ongres huiverig
n zake evacuatie
Bondsrepubliek kan onregeerbaar worden
Soares onderbrak
premier Goncalves
met een spreekkoor
raagse lentegezinden
(regen huiszoeking
Evacué's uit Phnom Penh
vast bij Thaise grens
lieu
'ieuw rumoer over Nixon's toezegging
J
Tegengehouden bij 1 mei-viering
Weinig animo
voor stembus
in Ulster
esiissende verkiezingen in twee deelstaten
Groot aantal
VS-militairen
uit Thailand
Toenadering in
Cyprus-kwestie
jotw
Il/W/KWARTET VRIJDAG 2 MEI 1975
BUITENLAND
ASHINGTON, SAIGON (Reuter, UPI, AFP) Het Amerikaanse Huis van afgevaardigden heeft
iteren een wetsontwerp verworpen dat het toekennen inhield van 327 miljoen dollar voor hulp
n vluchtelingen uit Indochina.
het ontwerp werd ook nog voor-
n ln het verlenen van toestem-
ng aan de president troepen in
zetten voor evacuatie van Ameri-
inen uit Saigon. In een brief aan
Congres had Ford geschreven
deze zaak door de feiten was
is jbterhaald, maar dat hij er niette-
op aan drong het ontwerp te
ivaarden omdat dit de snelste
n zou zijn de voor vluchtelingen-
noodzakelijke fondsen vrij te
gen. De kosten van de hulp
den door de president op meer
400 miljoen dollar geschat,
zei dat het Congres er van
srtuigd kon zijn dat hij niet van
n was Amerikaanse troepen in
zetten op Vietnamees gebied. Te-
istanders van het wetsontwerp
de huidige vorm stelden echter
het Huis snel een nieuw ont-
rp moest aannemen waarin geen
sdkeurlng werd gegeven voor het
letten van troepen, wat een pre-
dent voor de toekomst zou kun-
vormen. Het wetsontwerp werd
islotte met 264 tegen 162 stem-
in verworpen, nadat de Senaat
vorige week al had aangeno-
!B.
:hlesinger
Amerikaanse minister van de-
aisie, James Schlesinger heeft gis-
ren verklaard niet te verwachten
uit de communistische overwin-
ng en de Amerikaanse tegensla-
in Indochina nieuwe commu-
stische uitdagingen in Azië zullen
ortkomen. Hij vond niet dat de
,R nerikaanse militaire verplichtin-
iar n gewijzigd moesten worden en
ge emde de landen Israël, de Phllip-
'd-
pijnen, Australië, Nieuw-Zeeland en
Taiwan. Ook zei hij niet te verwach
ten dat iemand de Amerikaanse aan
wezigheid in Zuid-Korea wil aan
vechten. Volgens Schlesinger waren
de Amerikaanse evacuataeschepen
voor de kust van Vietnam allemaal
buiten de 12 mijlszone van de Viet
namese wateren en op weg in ooste
lijke richting. Volgens het Penta
gon zijn er aan boord van de sche
pen ongeveer 25000 evacué's uit
Vietnam, onder wie naar schatting
18000 Vietnamezen.
Schlesinger verklaarde nog dat er
voor meer dan 5 miljard aan Ame
rikaanse mlllatire goederen ln han
den van de VRR en de Noordviet-
namezen waren gevallen, waarvan
een groot deel volgens de minister
echter onbruikbaar was.
Brief van Nixon
Intussen heeft een Zuidvietnamese
econoom, Ngoejen Tien Hoeng, die
in Saigon de functie van minister
van planning vervulde, een brief
geopenbaard die oud-president
Nixon op 5 januari 1973 aan ex-
president Thieu stuurde en waarin
hij beloofde dat de VS met geweld
zou reageren op schendingen van
de Parijse akkoorden door Hanoi.
Het Witte Huis gaf toe dat de brief
voor zover kan worden nagegaan'
authentiek is. De brief eindigde
met de volgende zin: 'Als u mocht
besluiten, en ik vertrouw erop dat u
dat zult doen, met ons mee te gaan
(ondertekenen van Parijse akkoor
den), dan heeft u mijn verzekering
van voortdurende hulp in de perio
de na de overeenkomst en dat wij
met volledig geweld zullen ant
woorden als de overeenkomst door
Noord-Vietnam wordt geschonden.
