Verhuizing van bedrijven
naar derde wereld dient
ook het nationale belang
Bezig bedrijf
Nationalisatie
scheepswerven en
vliegtuigindustrie
oninteressant voor BASF
Tunnelbezemwagen
Statutenwijziging weert Arabieren
Korter werken
voor 165 man
S&'«aSte® S8&BÊ Organisatiebureau
scheurt: 15 man
naar nieuw bedrijf
Markt- en visserij berichten
Optimistische kijk
op onze economie
Voorstel Britse Labourregering
Rusland levert
verrijkt uranium
aan W.-Duitsland
Prijsstop in
België
Noorwegen wordt
lid van
Energiebureau
Ford stelt extra-
invoerrecht op
olie opnieuw uit
New York zeer vast
RHl^1
ouw/kwartet vrijdag 2 mei 1975
FINANCIëN EN ECONOMIE PS15/RH17
door drs. P. H. A. de Bekker,
Secretaris van het verbond van Nederlandse ondernemingen
be vraag of het verplaatsen van industriële activiteiten van ons land naar ontwikkelingslanden
(rel gewenst is, kan van twee kanten benaderd worden. Enerzijds is er nl. het belang van de ont-
brikkelingslanden, anderzijds is er het belang van Nederland.
foor wat 'de' ontwikkelingslanden
etreft moet men zich realiseren
at kier geen sprake is van een
omogene groep landen, die alle
maal in eenzelfde situatie verkeren
ii dezelfde wensen en behoeften
lebben. Integendeel! Men kan ech-
er niet ontkennen dat deze landen
loognodig een versnelde economi-
jche ontwikkeling behoeven en dat
ndiustrialisatie daarbij de belang-
ijkste motor zal zijn.
)e kwestie is evenwel, hoe deze
ïdustrialisatie te verwezenliken is
si welke rol de geïndustrialiseerde
anden hierbij kunnen vervullen.
Iet is bekend dat industriële
ntwikkeling niet zonder meer op
ang komt. Zeker niet als er aan
len aantal voorwaarden, die voor
ader land (ook voor de industrie-
anden), gelden, niet of onvoldoen-
e voldaan kan worden. Het van de
rond af opbouwen van een indus-
rie vergt in de eerste plaats tijd.
Hen dient te beschikken over een
redelijk niveau van management,
echnische en commerciële kennis,
een voldoende omvang van poten-
iele afzetmarkten en er dienen
oldoende arbeid, kapitaal en
rondstoffen beschikbaar te zijn of
e. komen. Er moet voorts vaak een
lepaalde infrastructuur zijn (ter-
einen, havens, verbindingen, maar
»k scholen enz), terwijl toeleve-
ing van allerlei benodigdheden
erzekerd behoort te zijn.
n veel gevallen zal hier eerst ver-
letering in moeter- worden aange
dacht. Om de 1
atie tóch snel -
rrijgen, zoek'
anden daaro'"
die van buiten.!
worden.
Lager loonpeil
In dit verband worden te gemakke
lijk bepaalde negatieve voorbeelden
veralgemeend, waardoor een on
juiste voorstelling van zaken wordt
gegeven over het functioneren van
deze ondernemingen dn ontwikke
lingslanden.
belang van industrialisatie voor
ontwikkelingslanden in het alge-
meen duidelijk, een onbeantwoorde
d vraag is het of 'de' ontwikkeltngs-
a-' landen nu wel zo goed af zijn met
ij'over te hevelen' industrieën. Waax-
i om zouden bepaalde Industrieën
van bijv. Nederland naar bepaalde
ontwikkelingslanden moeten wor
den verplaatst, en welk verband is
er eigenlijk met ons herstructure
ringsproces aanwezig? Het herstruc
tureringsproces is een proces dat
zolang als het bedrijfsleven bestaat
al heeft plaatsgevonden. Er zijn tal
van redenen voor een individuele
onderneming om een bedrijf geheel
of gedeeltelijk te verplaatsen. Ze
tonnen nationaal van aard zijn,
internationaal of te maken hebben
met de interne situatie in een be
drijf. Eén van de oorzaken kan
öjn, dat men ergens anders wèl op
oen rendabele manier de nodige
produktiefactoren kan combineren,
bijv. omdat de arbeidskosten er re-
latief lager zijn, of omdat er ar-
Ibeidskrachten beschikbaar zijn die
in de buurt van de bestaande vesti
gingsplaats dan wel in eigen land
niet meer te krijgen zijn. Er is in
dit verband nog al eens kritiek op
bedrijven die verhuizen naar lan
den met een lager loonpeil.
°it zijn veelal ontwikkelingslanden.
Dat een laag loonpeil ln een be
paald land per definitie ongewenst
zijn, is geen houdbare stelling!
