oalitie in aos kraakt bezorgd /er de ontspanning Arme landen sterk binnen Gemenebest JJ Eigen brief papier,daar zal uw burgemeester beduusd van zijn. 'Wenken' voor omkoping in VS gepubliceerd Proces in Z.-Afrika verdaagd rechtse ministers afgetreden ii id ja Philiopijnen willen niet-aansvalsverdrag in Zuid-Oost-Azië McGovern en Castro in één jeep roteGnork. Gratis van Amro Bank. Voor nieuwe orders die al >en briefpapier lebben.^] Raadsman van Baader opgepakt Moboetoe wil volksstemming in Cabinda Zeereehtoverleg geëindigd zonder concreet resultaat Wilsons plan 'broddelwerk' Niet-alledaags aanbod voor nieuwe Amro spaarders: f ^KWARTET ZATERDAG 10 MEI 1975 BUITENLAND ANE, BANGKOK (Reuter, UPI, AP) Drie rechtse minis- twee onderministers üit het Laotiaanse coalitiekabinet, iaat uit leder) van de communistisch-gezinde Pathet-Lao Soevannoevong en aanhangers van de rechts-neütralisti- entiane-groepering onder Soevanna Phoema, zijn gisteren ruk van studenten en de vakbeweging afgetreden. en bevinden zich volgens elite zegslieden minister ■nsie Sisouk Na Champas- sijn collega van financiën oanikone. Deze laatste zou naar Spanje al in Thai- derb roken hebben. Verder etreden de minister van ndheid, de onderminister tenlandse zaken en van werken, jidehdje ministers werden iceerd met de Amerikaanse in Laos. Hun aftreden xiorte tijd nadat ongeveer ienten en leraren in Vien- i demonstratie hadden ge- waarbij de Amerikaanse Je met stenen werd beko elde 'stars and stripes' werd aid. Ondanks een verbod togen in Vientiane gingen j en de straat op en eisten koren het aftreden van de lndslieden. Daarnaast eis- e stopzetting van de Ame- aanwezigheid in het land steerden tegen de inflatie ledseltekorten. De betoging rootste sinds de twee riva- groeperingen in april 1973 desovereenkomst tekenden, ïinde maakte aan tien jaar edige burgeroorlog. Soevanna Phoema zal nu Qstelltog van zijn kabinet it, herzien en het lijkt zeker Jathet Lao er een grotere il spelen. id ie -het-vuren ii« s heeft een delegatie van ieregering een staakt-het- jn sten te bereiken tussen de inpestrijdende Pathet Lao- en het Vientiane-leger. zo njjen woordvoerder van de i-delegatie meegedeeld. De jao-delegatie had dit be ft, iteravond nog niet beves- ik zijn ongeveer dertig'ho- iaanse functionarissen en 250 Thailandse en bui- yjï zakenlieden de Laotiaan- stad ontvlucht na de her- n gevechten in Laos. zo blad in Bangkok gisteren ld( u, podjaanse prins Norodom 1 heeft gisteren in Peking ra i dat de leider van de Rode Khleu Samphan, hem ver leeft dat de strijdkrachten óm Penh veroverd hebben correct' zijn opgetreden Fransen en andere bui- airs. Volgens de prins, die ;rüds niet heeft laten weten de hij naar Cambodja zal te- l als nieuw Cambodjaans lo staatshoofd, is de perscampagne die op hét ogenblik tegen troepen van de Rode Khmer wordt gevoerd 'laf fe laster'. De prins richtte zich tegen de jour nalisten die in de Franse ambassa de in Phnom Penh opgesloten heb ben gezeten en waarvan sommigen melding maakten van massale exe cuties. hetgeen echter door anderen niet bevestigd werd. Zo heeft giste ren een Franse arts. die chirurg geweest was in een ziekenhuis in Phnom Penh ontkend dat hij in een interview gezegd zou h,ebben dat 'hij driehonderd mensen met afgesneden kelen op tie grote markt in Phnom had zien liggen.' Ook zou deze arts gezegd hebben dat, hij h$d gezien dat de vroegere premiers on der president Lon Nol. Sirik Matak en Long Boret. door een vuurpelo ton werden geëxecuteerd. De Revolutionaire Regering van Zuid-Vietnam eist van de Verenig de Staten dat zij alle geëvacueerde Vietnamezen die dit wensen moet toestaan naar hun land terug te keren, zo heeft het Joegoslavische