Zwarte synode is tegen trek arbeid Bi Vandaag Uit de kerkbladen Bijbelgenootschap viert jubileum baron Van Tuyll rimHM Christelijk Instituut kan Nieuwe boeken tot eind juni doordraaien Christelijke krant in moeilijkheden Onze adressen Sterke groei herv.-geref. jeugdwerk W ereld verspreiding van bijbels kwam boven zes miljoen Bijbelgedeelten in 1549 talen Milieu-vervuilend bedrijf gesloten Jeugdconferentie tegelijk met Eurofest Zorg over opvolging kardinaal Alfrink e Duitse steun voor coöperatie Jejui NG kerk kan niet zwijgend toezien TROUW/KWARTET DINSDAG 10 JUNI 1975 KERK/BINNENLAND Van een medewerker I WORCHESTER De synode van de (zwarte) Nederduits gereformeerde kerk in Afrika, die sinds vorige week woensdag bij een is in Worchester, heeft de trekarbeid yeroorde^ld als strijdig met het evangelie, omdat het systeem bij miljoenen lijden teweegbrengt. De synode heeft voor het eerst een geheel zwart moderamen (dagelijks bestuur). Het wordt geleid door ds. Buthi uit Alberton in Transvaal. Ds. Buthi is 63 jaar en was vroeger mijnwerker. Zijn zoon uit Johan nesburg is secretatis, ds. Lebone uit Phorroro is vice-voorzitter en ds. Basson actuarius. In 1968 had de kerk nog een geheel blank modera men. zendelingen die officieel niet eens lid waren van de kerk. In 1971 werd het moderamen samengesteld uit drie zwarten en een blanke, die tevens voorzitter was. Deze tendens is thans voltooid. Niet ten einde is de afhankelijkheid van de zwarte N G kerk van de blanke 'moederkerk.' hoewel de kerk in 1963 officieel zelfstandig werd. De 'dochter' is vooral nog steeds financieel aan de Nederduitse gereformeerde kerk in Zuid-Afrika gebonden. Ter tafel ligt onder meer een voor stel om een einde te maken aan de financiële afhankelijkheid door de KOPENHAGEN De Deense chris telijke krant 'Krlsteligt Dagblad', die in Kopenhagen verschijnt, ver keert in financiële moeilijkheden. De hoofdredacteur van de krant. Gunnar Rytgaard, heeft een hulp actie voor de krant in gang gezet, die 1,7 miljoen kronen (ongeveer 750.000 gulden) moet opbrengen. De krant heeft 16.000 abonnees en staat bekend om zijn weloverwogen berichtgeving over nationale en in ternationale gebeurtenissen. predikanten gedeeltelijk in eigen levensonderhoud te laten, voorzien. In de synode van Worchester komt echter de relatie met de moeder kerk nog uitdrukkelijk aan de orde. Er heerst daardoór in het gebouw een merkbare spanning, die onder meer tot uiting kwam, toen bij het begin van de synode gevraagd werd. of het juist was dat dr. C. F. Beyers Naudé en ds. Roelf Meyer, twee leiders van het Christelijk stituut de agenda van de synode ter hand gesteld werd. Ds. Buthi rea geerde hierop met te zeggen: 'Zij zijn welkom geheten, zij zijn onze gasten.' De blanke actuarius van de senode gaf daarop toe dat er ker krechtelijk geen bezwaar kan zijn tegen het verstrekkend van de agenda aan gasten van de senode. Een ander synodelid informeerde of het wel terecht is dat ds. Roelf Meyer nog steeds de titel 'ds.' draagt. De bejaarde ds. Buthi zei hierop: 'Als u schriftelijk bewijs heeft dat ds. Meyer geen recht op deze tiel heeft, dan zal ik daa goede nota van nemen.' Een van de agendapunten is de reactie van de kerk op de rege ringsmaatregelen tegen het Chris telijk Instituut. Talrijke leidend synodeleden zijn lid van het insti tuut. al is de 'moederkerk' het in stituut niet gunstig gezind. Moge lijk zal de synode in een verklaring de regeringsmaatregel veroordelen. De vroegere moderator van de blanke Nederduits Gereformeerde kerk. dr. Koot Vorster zal als gast de synode van de zwarte kerk bij wonen en daar wellicht het stand punt van de blanke kerkleiders ui teenzetten. Verder staat op de agenda het toetreden van de zwarte kerk