Onderzoek naar Weinreb zou forse trap toe zijn dichtbij Van Kemenade vindt besparing onderwijs beslist noodzakelijk ^mentaar >=l-bank ëwut Kohl (1) at Kohl (2) infinitief geen idijks kanaal e Dollard Journalist trekt van leer tegen Oorlogsdocumentatie Angst voor te kleine bezuiniging ■MANCIMM Jaarbeurs Utrecht Militair verdronken bij vaaroefening het weer Buien met onweer weerrapporten man in huishouden: 'n jan hen geen behoefte aan behoefte vlaams gevallen KWARTET WOENSDAG 14 MEI 1975 BINNENLAND - j. R. M. van den Brink van ink een brief van acht i de wereldraad van kerken zich te verantwoorden I ten aanzien van Zuid- 1 1975 een opmerkelijk feit. van een juiste schatting ikenis van dit kerkelijk Het is een bewijs temeer dat kier weet waarmee hij te t in zijn zaken-doen. Een gedachte voor de aan- a de brief van de heer Van is dat hij van plan is alle doen die profijtelijk i; de overheid niet uitdrukke- den. Het is alsof wij de zetbaas van een Oosteu- ionderneraing horen spre- nf wanneer zit een Nederland- trotse vertegenwoordiger ondernemerschap, dociel tot de staat hem ver- alde transactie te doen n?" |A/|acht van het bestuur van de :|W! CDU om partijvoorzitter ^fhl uit te roepen tot kandi- bondskansel ierschap bij n van volgend jaar is dan een poging om te dat Franz Josef Strauss van de CSU, de Beierse van de CDU) opnieuw tegen elkaar gaat uitspe- premier van Rijnland- nü nog geen zekerheid jerkelijk kanselierskandidaat t moet nog worden onder- t de CSU en hoe moeilijk daarmee kan worden, al uit de reactie 'dat nog steeds de wijdver- heerst, dat Franz Josef kandidaat voor het bonds- i zou moeten zijn'. mogelijkheden overgeble- iiend dat Strauss zelf niet komt): Kohl wordt geaccepteerd als hij met ingsprogram akkoord gaat, zusterpartij wenst, óf :oltenberg, premier van stein; wordt kanseliers als hij dat program wél op )e wil nemen. jwel zeker dat Strauss zich ;e tijd bij heeft neergelegd Mf niet voor de kandidatuur Icing komt. Dit valt ook op jlit zijn opmerking dat hij er ;een bezwaar tegen zal ma- Cohl onder Strauss kanselier n.' De man die kandidaat afliet langer belangrijk: het r fcs alleen nog om het pro- er zicht neemt de CSU nog sterke positie in, omdat de Ier haar geen meerderheid n (fclsdag kan vormen en dan aan zijn eigen kanselier- ft. Daarom heeft Strauss iberg achter de hand voren te schuiven als andere CDU-leiders zich ogram verzetten, publiek geheim dat Stolten- niet heeft opgegeven, nederlaag die hij vorige I deelstaatverkiezingen leed. |de kandidatuur van Kohl tel gesteund; eerder had hij 1 knikje in de richting van eranaakt met de opmerking en CSU het eerst eens arden over een gezamenlijk js zelf de kandidatuur niet p wacht kan slepen zal hij aam te voorkomen dat dege- le CDU een aan deze tijd vooruitstrevend karakter een greep op de leiding Kohl zou een dergelij- ling tot de mogelijkheden Stoltenberg niet. Van- de man die in Slees- mi verloor, verkiest boven l r uit Rijnland-Palts. lOijHaagse redactie MG De Kroon heeft de Idle waren ingesteld tegen n.Pg een concessie te verle- aanleg van een buiten- ^al door de Dollard, ver- fend heeft de regering be- in buitendijks kanaal door dP aan te leggen, maar uit /an natuurbehoud gekozen binnendijks kan aal. Gede- y "staten van Groningen, een waters chaps- en esturen en een aantal g-ten kwamen hiertegen in m wilden vasthouden aan idijkse tracée, dat inpol- i een deel van de Dollard 'e is van mening dat de 104 concessie voor een bui- anaal bij afweging van "«gen in redelijkheid kan a iweigerd. Het binnendijk- is een aanvaardbare op- er voor de afwatering en fering een alternatief is Bovendien, aldus de w het rijk bereid