persbureau Tan joeg gisteren ge meld. Volgens het nieuwe bewind in Saigon hebben de Amerikanen ongeveer 80.000 mensen gedwongen te evacueren. Radio-Saigon heeft bericht dat in Zuid-Vietnam de trein- en busver bindingen tussen ver van elkaar gelegen steden weer zijn. hersteld. Jarenlang is de enige manier van reiken in Zuid-Vietnam vliegen ge weest. MANILLA (UPI) De Philippijnen heb.ben gisteren opgeroepen tot het sluiten van een piet-aanvalsverdrag in Zuid-Oost-Azië en aangedrongen op uitbreiding van de Zuid-Oost- Aziatische verdragorganisatie met zo mogelijk de nieuwe regimes in Cam bodja en Zuid-Vietnam. Een woord voerder van het ministerie van voor lichting zei gisteren dat president Marcos zijn minister van buitenland se zaken, Romulo opdracht had ge geven tijdens de komende jaarlijkse vergadering van de verdragsorgani satie. aan te dringen op de vorming van 'een mechanisme voor de vreed zame regeling van geschillen'. De Philippijnen zijn al lang voorstander van uitbreiding van de organisatie, opgezet' door Maleisië. Indonesië. Thailand. Singapore en de Philippij nen. Volgens de woordvoerder, kun nen er andere landen bij. ongeacht hun ideologische of politieke opstel ling. George McGovern. senator voor South Dakota en Democratisch presidents kandidaat in 1972, in één jeep met Fidel Castro tijdens zijn bezoek aan Cuba. Terug in Washington zei McGovern vrijdagmiddag niet in te zien waarom de VS geen tarwe, rijst, zuivelprodukten en veevoeder aan Cuba zouden gaan verkopen. WASHINGTON (UPI) Volgende week moet de president-direc teur van Gulf Oil in de Senaats-subcommissie voor multi-nationale ondernemingen verschijnen om te antwoorden op beschuldigingen dat zijn bedrijf omkoopsommen tot vier miljoen dollar zou hebben betaald aan buitenlandse politieke leiders De staf van de Senaatsleden, die Ro bert Dorsey van Gulf ondervragen, heeft een onderzoek ingesteld naar buitenlandse ?politieke bijdragen' van meer dan tien grote Ameri kaanse maatschappijen. Volgens Dorsey zouden investeringen ter waarde van 700 miljoen dollar op het spel worden gezet indien de namen van de 'begunstigden' openbaar zou den worden. Gelijktijdig is een document van het Amerikaanse ministerie van defensie bekend geworden, gericht aan ruim- tevaarts- en electronische Industrie- en, waarin zij attent gemaakt wor den op de marnier waarop men via omkoping orders kan krijgen in het Midden-Óósten. Volgens dit docu ment ikon er gébruik gemaakt wor den van 'agenten' in het Midden- Oosten die tegen betaling hun rege ringen konden bewegen om gpederen In Amerika of in Europese landen te kopen. Tegen Northrop was eerder een fede rale aanklacht ingediend dat het posten opgevoerd hAd voor 'betaling aan buitenlandse agenten' om daar mee een fonds van 1.1 miljoen dol lar te camoefleren dat in feite ge bruikt werd om in het geheim kan didaten voor het congres en voor het presidentschap te ondersteunen, een praktijk die al van 1961 af zou du ren In natura Het regeringsdocument, dat duidelijk adviserend bedoeld was vermeldde verder dat het kopen van invloed niet noodzakelijkerwijs met geld be hoefde te schieden maar even goed mogelijk was door het ter beschikr king stellen van een villa in Frank rijk of een flat in Londen, voorzien van een auto en een butler. Soms is de overheidsfunctionaris om,wie het gaat een stille partner in hét concern of in een andere zaak, die niets te maken heeft met zijn nor male bezigheden, maar hem wel fi nanciële gunsten bewijst'/aldus liet rapport. Volgens het. document zijn de Franse en Britse industrieën 'meester-omkopers' en 'hebben zij meestal geen wroeging van het be talen van .excessieve sommen als de order maar kan