tot de oecumenische raad van kerken in Zuid-Afrika en het ras senvraagstuk. De synode bestaat uit 125 afgevaar digden van zes streeksynodes, die samen 178.000 kerkleden vertegen woordigen. UIT VAN LEZERS Koffieprijzen Hoe roerend sociaal, hoe menselijk en van hoeveel verantwoordelijk heid en inzicht getuigt Uw artikel In Trouw van 4 juni J.l. over de verlaging van de koffieprijs. U signaleert direct de rotte plek in de arme landen. Als fijnproever van rotte plekken zult U het ook wel moeilijk hebben met al tie textielarbeiders, wier bedrijven met steun en stimulans van onze arbei ders- en vakbondsregering worden overgeplaatst naar ontwikkelings gebieden en daardoor werkloos ronddolen, met al die middenstan ders, die niet tegen de concurrentie op kunen van de 'Profi's' de 'Maxis' e.d. U koopt natuurlijk nooit bij die grote zaken. U koop natuurlijk ook nooit confectiecos- tuums, omdat de kleermakers geen droog brood meer hebben, met de werkloze arbeiders van schoenfa brieken enz. hebt U ook te doen. Al uw progressieve vrienden doen dit natuurlijk. Al staan de beste stuur lui aan wal. progressief zijn wil niet zeggen dat Je een heilige bent. Ook PPR-senatoren zijn geen heili gen. al schrijft men de confessio nelen wel een zekere 'heiligheid' voor. Deleft P. 't Hart Paus (2) De héér van Holten vergelijkt het pausdom met het 'beest uit de zee' (Openb. 13: 1 t.e.m. 10). Deze macht zou in 1798 een dodelijke wond hebben opgelopen, die even wel genas. Drie opmerkingen: Het pausdom als geestelijke macht kan nimmer aangeduid wor den als het 'beest uit de zee', aan gezien de geestelijke secondant van dit beest beeldmatig beschreven Korte, duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/ Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. BIJ pub(ikatte wordt de naam van de schrijver vermeld. HOOFDKANTOOR: Nieuwe Zijds Voorburgwal 276-280, Amsterdam. Tel. 020-220383. Postbus 859. ROTTERDAM: Westblaak 9-11, Rotter dam. Tel. 010-115588. Postbus 948. DEN HAAG: Parkstraat 22, Den Haag. Tel. 070-469445. Postbus 101. LEIDEN: Steenstraat 37, Leiden. Tel. 071-31441. Postbus 76. DORDRECHT: Scheffersplein 1, Dor drecht. Tel. 078-33370. Postbus 118. GRONINGEN: Nieuwe Ebbingestr. 25. Groningen. Tel. 050-125307. Postbus 181. ZWOLLE: Melkmarkt 56, Zwolle. Tel. 05200-17030. Postbus 3. wordt in de verzen 11 t.e.m. 18 (het 'beest uit de aarde'). Alleen van het beest ui de zee wordt gezegd dat één van zijn kop pen dodelijk verwond werd (13:3); de conclusie moet dan ook zijn dat de hr. Van Holten niet 'zindelijk' schrijft, om niet te zeggen verwar rend. Welke dodelijke slag ontving het pausdom dan wel in 1798? mét de heer van Holten ben ik ervan over tuigd dat het pausdom in vereni ging met het valse eenheidsstreven van de Wereldraad van kerken de geestelijke macht van de 'eindtijd' zal zijn; gepersonifiëerd in een valse profeet, het beest uit de arde. S. de Jong Amsterdam Onnodig castreren Onderstaande brief heb ik dezer dagen aan de minister van land bouw gestuurd: 'Met grote tegenzin hebben we weer vele uren biggen gecastreerd. We weten dat het al bijna twe Jaar niet meer nodig is. Op vele manieren is dat uw ambte naren duidelijk gemaakt door onze georganiseerde landbouw. Op dins dag 22 april zelfs vla een Hier en Nu uitzending van de NCRV is ons hele volk verteld dat het niet meer nodig Is. En toch verandert er niets.Moeten wij nog steeds onze dieren mishandelen en ons zelf be nadelen. 