Ij
ISlSlSllI
madurodam
Wecheitd-puzzel Na veel analyses nu
Jrittens War Requiem:
ascinerende weergave
Fraaie wild-west
in Oost-Duitsland
wedstrijdverloop
ie uwe boeken
m s a a
E Q ME
A
dammen
Zeevaart stapt uit
vervoersfederatie
Twente speelt
eerder voor tv
schaken
PUW/KWARTET ZATERDAG 3 MEI 1975
21
c~J
3HEVENINGEN Na de 85 minuten muziek zonder pauze van
jt War Requiem van Benjamin Britten vroeg men zich af: wat
ch is het geheim van deze partituur, zoveel ontroerende spari
ng te kunnen oproepen.
igent Jaap Hillen voegde door
i weergave daaraan nog een
ag toe: met welke middelen be-
fcte hij die fascinerend-beklem-
ude sfeer. Vragen die weliswaar
rden overstemd door de ontroe-
g die van deze muzikale bele-
iis uitging, doch die niettemin
ven hangen.
première van het War Requiem
1962 deed de muzikale wereld
effen, dat Britten die nogal
is van plagiaat beschuldigd is
er kan dan alleen maar handig
bruik maken van oude technie-
in een nieuwe aanpak. Men
iiseerde zich dat één van de
esterwerken van de 20ste eeuw
i geschreven, één van die zeldza-
koorwerken die repertoire zul-
houden. De partituur is van een
jogenheid die men bij heden-
agse werken niet meer verwacht,
combinatie van liturgische mis-
st en de gedichten van Wilfred
fen heeft Britten geïnspireerd tot
schrijven van een muzikaal do-
nent met zinvolle inhoud.
ip Hillen voegde voor deze uit-
ringen op donderdag 1 mei in
Scheveningse Circustehater en
lag 2 mei in Musis Sacrum te
ihem zijn twee koren: Toon-
st Arnhem en Excelsior Den
ag samen. Hoe bereikt men met
ale amateurs zo'n beklemming,
n ontroering? Deze elementen
;en weliswaar in de partituur
loten, doch zij zullen toch tot
en gebracht moetenworden. Daar
allereerst de volmaakte rust die
Hillen uitging, zijn geloof in
:e partituur, zijn vakmanschap
amateurs te inspireren tot wei-
ast professionele prestaties, doch
boeiende kracht kwam voor het
angrijkste deel tot stand door de
iieling die Hillen als het ware
ecteerde op zijn medewerkers.
Dnkunst en Excelsior zongen on-
nks de moeilijke akoestiek, van-
de achterkant van het podium
het Circustheater in optimale
rm. Een adembenemend hoogte-
nt was de inzet van het Kyrie
Ison. Jammer dat het Haags ma-
cenkoor dat niveau niet geheel
elkte ondanks de zichtbare in-
inningen van dirigent Sipke de
Het Gelders orkest toonde
een ensemble dat bereid is tot
er dan begeleiden alleen. Alle
poerenden voelden zich nadruk-
ijk bij deze weergave betrokken,
ie dirigenten vraagt dit werk en
ms Stotijn als leider van het
imble van het Koninklijk Con-
rvatorium Den Haag verdient een
ooi compliment voor zijn voor
treffelijke prestatie.
Het solisten-trio was met zorg ge
kozen. De sopraan Rina Cornelis-
sens paste met haar stemkarakter
uitstekend in deze compositie. De
Engelse tenor David Johnston was
een uitstekende keuze, doch de ster
van deze avond was de bariton
Bernard Kruysen. Hij was de ideale
vertolker van deze partij, een voca
list van internationale allure.
De uitvoering in Scheveningen
werd onder andere bijgewoond door
de ambassadeurs van Duitsland,
Zweden, Amerika en Polen en door
de heer H. F. Happel, de loco
burgemeester van 's Gravenhage.
Yehudi Menuhin
bij Rotterdams
Philharmonisch
ROTTERDAM Het eerste concert
van het Rotterdams Philharmo
nisch Orkest na zijn succesvolle
toemee in Amerika werd donderdag
onder leiding van Edo de Waart
gegeven. Voor het concert een aan
vang nam heeft de wethouder van
kunstzaken drs. J. Prinsenkamp, de
dank van het gemeentebestuur
overgebracht voor de bijzondere
prestaties van orkest en dllrlgent in
den vreemde. Twee overbekende
werken bevatte het programma van
deze avond. Voor de pauze het vi
oolconcert van Brahms met als so
list Yehudi Menuhin, er na Van
Beethoven's vijfde symfonie. Onge
acht de hoge frequentie der uitvoe
ringen van beide werken boette de
vertolking niets in aan spontaniteit.
