Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | 31 mei 1975 | pagina 33

jecn toevluchtsoord industrie

Ï- eidenaren hebben
einig vertrouwen
h gemeentebestuur

iBisihs&il

Problemen rond betalen
van waterrekeningen

I

iviesraad voor
eidse binnenstad
agen bouwplan

Nieuwe Chr. mavo
in Leiderdorp

Vijftig jaar
AVO gevierd

Gemeente stelt onderzoek in

aagse binnenstad
el tegen plannen
Iraatvernieuwing

I
I
1
I
I
I

ibi

Dode en zwaar
gewonde bij
verkeersongeval

Eis anderhalf jaar
na poging doodslag

Nieuwe boeken

i. en W. in pre-aclvies over kunstmatig eiland:

)UW/KWARTET ZATERDAG 31 MEI 1975

\4-

BINNENLAND

H33

ÉDEN De bevolking van Leiden is ontevreden over het ge-
5 |k aan inspraakmogelijkheden. Ook vindt de Leidse burgerij dat
[vaak in een te laat stadium geïnformeerd wordt over allerlei
Ken. Opmerkelijk weinig Leidenaars zijn tevreden met de manier,
Erop hun gemeente bestuurd wordt.

zijn enkele conclusies, die de
ep Operationalisering On-
Veldkamp (Veldkamp is
l bureau voor sociaal-weten-
fcppelijk marktonderzoek) trekt
een onderzoek naar de verhou-
|g tussen burgerij en stadsbe-
Ruim vijftig procent van de

ten gaan praten met wijkorganisa-
ties over wensen en verlangens, die
in het binnenkort te verschijnen
'groene' rapport van het Overleg
Wijkorganen worden opgesomd.

ijftig procent van de j j

agde Leidenaars had veel. AVOndOIUierWllS

onifrcHnc trartrnn.

slijk veel of enigszins vertrou-
in de gemeentelijke overheid, nnlr in W pctmriQ

ITls een opvallend laag percenta- 111

in een aantal andere gemeen-
ligt het tussen 61 en 79 pro-
lt Ruim veertig procent heeft

tig of helemaal geen vertrou -
in het Leidse stadsbestuur. 'In
Ben wordt de grootste machte-
fcheid in Noord gemeten', aldus de
■urgroep.

te groep doet een groot aantal
fcbevelingen om burgerij en over-
Id dichter bij elkaar te brengen.

Tmoeten burgemeester en wet-
■nders een werkgroep 'inspraak'

|het leven roepen die zal nagaan
(welke manier de bevolking het
kan 'inspreken' Ook vindt de
ep dat de raadsleden moe-

IpEN Een te bouwen flat
B>r de Stichting Huisvesting Wer-
lade Jongeren aan de Rijnsbur-
Ifcingel in Leiden zal in het ge-
-tl niet aansluiten bij de bebou-
lag van de naaste omgeving.
schrijft de Adviesraad voor de
■inenstad in een advies aan het
■lege van B. en W. dat daarom
d gevraagd. Het nieuw te bouwen
■lekt zou 17.80 meter hoog wor-
la, terwijl de belendende percelen
"ar 4-8 meter hoog zijn. De ad-
iraad vindt dat vanuit het bin-
istadsgebied met als centrum
len de Valk, de Molenwerf en de
de Rijnsburgersingel met zijn
hangende wilgen het bouwsel
de Stichting als een storing in

Ilgevelwand zal overkomen,
jrtom, aldus de adviesraad, een
ai stukje Ledden wordt met ern-
Ige aantasting bedreigd. Daarom
|hg men erop aan bij het college
t spoed een nieuw bestemmings-

Iln voor die gebied vast te stel-
temeer daar dit gedeelte van

II singel zeker in aanmerking
mt om te zijner tijd tot be-
iermd stadsgezicht te worden

IKlaard.

t geplande woongebouw zou uit
I appartementen bestaan met op

II begane grond een show-
tai/kantoor. Bij het realiseren
a het gelaakte bouwplan zouden
bewoners aan het Paviljoenhof

Iistig gedupeerd worden. Zoals
lend heeft de Leidse gemeente
ld deze week een matie van het
R-raadsLid Beijen aangenomen
|it de strekking dat B. en W.

I Hieuw contact met de Stichting
hemen om over een andere
liwplaats te spreken

NAALDWIJK De

Stichting Scholengemeenschap
voor Avondonderwijs zal met in
gang van het schooljaar 1975-
1976 een dependance van haar
avond-havo en avond-mavo ves
tigen in Naaldwijk.

De Haagse scholengemeenschap is
de grootste door het rijk gesubsi-
deerde avondschool in Nederland.
Het leerlingenaantal is de afgelo
pen jaren sterk gestegen. Momen
teel telt de Scholengemeenschap
ruim 1800 leerlingen. Het Westland
is tot op heden verstoken gebleven
van avondonderwijs. In overleg met
het ministerie van onderwijs is nu
besloten in Naaldwijk avondonder
wijs te verzorgen. Het is de bedoe
ling, dat de dependance van de
Haagse scholengemeenschap onder
gebracht wordt in het tijdelijke ge
bouw van het Westlandcollege, aan
de Dijkweg 2. Zodra dit college het
nieuw te bouwen complex betrekt
zal ook de Avondschool daar
een onderkomen vinden.
In september van dit jaar wordt
gestart met de 1ste klassen mavo
en havo. De inschrijving voor het
nieuwe schooljaar zal gebeuren in
de School voor Chr. mavo aan de
Chrysantenstraat 9 te Naaldwijk en
wel op de maandagen 9, 16 en 23
juni, de dinsdag 10 en 17 juni en
de donderdagen 12, 19 en 26 juni.
Op alle genoemde dagen is in
schrijving van 19.00 tot 20.00 uur
mogelijk.

