Het hemels prentenboek
Gemeenteleden moeten
het zelf gaan doen
y
Vandaa
Gijsen heeft verschil
van mening met zijn
collega's bisschoppen
Is Michaelius een
handtekening waard?
HOUT- en BOUWBOND CN!
75 JAAR!
Luieren
mag ook
Voor dominees geen geld meer
ra
Bijzondere
huwelijksdienst
in Rheden
Hervormde
pensioenen naar
groter geheel
Venezolaanse kerk
erkent bezwaren
Conferenties* fllSlils
Nieuwe bot
Onze
adressen
Mis in tien talen
in Nicolaaskerk
Hervormd Arj
bezint zich op
gemeente-zijn
TROUW/KW AKTET DONDERDAG 15 MEI 1975
KER1
door A. J. Klei
Omdat ik opgegroeid ben in een omgeving waar zich volstrekt geen roomsen op
hielden, was mijn jehgdige kennis omtrent hen louter theoretisch. Dank zij
de catechisatie en geestdriftige herdenkingen van de kerkhervorming (kom
daar nou eens om!) wist ik dat het dwalende stakkers waren, die geen oog in
de bijbel sloegen en neerknielden voor stomme beelden. En alsof dat nog niet
erg genoeg was, sjouwden ze ook ijog ro nd met plaatjes van dubiueze heiligen
op zak. Eigenlijk moest je meelijden niet die mensen hebben, maar je diende
ook drommels goed voor hen uit te kijken, want als 't éven kon zouden ze pro
beren de macht in ons land te grijpen.
Hoewel aan deze reformatorische voorlich
ting misschien een zekere eenzijdigheid
kleefde, was ze er toch niet compleet
naast, zo stel ik met voldoening vast nu ik
een boek voor me heb met niet minder
dan driehonderd-en-zestig afbeeldingen
van 'devotie- en bidprentjes vanaf de 17e
eeuw tot het begin van de 20e eeuw'. Het
'boek heet 'Het hemels prentenboek' en de
samensteller J. A. J. M. Verspaandonk legt
in zijn uitvoerige en grondige inleiding
uit, hoe hij aan die titel komt. De vijftien-
de-eeuwse boeteprediker Bernardinus van
Siena trok zo krachtig van leer tegen speel
kaarten, die voor hem des duivels prenten
boek waren, dat hij een schilder van
speelkaarten zo ver kreeg dat deze zich
voortaan gooide op het vervaardigen van
gewijde voorstellingen. Aldus zouden de
eerste devotieprentjes des hemels pren
tenboek ter wereld zijn gekomen.
Iemand die van huis üit dit soort prentjes
alleen maar kent als afschrikwekkend
voorbeeld van paapse stoutigheid kijkt met
ogen op stelen naar wat he.t rijke roomse
leven opleverde aan met zoetgetinte heili
gen en flonkerende stralenkransen bevolk
te afbeeldingen. Maar op een gegeven
moment (om precies .te zijn: als je aange
land bent bij pagina 82) is er een blik van
herkenning: daar staat iets afgebeeld, wat
protestantse (zondags)schoolkinderen een
'tekstje' pleegden te noemen: een klein
kaartje met geperforeerde rand met een
bijbeltekst er op, die vergezeld ging van
een tekening van een kleurig boeketje of
een lieflijk landschapje. Als je een goed
cijfer had, plakte de juffrouw of de mees
ter zo'n 'tekstje' in je schrift. Helaas
worden we bij nadere'bestudering van het
plaatje in dit boek weer teleurgesteld: dit
roomse 'tekstje' kun je openvouwen en ja
hoor, dan is het weer mis: we krijgen een
engelbewaarder te zien, die een kind bege
leidt op zijn door palmen (of zoiets) be
schaduwde levenspad. Heel curieus is de
prent, die precies de vorm en de maat
aangeeft van de wond in Jezus' schouder,
veroorzaakt door het dragen van het kruis.