Yehudi Menuhin heeft in zijn voor
dracht van Brahms vioolconcert het
accent gelegd op het robuuste en
ruige karakter der hoekdelen.
De inzet was naar onze smaak zelfs
iets te fors, op het roekeloze af.
Zijn vioolspel klonk soms minder
geacheveerd dan wij van hem ge
wend zijn. In het Adagio kreeg het
cantabile echter het volle pond. De
begeleiding van het orkest was in
de finesses verzorgd. De belangrijke
hobo-solo in dit deel klonk onge
meen fraai. Van Beethovens vijfde
symfonie, die in plaats van de aan
vankelijk aangekondigde negende
symfonie van Dvorak kwam, gaf
zeer correct samenspel van het or
kest te horen. Het werd een uitvoe
ring met veel élan en spankracht,
die in geen der delen ook maar
enige inzinking vertoonde.
W. H. Wolvekamp
rstcnschemering, door O. Linde-
an. Uitgave Europese Bibliotheek,
ltbommel, 240 blz, 39.50.
tboek handelt, zoals in het voor-
jord staat te lezen, over een tijd
irk waarin het monarchale
steem nog bijna algemeen toe-
ssing vond, een tijd waarin de
reten hun positie als vanzelfspre-
nd beschouwden.
t huwen met buitenstaanders
ird niet alleen door de familie
aar in de regel evenmin door het
lk, dat vaak hoog opzag tegen
in vorstenhuizen, geaccepteerd,
iderland maakte daarop geen uit-
ndering. Het drama rond het
K)r Willem de Derde gedwars-
lomde huwelijksplan van zijn
idste zoon met jonkvrouwe Mattie
m Limburg Stlrum, die volgens de
ining onvoldoende blauw bloed
zat om met de kroonprins te
ogen trouwen, is daar een voor-
e!d van. Deze treurige geschiede-
s wordt in dit boek uiteraard
ngehaald. Nieuwe feiten komen
larbij echter niet naar voren. Dit
het bezwaar dat aan dit boek is
rbonden. Alles wat de auteur ver-
lt over de vorstenhuizen' die eens
in de macht waren heeft hij ge
lald uit bestaande boeken en arti-
elen. Er is niets in te vinden wat
iet bekend is, bij degenen voor
ie dit boek werd geschreven. De
erdlensten van de schrijver zijn
at hij alles op een rijtje heeft
ezet, zodat het geheel als naslag-
erk, vooral dankzij het uitgebreide
gister, geïnteresseerden te pas zal
innen komen.
et boek 1 snaar de heer Lindeman
ihrijft geen cronlque scandaleuse,
'aar tussen neus en lippen door
aalt hij vele roddels over eens
atoemde vorsten op, die duidelijk
•aken hoe de onderlinge verhou-
ingen destijds waren. Zo werd kei-
Wilhelm de Tweede van Duits-
nd in Engeland spottend 'William
'a Great' genoemd door zijn fami-
e- Op zijn beurt typeerde de Duit-
keizer zijn oom Edward de
•on van Victoria als 'de pauw'
1 ln 1905 in een telegram aan de
"sslsche czaar 'als de aartsonheil-
'ichter in Londen'. Over koningin
totoria liet hij zich heel onvrien-
e'ljk uit. Hij noemde zijn groot-
'oecler 'de oude heks'. Geen won-
ler dat Victoria het had over 'de
'arteloosheid, ruwheid en wreed-
eid' van Wilhelm. Koningin Victo-
la was vaak niet mals in haar
Jitlek op vorstelijke figuren. In
'78 schreef zij aan haar dochter in
Mijn een brief, waaruit duidelijk
djkt hoe zij dacht over koning
Ulem de Derde, die kort tevoren
'to huwelijk met Emma van Wal-
Horizontaal. 1. insnijding, 4 ober, 7.
aalgeer. 9. zwemvogel, 10 nobel, 12.
end, 13. maat van Noors hout, 14.
makker. 15. schrijf kosten, 18. mijn
heer (eng). 20. jongensnaam, 23.
smeer, 25. klaagzang, 26. strafbaar
feit, 27. vlaskam, 29. bloem, 31.
oude inhoudsmaat, 32. plaats in
N.Br. 37.'genoeg gekookt, 39. meis
jesnaam, 40. jongensnaam, 41. rood
in de wapenkunde, 42. water in
N.Br. 43. bijenhouder, 44. zuid
vrucht, 45. muziekstuk.