20,- per stuk door meer vetaanzet en slechtere groei? Als wij u al die balletjes opsturen dan ontvangt u er 200.000 per week. Onsmakelijk? Jawel en onnodig! Waarom nog steeds? Men mompelt: 'Ambtenaren maken de dienst uit, een minister is niet 'deskundig.' Maar u bent wél ver antwoordelijk voor het beleid!!!! U bent niet in staat om via uw beleid ons boeren een redelijk in komen te verschaffen. De varkens houderij werkt al een jaar met verlies!! Een weidebedrijf van 25 ha heeft, naar het LEI berekend, dit jaar als alles nog meeloopt, een inkomen 10.000 BENEDEN het CAO loon. loon komt. Bent u dan ook al niet in staat om verouderde voorschriften die ons als boeren 100 miljoen gulden kos ten en de dieren onnodig leed be zorgen. te herzien? Meneer Van der Stee. toon nu dat u MINISTER bent Vorden Henk Graaskamp, landbouwer Zo kan het ook Met de heer Boers ben ik het eens dat 65-f'ers niet meer moeten wer ken in loondienst. En ook dat de mannen ln de eerste plaats werk moeten hebben. Dubbel hoeft m.i. niet. Waarom moéten we zo in weelde leven. Er wordt van ons ook rekenschap gevraagd van het geld dat wij verdienen. Voor vrouwen zijn er zoveel andere dingen te doen. Zelf ben Ik ook AOW'ster en nog goed gezond. Tot 65 jaar (ik ben ongetrouwd) heb ik gewerkt. Nu hoeft het niet meer en ik werk ook niet meer voor geld. Met mijn AOW kan Ik het redden. Een enke le keer moet er lets van mijn spaargeld bij. Gelukkig geen bij stand. Nu moet ik wel zeggen dat ik voordelig woon. Verder doe ik veel onbetaald werk. Zieken bezoe ken. boodschappen voor hen doen, eten bezorgen uit een centrale keu ken enz. Zo kan het ook en ik voel me er gelukkig bij en ondervind veel liefde en dank en dat heft ook de eenzaamheid op. Hoorn M. de Vries Vian een onzer verslaggevers BïLTHOVEN Het ledental vah de hervormd-gereformeerde jeugdbon den in de hervormde kerk is in 15774 sterk toegenomen: van 9500 tok 11.180. Dtt blijkt uit het jaarverslag van de beide bonden (van boven 16-jari- gen en beneden 16-Jarigen). die vorig jaar volledig samengebundeld zijn en .feitelijk alleen nog op pa pier als twee organisaties bestaan. Het bescuur is bijzonder blij met deee gnoei. 'Een jeugdorganisatie zonder léden dreigt immers te wor den een- op zichzelf staand service centrum of een aktiegroep van ide alisten, die de band met hun ach terland verliezen. Ledentallen kun nen daarom ook een belangrijke aanwijzing zijn bijv. voor subsidië rende overheden, om te weten of en! hoe een bepaalde visie en beleid gedragen wordt en weerklank vindt bijl jongeren', aldus het verslag. Dei HGJB werken in de rechter sector van de hervormde kerk. Sicids 1974 wordt tachtig tot negen tig procent van het HGJB-werk ge^ subsidieerd door het ministerie van CRM. Hek doel ♦van het HGJB-werk wordt in dit verslag omschreven als 'wer- kejn aan de geestelijke, maatschap pelijke en politieke vorming van jeugdigen en jongeren, opdat zij m han persoonlijk leven en in hun s samenleven met anderen in de kerk en in de maatschappij de ver- njeuwendé kracht van het evange lie van Christus mogen ervaren. Opdat zij leren verstaan, waartoe God hen roept in deze tijd en met hat oog op zijn toekomst'. AMSTERDAM De verspreiding van de volledige bijbel in de wereld via de bijbelgenootschappen is vol gens de laatste gegevens van de wereldbond in 1974 op 6.1 miljoen gekomen, tegen 5.9 miljoen het jaar daarvoor. Het aantal versprei de nieuwe testamenten liep in de zelfde periode terug van 13.9 tot 12,2 miljoen. Daarvoor zijn twee hoofdoorzaken aan te wijzen. De eerste is. dat geleidelijk meer vertalingep van de gehele bijbel gereedkomen, die de vraag naar het nlepwe testament tot dan vaak de 'hele' bijbel doet afnemen. De tweede oorzaak heeft te maken met een hausse in de vraag, die ontstond toen in het begin van de jaren zeventig het nieuwe testa ment ln omgangstaal in vele talen ook de onze werd geïntrodu ceerd. Kennelijk is wat dat betreft het hoogtepunt achter de rug. In 1974 werden tenslotte 246 mil joen (jaar daarvoor 229 