België wil toch
de F 16 kiezen
Staken
met Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Planten-
margarine
Smith zou afzien van
voorwaarden voor
conferentie Rhodesië
T
1
Epidemie vanuit
m iljoenens teden
Zogezegd
tn deze krant
Vandaag definitieve beslissing
cf
Lh
Zuidmolukse jongeren
vragen begrip - pag. 3
Familieberichten
en met
Kapitaalmarkt
ook open voor
lagere overheid
Op overweg verongelukt
Minder buien
Vakantie in
eigen land
Israëlische tanks in Sinaï
Van Thijn wil bij
verkiezingen wel
afspraken vooraf
Twee miljoen voor
Ethiopische wegen
Abonneer eens iemand
Onthullend
Welkomstvoordeel.
u
hnorfrfcfjis.
Trouw
33e JAARGANG NO. 9537 - WOENSDAG 4 JUNI 1975
kunnen van maandag tot en met
vrijdag tot 20 uur worden opgegeven
(Tel. 020-220383)Op zondag is
daartoe van 18-20 uur gelegenheid.
UITGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA NIEUWE ZIJDSVOORBURGWAL 276-280, AMSTERDAM POSTBUS 859 TELEFOON 020-220383
ABONNEMENT f 13,52 PER MAAND 40,55 PER KWARTAAL 160,00 PER JAAR POSTGIRO 91133 BANK N.M.B. REKENINGNUMMER 69.74.64.148 GEMEENTEGIRO X 260 - LOSSE VERKOOPPRIJS 0,50
NAIROBI (Reuter) Tenzij
spoedig actie wordt ondernomen,
dreigt binnen tien jaar een we
reldomvattende epidemie van
besmettelijke ziekten. Dat zou
beginnen met de ineenstorting
van een stedelijke samenleving
zoals Calcutta, Bombay, Lagos of
Sao Paulo. Deze waarschuwing
gaf Maurice Strong, directeur
van het VN milieuprogramma
UNEP. in zijn hoofdkwartier in
Naiirobi.
Zulke steden kunnen eenvoudig
niet doorgaan met groeien op de
onmatige manier waarop ze dat
nu doen. Er zijn al grote steden,
aldus Stong, waar centrale dien
sten al riolering en watervoor
ziening de groei maar op het
nippertje bijhouden. Er hoeft
niet zo'n heel grote natuurramp
bij te komen een overstro
ming, of de instorting van het
bestuursapparaat om een ca
tastrofe teweeg te brengen. 'Be
smet water zou een wereldom
vattende epidemie op gang kun
nen brengen. Het zou mij per
soonlijk verbazen als we de ko
mende tien jaar door zouden ko
men zonder een dergelijke ramp
mee te maken'.
Het aantal steden met meer dan
een miljoen inwoners zou vol
gens Strong de komende 25 jaar
met 300 toenemen. Er zouden
dan in de ontwikkelingslanden
tien steden zijn met elk meer
dan tien miljoen inwoners. En
krottenwijken breiden zich drie
maal zo snel uit als sociaal meer
aanvaardbare buurten.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De provincies, ge
meenten en waterschappen kunnen
met ingang van vandaag weer vrij
geld lenen op de kapitaalmarkt.
Minister Duisenberg van financiën
deelde gisteren in de Eerste Kamer
mee, dat een eind is gekomen aan
de reeds tien jaar durende centrale
financiering van de lagere overhe
den via de Bank Nederlandse Ge
meenten. Gezien de situatie op de
kapitaalmarkt, zo zei de minister, is
de centrale financiering niet meer
te rechtvaardigen.
Belangrijk voor het vrijlaten van
de gemeente is de aan de Tweede
Kamer voorgestelde wijziging van
de wet op de kapitaaluitgaven van
publiekrechtelijke lichamen. Minis
ter Duisenberg hoopte, dat deze
wijziging snel zal worden aanvaard,
waardoor de controle op de lenin
gen effectiever kan zijn. De kans
wordt dan groter, dat niet zo snel
weer hoeft te worden gegrepen
naar het middel van de centr .le
financiering.
De lagere overheden kunnen uiter
aard voor hun leningen altijd te
recht bij de Bank voor Nederland-
sche Gemeenten en de Nederlandse
Waterschapsbank. Ze zijn nu niet
meer alleen op het loket aangewe
zen, aldus de minister. Hij ver
wachtte niet, dat door het opheffen
van de centrale financiering de
rente weer zal gaan stijgen.
