"S houden in uropa troepen sterkte Portugees leger pakt honderden maoisten op ebat spitst ich toe )p werk en grijzen Laos krijgt toch rechtse ministers liro niet >pvol over |tmoeting idat-Ford jfd herhaalt beloften Chili weigert vrijgeleide aan 12 vluchtelingen Syrië meldt 81 executies in Irak 'Communisten nog niet de baas' Griekse kolonels voor tweede maal aangeklaagd Al 800 priesters en boeren opgepakt in Paraguay Pasjeswet in Namibië ingetrokken :itse minister Benn frusteert collega's EUROPA JA OF NEE? f/KWARTET VRIJDAG 30 MEI 1975 BUITENLAND öEL (UPI, Reuter) President Gerald Ford heeft zijn Euro- nipndgenoten verzekerd dat de Verenigde Staten niet eenzijdig roepenmacht in West-Europa zullen inkrimpen. De Ameri- op^ zullen alleen troepen terugtrekken als de Sowjet-Unie en londgenoten ook tot inkrimping van hun strijdmacht over- ;e president zei dit in voor de topconferen- de NAVO, het westerse mi- idgenootschap, in Brussel, [•haalde in zijn rede dat de i verplichtingen tegenover de onverminderd zullen nako- ndanks de Amerikaanse af- i Indo-Chdna. Sinds het ein de oorlogen in Vietnam en ija heeft hij dit standpunt van gelegenheden ultgedra- Brussel zei hij over dit 'Deze verplichtingen idiisch bindend voor de VS. strategisch gezond en mo- rechtvaardagen en krijgen brede steun in de VS', kracht van de Amerikaanse ïhten pochte Ford: 'Wij inf ES. JERUZALEM (UPI. Reuter, iee- De Egyptenaren hebben »1 te hoge verwachtingen van mftmoeting tussen president t frn president Sadat in Wenen, lande zondag. Sadat is inmld- sa Joegoslavië aangekomen op tefc naar Oostenrijk. jtische minister van buiten zaken, Fahmi zei, dat er hijdelijk een nieuwe explosie irnen indien men.zou trach- S huidige situatie in het Mid- "bsten te bevriezen. Sadat zelf een interview met de Los is Times, enige dagen gele- lat de regering van Ford 'ver- 5s door het Congres'. Hij doel- armee op de grote steun die geniet onder senatoren en Meden. In Sadat ontmoet pe vertegenwoordiger van alle grijke Arabische landen, want jhebben hem op een recente §is blanco mandaat voor het Ik met Ford gegeven. 5 premier Rabin heeft in een Jtot scholieren in Safad, in |-Israël, gezegd dat Israël bij prekingen over het Midden een standpunt zal moeten in, dat zijn bondgenoten niet zal bevallen. Maar het feit I senatoren in de VS in een lan Ford hun steun aan Is- liebben betuigd zal geenszins pen dat Israël niets zal toe- aldus Rabin. Israël is bereid Hipassingen op Golan, prijsge- jan het grootste deel van de maar niet Sjarm el Sjeikh e zuidelijke punt ervan en het Jordaan als veiligheidsgrens i. iet herneemt het normale I zijn rechten nu de nieuwe ter Rasjid Karami alle politie- pcties van het verdeelde land pt op mogelijke kandidaten i werkbare coalitie. geloven dat onze kracht voor zich zelf spreekt. Onze militaire macht is en blijft het grootst'. De Ameri kaanse economie noemde hij 'fun damenteel sterk en produktief. Ford doelde kennelijk op het Wa tergate-schandaal toen hij zei, dat 'ons politieke systeem sterker te voorschijn is gekomen uit de schokken van vorig jaar door de manier waarop het de ernstige in terne crisis heeft doorstaan'. Cyprus Ford deed een krachtig beroep op de bondgenoten de kracht van de militaire organisatie op peil te hou den en niet te verzwakken door 'speciale regelingen'. Zijn minister van buitenlandse zaken, Henry Kis singer legde later desgevraagd uit dat hij daarmee had gedoeld op Griekenland en Turkije, de twee NAVO-leden die met elkaar ruzieën over het eiland Cyprus. Grieken land heeft zijn strijdkrachten al uit het' militaire apparaat van de NA VO teruggetrokken en Turkije dreigt met soortgelijke stappen als de Verenigde Staten blijven weige ren wapens te leveren. President Ford heeft gisteren tamelijk lange gesprekken gehad met zowel de