Ook de Nationale Raad van Advies
mzake Hulpverlening aan minder-
ontwikkelde landen is deze mening
^gedaan. Men dient zich immers
"p industriali-
"mg te kunnen
mtwikkieliings-
oplossingen
-ho^n kunnen
Rol
Foor wat de hulp van de zijde van
^Industrialiseerde landen (als Ne-
lerland) betreft, betekent dit dat
reliswaar de overheden van deze
landen een zekere rol kunnen ver
vullen - met name in die gevallen
waarin aan bovengenoemde voor
waarden geheel niet kan worden
oldaan - doch dat - gezien de
feitelijke omstandigheden - m.n.
ook het op particuliere leest ge-
choeide bedrijfsleven een belang-
ijke rol zal moeten krijgen toebe-
leeld. Het bedrijfsleven beschikt
nu eenmaal over produktie- en
marktkennis alsmede over manage-
mentervaring, die noodzakelijk is
om bedrijfsactiviteiten op een goe
ie manier op te zetten,
ïet particuliere bedrijfsleven is ook
bereid gebleken om -een dergelijke
rol te vervullen, al behoeft er geen
nisverstand over te bestaan dat het
lit vooral doet om economische,
iommerciële redenen en allerlei ri-
Ico's daarbij zo goed mogelijk in-
lalculeeirt. Deze rol daarom afwij
zen is niet reëel!
Ook Nederland heeft na de oorlog
laakbaar gebruik gemaakt van bui-
enlandse particuliere investerin-
;en.
ïatuurlijk kunnen er voor de be
treffende ontwikkelingslanden be-
aalde gevaren vastzitten aan deze
lindingen met Westerse en andere
overheden en ondernemingen. De
overheden van die landen zijn er
echter zelf bij om deze het hoofd te
bieden, men kent vaak voorschrif-
op het gebied van deelnemin
gen in het kapitaal, de inzet van
okale arbeidskrachten en manage
ment enz. Als particuliere onderne-
see mkigen een bijdrage kunnen leve
ren aan de sociaal-economische
ontwikkeling van ontwikkelingslan
den, dan zou het onjuist zijn om
dit af te wijzen. Uiteindelijk gaat
bet er immers om of zo'n land mét
liten-landse particuliere imveste-
ringen beter of slechter af is dan
1181 rónder!
ar,
'12
te realiseren dat een land zich in
economische termen gesproken
géén hoger loonpeil kan veroorlo
ven, dan wordt aangegeven door de
produktiviteit per werknemer.
En deze produktiviteit is in veel
ontwikkelingslanden laag. Zo 'goed
koop' hoeft produceren in die lan
den dus ook niet te zijn!
Niettemin kunnen verscheidene be
drijven juist dank zij dit kenmerk
- maar er zijn ook nog andere
belangrijke kenmerken - weer nor
maal op de markt functioneren.
Hierdoor wordt bijgedragen aan
een geleidelijke verbetering van de
internationale arbeidsverdeling,
waarbij er uiteindelijk daar gepro
duceerd wordt waar het verhou
dingsgewijs het voordeligst is. Een
tegengaan van dit proces zou -
mondiaal gezien - tot verspilling
leidien.
Penibel
Het tweede aspect aan de in het
begin van dit artikel vermelde
vraag was, of een en ander nu ook
in het belang van Nederland is.
Hoe penibel de werkgelegenheidssi
tuatie ook is, men kan zijn ogen
niet sluiten voor het feit dat er een
aantal bedrijfsactiviteiten zijn, die
in ons land niet meer rendabel
uitvoerbaar zijn (uitdrukkelijk
moet hierbij vermeld worden, dat
dit niet veralgemeend kan worden
tot hele bedrijfstakken).
Mede gegeven de concurrentie zijn
aanpassingen dan ook onvermijde
lijk. Zouden deze niet toegestaan
worden dan zou de enige oplossing
sluiting van zo'n bedrijf zijn, dan
wel permanente subsidiëring door
de overheid!
Het beleid van de Nederlandse
overheid is - blijkens de nota van
de ministers Pronk en Lubbers -
dan ook terecht hierop gericht.
Enerzijds wil men het herstructure
ringsproces begeleiden middels
scholingsmaatregelen en steun voor
geleidelijke afbouw van bepaalde
activiteiten, anderzijds wil men
proberen te bevorderen dat nieuwe
activiteiten van de grond komen
die beter overeenkomen met de
mogelijkheden van ons land. Er
zitten echter wel alle mogelijke ha
ken en ogen aan dit beleid, die het
nog onduidelijk maken in hoeverre
het verwezenlijkt zal worden.
Het is immers voor de overheid
niet mogelijk om scherp aan te
geven hoe de Nederlandse economi
sche structuur er in de toekomst
uit zal zien. Ook de verwachte nota
over de economische structuur zal
dit niet kunnen aangeven. Daar
naast is het erg onzeker in hoever
re er een aansluiting te verwachten
valt van de herstructurering op de
creatie van nieuwe arbeidsplaatsen,
terwijl de mogelijkheden voor ont
wikkelingslanden om hier tijdig op
in te haken zeer beperkt zijn. Dit
geldt ook voor maatregelen als het
afbreken van tariefmuren, waar
door de afzetkansen van die landen
naar ons land worden vergroot.