LEIDERDORP De Vereniging
voor Christelijk Voorgezet Onder
wijs te Leiderdorp heeft van het
ministerie van onderwijs toestem
ming gekregen om een nieuwe
school voor mavo te bouwen. De
nieuwe school is steeds meer urgent
geworden door de enorme geluids
hinder die het toenemende verkeer
op de rijksweg veroorzaakt, waar
door het geven van onderwijs op de
bestaande school aan de Van Geer
straat zeer wordt bemoeilijkt. Het
nieuwe complex wordt gerealiseerd
aan het eind van de Vossluslaan,
hoek Grotiuslaan. Op 17 Juni hoopt
men de eerste paal te kunnen
slaan. De gehele bouwtijd zal circa
130 werkbare dagen in beslag ne
men. De school wordt gebouwd
door de Fa. Pellikaan b.v. uit Til
burg en biedt plaats aan 315 leer
lingen. De nieuwbouw die door be
stuur en bouwer is ontwikkeld zal
13 lokalen en een gymnastiekzaal
bevatten.

DEN HAAG 'Vijftig jaar A. V. O.
bestaan betekent vijftig jaar A. V.
O. werk', aldus de heer A. G. Mater,
voorzitter van het hoofdbestuur uit
Amsterdam, die zijn gelukwensen
aanbood aan de Haagse afdeling
die haar gouden jubileum vierde,
terwijl de A. V. O. werkplaatsen
vijfentwintig jaar bestaan.

De heer Schuitemaker van het Mi
nisterie van Sociale Zaken, spre
kend van bondgenoot tot bondge
noot. waar het de arbeidsvoorzie
ning betreft, zei dat het A. V. O.
het vertrouwen nimmer had be
schaamd. Er zijn in de werkplaat
sen in de Zusterstraat ongeveer 185
mensen tewerkgesteld, dit moeten
er via subsidies 200 worden. Oor
spronkelijk alleen bedoeld voor li
chamelijk gehandicapten, is het
complex uitgegroeid tot een bedrijf
voor alle categorieën gehandicap
ten.

De prachtige versieringen in de
kantine alsmede de visvijver waren
gedaan door medewerkers van de
O. L. O. (Openlucht Objecten) van
de gemeentelijke dienst arbeids
voorziening. Bij de vele bloemstuk
ken was er ook een van het
gemeentebestuur.

DEN HAAG Het gemeentebestuur zal onderzoeken in hoeverre
via een gerechtelijke procedure kan worden opgetreden tegen huis
eigenaren die de waterrekening van hun huizen niet betalen.

IN HAAG Het Buurtoverleg 't
de Centrum en de Werkgroep
keer van het Wijkberaad West-
de-Kortenbos zijn het volstrekt
eens met de voorgenomen her-
•filering van de Veerkade en de
Juwersgraeht. Deze wegen zouden
in een volwaardig onderdeel zijn
n het ringwegenstelsel, een stel-
1 van wegen, dat volgens beide
iperingen maar beter niet aan-
!gd kan worden. 'Het autover-
*r kan dan onbelemmerd van het
ie deel van de stad naar het

Ildere rijden, waardoor de wijken
e rond de stadskern liggen een
lorme verkeersstroom te verwer-
krijgen', aldus het Buurtoverleg
I i de Werkgroep.

Mde groepen menen verder dat de
voor het maximaal toelaat-
ir aantal lang-parkeerders in de
lenstad sterk moet worden ver-
:d. Over de problemen van het
'keren en de verwachte verkeers-
wen willen de bewonersgroepen
lig spreken met leden van de
eenteraadscommissie voor

mbare werken, verkeer en ver-
'T. Het Buurtoverleg en de Werk-
*P hebben de raadscommissie
frtoe al uitgenodigd.

Dat zei wethouder Van der Weide
vrijdag in de Commissie voor de
Productiebedrijven. Deze zaak
kwam naar voren naar aanleiding
van problemen die bewoners van
een aantal panden In de Van Osta-
destraat met hun huiseigenaren
(het gaat om twee makelaars) heb
ben. In elk pand bevindt zich één
watermeter voor drie woningen. De
huiseigenaren behoren de waterre
kening te betalen, de waterkosten
van de huurder zijn in de huur
begrepen. De betrokken huiseigena
ren willen nu van deze plicht af.
Zij willen de huurders een nieuw
contract aanbieden volgens welk de
huurders zelf hun waterrekening
moeten betalen. Omdat het water
verbruik via één meter wordt gere
gistreerd, komen de huurders in
nood.

Zij kunnen natuurlijk niet contro
leren wat hun verbruik is. Volgens
de Duinwaterleiding kost het de
gemeente bij deze woningen 200
gulden per woning om in élke wo
ning een meter aan te brengen. De
huurders vinden dat de huiseige
naar dat moet betalen. Doordat de
ze huiseigenaren echter in tal van
gevallen de waterrekening niet
hebben betaald, dreigen de huur
ders van hun water te worden af
gesloten.