De heer Verspaandonk is conservator van
het bisschoppelijk museum in Haarlem.
Zijn boek is ontstaan naar aanleiding van
een daar gehouden tentoonstelling van
devotie- en bidprentjes (indertijd op deze
pagina door mij met niet geringe geestdrift
beschreven en aanbevolen). Het ligt in de
bedoeling dat deze expositie verder door
het leven zal gaan als een reizende ten
toonstelling. Mooi, want dan kunnen nóg
meer mensen zich verlustigen in de aan
blik van indrukwekkende oude prentjes, in
bijna potsierlijke kerkhofromantiek, in de
'echte' kleertjes van communicantjes op
plaatjes die zeer in trek waren toen het
roomse leven rijker was dan ooit. Fijn, dat
we de zaak ook in huis kunnen halen via
dit ongewone boek, waarvoor uitgeverij
Gooi en Sticht in Hilversum vijfentwintig
gulden vraagt.
Is dit boek de zoveelste 'uiting van jeugd
sentiment? Voor een man als Verspaan
donk misschien niet in eerste aanleg,
maar een roomse collega van me keek vol
heimwee naar de afbeeldingen. Hij zei:
'Tegenwoordig krijg je een stencil in de
kerk en dat is mooi en best, maar soms
mis ik mijn missaal met de bidprentjes op
datum opgeborgen. Man, ik had er wel
dertig do jen in. Dan dacht je toch telkens
aan hen terug en bovendien kon je genie
ten van de tekst op de achterkant. In veel
pastoors zijn goeie journalisten verloren
gegaan want die konden soms meesterlijk
laten doorschemeren dat de overledene
zich op aarde terdege thuis had gevoeld.
Ter illustratie hierbij een mooi prentje uit
1882.
(ADVERTENTIE)
Deze week in
Hervormd Nederland o.a.:
Vrije tijd: Luieren mag ook.
Waar de Heilige Geest
werkt, gaan gewone mensen
gewone dingen doen.
Mevrouw PlioesjtsjSowjet-
psychiaters hebben mijn
man geestelijk al vermoord.
0 Gollwitzer: Een nieuw fas
cisme komt in een andere
gedaante.
Albert van den Heuvel: Een
omgekeerd verjaardagsca
deau.
0 Veel mensen vinden het
merkwaardig dat je niet ge
trouwd bent.
Ik abonneer
mij op/vraag
een
proefnummer
van
Hervormd
Nederland.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De lutherse synode heeft de eerste stap gezet tot de verwerkelijking van een ambitie
us plan, dat de 'leek' een veel groter plaats in het kerkelijk leven gaat geven.
De lutheranen worden hiertoe ge
dwongen door de harde werkelijk
heid van een al jarenlang afbrok
kelend ledenbestand. Volgens de
laatste gegevens zijn er nog 19.000
belijdende leden en 21.000 doople
den, verspreid over 61 gemeenten
in het hele land. Steeds minder
gemeenten zijn nog in staat, full
time predikanten te beroepen.
De tot nu toe gangbare oplossingen
zijn dat de gemeenten combinaties
aangaan om een dominee te beroe
pen, of dat zij iemand beroepen,
die bereid is een of meer dagen in
de week een betaalde nevenfunctie
uit te oefenen. Nevenfuncties zijn
echter niet dik gezaaid. Ze zijn
doorgaans alleen in het onderwijs
te vinden en lang niet elke domi
nee is daarvoor geschikt. En een
vicieuze cirkel maakt, dat de com
binaties steeds groter (en dus voor
de predikant zwaarder) worden en
het plaatselijk pastoraat en gere
geld gemeente-leven in de versuk
keling raakt.
Daarom is de gedachte gerezen, om
een oplossing te zoeken met leken-
werkers in de gemeente. Enkele le
ken in de gemeente vormen samen
een pastoraal team en kunnen, na
volbrenging van een lekentraining,
ook kerkdiensten in de gemeente
leiden.