Verticaal. 1. specerij, 2. stap, 3.
bereide dierenhuid, 4. zuidvrucht, 5.
grondsoort, 6. brede grove lat, 8.
wettig, 9. uniek, 11. scheepslading,
16. eens, 17. Noors cristen predi
ker, 18. plaats in Friesland, 19.
oorzaak, 21. keur, 22. organische
verbinding, 23. afstammeling, 24.
deel van het oor, 28. algemene ver
slagenheid, 29. keelziekte, 30. opge
geven werk, 33. gast, 34. hekeldicht,
35. bedelaar. 36. vis, 38. zuiver, 40.
plezier.
Oplossingen t.m. woensdag a.s. per
briefkaart zenden aan
Trouw/Kwartet Postbus 859, Am
sterdam. Linksboven vermelden:
weekendpuzzel.
Oplossing van vorige week.
Hor. 1. harp, 5. rebel, 9. pret, 12.
raad, 14. gel, 15. roes, 17. gril, 19.
roem 21. ra, 23. karbonkel. 26. ma,
27. Ada, 28. Ina, 29. rad 30. ne, 31.
rapé, 33. adem, 36. re, 37. tree, 39.
stere, 41. Orel, 43. para, 44. mare,
45. Alea, 47. larie, 50. eker 53. la,
54. lama, 56. Eris, 58, ge,i59. ent 60.
rat, 62. neg, 63. rs, 64. intensief 68.
Ie, 69. stee, 70. knap 72. spet, 73.
lee, 75. Eire, 77. raam. 70. karig 79.
robe.
Vert.: 2. ar, 3. rag, 4. park, 6. eg, 7.
beton, 8. el, 9. poel. 10. rem, 11. es,
13. Diana 15. roede 16 trant, 18.
Lr, 19. R.K. 20. dadel, 22. ader.24.
biet, 25. naar. 26. mare, 31. reaal, 32.
psalm. 34. Demer, ,35. mores, 38.
Epe, 40. eer, 42. rek, 45. alert, 46.
lans, 48, Aare 49. iets 51. egel, 52.
regen,, 55. Annet, 57. Irene, 61. an
der, 64. item, 65. te, 66. ik, 67. fair
69. spa. 71. pro, 72 sa 73. la, 74. ei,
76. eb.
Prijswinnaars zijn: M. Visser, Hoog
straat 9, Hasselt: mevr. D. Wolters-
Dijkstra. Boterdiep w.z. 65, Zuidwol-
de (Gr.)mevr. M. Boomgaard-
Stolk, Hoeksewaard 2, Amstelveen.
deck Pyrmont had aangekondigd.
'Hoe monsterlijk en walgelijk is het
idee dat dit arme jonge Waldeck
meisje trouwt met die verschrikke
lijke dronken koning die eenen
veertig jaar ouder is dan zij', aldus
de Britse vorstin. Comfort was ook
aan vele hoven een luxe. Dat moest
Wilhelmina ervaren toen zij als
jong meisje met een vriendinnetje
bij' haar groutouders in Arolsen
ging logeren. Op haar kamer trof
zij een kamergemak aan. Toen zij
de haar ten dienste staande hofdig-
nitaris om uitleg vroeg kreeg zij te
horen dat er wel een toilet in het
paleis was, maar dat die gelegen
heid alleen mocht worden gebruikt
door de regerende vorst en vorstin.
F. J. L.
Sjoerd Bakker: Geef mij maar de
vrije natuur. Uitg. Scheltens Gil-
tay. Den Haag. 240 blz., ƒ27.50
De natuur onder handbereik. Daar
over gaat deze bundel schetsen,
verhalen, impressies, notities en
sfeervolle foto's. Heel dicht bij huis
is de natuur te vinden: in de tuin
of in het plantsoen, in het stads
park of in het bos, dat vrijwel
overal in ons land gemakkelijk te
bereiken is. Zelfs op het strand,
wanneer dat op een warme dag
niet overladen is met badgasten.
Schrijver Sjoerd Bakker preten
deert niet een wetenschappelijk bi
ologisch werk te hebben geschre
ven. Hij is amateur, maar een ama
teur die zich in de vele jaren dat
hij door Nederlands natuur zwerft,
een grote kennis heeft eigenge
maakt en die zijn liefde voor plant
en dier op anderen weet over te
dragen. Die kan aansporen ook
eens naar vogels te kijken, naar
hun zang te luisteren, eens rustig
te genieten van een mooie bloem
en van het insekt dat door zijn
kleuren of interessante gedrag plot
seling de aandacht trekt. Hij atten
deert de lezer op het vele dat hij op
wandelingen of zomaar buiten kan
beleven en doet dat niet op een
natuurminstrelige manier, maar
recht toe recht aan, hoewel niet
zonder poëzie. Het boek leent er
zich goed voor om met begeleiding
van de ouders kinderen begrip en
liefde voor de natuur bij te bren
gen.