Binnenkort zullen de IJ- en Coentunnel niet meer schoongemaakt
worden door mannen, die hogedrukspuiters en bezems hanteren.
Deze tijdrovende werkzaamheden worden opgevangen door een
reinigingswagen met ronddraaiende borstels. De wagens kunnen
6.000 liter water meevoeren.
Ongewenst Lage lonen derde wereld
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Bij de vragen rond de multinationale onderne
mingen kan van een van de Duitse multinationals, het chemische
concern BASF uit Ludwigshafen in ieder geval niet gezegd wor-
ruw den, dat het zich aan de discussies onttrekt. Bij een ondanks ge-
willen roeien. °Voor zover er moge- houden hoorzitting van de Bondsdag over bedrijfsinvesteringen
in ontwikkelingslanden werd een uitvoerige stellingname over
zeventien vragen geponeerd en rond de publicatie van het jaar
verslag werd dit jaar wat meer ingegaan op het internationale
karakter van de BASF.
Het doelbewust en eenzijdig van
Nederlandse zijde versnellen van
het herstructureringsproces dan wel
het nemen van dwangmaatregelen
is onder deze omstandigheden on
gewenst. Er zou bovendien geen
enkele garantie zijn dat de ontwik
kelingslanden hier werkelijk van
zouden profiteren.
Het is niettemin wèl juist de wer
kelijkheid onder ogen te zien in
plaats van tegen de stroom op te
lijkheden zijn om ontwlkkelimgs
landen van onze herstructurering te
laten profiteren moet dit niet na
gelaten worden.
Naast humanitaire overwegingen is
het ook in het eigen belang van
ons land en van andere industrie
landen dat deze landen tot econo
mische ontwikkeling komen, al was
het alleen al vanwege het effect op
de wereldvraag naar goedheren en
diensten.
In het algemeen kan worden ge
steld dat 'de' ontwikkelingslanden
industrieën nodig hebben, dat het
particuliere bedrijfsleven daarbij
een positieve rol kan vervullen, dat
herstructurering in ons land vaak
onvermijdelijk is en dat de werkge
legenheid op den duur meer ge
diend is met het begeleiden van dit
proces dan met het tegen te hou
den.
Dit is het laatste artikel van een
serie over de vraag of verhuizing
van Nederlandse bedrijven naar
ontwikkelingslanden wel gerecht
vaardigd is in het licht van de
groeiende werkloosheid in eigen
land. De eerdere artikelen versche
nen op 9, 15 en 22 april.
Bedrijfsresultaten
RADEM.IIKERS (metaal) verdiende
vorig jaar netto twee ton en boekt
dit bedrag af van het verliessaldo
van vorige jaren. Het dividend
werd wederom gepasseerd.
VAN WIJK EN HERINGA (meer
derheidsbelang van de EMS) wil
zowel over 1973 als '74 zes procent
dividend uitkeren. Over 1972 was
geen dividend gegeven, omdat in
dat Jaar verlies was geleden.
METAVERPA boekte vorig jaar een
nettowinst van 0.61 (0.57) mil
joen. De omzet steeg van 9.6 min.
tot 12.1 miljoen. De binnenlandse
omzet liep met 28 pot. op maar dat
wens slechts voor 33 pet. te danken
aan gestegen hoeveelheden. De om
zet in het eerste kwartaal van 1975
lag op het niveau van dezelfde pe
riode vorig jaar.
MAASTRICHTSCHE ZINKWIT wil
13 (11) pet. uitkeren.
DE VOORSCHOTBANK (v.h. Rot
terdamse Creddetbank) maakte vo
rig jaar 81.000 (41.000) winst en
zette 20.9 (19,1) miljoen om Het
aantal afgesloten leningen daalde
met 600 tot 6400. Het dividend
wordt onveranderd 8 pet. en de
directie Is gematigd optimistisch
over 1975.
STOOMSPINNERIJ TWENTHE stelt
een onveranderd contant dividend
van 11 voor. Men verantwoordt
een saldo winst van 1.53 (1.55)
miljoen. Dat dit Iets kleiner is
komt door hogere rentelasten en
grotere afschrijvingen.
BANK MEES EN HOPE gaat bin
nenkort een 8,5 pet. 10-jarige obli
gatielening 1975 per 19811985 van
40 miljoen uitgeven. De uitgifte-
beurs worden bekendgemaakt. In
schrijving tot en met 14 mei en
storting op 2 juni. Notering op de
Amsterdamse beurs zal worden
aangevraagd. De lenirng zal afgelost
worden in 5 termijnen van 1981 t/m
1985. Vervroegde aflossing ook
hier uitgesloten.
Obligatieleningen
NATIONALE INVESTERINGSBANK
gaat 60 min. 8.5 pot. obligaties
1975 per 19761985 uitgeven tegen
een op 9 mei bekend te maken
uitgiftekoers. Inschrijving op 13
mei en storting op 16 juni. Aflos
sing zal geschieden in tien jaarlijk
se termijnen van 1976 tot en met
1985. Vervroegde aflossing is niet
toegestaan.