miljoen) bijbelgedeelten verspreid, zoals los se bijbelboeken en andere kleine bijbeluitgaven. AMSTERDAM Volgens de laatste gegevens van de wereldbond van bijbelgenootschappen was de gehele bijbel vorig Jaar beschikbaar in 257 talen en het nieuwe testament in 368 «talen. Die cijfers waren het Jaar daarvoor respectievelijk 255 en 359. Bijbelgedeelten konden in 1549 (1526) talen worden gelezen. Ter vergelijking: op de gehele wereld worden ruim 2000 talen gesproken. Van .een verslaggever VLISSINGEN Gedeputeerde Sta ten van Zeeland hebben Maxalloljs bv. een afvalverwerkend metaalbe drijf in Voissingen bevolen een deel van het bedrijf dat niet vol doet aan de in 1974 verleende op richtingsvergunning ingevolge de wet luchtverontreiniging te sluiten. Omdat Gedeputeerde Staten geen bevoegdheid tot sluiting hebben op grond van de hinderwet, hebben zij B. en W. van Vlissingen gevraagd het bedrijf op grond van de hon- derwet te lsuiten. Deze hebben het verzoe inmiddels ingewilligd. AMSTERDAM Elk jaar houdt de wereldbond van bijbelgenootschap pen een jeugdconferentie. Besloten is om deze dit jaar te laten samen vallen met Eurofest 75. de manifes tatie van Jonge christenen uit Eu ropa in Brussel, die van 24 juli tot en met 2 augustus gehouden zal worden. De bedoeling is dat de jongeren van de» wereldbond, die uit tai van landen komen, vanuit hun eigen conferentie inspelen op de activi teiten van Eurofest. waarbij het er voor hen speciaal om zal gaan het accent op bijbelverspreiding en bij belgebruik te leggen. AMSTERDAM De jaarlijkse algemene vergadering van het Nederlands Bijbelgenootschap, die op woensdag 18 juni in de kleine zaal van De Doelen in Rotterdam gehouden zal worden, krijgt een bijzonder accent. Op die datum is het precies 25 jaar geleden dat mr. F. L. S. F. Baron van Tuyll van Seroos- kerken algemene secretaris van het bijbelgenootschap werd. Hij zal in verband daarmee worden gehuldigd. De heer Van Tuyll krijgt het eerste exemplaar aangeboden van een boek, waarin de ge schiedenis v^n het bijbelgenoot schap in de afgelopen kwart eeuw een tijdperk van bijzon der veel veranderingen en voor uitgang in het werk wordt beschreven. Het boek heet 'Tot uw dienst', is aan de jubilaris opgedragen en werd samenge steld door Jan J. van Capelle- veen en Ton van der Hammen. Het zal ook in de verkoop komen. Er wordt onder meer in beschre ven: 4hoe het aantal bijbelvertalin gen kon toenemen hoe de verspreiding van bij beluitgaven met sprongen om hoog kon gaan hoe de wereldbond groeide van zes tot ongeveer honderd aangesloten bijbelgenootschap pen hoe het aantal NBC-leden groeide van enkele tienduizen den tot honderdduizenden leden hoe het bijbelgenootschap door computertechnieken de zet terij bij zich in huis heeft ge haald en hoe er geprobeerd wordt i.v.m. de opmars van radio en tv de bijbel, althans bijbelgedeelten ook in de 'talen' van de massa media te doen spreken. 'Tot uw dienst' (103 pag.) kost 9,50. Van elk verkocht exem plaar gaat vijf gulden naar het project: oude testament in om gangstaal. Len Munnik illus treerde dit boek met dertien cartoons, waarvan we er hierbij twee afdrukken. 'Tot uw dienst' bevat ook een foto van de jubi lerende baron Van Tuyll van Se- rooskerketi. ERSATZ V Jan en Hanna 'van Dorusse' z!j|_ weer in Lourdes geweest. Vorig jaX) ook en dat was hun eerste buiten-^ landse reis. Hij is tegen de zevenÜL en zij net in de zestig. Maar z£ willen nergens anders heen en a*1 krijgen wij een kaart met een grotrt* kathedraal erop, met dat baarmo«> dervormig uitbouwsel ervoor. En v, een ovaal lijstje keek BernadetT zelf met haar wat broeierige b!p ons aan. Ik ben totaal ongelovtói wat die dingen betreft, omdat jfr me altijd weer realiseer dat overii ter aarde onder andere namen pref cies dezelfde dingen gebeuren - niet gebeuren, maar het is mij ver* der wel. En ik werd helemaal ge?5 troost over hun verblijf warvan :|jl zo onbeschrijfelijk genieten, n;£( het minst van de rijke omgevii en de sneeuw in de bergen, toen achter elkaar twee televisiereport ges zag van andere vormen va Ersatz-Religion. (Het hoofd waai onder de Lexicon des katholische Lebens Lourdes alleen maar eve noemt). De eerste was die van e?