Ron Nessen, de perschef van Het
Witte Huis, herhaalde echter de
verklaring van de regering Ford dat
'Thieu ln het geheim niets is be
loofd dat ook al niet openbaar was
toegevoegd'. Senator Henry Jackson
had eerder deze maand de beschul
diging geuit dat Thieu in het ge
heim de verzekering had gekregen
dat Nixon opnieuw tot Amerikaanse
militaire interventie zou besluiten
als Hanoi de vredesakkoorden zou
schenden. De senator zei gisteren
dat de onthulling van Hoeng 'aan
toont dat alles in deze zaak volledig
openbaar gemaakt moet worden'.
Functionarissen van de regering
van Ford zal verzocht worden in
het Congres getuigenverklaringen
af te leggen over de verplichtingen
die de VS op zich hadden genomen
om te bewerkstelligen dat Thieu de
vredesakkoorden zou ondertekenen,
aldus Jackson.
Saigon
e'RAAG (AFP/DPA) De Tsjechoslo waakse schrijver Loedvik
Vacoelik, auteur van het manifest van '2000 woorden' in 1968,
aakt zich ongerust over een campagne die de autoriteiten de
■nkatste weken tegen aanhangers van de Praagse lente hebben
ïtketend.
een brief aan de buitenlandse
rsbureaus in Praag bevestigde hij
al dagen gaande gerucht dat de
Jechoslowaakse veiligheidspolitie
liszoekingen bij hem en andere
Bidenten heeft verricht ln Praag
Bratislawa. Dat gebeurde nadat
[rechtelijke stappen waren onder-
Dmen tegen niet met name ge-
lemdc personen wegens ondermij-
ing van de republiek. Meer dan 80
icumenten werden in beslaggeno-
tijdschriften, manuscripten,
[enda's, geluidsbandjes en foto's
aar er zat niets bij dat illegaal of
iti-regeringsgezind bedoeld was,
dus de schrijver. Vacoelik wil niet
nigreren, noch de wetten van zijn
nd schenden omdat dit laatste
in de cel zou doen belanden,
laar geziien de huidige stand van
iken wordt het steeds moeilijker
litiatiefrijk te blijven of sociale
contacten te onderhouden zonder
in een wettelijke valstrik te gera
ken. Het nauw van Hoesak is bijna
onbevaarbaar' zo voegt hij eraan
toe.
Bij de andere dissidenten die Va
coelik noemt zijn schrijvers als
Ivan Klima, Vilem Precan, de lite
rair criticus Ivan Kadlecik en de
econoom Venek Silhan. Vacoelik
werd in het Westen vooral bekend
door zijn '2000 woorden', het mani
fest dat in augustus 1968 in hoge
mate bijdroeg aan de inval van de
troepen van het Warschau-pact.
Zijn brief over de huiszoekingen
vormt een nieuw bewijs van de
toenemende repressie in Tsjechoslo -
wakije na de publikatie in het
westen van brieven van Alexander
Doebtsek en Josef Smrkovsky, resp.
aan de regering ln Praag en aan
partijleider Breznjew.
In Saigon heeft de Voorlopige Re
volutionaire Regering (VRR), die
zich nu Revolutionaire Regering
noemt, gisteren bekendgemaakt,
dat nu het gehele land onder haar
gezag staat. In de loop van de
ochtend hadden de laatste troepen
van het oude bewind die tot dus
verre in de Mekongdelta en enige
verspreidde gebieden rond de
hoofdstad nog tegenstand boden,
zich overgegeven aan de revolutio
naire strijdkrachten. De overwin
ning werd gevierd met een 1 mei-
optocht in de stad waaraan behalve
revolutionaire troepen ongeveer
3000 burgers deelnamen.
Het nieuwe bewind gaf een aantal
orders uit op overtreding waarvan
zware straffen zijn gesteld. Zo moet
de bevolking binnen een week alle
wapens en explosieven inleveren.
