Holland Festival:
voor liefhebbers
Toneel en dans aantrekkelijkste
onderdelen van het programma
Veel oosterse elementen
in dans en ballet
Voor de thuisblijvers
{lolkindfesfivalTS
Orpheus in de onderwereld
polktndfesiivar75
Werktheater in
eigen tent
Beeldenroute Museumplein
Gids met foto's
Nog niet
de helft
rW/KWARTET ZATERDAG 31 MEI 1975
BINNENLAND
17
'We proberen echt niet drie
weken een publiek te trekken
dat op andere tijden ook niet
naar dergelijke kunstmanifes
taties gaat. Met andere woor
den, we proberen niet een
'niet-publiek' te bereiken. In
feite is het Holland Festival
voor een in levende kunst ge-
interesseerd publiek, en dat is
zo van vijf tot tien procent van
de bevolking*. Dat is de nogal
realistische zienswijze van ad
junct-directeur Hans de Witte
die per 1 september het direc
teurschap overneemt van mr.
J. den Daas, die dan 70 wordt
van onze kunstredactie
en die zelf meent dat het dan val meeloopt, heeft voor vol-
welletjes is. De Witte die ook gend jaar een wat meer ge-
oog met de kunst van Verenig
de Staten al thema. Met Jo
al bijna tien jaar in het festi- richte programmering op het Elsendoorn als programmalei
der voor de muziek, is de sa
menstelling van het festival,
dat morgen begint, voor een
groot deel al zijn werk. Hij is
vooral blij met de bijzondere
bijdragen op het gebied van
toneel en dans daarin. En niet
te vergeten het eerste optre
den in Nederland van The Phi
lip Glass Ensemble met een
hier nog weinig bekende vorm
van meditatieve muziek. Wat,
zo geeft hij toe, allemaal nogal
moeilijke zaken zijn, waarvoor
hij hoopt op de belangstelling
van een zeer geïnteresseerd pu
bliek.
loewel het Holland Festival naar het aantal evenementen gerekend nog
iteeds een muziek-festival is, liggen de belangrijke of tenminste interes-
lante gebeurtenissen dit jaar bepaald niet in hoofdzaak op het muzikale
flak.
Sr is een duidelijk overwicht aan
jijzondere dingen bij de program-
jia's van toneel en dans. Althans
ip papier. Of bijvoorbeeld het
jrootse spektakel uit Krakau No-
tembernacht van Stanlslaw
wyspianski nu zo goed bij het
ffederlandse publiek zal aanslaan,
-
Filmweek dit jaar
'Canada vandaag'
Zeven Canadese films zullen
tijdens de traditionele film-
week in het Holland Festi
val worden gepresenteerd.
Het zijn alle films die nog
niet in on s land werden
vertoond. Zeven bioscopen
doen aan deze filmweek
mee, in die zin dat het hele
assortiment films per dag in
die theaters rouleert volgens
een nog nader bekend te
maken programma. De films
zijn: La vraie nature de
Bernadette van Gilles Carle,
Montreal Main van Frank
Vitale, Cry of the wild van
Bill Mason, Les dernières fi-
anpailles van Jean-Pierre
Lefebvre, Why rock the boat
van John Howe en Dream-
lans van Donal Brittain.
Voorts wordt er een twintig
tal animatie-films van de
laatste vier jaar vertoond.
De theaters die aan dit pro
gramma deelnemen zijn
Kriterion Amsterdam, Uit
kijk Den Haag, 't Venster
Rotterdam, P.O.C. Eindho
ven, Selekt Utrecht, Studio
Nijmegen en Studio Gronin
gen. De filmweek wordt ge
houden van 5 tot 12 juni
met een openingsvoorstel
ling op 4 juni.
staat nog te bezien. Dit werk van
de Poolse dichter heeft een stuk
Poolse historie tot onderwerp dat
bij ons geen nationale snaren zal
doen trillen, maar dat wel kan
imponeren door de grootse mon
tage en de kolossale technische
beheersing waarmee regisseur An-
drezej Wadja en de ongeveer
tachtig meespelenden het presen
teren. De krachttoer bij de voor
stellingen in ons land (11, 12 en
13 juni, achtereenvolgens in Am
sterdam, Scheveningen en Rotter
dam) is de razendsnelle montage
en demontag-ï van de decors. Men
moet dat in zes k zeven uur
klaarspelen. Het kan wel een in
teressante kennismaking worden.