KWARTAALCIJFERS
Philips zal de cijfers over het eerste
kendmaken. De Koninklijke-Shell
volgt op 15 mei met de cijfers over
de eerste drie maanden, eveneens
voorbeurs.
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch
avondverkeer kwamen gisteravond de vol
gende koersen tot stand (tussen haakjes
de officiële slotkoers van dezelfde dag)
AKZO 43.50 (43.50), Hoogovens (60.30),
Kon Olie 87.50gb-70gl (87.20), Philips
27.10-20gl (27.10), Unilever 108.80-109
(108.80), KLM (57.80).
NED. FONDSEN IN NEW YORK
NEW YORK Kon. Olie noteerde giste
ren (ln dollars) 36%-%, Philips 11-14.
Unilever 45-% en KLM 23%-%. Opgave
Hornblower Weeks.
De onderneming publiceert boven
dien kerncijfers, zoals winst en om
zet van alle buitenlandse dochter
bedrijven, inclusief die van vesti
gingen in de derde wereld. Met het
verstrékken van deze gegevens
geen enkele Nederlandse multina
tional gaat zover voldoet de
BASF aan de voorschriften van de
Security and Exchange Commissi
on, de Amerikaanse overheidscom
missie voor toezicht op de effecten
beurs.
27 landen
Het Duitse concern heeft in 27
landen produktiebedrijven en daar
naast nog in enige tientallen staten
verkoopkantoren. Van de in totaal
109.000 werknemers zijn er 22.000
in het buitenland werkzaam. Ont
wikkelingslanden nemen daarvan
8.500 man voor hun rekening. Sinds
het midden van de jaren vijftig tot
eind 1973 heeft BASF 225 miljoen
D-mark in de derde wereld geïn
vesteerd. Bedragen, die uit afschrij
vingen of in de vorm van winst
weer ter beschikking kwamen, zijn
voor DM 179 miljoen opnieuw ter
plaatse geïnvesteerd terwijl daar
naast 28 miljoen mark naar Duits
land terugvloeide. Het overgrote
deel van de winst bleef dus in de
derde wereld en het bestuur ver
klaart deze politiek door erop te
wijzen, dat de betreffende landen
geen kapitaalmarkt van enige bete
kenis hebben, waarop zo nodig een
beroep kan worden gedaan.
Belangrijkste reden voor penetratie
in de derde wereld vindt men het
veroveren van een plaats op de lo
kale afzetmarkt.
De aanwezigheid van grondstoffen
is zelden een reden voor een vesti
ging en ook de lage lonen worden
niet interessant genoeg gevonden.
Ten eerste spelen loonkosten in de
chemische industrie met haar zeer
dure installaties een geringere rol
dan ln vele andere bedrijfstakken
en ten tweede gelooft men bij
BASF, dat de loonachterstand in de
derde wereld toch wel binnen af-
ontwikkellng, die des te belangrij
ker is, omdat een chemische fa
briek bepaald niet voor een paar
Jaar wordt opgezet.
Ondanks het internationale karak
ter wil het bestuur liever geen on
gewenste inmenging van buiten de
grenzen in de topleiding. Kennelijk
met Perzische of Arabische verwer
ving van minderheidsbelangen bij
Krupp en Daimler in het achter
hoofd is een statutenwijziging
voorgesteld, waarbij niet meer dan
nominaal DM 50 miljoen aan aan
delen in één hand mag zijn. Dat
komt neer op 3 procent van het
kapitaal. Niemand heeft op het
ogenblik zoveel. De aandelen zijn
gespreid onder 400.000 mensen en
instellingen.
Recessie
De huidige economische recessie
gaat ook aan de BASF niet voorbij.
Eigenlijk had 1974 in oktober moe
ten aflopen, zegt topman prof.
Seefelder, nu was het groepsresul-
taat door de slechte laatste maan
den met DM 519 min. maar 1 pet.
hoger dan in 1973. In het eerste
kwartaal van 1975 bleef de groeps-
omzet 8 pet. achter bij die in
dezelfde periode een Jaar geleden
en de winst in de eerste vier maan
den kan naar schatting (cijfers zijn
er nog niet) wel een kwart tot een
derde lager zijn. Dat de totale om
zet vorig Jaar steeg van DM 15,9
miljard tot DM 21.9 miljard is overi
gens voor een groot deel te danken
aan prijsstijgingen. Naar hoeveel
heden gerekend kwam er niet meer
dan 2 tot 4 pet. bij.
ARNHEM De Nederlandse vesti
ging van het Amerikaanse bedrijf
Albany Nordiska in Dieren heeft
voor 165 van de 207 werknemers
werktijdverkorting aangevraagd.
Deze zal gelden voor een k twee
dagen per week. Het bedrijf, dat
bekleding voor papiermachines
maakt, besloot tot de aanvraag ln
verband met de algemene economi
sche situatie en de problemen in de
Europese papierindustrie.