Twintig jaar was Sjoerd Bakker
bestuurslid van de Vereniging voor
vogelbescherming 's Gravenhage en
omstreken. Bovendien is hij con
troleur Vogelwet 1936 en leidt hij
daarvoor kandidaten op. Daarom is
het laatste deel van zijn boek ge
wijd aan het bestuderen, het hel
pen en het beschermen van vogels.
Hij geeft daarin een kort overzicht
van wat de Vogelwet 1936 en de
Jachtwet inhouden, wat beschermd
en verboden is, welke uitzonderin
gen erop bestaan en welke onthef
fingen er zijn.
Fotograferen doet Sjoerd Bakker al
zo'n vijftig jaar. Zijn f *o's zijn
sprekende getuigen van zijn vak
manschap en van het oog voor
saillante details dat ook zijn
schrijfkunst kenmerkt.
Boete na mishandeling
tijdens voetbalmatch
DEN HAAG 'Niet alleen in de
hoogste klassen van de voetballerij
gaat het er vaak hard aan toe, ook
in de lagere regionen vallen klap
pen', constateerde de officier van
justitie gisteren bij de Haagse poli
tierechter. Een 31-jarige slager uit
Lisse stond terecht omdat hij eind
vorig jaar in een wedstrijd tussen
de voetbalverenigingen SVLV
(Voorschoten) en WSB (Noordwij-
kerhout) een tegenstander gemo
lesteerd had. De tenlastelegging
vermeldde, dat de slager L. H. een
collega-voetballer zodanig mishan
deld had, dat deze een lichte her
senschudding opliep. De verdediger
van H. was ervan overtuigd, dat
verdachte niet had geslagen. Moge
lijk was de tegenstander bij een val
aan het hoofd gewond geraakt, zo
merkte de verdediger op. Op grond
van getuigenverklaringen kwam de
politierechter evenwel tot de con
clusie, dat het tenlaste gelegde feit
bewezen was. H. werd tot een boete
van 200 veroordeeld.
Prof. Kerkhof spreekt
over 'les van de oorlog'
Berkhof spreekt maandagavond 5
mei om acht uur in gebouw Taber-
na over 'De les van de oorlog na
dertig jaar'. De bijeenkomst is ge
organiseerd door de Geref. Vrou
wenvereniging in samenwerking
met het plaatselijke Oranjecomité.
Voorts is er zang en declamatie.
Van een verslaggever
UTRECHT oe Federatie van
werknemersorganisaties in de zee
vaart (FWZ) zal zich terugtrekken
uit de sinds begin vorig jaar be
staande federatie van vervoersorga
nisaties. De FWZ kon met haar
partners, de vervoersbonden NVV
en NKV, niet tot overeenstemming
komen over de wijze waarop de
integratie van de drie organisaties
moet worde.n versneld. Dit hebben
de drie organisaties vrijdag in een
gezamenlijke verklaring meege
deeld.
Volgens de statuten kan de FWZ
formeel pas eind volgend jaar uit
de federatie stappen.
ENSCHEDE Het aanvangsuur
Van de tweede finalewedstrijd tus
sen FC Twente en Borussia Mön-
chengladbach om de UEFA-Cup, die
woensdag 21 mei in Enschede wordt
gespeeld, is vastgesteld op 18.00 uur.
Dit is gedaan om een tv-uitzending
in kleur mogelijk te maken.
Voor de eerste ontmoeting tussen
de ploegen, die twéé seizoenen ge
leden ook al tegenover elkaar ston
den, toen echter in de halve finale
van dit toernooi, zal FC Twente zich
gaan voorbereiden in Ratingen, on
geveer twintig'kilometer van Dus-
seldorp waar 7 mei in het Rhein-
stadion gespeeld zal worden.
ADVERTENTIE
OOSTERSE PRACHT UIT PAKISTAN
In Madurodam kunt u tot 23 mei een boeiende expositie be
wonderen van kunstnijverheid en folklore uit Pakistan. Een uit
zonderlijke collectie van oude, rijk geborduurde klederdrachten
en bruidskleden, prachtig koperwerk, keramiek, antieke zilveren
en gouden sieraden, houten beelden en antieke- muziekinstru
menten. Bovendien geeft een Pakistaanse stempelsnijder demon
straties met minitieus uitgewerkte patronen.
daar valt wat te beleven.