Voorts moet een eind worden ge
maakt aan de activiteit van borde
len. danslokalen. opiumkitten en
aan alle 'decadente slaafse culture
le activiteiten van de Amerikaanse
soort.' Volgens een. andere verorde
ning zijn alle openbare kantoren,
kazernes, industrie- landbouw- en
handelsvestigingen, medische en
onderwijsinstellingen en opslag
plaatsen. samen met de eigendom
men van 'Het Amerikaanse imperi
alisme en de Saigon-regering' ge
naast en onder gezag gesteld van
het revolutionaire bestuur.
Voorlopig behoudt de Zuidvietna
mese hoofdstad de naam Saigon.
Dit hebben woordvoerders van de
VRR gisteren in Parijs meegedeeld.
Woensdag maakten de nieuwe
machthebbers bekend dat de stad
was herdoopt in Ho Tsji Minh-stad.
Gisteren werd de stad Satgon-Gia
Dinh genoemd. (Gia Dlnh is een
plaats die aan Saigon grenst).
VRR-mensen in Parijs zeiden dat
het officieel Saigon büjft, en popu
lair Ho Tsji Minh-stad.
Gisteren hebben ook de Chinese
leiders officieel gereageerd op de
overname van Saigon. Zij heben
de VRR gefeliciteerd en verzekerd
dat zij aan hun zijde zullen staan.
De boodschap was ondertekend
LISSABON (UPI) Vierduizend socialisten in gesloten formatie
veroorzaakten gisteravond een geweldig tumult op een 1 mei
samenkomst in een voetbalstadion door een rede van premier
Goncalves met spreekkoren te interrumperen. Aangevoerd door
minister zonder portefeuille Soares en minister van justitie Zenha
riepen de socialisten 'het volk heeft gekozen, de socialisten hebben
gewonnen'.
Zuidvietnamese rooms-katholieke priesters proberen in een kleine
vissersboot de Amerikaanse evacuatievloot in de Zuidchinese Zee
te bereiken.
door Mao Tse-Toeng, Tsjoe En-Lai
en Tsjoe Teh, voorzitter van het
dagelijks bestuur van het nationale
volkscongres.
De Indonesische minister van de
fensie, generaal Maraden Pangabe-
an, heeft gisteren gezegd dat Indo
nesië zijn bestrijding van onder
grondse communisten zal opvoeren
met het oog op de communistische
overwinningen in Indochina. 'Wij
zullen ons vooral richten op de
overblijfselen van de PKI' (de ver
boden Indonesische communisti
sche partij), aldus de minister.
De communisten in het tjokvolle
stadion antwoordden met luid boe
geroep, waarop de socialisten door
gingen met het spreekkooor: 'socia
lisme ja, dictatuur nee'. Goncalves
moest er minutenlang het zwijgen
toe doen terwijl woedende officie
ren Soares overreden om zich bij de
mimisters op de eretribune te voe
gen. Soares ging, maar kwam even
later terug met de mededeling dat
hij door de ordebewaarders was
tegengehouden.
De woedende uitbarsting van de
socialisten was min of meer uitge
lokt toen ordebewaarders bij de in
gang van het stadion niet alleen
liberale PPD-aanhangers, maar ook
Soares en de zijnen de toegang tot
het stadion geweigerd hadden. Ter
wijl president Costa Gomes en pre
mier Goncalves hun oproepen tot
harder werken en opofferingen
voor de revolutie het stadion in-
slingerden, zaten Soares, Zenha en
hun bataljon socialisten buiten het
stadion in het gras. Toen ze ten
slotte binnen mochten maakten zij
onmiddellijk van de gelegenheid
gebruik om Goncalves met hun
spreekkoren te onderbreken.
PARIJS, NEW YORK (Reuter, UPI, AP) Het konvooi met de
ruim 600 vluchtelingen Van de Franse ambassade in Phnom Penh,
dat op weg is naar Thailand, is op ongeveer 45 kilometer van de
Thaise grens tot stilstand gekomen bij gebrek aan benzine.
BELFAST (Reuter) De opkomst
was zeer gering in de eerste uren
van de verkiezingen voor een
Noordierse conventie voor verdeling
van de macht, die donderdag in
Noord-Ierland werden gehouden.