De beurs van Frankfort was in ver
band met de 1 meiviering gesloten.
VEILINGVERENIGING 'WESTLAND
ZUID'-GRAVENZANDE 1 mei. Sla 3.35-
5.85; Tomaten 12.80-18.40; Andijvie 85-
1.20; Spinazie 78-87; Postelein 1.35-1.65;
Bospeen 1.65-2.10: Prinsessebonen 6.50-
7.50; Rabarber 80-90; Spitskool 92-1 03;
Snijbonen 4.90-5.70; Paprika 2.20-2 60;
Radijs 46-72: Selderij 12-38; Peterselie
16-17; Raapstelen 24; Tuinkers 64; Prei
76-82; Krulpeterselie 38-61
- "Ing
16.30-17.80; Blnn.
Andijvie-1.03-1.25;
UTRECHT Vijftien organisatie
adviseurs van het raadgevend effi
ciency bureau Bosboom en Hegener
te Amsterdam hebben hun dienst
verband beëindigd in verband met
onoverbrugbare meningsverschillen
met andere medewerkers binnen
Bosboom en Hegenér. Zij hebben
nu opgericht de Nederlandse Orga
nisatie Kring, dat organisatiead
vieswerk nastreeft, gebaseerd 'op de
maatschappelijke verantwoordelijk
heid van Iedere organisatie en de
invloed die mensen moeten kunnen
uitoefenen op hun eigen werksitua
tie'. De Nederlandse Organisatie
Kring is gevestigd in Utrecht.
12.60-1
exp. a
la 30-5.95;
r West!and-Noord
Komkommers 44-108; Krom kg
89; Pepers groen 7.10-8.60; Pepere rood
13.90-14.60; Paprika groen 1.90-2.70; Pa
prika rood 6.20-7.60; Selderij 30-46: Pe
terselie 32- Krulpeterselie 67-76; Rabar
ber 62-79; Radijs 56-65; Prinsessebonen
7.10-810; Snijbonen 3.80-6; Bloemkool 85-
2.50; Aubergines 39-92; Raapstelen 11-13:
Bospeen.
DE LIER 1 MEI VEILINGVERENIGING
DELFT-WESTERLIE1
Aubergines 30-84; Aardappelen 16-26: An
dijvie 97-1.38: Dubbele bonen 4.90-8.-
Snijbonen 4.20-5.30; Komkommers 37-99;
Raapstelen 14-22: Rabarber 90-95; Radijs
52-65; Selderij 24-44; Spinazie 71-83; Sla
14-51; Stoofsla 74-77; Bloemkool 75-2.76;
Tomaten 14.20-18,- Prei 53-56;
HONSELERSDIJK C.C.W.S. 1 mei
6nijgroen 2.35-3.75; Vlolieren 3.50-5.60;
Amaryllis 36-97; Anjers 29-53: Anjers tros
3.70-6.40; Anthurium 1.89-3.70; Chrywan
ten tros. Jaarondcultuur 2.92-4.25:
Chrysanten gepl. Jaarrondcultuur 71-1.25;
Fresia enkel 1.68-4.40; Fresia dubbel 1.93-
3.80: Gerbera gemengd 37-60; Gerbera op
klour 31-54; Gladiolen 3.17-4.85; Irissen
1.88-3.65: Lellekelken 30-53; Lelietakken
52-2.80; Orchideeën 1.07-2 60; Rozen, groot
EIERPRIJZEN BARNEVELD
BARNEVELD. 1 mei - Coop. Veluwse
Elervelllng: aanvoer 2.500.256 stuks (vol
gens veilinglljst 1.706.871 stuks), stem
ming kalm. Prijzen ln guldens per 100
stuks: eieren van 50 gram 7.81-8.17, 55
gram 9.27-9.95. 60 gram 10.68-11.57 en 65
gram 11.25-12.04. Elervelllng: aanvoer
I.445.460 stuks stemming rustig. Prijzen
ln guldens per 100 stuks: eieren van 51-
52 gTam (bruin) 8.40. van 54-55 gram
(wit) 8.88 (bruin) 9.21. 61-62 gram (wit)
10.91 (bruin) 11.80, 66-67 gram (wit)
II.18. Eiermarkt: aanvoer ca. 2.000.000
stuks, handel kalm. Eeleren van 50-54
gram 8.50-10.00 per 100 stuks, kg-prijs
I.70-1.85. eieren van 57-61 gram 10.75-
II.75 per 100 stuks, kg-prljs 1.89-1.93
eieren van 64-67 gram 12.00-12.25. kg-
prijs 1.88-1.83.
KAASMARKT GOUDA
GOUDA. 1 mei - Aanvoer 5 partijen.
Prijzen In guldens per kg: le en extra
kwal. 5.85-5.98 en zware kwal. tot 6.15. De
handel was kalm.
VEILING BARENDRECHT EN OMSTRE
KEN
Barendrecht, 1 mei
Andijvie 99125 aanvoer 6.000 kg: kom
kommes: 76-90: 80. 61-75: 68. 51-60: 64.