Zij gaan nü een kort geding aan
spannen tegen de huiseigenaren.
De huurders vragen van de ge
meente om een uitspraak in deze.
Maar de waterleidingverordeningen
bieden de gemeente geen mogelijk
heid om in te grijpen. Zou de
gemeente aanbieden om de kosten
van de installatie van de meters te
betalen, dan zou men voor grote
problemen komen te staan. Den
Haag telt 40.000 woningen die van
één gecombineerde meter gebruik
maken. In veel gevallen kost zo'n
installatie meer dan 200 gulden. De
gemeente zou dus voor een miljoe-
nenlast kunnen komen te staan.
Het probleem zou uit de wereld zijn
als de huiseigenaren normaal de
rekening betalen. Bedoeling van
een eventuele gerechtelijke stap
van de gemeente zou zijn om de
verhuurders te dwingen hun reke

ningen te betalen of anders te zor
gen voor splitsing van de meterin
stallatie, op hun kosten. Het onder
zoek van de gemeentelijke juristen
zal nu moeten uitwijzen in hoever
re de gemeente de huiseigenaren
kan verplichten.

RIJSWIJK De 48-jarige me
vrouw E. C. M. de Koning-van der
Helm van de Kortlandseweg uit
Nootdorp is donderdag tegen het
middaguur om het leven gekomen
bij een verkeersongeval op de
Delftweg ter hoogte van de hout
zaagmolen. De vrouw zat naast
haar 20-jarige zoon A. M. M. de K.
in een personenauto. Doordat deze
laatste afgeleid werd verloor hij de
macht over het stuur en botste
frontaal tegen een boom. Zijn moe
der overleed ter plaatse aan haar
verwondingen. Het zusje van de K.
(16 jaar) die achterin zat liep een
schedelbasisfractuur op en moest in
de Ursualkliniek worden opgeno
men. Het stoffelijk overschot van
mevrouw de K. is naar het Diaco-
nessenhuis in Voorburg gebracht.
De bestuurder zelf moest in hetzelf
de ziekenhuis voor onderzoek wor
den opgenomen.

DEN HAAG De officier van jus
titie bij de Haagse rechtbank heeft
tegen een 28-jarige Turk anderhalf
jaar gevangenisstraf geëist wegens
poging tot doodslag op een 38-
jarige vrouw uit Delft. Verdachte
kon zich van het gebeuren niets
meer herinneren, zo bleek ter te
rechtzitting. De vrouw had lange
tijd een relatie onderhouden met
verdachte.

Uitspraak op 12 juni.

'Abortus provocatus' door dr. A. A.
Terruwe. Uitg. De Tijdstroom te
Lochem. 64 blz. Prijs 7,.

De bekende Nijmeegse psychiater
toont zich in dilt boekje een fel
tegenstander van de abortus provo
catus. Oorlog en geweldpleging on
derschelden zich volgens haar in
wezen niet van de abortus.

Michael Jacot De laatste vlinder
in Theresienstadt. Uitgave: A. J. G.
Strengholt Bussum. Prijs: 17,90.
'De laatste vlinder', gebaseerd op
een ware geschiedenis, is het hart
verscheurende relaas van Antonini
Karas, een clown, die gedwongen
werd kinderen te amuseren in het
destijds beruchte concentratiekamp
Theresiienstadt, in het door de na
zi's bezete Tsjechoslowaklje. Het is
tevens gewijd aan een deel van de
vijftienduizend kinderen, die er
verbleven op doortocht naar Ausch
witz. Wat volwassenen kinderen
aandeden benauwt en verbijstert
nog meer dan de onvoorstelbare
ontluistering van het leven, die
volwassenen ondergingen. Het ge
dicht 'De Vlinder' in deze roman
werd geschreven door Pavel Fried-
mann, die onderging in de gaskamer
van Auschwitz. Het gedicht is ont
leend aan 'I never saw another
buttefly. De auteur van het thans
uit het Engels vertaalde boek heeft
mede gegevens geput uit documen
ten, aanwezig in het Joods Museum
te Praag.

Men leest met dichtgeknepen
keel over de kinderen van The
resienstadt, over de clown Antoni
ni, dlle zich na een aanvankelijk fel
verzet vereenzelvigt met de kinde
ren en hun lijden, die ze moet
laten lachen en zingen als het In
ternationale Rode Kruis op bezoek
komt, als het propagandafilm team
van de nazi's er komt opereren. Het
is mede een epos van troost en
hulp van een geknechte artiest en
van het meisje Vera, dat moedert
in de barak. Samen zijn ze centrale
en bewonderenswaardige figuren in
het grensgebied van de dood. Het
zoveelste boek over een concentra
tiekamp, maar een van een monu
mentale allure.

Rfs

Hans Frey: Het Aquarium van A
tot Z. Tweede druk. Uitg. W. J.
Thieme, Zutphen. 632 blz., 49,50.

