Vietnam krijgt voor
1,5 miljoen noodhulp
I
'Leer de
taal een
kinderen dat de
gereedschap is'
Politiek doordrenkt
economisch beleid
Yehudi Menuhin boeit
vooral met Bartok
Herdenkingsconcert
Medisch comité: nog meer zendingen
Haagse Kamer van Koophandel
Beloning uitgeloofd
voor inlichtingen
moord op expediteur
Vreugde over Vietnam
Kaarsenfabriek wil korter gaan werken
Expositie
Martie Verdenius: Nederlands om prettiger te leven
Ford Nederland
bouwt nieuwe serie
zware vrachtauto's
Gesprek over
beheersvorm
Haags orkest
Bisschop die nederlaag lijdt
TROUW/KWARTET DONDERDAG 1 MEI 1975
BINNENLAND PS9/RH13
Van een verslaggever
AMSTERDAM Het Medisch Comité Nederland-Vietnam heeft voor 1,5 miljoen gulden aan nood-
zendingen naar Zuid-Vietnam gestuurd. Er worden momenteel een aantal nieuwe zendingen voor
bereid.
Prof. dr. J. H. de Haas. voorzitter
van het medisch comité, vertelde
gistermiddag tijdens een bijeen
komst in Krasnapolsky dat een ge
charterd vliegtuig met voor 1.2 mil
joen gulden aan medicamenten al
in Vietnam is aangekomen. Boven
dien is een schip onderweg met 120
ton melkpoeder, goed voor een mil
joen liter melk. De zendingen, die
nog worden voorbereid, zijn, aldus
prof. De Haas, in de eerste plaats
bestemd voor de politieke gevange
nen.
Hun toestand tart elke beschrij
ving, zo zegt het MCNV. 'Onder
deze tweehonderdduizend vermink
ten, lammen en blinden gaat tu
berculose als een gesel rond. Het is
een elementaire plicht deze slacht
offers van het meest brute geweld
te hulp te komen en daarbij de
bevolking die voor hen moet zorgen
niet te vergeten'. Prof. De Haas
verwacht, dat door de vrijlating
van de politieke gevangenen de tbc
zich verder in de Vietnamese bevol
king zal verspreiden. Volgens de
MCNV-voorzitter blijven daarom
noodzendingen voor Zuid-Vietnam
nog lange tijd dringend noodzake
lijk.
De strijd om de opbouw van Viet
nam is misschien moeilijker dan de
militaire en politieke oorlogvoering
zelf, aldus prof. De Haas. Onvoor
stelbaar slecht zijn de levensom
standigheden waaronder de miljoe
nen bewoners door de legers van
oud-president Thieu zijn achterge
laten. Voor deze miljoenen heeft de
VRR de zorg op zich genomen en
een beroep gedaan op internationa
le organisaties mee te heiepen aan
het lenigen van de nood, zo zei de
voorzitter van het medisch comité.
Hereniging
Phan Than Nam, die op de bijeen
komst de VRR vertegenwoordigde,
zei dat op een hereniging van beide
delen van Vietnam zal worden aan
gestuurd. Dit zal stap voor stap
gaan en is geen kwestie van enkele
maanden, maar van één of meer
jaren. We hebben alle mogelijke
steun nodig om het land opnieuw
op te bouwen. Het is niet alleen
verwoest door oorlogsgeweld maar
de afgelopen dagen bovendien ge
plunderd door soldaten van het re
giem in Saigon, aldus Nam.
Hij kon nog niet vertellen wat er
met de regering-Minh gaat gebeu
ren, omdat veel afhangt van de
Van een verslaggever
DEN HAAG - Het economisch beleid van de regering is door
drenkt met politieke invloeden. Dat is heel duidelijk met maat
regelen als de selectieve investeringsregeling en het spreidings-
beleid, waaraan uitsluitend politieke motieven ten grondslag
liggen.
