hulp voor
indonesië beperkt,
jiaar gericht toegepast
Stormloop op stadhuizen lijkt afgewend
itemerdink overlegt
liet Gelderland
Ver oefenterreinen
Voordeel en risico
van straling worden
zorgvuldig gekozen
Op uwgewone spaargeld
kunt ubij de ABN
nu2%% extra rente maken.
Met het Spaar-Extra-Boekje.
de ABN
Korte straf
eel drie' kan
ét verkleuren
^gebreide inspraak-procedure
Algemene Bank Nederland
een goede grote bank
Onderwijsdebat in Kamer
Deskundigen: Onafhankelijk oordeel
Aanvraagformulieren voor subsidie onderhoud woningen niet meer beperkt
Formulieren inleveren:
RITA
rW KWARTET WOENSDAG 14 MEI 1975
BINNENLAND 3~
ï'KTERDAM Nederland zal minder ontwikkelingshulp aan Indonesië verlenen in het Indonesi-
tep begrotingsjaar 1975/76. Die hulp zal nog meer dan voorheen niet algemeen zijn maar gericht
Speciale projecten. Dat heeft minister Pronk meegedeeld na afloop van de tweedaagse conferentie
!ti de Intergouvernementele Groep inzake Indonesië. Over politieke problemen is op de conferentie
'4 gesproken.
het begrotingsjaar 1975-76
Indonesië 150 miljoen gulden
er ƒ191 miljoen in 1974-75.
roor twee jaar kreeg Indonesië
reel projecthulp als algemene
in de vorm van deviezen,
sinds het optreden van drs.
ik als minister van ontwikke-
menwerking is de nadruk
op de projecthulp komen te
:n. Vorig jaar werd tegenover
miljoen projecthulp slechts
miljoen verstrekt in de vorm
deviezen ten bate van de Indo-
iche betalingsbalans. Ditmaal is
leviezenhulp zelfs geheel ver
ten. Naast 125 miljoen gulden
projectassistentie is evenals in
•75 25 miljoen uitgetrokken
technische bijstand. De lijn
ej Pronk is dus verder doorgezet.
Nederland minder geeft dan de
i keer heeft zo zei Pronk op
[persbijeenkomst na afloop van
tcnferentie niets te maken
bezwaren tegen de binnen-
Q onze Haagse redactie
)0* HAAG Bij de rijksdienst
het wegverkeer is geen enkel
bekend van een verbleken
dêel 3 van het kentekenbewijs,
'op de voorruit van auto's moet
aangebracht.
(ster Westerterp antwoordt dit
•agen van het Tweede Kamér-
mevrouw Smit-Kroes (VVD)
het door de zon verschieten
deel 3. Minister Westerterp
va dat de plastic hoesjes zijn
[zien van een ultra-violet be-
idige lijmlaag en dat maanden-
proefnemingen geen aan wij
len hebben gegeven voor een
J-[eruitgang in kwaliteit. Minister
tterterp meent verder dat deel 3
kan worden vervangen door
sticker, zoals mevr. Smit-Kroes
Deel 3 moet invorderbaar blij-
terwijl het bovendien door het
wordt beschermd als de
breekt.
landse politieke situatie in Indone
sië, maar des te meer met het
stellen van prioriteiten bij de hulp
verlening. Nederland vindt dat lan
den, die het zwaarst door economi
sche moeilijkheden zijn getroffen
de meeste hulp moeten krijgen. In
donesië behoort niet tot de landen,
die er het slechtst aan toe zijn.
De politieke toestand in het eilan
denrijk, met name het met voeten
treden van de rechten van de
mens, is geen punt van discussie
geweest, maar wel heeft minister
Pronk als hoofd van de Nederland
se delegatie de andere delegaties
'geïnformeerd' over het Nederlandse
standpunt. Pronk wees er in dit
verband op dat zijn mededelingen
geen verklaring waren.