Dat geldt ook voor de voorstellin
gen van het Hessische Staatsthea
ter dat Ein Bericht für einde Aka-
demie van Kafka komt spelen. En
ook voor het nieuwe repertoire
van The Manhattan Project uit
New York dat met vier stukken in
totaal vijftien voorstellingen
geeft.
Wat de Royal Shakespeare Com
pany uit Stratford on Avon, on
danks de financiële moeilijkheden
waarmee het gezelschap te kam
pen heeft, van Pleasure and Re
pentance maakt, lijkt een luchtige
fantasie op de liefde te worden.
Met teksten die zowel van Sha
kespeare als van de Rolling Sto
nes afkomstig zijn. En de grote
indruk die De Nieuwe Scene uit
Antwerpen twee jaar geleden met
Mistero Buffo maakte, doet veel
verwachten van De ballade voor
grote en kleine poppen dat even
eens op teksten van Dario Fo en
in de regie van Arturo Corso een
bijzondere vorm van geëngageerd
toneel is.
Vijf concerten
Er komen drie muziekdramatische
producties in het festival waarvan
twee geïnspireerd zijn op het
klassieke Orpheus-verhaal. Glucks
'Orfeo ed Euridice' gaat onder lei-
D^ding van Hans Vonk met het Re-
asidentie Orkest en het Nederlands
Kamerkoor (in de regie van Rho-
da Levine) zesmaal: Schevenin
gen 2 juni. Rotterdam 4 juni,
Amsterdam 6, 8 en 10 juni, Eind-
jk^hoven 12 juni, Offenbachs operet
te Orpheus in de onderwereld
^jwordt in een viertalige versie on-
fc'der leiding van Franz Allers (re
gie Götz Friedrich) met het Am
sterdams Pbilharmonisch Orkest,
het Nederlands Operakoor en het
Nationale Ballet acht maal in
Amsterdams Carré (13, 14, 15, 16,
17, 19, 22, 23 juni) gespeeld. Beide
producties zijn van de Nederland
se Operastichting. Voor musicolo
gen (en hopelijk niet alleen voor
hen) interessant is de opvoering
van 'Seelewig' van Sigmund Gott
lieb Staden (1607-1655) een zang
spel dat beschouwd kan worden
als de directe voorloper van de
Duitse opera. Het wordt door het
Produktieleam Utrecht zes maal
gespeeld in de Utrechtse Schouw
burg (13. 16, 17. 18. 19. 20 juni).
orkest met drie verschillende
programma's van klassieke en ro
mantische muziek een beetje aan
'stoppers' denken. Kwalitatief is
het natuurlijk wel in orde: de
vaste gastdirigent Kyrill Kondras-
jin die ze aLle vijf leidt, kent zijn
Tsjaikofski wel. Aantrekkelijk
voor het publiek is dat de toe
gangsprijzen aanzienlijk lager zijn
dan in het normale seizoen. De
aloude spreidingsgedachte van
een voorbij cultuurbeleid zit nog
achter de uitstapjes die diverse
koren en orkesten maken naar
plaatsen als Eindhoven, Helmond,
Den Bosch, Tilburg. Het Neder
lands Kamerorkest gaat met Mo
zart en Bach het 'ontwikkelings
gebied' in met concerten in Broek
in Waterland, Monnickendam en
De Rijp. Maar overigens concen
treert het drie weken durende fes
tival zich tot op de randstad Hol-
Vergeleken daarbij doen de vijf
concerten van het Concertgebouw-
land, met Amsterdam. Den Haag
en Rotterdam als brandpunten.
En daarvan dan Amsterdam als
voornaamste met bijna de helft
van het totaal aantal (ong. 175)
voorstellingen.