Waarnemers zeiden dat een der re
denen daarvoor de gelatenheid is
onder de een miljoen kiesgerech
tigden. Het is de zesde maal in
twee jaren dat hier verkiezingen
worden gehouden. De conventie die
nu gekozen moet worden krijgt als
enige taak, een aanvaardbare rege
ringsvorm te zoeken. Veel kiezers
memen dat er toch geen overeen
stemming zal worden bereikt tussen
de rooms-katholieke republieken en
de protestanten.
Verwacht wordt dat de protestantse
coalitie van de harde lijn, de 'Uni
ted Ulster Unionist Council' (UU-
UC) waarvan de predikant Ian
Paisley lid is, de algehele meerder
heid zal behalen ln de 78 zetels
tellende conventie.
Samen met het internationale Rode
Kruis doen Franse functionarissen
alle moeite de evacué's, voor het
merendeel Fransen over de grens te
krijgen. Gisteren heeft de Franse
ambassadeur, Jean Louis Toffin,
een half uur lang geprobeerd op de
grensbrug wat inlichtingen los te
krijgen van twee daar geposteerde
wachten van de Rode Khmer. De
moeilijke dialoog met de twee ln
het zwart geklede jonge wachten,
die gewapend waren met Chinese
automatische wapens en raketlan-
ceerders, eindigde met de vraag
van één van de wachten: 'hebt u
geen aspirine'. Toen de ambassa
deur omringd werd door journalis
ten; zei- één van de wachten 'ik wil
niet in aanwezigheid van die bleek-
gezichten praten.alle bleekge-
zichten zijn Amèrikanen'.
De Franse regering heeft verschil
lende malen geprotesteerd tegen
het besluit de vluchtelingen over
land per vrachtauto naar Thailand
te brengen. Zij zei dat velen te ziek
waren voor een dergelijke tocht.
Secretaris-generaal Kurt Waldheim
van de Verénigde Naties, die zich
ook met deze zaak bezighoudt, zei
gisteren nog géén nieuws te hebben
over het lot van 23 Amerikaanse
journalisten die als vermist in
Cambodja zijn opgegeven. "Er is
navraag gedaan maar lk weet het
resultaat niet'. De Franse ambassa
deur in Thailand, Toffin, zal van
daag een onderhoud hebben met
een plaatselijke commandant van
de Rode Khmer. Hij zal dan bijzon
derheden vernemen over het kon
vooi.
Misdrijven
De nieuwe Cambodjaanse regering
heeft gisteren verklaard dat onder
de vluchtelingen zich tallozen be
vinden die schuldig zijn aan mis
drijven tegen het Cambodjaanse
volk. Met name werd de vroegere
republikeinse leider Sirik Matak ge
noemd. De Rode Khmer heeft de
diplomatieke of consulaire status
van de functionarissen die ln de
ambassade waren achtergebleven
niet willen erkennen.
De regering in Phnom Penh heeft
gisteren aanspraak gemaakt op de
Cambodjaanse zetel in de Verenig
de Naties, nu het vorige bewind
van Lon Nol is weggevaagd. Een
woordvoerder van de VN heeft
verklaard, dat Waldheim de ge
loofsbrieven van de nieuwe Cam
bodjaanse vertegenwoordiger zal
aanvaarden zodra hij benoemd is.
loor J. den Boef
regeerbaarheid van de Duitse Bondsrepubliek staat meer dan ooit op het spel sinds het (min
fmeer gedwongen) aftreden van Willy Brandt als kanselier bij de Landdagverkiezingen, <jie op 4
tó in de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Saarland worden gehouden.
Brovert de CDU de meerderheid in
oordrljn-Westfalen (met een be-
olking van 17,3 miljoen) en hand-
laaft zij haar meerderheidspositie
Saarland, dan zal het voor de
igeringscoalitie in Bonn (van so-
iaal-democraten en liberalen) bij-
ander moeilijk worden, verder te
aan met het uitvoeren van haar
lannen. De Landdagverkiezingen
Ün nl. ook bepalend voor de ver-
ouding in de Westduitse Bonds-
aad (te vergelijken met onze Eer-
te Kamer). Bij de huidige stand
?n zaken heeft de CDU in deze
amer, waarin de regeringen van
e deelstaten vertegenwoordigd
in, 21 zetels tegenover 20 van de
PD en de FDP tezamen. Krijgt de
DU Noordrijn-Westfalen erbij,
an wordt de zetelverhouding 26
egenover 15.
