Keja zou dertigdui-
gulden zijn aangeboden. Een
ider vernamen wij gisteren in
ek Den Haag. De justitie in
erdam wilde hierop geen com-
aar geven.
taste defensiecommissie in de
ide Kamer heeft gistermiddag
vertrouwelijk beraad gevoerd
een mogelijk onderzoek naar
iele gang van zaken rond de
ightervervanging. Linkse frac-
voelen wel iets voor zo'n onder
maar door de relatie die door
'PR-Kamerlid Waltmans is ge-
tussen dit onderzoek en de
irop-activiteiten. waarnaar mo-
eel in de Amerikaanse Senaat
onderzoek wordt ingesteld, voe-
de andere fracties in de Ka-
er niet zoveel voor.
eer waarbij die Northrop-affai-
le naam van prins Bernhard
genoemd. Die fracties willen
de Indruk wekken de integri-
van de prins ter discussie te
n stellen door aan een onder-
naar de gang van zaken rond
'"rfightervervanging deel te ne-
Een beslissing hierover moet
"orden genomen door de Ka-
ommissie.
troep Groningse polemologen
inmiddels besloten zelfstan
den onderzoek naar de besluit-
''ngsprocedure rond de Star
ter in te stellen. Mogelijk wordt
o? een verbinding gelegd tussen
^arnerinitiatief en dit onderzoek
roningen.
door Piet Hagen
HEYTHUYSEN Als ik de
roomskatholieke technische
streekschool in Heythuysen op
bel, word ik doorverwezen naar
een plaatselijk etablissement.
Daar wordt een klein feestje ge
vierd ter gelegenheid van de
ministeriële uitverkiezing van
Heythuysen tot een van de drie
proeftuinen van de midden
school. Directeur G. W. Beurs-
kens is in een opperbeste stem
ming als ik hem aan de telefoon
krijg. 'Dit is de bekroning van
zestien jaar werken aan de veiN
nieuwing van het onderwijs',
zegt hij voldaan.
Samen met een school in Franeker
en Amsterdam mag de streekschool
in Heythuysen een nieuwe school
vorm ontwikkelen. Een midden
school voor alle twaalf- tot zestien
jarigen. Een school waar iedereen
terecht kan, ongeacht zijn of haar
capaciteiten. Pas in de loop van die
vier jaar gaan hun wegen meer
uiteen.
De keus van Heythuysen wekt onze
nieuwsgierigheid. Deze krant heeft
al eens uitvoerig geschreven over
de scholen in Franeker en Amster
dam. De christelijke scholenge
meenschap in Franeker heeft al
enige jaren ervaring met samen
werking tussen lager beroepsonder
wijs en MAVO. Een verdere verbre
ding van deze opzet in de richting
van wat nu HAVO-VWO heet zat
een beetje in de lijn der verwach
ting. Dat de Open Scholengemeen
schap Bijlmer in het drietal experi
menten zit, spreekt vanzelf. Deze
school is al vier jaar bezig met een
soort middenschool. De School heeft
een tweejarige brugperiode en
daama waaieren de leerlingen uit
over alle denkbare schoolsoorten
van lager beroepsonderwijs tot en
met gymnasium. Heythuysen heeft
wel veel ervaring met vemieu-
wingswerk, maar nog niet met sa
menwerking tussen beroepsonder
wijs en algemeen voortgezet onder
wijs. Heythuysen moet de midden
school dus van dc grond af opbou
wen. Hoe willen ze dat klaar spe
len?
Vanaf het station in Roermond is
het per gehuurd rijwiel drie kwar
tier fietsen. Voor een journalist uit
Amsterdam die graag een dag je
het recreatieve met het informatie
ve verenigt is zo'n fietstocht door
het zonnige dal van de Leu een
waar genoegen. Ik wéét niet of de
vele leerlingen van de streekschool
die dergelijke afstanden dagelijks
afleggen nog even ontroerd zijn
door de schoonheid van het Lim
burgse land.