de extra h het blnnendijkse pro- ch te nemen. door Leo Kleyn Vooruitlopend op de publikatie van het rapport van het Rijksin stituut voor oorlogsdocumentatie over Friedrich Weinreb, betoogt de journalist Dick Houwaart in een gisteren verschenen 'witboek' dat het onderzoek naar het oorlogsverleden van Weinreb mede het karakter van een 'strat-expeditie' heeft gehad. Bij voorbaat zaait Houwaart twijfel aan de juistheid van de conclusies van dat on derzoek, dat blijkens een uitgelekt tussenrapport tot een voor Weinreb negatief resultaat heeft geleid. Na de publikatie van de memoires van Weinreb onder de titel 'Colla boratie en verzet 19401945' (die door Meulenhoff herdrukt zullen worden) kreeg het Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie in 1970 van de ministers van justitie en van onderwijs en wetenschappen de opdracht een onderzoek in te stellen naar de activiteiten van Weinreb tijdens de Duitse bezetting en naar de vraag of die activiteiten verkeerd waren beoordeeld door de Bijzondere raad van cassatie, die Weinreb in 1948 tot zes jaar gevan genisstraf veroordeelde. In een toe lichting op de memoires had Aad Nuis over dat vonnis een vernieti gend oordeel uitgesproken. Nu dat onderzoek, uitgevoerd door A. J. van der Leeuw en mr. D. Giltay Veth (vrijwel) voltooid is, blijkt publikatie van het rapport problemen te geven. De moeilijkhe den vloeien hieruit voort dat in het rapport nieuwe beschuldigingen te gen Weinreb schijnen te worden aangevoerd. Bij de presentatie van zijn boek zei Houwaart gisteren dat met name minister Van Kemenade (onderwijs) erop staat dat het rap port niet zonder meer door Oor logsdocumentatie wordt gepubli ceerd (zoals directeur dr. L. de Jong wil), maar dat het kabinet beslist over de vraag of en hoe het verslag van het onderzoek in de openbaarheid moet worden ge bracht. Bijna schande DEN HAAG 'Het'Nederlandse volk staat aan het begin van een nieuwe schoolstrijd, die evenals de vorige de politieke ge schiedenis voor een goed deel zal gaan bepalen. Ditmaal gaat het echter niet om de vrijheid onderwijs te geven naar eigen levens beschouwing. Ditmaal gaat het om de vrijheid deel te nemen aan de schaars wordende onderwijsvoorzieningen.' Met dit citaat van prof. Posthumus, de voorbereider van het wetsont werp herstructurering wetenschap pelijk onderwijs, begon minister Van Kemenade (onderwijs) giste ren zijn antwoord aan de Tweede Kamer over dit onderwerp. De be windsman benadrukte dat bespa ringen binnen het universitair on derwijs noodzakelijk zijn. Hij waar schuwde de Kamer, dat als de be sparingen niet tot stand kunnen worden gebracht door een verkor ting van de cursusduur op universi teiten en hogescholen, zij moeten worden bereikt door bezuinigingen bij het post-academisch onderwijs, of door een vermindering van het aantal studenten, waardoor een strengere selectie voor de toelating noodzakelijk zal zijn. Cursusduur De minister was overigens net als het kamerlid Vermaat (ARP), bang dat de totale besparingen wel eens niet meer dan tien procent zouden kunnen bedragen. Vooral als straks blijkt dat de cursusduur van de meeste faculteiten vijf jaar be draagt (het maximum dat dit wet sontwerp toelaat). Deze beperking van de cursusduur is het belan grijkste punt uit het wetsontwerp. Als het ontwerp wordt aangenomen en daar ziet het wel naar uit zullen de faculteiten een nieuw programma moeten gaan opstellen dat in regel vier, maar maximaal vijf jaar mag duren. Vier-jarlge programma's zullen zonder meer worden goedgekeurd, vijf-jarige programma's zullen door de minister kunnen worden afge wezen. De toetsing van deze vijf jarige programma's zal uitdrukke