W. 'M
M
M H
p
9
<p»
0
0
0
0 0
p
'0 0
c
0 0
£2
0
0 0
Bij deze diagramstand heb ik in de
vorige rubriek nogal wat analyses
gegeven en het lijkt mij nu maar
raadzaam om weer verder te gaan
met het partij verloop, al zal over
bovenstaande stand het laatste
woord nog wel niet gezegd zijn.
19. 14-19 20. 29-24. De twee
andere serieuze mogelijkheden zijn
20. 38-32 en 20. 35-30. Vooral deze
laatste is een mogelijkheid waar ter
dege rekening mee moet worden
gehouden, dit in tegenstelling tot
het effect van deze zet ln de be
kende varianten die zo langzamer
hand uitgepluisd zijn. Enige voor
beeldpartijen hiervan zijn F. de
Jong - H. Wiersma en A. Gantwarg
- F. Drost. Eerstgenoemde partij uit
de ereklassecompetitie 1973 en de
laatste uit het Europees kampioen
schap 1974.
Zo is na 20. 35-30 2-7 21. 38-32
27x38 22. 43x32 erg sterk zo niet ge
wonnen zoals uit onderstaande zal
blijken.
Verhinderd zijn nu: 22. 16-21
door 23. 31-27 22x31 24. 36x16
22. 17-21 door 23. 26x17 12x21
24. 30-24 19x30 25. 29-24 30x19
2. 9-14 door 23. 31-27 22x31 24.
33x22 18x38 25. 29x20 25x14 26.
42x33 (niet 26. 36x27 wegens 38-43
27. 49x38 17-21 28. 26x17 12x43 29.
42-38 43x32 30. 37x28 met gelijkspel
al staat wit positioneel toch wel
zeer goed) 26 31x42 27. 47x38.
Gedwongen is dus prijsgeven van
de beheersing van het zo belang
rijke veld 25 met 22. 19-24 23.
29x20 25x14 24. 31-27 22x31 25.
36x27 14-19 (25... 17-22 6. 41-36
22x31 27. 36x27 14-19 28. 33x22 9-14
29. 30-24 19x30 30. 34x25 en wit
wint) 26. 37x22 17x28 dreigt nu met
27. 28-33 28. 39x28 18-22 29.
27x29 16-21 30. 26x17 11-35 te ont
snappen. Dus: 27. 30-25 waarna
zwart het heel moeilijk zal krijgen
daar de speelmogelijkheden aan
zijn korte vleugel nihil zijn en aan
zijn lange vleugel uiterst beperkt.
De kans jom aan verlies te ont
snappen lijkt mij zeer zeer klein
door dat zowel 11-17 door 27-21 en
12-17 door 34-29. De enige kans ligt
nog in 27.. 19-24 28. 45-40 12-17
29. 41-36 maar ook dan zijn de
kansen aan wit.
A. Het ogenschijnlijk gewonnen 24.
33-29 faalt door 24.. 17-21! 25.
26x17 12x21 26. 32-27 (anders b.v.
26. 42-38 7-12 met later 21-27 of
zelfs 21-26) 26... 21x32 27. 39-33
28x39 28. 37x10 39-44! 29. 49x40 9-
14 30. 10x19 13x44.
Overigens biedt in deze variant 26.
30-25 21-27 gedw 27. 32x21 16x27
28. 42-38 nog goede kansen voor
wit. Zo volgt op 11-17 29. 25-20
14x25 30. 29-33 28x30 31. 37-32
23x34 32. 32x1 30-35 33. 1x40 35x44
34. 49x40 25-30 35. 40-35 30-34 36.
31-27 22x31 37. 36x27 met goede
winstkansen ondanks de ver door
gedrongen zwarte schijf.
Na 28... 7-12 29. 48-43 11-17 30. 38-
32 27x38 31. 43x32 is de kans op
succes met de omsingeling ook nog
niet uitgesloten maar het wordt
dan toch wel erg ver gezocht. Ik
dwaal weer af, het spijt me.
Na 20. 35-30 is het beste voor zwart
(ook nog erg sterk) 20.17x21 21.
26x17 12x21 22. 31-26 D. 2-7 23.
26x17 7-12 24. 37-31 E 24... 12x21
25. 31-26 11-17 en wit staat zeer
slecht zo niet verloren.