Hoofdzaak
Daar speelt zich ook in hoofdzaak
af wat aan eigentijdse muziek
wordt geboden: een hele avond
muziek van de mathematicus Ian
nis Xenakis door het Radio Fil
harmonisch Orkest (13 juni) een
concert met werken van Hans
Zender. Klaus Huber en de Euro
pese première van Ligeti's San
Francisco Polyphony (Radio Fil
harmonisch onder Zender) en het
gezelschap 'Amsterdam Slnfoniet-
ta' dat onder Willem Frederik
Bon drie nieuwe Nederlandse wer
ken Introduceert (16 juni). Niet
uitsluitend in Amsterdam (maar
ook in Rotterdam, Eindhoven en
Scheveningen) komt het ensem
ble van de Amerikaan Philip
Glass met zijn op herhalingspa
tronen gebouwde composities. Een
hele waag, gezien de flop die het
optreden van Steve Reich met
een dergelijke vorm van 'mini
mal-music' in 1972 in Eindhoven
werd. In Amsterdam is voor zoiets
ook buiten het Holland Festival
wel belangstelling: waarmee
dan ook terecht in de program
mering rekening is gehouden.
Wie zich niet wil vermoeien met
het gaan bijwonen van levende
uitvoeringen, en wie dus dat spe
ciale sfeertje daarvan ook niet zo
belangrijk vindt, kan aardig wat
van het feest meemaken door
naar radio of TV te luisteren en
te kijken.
De NOS die zelf met veel ensem
bles bij het Holland Festival be
trokken is, wijdt in totaal meer
dan 40 radio-uren aan een aantal
evenementen. Er komen 16 uit
zendingen via Hilversum II. In de
pauzes van uit te zenden concer
ten komen er interviews met ar
tiesten die er bij betrokken zijn.
Rechtstreeks worden uitgezonden:
1 juni, Openingsmanifestatie Pro-
menos. Concertgebouw, Amster
dam (20.00 uur).
3 juni, liederen recital Teresa Ber-
ganza. Circustheater Schevenin
gen (20.05 uur).
5 juni, Radio Filharmonisch Or
kest o.l.v .Jean Fournet, Concert
gebouw Amsterdam (20.10 uur).
8 juni, liederenrecital Galina
Visjnefskaja, Circustheater Sche
veningen (20.00 uur).
9 juni, Bachs Hohe Messe. Kurzaal
Scheveningen (20.05 uur)
10 juni. Opera Orfeo ed Euridice,
Gluck, Stadsschouwburg Amster
dam (20.05 uur).
13 juni. Barokmuziek, Doopsgezin
de Kerk Amsterdam (20.05 uur)
18 juni, St. John's College Choir,
Kurzaal, Scheveningen (20.05 uur)
19 juni, Recital Elly Ameling. Cir
custheater Scheveningen (20.10
uur)
20 juni. Radio Filharmonisch Or
kest o.l.v. Hans Zender, Concert
gebouw Amsterdam (20.05 uur)
22 juni, Nederlands Blazersensem
ble. Concertgebouw Amsterdam,
(20.00 uur)
23 juni, Slotconcert met Mahlers
Negende Symfonie, Congresge
bouw Scheveningen (20.05 uur).
Opnamen van eerdere concerten
van het Residentie Orkest (4 juni
20.05 uur), Lledjesfeest met het
Promenadeorkest (7 juni 16.00
uur), Jephta van Handel (11 juni
22.05 uur), Residentie Orkest (15
juni 20.00 uur).
Via de NOS televisie kan men de
muzikale vlootrevue in de Amster
damse grachten op zondag 1 juni
meemaken (van 16.00 tot 17 uur).