Deze tweede druk van een zeer
bekend vademecum voor de aquari
umliefhebber die boven het dilet-
tantenstadium is uitgegroeid, heeft
grondige wijzigingen ondergaan ten
opzichte van de eerste, die in 1957
verscheen. In de afgelopen twintig
jaar is er enorm veel veranderd in
de aquaristiek: niet alleen zijn er
veel meer soorten als aquariumvis
bekend geworden en is de techniek
sterk verbeterd, de in die tijd opge
dane ervaring maakt het mogelijk
tal van vissen die toen als moeilijk
te houden of niet te kweken golden
precies datgene te geven wat ze
nodig hebben. De Inbreng van de
bewerkers, dr. J. D. van Ramshorst
en B. M. van Ramshorst-Hinlopen,
bij insiders welbekend, heeft zich
niet beperkt tot de vertaling van
het oorspronkelijk Duitse werk. In
nauwe samenwerking met Frey
hebben zij de gehele inhoud afge
stemd op de omstandigheden die in
ons land gelden.

Het is nauwelijks meer mogelijk
het gehele gebied van de aquaris
tiek te overzien en de samenhang
van de vele biologische processen
die zich evengoed in het aquarium
afspelen als in het vrije water ge
heel te begrijpen. In dit handboek
is geprobeerd enigszins volledig en
overzichtelijk de vragen te beant
woorden, waarmee elke aquarium-
bezitter te maken kan krijgen. Voor
de toegankelijkheid is de alfabeti
sche encyclopedievorm gekozen.
Uitgaande van een aantal hoofd
trefwoorden en verder met verwij
zingen kan men alles te weten
komen niet alleen over vissoorten,
waterplanten, water, ziekten, tech
niek of aquariumtermen, maar ook
over algemeen biologische begrip
pen. die direct van belang zijn voor
de aquariumhouder.

Meer dan driehonderd vissoorten
zijn op kleurenplaten afgebeeld om
het identificeren van onbekende
vissen te vergemakkelijken. De be
schrijvingen van het veel grotere
aantal soorten is te beknopt om
een sluitende determinatie te doen,
wat ook niet in de bedoeling van
de schrijver lag. zoals hij zelf ver
meldt. Wel geeft Frey daarin veel
nuttige aanwijzingen voor de hou
der en gegevens over het gedrag,
voor zover dat betekenis heeft voor
de verzorging en de huisvesting.
De liefhebber van het zeeaquarium
zal niets aan dit boek hebben, want
het behandelt uitsluitend het zoete
water. Wel komt de aquariaan aan
zijn trekken die zich met een koud-
waterbak bezighoudt, wat zeker niet
eenvoudiger is dan een tropisch
aquarium. Maar wie alleen maar
belang stelt In waterinsekten en
andere lagere inheemse dieren kan
ook In goedkopere uitgaven vinden
wat hij zoekt.

H.v.H.

'Gras onder mijn voeten' door Bru
no Paul de Roeck. Uitg. De Toorts
te Haarlem. 83 blz. Prijs 17.50.
In dit boek doet Bruno Paul de

in een onzer verslaggevers
DTTERDAM Burgemeester
wethouders van Rotterdam
n bang dat een kunstmatig
flustrie-eiland voor de kust
n toevluchtsoord zal worden
or hetzij bedrijven die om de
n of andere reden niet in het
jnmondgebied worden toege
ven hetzij voor ondernemingen
e door de strenger wordende
oorschriften op het vaste land
in toevlucht tot zo'n eiland
illen

en w. zeggen dit in een pre-
vies omtrent de vraag of en zo ja
welke wijze een dergelijk eiland,

waarop ook een kernenergiecentra
le gevestigd zou kunnen worden,
moet worden aangelegd. Zoals be
kend werden de plannen voor een
industrie-eiland gelanceerd door
een groot baggerbedrijf, een van de
deelnemers binnen de Noordzee Ei
land Groep. Deze uit zevenentwin
tig bedrijven samengestelde groep
bestudeert eveneens de mogelijkhe
den voor de aanleg van een eiland
voor de kust.

Hoewel het Rotterdamse gemeente
bestuur in principe niet afwijzend
staat tegenover de komst van een
industrie-eiland worden in het pre
advies vele vraagtekens geplaatst
die in de komende maanden van
een passend antwoord voorzien
moeten worden.

Zo vraagt het college zich af welke

mate van vervuiling van de Noord
zee teweeg gebracht zal worden
maar ook welke andere gevaren
aan een concentratie van indus
trieën kleven. Voorts moet er ant
woord komen op de vraag hoeveel
gevaar het personeel geschat
wordt dat op een eiland ln vol
bedrijf 10.000 arbeidsplaatsen zullen
zijn loopt.

Het Rotterdamse college zou ten
slotte liever zien dat er meerdere
kleinere eilanden "ebouwd zouden
worden in plaats van een groot
eiland.

De Noordzee Eiland Groep kwam
eerder tot de conclusie dat het
stichten van een kunstmatig eiland
technisch mogelijk is en juridisch
geen grote problemen zou opleve
ren. De kosten zijn al evenmin

onoverkomelijk al houdt de groep
er rekening mee dat de prijs voor
een eiland hoger is dan van een
terrein op de Maasvlakte. De be
perkte ruimte aldaar en de steeds
hogere eisen aan veiligheid en mi
lieu maken een eiland zelfs aan
trekkelijker, zo constateert de
groep.