Een onderdeel van die mededelin
gen hield echter wel degelijk een
ernstige waarschuwing aan het
adres van de Indonesiërs itf. Pronk
zei dat als in de positie van de
verdrukten geen verandering op
treedt een herziening van de Ne
derlandse hulp aan Indonesië niet
is uitgesloten. De minister infor
meerde zijn conferentiegenoten
verder over het feit, dat binnen de
regeringspartijen steeds meer kri
tiek gehoord werd over de hulpver
lening en dat de Nederlandse rege
ring zeer bezorgd is over de situa
tie.
Geen commentaar
De Indonesiërs hebben niet op de
mededelingen gereageerd en ook tij
dens de persbijeenkomst wilde dele
gatieleider Widjojo Nitisastro (mi
nister van economische zaken) niet
op de politieke vragen ingaan.
De bilaterale hulp (van het ene land
aan het andere) zal in totaal dit
maal geringer zijn dan vorig jaar,
vooral ook omdat behalve Neder
land ook de Verenigde Staten aan
zienlijk minder verstrekken. De
Amerikaanse bijdrage zakt van 250
miljoen tot 61 miljoen dollar. De
bilaterale hulp zal teruggaan van
500 miljoen dollar in 1974/75 tot
400 miljoen in het komende begro
tingsjaar maar daar staat tegen
over dat de hulp van internationale
instellingen als de Wereldbank en
de Aziatische ontwikkelingsbank zal
toenemen van 350 miljoen tot 500
miljoen dollar.
Minister Widjojo verklaarde tevre
den te zijn over het bedrag van 400
miljoen dollar aan bilaterale hulp
en zei naar Amsterdam gekomen te
zijn met de gedachte dat het 350 a
400 miljoen zou worden. Wanneer
over hulp gesproken wordt, bete
kent dat overigens niet steeds gif
ten. Van de Nederlandse bijdragen
aan projecten komt 110 miljoen
gulden in de vorm van leningen en
15 miljoen als gift terwijl de tech
nische bijstand geheel de vorm van
giften krijgt.
Minder zacht
In totaal is de verhouding giften
leningen niet ingrijpend gewijzigd,
wel zijn de leningvoorwaarden
minder 'zacht', wat inhoudt dat In
donesië wat meer rente zal moeten
betalen bij nieuw verstrekte lenin
gen (2V2 tot 4 procent). Dat heeft
te maken met de verbeterde econo-
ADVERTENTIE)
Minister Pronk
mische toestand van het land, een
gevolg van de sterk gestegen prijs
van de olie. Indonesië's belangrijk
ste exportproduct.
Op de conferentie is door vertegen
woordigers van het Internationale
Monetaire Fonds en de Wereldbank
verslag uitgebracht over hun on
derzoek naar de economische toe
stand van Indonesië. Naar aanlei
ding van de rapportering wordt in
het slotcommuniqué gezegd dat on
danks het gunstige effect van de
olie een versnelde ontwikkeling van
de economie noodzakelijk is. Er is
gediscussieerd over de gevolgen van
een zesjarenprogramma voor ver
snelde investeringen dat produktie
en werkgelegenheid zou verhogen
en dat belangrijk ten goede zou
moeten komen aan de lagere inko
mensgroepen.
h een onzer verslaggevers
INHEM Staatssecretaris Stemerdink van Defensie heeft van-
lidag een bespreking met het provinciaal bestuur van Gelder-
Hl over de militaire oefenterreinen op de Veluwe. Er zal overleg
den gepleegd ten aanzien van de vraag wat in dit opzicht
f* worden opgenomen in de streekplannen.
eputeerde Staten van Gelder-
jA,vinden de kwestie van de mi-
re oefenterreinen zeer belang-
Gedeputeerde mr. O. W. A.