lijk geen betrekking hebben op de inhoud van het programma, maar voornamelijk op de wijze waarop het tot stand is gekomen en of men in redelijkheid tot de cursus duur van vijf jaar is gekomen. Mi nister Van Kemenade gaat er daar bij wel van uit dat gelijknamige studierichtingen op verschillende universiteiten of hogescholen een gelijke cursusduur zullen hebben. De studenten zullen twee jaar meer dan de cursusduur over de studie mogen doen. dus maximaal zeven jaar. De bewindsman argumenteerde dit wetsontwerp onder andere door de situatie in Nederland te vergelijken met die in het buitenland. 'Uit een nota van de Gemeentelijke Univer siteit van Amsterdam blijkt dat in veel landen de cursusduur vier of vijf jaar is'. Nederland en Dene marken zijn de landen met de langste cursusduur. Als argument voor de kortere cur susduur In andere landen wordt wel aangevoerd dat de toelatingseisen in het buitenland hoger zouden zijn. Minister Van Kemenade wees dit systeem af. 'Dit systeem zou waarde hebben als de voorspellende waarde van het toelatingsonderzoek vaststond, en er bovendien de ze kerheid was, dat het aantal ten onrechte afgewezen studenten zeer gering was'. De bewindsman voelt veel meer voor een selectief prope- deutus examen, omdat je na een jaar universitaire studie veel beter kunt bekijken of de student een rijkelijke kans van slagen heeft, dan voordat hij aan de studie be gint. De debatten over dit wetsontwerp worden vandaag voortgezet. In zijn boek beschuldigt Houwaart de twee onderzoekers ervan dat zij Weinreb zelf nauwelijks bij hun karwei hebben betrokken. Van der Leeuw en Giltay Veth hebben zes uur lang met Weinreb gesproken. Houwaart noemt dat 'nauwelijks aanvaardbaar', ook omdat volgens Weinreb slechts gesproken is over 'zaken en pietluttigheden, die al honderd keer uitgekauwd zijn'. Houwaart concludeert: 'De geloof waardigheid van het onderzoek, dat van rijkswege is ingesteld en waar van het resultaat straks voor ons ligt, kan na zo'n gesprek niet groot zijn. Wanneer men vijf jaar nodig heeft om feiten te verzamelen, is een gesprek van nauwelijks zes uur met het onderwerp van het onder zoek bijna een schande te noemen'. Voorzover het rapport de uitkom sten van de 'straf-expeditie' bevat, mag het volgens Houwaart niet worden gepubliceerd, ook al omdat Weinreb zelf niet van die hem be lastende uitkomsten op de hoogte zou zijn gesteld. 'Nieuwe strafbare feiten, gesteld dat ze kloppen, lei den niet meer tot vervolging, maar belasten de man wel zonder dat hij of een verdediger zich kunnen ver weren. Dat is. om het maar zacht te zeggen, nauwelijks meer netjes te noemen'. Na 1945 Naar zijn zeggen heeft Houwaart zich niet beziggehouden met de vraag of Weinreb al dan niet te recht is veroordeeld. Hij heeft slechts weergegeven hoe het Wein reb na 1945 is vergaan. Uit dat relaas kan niet anders worden ge concludeerd dan dat Weinreb groot onrecht is aangedaan. Daarvoor heeft Houwaart met zijn nogal op gewonden trant van schrijven ('lachwekkende justitiële vervolgin en samengeraapte hysterische ver zinsels', blz. 98) wel gezorgd. Met tal van citaten, vrijwel zonder uitzondering ten gunste van Wein reb, houdt Houwaart de lezer voor dat Weinreb het slachtoffer is ge worden van politiële en rechterlijke dwalingen. Maar de vraag of Wein reb onrechtvaardig is bejegend, kan natuurlijk niet los worden gezien van de vraag of en in hoeverre Weinreb 'fout' is geweest. Houwaart ziet die zaken wel los van elkaar, met dien verstande dat hij zich niet met zoveel woorden over de schuld of onschuld van Weinreb uitspreekt, maar het de lezer niet moeilijk maakt naar zijn standpunt daaromtrent te raden. Noch de pro-, noch de anti-Wein- rebblanen heeft hij met zijn boek een dienst bewezen. De menigte aan vragen die de zaak-Welnreb al heeft opgeroepen, heeft hij er slechts met een paar vermeerderd. Waarom heeft hij dat 'witboek' ge schreven? En waarom heeft hij er tenminste niet mee gewacht tot na de publikatie van het rapport van Oorlogsdocumentatie? Dick Houwaart: Weinreb. Een wit boek. Uitg.: Meulenhoff Nederland. 