's gevolgen van een CDU-meer-
erheid in Noordrijn-Westfalen en
et handhaven daarvan in Saar-
ind zouden zich het meest doen
elden in de commissies van de
ondsraad, waarin elke deelstaat
net inbegrip van West-Berlijn)
echts één stem heeft. De nu nog
staande 6:5 meerderheid van de
trtijen die de coalitie in Bonn
"nnen, zou in een 6-5 meerder-
-ld voor de CDU veranderen. En
1 de overlegcommissie van de
ondsdag (Tweede Kamer) en de
ondsraad samen zouden de stern
en met 11:11 gaan staken In
•ze situatie zou het als de CDU
hjd van' deze stemmengelijkheid
ewuik zou maken inderdaad
eel moeilijk en misschien onmo-
ellJk worden, wetsvoorstellen
^nvaard te krijgen, die de instem-
jng van de Bondsraad vereisen.
r zijn ook nog andere mogelijkhe
den. Eén daarvan is dat de SPD en
Je FDP hun meerderheid ln Noord-
behouden en die in
ln de vacht slepen. De
huidige verhouding van 21:20 ten
gunste van de CDU zou dan veran
deren in 23:18 ten voordele van de
coalitiepartijen. Ook bestaat de
kans dat de CDU in Noordrijn-
Westfalen wint en in Saarland ver
liest. Dan is de stemmenverhouding
ln de Bondsraad 23:18 ten gunste
van de CDU (omdat Saarland maar
3 zetels in deze raad heeft en het
veel grotere Noordrijn-Westfalen
5). In dit geval komt er echter
geen verandering in de samenstel
ling van de Bondsraadcommissies
en in de overlegcommissie van
Bondsdag en Bondsraad. Dit laatste
is uiteraard ook het geval, als de
bestaande regeringen in belde sta
ten zich weten te handhaven. Want
in de commissies heeft elke deel
staat zoals gezegd slechts één
stem.
Lang weekeinde
Over de uitslag van de verkiezingen
valt geen verstandig woord te zeg
gen. Veel zal afhangen van de be
reidheid van de bevolking, o^ tijd
van het lange weekeinde (dat al op
1 mei is begonnen' naar de woon
plaats terug te keren om te stem
men. Bij vorige deelstaatverkiezin
gen lieten heel wat stemgerechtig
den verstek gaan: in Noordrijn-
Westfalen en Saarland gingen in
1970 respectievelijk 73,5 en 83.1
procent ter stembus. In 1972 bij de
verkiezingen \oor de Bondsdag wa
ren die percentages veel hoger, nl.
91,8 en 92,9. Blijkbaar is de instel
ling van de kiesgerechtigden ln
beide deelstaten bij nationale ver
kiezingen een andere dan bij de
stembusstrijd in de eigen staat. Of
dat nu ook zo is, zal op 4 mei
duidelijk worden.
Vóór de deelstaatverkiezingen van
13 april ln Sleeswijk-Holsteln leken
de christen-democraten in Noord
rijn-Westfalen en Saarland nog re
gelrecht op een meerderheid in bel
de Landdagen af te stevenen. In
Sleeswijk-Holsteln leed de CDU
echter voor het eerst sinds eind
1973 verlies, ondanks de populari
teit van premier Gerhard Stolten-
berg. Daarentegen boekten de
christen-democraten enkele weken
geleden bij plaatselijke verkiezin
gen in de zuidwestelijke deelstaat
Baden-Württemberg nog forse
winst. De oorzaak van de hierdoor
ontstane verwarring moet mis
schien worden gezocht in de om
standigheid, dat men de deelstaten
niet altijd onderling kan vergelij
ken. In het bijzonder gaat dat op
voor Noordrijn-Westfalen enerzijds
en Baden-Württemberg en Slees-
wijk-Holstein anderzijds.