Dit heeft de ondervoorzitter van de
Haagse Kamer van Koophandel mr.
J. Fernhout gezegd tijdens een bij-
eenkomst van de NCW, het Neder
lands Christelijk Werkgeversver
bond. De regering gaat volgens
hem bij de spreiding van de rijks
diensten slechts uit van politieke
I toezeggingen, zonder zich reken
schap te geven van de regionale
gevolgen. Het overheidsbeleid is de
j laatste jaren zwaar mank gegaan
aan het ontbreken van voldoende
wetenschappelijke onderbouwing
van het regionale beleid, aldus mr.
Fernhout.
Volgens hem had de regering op
het beslissende moment op zijn
minst moeten beschikken over een
totaal overzicht van de verlangens
van de verschillende Sectoren van
het maatschappelijk bestel en over
een duidelijke keuze daaruit. De
ondervoorzitter hield een pleidooi
voor de opzet van een beleid, dat
ook vanuit de regio's is opgebouwd.
Bij die regionale onderbouwing be
hoort volgens hem ook het be
drijfsleven een belangrijke stem in
het kapittel te hebben.
'Ook het bedrijfsleven heeft immers
belang bij het regionale gebeuren.
Zo is bijvoorbeeld het leefklimaat
in een bepaald gebied van uiterma
te groot belang voor de onderne
ming. Daarbij spelen factoren als
de huisvestingsmogelijkheden, ver
voersvoorzieningen en recreatie een
belangrijke rol.' zo meende hij. Hij
pleitte dan ook voor een ruimtelijk
ordeningspatroon, waarin ook aan
de economische activiteiten vol
doende gewicht wordt toegekend.
Kettingreacties
De samensteller van het rapport
'Doeleinden voor een regionaal eco
nomisch beleid voor Den Haag en
omstreken' van de Haagse Kamer
van Koophandel te Den Haag. drs.
S. A. van Keulen, leverde felle kri
tiek op het besluit van de regering
in eerste instantie 6.500 arbeids
plaatsen bij de overheid naar an
dere regio's te verplaatsen. Hij
waarschuwde voor de gevaarlijke
kettingreacties van dit besluit.
'Tot het complex van economische
activiteiten door de aanwezigheid
van overheidsdiensten in Den Haag
behoren bijvoorbeeld de manage-
mentskantoren van de petro-che-
mische industrie en daaraan gekop
peld de tientallen technische ad
viesbureaus. Alles bij elkaar zo'n 6
a 7 duizend arbeidsplaatsen in de
administratieve sector'.
De kettingreacties van het sprei-
dingsbeleld voor deze sectoren zijn,
aldus drs. Van Keulen, nooit door
de overheid op papier gezet en in
hun samenhang bekeken. Volgens
hem moet men er rekening mee
houden, dat met de verhuizing van
iedere arbeidsplaats bij de overheid,
er bijna twee arbeidsplaatsen in de
particuliere sector vanuit Den Haag
mee zullen verdwijnen. 'Dat bete
kent, dat met de spreiding van de
voorgenomen 6.500 arbeidsplaatsen
Van een verslaggever
ARNHEM De Arnhemse hoofdof
ficier van justitie heeft een belo
ning van tienduizend gulden uitge
loofd voor inlichtingen die leiden
tot oplossing van de moord op de
veertigjarige transportondernemer
G. Bouw uit Nijkerk. De heer Bouw
achtervolgde begin deze maand zijn
gestolen vrachtauto en wist op de
rijksweg onder Ede de wagen klem
te rijden. Daar werd hij doodge
schoten.
bij de overheid er zo'n 10 duizend
in de particuliere sfeer zullen ver
dwijnen', aldus drs. Van Keulen.
vanuit Amsterdam moeilijk te pei
len houding van Minh. Nam stelde
dat de VRR in elk geval bereid is
samen te werken met een ieder, die
de politiek van verzoening en de
mocratie verstaat. Volgens hem zul
len in de gebieden, die onder de
controle van de VRR vallen geen
represailles komen tegen autoritei
ten van het voormalige bewind in
Saigon. Ook de soldaten van dit
regiem zullen vrijuit gaan. Boven
dien zal de VRR de vluchtelingen
helpen bij de terugkeer naar hun
oorspronkelijke woonplaatsen.