Griekse premier Karamanlis als diens Turkse collega Demlrel. De president heeft beide regeringslei ders geen concrete voorstellen ge daan, zo vertelde een woordvoerder van de Amerikaanse regering. Deze zei tevens dat 'deze gesprekken geen duidelijke vooruitgang hebben gebracht'. Ford had Karamanlis en Demirel op het hart gebonden geen geweld te gebruiken om de kwestie- Cyprus tot een oplossing te bren gen. De beide premiers zullen za terdag in Brussel samen over de kwestie-Cyprus praten. De Griekse delegatie in Brussel maakte gisteren duidelijk dat zij nog niet met de NAVO wil onder handelen over een regeling voor de terugtrekking van de Griekse troe pen uit de NAVO. Eerst wil Grie kenland het probleem over de Amerikaanse bases in dit land re gelen. Als daarover een bevredigen de oplossing is gevonden met de VS kan er zinvol worden gepraat over de verhouding van de Griekse troe pen tot de NAVO-troepen. Spanje Volgens de Nederlandse premier Joop den Uyl wil de Amerikaanse regering dat haar Europese bondge noten gaan studeren op de betrek kingen van de NAVO met Spanje. Den Uyl voegde daaraan toe dat Nederland tegen een nauwe band lussen de NAVO en het huidige Spanje is. Vorige week kreeg de Nederlandse minister van defensie Henk Vredeling het daarover ook al aan de stok met zijn Amerikaanse collega James Schlesinger tijdens de NAVO-ministersconferentie. Het Nederlandse standpunt ten aanzien van Spanje wordt gedeeld door Noorwegen en Denemarken en in iets mindere mate Engeland. De Amerikaanse president gaat morgen naar Spanje. Hij zal daar met de Spaanse regering praten over de rol van Spanje bij de westerse defensie en de overeenkomst voor Ameri kaanse bases in Spanje. President Ford in Brussel oog in oog met Portugals radicaal-linkse premier Vasco de Goncalves. Nauwelijks een week geleden had Ford met een duidelijke verwijzing naar Portugal gezegd, dat een communistisch land in de NAVO een vreemde eend in de bijt zou zijn een uitspraak die later door Kissinger weer werd verzacht. LISSABON (Reuter, UPI, AP) Terwijl premier Goncalves gisteren in Brussel president Ford en andere regeringsleiders in de NAVO verzekerde, dat Portugal lid wenst te blijven van de verdrags organisatie en niet als Trojaans paard zal dienen, sloeg in Portugal zelf het leger toe tegen de mao isten. Deze destijds van de verkiezingen uitgesloten luidruchtige partij, die grote aanhang in de studentenwe reld geniet maar zeer gehaat is bij de communisten, onderging een grondige razzia waarbij volgens of ficiële cijfers tweehonderd maar volgens haarzelf vijfhonderd van haar leden zijn opgepakt. Zes van de kantoren van de partij, de MRPP, werden overvallen en toen aanwezigen verzet boden werden er schoten in de lucht gelost en traangasgranaten gegooid. De gevangenen zijn overgebracht naar de Caxiasgevamgenis waar ook de meeste leden van de vroegere PIDE (geheime politie) opgesloten zitten en zouden in grote getale in hongerstaking zijn gegaan. Volgens woordvoerders van de MRPP zullen zij voor een 'heropvoeding' worden overgebracht naar de Berlengas-ei- landen, ongeveer 15 km. uit de kust. Uit de kantoren van de MRPP, van Coïmbra in het noorden tot Setubal in het zuiden, werden vrachtautola dingen met pamfletten en ander materiaal weggehaald. Reacties van het regiment lichte artillerie, dat bij de luchthaven van Lissabon zijn kazerne heeft en waar de maoisten altijd grote invloed hadden, zijn nog niet bekend. De operatie stond onder leiding van kolonel Jaime Neves, die pas nog door de maois ten werd beschuldigd van deelne ming aan de Spinola-coup van 11 maart jongstleden. Marteling Eerder had de Beweging van de Strijdkrachten de MRPP beschul digd van marteling van twee mili tairen die zij. samen met enkele burgers, in een eigenmachtig optre den tegen een