E. het sterkst is nog 24. 45-40 12x21
25. 38-32 27x38 26. 43-32 maar na
26.. 21-27 27. 32x21 16x27 ziet het
er ook erg somber uit.
D. 22. 38-32 27x38 23. 43x32 8-12!
24. 48-43 7-12 lijkt mij ook niet al
te best voor wit. We kunen dus tot
de conclusie komen dat 20. 35-30
wel kansen had geboden maar toch
wel erg riskant zou zijn geweest.
Tenminste als alles klopt, wat ik
overigens zeer ln twijfel trek maar
ik doe mijn best en u moet het me
maar niet kwalijk nemen als er
eens iets niet klopt want het is
allemaal ontzettend moeilijk.
Het andere alternatief was 20. 38-
32 27x38 21. 43x32 maar na 21.
17-21 22. 26x17 12x21 23. 42-38 21-27
27 24. 32x1 16x7 wordt het weer
erg moeilijk, b.v. 25. 35-30 A 11-17
26. 48-43 28-32! 27. 37x28 23x32 en
wit heeft niets meer in te brengen.
A. 25. 49-43 11-17 26. 29-24 19x30
27. 35x24 8-12 en de zwarte stand is
superieur b.v. 28. 47-42 6-11 29. 31-
26 27-31 30. 36x27 22x31 31. 33x22
18x17! 32. 41-36 gedw. 23-28 (of 9-
14 en wit heeft weinig kans op
succes (oi in dit geval remise).
Partij verloop 20.19x20 21. 35x24
13-19 22. 24x13 8x19. 23. 34-30
25x34 24. 39x30 28x39 25. 43x34.
Ik zal maar niet verder ingaan op
bv. 23. 45-40 19-24 24. 40-35 25-30
25. 34x25 9-14 waarna ook zeer veel
fraaie varianten aan het licht zou
den komen. In deze varianten heeft
zwart de beste kansen, tenminste
voorzover ik heb kunnen uitzoeken.
25... 23-28 26. 38-33 28x39 27.
34x43 18-23 28. 42-38 9-14 29. 47-42
2-8 30. 27-32 8-13 A 31 zie diagram.
Het kampioenschap van 1975 in de
DDR eindigde met een bijzonder
resultaat: beide overwinnaars
maakten zich lqs van het overige
veld en bereikten een hoog punten-
aantal: Knaak en Uhlmann I6V2
(uit 19), Fogt 14, Liebert 12, Dietze
11, Tormann 10Ms waren de hoogst
uiltkomenden. De finale-match om
de titel belooft spannend te worden
en van de afloop valt moeilijk iets
te voorspellen.
Damegambiet.
KNAAK-DIETZE.
1. dl d5 2. c4 e6 3. Pc3 c5 4. cd5
ed5 5. e4!? (Een tweesnijdend gam
biet, dat van Marshall afkomstig is)
de4 6. d5 Pf6. Mogelijk is ook f5 7.
Lf4 Ld6 8. Lb5f Kf7 9. Ph3 Pf6 met
onduidelijke verwikkelingen.
7. Lg5 Le7 8. Lb5t Kf8 (Ld7? 9. d6)
9. Pge2 a6 10. La4 h6 11. Lh4 Lf5?
Beter is b5 12. Lc2 Lb7 13. 0-0 b4
14. Lf6: Lf6: 15. Pe4: Pd7 met
gelijke kansen.
12; Lc2 g5 13. Lg3 Ld6 14. f3! ef3
15. gf3 Lg6 16. Lg6: fg6 17. Db3 b5
18. Pc4 Lg3:t 17. hg3 Da5f! (Na
Pe4: 20 fe Pd7 is 0-0-0 mogelijk).
20. Kf2 Pe4:f 21. fe4 Pd7 22. Kg2
Kg7 23. Tafl Thf8 24. De3! Da2: Te
optimistisch, maar na Tfl: 25. Tfl:
Tf8 volgt 26. Tf8: met 27. e5.
25. Dc3t Tf6 26. Tf6: Pf6: 27. Pd4!
Stelling na 27. Pd4!
Pd7 5. Pf3 e5 6. Le2 Pgf6 7. 0-0 0-0
8. Tel c6 9. Lfl a5 10. h3 Te8 11. d5
Pc5 12. b3 cd5? 13. cd5 Ld7 14. Pd2
Tf8 15. Pc4 Pe8 16. Le3 Tc8 17. a3
b5 18. Pd2 Pd3 19. Ld3: Tc3: 20.