Van Verschuer deelde dat
■pren mee, toen hij een bundel
natieve ontwerpen voor een
ikplan midden-Gelderland pre-
ge!erde-
opzou gisteren op het Arnhemse
i 1 imoiehuis ook een bespreking
en plaatsgehad met minister
kj1 Iters van volkshuisvesting en
e telijke ordening. De bewinds
ik zegde deze ontmoeting met
ie provinciaal bestuur van Gelder-
to echter kort van tevoren af,
neger opgaaf van redenen,
id erland, dat op het gebied van
inspraak tot de koplopers in
rland behoort, en ook met de
es bereiding van streekplannen
■ai rimenteert ('een langdurige,
ook kostbare procedure', al-
ra de heer Van Verschuer) heeft
e« betrekking tot het streekplan
eefcen-Gelderland een uitgebreide
reiraak procedure opgezet, die
t van mei tot november 1975.
t drie andere delen van deze
1 incie zal een soortgelijke ge-
slijn worden gevolgd.
midden-Gelderland zijn door
planologen vijf alternatieve
■e|ïontwerpen gemaakt. Eén van
>elangrijkste zaken hierbij is of
B, gebied tussen de steden Am
en Nijmegen een open karak-
ee moet houden, ook ten gerieve
land- en tuinbouw, dan wel
t te worden bebouwd. In het
(Vte geval wordt verstedelijking
ie Over-Betuwe voorkomen, in
andere geval krijgt men een
a elijkheid tot nieuwbouw, die
'f! :om zou kunnen zijn omdat
ijds is beslist dat Nijmegen niet
Ooypolder langs de Waal mag
61 relden.
aanzien van de aanleg "an nieu-
'egtracé's zijn alle gegevens nog
nt n iet bekend. Deb evolking zal
is de inspraakprocedure derhalve
al geen eindoordeel kunnen ge-
n over de wegen. Toch vindt
rbi tputeerde Staten van Gelder-
]2 mag de discussie over de
,d« ^problematiek niet achter-
blijven. Eén van de punten
lal hier gaan spelem, is of rijksweg
n (autosnelweg van zuid naar
d 'd, waarvan al een gedeelte is
rk aliseerd) al dan niet tussen
«te Hoeve en rijksweg 12 bij
hem moet worden aangelegd.
gebied waarin ook het Deeler-
d ligt).
Voor zover nodig hoopt Gelderland
ook met de Duitse buren over de
streekplannen contact op te ne
men. evenals met de aangrenzende
provincies. Zo mogelijk is in 1978
alles afgerond. 'Een gigantisch kar
wei', aldus gedeputeerde Van Ver
schuer. Een tussen-mogelijkheid is
dat de uitstraling van de zuidelijke
Veluwezoom zowel naar de Over-
Betuwe als naar de Lijmers wordt
geleid en dat de uitstraling van
Nijmegen beneden de Waal blijft.
Trouwe spaarders, mensen die van plan zijn hun spaargeld
lange tyd niet te gebruiken, maar die toch op ieder moment over
hun geld willen kunnen beschikken, krijgen van de ABN een
Spaar-Extra-Boekje. (Of, indien gewenst, een Spaar-Extra-Rekening.)
Dat levert 2'/a% extra rente op! Als u geld opneemt, brengt
de ABN dan wel 1% van het opgenomen bedrag in rekening.
Bent u gewend om van uw spaartegoed vaak een deel weer op
te riemen, dan is een gewoon spaarboekje of-rekening
het meest geschikt. Maar bent u een trouwe spaarder, dan kunt u
met het Spaar-Extra-Boekje zo maar 2%% extra verdienen.
Stap vandaag nog een ABN-kantoor binnen.
(ert niet alléén voor spaarders)
Staatssecretaris Klein (voorgrond) en minister Van Kemenade
vanmiddag in de Tweede Kamer bij de behandeling van de her
structurering van het wetenschappelijk onderwijs. Voor verslag
zie pagina 5.
Vervolg van pag. 1.
maatregel in nood geboren. Het is
voor het eerst in de geschiedenis
van het gevangeniswezen, dat zo
iets gebeurt. Het moet ook de laat
ste keer zijn, zei de heer Glastra
Van Loon. Het gevangeniswezen, zo
voegde hij eraan toe. staat in zijn
hemd.
Op het ogenblik zitten de gevange
nissen boordevol. Dat wil zeggen,
dat de capaciteit door het tekort
aan personeel meer dan onvoldoen
de is. Op het ogenblik bedraagt de
achterstand 8.500 gevallen. Hiervan
mag men zo'n duizend onvindbaren
aftrekken. De 'normale reserve' aan
veroordeelden bedraagt vijftienhon
derd.