doorgaan'. atste zorg van het Kremlin na de val van Z uid-Vietnam is dat de Verenigde Staten minder itelling gaan krijgen voor de ontspannings politiek. Terwijl de Sowjèt-pers er van af heeft ge bruik te maken van het onbehaaglijke gevoel dat de Verenigde Staten na Vietnam hebben, ukt zij tegelijkertijd de noodzaak de ontspanning voort te zetten. >uden zou de resultaten die kt zijn, In gevaar brengen, zwestia, dat daarmee een redevoering van Leonid aanhaalde. Ontspanning, ie de communistische par is een proces dat Tvoortdu- ooruitgan'g' vergt, laak voor de Russische be id is, althans zo wordt het lington gezien, de noodzaak Verenigde Staten hun rol op Iveau blijven spélen. Presi- ird heeft deze kwestie aan gesteld toen hij het atoom- ischip Nimitz in gebruik Hij benadrukte daarbij nog- de militaire macht van de (ADVERTENTIE) Verenigde Staten. Voor minister van defensie James Schlesinger is het 'opnieuw de tijd voor Amerika te kiezen of het zijn militaire macht wil behouden'. Voor Moskou betekent dit dat de Verenigde Staten blijven doorgaan hun militaire macht, uit te bouwen, een trend waarover de Russische analytici steeds meer bezorgd zijn. Nu al zijn er tekenen binnen het congres dat de besnoeiingen in de militaire uitgaven niet zo groot zul len zijn als verwacht. De opschor ting van de SALT-onderbandelin- gen in Genève - beide delegaties zijn naar huis voor ruggespraak - is deels een gèvolg van de verharding van het Amerikaanse standpunt. De VS hebben gevraagd om bepaalde veranderingen in het akkoord van. Wladiwostok en dit heeft er toe geleid dat de Sowjet-Unie op haar beurt wijzigingen als compensatie heeft voorgesteld. Troefkaart Begin dit jaar heeft Washington de Sowjet-Unie duidelijk gemaakt dat als vooruitgang in Genève niet snel genoeg gaat, dit uitstel van Brezn- jews bezoek aan de Verenigde Sta ten zou kunnen betekenen.. Dat gaf Washington een troefkaart in han den omdat Breznjews politieke agenda als hoogtepunt het 25e par tijcongres van volgend jaar februa ri heeft, met daaraan voorafgaande een serie politieke successen op buitenlands gebied, een SALT-ak- koord en een topontmoeting in de vroege zomer. Die troefkaart is nu gespeeld, de top is uitgesteld en er blijken nog andere vertragingen in Breznjews agenda te komen. Moskou wilde 'een Europese communistische top conferentie vooraf gaande aan de oost-west ontmoeting tussen 35 landen in Helsinki. De eerste con ferentie was bedoeld om aan te tonen hoe Breznjew erin was ge slaagd de greep van het Kremlin op de Europese communistische partij en te krljgfen. De tweede ontmoe ting moest zijn pogingen bekronen voor een Europese veiligheidsconfe rentie. welke hij zich sinds 1966 zo bloedig heeft nagestreefd. Maar- nu is de communistische tóp uitgesteld tot na de veiligheidsconferentie, die ook zelf dreigt te worden vertraagd doordat men er maar steeds niet in slaagt de nog resterende menings verschillen op te lossen. Een reden voor al dit uitstel is dat Breznjew wordt gezien als een man die haast heeft.en er om vraagt concessies te doen. Als zijn eigen agenda werkelijk een serie buiten landse politieke successen vereist die moeten culmineren In zijn tri omfantelijke terugtrekking op het partijcongres, en als deze sucpessen alleen in ruil voor concessie kun nen worden verkregen, dan stelt Breznjew zich bloot aan dezelfde kritiek als Nixon tijdens zijn laat ste maanden als president. De Sowjet-leiders die het met som mige aspecten van Breznjews bui tenlandse politiek niet eens zijn zullen zeggen dat hij meer persoon lijke dan nationale belangen na streeft. Zij kunnen het bezwaar aanvoeren dat als Breznjew nu de concessies doet waarom hem wordt gevraagd, zij. nadat de