CDU staat alleen
Het staat Intussen wel vast dat de
CDU in Noordrijn-Westfalen
slechts aan het bewind kan komen,
als zij de absolute meerderheid ln
de Landdag behaalt. Op de FDP
hoeft zij niet te rekenen. De libera
len lieten lange tijd in het midden
of zij de samenwerking met de
sociaal-democraten zouden voort
zetten. Tenslotte deden zij eerst de
uitspraak, dat een coalitie met de
CDU in de huidige omstandigheden
niet kon worden overwogen. Een
logisch gevolg was dat vervolgens
tot voortzetting van f'e samenwer
king met de SPD werd besloten,
ondanks een aanbod van de CDU dat
de FDP. als coalitiepartner, in de
Bondsraad over het stemgedrag van
Noordrijn-Westfalen zou kunnen
beslissen. De FDP hoopt een alter
natief te zijn voor velen die terug
schrikken voor de invloed van radi
caal-linkse groepen in de SDP. De
ze houding zou do meerderheid van
de coalitiepartijen niet in gevaar
hoeven te brengen.
Opiniepeilingen hebben intussen
aanwijzingen gegeven dat de posi
tie van de CDU waarschijnlijk aan
het afbrokkelen is als gevolg van
het omstreden optreden van Franz
Josef Strauss, voorzitter van de
CSU (de Beierse zusterpartij van de
CDU). Strauss heeft nog altijd de
hoop niet opgegeven dat hij de
kanselierskandidaat van de CDU/C
SU zal worden bij de Bondsdagver
kiezingen die uiterlijk eind volgend
jaar moeten worden gehouden. De
kans dat hij zal slagen is echter
veel kleiner geworden sinds hij in
een redevoering, waarvan hij niet
wist dat deze nog eens gepubliceerd
zou worden, 'totale oppositie' tegen
de coalitieregering in Bonn procla
meerde om de zaken in de Bonds
republiek vast te laten lopen. Bij
eventuele vervroegd uit te schrijven
Bondsdagverkiezingen zouden de
christen-democraten dan onder lei
ding van Strauss de absolute meer
derheid moeten veroveren.
Afgewacht moet worden of Strauss
ook op 4 mei aan de stembus in
Noordrijn-Westfalen, maar ook in
Saarland als een storend element
zal worden ervaren, zoals dat al bij
de Bondsdagverkiezingen van 1972
het geval was. Toen stonden er
evenwel nationale belangen op het
spel en nu gaat het om de macht
in deelstaten, waar men met
Strauss niets te maken heeft, maar
met minder luidruchtige partijlei
ders als Heinrich Köppler in
Noordrijn-Westfalen en Franz Josef
Roder, de premier van Saarland,
die zich voor een vijfde regerings
periode beschikbaar heeft gesteld.
Dat neemt echter niet weg dat
Köppler er geen geheim van heeft
gemaakt, dat de ontboezemingen
van Strauss het resultaat voor de
CDU in Noordrijn-Westfalen wel
eens nadelig kunnen beïnvloeden.
Nek-aan-nek
In deze deelstaat hebben de coali
tiepartijen SPD en FDP samen 102
(94 en 8) zetels tegenover 98 zetels
van de CDU, de grootste partij. Als
de coalitie in deze nek-aan-nekrace
slechts 2 zetels aan de CDU verliest
wordt deze belangrijke Bondsstaat
onbestuurbaar! Als 3 zetels naar de
CDU gaan heeft deze al de absolute
meerderheid, waarmee overigens
bijna niet te regeren valt. Even
moeilijk wordt dit voor de coalitie
als deze slechts 1 zetel verliest. SPD
en FDP trekken zich op aan de
resultaten die zij in hun deelstaat
boekten bij de Bondsdagverkiezin-
gn van 1972, toen Willy Brandt de
sociaal-democraten en Walter
Scheel (nu president) de liberalen
een forse stemmenwinst bezorgden.
De SPD ging van 46.1 procent ln
1970 naar 50.4 procent, de FDP van
5.5 naar 7.8 procent en de CDU
ging terug van 46.3 naar 41 procent.