164 blz. 15.-. Dick Houwaart, ex-hoofdredacteur van het Dagblad van het Oosten, met een in het boek geplaatste foto van Weinreb. ADVERTENTIE Jaar van de Vrouw 20 mei t/m 8 juni Voordelige trein-toegangbiljetten op vele stations verkrijgbaar. DEN HAAG De 23-jarige dienst plichtig huzaar der eerste klasse C. J. de Snoo uit Rotterdam ls bij een vaaroefening van een verkennings bataljon met gepantserde amfibi sche personeelsvoertulgen bij Wel- sum aan de IJssel verdronken. Het voertuig, waarin hij zich samen met de chauffeur bevond maakte water, kantelde en zonk. De chauf feur kwam met de schrik vrij. Van onze weerkundige medewerker Het was gisteren regenachtig. Er vielen uren achtereen druppels uit een nogal dun wolkendek. Je werd er niet direkt nat van. De druppels vielen, althans tijdens mijn mid dagwandeling, nogal verspreid. Te gelijkertijd scheen de zon bijna: een niet zo vaak voorkomende combinatie. Het voelde vrij zacht aan bij zuidelijke wind en toch kwam de thermometer niet veel hoger dan 14 a 15 graden. De boeren zijn wel te spreken over het weertype: het gras groeit stevig en teveel nattigheid valt er de laat ste dagen niet. Vandaag zou een storingsfront uit het westen ons gepasseerd zijn, maar we komen wel van de drup in de buien. De Britse eilanden kregen er gister middag al een voorproefje van. Het onweerde om vier uur langs een lijn van noord-Engeland via de zuidoosthoek tot Noordwest-Frank rijk op verschillende plaatsen. Rouen tapte gisteravond 13 mm af, Caen 9 mm. Oorzaak van de onstabiliteit was een koutoevoer in de bovenlucht op een moment van de dag, waarop de temperatuur het hoogst is, namelijk in de iets latere namiddag. In de vooravond en avond plegen derge lijke instabiliteitbuien uit te doven, wat ook gisteravond gebeurde. De onstabiliteit hangt samen met een kleine 1000 mb-depressie boven Ierland. Het minimum trekt waar schijnlijk via noord-Eng eland naar de Noordzee. Een ander actief slecht-weer gebied bevond zich bij de midden-westkust van Finland. Daar kwamen lucht drukdalingen van 4 a 5 mb in drie uur tijd voor. Er was op verschil lende stations matige regenval. Ook onweer verstoorde daar het mooie zomerachtige weer dat de laatste dagen in Skandinavië had geheerst. Verder ook nattigheid in Italië, Amsterdam geheel bewolkt 15 0.3 De Bilt lichte regen 1.3 1 Deelen lichte regen 15 0.1 Eclde lichte regen 15 0.3 Eindhoven lichte regen geheel bewolkt 16 0.3 Den Helder 13 2 Luchth. R'dam lichte regen 14 1 Twente zwaar bewolkt 17 0 Vllsslngen geheel bewolkt 12 2 Zd. Limburg geheel bewolkt 17 0.1 Aberdeen geheel bewolkt 11 0 Athene lichte regen 20 21 Barcelona zwaar bewolkt 19 0 Berlijn onbewolkt 17 0 Bordeaux lichte regen 19 0.2 Brussel lichte regen 14 0.6 Frankfort onbewolkt 20 0 Genève onbewolkt 19 0 Helsinki geheel bewolkt 17 3 Innsbrück zwaar bewolkt 18 0 Kopenhagen half bewolkt 18 0 Lissabon licht bewolkt 19 0 Locarno half bewolkt 22 0 Londen half bewolkt 16 0.4 Luxemburg licht bewolkt 18 0 Madrid Malaga licht bewolkt zWaar bewolkt 23 26 0 0 Mallorca half bewolkt 23 0 München zwaar bewolkt 16 0 Nice zwaar bewolkt 21 0 Oslo zwaar bewolkt 13 0.4 Parijs zwaar bewolkt 15 0.4 Rome zwaar bewolkt 19 1 Stockholm licht bewolkt 11 3 Wenen zwaar bewolkt 18 0 