}( soort dominee in New York die a maar zegt dat geld hem zo liefhee (money loves me) en die daaro schatrijk is. Hij predikt die rijkdoC schaamteloos aan zijn vele volgejy lingen. wier toekomstige welvaajv tegelijk ernstig afbreuk gedaa wordt wat ze allemaal in train aan deze oplichter moeten afstaa De tweede reportage betrof e< exorcist in de Anglicaanse kei Dat vond ik zo mogelijk nog griez HffAr Wool HiiiHol.i Ilr tttqc Ho t it llger. Heel duidelijk was dat de man eerst de duivel en bezetenhe aanpraatte om vervolgens de na van Jezus als een afweermiddel misbruiken. Dat schijnt Jacobus i: tussen te bedoelen als hij zegt, d ook de duivelen in God geloven dar> sidderen. Een trieste zaak, gelukkig voor dr. Kraan voor w ons betreft teruggebracht werd het stille werk dat gedaan woi voor mensen die werkelijk, ik a dan maar, in verwarring zijn. W zullen Jan en Hanna intussen da genoten hebben, daar in de bergi van Lourdes. JOHANNESBURG Het Christelijk Instituut kan nog tot eind jfini aan al zijn financiële verplichtingen voldoen. Dit heeft dr. Beyers Napdé bekendgemaakt. Kort nadat het Christelijk Instituut telt een hësmette organisatie werd verklaard heeft het instituut een söroom giften binnengekregen. Tus- san nu en december zijn nog 50.000 rand (circa 200.000 gulden) nodig om de zaak draaiende te houden. Van het jaarbudget van 200.000 rand is dit jaar 150.000 rand uit Zuidafrikaanse bronnen bijeenge bracht, heeft dr. Naudé gezegd. In het rapport van de Le Grange com missie werd beweerd dat het insti tuut een budget -had van 500.000 rand. Dit gold slechts een paar jaar, toen het christelijk instituut verscheidene andere projecten Ondersteunde, waaronder Sprocas n, de vereniging van Afrikaanse onaf hankelijke kerken en haar vrouwen - afdeling. Deze projecten zijn nu eivenwel ten einde, waardoor het budget meei; dan 50 percent kon dalen. Op de lange-duur bestaan er echter nog steeds grote zorgen. Er wordt daarom overwogen dat ds Theo Kotze en dn Manas Buthelezi een gedeeltelijke baan nemen in hun kerken. Ook dr. Naudé overweegt een part-time baan te zoeken. Over opheffing van het instituut is even- wed geen sprake, aldus dr. Naudé. NIJMEGEN De beweging open kerk vindt het vernederend dat katholieken in ons land geen In vloed hebben op de opvolging van kardinaal Alfrink. Bovendien noemt zij dit een situatie die de kerk grote schade berokkent, ópen kerk vindt de onmondigheid vooral ook onaanvaardbaar omdat het hier gaat om de benoeming van een ambtsdrager, die zijn taak al leen goed zal kunnen vervullen als hij het vertrouwen heeft van de hele gelovige gemeenschap. Vrijdagavond heeft de diocesane pastorale raad van het aartsbisdom Utrecht zonder de kardinaal, vica rissen en kapittelleden over de op volging gesproken. De katholieke bisschoppen van Zuid-Afrika hebben laten weten dat alle kerken in het land, met uitzon dering van de blanke Nederduitse Gereformeerde kerk achter Naudé's streven staan. De bisschoppen cite ren de Nederlandse prof. dr. J. Ver- kuyl, die gezegd heeft dat het Le Grange Rapport de doodsteek voor de ontspanning ls. Johan Fabricius De oorlog van de kleine paardjes. Uitgave: Leo pold - Den Haag. Prijs: 13,90. Johan Fabricius heft, met zijn voorliefde voor menselijke typerin gen en kleurrijke details