Moedergemeente
Natuurlijk zitten daar allerlei ha
ken en ogen aan. Daarom wil men
de lutherse gemeenten hergroepe
ren in eenheden, die bestaan uit
UIT
VAN LEZERS
Tolerantie
De schrijver van de kroniek 'Van
daag' heeft enkele dagen geleden
van de actie ❖an het comité 'Ont
waakt' o.a. geschreven: 'Erger nog
wordt het als de Gereformeerde
-kerken verweten wordt, het voort
bestaan van het doden van ongebo
ren kinderen, zwakzinnigen, onge-
neeslijik zieken en ouden van da
gen.'
Dit werd echter de kerken niet
verweten. Verweten werd, dat dit in
de gereformeerde kerken voorkomt
en dat de synode daartegen (en
tegen allerlei dwalingen en praktij
ken) geen afdoende maatregelen
neemt. Als men anderen demagogie
verwijt dient men zelf het wel erg
nauw te neipen met de waarheid.
Op te merken valt bovendien weer,
dat de tolerantie die men zo graag
voor dwalingen eist, plotseling ver
dwenen is als rechtzinnigen iets
doen of zeggen.
Ede
J. J. Rippen
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publfkatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
een 'moedergemeente' met een full
time-predikant en een aantal klei
nere gemeenten daaromheen. De
fulltime predikant zou dan ook
door de kleinere gemeenten moeten
worden beroepen eh zij zouden ook
aan zijn salaris moeten bijdragen.
Hij zou dan de lekenwerkers in de
kleinere gemeenten moeten bege
leiden.
Mutatis mutandis is dit ook een
mogelijkheid voor gemeenten, die
de voorkeur geven aan een oecu
menische oplossing: een plaatselij
ke predikant van een andere kerk
gaat een part-time verbintenis met
de lutherse gemeente aan en wordt'
gecoacht door de predikant van de
'moedergemeente'. Het gaat er
maar om, dat het plaatselijk ge
meente-zijn meer nadruk krijgt en
tegelijk voorkomen wordt, dat de
lutherse kerk in Nederland uiteen
valt en uiteindelijk wordt tot een
reeks losse gemeenten, zonder ge
meenschappelijke lijn.
De synode zat danig in tijdnood en
had daardoor, geen gelegenheid, He
zaak grondig door te'praten .Wel
nam zij het principe-besluit, om He
reeds bestaande lekenopleidjng
voor dit doel uit te bouwen. Deze
opleiding is verbonden aan het se
minarium in Amsterdam.
Het zegel van de synodale commis
sie van de lutherse kerk. DSt zegel
werd ingevoerd in 1614, toen de
lutherse gemeenten in Nederland
zich organiseerden in een kerkver
band. Het werd gevoerd door het
toen ingesteld algemeen consistorie
(te vergelijken met de huidige
synodale commissie). Op de rand
staat (in het Latijn): zegel van de
Nederlandse gemeenten onder de
belijderws van Augsburg. De boom
symboliseert de eenheid, die tot
bloei leidt.
Nederland financieel in een noodsi
tuatie verk.eren, maar toch hebben
ze ons niet geadviseerd om maar op
te houden, met onze een-procents
actie voor ontwikkelingshulp. Daar
bij komt, dat de LWF er zelf ook
belang bij heeft. Men is er zeer
benieuwd naar, hoe dit experiment
in Nederland zal uitpakken.
Tijdnood
De synode zal dit najaar nog een
Van een onzer verslaggevers
RHEDEN In de gerefor
meerde kerk van Rheden
(Gld.) zal vanmiddag een hu
welijk worden bevestigd door
een rooms-katholieke pastoor
en een vrijgemaakt-gerefor-
meerde (buitenverbandse)
predikant.
Deze bijzondere combinatie is
mogelijk, doordat de predi
kant in kwestie, ds. K. J.