De gemiddelde wachttijd om opge
sloten te worden is nu ongeveer
tien tot elf maanden. Door de gra-
tiëring hoopt men deze maatregel
terug te bregen tot zeven a acht
maanden. Om meer plaats te kun
nen maken zal men. naast deze
maatregel de inrichting Banken-
bosch met 160 plaatsen uitbreiden
en hoopt men nog zo'n 180 plaat
sen vrij te kunnen maken in de
huizen van bewaring.
De achterstand is ontstaan sinds
1972. In dat jaar, zo bekende de
staatssecretaris, is een beoorde
lingsfout gemaakt op grond van de
beschikbare gegevens De gemiddel
de straf duur. die in 1952 nog 23.4
dag was. was tot 11.3 gedaald in
1971. Maar deze tendens zette niet
door. In 1972 nam de strafduur
door onbekende oorzaken weer toe
en was in 1974 opgelopen tot 14.
Het gevolg was, dat er een 'prop'
ontstond, die nu door deze nood
maatregelen weggewerkt moet wor
den.
Van onze redacteur wetenschappen
AMSTERDAM De internationale vereniging voor stralings
bescherming ICRP zoekt met moeite naar het evenwicht tussen
risico's en voordelen, terwijl de elektriciteitsbedrijven met een
vertrouwenwekkende glimlach 'veilige kernenergie' aanbieden.,
Dat sprekende beeld gebruikte de
Leidse erfelijkheidsdeskundige dr.
K. Sankaranarayanan als inleiding
voor zijn hoofdvoordracht gisteren
op het derde Europese congres van
de ICRP in Amsterdam. Bij de ope
ning had ICRP-voorzitter dr C.
Polvani al verzekerd dat het pu
bliek kan rekenen op het onafhan
kelijke oordeel en de deskundigheid
van de mensen die zich op stra
lingsbescherming hebben gespecia
liseerd. De directeur-generaal voor
milieuhygiëne ir. W. C. Reij, die het
congres namens minister Vorrink
opande, had op de deelnemers een
beroep gedaan, zich bewust te zijn
van de kloof tussen hun gevorderde
inzichten en wat het publiek weet
en aanvaardt, en dat gat zo veel
mogelijk te dichten.
Intussen weten de erfelijkheidsdes
kundigen op grond va nde jongste
gegevens minder zeker dan vroeger,
hoeveel extra aangeboren afwijkin
gen zullen worden veroorzaakt door
de toegelaten maximum hoeveel
heid straling voor de hele bevol
king. In 9.44 procent van alle baby's
is volgens Canadees onderzoek eni-
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Met de beslissing het aantal aanvraagformulieren voor de eenma
lige subsidie op het onderhoud van eigen woningen niet meer te beperken, lijkt
staatssecretaris Schaefer (volkshuisvesting) een dreigende chaos op de gemeente
huizen te hebben afgewend.
Veel gemeentebesturen al
thans vreesden problemen,
omdat zich de laatste dagen
steeds duidelijker een
stormloop op de loketten
begon af te tekenen. De
meeste gemeenten verwach
ten wel twee of drie keer
zoveel aanvragen als er for
mulieren ter beschikking
zouden zijn. Tot welke situ
aties het 'wie het eerst komt
het eerst maalt' dan kaft
leiden, laat zich gemakkelijk
raden. De verwarring nam
bovendien nog toe, doordat
duidelijke en eensluidende
instructies achterwege ble
ven.
In diverse gemeenten waren
de afgelopen dagen al maat
regelen getroffen om de
stroom aanvragen in redelij
ke banen te kunnen leiden.
De gemeente Rotterdam had
al een loting georganiseerd,
omdat, aldus een woordvoer
der, zij onder geen voor
waarde de haantjes-de-voor-
sten de meeste kansen wilde
geven. In Rotterdam was
het bovendien al bekend dat
er. net als bij koopjes in de
uitverkoop, mensen voor het
stadhuis de nacht wilden
doorbrengen. De regeling is,
aldus de Rotterdamse
woordvoerder, goed bedoeld
maar ondoordacht en on
zorgvuldig opgezet.