Juridisch gezien stelt het Rotter
damse gemeentebestuur zich op het
standpunt dat alleen Indien de
overheid een zeer sterke greep zal
hebben op het gebeuren de gesig
naleerde bezwaren voorkomen zou
den kunnen worden. In dit verband
zou het aanbeveling verdienen om
kunstmatige eilanden onder de
werking van de Wet Selectieve in
vesteringsregeling te brengen, aldus
het pre-advies.

Roeck een poging om op een een
voudige, l*«dere manier duidelijk te
maken wal Gestaltt-herapie inhoudt
en wat dqce therapie in een men
senleven kan betekenen.

'Gestaltbenadering/Gestalt in aktie',
door Fritz Perls Uitg. De Toorts te
Haarlem. 207 blz. Prijs 27.

Dit boek bevat de laatst geformu
leerde theorieën van de grondsla
gen van de Gestalttherapie, plus de
teksten van acht films die van
sessies met Frits Perls niet lang
voor zijn dood zijn gemaakt. Het
zijn in feite twee afzonderlijke boe
ken die los van elkaar kunnen wor
den gelezen. Met name Gestaltbe-
nadering is van belang. Perls heeft
het geschreven omdat hij niet lan
ger tevreden was met zijn twee
vorige theoretische werken.

14-18 De Eerste Wereldoorlog. Geïl
lustreerde verzamelwerk in tachtig
afleveringen. Uitgave Amsterdam
Boek. Prijs (bij intekening) 256.
Omvang 2000 blz.

Amsterdam Boek heeft veel succes
met enkele standaardwerken over
de contemporaine geschiedenis in
de vorm van weekafleverlngen:
Bericht van de tweede wereldoorlog
en Onze Jaren 45-70. Nieuw ls een
verzamelwerk onder de titel: 14-18.
De Eerste Wereldoorlog. Tachtig
weekafleverlngen zullen samen in
vijf banden de voorgeschiedenis, de
geschiedenis en de gevolgen van
deze bloedigste aller oorlogen be
handelen.

Wie het proefnummer doorbladert,
wordt getroffen door de overzichte
lijke samenstelling en de voortref
felijke illustratie, een uitvoerige
chronologie en literatuuropgave. De
wetenschappelijke redactie bestaat
ut historici van naam: prof. dr.
Z. R. Dittrich, prof. dr. P .W. Klein,
prof. dr. A. F. Manning, drs. A. H.
Paape, en prof dr. M. de Vroede
onder voorzitterschap van drs R L.
Schuursma, adjunct-directeur van
de stichting Film en Wetenschap.
Experts uit vele landen hebben bij
dragen geleverd.

Behalve beschrijvende en analyse
rende artikelen zal dit standaar
dwerk zo'n 2500 foto.'s affiches,
kaarten, grafieken, dagorders, brie
ven, enz. bevatten. En er komt een
speciaal registernummer. Dit wordt
het eerste omvangrijke Nederlands
talige werk dat de jaren '14-'18 tot
onderwerp heeft. En daarmee blijkt
de uitgever een fijne neus te heb
ben voor de groeiende belangstel
ling, die er bij het publiek naar het
eerste kwart van de 20ste eeuw
bestaat.

I 1 1 W.F.S.

Kees Simhoffer. Vermomd als
treurwilg. Verhalen. Manteau, Brus
sel Den Haag, 1975. 152 blz.
(Grote Marnixpocket 98) 15,90.

Deze nieuwe verhalenbundel van
Simhoffer - die in 1973 voor zijn
roman 'Een geile gifkikker' de Vij
verbergprijs ontving - bevat een
zevental nogal ongelijksoortige ver
halen. Naast stilistische verschillen,
vallen inhoudelijke op. Zo handelt
het eerste (titel)-verhaal over het
probleem van de dood, geconcreti
seerd in de overdenkingen van een
man, in zijn omgeving die een zelf
moord meemaakt. In de tekst wordt
een redelijke afwisseling betracht
tussen reflectie en gebeurtenis, al
lijkt het me dat Simhoffer op moet
passen voor al te clichématige be
handeling van het thema. Hij heeft
sterk de neiging 'werkelijkheid' en
'gegevens van alledag' in zijn ver
tellingen te stoppen, waardoor ze
aan spanning verliezen. Zo komt
me het verhaal over een vrouw,
wier man in een coma ligt - al
maanden - en die nu toch zijn
verjaardag viert met de kinderen,
een beetje voordehandliggend voor.
Sentimenten, dik aangezet door de
keus van situatie en moment, lig
gen voor het opscheppen. Een ge
heel ander soort vertegenwoordigt
'De komst van de kille kreeften',
een absurd, science fiction-achtig
verhaal uit de school van Hugo
Raes. Enorme stalen kreeften, ont
staan uit een dumpplaats voor au
towrakken bij Zandvoort in zee,
maaien het strand schoon en bre
ken de boulevard af, nee, overwel
digen zelfs de wereld. Dat is maat
schappijkritiek met een surreëel
sausje. Het lot van de wereld gaat
Simhoffers figuren trouwens immer
erg ter harte, al zijn veel overwe
gingen dikwijls meer goed bedoeld
dan treffend. De gehanteerde stijl
doet daar soms nog een schepje
bovenop. Simhoffer houdt van drif
tig schrijven, combinerend, asso
ciërend (aldus een weergave ver
strekkend van wat in het hoofd
van zijn personage omgaat). Maar
hij kiest daar geregeld héél korte
zinnetjes voor, wat buitengewoon
vermoeiend leest, irritant zelfs. Een
mooi verhaal - tenslotte is nog
'Tomaten halen', een ingrijpende
oorlogsherinnering. Met alle kritiek
vind ik 'Vermomd als een treurwilg'
overigens een heel redelijke verha
lenbundel.