een jeugd herinnering opgediept, waarin een weinig bekend facet van de eerste wereldoorlog in de herinering wordt teruggeroepen. Het neutrale Nederland van de jaren 1914-1918 benauwde de toen 18-jarige Fabri cius. Hij wilde de veilige grenzen achter zich laten en slaagde erin als 'kriegsmaler', oorlogsschilder, te worden Ingelijfd bij een Oosten rijks regiment, het tweede Bos- nisch-Herzegowinlsche infanterie- regiment, dat op de Fontana Secca in de Venetiaanse Alpen in stelling lag. Het gaat in dit merkwaardige verhaal vooral om de Boniërs, iet wat primitieve, trouwhartige reu zen. Fabricius 'versleet' er enkele als oppassers. Hij vertelt van de ontberingen in een ruig bergland, zijn contacten met de Oostenrijkers en vooral ook over de toen heer sende kaderdiscipline. De Bosnische soldaat was het uitverkoren 'Frontschwein' van het leger van de Donau-monarchie. Hij kon onder de meest simpele omstandigheden leven zonder te morren, hij stelde geen eisen, kende zijn rechten niet en werd vor dit alles beloond met een minimum aan 'Heimat-Urlaub'. De deden de schrijver denken aan dappere, geduldige bergpaardjes, die evenals zij aanvde massaslach ting van een oorlog werden bloot gesteld. Vandaar de titel van dit niet zelden schokkende relaas. NED. HERV. KERK Beroepen te Barneveld: H. Jonge den te Veenendaal: te Groot An mers: P. Molenaar te Jaarsveld: Waddinxveen: J. den Hoed, te Sli drecht: Streekgemeente Oude Mij streek: H. J. J. Drost, kand. te Df Haag. Bedankt voor Zwolle: G. J. Wisge hóf te Bergschenhoek. Benoemd tot geest. verz. in n bejaardenpast. te Den Haag: C. v.d. Broek, em-pred wonende Bodegraven GEREF. KERKEN Beroepen te Hijlaard (tijdeli| dienst)A. Plaatsman, pred. te Leeuwarden, die dit bero| heeft aangenomen. Bedankt voor Den Haag-Loosdl nen; C. van Zuylen te Schiedai voor Schagen: J. P. E. Verheul Wijhe. GEREF. KERKEN (VRIJG) Beroepbaar verklaard door de Cla sis Dordrecht-Gorinchem: A. Snoo. Ringdijk 382, Zwijndrecht. GEREF. GEMEENTEN Beroepen te 's Gravenzande, Leejp; dam. Werkendam, Utrecht en Zeisf J. Kareis, kand. te Rotterdam. BAPTISTENGEM Bedankt voor Noordbergum: P. J ger te Nieuw-weerdinge. C. BONN Kardinaal Döpfner, voorzitter van de Westduitse bi n schoppenconferentie, noemt de verval van Paraguayaanse troepi op de landbouwcoöperatie Jeju waarbij acht boeren werden gedoiv 'onbegrijpelijk'. In een brief as zijn collega in Paraguay beloo Döpfner zijn solidariteit. De kard naai wijst erop dat nog steeds et priester en dertig boeren wordt vastgehouden. Prof. dr. K. Runia toont zich in het gereformeerde Centraal Weekblad ontsteld ov%r het besluit van de regering-Vorster, om het Christelijk Instituut tot een 'besmette' organi satie te verklaren. Prof. Runia: Het is voor mijzelf, die veel goede, persoonlijke contacten in Zuid-Af rika heeft een volstrekt onbegrijpe lijke zaak dat de grote blanke ker ken niet een luid protest laten horen bij hun eigen regering. Kort geleden ontving ik het rapport van de synode van de N.G. Kerk, geti teld: 'Ras, valk en nasie en volke- reverhoudiifgen in die lig van die Skrif'. Het is de gedrukte uitgave van het zgn. Landman-rapport. Daar staan veel goede dingen in. Graag wil ik er twee citeren: Ten eerste uit de sektie over 'Taak van die staat'. Daar wordt gezegd dat de staat de openbare rechtsorde moet handhaven en dan volgt er o.a.: Hierdie noodsakelike regsorde wat diverse lewensaspekte moet reël, mag egter nooit in 'n totalitére sisteen ontaard, waarin die staat die soewereinltett in eie kring van ander lewensverbande aantas en gevolglik alle aspekte van die menslike bestaan wil reël nie. Die algemeengeldende reël van bevoegd heid in eie kring, geregtigheld en liefde behoort die staat van rewolu- sionère