Kapteyn, een gepensioneerd
luchtmachtpredikant, hulp
diensten verricht in de va
cante gereformeerde kerk van
Rheden. Hij preekt er regel
matig en bedient er ook de
sacramenten.
Overigens is de kerkeraad van
de gemeente, waarvan ds.
Kapteyn lid is (de gerefor
meerde kerk vrijgemaakt bui-
tenverband van Arnhem)
weinig gelukkig met zijn akti-
viteiten. Deze kerkeraad heeft
uitgesproken, dat het verrich
ten van ambtelijke arbeid in
de gereformeerde kerken in
strijd is met de belofte, die
ds. Kapteyn heeft afgelegd
toen hij predikant werd.
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
GIRONUMMER:
TELEF.NR.:
Ai
Abonnementsprijs 25,50 per
half jaar; 51,per jaar.
Abonnementen kunnen elk
ogenblik ingaan.
Bon ingevuld in BLOKLET-
TERS in envelop (zonder
postzegel) verzenden aan
Hervormd Nederland,
Antw.nümmer 1776, Den Haag.
DEN HAAG Eind med wordt de
definitieve beslissing verwacht over
de integratie van het algemeen
pensioenfonds van de Nederlandse
hervormde kerk met het pensioen-
WOORDEN VAN GEEST E! d
Bij het woord dat ik gistei j
gaf moet ik even een o re
maken. Ik dacht aan 2 K<iU]
vers 6 en ik citeerde
woorden uit Johannes
Paulus die woorden van
kend? In Johannes staat
de Geest is de levend ma
vers 63) en bij Paulus:
Geest maakt levend. Wa
nu bij johannes doorlf q
staat er: De woorden diel
gesproken heb, zijn (Gi
Geest en zijn (Grieks:
Opnieuw die nauwe verbij
Geest en leven. Waar vfc
dat? In de woorden die hW
gesproken heeft. In de ee*!
die boodschap die Hij met
nieuwheid Van zijn zendii a
aarde in ons midden s
woorden zijn geladen metp
daarom geven zij leven.
ze op uit dood en traa ;e
schuld, uit angst en ver i
Dat doen die woorden
niet zelf. Ze moeten geho
aangehoord en opgenomei
gen, gegeten, als in ee
land ingedronken worden
ten ons aanspreken. Ze v
ons samen bedoeld. Zij ip
bedoeling om mij op ti j
maar dan meteen zo d; s
anderen opricht of ei
steun geef. We moeten
naat zondag toeleven om l
kelijk opnieuw ons sameo
gen over de woorden,
woorden, en misschien
die woorden van de leven
Geest. De zeventiger 'jarei
op ons leven, op het lev«
mogen kennen en horen.c.'
De synode zal dit najaar nu& ecu 1
dag moeten vergaderen. Doordat zij tGQfGR KlïlüerClOOP
zich te veel verdiepte in kleinighe-
fonds voor die gezondheid, geestelij- houwer te Giessen-Oudek
ke en maatschappelijke belangen ,"i TT"
(PGGM). Wanneer de beslissing
positief is, hetgeen wordt verwacht,
zal de Integratie binnen een jaar
haar beslag krijgen.
Bij het PGGM zijn teil van instel
lingen op het terrein van de wel
zijnszorg verplicht aangesloten. Dit
betekent dat ook tal van kerkelijke
instellingen daarin zullen deelne
men. Het aantal actieve deelnemers
aan het hervormde pensioenfonds
loopt daardoor terug. Vandaar de
voorkeur Voor integratie met het
PGGM.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Soest: P. H.
ten te Dinteloord,
Bedankt voor Doorn:
Bedankt voor Vriezenve
Ravesloot te Oostermei 1
(nadere beslissing),
GEREF. KERKEN
Beroepen te Zuidlaren: Ee
ren te Appingedam.