Voorlopig kunnen buitenlandse
journalisten Vietnam niet bezoe
ken. De situatie is volgens Nam nog
niet geheel veilig. Wel is een dele
gatie Franse en Amerikaanse jour
nalisten uitgenodigd om een bezoek
aan Vietnam te brengen. Volgens
de VRR-vertegenwoordiger zullen
zeer spoedig weer journalisten tot
Vietnam worden toegelaten. 'De
buitenlanders, onder wie enige
journalisten die tijdens de overgave
van Saigon in de hoofdstad waren,
kunnen ongehinderd doorgaan met
hun werk, onder voorwaarde dat ze
geen ondermijnende activiteiten
tegen het revolutionaire bewind
zullen ondernemen', aldus Nam.
Goud spoorloos
Hij zei dat de vrijlating van de
politieke gevangenen, die door het
bewind van Thieu in de zogenaam
de 'tijgerkooien' zijn vastgezet,
worden bemoeilijkt doordat het
voormalige regiem de dossiers van
de politieke gevangenen in dosiers
van gewone gevangenen veranderd
heeft. 'We moeten daarom ieder
dossier zorgvuldig napluizen om te
voorkomen dat we gewone misdadi
gers loslaten', aldus Nam.
De 17 ton goud, die Thieu eerder
heeft geprobeerd naar het buiten
land te brengen, zijn volgens Nam
spoorloos. Volgens hem\ is het mo
gelijk dat Thieu een deel er van bij
zijn vertrek uit Zuid-Vietnam heeft
meegenomen. Het goud maakte, zo
zei de VRR-vertegenwoordiger, deel
uit van de reserves van de staats
kas van het oude bewind.
door Jac. Kort
AMSTERDAM Opnieuw stond Yehudi Menuhin op het podium
van het Concertgebouw, als solist bij het Amsterdams Philharmo-
nisch Orkest in een tweetal Vioolconcerten.
Het Medisch Comité Nederland Vietnam heeft haar activistendag gisteren
in feestelijke stemming gehouden in verband met de overgave van de
Zuidvietnamese regering aan de VRR. De vertegenwoordiger van de VRR
te Parijs, die naar Krasnapolsky was gekomen, omhelst hier prof. De Haas
van het comité.
Van een verslaggever
SCHIJNDEL De SchijndeLse fa
brikant van kerk- en sierkaarsen
Gebr. Belsius heeft voor 106 man
personeel werktijdverkorting aan
gevraagd. Volgens directeur H. G.
C. Oteman, is over de aanvraag nog
geen beslissing genomen.
Het is de bedoeling dat voor het
hele personeel de wekelijkse werk
tijd tot de helft zaJ worden terug
gebracht. Dat houdt in dat een deel
van de werknemers drie dagen per
week en een ander deel twee dagen
per week zal gaan werken. De week
daarop is het omgekeerde het geval.
Volgens de directie is de werktijd
verkorting nodig in verband met
overproduktie en de ongunstige
markt. Ze zal voorlopig een nog
onbekend aantal weken duren.
De fabriek, die vorig jaar van een
familiebedrijf werd omgezet in een
bv bestond in 1971 100 jaar. Aan
vankelijk werden er alleen kerk-
DEN HAAG Wethouder Vink van
jeugd, sport, recreatie en kunstza
ken opent vanmiddag om 13.00 uur
in Amicitia een tentoonstelling
over socialistische literatuur in het
kader van de Haagse 1 mei-festivi
teiten. De expositie die de gehele
middag geopend is geeft een glo
baal overzicht van Multatuli en
Herman Gorter tot Pierre van Vol
lehoven en Wim de Vries.
door Aukje Holtrop
AMSTERDAM 'De meeste mensen kunnen best denken, maar niet praten. Luister maar eens
als een paar mensen met elkaar in gesprek zijn. Ze roepen vaak maar wat, gebruiken voortdu
rend stopwoorden, luisteren niet naar elkaar. Ik wilde proberen daar iets aan te veranderen en
toen heb ik een boekje geschreven waarmee op scholen gewerkt kan worden.'