T. v. D.

Alexander Witeschnib: Muziebbre-
vier. Oorspr. titel Musica da Porti
on vom Himmel. Vert. B. C. J.
Oeleff-Poulus. Ad. Öonber NV.,
Rotterdam. 325 blz. 23,50.
De Oostenrijker Witeschnik. een
man met veel journalistieke erva
ring in muzikale zaken, heeft een
alleraardigst 'brevier' samengesteld.
Voor het grootste deel is het gevuld
door een muziekalfabet waarin de
schrijver zijn en andermans visie
op uiteenlopende zaken als atonali
teit. neuzelen, pianovirtuozen en
windmachines ten beste geeft. Alle
maal in een vlotte en voor iedereen
bevattelijke stijl: wie moeilijkheden
met bepaalde termen heeft vindt
achterin nog een woordenlijst. Het
alfabet gaat maar tot x. Vermoede
lijk omdat ljscobel en zingende
zaag in het Duits onbekend zijn.
Dan is er nog een hoofdstuk over
het hooggeëerde publiek, met veel
citaten, en zienswijzen van kunste
naars daarop, en een aantal uit
spraken van bekende grootheden
over muziek. De aantrekkelijkheid
van dit boek schuilt nipt in de
laatste plaats ln het handzame
smalle formaat en de overvloedige,
goed gevonden 312 illustraties.

R.N.D.

J. Felix en D. Cern&: Tropische
rogelatlas. Uitg. La Rivière Voor
hoeve, Zwolle. 244 blz., 15,90.

'Alles over kamer- en volière vogels'
is de wel wat pretentieuze onderti
tel van een overigens aardig boek,
dat door ornitholoog dr Thijs
Vriends uit het Tsjechisch is ver

taald en ingrijpend bewerkt. Aardig
vooral ook omdat het begint met
begrip te vragen voor de bescher
ming van in het wild levende vo
gels en de aanbeveling alleen die
soorten te houden die zich In ge
vangenschap laten voortkweken.
Pretentieus omdat met de zevenen
tachtig koolvogels, die erin zijn af
gebeeld en waarvan de verzorging
is beschreven, lang niet alle in de
handel zijnde soorten in dit boek
zijn 'gevangen'. De kleurenaquarel-
len zijn mooi van kleur en howel
de vogels tamelijk gestileerd zijn
weergegeven, is de voor iedere
soort kenmerkende houding goed
getroffen. Soms stoort het effect
van de gewassen waterwerf door
onnatuurlijke weergave van het
verenkleed, maar aan duidelijkheid
laten de tekeningen niets te wen
sen over.

Vóór de soortsgewijze beschrijving
wordt eerst precies uit de doeken
gedaan hoe men vogels moet han
teren letterlijk, want er zijn
venijnige bijters bij! welke
hu is vesting en welk voer ze moeten
hebben, hoe men ziekten kan her
kennen en moet bestrijden en hoe
mei. het broedseizoen moet voorbe
reiden. Als handleiding is het voor
al geschikt voor aspirant vogellief
hebbers, die eruit hun keus kunnen
maken en te weten kunnen komen
wat er allemaal bij het houden van
kooivogels te pas komt.

H.V.H.

Alexander Witeschnik: Mnziekbre-
vier. Oorspr. titel Musica du Porti
on vom Himmel. Vert. B. C. J.
Oeleff-Poulus Ad. Donker NV. Rot
terdam. 325 blz. 23.50.
De Oostenrijker Witeschnik. een
man met veel journalistieke erva
ring in muzikale zaken, heeft een
alleraardigst 'brevier' samengesteld.
Voor het grootste deel ls het gevuld
door een muziekalfabet waarin de
schrijver zijn en andermans visie
op uiteenlopende zaken als atonali
teit. enuzelen, pianovirtuozen en
windmachines ten beste geeft. Alle
maal ln een vlotte en voor iedereen
bevattelijke stijl: wie moeilijkheden
met bepaalde termen heeft vindt
achterin nog een woordenlijst. Het
alfabet gaat maar tot x. Vermoede
lijk omdat ljscobel en zingende
zaag in het Duits onbekend zijn.
Dan is er nog een hoofdstuk over
het hooggeëerde publiek, met veel
citaten, en zienswijzen van kunste
naars daarop, en een aantal uit
spraken van bekende grootheden
over muziek. De aantrekkelijkheid
van dit boek schuilt niet in dei
laatste plaats in het handzame
smalle formaat en de overvloedige,
goed gevonden 312 Illustraties.

R.N.D.

SPEKTATOR. Tijdschrift voor
Neerlandistiek. Red. G. E. Booy, G.
J. van Bork, C. S. Hamans e.a.
Uitgave: Tjeenk Willink B,V., Gro
ningen. Abonnementsprijs per jrg.
(van 1 sept. - 1 sept., 9 afl. plm.
480 ps.).