41-50: 5960. 26-30: 35. aanvoer 10.000
st. komkommers krom 8897, aanvoer
500 kg; peterselie 6779. aanvoer 2000
bos: rabarber 59—78 aanvoer 8.000 kg;
radijs rood 4767. aanvoer 42.000 boö;
selderij 5470 aanvoer 3.000; sla glas
licht 3640. zwaar 4353, aanvoer 38.000
52-2.80; Orchideeën 1.07-2 60; Rozen, groot st.
47-92; Rozen, klein 2-5-68; Tulpen 70-1.25; SCHEVENINGEN Totale aanvoer 550
kisten, wijting 61 kisten, kabeijauw 131
kisten, makreel 4 kisten en diverse 76
kisten. Notering per kg: gr. tong 7.08
7,42, gr. m. tong 8.809.16, kl. m. tong
8.39—9.12, tong 1 8.30—8.80, tong 2 6.80—
7,21. tarbot 1 11.50—1258 tarbot 2 8.96—
10.36. tarbot 3 5,40—6.01. tarbot 4 470—
4,95, griet 1 4.59—5,15. griet 2 3.19—3.58.
Per 40 kg: schol 1 82105, schol 2 70
114, schol 3 73—87, schol 4 66—72. wij
ting 272089, schar 3039, Dot 2025,
kabeljauw 2 114140, kabeljauw 4 100
120, kabeljauw 5 4668, amkreel 60—69.
Per 100 kg: kabeljauw 1 300. De besom
mingen zijn: Sch 45 met 12.329, Sch 60
met 9667. Sch 72 met 9430. Kustvlssere:
Sch 37 met 3744. Sch 65 met 7285. OD 2
met 5341. OD 7 met 14.932, TH 10 met
9428, TH 21 met 9175. Verwachte aanvoer
voor vrijdag: circa 20 kustvissers.
AANVOER DONDERDAG 1 MEI IJMUI-
DEN 6615 kg tong 46 kisten tarbot en
griet. 591 kisten kabeljauw, 1093 kisten
koolvls, 98 kisten schelvis, 850 kisten
wijting. 350 kisten schol. 79 kisten schar.
74 kisten haring, 241 kisten diversen. 473
kisten makreel.
Prijzen per kg tarbot 12.18-11.39; gr.
tong 7.78-7.18; gr. m. tong 9.50-9.14. kl.
m. tong 931-8.46. tong I 9.07-8.32: II 7.64-
7.04; heilbot 10.91-10.56: zalm 13.11-9.97;
Per 40 kg. schelvis I 82-72. II 62-32; III
45 IV 52-35; wijting III 42-27.50. IV 32-
22.80. schar 41-25: koolvls I 33.- II 38-32,
III 41-35, IV 37-26; schol I 92-80; II 100-
88, III 112-80, IV 80-61, Makreel 26.20-
18.40, Haring I 39-32, kabeljauw I 102-58.
II 112-58, III 100-80, IV 100-80, V 90-24;
tarbot 447-193, griet 225-124.
Van een verslaggever
DEN HAAG —Zowel het welzijn
als de welvaart kunnen blijven
groeien. Dit menen de hoogleraren
dr. L. H. Klaassen en dr. J. H. P.
Paelinck, resp. president-directeur
en directeur van het Nederlands
Economisch Instituut. Een van hun
argumenten is dat de in de wereld
aanwezige kennis zich oneindig
lang verder kan ontwikkelen. In
een artikel in het blad Econo
misch-statistische Berichten kijken
zij optimistisch tegen de economi
sche toekomst aan. De toekomst
problemen moeten meer als een
wetenschappelijke uitdaging dan als
een bedreiging worden gezien, aldus
de beide hoogleraren.
LONDEN De Britse regering heeft donderdag plannen bekend
gemaakt voor nationalisatie van de scheepswerven en de vlieg
tuigfabrieken in Engeland. Minister van industrie, Anthony Wedg
wood Benn deelde op een persconferentie in Londen mee dat het
de bedoeling is twintig scheepswerven en vier vliegtuigfabrieken
onder te brengen in twee staatsbedrijven.
De Labourregering wil volgens de
minister dat de werknemers van de
bedrijven meer te zeggen krijgen.
De twee nieuwe maatschappijen
zullen jaarlijks verslag moeten uit
brengen over de vorderingen die ze
maken in de richting van 'volledige
industriële democratie'. In het
Scheepsbouwbedrijf zouden 90.000
mensen kunnen werken en in de
vliegtuigindustrie 70.000.