In Saarland waar de CDU over 27
van de 50 zetels beschikt, de SPD
er 23 heeft en de FDP niet in de
Landdag is vertegenwoordigd omdat
zij in 1970 onder de kiesdrempel
van 5 procent bleef, kijken SPD en
FDP eveneens met begerige blikken
naar de resultaten van 1972. De
sociaal-democraten gingen vooruit
van 40.8 naar 47.9 procent en de
FDP van 4.4 naar 7.1 procent, ter
wijl de CDU terugviel van 48.8 naar
43.4 procent. In Saarland heerst
een soortgelijke situatie als in
Sleeswijk-Holsteln, waar tot 13
april de CDU alleen regeerde met
een kleine meerderheid en de SPD
de enige oppositiepartij in de
Landdag was, omdat de FDP in
1971 niet over de kiesdrempel was
gekomen. De verwachte terugkeer
van de FDP kan er toe leiden dat
de CDU al bij een verlies van twee
zetels haar meerderheid ln de Saar-
landse Landdag uit handen ziet
vallen, ook al lijdt zij slechts een
geringe stemmennederlaag.
Twee belangrijke en moeilijk bere
kenbare factoren bij de verkiezin
gen in de beidé staten zijn de
jonge kiezers (van 18 jaar af) en
de vrouwen, van wie er vooral ln
1972 (Brandteffect) veel op de SPD
hebben gestemd. Noordrijn-Westfa
len heeft niet minder dan 6.5 mil
joen vrouwelijke en 5.4 miljoen
mannelijke kiesgerechtigden, onder
wie 1,1 Jongeren die voor het eerst
aan de deelstaatverkiezingen deel
nemen. In Saarlani zijn de getal
len zeer bescheiden, maar ook daar
zijn de vrouwen veel talrijker dan
De verkiezingen in Noordrijn-West
falen kunnen kanselier Helmut
Schmidt (foto) het regeren onmo
gelijk maken. Het is echter niet
uitgesloten dat hij meer armslag
krijgt, als de regeringspartijen win
nen.
de mannen: er zijn 425.000 vrouwe
lijke en 358.000 mannelijke kiesge
rechtigden, onder wie 116.000 jon
geren, die voor het eerst aan deel
staatverkiezingen mogen meedoen.
Opiniepeilingen doen veronderstel
len dat velen die in 1972 een uit
stapje hebben geiraakt naar de
SPD met name de vrouwen
zich nu weer tot de CDU zullen
wenden. Niet ln de eerste plaats
vanwege haar christelijke principes,
maar vooral door haar behoudende
politieke instelling.
Inhoeverre het nog vrij goed afge
lopen gijzelingsdrama ln de Zweed
se hoofdstad als pluspunt voor de
regering van Helmut Schmidt zal
worden beschouwd en bij de ver
kiezingen een gunstige rol voor de
SPD zal spelen, kan nog moeilijk
worden beoordeeld. Het ziet er ech
ter naar uit dat weifelaars die het
veiligheidsbeleid van Bonn vóór het
drama in de Westduitse ambassade
in Stockholm niet konden bewon
deren, van mening zijn veranderd.
Er spelen evenwel zoveel andere
factoren, die niet direct met de
politiek te maken hebben, een rol
dat voorspellingen niet serieus ge
nomen kunnen worden. Het politie
ke beeld in de Bondsrepubliek is
daarvoor nog te onduidelijk.
De door de communisten geleide
eenheiidsvakbeweging Intersyndlcal
was woensdagnacht bij besluit van
de revolutionaire raad tot enige
vertegenwoordigster van de Portu
gese arbeiders verklaard, zonder
voorafgaande raadpleging van de
voorlopige regering. Ook in de re
volutionaire raad was er onenigheid
over geweest. De Intersyndlcal, had
ook de grote 1 mei-samenkomst
georganiseerd waarvan de PPD
werd geweerd. Een protestmars
hiertegen van tweeduizend libera
len werd door extreem-linkse Jon
geren een boerekoolveld ingejaagd
en dreigde geheel verstoord te wor
den totdat een afdeling paratroop
ers ingreep. Het communistische
blad Avante suggereerde gisteren
dat Soares pleidooien voor socialis
me in vrijheid verdacht veel leken
op wat ex-president Splnola had
willen zeggen als de coup van 11
maart geslaagd was.