chaos en politieke absolu tisme en dwinglandy te bewaar'. Het tweede citaat komt uit de sek tie over 'Optrede van kerk teenoor staat'. Het luidt: 'Die kerk as insti tuut onderwerp hom aan die ge3ag en wette van die staat, in soverre dit sy déelname aan die regsverkeer en uitoefening van burgerlike regte betref en in soverre die regsorde nie met Gods Woord bots nie. Die kerk moet die Woord van God aan die owerheid verkondig, by name die norme van die Skrlf t.o.v. on derlinge verhoudlnge en maatska- plike geregtigheid en die pllgte van die owerheid in hierdie verband'. Alleen al op grond van deze uit spraken kan en mag een kerk als de N.G. Kerk nooit zwijgend toe zien. dat het recht van het Christe lijk Instituut met de voeten getre den wordt. Het is best mogelijk dat men bepaalde redenen heeft waar om men het niet eens is met be paalde visies die vanuit het C.I. worden gegeven, maar dat geeft geen enkel recht om door zwijgend toezien partner te worden in het onrecht dat de staat bedrijft. God of Mammon Dolf Coppes is in De Bazuin teleur gesteld over het memorandum van prof. Schlllebeeckx Inzake de chris telijke politiek. Coppes: De gerechtigheid eist dat lk niet van mijn buurman wegneem, wat hem toekomt: de gerechtigheid eist dat ik mijn buurman te eten geef als hij in nood verkeert. Naar de hedendaagse situaties toe vertaald, zoals Schlllebeeckx dat wil. bete kent dit dat christenen ln de poli tiek heel bewust moeten zien te weten te komen welk economisch en sociaal systeem er de oorzaak van is dat zoveel noodlijdende mensen niet worden geholpen en waarom zoveel mensen ontnomen wordt waar ze eigenlijk recht op hebben: zowel op kleine schaal in onze eigen omgeving, als op grote schaal in de wereld. Daarbij moe ten ze éen keus maken tussen het belang van enkelen en het belang van velen, tussen het 'goed' van zelfstandig te mogen ondernemen en produceren en het grotere góed van eerlijke verdeling en gezamen lijk zeggenschap, tussen het 'goed' van factor zijn in de produktie en consumptie en het grotere goed van mens te zijn op zoveel mogelijke wijzen. Christenen worden tot die keuze gedwongen, ze kunnen zich daar niet aan onttrekken. Ze kun nen niet twee heren dienen. God en de Mammon. In deze keuze is er geen mogelijkheid voor een com promis (de rijk jongeling keert zich om en Jezus is bedroefd): je moet vóór of tegen zijn. In alle teksten die als evangelie worden overgeleverd komt dat thema het duidelijkst van alles naar voren: bezit en geld zijn je grootste vijan den. Ze kunnen je tot onrechtvaar digheid brengen: ze kunnen doen denken dat ze tot je waardi heid strekken. Ik denk dat Schlllebeeckx mij mo zeggen of het waar is dat ik i christen een duidelijke econofl sche keus moet maken. Dat he< voor mij niets met linkse revolui of marxisme te maken. Het is lol ter een kwestie van gerechtighei vertaald ln hedendaagse mai schappelijke werkelijkheid. En d mensen ook op eeuwigheid en kim schap Gods zijn aangelegd, maa die gerechtigheid niet mind noodzakelijk; juist nog méér. CH In Protestants Nederland bespreï prof. dr. G. Quispel Solzjenitsii nieuwe boek 'De eik en het ka (nog niet ln het Nederlands ve taald). Hij komt tot een verrassei de conclusie: Het bedroeft mij. dat protestan Nederland zo op zijn navel staal dat het deze man nog altijd niet een geestverwant heeft herkend. I dit boek bestaat er geen twijï aan: Solzjenitsin is christelijk torlsch. Dat klinkt wat vreem omdat hij van ganser harte behoo tot een kerk vol wierook en bekrt siging, ikonen en verering vi de moeder Gods. Maar ln werkelijl heid is het allang vastgesteld, d er geen kerk is die zo verwant aan de hervormde als de russisd orthodoxe.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 2