partijleider zich heeft teruggetrokken, de wer kelijke prijs voor dat toegeven moeten betalen. Bevoordeeld De pers in de Sowjet-Unie wijst voortdurend het argument van cri tici in het westen van de hand dat de ontspanning de Sowjet-Unie meer bevoordeelt dan het westen. Tegelijkertijd echter is dat precies hetzelfde argument als in de Sow jet-Unie wordt gebruikt tegen ont spanning. Op een bepaald moment schilder den Sowjet-aanhangers van han delsverruimingen de voordelen erg gunstig af. om te laten zien Jat het de moeite waard was de concessies te doen waarom het westen vroeg omdat de Sowjet-Unie er zo veel voor zóu terug krijgen. Nu wordt de ontwrichting .van het westerse tiohdgénoó! aangevoerd ais een be langrijk winstpunt voor dc Sowjet- Unie van de ontspanning. Het hele punt is. aldus Izwestia, in een ander artikel, hoe verder de vooruitgang op het terrein van de ontspanning gaat. hoe moeilijker het wordt 'de NAVO-leder. te bewe gen verdere offers op het NAVO- altaar te brengen'. Groot-Brittan- nië, Nederland. België en Denemar ken hebben 'reeds' beperkingen in de militaire uitgaven aangekondigd. West-Europa is steeds minder be reid afhankelijk te zijn van de gevaarlijke 'zig-zag politiek' van een strategie die is ontworpen door het Pentagon. De NAVO is machte loos tweedracht bulten de deur te houden, zelfs tot onder voor kort zulke betrouwbare leden als Turkije én Griekenland. De NAVO-bijeen- komst eind deze maand, die zal worden bijgewoond door president Ford. zal moeten erkennen, zo con cludeert Izwestia. dat het 'steeds onmogelijker wordt de Atlantische ploeg in het gareel en onder con trole te houden'. Er bestaat geen twijfel dat er veel andere, minder omstreden voorde len van ontspanning zijn. maar Izwestia heeft dit ene voordeel' er uit gepikt omdat dat belangrijker is voor de Sowjet-Unie dan wat het kan winnen uit de terugtrekking van de Verenigde Staten uit Indo- China. De Sowjet-Unie kan nauwelijks blaam treffen als dit Inderdaad één van de resultaten van ontspanning is. En ook kan haar moeilijk wor den verweten dat zij zowel de ont spanning als de resultaten daarvan niet wil prijsgeven in een tijd van ernstige twijfel in de Verenigde Staten over de buitenlandse poli tiek in het verleden. Twijfel die bestaat sinds de val van Vietnam. Maar de eenheid van het westen is niet onverenigbaar met ontspan ning - vooropgesteld dat de wil er is en het politieke leiderschap om die wil in resultaten om te zetten. KEULEN (AP) Siegfried Haag. een advocaat van de Westduitse anarchist Andreas Baader. is vrij dag door de politie gearresteerd naar aanleiding van een schietpar tij eerder op de dag. Een politie man en een man die ervan ver dacht werd een sympathisant van de anarchistenbew'eging te zijn. werden "bij deze schietpartij gedood. Een politieman verkeert in levens gevaar en een andere anarchisti sche verdachte is ernstig gewond. Het incident gebeurde toen de poli tie' in een buitenwijk van Keulen een auto met drie inzittenden aan hield voor een routinecontrole. Haag werd gearresteerd op verden king van hulp bij een misdadige samenzwering nadat de autoriteiten zijn kantoor in Heidelberg hadden doorzocht vlak na de schietpartij, aldus de plaatselijke openbare aan klager. Haag's medefirmant, Eber- hard Becker, zit in Hamburg vast op verdenking van betrokkenheid bij de guerrillagroep van Baader en Ulrike Meinhof. De federale veiligheidsdienst kwam in actie toen men bego n te ver moeden dat de drie schutters in verband zouden kunnen staan met. de anarchisten. Een schutter gaf zich over zonder gewond te zijn. maar de politie heeft zijn identiteit noch die van zijn kameraden kun nen vaststellen. Alle drie hadden ze vervalste