De2 Db8 21. a4! f5. (Na 21ba
volgt 22. ba met Pc4). 22. Lb5: f4
23. Lb6! Lh3: 24. La5: Lg2: 25. Kg2:
f3t 26. Pf3: Dc8 27. Pgl Tc2 28.
Ld2. Opgegeven.
Lijn-versperring.
Het volgende probleem van de be
kende Nederlandse componist be
hoort tot de mooiste tweezetten, die
ik ooit gezien heb. Na de sleutelzet
ontstaat er een zetdwang er
volgen zes mat-varianten, waarbij
zwart met zijn torens de weg voor
zijn lopers verspert, en omgekeerd.
J. HARTONG
'Problem' 1951, Eerste prijs.
ii.II AST'
i
a 3
if to
Een grote verrassing voor zwart,
waardoor hij helemaal van stuk
raakt. Hij had stellig Te8! moeten
spelen, om dan 28. Pe6t met Te6:
te kunnen beantwoorden.
27.... cd4? 28. Dc7t Kg8 29. Th6:
Db2:t 30. Kh3 Kf8 (Na g4t volgt
31. Kh4 Dh2f 32. Kg5 Pe4:f 33.
Kg6: en wit wint!) 31. Th8t Pg8 32.
Th7 g4t 33. Kh4 Dh2t 34. Kg5 Dh7:
35. Dh7: d3 36. d6 Te8 (d2 37.
Kg6:37. d7 Td8 38. Kg6: Pe7f 39.
K1'6 Pg8t 40. Ke6 en zwart gaf op.
In de ontmoeting van de overwin
naars onderling heeft Uhlmann ta
melijk gemakkelijk gewonnen:
UHLMANN-KN' AAK
1. c4 g6 d4 Lg7 3. Pc3 d6 4. c4
Mat in twee zetten.
Zonetoemooien.
Half oktober worden de Europese
zonetoemooien ter voorbereiding
van het wereldkampioenschap ge
speeld in Barcelona, Reykjavik, Pu-
la (Joegoslavië) en Pratze (Bulga
rije). Ik ontving een uitnodiging
voor Barcelona. De deelnemers zijn
nog niet allen bekend. Er zijn
grootmeesters, die rechtstreeks
recht hebben op een plaats in de
daarna komende interzonale toer
nooien, zoals bijvoorbeeld de sterk
ste Duitse speler Hübner. Aan welk
zonetoemooi Jan Timman meedoet,
is mij nog niet bekend.
OPLOSSING PROBLEEM: 1. c5xf6.
Zetdwang. 1.... Td7 2. Lf5. 1....
Ld7 of Ld6 2. Dd5. 1.... Te6 2
Dh7: 1.. Le6 of Le7 2. Te5. 1..
Td6 2. Pbc5. 1. Te7 2. Pdc5. 1.
Lg4: 2 Dg4: 1... Paardzet. 2. Pf2.
LUDEK PACHMAN.
28 34. 33x22 (31x22 23-29 35 33x24
14-20 36/ 22x33 20x47) 27x18 en
zwart staat uitstekend.
33. 48-43 23-28 34. 38-33 19-23 35.
42-38. De volgende week volgt het
slot van deze partij. U moet de
rubrieken maar even bewaren want
ik vind het zonde de partij in één
rubriek te behandelen. Dat is zonde
van al dat moois.
De nu ontstane stand is nl. erg
interessant voor enige zelfstudie.
Als u eens even wat tijd over hebt
is het erg nuttig deze positie eens
wat nader te bekijken. U komt
'volgende week dan ook nog goed-
beslagen ten ijs bij de analyse van
het laatste partij gedeelte. Veel suc
ces!
FRANK DROST
De nu, volgende zet van zwart is
een onnauwkeurigheid die ten zeer
ste moet worden afgekeurd. Erg
sterk is 30. 3-9 31. 32x21 16x27.
Waarna op 41-37 en 42-27 sterk
volgt 23-28. Op 32. 43-39 17-21 en
op 32. 38-33 22-28. Wit heeft dan
zijn beschikking over 32. 49-44, 45-
40 of 30-25. Deze laatste is echter
wegens 19-24 beslist niet de beste.
Het sterkst is 32. 45-40 9-13 32. 40-
35 en zwart heeft bereikt dat wit
langer hééft moeten wachten met
het ontwikkelen van zijn blokje 38,
42, 43, 48, 49.