Ztlrlch onbewolkt 17 0 Casa Blanca zwaar bewolkt 20 0 Las Palmas zwaar bewolkt 21 0 Tel Avlv zwaar bewolkt 23 0 Tunis regen 16 15 Joegoslavië (plaatselijk) maar veel zon en droge conditie in Spanje, zuid-Frankrijk, Duitsland en delen van oost-Europa. Aan de Rivièra werd het gistermiddag 24 graden en in Spanje klommen Valencia en Malaga respectievelijk tot 27 en 26 graden. Het mooie weer was een produktie van een hogedrukuitloper boven Spanje naar het oost-noord oosten, voortgesproten uit een 1030 mb sterk hogedrukgebied bij de Azoren. Gevaar voor een verlate IJsheili- gen kou-mval zien wij niet direkt. De onstabiliteit uit Ierland en En geland wordt gevolgd door betrek kelijk zachte oceanische stromin gen. Maar het blijft ook in de tweede helft van deze week in de Lage Landen onstabiel met neiging tot buien, waarbij het ook tot on weer kan komen. Buien zullen zich vooral 's middags voordoen, wij ver wachten de meeste zonnige perio den in de ochtenduren. De kans op onweer is vandaag het grootst in het westen en zuidwesten van Ne derland. Hoog water voor donderdag 15 mei Vllsslngen: 4.18-16.39: Haringvlietsluien: 5.59-18.29: Rotterdam: 7.10-19.26: Scheve- nlngen: 5.25-17 52: IJmulden: 6.05-18.32: Den Helder: 10.17-22.38: Harllngen: 0.21- 12.44; Delfzijl: 2.25-14.34. onder redactie van loessmit Wat moet je zeggen als iemand je vraagt: hoe vindt u het om vrouw te zijn? Iets van: nou goed hoor, dank u? Het week blad Margriet heeft zijn lezeres sen die kwestie voorgelegd in een waslijst van vragen, die door bijna tienduizend vrouwen inge vuld is. Op de eerste vraag kwam meteen al een ondubbel zinnig antwoord: wat zou u als getrouwde het liefst willen zijn, man of vrouw? Acht procent zou liever een man zijn, maar 86 procent houdt het maar bij het oude. Zwangerschap blijkt door oudere vrouwen heel anders verdragen te worden dan door jongere. De eerste groep vond zich er in die periode merendeels 'lomp en on handig' of zelfs 'lelijk en on vrouwelijk' uitzien, terwijl een grotere groep jongere vrouwen zichzelf 'aantrekkelijk en vrou welijk' of 'gek en wel grappig' vond. Verreweg de meeste vrou wen (63 procent) hebben de be valling ervaren als het mooiste dat ze ooit hebben meegemaakt; 19 procent 'deed het niet zoveel' en ongeveer evenveel inzenders van de waslijst vonden het het ergste dat ze ooit beleefd had den. De meeste Margriet-lezeressen zijn uiterst tevreden over hun huwelijk. Wel 61 procent vindt haar huwelijk 'heel goed' en nog eens 20 procent 'redelijk'. Er is maar één procent dat het als 'erg slecht' beoordeelt en twee procent als 'niet zo goed'. Voor 53 procent is het huwelijk pre cies of toch nog ongeveer ge worden wat ze ervan verwacht hadden. Uit de antwoorden blijkt dat bijna een kwart van de getrouwde vrouwen niet pre cies wist waaraan ze begonnen en voor minstens 12 procent is het huwelijk dan ook min of meer een teleurstelling. Mis schien heeft dat wel iets te ma ken met de vragen over het huishouden en over de hulp daarin van de echtgenoot, die bitter tegen blijkt te vallen. De meeste vrouwen vinden gas ten ontvangen het leukste on derdeel van hun huishoudelijke taak: kleine kinderen voeren en op ze passen wordt ook nog (erg) leuk gevonden, opvoeden ook, maar winkelen met de kin deren valt al bij minder dan de helft in de smaak. Koken (71 procent) en zelf kleren maken (77) wordt heel wat prettiger gevonden dan schoonmaken en de was doen. Van de vrouwen die een volledige baan buitens huis hebben vindt bijna de helft het huishouden, in z'n geheel vervelend. Dat vervelend-vinden wordt minder naarmate een vrouw part-time werkt, een on betaald baantje heeft of hele maal niet buiten de deur werkt, maar toch houdt van die laatste groep 'echte' huisvrouwen 22 procent ook niet van de dage lijkse karweitjes. Ruim de helft van de mannen blijkt dan ook geen vinger in huis uit te ste ken. Hoe zouden die vrouwen het dan vinden als man en vrouw allebei een halve dag bui tenshuis en de andere helft in het huishouden zouden werken? 