Ondoordacht
Die ondoordachtheid blijkt
bijvoorbeeld uit het feit dat
de gemeenten nu zelf mogen
bepalen wanneer de formu
lieren worden uitgegeven.
Aanvankelijk zouden vol
gens hef ministerie de ge
meenten de formulieren na
15 mei (dus vanaf 16 mèi)
mogen verstrekken. De ge
meente Den Haag heeft dat
dan ook gezegd tegen de
mensen die zich tot de ge
meente hebben gericht, en
meent daarom nu niet meer
van 16 mei als eerste dag te
kunnen afwijken.
Het kan echter wel beteke
nen dat de mensen in Den
Haag (en de andere ge
meenten die vrijdag de for
mulieren verstrekken) daar
door in het nadeel komen.
Want hoewel de gemeenten
niet meer hoeven te selecte
ren wie voor aanvraag van
subsidie in aanmerking
komt, blijft het principe dat
'wie het eerst komt. het
eerst maalt' gewoon gehand
haafd. De provinciale direc
ties van volkshuisvesting en
de bouwnijverheid werken
de aanvragen in volgorde
van binnenkomst af. Vol
gens het ministerie van
volkshuisvesting wachten
die directies niet met de be
handeling totdat in alle ge
meenten de formulieren
verkrijgbaar zijn.
Werkgelegenheid
De regeling die door staats
secretaris Schaefer vorige
maand werd aangekondigd,
is in de eerste plaats als
stimulans voor de werkgele
genheid bedoeld. De subsidie
bedraagt vijftig procent van
de onderhoudskosten (met
een maximum van driedui
zend gulden) voor een eigen
woning, dat betekent, als
het rijk tachtig miljoen gul
den beschikbaar stelt, dus
ccn injectie van minstens
160 miljoen gulden. Het ligt
dan ook voor de hand dat
alleen subsidie wordt gege
ven op werk dat door erken
de bedrijven wordt uitge
voerd en waar normaal
BTW over is betaald.
De regeling geldt voor alle
eigen woningen, die door de
eigenaar worden bewoond,
ongeacht of de woningen
voor of na de oorlog zijn
gebouwd. Tweede woningen
vallen buiten de regeling,
evenals kerken en pastorieën.
Als de onderhoudskosten la
ger dan vijfhonderd gulden
zijn. wordt geen subsidie
verstrekt. De subsidie is fis
caal niet belastbaar.
De financiële tegemoetko
ming is alleen be
doeld voor onderhoud, voor
verbetering van woningen
bestaan andere subsidierege
lingen. Onder onderhoud
wordt verstaan buitenschil
derwerk. vochtbestrijding en
reparaties aan funderingen,
vloeren, wanden daken, ko
zijnen, ramen, deuren,
schoorstenen, trappen, regen-
afvoer, gas-, water- en elek
triciteitsinstallaties en riole
ringen. Binnenschilderwerk
valt niet onder de regeling.
Wie een formulier heeft ge
haald (er hoeft nu niet
meer om gevochten te wor
den), moet daarop onder
meer verklaren eigenaar-be
woner te zijn en dat het
werk nog niet is gestart. Ei
gendomspapieren behoeven
bij de aanvraag niet te wor
den overlegd. Dat formulier
moet binnen een maand
worden opgesruurd naar de
provinciale directies van de
volkshuisvesting en de
bouwnijverheid.
Zes maanden
Deze directies versturen de
beginseltoezeggingen, uiter
aard voor zover de tachtig
miljoen gulden_ toestaat. De
werkzaamheden moeten bin
nen zes maanden zijn uitge
voerd. te rekenen vanaf de
datum die op de beginsel
toezegging is vermeld. Bin
nen die periode moet dan de
rekening en een tweede for
mulier (dat met de beg n-
seltoezegging is toegestuurd)
worden teruggestuurd.