GRAMSBERGEN De 52-jarige J.
H. Rijsteoberg uit Gramsbergen is
op een met automatische knipper
lichten beveiligde spoorwegover
gang in Hardenberg met zijn auto
tegen geen trein gebotst en omge
komen.
Mogelijk leeft het kabinet nog
lang, maar na deze zaak bepaald
minder gelukkig.
Fractieleider Terlouw
(D'66) over ontslag staats
secretaris Glastra van Loon
Af en toe zon en minder buien.
Matig afnemende noordweste
lijke wind, aan de kust eerst
nog vrij krachtig tot hard.
Maximumtemperatuur onge
veer 13 graden.
MORGEN EN OVERMORGEN:
Zonnige perioden en overwe
gend droog. Hogere tempera
turen.
Morgen zon op: 04.24
onder: 20.53
maan op: 01.35
onder: 15.13
Israël is gisteren begonnen met het terugtrekken van een deel van zyn strijdkrachten, die het
dichtstbq de Egyptische troepen in de Sinai liggen. Hier begint een aantal Israëlische tanks aan
een terugtrekkende beweging. (zie ook pagina 7)
SALISBURY (Reuter, UPI) De blanke minderheidsregering
van Ian Smith in Rhodesië zou alle voorwaarden vooraf voor het
houden van een conferentie over de toekomst van Rhodesië heb
ben laten vallen.
Economie
De secretaris-generaal van de Afri
kaanse nationale raad (ANC). Gor
don Chavunduka, heeft dat gisteren
in Salisbury gezegd. Smit ging hier
later op de dag tijdens een rede in
de senaat niet op in.
De voorwaarde van Smith waar
Chavunduka op doelde was dat de
ANC het overeengekomen bestand
ook nakomt. Op het ogenblik zou
den met name in het noorden van
het land nog schermutselingen
voorkomen. Smith zei gisteren dat
hij over schriftelijke bewijzen be
schikt dat geen van de vleugels
binnen de ANC van plan is zich
aan het bestand te houden.
Hij ontkende dat hij aan de ANC
een ultimatum had gesteld. Volgens
de nationalistische beweging had
hij geëist dat zij akkoord moest
gaan met overleg zoals Smith dat
wilde omdat de eerste minister an
ders met andere Afrikaanse groepe-'
ringen contact zou opnemen.
Volgens Chavunduka heeft ook de
ANC afgezien van voorwaarden
vooraf. Dit betekent, aldus de ANC-
vertegenwoordiger, dat de twee
partijen samen een grondwetgeven
de conferentie onder voorzitter
schap van Groot-Brittannié zullen
voorbereiden.
Vleugels
Het was niet duidelijk of Chavun
duka sprak namens de hele ANC of
slechts namens één der vleugels. De
ANC wordt verdeeld door tegenstel
lingen tussen de Afrikaanse natio
nale unie voor Zimbabwe (ZANU)
en de ZAPU (Volksunie voor Zim
babwe). ZANU verwijdt ZAPU de
ANC te overheersen. Ook ls zij ra
dicaler dan de ZAPU en bereid tot
gewapende strijd als het overleg
mocht mislukken. Overigens heeft
de voorzitter van de ANC, bisschop
Abel Moezorewa, gisteren gezegd
dat hij een zwarte guerrilla-oorlog
tegen de blanke minderheid in zijn
land als 'laatste redmiddel' gerecht
vaardigd acht.
Smith prees gisteren in de senaat
zijn politiekorps voor wat hij
noemde 'de pogingen van afgelopen
zondag om geweld te voorkomen'.
De politie schoot toen op een Afri
kaanse demonstratie waarbij der
tien zwarten om het leven kwamen.
Aanleiding voor de indicenten zou
den strubbelingen tussen aanhan
gers van ZAPU en ZANU zijn ge
weest. 'De gebeurtenissen werpen
een scherp licht op de moeilijkhe
den waarvoor de regering zich ge
plaatst ziet bij haar pogingen te
onderhandelen met mensen die het
onderling niet eens zijn', aldus
Smith.
Voor de tweede maal binnen
enkele weken is de prijs van
koffie flink verlaagd. Dit ge
notmiddel blijkt in twintig
jaar tijd een halve gulden
goedkoper te zijn geworden.