GEREF. KERKEN (VRIJi I
Beroepen te Oldehoven:
ter te Hoogezand.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Den Haag
Schaaf te Dordrecht-Z
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rotter
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leiden.
Tel. 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Dor
drecht. Tel. 078-33370.
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25.
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Winst
Wist u dat ondernemingen die
winst maken welzijn en tevreden
heid scheppen? Zo neen, wij lazen
de volgende passages uit het proto
col van een Oostenrijkse Gewerk-
schaftsbund: 'Winst komt ons allen
ten goede. Winst is de bron waaruit
wij allen putten. Winst garandeert
voor iedereen volop werkgelegen
heid en daardoor arbeidsplaatsen
voor 2.5 miljoen werknemers. Winst
stelt de sociale voorzieningen vei
lig. Winst maakt modern ingerichte
handels- en> industriebedrijven mo
gelijk, zij zijn nodig om op de
wereldmarkt te kunnen concurre
ren. Winst stelt de handel in de
gelegenheid een zo breed mogelijk
goederenpakket te voeren.
Winst maakt modernisering van
het wagenpark van transportonder
nemingen mogelijk en daardoor
ook de aanleg van goede verkeers
wegen,- ten voordele van iedereen.
Dat alles wordt uit de winst van de
ondernemer gefinancierd. Winst is
welzijn en tevredenheid voor ons
allen.' (Schweizerischer Schreiner
Zeitung, Zürich)
Rheden
Th. J. M. Zuiker
AMSTERDAM Op zondg 18 mei,
eerste pinksterdag, zal 's morgens
om half twaalf in de katholieke
Sint-Nicolaaskerk aan de Prins
Hendrikkade in Amsterdam een mis
worden opgedragen in tien talen
voor de in Amsterdam verblijvende
gastarbeiders en andere buitenlan
ders. Mgr. Th. Zwartkruis, bisschop
van Haarlem, zal in deze eucharis
tieviering voorgaan. Hij wordt bij
gestaan door de vreemdelingenpas
tores voor de Fransen, Engelsen.
Italianen, Spanjaarden, Portugezen,
Kroaten/Slaven, Polen, Hongaren
en Antillianen. De basistekst voor
deze concelebratie ls Latijns. De
lezingen en gebeden zullen in wis
selende talen worden gesproken.
Mgr. Zwartkruis zal zelf in het Ne
derlands spreken. Het initiatief
voor deze eucharistieviering is uit
gegaan van het City-pastoraat van
Amsterdam, dat ook de verantwoor
delijkheid heeft gekregen voor de
pastorale zorg onder de in de
hoofdstad verblijvende buitenlan
ders. Het City-pastoraat heeft het
voornemen dit 'voor Amsterdam
uniek experiment' bij voldoende
belangstelling als een jaarlijks te
rugkerende dag voor de gastarbei
ders te houden.
Hulp
Deze uitbouw is alleen mogelijk
doordat de lutherse wereldfederatie
financiële steun heeft toegezegd.
Sommige synodeleden vonden het
beschamend, dat het vïereldluthera-
nisme hiervoor moet 'betalen. Ook
vond iemand het maar vreemd, dat
de Nederlandse lutheranen de se
cretaresse van een lutherse bis
schop in Tanzania betalen, terwijl
de LWF weer een vrijgestelde in
Nederland voor haar rekening gaat
nemen.
Dat hangt samen met de psycholo
gie van ons christen-zijn, legde
synodepresident ds. Bleij uit. Wij
zouden onszelf de luxe van zo'n
vrijgestelde niet permitteren. Je
vertrouwt je eigen nood niet. Daar
om werkt het gewoon verhelderend,
als we onze nood voorleggen aan
Genève, en zij zien er direct de
noodzaak van in.
Men weet jn Genève, dat wij in
den en formaliteiten, was er te
weinig tijd voor de grote beleidsza
ken. Dan zal breder gesproken wor
den over het bovengenoemde plan.