identiteitsbewijzen en il legale wapens bij zich. aldus de autoriteiten. LISSABON In de Portuese olie enclave Cabinda. ten noorden van de Kongomonding. moet een volksstem ming worden gehouden, vindt bet staatshoofd van Zaire. Moboetoe. Dit heeft het Zairese persbureau Azap gemeld. Bij de stemming zou moeten Cabinda tot een onafhankelijk An- worden beslist of de bevolking van gola wil behoren of een zelfstan dige staat wil zijn. Als de bevolking van de Kaapver - dische eilanden over haar politieke toekomst kan beslissen, is er vol gens Moboetoe geen reden om aan Cabinda dat recht te ontzeggen. GENEVE (DPA) De internatio nale zeerechtconferentie is gisteren in Genève geëindigd. Zij heeft acht weken géduurd, en niets concreets opgeleverd. De voltallige vergade ring van 138 landen heeft besloten op 29 maart 1976 in New York opnieuw bijeen te komen, weer voor acht weken. Wel zijn de commissie-voorzitters erin geslaagd van de honderden detailvoorstellen teksten te maken waarover onderhandeld kan wor den. Over drie hoofdproblemen zul len volgens verschillende delegaties in New York overeenkomsten be reik^ moeten worden KAAPSTAb Het proces tegen leden van de Zuidafrikaanse stu dentenorganisatie (SASO) en de Black Peoples Convention (BPC) is weer verdaagd, nu tot 21 mei. De verdediging wil een verduidelijking van de aanklacht. Niet duidelijk is of de rechter de officier van justitie hier ook inderdaad toe zal ver plichten. Tot nu toe zijn aanklach ten van algemene strekking inge diend waaruit niet blijkt wie zich aan welk feit hééft schuldig ge maakt. Volgens waarnemer mr John Archer Is op deze manier een eerlijk proces niet mogelijk. Archer is een Engelse officier van justitie die aanwezig is namens de Internationale commissie van juris ten. de Brtse raad van kerken, de Evangelische Klrche, de Nederland se Hervormde Kerk en de Gerefor meerde Kerken in Nederland. Van een onzer redacteuren Kijk, zei president Julius Nyere- re van Tanzania, om geld te krijgen voor het kopen van een tractor voeren wij sisal uit. Nu stijgt die sisalprijs wel wat. maar tractoren zijn nog veel meer gaan kosten. Dat betekent dat wij veel meer moeten produ ceren - om diezelfde tractor te kunnen kopen. Wij dat wil zeggen de ontwikkelingslanden zitten dus in een onvoordeli ge positie. Je zou dat kunnen veranderen door de prijs van grondstoffen Ksisal bijvoorbeeld) te verbinden aan de prijs van Industrieprodpkten (de tractor). Wordt die tractor tien procent duurder, dan moet ook de sisal tien procent in prijs stijgen. Erg simpel gesteld, maar de Tanzaniaanse president maakte hiermee op de Gemenebest-con ferentie op 'Jamaica wel duide lijk wat de arme landen binnen het oude imperium willen. Tot groot verdriet van de Britse eer ste minister Harold Wilson die vol goede moed naar Jamaica was gevlogen. In zijn binnenzak had Wilson een grondstoffen- plan dat hij al bij voorbaat één van de belangrijkste Britse initi atieven sinds de tweede wereld oorlog had genoemd. Dt arme Gemenebest-landen lieten zich door dit soort reto riek niet in de luren leggen. Want wat stelde het plan van Wilson nu helemaal voor? Wil son wil volgens een oud. belegen model verschillende akkoorden voor verschillende grondstoffen (koffie en koper, bauxiet en ba nanen bijvoorbeeld). Er zouden buffervoorraden moeten komen: wordt bijvoorbeeld suiker te duur dan wordt er uit die voor raad extra op de markt gebracht en daalt de prijs, levert suiker te weinig op dan verdwijnt een deel uit de markt in de buffer- voprraad en stijgt de prijs. Wil son stelde akkoorden voor die uitschieters van de grondstof- fenprijzen (naar boven en bene den) moeten voorkomen. 