In de kamer van directeur Beurs-
kens staat de onvermijdelijke ma
quette van de nieuwbouw. Aan de
muur een 'planningsbord', waarop
het bouwschema is af te lzen. Vol
gend jaar moet de nieuwbouw van
de school, die nu zevenhonderd
leerlingen telt en in de richting
van de duizend koerst, gereed zijn.
Vanuit die situatie zijn we begon
nen met een prcoes van geleidelij
ke vernieuwing. Meer werken van
uit de leerling, geen katheder-on
derwijs, onderwijs vanuit belang-
stellingsgebieden in plaats vanuit
vakken, enzovoorts. We kregen een
team van enthousiaste leraren.'
De ene vernieuwing stapelde zich
op de andere. Heythuysen experi
menteerde met het (inmiddels al
gemeen ingevoerde) vierjarig lager
technisch onderwijs. Verder begon
de school met sociaal én individu
eel gericht onderwijs, dat al in de
buurt kwam van wat een midden-
School wil. Leerlingen van het indi
vidueel technisch onderwijs, jon
gens van de iets moeilijker Prak
tijk-stroom en de meer theoretisch
begaafde leerlingen van de T-
stroom bleven twee Jaar lang sa
men in gevarieerd samengestelde
groepen zitten. Na twee jaar gingen
de wegen dan uiteen naar een van
deze drie richtingen. Een deel van
de leerlingen werd na twee jaar
ook door verwezen naar andere
scholen (MAVO. huishoudschool,
enz.).
Op verkenning
Adjunct-directeur H. J. C. van Nu-
nen neemt de beeldspraak van
prof. dr. A. D. de Groot over om de
bedoeling van Heythuysen duidelijk
te maken. 'We willen 'op school
geen veldloop, waarbij de besten er
wel komen, maar de theoretisch
minder begaafden afvallen. De
school heeft veel meer het karakter
van een expeditie. Dat betekent dat
je iedereen meeneemt. Het bete
kent ook dat je niet de platgetre
den paden bewandelt maar op ver
kenning gaat. We werken vanuit de
leefervaring van het kind. Zowel
het emotonele als het intellectuele
lerqn heeft daarin een plaats. De
techniek blijkt daarbij een middel
om kinderen te motiveren tot le
ren. Gezien de waarde van de tech
niek is het ontzettend jammer dat
het lager onderwijs en het alge
meen voortgezet onderwijs dat hele
gebied laten liggen.'
Door deze aanpak heeft de streek
school tot in de wijde omgeving
een goede naam gekregen. Er zijn
nogal wat scholen in de buurt. In
het vijfduizend inwoners tellende
Heythuysen zelf zijn al twee MA
VO'S en een landbouwhuishoud-
school. In het nabijgelegen Hom
begint in augustus een nieuw
lyceum. Met deze en andere scho
len bestaan wel contacten, maar
van een nauwe samenwerking is
toch nog geen sprake.
De streekschool is tot nog toe een
'categorale' school geweest, al moet
je dat ook niet te eng opvatten. Ei
gingen bijvoorbeeld ook leerlingen
door naar de HAVO. Vanaf augus
tus 1976 (de voorbereidingen ver
gen nog een jaar) wordt deze
school dan een echte middenschool,
wat betekent dat de deur open
staat voor elke twaalfjarige uit de
omtrek.
Dat 'elke' leerling vat men ruim op.
Gezien de. ervaring met het indivi
dueel technisch onderwijs denkt
men zeker ook aan kinderen met
leer- of opvoedingsmoeilijkheden.
En verder dan de hele groep die
van de basisschool komt. Ze zullen
de middenschool dan verlaten met
een uitvoerige beschrijving van hun
kennen en kunnen. Met dat dossier
onder de arm kunnen de leerlingen
dan doorstromen naar korte (twee
jaar) of langere (drie jaar) be-
roepsscholen of naar het algemene
vervolgonderwijs
Instemming
Het experiment in Heythuysen
wordt ondernomen met volledige
instemming van de veertig leraren
en van de ouders, die ook vertegen
woordigd zijn in de begeleidings
groep. Een van die ouders ontmoet
ik op mijn terugweg in het Jeugd
dorp 'Bethanië' in Hom (tussen
Heythuysen en Roermond).