Het zevende nummer van de vierde
jaargang van dit levendige neer
landici-tijdschrift (waarvan om en
om een letterkunde en een taal-
kunde/taalbeheersing-nummer ver
schijnen) bevat een intrigerend
verslag van een bibliotheekbezoek.
Herman Pleij en Rob Resoort, bei
den mediaevisten, zijn naar de be
roemde bibliotheek van Wolfenbtlt-
tel getogen. Hoffmann von Fallers-
leben vond daar in de vorige eeuw
het enige exemplaar van het be
faamde 'Antwerps Liedboek' en
sindsdien is de bibliotheek wel ge
regeld aangeprezen, maar zelden
bezocht. Pleij en Resoort stelden
vast dat er nog vondsten bij de
vleet te doen zijn (zij zochten zelf
vnl. naar volks- en triviaal-lltera-
tuur uit de periode 1450-1650). In
het grotendeels onbeschreven bibli
otheekbezit troffen zij in anderhal
ve dag al zoveel nieuws aan, dat
hun verwachtingen voor een verder
onderzoek van de inventaris hoog
gespannen zijn. Enkele voorbeelden
van vondsten geven zij.

L. Peeters vervolgt zijn nadere
analyse van Reijnaert-passages. die
om verklaring vragen (vss. 1882 -
2031).

In zijn bespreking van de Neder
landse vertaling van Wellek
Warren 'Theorie van de literatuur',
laat C. J. van Rees kritische gelui
den horen. Hij is weinig content
met de wijze van vertalen en met
de vertaling überhaupt: 'De door
Wellek Warren gehanteerde me
thodologische beginselen vormen
een slechte richtlijn voor moderne
wetenschapsbeoefening'. Boekbe
sprekingen, kort. sluiten dit num
mer af.

'Spektator' is een belangrijk tijd
schrift voor iedereen die wat met
neerlandistiek te maken heeft, of
voor ernstig geïnteresseerden.

T.V.D.

Tewfik Al-Hakim Uit het dag
boek van een officier van justitie.
Uitgave: Meulenhoff Amsterdam.
Prijs: 18.50.

De nu 77-jarige Egyptische Jurist
en auteur Tewfik Al-Hakim werd
na het beëindigen van zijn rech
tenstudie in 1928 officier van justi
tie in verschülende plaatsen ln de
Nijldelta. De grote en vooral kleine
misdrijven op het platteland, met
het beeld van de corrupte ambtelij
ke hiërarchie en de 'fellahs', de
onontwikkelde, argwanende en niet
zelden bloemrijk sprekende bevol
king boden de schrijver, die er zes
Jaar heeft gewerkt, stof te over
voor een realistische bijdrage aan
de moderne Arabische Literatuur.
Zijn herinneringen, die inmiddels
reeds ln zes talen zijn verschenen,
vormen het derde deel van een
autobiografische romancyclus. Dit
dagboek is ln menig opzicht een
verrukkelijk boek. waarin de offi
cier van justitie hoog en laag gena
deloos tekent en daarbij zichzelf
niet spaart.

Rfs

aantal boeken erover zou een aar
dige boekenplank te vullen zijn.
Onlangs bespraken we 'Bedreigde
dieren' van uitgeverij Het Spec
trum. Hetzelfde op een andere ma
nier vertelt 'Hoeveel zijn er nog
over?', uitgegeven door Elsevier.
Ook dit boek beschrijft niet alle
met uitsterven bedreigde soorten.
Het zou dan vele malen dikker
moeten zijn en de meeste dieren en
planten zouden de belangstelling
van het publiek niet aanspreken.
Alleen een aantal spectaculaire 'ge
vallen' hebben een plaats in dit
vooral ook als kijkboek bedoelde
werk gevonden. Het lijstje van zes
tien meest bedreigde dieren achter
ln het boek betreft hoofdzakelijk
zeer bekende en tot de verbeelding
sprekende soorten: tijger. Jacht
luipaard. Ijsbeer, Javaanse neus
hoorn, wisent. barasingha-hert,
leeuwaapje, gewone vinvis, witte
kraanvogel, hawaiigans, Japanse
kulfibis. Spaanse keizerarend. Gala
pagos-aalscholver. tro m petterz waan
soepschildpad en van de vissen al-
leeen het tandkarpertje van Devil's
Hole. Zonder enige moeite zijn er
wel zestien andere even bedreigde
soorten te noemen.

Een aantal internationale organisa
ties, waarvan de belangrijkste het
Wereldnatuurfonds (WNF) en de
Internationale Unie voor Natuurbe
scherming (IUCN) zijn, ls al Jaren
bezig te redden wat er te redden
valt. Ze beijveren zich vooral het
stichten van natuurreservaten te
bevorderen en het gebruiken van
de natuur door de mens door een
betere wetgeving te regelen. In ze
ven hoofdstukken wordt een over
zicht gegeven van wat er van al die
inspanningen terecht is gekomen.
Die hoofdstukken gaan over de gro
te zoogdieren, de kleine zoogdieren
(enigszins merkwaardig ls dat
daaronder het baweanhert en de
vicogne gerekend worden), de vo
gels. bedreigde zeedieren, reptielen
en amfibieën, Insekten samen met
planten, en het redden van bioto
pen. Er ls onevenredig veel aan
dacht besteed aan de gewervelde
dieren, hoewel er zeker nog veel
meer Insekten en planten met uit
sterven worden bedreigd. Uit de
tekst blijkt echter overduidelijk hoe
hachelijk de positie ls geworden
van tal van dieren en planten. In
de meeste gevallen ls er gelukkig
nog hoop. als er maar op tijd reser
vaten voor in het leven worden
geroepen. Het zijn alleen de opval
lende soorten die door directe ver
volging van de mens met uitroeiing
worden bedreigd, maar van veel
groter betekenis ls de vernietiging
van het leefmilieu, en als daar geen
paal en perk aan wordt gesteld,
zullen zelfs de beste beschermende
wetten voor bepaalde soorten een
wassen neus blijken.