In verscheidene Spaanse steden
heeft de politie donderdag verbo
den 1 mei-betogingen uiteengesla
gen. Daarbij zijn een aantal men
sen gewond geraakt en arrestaties
verricht. In Madrid beletten de op
roerpolitie en eenheden van de
guardia civil een menigte van 5.000
mensen samen te komen op een
kerkhof waar zich het graf van de
socialistische voorman Pablo Iglesi-
as bevindt. Van socialistische zijde
is meegedeeld dat er bij een charge
met de wapenstok minstens een
betoger gewond is geraakt en zes
mensen zijn gearresteerd. Volgens
Spaanse persbureauberlchten heeft
een politieman in een buitenwijk
van Barcelona het vuur geopend op
linkse betogers die hem aanvielen.
Twee mensen zouden door kogels
getroffen zijn.
De eerste mei is een nationale
feestdag in Spanje. In de plaatse
lijke stadions worden dan onder
meer gymnastiekuitvoerlngen gege
ven onder auspiciën van de door de
regering gecontroleerde vakbonden.
Straatbetogingen zijn echter verbo
den.
BANGKOK (Reuter, UPI, AP) De
Verenigde Staten zullen een groot
aantal Amerikaanse militairen uit
Thailand terugtrekken. Het besluit
daartoe zal maandag in Was
hington en Bangkok gelijktijdig
worden bekendgemaakt, zo heeft de
Thaise minister van buitenlandse
zaken, Chatlchai Choonhavan giste
ren aangekondigd.
Vorige week voerde deze voorberei
dende besprekingen met Ameri
kaanse vertegenwoordigers voor een
gedeeltelijke terugtrekking van de
25.000 Amerikaanse militairen en
de ongeveer 350 vliegtuigen die nog
in Thailand gestationeerd zijn. De
minister heeft niet gezegd om hoe
veel manschappen het in eerste in
stantie gaat, maar wel dat het een
groot aantal zal zijn. De terugtrek
king zal geleidelijk moeten geschie
den omdat anders veel mensen die
jarenlang voor de Amerikanen heb
ben gewerkt werkloos zullen wor
den.
Thailand en de VS tekenden ln
1962 een verklaring waarin werd
gezegd dat 'Washington de bewa
king van de onafhankelijkheid en de
integriteit van Thailand van vi
taal belang beschouwt voor het na
tionaal belang van de VS en de
wereldvrede'. De oppositie van
Thailand is nu van mening dat de
Amerikaanse troepen zo snel moge
lijk moeten worden teruggetrokken.
'We hebben de Amerikaanse troe
pen te lang in het land gehouden.
We hebben Thaise troepen naar
Vietnam gestuurd. Ik weet zeker
dat de VRR onze acties niet op
prijs heeft gesteld', aldus een oppo
sitieleider.
WENEN (AP) Rauf Denktash en
Glafkos Clerldes, de leiders van de
Turks- en de Grieks-Cyprioten,
hebben donderdag verklaard dat zij
mogelijk overeenstemming zullen
bereiken over een regeling van het
vluchtelingenvraagstuk en over de
heropening van de luchthaven van
Nicosia. Vandaag zullen zij hun
voorbereidende besprekingen onder
auspiciën van de VN-secretaris-ge-
neraal Kurt Waldheim beëindigen.
Volgens een communiqué hebben
beide partijen verklaard nog geen
niet geregistreerde krijgsgevange
nen of andere gevangenen te heb
ben, maar bereid te zijn medewer
king te verlenen aan een onder
zoekteam dat ls samegesteld uit
vertegenwoordigers van belde kam
pen alsmede het Internationale Ro
de Kruis zodra de tegenpartij 'over
tuigend bewijsmateriaal' kan over
leggen.
Het vluchtelingenvraagstuk betreft
voornamelijk ongeveer 200.000
Grieks-Cyprioten uit het noordelijk
deel van het eiland die dakloos
werden bij de gevechten van vorig
jaar.
Denktash verklaarde eerder dat een
niet nader gespecificeerd aantal
Grieks-Cypriotische vluchtelingen
'uiteraard' zou mogen terugker m.
Maar hij voegde daaraan toe 'Ik
weet niet wanneer'. Volgens welin
gelichte kringen zou het voornaam
ste struikelblok bij de besprekingen
over de iuchthaven van Nicosia ge
vormd worden door de vraag wie er
aan het hoofd komt te staan.