zogenaamde door hen ontdekte coup. hadden opge pakt en in bewaring hadden gege ven aan het genoemde artilleriere- SANTIAGO (Reuter) De Chi leense regering wil geen vrijgeleide geven aan twaalf personen die dinsdagavond een toevlucht heben gezocht op de voormalige Hongaar se ambassade in Santiago. De am bassadeur van Oostenrijk in Chili die de zaken van Hongarije behar tigt sinds de val van president Sal vador Allende, is van het besluit op de hoogte gesteld. De twaalf vluch telingen zouden leden van verbo den politieke partijen zijn. Zij va riëren in leeftijd van 30 tot 35 jaar. DAMASCUS (UPI) De autoritei ten in Bagdad hebben de laatste dagen 81 burgers terechtgesteld we gens hun verzet tegen de grens- overeenkomst die onlangs tussen Irak en Perzlë is gesloten, zo heeft het Syrische persbureau Arab News (SANA) donderdag bekendgemaakt. Het bericht spreekt van een 'bloe dige massamoord' die zich In de noordelijke provincies van Irak, Soeleimanieh en Irbil, zou hebben afgespeeld. VIENTIANE (Reuter, AP) De lege plaatsen in de regering van Laos zullen worden ingenomen door gematigde figuren van rechts. Daarmee lijkt het moment waarop de communistische Pathet Lao de macht in Laos geheel overneemt nog even uitgesteld. giment voor Lissabon. Een van deze soldaten heeft aan de pers ver klaard dat hij was geslagen en vele uren had moeten staan op een kantoor van de MRPP in Coimbra. Hij had zelfs geprobeerd zijn polsen door te snijden om zelfmoord te plegen. In een communique heeft de MFA, de Beweging van de Strijdkrachten, medegedeeld 'niet te willen samenwerken met groe pen extremisten, die geweld en cri minele agressie plegen tegen de openbare orde'. Toen tienduizend communisten woensdagavond bij het presidentië le paleis in Lissabon kwamen om hun steun te betuigen aan de MFA zei een van de woordvoerders er van, duidelijk afstand houdend: 'De revolutionaire raad identificeert zich met geen van de politieke partijen en het revolutionaire pro ces Is geen bezit van welke partij dan ook'. Aan de betoging was niet deelgenomen door de leden van de socialistische partij en de centrum groepering PPD twee grootste stemmentrekkers bij de verkiezin- De vacatures in de Laotiaanse rege ring, waaraan ook de communisten deelnemen, dateren van begin mei toen de meest rechtse ministers zich gèdwongen voelden heen te gaan. Het vertrek van deze minis ters was één van de tekenen dat de Pathet Lao het overwicht begint te krijgen, maar een regeringswoord voerder legde gisteren uit dat het zo'n vaart niet loopt. Hij ontkende dat de communisten bezig zijn het hele land onder hun controle te brengen. Uit het feit dat de gewa pende macht van de Pathet Lao in het zuiden van het land een aantal steden heeft ingenomen mocht vol gens hem niet worden afgeleid dat zij op een machtsovername uit zijn. Volgens buitenlandse waarnemers ,zijn de communisten echter al de beslissende factor in Laos. Een woordvoerder van het ministe rie van binnenlandse zaken vertel de dat enkele duizenden in stam verband levende Laotianen naar Thailand proberen te vluchten uit vrees voor de Pathet Lao. Hij zei dat de Laotiaanse regering probeert de vluchtelingen over te halen naar hun dorpen terug te keren. Onge veer zesduizend zouden al in Thai land zijn aangekomen. Mariniers De twee Amerikaanse mariniers, idle samen met een burger dagenlAng opgesloten zaten in een door Laoti aanse studenten belegerd kantoor, gaven gisteren een persconferentie. Eén van hen, sergeant Don Wil- burn, vertelde dat hij zijn vrijlating nog wat uitgesteld had omdat hij geen bevelen aanvaardde van bur gers. Sergeant W lib urn had zich verschanst om ledereen buiten de deur te kunnen houden. Toen de Amerikaanse diplomaten na lang onderhandelen zijn vrijla ting hadden bereikt, weigerde hij ook de deur te