Andere zaken, die uitgesteld wer
den .zijn: de pastor pastorum, de
invoering van het gastlidmaatschap
en een rapport over de mogelijkhe
den tot verbetering van de commu
nicatie met de leden der kerk. (Van
de 15.000 lutherse adressen leest
'maar 2000 het blad ELK. Voorge
steld wordt, om vier maal in het
jaar een speciaal nummer aan alle
lutherse adressen te sturen).
Oók de motie van de kerkeraad van
Groningen, dat de synode stappen
bij de regering zou ondernemen
inzake de snelle kweekreactbr te
Kalkar, kon nauwelijks besproken
worden. De synodale commissie had
de inhoud van deze motie al ter
behandeling doorgespeeld naar de
raad van kerken. De synode voelde
zich niet deskundig genoeg om te
besluiten tot stappen bij de rege
ring. Wel zal ze de raad van kerken
nog eens vragen 'zeer ernstig' met
de zaak-Kalkar bezig" te zijn, omdat
er in de synode toch wel sprake
was van een duidelijke ongerust
heid.
CARACAS Ouders met gewetens
bezwaren tegen de kinderdoop kun
nen in de presbyteriaanse kerk van
Venezuela hun kinderen voortaan
laten 'opdragen' in een gewone
kerkdienst. Hiertoe heeft de alge
mene vergadering na een lang de
bat besloten. Een voorstel om de
doop door onderdompeling (naast
de doop door besprenging) in te
voeren, zal volgend jaar meer diep
gaand worden behandeld.
0, Jeugd pinksterkamp (1430
jaar), vrijdag 16 tot maandag 19
mei in In de Ruimte (tel. 02155-
18014) te Soest.
0 Pion of speler? Ontmoetingsdag
van de gereformeerde vrouwen
bond, donderdag 22 mei van tien
tot twee uur in de Margriethal te
Utrecht, m.m.v. drs. K. A. Schippers
uit Kampen, tol.: bond&bureau, teL
02154-3366.
0 Schooldag Nederlands bijbelin
stituut teBosch en Duin, zaterdag
31 mei vanaf half elf in de Willem
Arntszhoeve te Den Dolder.
Constance Nieuwhoff: VI
KOSSEN. H. J. W. Becht
f 22.50.
De moderne handwerike
vindt over het algemeei
sen maar een tijdrovei
werk. In haar 'Vrij K
geeft Const. Nieuwhoff
verrassende vrije toeps
deze aloude bezigheid. W
niek nog niet beheerst
duidelijke eenvoudige ui
die leiden kan tot o.a
kleurige wanddecoraties
geeft bovendien veel n
matie, zoals het spinnen
je) en het verven van
alles wordt zeer instruct
door uitstekende (kleurei
werktekeningen.
Van een onzer redacteuren
Als je in Amerika genoeg handtekeningen bij elkaar weet te krij
gen, kun je aan de PTT vragen een postzegel aan een bepaalde
persoon of gebeurtenis te wijden.
Met dit gegeven in het achterhoofd
is de Reformed Church in Amerika
een actie begonnen om een postze
gel te 'krijgen' voor dominee Jonas
Michaelius, die in 1628 de eerste
predikant was, die in Nieuw-Am-
sterdam een kerk stichtte. De Re
formed Church stamt volgehs de
overlevering af van deze vroege in
planting van het geloof in Noord-
Amerika en claimt zelfs de oudste
protestantse kerk in de Nieuwe We
reld te zijn. Men is van plan dit
feit in 1978 uitgebreid te vieren.
Jona Michaelius kwam op 7 april
1628 in Nieuw-Amsterdam aan en
schreef aan de Amsterdamse predi
kant Adrianus Smoutius dat hij on
middellijk begonnen waseen kerk
te bouwen op het eiland Manhat
tan.