Drs. R. J. H. J. Uitterhaegen is als
psycholoog verbonden aan dit op
voedingsinternaat. waarvan onge
veer twintig kinderen de streek
school in Heythuysen bezoeken.
Vanuit zijn verantwoordelijkheid
voor deze kinderen is de heer Uit
terhaegen nauw bij de school be
trokken. Hij zit ook in de begelei
dingsgroep die van maand tot
maand bijeenkomt om het experi
ment te bespreken.
De bijdrage van ouders in die groep
is vooral die van vragenstellers.
Waarom doen Jullie als school dit
of dat? Uitterhaegen is enthousiast
over de school, maar als hij denkt
aan de ouders heeft hij ook wel
enige twijfel. Wat zullen de mensen
doen die in Hom wonen en die de
keus hebben tussen een lyceum
vlakbij of een middenschool een
paar kilometer verder? Wat doen
de ouders in Heythuysen die hun
dochter nu naar de MAVO of land-
bouw-huishoudsohool sturen
Enthousiasme
Het experiment in Heythuysen
wordt gedragen door het grote en
thousiasme van de leraren. Als col
lega's van andere scholen op be
zoek komen zie je tweeërlei reactie:
sommigen worden aangestoken
door dat enthousiasme, anderen
zijn huiverig zich ook mee te laten
slepen.
Een bezoeker die zeker erg enthou
siast was na een dagje Heythuysen
was minister Van Kemenade die op
5 juni 1974 de school bezocht. Hij
zei na afloop van zijn bezoek: 'Ik
vind het frappant hoe hier geble
ken is dat leraren zelf het onder
wijs hebben kunnen veranderen,
vooral als Je in de onderwijsbladen
steeds leest dat dit onmogelijk is.
Dat geloof ik niet en dat heb ik
nooit geloofd. Vandaag heb ik ge
zien dat het gewoon onjuist is. dat
het wèl kan'.
Ik weet niet of het enthousiasme
meegespeeld heeft in de beoorde
ling van de experiment-aanvraag
van Heythuysen. Het kan ook zijn
dat de keus op deze school is geval
len om te laten zien dat je vanuit
een allerminst ideaal uitgangspunt
toch veel aan de vernieuwing kunt
doen. Want een ding lijkt wel ze
ker: als de middenschoolproef in
Heythuysen zou slagen, moet het
overal kunnen.
Het begin
De heer Beurskens begint bij het
begin. 'Ik kwam in 1959 bij deze
school, tóen een derderangs L.T.S.
Het was moeilijk leerlingen te wer
ven. We waren slecht gehuisvest
Handvaardigheid, links. Techniek (de minister Vb'kttoe), rechts.
OWARDEN Bij een verkeers-
üuk even buiten Harlingen is
'fen de 33-jarlge B. Nagel uit
'ingen om het leven gekomen,
toan raakte bij de Koningsbrug
een laadschop van de weg. De
schop kwam daarbij omgekeerd
en diepe sloot terecht.
Van onze iveerkundige medewerker
Het is gisteren een fantastisch
mooie zomerdag geweest. Op ver
scheidene plaatsen in ons land is
het kwik tot zomerse, waarden op
gelopen. De Bilt en Rotterdam
kwamen tot 27 graden Celsius
Diisseldorf 28 gr. evenals Frankfort
am Main. En kijk eens naar het
warmtegevoelige Keulen en Reims
met 29 graden. Ook in zuid-Duits
land is het weer een stuk opge
knapt: Neurenberg 28 gr. C. en
Genève bra ht het zelfs tot de volle
tropische waarde van 30 graden.
Fraai zomerweer meldde ook de
Engelse badplaats Bournemouth
evenals Londen en Nantes met 28
graden C. In Oostenrijk was het
plaatselijk Salzburg27 gr. een
heel verschil met het begin van
deze week toen het regende en
Hongarije en Tsjechoslowakije te
kenden voor 25 a 27 graden. Even
als gisteren onweerde het in zuid
oost-Frankrijk, maar met lang niet
zulke grote regénhoeveelheden, te
weten 1 a2 millimeter. Vooral de
Rhöne-vallei is onweer gevoelig en
ook uit Miihlhouse (in het uiterste
noordooosten) kwam een rapport
over donder.