Kom daar maar 's om in deze
door inflati e geteisterde tij
den. Voor de consument een
plezierige zaak dus, maar voor
de koffieproducerende landen,
die het toch al niet. breed
hebben, blijft armoe troef.
Uiteindelijk zijn er 200 mil
joen mensen bij de koffieteelt
betrokken. Het uitgebreide
koffie-verhaal staat op pagina
15.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Belgische regering zal vandaag, zo wordt in politiek Den
Haag als vaststaand aangenomen, de Amerikaanse F16 straaljager als op
volger van de Starfighter kiezen.
Alhoewel premier Tlndemans gis
termiddag nog ontkende dat de
keus al was gemaakt, kwamen er
steeds sterkere aanwijzingen dat de
Belgische regering in principe zijn
beslissing al genomen heeft. Het
Belgische kernkabinet vergadert
vandaag over de zaak nadat de
Belgische minister van defensie,
Van den Boeynants met nadere ge
gevens uit een gesprek met de
Amerikaanse minister van defensie
Schlesinger naar Brussel was terug
gekeerd uit de Verenigde Staten.
Volgens betrouwbare kringen in
Brussel zou België voor 140 miljoen
gulden aan 'bijkomende compensa
ties' hebben verkregen. Het Belgi
sche kernkabinet was gisteravond
al bijeen maar verzekerd werd dat
niet over de opvolging van de Star
fighter werd gesproken. Als de Bel
gen inderdaad de F 16 kiezen staat
ook de Nederlandse koop van dit
toestel vast.
De New York Times meldde giste
ren naar aanleiding van het over
leg tussen Van den Boeynants en
Schlesinger van een hoge Ameri
kaanse regeringsfunctionaris te
hebben vernomen dat de Belgen
inderdaad de F 16 hebben gekozen.
België zou daar min of meer toe
gedwongen zijn omdat Nederland,
Noorwegen en Denemarken zich
ook voor dit toestel hadden uitge
sproken. Premier Tlndemans zei
gisteren in Den Haag dat de Belgen
steeds hebben geprobeerd een Eu
ropese en dat is niet perse een
Franse, oplossing voor de vervan
ging te vinden.
Stimulans
De Belgen was er veel aan gelegen
de vervanging van de Starfighter te
Van een verslaggever
DEN HAAG Ed van Thijn, de
fractieleider van de PvdA in de
Tweede Kamer heeft in het PvdA-
blad 'Roos in de vuist' afstand ge
nomen van de uitspraak van pre
mier Den Uyl over de volgende
verkiezingen. 'Als we met afspraken
vooraf een progressief beleid in ge
vaar brengen moeten we het niet
doen', was de mening van Den Uyl.
De invloed van de kiezers op de
regeringsvorming is een wezenlijk
onderdeel van een progressief be
leid. 'Het terugschroeven van deze
bijdrage aan de politieke vernieu
wing zou ons door onze kiezers niet
in dank worden afgenomen', aldus
Van Thijn. Voor hem staat vast dat
zonder afspraken vooraf een pro
gressief beleid gevaar loopt.
Het PvdA-congres heeft besloten
dat de discussie over de politieke
strategie en de samenwerking in
een volgende regeerperiode gevoerd
zal worden als een eindbalans van
de huidige kabinetsperiode kan
worden opgemaakt. Van Thijn
vindt het dan ook onverstandig van
Den Uyl daarop vooruit te lopen en
de indruk te laten ontstaan dat de
PvdA wel eens een andere weg zou
kunnen inslaan.
DEN HAAG De minister voor
ontwikkelingssamenwerking drs.
Pronk heeft aan de stichting Terre
des Hommes twee miljoen gulden
geschonken voor de uitvoering van
een wegenbouwproject in Ethiopië.
De aanleg van de ongeveer 240 ki
lometer verharde weg die met name
het massadistrict in de provincie
Wollo ontsluit vindt plaats onder
leiding van twee Nederlandse we-
genbouwdeskundigen, die door de
stichting Nederlandse vrijwilligers
aan Terre des Hommes zijn uitge
leend.
dere strategische uitgangspunten
hebben dan de Europese NAVO-
bondgenoten.