openen. "De ambas sade vergat één ding: ik heb maar één baas,' legde hij uit. Hij deed tenslotte open op bevel van zijn directe commandant, sergeant eer ste Idas Edward Wagner. Don Wil- burn vertelde dat hij zich tijdens de belegering had gevoed met noodrantsoenen en bier. Hij had de tijd omgebracht met het lezen" in de Bijbel, terwijl hij zijn revolver binnen handbereik had. Angola Vluchtelingen Honderden mensen zijn uit de stad Caxito in het noorden van Angola gevlucht waar de bevrijdingsbewe gingen MPLA en FLNA elkaar met hun zwaarste wapens bestoken. Er zouden al minstens dertig doden zijn gevallen. Een Portugese dele gatie gaat naar Zaire om met presi dent Moboetoe besprekingen te houden teneinde de moeilijkheden tussen MPLA en FLNA op te lossen. Moboetoe steunde van het begin af de FLNA en liet de MPLA nooit in zijn land toe. In de Zuidvietnamese hoofdstad Saigon is een commissie gevormd die moet proberen naar de Verenig de Staten uitgeweken Vietnamezen ATHENE (DPA) De Griekse op perrechter Joannis Georgakopoulos, die het onderzoek leidt tegeji de leiders van de dictatuur, heeft don derdag een tweede aanklacht we gens hoogverraad ingediend tégen ex-dictator Georgios Papadopoulos en vijf van diens naaste medewer kers. De aanklacht heeft betrekking op de afschaffing van de monar chie en het uitroepen van de repu bliek op 1 Juni 1973. De eerste aanklacht wegens hoog verraad heeft betrekking op muite rij wegens deelneming aan de mili taire staatsgreep van 21 april 1967. Elf van de 24 beklaagden hebben inmiddels, zo is donderdag bekend geworden, in een verweerschrift ge steld dat zij koning Konstantijn op 21 april 1967 niet hebben gelast de wapens neer te leggen. te laten terugkeren. Dit werd be kend gemaakt door radio-Saigon. Er werd een bericht aangehaald over een gevluchte officier van de luchtmacht, die gezegd zou hebben dal veel evacué's door Amerika wa ren gedwongen te vluchten. HAMBURG (KNA) Sedert febru ari van dit jaar zijn in Paraguay meer dan 800 boeren en priesters van de 'Ligas Agrarias', de land- bouw-coöperaties. gearresteerd, al dus deelt de Westduitse afdeling van Amnesty International mede. De maatregelen van de regering Stroessner tegen de door de r.-k. kerk ondersteunde landbouwcoöpe raties zijn in februari begonnen, toen de 'anti-ondergrondse brigade' van het leger van Paraguay de landbouwcoöperatie van San Isido re de Jejui in het Noorden van het land overviel. Het dorp werd ge plunderd en in brand gestoken. Verschillende boeren verlaren bij de overval het leven. De meeste leden der coöperatie werden gevan gen genomen. Sedert de overval op San Isidore de Jejui zijn nog ande re landbouwcoöperaties door het le ger met de grond gelijk gemaakt De bisschoppen van Paraguay heb ben tegen de maatregelen van de regering Stroessner scherp gepro testeerd. Volgens Amnesty is vrees voor poli tieke bewustwording de cëden, waarom de regering Stroessner steeds harder tegen de landbouw coöperaties is gaan optreden. WINDHOEK (UPI) De Zuidafrl- kaanse regering heeft de pasjeswet een van de schrijnendste aspec ten van de apartheid in Namibië (Zuidwest-Afrika) ingetrokken. De ze wet verplichtte de Afrikanen ten allen tijde een omvangrijk per soonsbewijs bij zich te dragen. De wet blijkt vorige maand geruis loos te zijn ingetrokken. Intrekking van de pasjeswet was een van de eisen van de Organisatie van Afri kaanse eenheid en van de VN, die deze maatregel verlangden voor uitlopend op de door hen nage streefde onafhankelijkheid voor Na mibië. Diplomatieke waarnemers menen dat de intrekking van de pasjeswet de stemming voor Zuld- Afrika iets gunstiger kan maken als de Veiligheidsraad vrijdag bijeen komt voor de bespreking van de kwestie-Namibië. De VN, die de rechtmatigheid van het Zuidafri- kaanse bestuur over Namibië betwis ten, hadden 30 mei als ultimatum gesteld. 