In de wetsontwerpen die met be
trekking tot de nationalisatie aan
he Lagerhuis zijn voorgelegd zegt
de regering met nadruk dat er in
de staatsbedrijven een fundamente
le en onomkeerbare machtswisse
ling moet komen ten gunste van
allen die in de bedrijven werken,
tenzij met hun handen dan wel
met hun verstand. De regering wil
in de eerste vijf jaar na de natio
nalisatie de vliegtuigfabrieken lenin
gen tot 200 miljoen pond sterling
1.15 miljard) verstrekken en de
scheepswerven lenigen tot 300 mil-
scheepswerven leningen tot 300 mil-
pen de kosten van nationalisatie
van de afzonderlijke ondernemin
gen. De schadevergoeding aan de
eigenaars van de te nationaliseren
ondernemingen zal worden bepaald
aan de hand van de 'basiswaarde'
van een maatschappij verminderd
met een 'passende afschrijving'. Bij
de vaststelling van de basiswaarde
zal worden uitgegaan van de ge
middelde koerswaarde van de aan
delen van een onderneming op elke
woensdag in de periode van zes
maanden tot 27 februari 1974. Voor
niet ter beurze genoteerde onderne
mingen zal de waarde worden vast
gesteld via overleg tussen de minis
ter van industrie en een vertegen
woordiger van de aandeelhouders.
Het zou de bedoeling van de La
bourregering zijn de nationalisaties
DUSSELDORF De Sowj et-Unie
is bereid West-Dultsland vele jaren
lang van verrijkt uranium voor
kerncentrales te voorzien. De vice-
president van de Russische handel
sonderneming Techsnabexport, Le
onid Andrejew, heeft dit meege
deeld ln Düsseldorf. De overeen
komsten die tot nu toe gesloten
zijn betreffen de voorziening van
zes kerncentrales in de Bondsrepu
bliek tot het einde van de eeuw.
Volgens een woordvoerder van de
Westduitse maatschappij, die de
splijtstof invoert, Rohstoff-Einfuhr
in Düsseldorf. zal gedurende de ko
mende twintig jaar verrijkt urani
um uit de Sowjet-Unie worden be
trokken ter waarde van vier mil
jard mark.
BRUSSEL In een poging om de
stijgingstendens van de inflatie in
België teniet te doen, heeft de Bel
gische regering besloten om de
prijzen voor een periode van twee
maanden te blokkeren. Deze rege
ringsbeslissing is al meegedeeld aan
de zogeheten 'prij zencommissie',
het orgaan dat adviezen uitbrengt
over aangevraagde prijsverhogin
gen. De prijzencommissie moet over
het regeringsbesluit een advies uit
brengen. Onmiddellijk nadat de re
gering het advies in handen heeft
wordt de prijsblokkerimg een feit.
nog voor het zomerreces in augus
tus door het parlement te krijgen.
De conservatieve minderheid heeft
zich er al tegen verklaard. Michael
Heseltine. conservatief woordvoer
der voor industriële kwesties noemde
het nationalisatieplan een voorne
men dat de leer dient en niet de
behoeften.
OSLO Het Noorse parlement
heeft met 102 tegen 19 stemmen
een voorstel van de regering aan
genomen om Noorwegen geassoci
eerd Md te maken van het Internati
onale Energiebureau (IEA) van de
OESO (Organisatie voor Economi
sche Samenwerking en Ontwikke
ling). Volgens minister van buiten
landse zaken Knut Frydenlund zijn
er in de overeenkomst met het
energtiebureau twee principe-af
spraken opgenomen. Een daarvan
is dat Noorwegen als olieproduce
rend land verklaart dat het in tij
den van crises andere lidstaten te
hulp zad komen. Noorwegen hoeft
daarvoor zijn productiecapaciteit
niet uit te breiden maar slechte de
produktie te vergroten voor zover
dat technisch mogelijk en redelijk
is.
De tweede afspraak is dat de Noor
se regering zelf beslist wanneer het
land deelneemt aan een crisispro
gramma voor de levering van ener
gie. Er moeten echter wel zeer
zwaarwichtige redenen zijn wil
Noorwegen dan niet meedoen, aldus
dje minister. De leden van het IEA
zijn nu: de EEG zonder Frankrijk,
de VS, Canada, Japan. Oostenrijk,
Zweden, Spanje, Zwitserland, Tur
kije en Nieuw-Zeeland.
WASHINGTON President Ford
heeft de instelling van een extra
invoerrecht op olie opnieuw opge
schort. Op 1 februari van dit jaar
stelde hij een heffing van één dol
lar per vat in. Hij kondigde toen
aan dat er op 1 maart en op 1 april
verhogingen van één dollar zouden
volgen, maar die zijn uitgesteld om
het Congres de kans te geven een
programma op te stellen dat tot
doel heeft de Verenigde Staten te
gen 1985 onafhankelijk te maken
van buitenlandse olie. Het nieuwe
uitstel geldt voor ten hoogste dertig
dagen.
Het Witte Huls heeft tevens laten
weten dat de Amerikaanse regering
het toezicht op de prijs van Ameri
kaanse olie uit putten die vóór 1972
ln produktie waren ln de loop ran
de komende twee jaar geleidelijk
wil afschaffen. Die 'oude' olie kost
op het ogenblik 5.50 dollar per vat.
terwijl andere Amerikaanse olie
tien dollar kost.