Hoe zal het weer vandaag en mor
gen zijn: blijft het zo mooi of komt
er een kink in de kabel. We zouden
bij een weersituatie zoals die van
vandaag zich had ontwikkeld de
term 'dooi om de Noord' of 'stille
dooi' gebruiken, wanneer we ons in
de winter bevonden. Na een vorst
periode met oostelijke of noordoos
telijke winden volgen er dan door
instroming van noordzeelucht uit
het noordwesten lage temperaturen.
Tijdens warmteperioden. zoals we
er deze week een beleven, komt die
noordwesten wind ook op het ta
pijt. maar in dit geval met jist
lagere temperaturen. De geleidelij
ke teruggang van de temperatuur is
trouwens ook van het -mooie en
stralende weertype, kondigde zich
Amsterdam
De Bilt
Deelcn
Eelde
Eindhoven
Den Heidei
Luchth. ïVdara
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankiort
Genève
Helsinki
InnsbrUck
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casa Blanca
Las Palmas
Tel Avlv
Tunis
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
half bewolkt
zwaar bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bewolkt
half bewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
onbewolkt
zwaar bewolkt
licht bewolkt
onbewolkt
half bewolkt
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
onbewolkt
half bewolkt
zwaar bewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
regen
zwaar bewolkt
licht bewolkt
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
gisteren vooral in het noorden al
aan. Op niveau's van acht- tot
tienduizend meter hoogte maakte
de oostelijke circulatie plaats voor
een noordnoordwestelijke en met
toenemende snelheid kropen cirrus-
wolkjes tegen de noordwestelijke
horiijon op. op weg naar het Ze
nith.
Te vereachten is, dat met het
Noordzee-koufront ook wolkenvel
den -meekomen en dat brengt de
thermometer vooral in het uiterste
noorden Waddengebiedvandaag
al lager dan gisteren, te weten 18
tot 20 graden. Ook elders in het
land is binnenkort een daling van
temijeratuur in zicht. Het koufront
is niet erg actief en meer dan wat
motregenin het uiterste noorden
zit er niet in. Het zou wel eens
kunnen zijn dat in de loop van het
weekend volgende storingen het gat
in de hogedrukbarrière van de Azo-
ren tot de Oostzee ook zullen ont
dekken en er in springen. In dat
geval zou de ksaliteit van het weer
verder achteruit gaan, maar zeker
is dit nog niet.
Uiteraard geeft de zuidwaarts be
wegende, in betekenis afnemende
hogedrukzóne (van het mooie
weer) vanaf het continent toch ook
tegenspel. We hebben een stille
hooij dat onder invloed daarvan het
overwegend vriendelijk weer tijdens
het weekend opnieuw aanwezig zal
zijn, uiteraard met wat lagere tem-
Koningin Juliana heeft gisteren op paleis Soestdjjk de z.g. konin-
ginneharing in ontvangst genomen. De haring was afkomstig van
de Katwijk 144.
Een deputatie onder leiding van burgemeester A. G. Vermeulen
van Katwijk heeft de haring giteren aangeboden.
Van een verslaggever
LEIDEN 'De traditionele arbeidsmoraal is aan het afbrok
kelen. Deze moraal die de nadruk legt op de plicht tot wer
ken, maakt langzamerhand plaats voor de opvatting, dat
iedereen vrij zou moeten zijn om al dan niet te werken'.
Drs. F. Andries en drs. P. L.
Stroink, verbonden aan het Ne
derlandse instituut voor preven
tieve geneeskunde TNO te Lei
den. schrijven dit in een rapport
over een onderzoek dat zij ge
daan hebben onder duizend
LTS-leerlingen. die op het punt
stenden om de school te verla
ten. Naar aanleiding van diep
gaande gesprekken met leerlin
gen die al een baan gevonden
hadden, onderscheiden de on
derzoekers drie verschillende
werkhoudingen.