Michaelius was aanvankelijk domi
nee in Hem in Noord-Amerika. Als
zodanig was hij een van de ambts
voorgangers van de jonge Jan Lug-
tigheid. Michaelius hield het (net
als Lugtlgheid) niet zolang uit in
Hem en vertrok naar Brazilië en
vandaar naar de kust van Guinea.
In 1627 keerde hij terug naar ons
land, waar de kerkeraad van Am
sterdam hem naar Nieuw-Amster
dam afvaardigde in dienst van de
Van een verslaggever
BREDA Bisschop Gijsen van Roermond heeft verschil van me-
ning met zijn collega's. Dat is gebleken op de maandelijkse ver- "eSS, "L0 de™S
gadering van de bisschoppen die in Breda is gehouden. u*•- 1
De moeilijkheden ontstonden naar
aanleiding van twee voorlopige
rapporten, die uitgebracht zijn door
de werkgroep pluriformiteit. Het
eerste rapport gaat over de 'kriti
sche gemeenten' en het tweede
over 'rechtse groeperingen'.
Bisschop Gijsen vindt de materie
die in de rapporten wordt behan
deld te moeilijk om nu al een visie
te geven. Hij heeft dan ook gewei
gerd het communiqué van de geza
menlijke bisschoppen te onderteke
nen en heeft een eigen verklaring
uitgegeven.
In zijn verklaring zegt bisschop
Gijsen dat de werkgroep de publi
catie van de rapporten heeft door
gedrukt en daarmee rijp beraad
van de bisschoppen onmogelijk
heeft gemaakt. In de tweede plaats
verwijt hij de werkgroep dat deze
'groeperingen buiten de kerk' (de
bisschop doelt hier op de kritische
gemeenten) in de overwegingen
heeft betrokken.
De andere bisschoppen lieten in
hun verklaring weten alle waarde
ring te hebben voor wat wordt na
gestreefd, maar ze heben ernstige,
soms zelfs fundamentele bezwaren
tegen bepaalde opvattingen over de
geloofsinhoud, zoals die uit de rap
porten naar voren komt. De bis
schoppen zullen met, de commissie
nagaan hoe het werk kan worden
voortgezet. Te zijner tijd zullen zij
uitgebreider op de rapporten reage
ren.
ARNHEM In de hei
meen te te Arnhem is ej
teraad in de maak, wa
boven te laten komen'/
in deze zin wordeil
om de gemeenteledel
wekken actief mee w
'met elkaar aan de praa
om met z'n allen wat m
krijgen op de wijze, wa
de toekomst in déze zo I
derende wereld gei
Christus kunnen zijn en!
De vorm, waarin het D
beslag gaat krijgen, sta
vast. Wel is alvast toe
het overleg betrekking j
inhoud, zowel als de i
het eigentijds gemeent
alleen kerkgangers, bi
stemgerechtigde leden I
betrokken, maar 'ieder
dan ook, bij de gemeenl
voelt en mee will prater
(ADVERTENTIE)
Westindische Compagnie. Hij bleef
daar vier jaar en keerde vermoede
lijk omdat hij het niet kon vinden
met directeur-generaal Pieter Mi-
nuit, naar Nederland terug. Een
nieuwe missie kreeg hij niet, alhoe
wel hij volgens zijn biograaf, A.
Eekhof. 'dit ten zeerste begeerde'.
Wie wil dat Jonas Michaelius via
een postzegel terugkeert in Nieuw-
Amsterdam kan zijn handtekening
sturen aan dr. Daniel K. Poling, 729
West 181 Street, New York, NY
10033, USA. Of de Amerikaanse
Post er van onder de indruk komt
is een tweede.
Hout- en bouwmakkers: Proviciat met driekwarteeuwfeest.
Goed feest vandaag in Utrecht.
VOLHOUDEN EN DOORDOUWEN!
Afzender:
Bondgenoten van de Christelijke Bedrijfsbond H.B.V.
(Postbus 5003, Amsterdam)