4 Intrekking van de pasjeswet bete kent meer bewegingsvrijheid voor de Afrikanen in Nambië. Bovendien komt er een eind aan de situatie dat jaarlijks vele tienduizenden Afrikanen worden aangehouden en berecht omdat ze hun pasjes niet bij zich hadden. Toch zullen er beperkende maatregelen van kracht blijven op de vestiging van Afrika nen met name in de steden. ■I* '3 I 'DEN Over geen onder- o is in de campagne rond elands EG-lidmaatschap de fylopen dagen zo hard en bit- gestreden als over het as- van de werkgelegenheid en )rijzen. Tot eind vorige week woordenstrijd over deze Ahet grote publiek sprekende in elk geval tussen leden Harold Wilsons kabinet, in algemene termen gevoerd lüeen wat mindere goden be- 1 ligden zich aan persoonlijke vallen. :aan is een einde gekomen nu Jenkins, minister van binnen- se zaken en voorman van de Marketeers openlijk heeft laard dat hij Tony Benn, zijn 'ga-minister van industrie nau- wijten aan het EG-lidmaatschap. Veel opschudding geeft ook de stel ling dat de prijzen van eerste le vensbehoeften bij een blijven in de EG de komende twee jaar met veertig procent zullen stijgen. welijks meer ernstig kan nemen als deskundig op het terrein van de economie. Jenkins heeft hiermee duidelijk gedemonstreerd hoe diep de kloof aan het worden is binnen het kablnet-Wilson. Hard en onver zoenlijk staan de partijen tegeno ver elkaar. Jenkins, Shirley Willi ams, econome en minister van prij zen en consumentenzaken, Fred Peart, de minister van Landbouw en, zij het minder opvallend, pre mier Wilson zelf aan de ene kant. Vijf van de zeven dissidenten, na melijk Tony Benn (industrie), Mi chael Foot (arbeid), Barbara Castle (sociale zaken), Peter Shore (han del) en Judith Hart (ontwikke lingssamenwerking) aan de andere. Het zijn vooral Benn en Shore die al enkele malen de woede van de tegenpartij hebben gewekt door te schermen met de negatieve han delsbalans. en hoge werkloosheids cijfers. Die zijn naar hun mening te Half miljoen De knuppel werd begin vorige week duchtig in het hoenderhok gegooid door Benn, die plotsklaps verklaar de dat ten gevolge van Engelands EG-lidmaatschap een half miljoen arbeidsplaatsen verloren waren ge gaan en dat er een massale werk loosheid het land steekt nu nog vrij gunstig af bij andere EG-part- ners verwacht moest worden. De reden is volgens de minister van industrie dat er meer goederen het land zijn binnengebracht dan uit gevoerd. Daardoor is er een aantal arbeidsplaatsen verdwenen. Benn beschikte in feite over een tabel, waaruit slechts een verlies van 137.Ö00 plaatsen kon worden gehaald. De rest. zo zei hij, kan worden afgeleid uit het algemene effect van het voorzichtiger gedrag van de investeerder. De investerin gen zijn de afgelopen tijd met on geveer tien tot vijftien procent af genomen en dat terwijl er vorig jaar bijna drie miljard gulden uit Enge land op het vasteland zijn geïnves teerd. Afgelopen zondag deed Benn er nog een schepje bovenop door de groep 'witte boorden', de mensen in vooral de administratie ve en dienstverlenende sector, te waarschuwen dat na de fabrieksar beiders, zij het volgende slachtoffer zouden worden van werkloosheid. De kritiek is daarna niet van de lucht gebleven. William Whitelaw, de plaatsvervangend oppositieleider, noemde Benn ronduit 'een leuge naar' en stelde dat een verbreking van de banden met de Europese Gemeenschap de uitvoer alleen maar zou bemoeilijken. En dit zou dan weer een groot gevaar voor de bestaande werkgelegenheid beteke nen. De reactie van partijgenoten van Benn was tot begin deze week voorzichtig afwijzend. Prentice, de door Bert van Panhuis minister van onderwijs bijvoorbeeld, sprak van bangmakerij. Exportcijfers Premier Wilson meed tijdens een toespraak voor de Confederation