DOW JONES INDEX
Inrtnsr Mpnren llflll. Obl. Modi
29 april 803.04 168.02 74.16 67.37 732.2
30 april 821.34 171.38 74.04 67.24
1 mei 830.96 170.76 74.29 67.23 729.7
aard Obl. Int. H. L.
29 april 19.060 17.740 1818 374 1028
30 april 17.690 18.060 1899 818 545
1 mei 20.660 19.800 1790 873 506
NEW YORK
ACF Industries
Alreo
Allied Chemical
Alum. Co of Am
American Brands
American Can
Am Cyanamld
Am Electr Power
Am Metal Cllmai
Am Motore
Am Smelt F
Am Tel Tel
Ampex
Anaconda
Armco Steel
Atlant. Rlcbflelc
Bendis
Bethi. Steel
Boeing
Burlington Ind
Can Pacific Ry
Celanese
Chase Manbatta»
Cbessle System
Chrysler
Cities Service
Colgate Palmollv
Colt Industries
Commonw Edlso
Cons Edison
Cont Can
Cont Oil
Curtlss Wright
Curtlss Wright A
Dart Ind
Deere and Co
30/4 1/5
38% 38%
19 19%
37% 38%
45% 46%
38% 38%
28% 29%
27% 27%
17% 17%
47% 48%
5% 5%
17% 18%
48% 49%
4% 4%
16% 17%
32 32%
90% 88%
34% 35%
15 16%
33% 33%
32% 32%
35% 35
10% 10
39% 39%
27% 27%
33% 32%
23% 24
12% 5% ex
26 26%
56% 56%
10% 10%
;l%b 21%
25% 26
42 42%
Du Pont (BI) -
Eastman Kodak 104% 106%
Exxon 81 83%
First Nat Olty 35% 36%
Gen Electric
Gen Funds
Gen Motore
Gen Publ. Otll,
Gen Te) Tel
Getty OU
Gllette
Glmbel Brothers
Ooodyear I and
Gulf Oil
13% d
20% 21%
170% 168%
30% 31%
19 19%
27% 27%
19% 19%
Illinois
Centra] Ind 14 14%
Instlco 7% 7%
Int Busln Mach !09% !09%
Intern Harvester 26% 26%
Int Nick of Can 26% 27
Int Paper 50% 50%
Int Tel Tei 20 20%
Johns Manvllle 22% 22%
Ling Lemco Voug 18 18%
Litton Ind. 6% 6%
Lockheed Aire ral 7% 7%
Marcor 27% 27%
Martin Marietta 16% 16%
May Dep Stores 38 38%
McDonnel Dougi 13% 14%
MobUOUCorp. 40% 41%
Nabisco
Nat Casn Reg.
Nat Distillers
Nat Gypeum
Nat Steel
Nat Lead Ind.
35 33%
30% 31%
14% 14%
12 11%
44% 43%
15% 15%
Olio
24
25
Pac Gas and El.
18%
18%
Penn Central
1%
1%
Pepsi™
64
65%
Ph. wige
37%
35%
1 ..,.p M
54%
54%
Phillips PeM
46%
49
Procter Si Gamoi
95%
95
RCA
15%
15%
Republic Steel
33%
23%
Reynolds lod.
52%
53%
Royal Dutch Peti
35%
36%
Santa F6 Ind.
26%
26%
Sears Roebuck
63%
64 V.
Shell OU
43%
44%
Southern Co
10%
10%
Southern Pacific
29%
27
Southern Raliw.
53%
55%
Sperry Rand
41%
42%
Stand OU Calif
24%
25
Stand OU Indian.
40% 1
%ex
Studebak. Wortb
30
30%
Sun OU
30%
31%
Texas Gulf
24
23%
Texas Inat
108
108
Transsmerlcs
8%
8%
Unilever
44%
45 b
Union Carbide
64%
64%
Uni Royal
7%
7%
United Aircrart
48
United Branda
5%
5%
US Steel
64%
63%
West Union Tel.
14%
14%
Westinghouee El
14%
14%
Wooiwortb
16
16%
Allegheny Pow
Akzona
Am Standard
Amsted Ind.
14% 14%
16% 16%
12% 12%
62% 64%
Cerro 13% 13%
Chase Select Pd 23.04 23.20
Columbia Oas 22% 23%
Comlnoo 29% 30
Cont Telephone 11% 11%
Fluor Oorp
Gen Clgar
30% 30%
13 b 13 b
Kansas City Ind 9%b 9%b
Kansas Power 15% 15%
KLM 23 23%
Kroger 21 21%
Nat Can.
NY Centr A
North West R
10% 10%
6% 6%
70% 9%ex
N Am PbUlpe Co 17% 17%
Occidents) petr. 14% 14%
Pacific Light 16 16%
Public Service i3%b 14
Reliance Group 4% 4%
Standara Bra nas 65% 66
Tandy 37 37
Union Electr U 10%
United Bleotr
Ug Corp
5%
12 12%
Western Bancorp 22% 21" V