'Broddelwerk', noemde eerste minister Forbes Burn ham van Guyana het plan. Hij sprak na mens de Carai'bisehe landen die zich tijdens de conferentie zeer radicaal opstelden. Hij waar schuwde de leiders van de arme Geméhebest-leden .zich geen rad voor ogen te laten draaien. Het Britse voorstel geeft de landen Premier Wilson Julius Nverere die grondstoffen leveren wel wat meer zekerheid over afzet en prijzen (niet van die uitschieters meer) maar het betekent niet dat die grondstoffen ook blij vend meer gaan opbrengen. Burnham zei terecht dat er aan de verdeling van de wereldwel vaart door Wilsons voorstellen helemaal niets jjerandert. Daarom leggen de ontwikke- 1 ngslanden zo de nadruk op die koppeling van de prijzen van grondstoffen aan die van de in- dustrieprodukten. Pas dan zou den de arme landen niet steeds armer en de rijke niet steeds rijker werdert De Gemenebest-leden Australië. Canada en Nieuw-Zeeland waren dat eigenlijk wel eens. Ze wor den weliswaar tot. de rijke lan den gerekend maar voeren veel grondstoffen uit (vlees, boter, granen, olie, bauxiet) en hun belangen komen daardoor over een met. die van de ontwikke lingslanden. Kartels Tijdens de conferentie op Ja maica werd ook het recht opge ëist kartêls te vormen. Een kartel is een organisatie als de OPEC, de club van olielanden. Produ centen gaan bij elkaar zitten en bellissen 'over de hoeveelheid olie (of koper of bauxiet) die op de markt komt. In zo'n kartel horen 'geen gebruikers van grondstoffen thuis alleen le veranciers en het is dus iets heel anders dan Wilson voorstel de. Tegenstellingen te over dus en niemand was dan ook echt ver baasd dat er geen 'akkoord van Jamaica' uit de bus kwam. Een groep van tien wijze, mannen gaat nu proberen een praktisch programma uit te werken dat wordt voorgelegd aan de minis ters. van financiën van het Ge menebest Zij komen in augustus in Guyana bijeen, vlhk voor de speciale zitting van de Verenigde Naties over de wereldeconomie Hei Gemenebest hoopt dat haar actieplan daar als blauwdruk kan dienen. Per slot vertegen woordigt het nog steeds een kwart van de wereldbevolking, rijk en arm samen, negenhon derd miljoen n.ensen van alle rassen van alle vijf de continen ten. WASHINGTON (AP) De federa tie van Amerikaanse wetenschaps beoefenaren heeft gisteren verklaard dat zij druk zal uitoefenen op alle Amerikaanse geleerden een conferentie, die «n juli In Moskou gehouden zal worden, te boycotten. De stichting zegt tot deze stap over te gaan wegens de weigering van de Sowjet-autoriteiten om Sacha- rows vrouw een visum te verlenen zodat zij in Italië een oogbehande ling kan ondergaan. Onlangs ver klaarde zij dat zij blind zou worden indien de operatie niet wordt uitge voerd. Sacharow is donderdag be gonnen aan een driedaagse honger staking uit protest tegen de weige ring van de Sowjet-autoriteiten. ADVERTENTIE Iedereen die vóór 7 juni a.s. gegevens gedrukt met daarbij een spaarrekening opent bij passende enveloppen. de Amro Bank, kan z'n ejgen briefpapier bestellen. 100 Velletjes met op 't briefhoofd uw persoonlijke U betaalt er weliswaar f 10,- voor, maar dc Amro stort ook meteen f 5,-op uw nieuwe spaarrekening. En heeft u al briefpapier, dan kunnen we ook gewoon f 5,- op uw rekening zetten, of een gekke grote Spaar- Gnork geven. Maar dat briefpapier, dat is natuurlijk wel het aardigste. Vooral ook omdat er keuze is uit 6 verschillende mogelijkheden. fWÊÊ üit Plaat,€lljke courant vernamen ui j d ,i Uv ▼Oornemens zijn om tneslo,. veor de verbouwing van pe-i vel H... - ii dancing. Aengeeien mijn g, .-Ln ik op Hogewer n v.,i J.A. de Jager Hogeweg 13 Heerenveen Geachte Meneer de Burgemeea Heerenveen, 28 ter,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7