De meerderheid (zestig procent)
ziet werken als een plicht, een
kwart (vijfentwintig procent)
wil gewoon prettig werk hebben,
maar vindt 'hogerop komen' niet
belangrijk. De rest van de on
dervraagden (acht procent)
vindt dat je zelf moet kunnen
kiezen of je wel of niet wilt
werken.
'Dat steeds meer jongeren wer
ken niet meer als een plicht
beschouwen, moet men niet af
wijzen. want de plicht tot wer
ken is niet bepaald in overeen
stemming met het feit dat er op
het ogenblik niet voldoende
werk Is voor degene die wil wer
ken. Bovendien wordt het werk
steeds minder gevarieerd, ja
zelfs geestdodend', aldus de on
derzoekers.
'Jongeren met een laag oplei
dingsniveau krijgen in de toe
komst met de drastische verande
ringen in het arbeidsbestel te
maken. Als zij een sterk plichts
besef ten opzichte van werk
hebben, kan dat in de loop van
hun werkcarrière tot grote span-
hingen lelden', zo zegt het rap
port. De jongeren die niet ver
plicht willen worden om te wer
ken komen vooral in de
grote steden. Dit betekent, aldus
de onderzoekers, als we er ten
minste van mogen uitgaan dat
de grote steden een maatstaf
zijn voor de toekomstige ontwik
kelingen. dat de traditionsle ar
beidsmoraal van 'werken Is een
plicht' langzamerhand aan het
afbrokkelen is. De onderzoekers
zien dit niet als een ongunstige
ontwikkeling. Het zou gewesnt
zijn dat jongeren een bredere
oriëntatie op de maatschappij en
meer aandacht en belangstelling
voor de vulling van de vrije tijd
krijgen, aldus het rapport van de
twee Leidse onderzoekers.
Van een verslaggever
ZOETERMEER De politie
van Zoetermeer waarschuwt
de inwoners met heto og op
het nu aanbrekendvakantie
seizoen. Inbrekers gaan niet
op vakantie', zo schrijft de
politie in het blad 'Zoeter
meer stad', een voorlichtings
krant van de gemeente. Op
de betreffende pagina staat
een coupon die de bewoners
van Zoetermeer aan de politie
kunnen toesturen. Daarop
kan men invullen hoelang
men met vakantie is, wie in
de tussenperiode de sleutel
van het huis beheert, en men
kan een signalement opgeven
van de waardevolle voorwer
pen die men in huis heeft.
Men kan bijvoorbeeld de spe
cif iezties van kostbare elec-
tronische apparatuur opgeven,
merk, nummer, en verdere
bijzonderhdden. Dit laatste is
niet geheel nieuw. Het idee
om waardevolle voorwerpen
te beschrijven en de depone
ren, is eerder aan de orde
geweest, onder meer naar
aanleiding van eenreeks
diefstallen van antieke voor
werpen. waaronder veel Frie
se klokken. De politie van
Zoetermeer wijst er trouwens
op dat uiteraard geen garan
ties kunnen worden gegeven.
'Zonder dat u nu moet ver
wachten dat u permanent een
politieman voor uw woning
krijgt gedurende uw vakantie,
is de politie toch bereid tij
dens de surveillance zo veel
mogelijk aandacht aan uw
woning te schenekn'. aldus de
voorlichtingskrant van de ge
meente Zoetermeer.'
Vandaag geleidelijk minder zonnig.
Wolkenvelden eerst in het noorden
en ookxin het westen en zuiden.
Droog of nagenoeg droog. Wind
naar west tot noordwest, luchttem
peratuur 18 tot 20 graden, in het
zuiden aanvankelijk nog iets hoger.
Zeewater 12 tot 13 graden. Verdere
vooruitzichten: Voorlopige wee
kend-verwachting wijst op vrij zon
nig en droog weer.
peraturen. De kans op regen van
betekenis blijft vooreerst klein,
hoewel voor de tuin een regenbui
beslist niet onwelkom zou zijn.
'Een beetje voorzichtiger zou wei kunnen, Simpkins.'