Premier Tlndemans was maandag
en gisteren in ons land om de
mogelijkheden voor de totstandko
ming van een politieke unie in
West-Europa te onderzoeken. Hij
bezoekt daartoe alle lidstaten van
de Europese Gemeenschap. Hij wil
de niet zeggen in hoeverre de voor
hem teleurstellende ervaringen
rond de vervanging van de Star
fighter leidde tot pessimisme over
de mogelijkheden van een politieke
unie.
Denemarken
De Deense premier Jörgensen heeft
gisteren verklaard dat een laatste,
met een kwart van de oorspronke
lijke vraagprijs verminderd, aanbod
voor de Vlggen jager geen verande
ring brengt in de keuze die dat
land al voor de F 16 gedaan heeft.
Het aanbod werd maandag uitslui
tend aan Denemarken gedaan.
ADVERTENTIE
Minister P. van den Boeynants
gebruiken als stimulans voor geza
menlijke West-Europese vliegtuig
industrie. De Fransen waren bereid
op dit punt politieke stappen te
ondernemen. Frankrijk stelde zelfs
voor dat de landen van de Europese
Gemeenschap een Europese raad
voor de veiligheid zouden vormen,
die met name op gezamenlijke wa-
penproduktie gericht zou zijn. Door
de zeer gereserveerde reacties van
Nederland en Denemarken ging dit
plan niet door.
Volgens de Nederlandse opvattin
gen zou zo'n West-Europese raad
voor de veiligheid tot een confron
tatie met de Verenigde Staten kun
nen leiden waardoor de Atlantische
verbondenheid gevaar zou lopen.
De vorming van zo'n Europese raad
is deze ook openlijk door de Franse
staatssecretaris voor buitenlandse
zaken Destremeau bepleit omdat de
Verenigde Staten nu eenmaal an-
kuipje 250 gram
T'l r-fÊJK^tóee1
Kerk
Kloos (VARA) schrijft
nieuw NCRV-lid 2 BraZlllÖ Wil
Lubbers'beieid tegen weg- eeil atOOmbOITl
werpindustrie 3 BRASILIA pp,, Brazilië streeft
Alle boekjes van Dick Bruna inderdaad naar het gebruik van
op tentoonstelling 5 kernexplosies voor vreedzame doel
einden. Met deze mededeling heeft
Buitenland een regeringswoordvoerder bezorgde
berichten uit de Verenigde Staten
New York in ban van tv- bevestigd, dat Brazilië door een op
7 handen zijnde overeenkomst met
veiling West-Dultsland de beschikking zou
Israel verwacht Kissinger krijgen over alle Industriële installa-
terug 7 ties die een land nodig heeft om
atoombommen te maken. Het be-
KlinSt langrijkste verschil tussen zo'n bom
en een 'lading voor vreedzame ex-
Ballade van grote en kleine P'°sles' ln de bedoelln-
b q gen van de bezitter.
poppen Maar volgens de woordvoerder zou
c de overeenkomst, die deze maand
bport nog in West-Duitsland wordt on-
dertekend, waarborgen tegen mili-
Eindhoven bedreigd met fail- tair gebruik inhouden. Die waar-
lissement 11 borgen zouden 'aan de standaarden
van het Internationale atoombu-
Brlevcn van lezers 2 reau IAEA voldoen'. Het IAEA is
5 ben* met de controle oP het ver-
Radio en t.v4 drag tegen verspreiding van 1 ern-
commentaar 5 wapens, waartoe Brazilië nooit heeft
ModenSChaP eD techn,ek g willen toetreden. West-Duitsland is
Beurs 13 wel aangesloten.
l
Staken in Nederland. Dat zou de titel van een aardig
maar ongeschreven boekje kunnen zijn. Maar
Arie Groenevelt gaf er een adembenemende samenvat
ting van. (Hoe de Grote Nivelleringsstaking langs een
Achterdeur beëindigd werd.) Onze man was erbij.
Nieuwe abonnee:.
Straat:
Plaats
_Giro:
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam
Adres:.
Plaats:.
Tk ontvang graag:
Flinke flesopener. (Handig! Komt altijd van pas).
Luxe telefoonklapper, ook bruikbaar als adressenlijst
De nieuwe abonnee krijgt een welkomst-voordeel. Hij betaalt
(na twee weken gratis ter kennismaking de krant te hebben
ontvangen) zes gulden minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de envelop: De Christelijke Pers, antwoordnummer
2792, Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
vp,h
bi
Tm..