H.vJL

Nigel Sitwell e.a.: Hoeveel zijn er
nog over? Uitg. Elsevier, Amster
dam-Brussel. 144 blz., 22,50.
De algemene ongerustheid over de
voortschrijdende aantasting van
het milieu overal op aarde uit zich
de laatste jaren steeds sterker. Het
rapport van Rome, de milieuconfe
rentie van de Verenigde Naties in
Stockholm, het door de regering
onder de loep nemen van de han
del ln bedreigde diersoorten, de
langzamerhand niet meer te tellen
artikelen ln de kranten zijn er
allemaal exponenten van. Met het

Filips II, heerser van een wereld
rijk, door V. V&zquez de Prada.
Uitgave Fibula-van Dishoeck. 170
blz., ƒ36.50.

Een royaal geïllustreerd boek van
een Spanjaard over Flilps II, en
dus ook over de vrijheidsstrijd der
lage landen, die sinds de lagere
school ln onze herinnering gegrift
staat als strijd tegen 'de tiran'. En
terecht, want als zodanig Is Filips
door de staten afgezworen. Met een
bewonderenswaardige objectiviteit
beschrijft prof. V&zquez de Prada in
dit aantrekkelijke boek karakter en
beweegredenen van de omstreden
vorst, die inderdaad een gigantisch
rijk bestuurde, en dat ook nog al
léén probeerde te doen. Ook zijn
verhouding tot geloof en kerk ko
men uit de verf, want vóór alles
voelde Filips zich beschermer van
de christenheid, en zonder begrip
voor het samenvallen van gods
dienst en politiek in deze fase van
de geschiedenis kan men Filips niet
begrijpen.

De schrijver zet uiteen hoe de
'zwarte legende' over Filips vooral
werd beïnvloed door de Apologie
van Willem van Oranje, de Berich
ten van de Spaanse verrader Pérez
en de liberale geschiedschrijving
van de vorige eeuw. In de 20ste
eeuw ls sprake van eerherstel, dank
zij systematische geschiedvorsing
o.a. van de Belg Gachard. Een
droefgeestig. Jichtig, eenzaam, wan
trouwend. plichtsgetrouw, gevoelig,
sober en vroom mens in het mid
delpunt van een imperium, dat oor
logen moest voeren op vele fronten
zo tekent V&zquez de Prada hem.
Weer een voortreffelijk boek ln de
Grote Fibula-serie.

W.F.S.

Geschiedenis van Gelderland II

(1492-1795) door P. J. Meij e.v.a.
564 blz. Uitgave De Walburg Pers.

Dit is het lijvige vervolg op Jappe
Alberts' beschrijving van Gelder
lands historie van de vroegste tijd
tot het einde van de middeleeuwen
(in 1966 verschenen). Ook dit deel
wordt uitgegeven onder de hoede
van de stichting De Gelderse Bloem
met financiële steun van d e pro
vincie. De meeste deskundigen zijn
als medewerker aangezocht: de
rijksarchivaris P. J. Meij, de emeri
tus-hoogleraar W. Jappe Alberts de
Nijmeegse historici P. A. M. Geurts.
A. E. M. Jansen, prof. J. J. Poelhek-
ke, A. H. Wertheim-Gljse Weenlnk
(die op haar hoofdstuk in dit boek
promoveerde), de Utrechtse kerk
historicus prof. O. J. de Jong, Hans
Bots. Jacques Tersteeg en Aleid W.
van de Bunt.

Na vijf hoofdstukken waarin de ge
schiedenis vanaf hertog Karei van
Gelre chronologisch behandeld
wordt, beschrijft De Jong de Gel
derse kerkgeschiedenis en komen er
drie verhandelingen over de cul
tuur. Een leemte wordt toegegeven:
de sociaal-economische geschiede
nis van Gelderland ln de besproken
eeuwen ls nog te weinig bestudeerd
om nu al op verantwoorde wijze in
dit boek een plaats te krijgen, en
ook de kunstgeschiedenis kon nog
niet worden geschreven. Wat 'over
blijft' is nog overvloedig. Trouwens,
de geschiedenis van Gelderland is
veelzijdig en rijker dan zelfs dit
standaarwerk bevatten kan. De stijl
is uiteraard wisselend: ik doe wel
niemand tekort als ik als leek
het prachtige hoofdstuk van Poel-
hekke in het bijzonder noem. Maar
de nlet-vakman vindt ook in de
andere bijdragen veel belangwek
kends. zoals mevrouw Werthelms
verhandeling over de Plooierijen,
de burgerlijke opstandige bewegin
gen na de dood van stadhouder
Willem III.