of British Industry, de Engelse werk geversorganisatie, zelfs de uitlatin gen van Benn en stelde alleen dat vorig jaar een derde deel van de export van Engeland naar de ande re EG-landen was gegaan. In de afgelopen drie maanden was die ex port met nog vier procent gestegen en dat terwijl de uitvoer naar Noord-Amerika en de welvarende Gemenebestlanden flink was terug gelopen. De storm in Benn's eigen kring brak eenter pas los nadat de minis ter zijn tweede waarschuwing had laten horen. Jenkins vlei naar hem uit. minister Williams had geen goed woord voor zijn optreden over en ook premier Wilson zelf opende een directe aanval. 'Het is in het geheel niet waar dat er door het EG-lidmaatschap een half mil joen werklozen bij zijn gekomen en dat dit aantal zal toenemen. Inte gendeel zelfs. Sinds vorig jaar heb ben zich meer dan honderd Euro pese bedrijven ln Engeland geves tigd, daarmee vele arbeidsplaatsen scheppend. Lid blijven van de EG zal de werkgelegenheid alleen maar doen toenemen.' Naast dit welles-nietes-spel waar de niet-ingewijde Brit onderhand niets meer van snapt, staat de studie van het Nationale Instituut voor Economisch en Sociaal onderzoek, een door heel Engelands economi sche wereld gerespecteerde instel ling. Het instituut stelt dat het zeer moeilijk is vast te stellen of twee jaar lidmaatschap van de EG in het voor- of in het nadeel van de Britse economie is uitgevallen. De cijfers die zowel minister Benn als zijn collega Shore over de handel op tafel leggen, tonen geen enkel effect aan. De kosten van het lid maatschap zijn waarschijnlijk vrij klein, aldus vermoedt het instituut, en bovendien zal uittreden uit de EG Engelands economie meer gaan kosten omdat men voor 1973 ver dragen had met bepaalde voor keursregelingen en het zeer on waarschijnlijk is dat men dergelijke gunstige regelingen weer zou kun nen krijgen. Voedselvoorraad Groot is ook het gehakketak over de prijzen en dan speciaal, die van voedsel. De tegenstanders van de EG stellen herhaaldelijk dat de prijzen de komende jaren bij een voortgezet lidmaatschap veertig pgocent zullen stijgen om ze op te trekken tot een niveau dat verge lijkbaar is met andere EG-landen. Zij bepleiten dan ook dat na ultte- den Engeland contacten zou moe ten opnemen met enerzijds de Ge menebestlanden, waarvandaan men vroeger veel voedsel betrok. Voor de rest zal gespeurd moeten worden naar goedkope voedselvoorraden over de hele wereld. Bovendien moet het mogelijk zijn een gunstig handelsverdrag af te sluiten met de Europese Gemeenschap. Tony Wedgood Benn Hun tegenstanders, waaronder vooral minister Peart en zijn colle ga Shirley Williams, verklaren tel kens weer dat stijging van voedsel prijzen in deze tijd onontkoombaar is. Uittreden is heilloos is hun me ning, want er is binnen de EG vrij gemakkelijk aan voedsel te komen, gokken op goedkope dumpvoorra- den is erg gevaarlijk, vooral omdat niemand weet hoe over enkele Ja ren de voedselsituatie in de wereld is. Bovendien vinden zij het min of meer a-sociaal om bijvoorbeeld in ontwikkelingslanden goedkoop voedsel te halen. Herstel van de contacten met dek Gemenebestlanden is, aldus deu voorstanders van het lidmaatschap, een droombeeld omdat deze landen allang nieuwe afzetmarkten hebben gevonden waar ze hun goederen kwijt kunnen tegen hogere prijzen dan die de Britten Jaren geleden betaalden. En wat het handelsver drag betreft stellen zij de vraag: ligt het voor de hand dat de EG, na Engelands uittreden, ons met open armen staat op te wachten voor een verdrag met voor ons gunstige voorwaarden? De anti's staan wat de voedselvoorziening betreft vol komen buiten de werkelijkheid, is algemeen de opvatting van de voorstanders van een blijvend Brits lidmaatschap van de EG.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7