Meer geld ïan de tachtig
miljoen is. zo heeft staatsse
cretaris Schaefer al eerder
laten weten, niet beschik
baar. Om toe te zien of aan
de voorwaarden waaronder
subsidie wordt verleend,
wordt voldaan, zul
len bovendien steekproeven
worden gehouden. Een ver
keerde opgave daarbij zal
strafbaar zijn. Het aantal
eigenaar-bewoners dat van
de regeling kan profiteren,
zal slechts gering zijn. Het
zal uiteindelijk (het juiste
aantal hangt van de gemid
delde subsidie hoogte al)
toch niet om meer dan en
kele tienduizenden eigena
ren-bewoners gaan.
ge vorm van erfelijke afwijking op
te sporen. De toegelaten hoeveel
heid straling zou daar op de lange
duur iets tussen 0,01 en 1,15 pro
cent aan kunnen toevoegen, aldus
dr. Sankaranarayanan. Nauwkeuri
ger schattingen zijn nog niet te
maken. Overigens liggen de feite
lijk toegelaten stralingshoeveelhe-
den voor de bevolking aanzienlijk
onder de officiële ICRP-norm, zo
dat de cijfers In de praktijk veel
lager zullen liggen.
Over de gevolgen van straling voor
het ontstaan van kanker had dr. W.
Jacobi (West-Duitsland) nieuws.
Het tralingsrisico wordt nog steeds
benaderd door aan te nemen dat
het gelijk op loopt met de ontvan
gen hoeveelheid straling. Daarbij
wordt dan teruggerekend vanaf de
grote hoeveelheden straling die een
meetbaar risico veroorzaken. Er ko
men steeds meer aanwijzingen, al-,
dus dr. Jacobi, dat dat rechtlijnig
terugrekenen vaak een te pessimis
tische schatting van het kleine
risico oplevert. Maar het blijft
uitkijken. Leenhouts en Chadwick
(Arnhem) demonstreerden later dat
het omgekeerde effect in een aan
tal gevallen ook mogelijk is.
Jacobi kwam, zelfs met zijn opti
mistischer risico-schatting, tot de
conclusie dat de vrij grote hoeveel
heid straling die 'stralingswerkers"
mogen oplopen, toch wel een aan
merkelijk beroepsrisico inhoudt.
Hij wees met nadruk op de aanbeve
ling van de ICRP dat de gemiddel-
de dosis voor het hele personeel -
beneden eentiende van het indlvi-
duele maximum moet blijven. Ei-
genlijk moet die hele norm maar
omlaag, vond hij, vooral omdat in
de industrie de neiging bestaat om
werknemers 'hun' maximum ook te
laten gebruiken. Dat werd later nog
ongedwongen geïllustreerd door Ju-
lius en Va»n der Lugt (Arnhem), die
een uiteenzetting gaven over het
nieuwe Nederlandse systeem van
centrale dosisregistratie voor stra-
lingswerkers. De staatjes vermelden
niet alleen de ontvangen hoeveel-,
heden straling, maar ook wat elke
werknemer 'nog hebben kan' vol-,
gens die maximumnorm.
De directies van de volkshuisvesting en de bouwnijverheid,
waar de formulieren moeten worden ingeleverd, zijn geves
tigd in:
Groningen Groningen Westerkade 10
Friesland Leeuwarden Willemskade 27
Drente Assen V. d. Feltzpark 2
Overijssel Zwolle Welh. Alferinkw. 300
Gelderland Arnhem Pels Rijckenstr. 1
Utrecht Utrecht Maliebaan 13
Nrd.-Holland Haarlem Dreef 24
050-126847
05100-39215
05920-12845
05200-77333
085-431021
030-331125
023-319033
Zd.-Holl. 's-Gravenhage Mauritskade 29 070-469580
Zeeland Middelburg Seissingel 4 01180-14056 t/m 14056
N.-Brabant 's-Hertogenh. Koningskade 2 073-125311
Limburg Maastricht Stokstraat 37 043-11751
'Voordat li deze brief van
school leest, zou u eerst mfln
lezing van het geval moeten
horen.'