'Volgens mij maken het huis houden en de verzorging van de kinderen toch een Jan Hen van een man', vindt 7 procent en 13 procent zou voor zo'n man geen waardering kunnen opbrengen. Eén op de vijf vrouwen wil zo'n huwelijk wel. In de Margriet van de komende weken komen andere onderdelen van de enquête aan bod. Het gaat dan over 'de huisvrouw en de werkende vrouw' en over 'dis criminatie en emancipatie'. Prins Claus, hoofdpersoon in een officieel gebeuren in Weesp, waar hij een waterzuiveringsinstallatie in gebruik stelde, verdween even helemaal naar de achtergrond doordat een hond zich dc rol van ster van de dag toeëigende. Terwijl de prins met de notabelen en een grote schare belangstellenden door Weesp wandelde en even stilstond om een bloemenmozaïck voor het bordes van het gemeentehuls te bewonderen, drong zich een plaatselijke spaniel door de menigte, kennelijk van zins het kleurige bloementapijt als stortplaats voor zijn behoefte te gebruiken. Weesps burgervader greep persoonlijk in en sprak de hond vriendelijk, maar streng toe, waarop het dier zich onder grote hilariteit gehoorzaam van het aantrekkelijk geurende plekje verwijderde. len maken wat de prioritaire vraag is en hoe zich dat situeert. Wij moeten de moeilijkheden bekampen vermits het de moeite waard is dit te doen en om te voorkomen dat het een scheet in het water is'. Zo bedankte de heer Kuln cur susleider Kaye met diens eigen woorden en de aangesprokene, vermeldt hij nog. moest er zelf het hardst om lachen. Die driedaagse cursus in Lunte- ren zag J. M. G. Kuin (die daar met een groepje anderen van het GAK heen moest) aanvan kelijk helemaal niet zitten, maar achteraf viel het hem reuze mee. In Open Kaart, het maandblad van dat GAK, vertelt hij hoe aardig het vooral was dat die cursus in hoofdzaak werd gege ven door de Belg René Kaye die, net als alle Vlamingen, soms net even andere woorden en zinscon structies gebruikte dan een Ne derlander gewend is. Wat hij in die dagen aan afwijkende woor den opving, heeft cursist Kuin als volgt aan elkaar gelijmd: 'Ik zou willen onderlijnen dat we nu uitgediscusleerd zijn. Ik zeg dit met bekommernis want er ligt nog heel wat op de schotel. Ge kunt schoon vertellen over zaken die dulden op ambiguïteit en een zekere geplogenheid. Wij (h)ebben ontdekt dat gij exper- ten zijt. met valabele ideeën die gij trachtte te expliciteren en te synthetiseren aan de populatie van een onderneming zonder te redekavelen als een bos worte len. Ondanks glandulaire moei lijkheden (h)ebt gij ons willen vitaliseren en ons duidelijk wil- Met preekstoel en al Is een Itali aanse vrouw op de harde vloer van de rooms-katholleke Johan- neskerk in de Belgische stad Luik gevallen en met zware ver wondingen bewusteloos naar het ziekenhuis gebracht. Mevrouw Rosa Lanza, die zelf in België woont, was aanwezig bij een speciale communieviering voor Italiaanse kinderen. Tij dens de dienst wekte de zeven- tiende-eeuwse preekstoel dusda nig haar nieuwsgierigheid, dat ze er zo zachtjes mogelijk op klom. Maar de historische kansel, nog al bouwvallig en al lang niet meer in gebruik, kon haar ge wicht duidelijk niet dragen en zakte met oorverdovend gekraak met vrouw en al in elkaar. 'Wat zit er in die andere pan? Het tegengif'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5