Enfin: 30. 8-13! 31. 32-21 16x27
32. 43-39 3-8. Gespeeld om een
beslissing af te dwingen, nl. of 48
of 49-43 daar op 33. 38-33 volgt 22-
Een Nederlandse zegel van 35 cent,
die jl. dinsdag in omloop kwam,
herinnert aan het feit dat ons land
30 jaar geleden aan bezetting, on
derdrukking en gevangenschap ont
worsteld werd. De afbeelding: een
menselijk oog achter prikkeldraad
duidt bovendien op de vele mensen
die nog steeds onder deze ramp
spoeden te lijden heben. Het ont
werp is van de fotograaf Cas Oort-
huys.
Het is de verzamelaars van het
onderwerp 'schilderkunst op postze
gels' overbekend dat hun thema in
de lijst van filatelistische tophits
op een vaste eerste plaats staat. Zij
zullen zelfs veelal besloten hebben
aan de volledlgheidsdrang in hun
verzameling te verzaken en slechts
met bepaalde schilders of stijlen
het pad van hun filatelistisch leven
voort te gaan. Het" besluit van de
CEPT-landen om de Europa-zegels
1975 in het teken van nationale
schilderkunst te plaatsen, kan hen
toch weer aanzetten deze zegels
welwillend in hun collectie op te
nemen.
De algemene uitgiftedag voor dit
jaar was 28 april; voordien ver
schenen al de zegels van Liechten
stein (13 maart) en West-Duitsland
(15 april); Griekenland, Monaco,
Oostenrijk en IJsland stellen hu«n
emissies uit tot volgende maand,
terwijl Malta tot jüli wacht. Van
Italië, San Marino en Portugal
heb ik nog geen uitgiftedata verno
men. Het belooft een heel bonte
reeks uit het-veelal-moderne oeu
vre van de schilders te worden, die
de diverse postadministraties heb
ben uitgekozen.
Verder graag uw aandacht voor de
gebruikelijke nieuwtjes. Turkije gaf
vorige week drie zegels uit naar
ontwerpen van kinderen van 7-11
jaar. De voorstellingen zijn: naar
school, dorpsgezichtjes en volks
dansje. Voorts nog een Turkse zegel
met een monument dat te Mut is
opgericht voor de dichter-zanger
Karacaoglan (1606-1679). Turkije
deelde nog mede dat het reeds twee
zegels heeft uitgegeven wegens de
stichting van de Turkse federale
staat op Cyprus en dat een serie
van 10 permanente zegels op 21
april is verschenen. Twee zegels ter
herdenking vari de vredesaktie op
Cyprus komen later in omloop.
Ter gelegenheid van de Noorse Fi
latelistische Tentoonstelling Nor
dia te Helsinki (26.4-1.5) kwam een
Finse zegel uit, die alleen op ver
toon van een toegangsbiljet van de
tentoonstelling gekocht kon wor
den. Afgebeeld staat een klassieke
flnse zegel van 32 penni uit 1875.
Behalve zijn Europa-zegels gaf
Luxemburg 28 april een portretze
gel uit wegens de 100e geboortedag
van dr. Albert Schweitzer (1875-
1965). Verder een herdenkingszegel
wegens net feit dat Robert Schu-
man 25 jaar geleden zijn Europa
plan in Parijs bekend maakte. Op
de zegel medaillons van R. Schu-
man (1886-1963), de Belg P. H.
Spaak (1889-1972) en de Italiaan
G. Martino (1900-1967), het drietal
dat zich destijds voor de eenwor
ding van Europa heeft ingezet.
13501375 25CANNIVERSA1RE
Of IA Ofü AflATIAN OE ROBERT SCMUMAN
LUXKMBOUKG
Verder gaf Luxemburg nog vier ze
gels uit, waaronder twee in het
kader van de Europazegels, met af
beeldingen van schilderijen. Het
zijn werken van de kunstenaars
Joseph Kutter (1894-1941), Nico
Klopp (1884-1930) en Dominique
Lang (1874-1919). Ter aanvulling
van de Zweedse permanente serie
met de beeltenis van de jonge ko
ning Carl XVI Gustaaf verscheen
28 april een zegel van 90 ore als
postzegelboekje en aan de rol ver
vaardigd, en een zegel van 110 ore,
alleen als rolzegel uitgevoerd. De
30e gedenkdag van de stichting van
de tweede republiek Oostenrijk na
de 2e wereldoorlog wordt herdacht
met een bijzondere Oostenrijkse ze
gel naar ontwerp van de beeldhou
wer Fritz Wotruba. Een gestyleerde
beeldengroep, geflankeerd door
twee figuren stelt Oostenrijk voor
als bemiddelaar tussen de volkeren.
Dag van uitgifte 2 mei.
J. J. M. Kiggen