Op 1 juni wordt ook de voorstel-
Heit Werktheater geeft in het Hol
land Festival voorstellingen van
'Het feest voor Nico'. Dat gebeurt
in de eigen tent die staat opge
steld op het Museumplein in Am
sterdam; elke avond van zondag 1
tot en met zaterdag 14 juni. om
half negen. Kindervoorstellingen
van 'Brillen en Beugels' worden er
op de woensdag- en zaterdagmid
dagen 4, 7, 11 en 14 juni om 14.30
uur gegeven. Het mooie is, dat
mede vanwege de feestelijkheden
'700 jaar Amsterdam' de voorstel
lingen gratis aan het publiek wor
den aangeboden.
ling van Alice in Wonderland
door het Manhattan Project uit
gezonden (22.15 uur Ned. I) Het
toneelspel 'Pas de deux' van Hugo
Claus komt zondag 8 juni op het
scherm (22.00 uur. Ned. I)
Het concert in de Portugese Is
raëlische Synagoge te Amsterdam
wordt op zondag 15 juni uitgezon
den (22.20 uur, Ned. I). Het con
cert door het Rotterdamse Phil-
harmonisch Orkest op 20 in de
Rotterdamse Doelen wordt gedeel
telijk (voor de pauze) op zondag
22 juni uitgezonden (22.10 uur).
AMSTERDAM Bij de opening van het Holland Festival
morgen gaat er op het Museumplein een bijzonder aan
trekkelijk project van start: de SBK-beeldenroute, die door
de Stichting Beeldende Kunst is georganiseerd in het kader
van de viering 'Amsterdam 700'.
De bedoeling van deze beel
denroute is het tot stand bren
gen van een openluchtexpositie
te vergelijken met Middel-
heim bij Antwerpen) die het
hele jaar door te bezchtigen zal
zijn en ook steeds zal worden
uitgebreid.
Er zal een logische wandelroute
ontstaan tussen de musea, het
Concertgebouw en de Stads
schouwburg.
Een stad met beeldhouwwerken
verfraaien is een zeer kostbare
gelegenheid: de prijzen bij
voorbeeld ran de nu geëxpo
seerde beelden liggen tussen de
10.000 en ƒ100.000. De SBK
beschouwt dit project als een
unieke schaalvergroting van het
huidige kunstuitleensysteem.
Zij wist bedrijven en particu
lieren warm te maken bepaalde
beelden te adopteren, zodat de
Stichting de plastieken voor
kortere of langere tijd van de
kunstenaars kon huren.
De beelden kunnen dan in het
vijfde jaar tegen een restwaar
de van tien procent in eigen
dom worden verworven. Het
lag in de bedoeling dat de eer
ste fase, die zondag door bur
gemeester Samkalden geopend
wordt, zo'n zestigtal beelden
zou omvatten, maar door aller
lei interne en technische moei
lijkheden was dat nog niet di
rect te verwezenlijken.
Wat de verdere 'groei' van de
route betreft: via een expositie
van kleinplastieken in het Van
Goghmuseum, de eerste weken
van juni. kunnen eventuele
liefhebbers zich beraden over
adoptie van kleinere werken of
werken, die in de toekomst ge
realiseerd kunnen worden in
grotere vorm ter plaatsing in
de route. Uiteraard hopen de
organisatoren dat de beelden
route zich op deze manier
steeds verder in de binnenstad
zal kunnen uitbreiden.
Aan dit project wordt meege
werkt door het Stedelijk Mu
seum, het Van Goghmuseum,
het Bureau Amsterdam 700, het
Holland Festival, gemeentelijke
diensten en in Amsterdam ge
vestigde bedrijven.
Voor wat betreft dans en ballet
heeft het Holland Festival
reeds jaren gehinkt op 'half
heden'.
Je kan van zo'n festival op twee
manieren een feest maken. De
eerste is het allerbeste uit de ge
hele wereld bijeen brengen. Maar
dat kost kapitalen en diie zijn er
niet voor beschikbaar. De tweede
manier is te komen met produc
ten van eigen bodem en daaruit
het beste te presenteren aan de
van buiten ons land komende va-
cantiegangers. Een soort visite
kaartje dus.
Zoals bekend is daar in het verle
den weinig van terecht gekomen.
In het algemeen vonden we in
het Holland Festival gezelschap
pen die toevallig op een bepaalde
tijd beschikbaar waren.
Dit jaar zit er meer lijn in. Er ligt
een sterk accent op de oriëntaalse
kunstuitingen. Karna Dev komt
met zijn groep tempel- en mas
kerdansers uit India: er komt een
Tibetaans volkstheater Lhamo, en
Indonesië zal vertegenwoordigd
zijn met een klassieke wajang-
wong, een gedanst mime-drama,
uit Bali.
Daarbij zuilen we het nationale
ballet van Mexico (Ballet Indepe-
diente de Mexico) zien en de Lar
Lubovitch Dance Companiy uit
New York. Het Nederlands Dans
theater komt met een nieuw
aavondvullend werk Strangers,
en tenslotte zijn er het Nationale
Ballet, en Scaplno.
Het Kama Dev Ensemble uit India komt met tempel- en mas-
kerdansen.
Een programma-opbouw met veel
oosterse elementen, eigentijdse
dans voor wat betreft de Mexi
canen 'versierd' met Latijns-Ame
rikaanse en Indiaanse motleven
en bij het Nationale Ballet een
vleugje klassiek-academisch bal
let.
In totaal zijn er 35 voorstellingen.
Het kan allemaal interessant wor
den. Of het in zijn totaliteit ver
uitsteekt boven wat op de festival
van vorige Jaren geboden werd
moet uiteraard worden afgewacht.
Scène uit Novembernacht van
Wispiansky.
Het Holland Festival is een para
dox. Het wil een Instrument zijn
van een culturele visie, maar kan
in drie weken tijd het bestaande
niet veranderen. Het wil een feest
zijn, maar ook aandacht vragen
voor de problemen die allen dage
lijks bezighouden, de werken in
het kunstbeleid en in de schep
pende en uitvoerende kunst.
Dat zegt Hans de Witte o.a. In de
inleiding van de Holland-Festival
gids, die naast de gratis verkrijg
bare kleine gids, te koop is voor
vier gulden, in de meeste boek
handels en aan de kassa's van
theaters, schouwburgen en con
certzalen. Afgezien van de nogal
zware inleiding, is het een fraai
verlucht, en goed verteerbaar boek
werkje van ongeveer 120 pagi
na's. Er staat nog eens uitgebreid,
met veel details en fraaie foto's,
in wat er allemaal te zien en te
horen valt. Bijzonder praktisch is
het uitvouwbare programma-sche
ma waarop het hele festival chro
nologisch in kaart is gebracht.
Dat er ook dit jaar weer van een
behoorlijk gevuld programma ge
sproken kan worden, moge blijken
uit het feit dat met de op deze
pagina naar voren gehaalde eve
nementen V de helft nog niet is
aangezegd.
De vaste programmanummers als
het Internationaal Beiaardcon
cours (Tiel), het feest der dich
ters Poetry International (Rotter
dam) èn het traditionele concert
van de Nederlandse Bachvereni-
ging (Gouda) ontbreken ook nu
niet.
Daarnaast zijn er zangrecitals
door Elly Ameling, Teresa Ber-
ganza en Galina Visjnefskaja,
klavecimbelrecitals door Gustav
Leonhardt en Alan Curtis.
Aan de diverse koorconcerten
werken, behalve genoemde Bach-
vereniging mee: het Nederlands
Kamerkoor, Nederlands Vocaal
Ensemble, St. John's College
Choir, het Zweeds Radio Kamer
koor en de Groningse Bachvereni-
ging. Het gezelschap Musica da
Camera geeft concerten met Ba
rokmuziek, het gitaarkwartet Tar-
ragó uit Barcelona voert oor
spronkelijke, voor vier gitaren ge
componeerde muziek uit, het
Danzi (blaas-) Kwintet geeft twee
concerten met oude en nieuwe
muziek, en er zij nog vier concer
ten met pop- en lichte muziek. En
dan hadden we het nog niet over
de befaamde eenmansshow van
Bernard H aller uit Parijs die
moeilijk in een bepaalde categorie
is onder te brengen, en over het
optreden van de Werkgroep Poë
zie Hardop die drie programma's
van gezegde, gezongen en gespeel
de proza en poëzie brengt
Het is wèl nodig het 24 pagina's
tellende programmaboekje (gratis
bij muziekhandels en zo verkrijg
baar) te raadplegen als u ergens
heen wilt. Zonder dat bent u ner
gens.