Het boekje heet: Nederlands om
prettiger te leven; Leren Praten, is
uitgegeven door Wolters-Noordhof
ln Groningen 15,50) en werd ge
schreven door Martie Verdenius
Martie Verdenius, vroeger een be
kend cabaretière en schrijfster van
vele cabaretteksten, heeft na haar
cabaretwerk vijftien jaar les gege
ven aan huishoud- en nijverheids
scholen. Ze gaf het vak 'verkoop-
kunde' aan toekomstige verkoop
sters, schreef daar een lesboek over
en werd daarna gevraagd een boek
te schrijven om leerlingen te leren
meer met hun taal te doen dan
alleen maar een paar uitroepen sla
ken en voor de rest stommetje te
spelen.
'We kunnen niet praten, klappen
dicht, associëren niet meer. Onze
geslotenheid is een typisch Neder
lands probleem, we kunnen geen
aardige dingen zeggen, geen onge
lijk bekennen, we weten niet wat
we moeten doen als iemand ons
prijst. Ja, aan het graf dan kunnen
we complimenten uitdelen, dan
wel. Maar bij andere gelegenheden
weten we niet hoe we moeten rea
geren'.
In de klas merkte mevrouw Verde
nius hoe hinderlijk dat onvermogen
om te praten was. 'Als je wat vroeg
kreeg je onduidelijk of geen ant
woord. De kinderen konden niet uit
hun woorden komen, niet vertellen
waar ze mee bezig waren, of vragen
stellen. Zoiets werkt dan erg door
bij de lessen. Ik heb toen bedacht
dat je via allerlei oefeningen, spel
letjes en zo leerlingen kon leren
praten. Geleidelijk aan van alleen
maar enkele woorden, zinnen ma
ken en vervolgens een discussie
voeren, spreekbeurten houden.
Ik ging ervan uit dat ze daar. wat
ze later ook zouden gaan doen, veel
plezier en gemak van zouden heb
ben en dat het in ieder geval de
gewone omgang tussen mensen zou
kunnen verbeteren. Daar ben ik
met die lessen wel in geslaagd. Niet
alleen de kinderen vonden het
leuk, maar het had ook resultaat
bij andere lessen. Er bleken gewo
ne, redelijke gesprekken mogelijk
te zijn'.
De 'methode' van Martie Verdenius
zou uitstekend passen in het vak
'omgangskunde' dat als een soort
sociaal vak binnen het huishoud
en nijverheidsonderwijs zal worden
ingevoerd. Omdat veel leerlingen
terecht komen in beroepen waar ze
met mensen om moeten gaan, in
gezinnen, ziekenhuizen, tehuizen
etc. is het heel nuttig dat ze op
school iets leren over hoe je met
andere mensen om moet gaan. Zo
zeggen wat ze denken en vinden en
meeste mensen zijn bang om te
praten. Ik geloof dat ik ze met dit
boekje kan helpen'.
Het boekje laat met veel voorbeel
den zien, hoe de dagelijkse praktijk
van het praten is. Onduidelijke te
lefoongesprekken, onbegrijpelijke
vragen en antwoorden, mededelin
gen die voor een buitenstaander
absoluut niet te doorgronden zij
Daarna wordt dan aangegeven hoe
het beter zou kunnen en tenslotte
worden aanwijzingen gegeven hoe
in groeps - of klasseverband geoe
fend kan worden in normaal pra
ten, of het nou voor de telefoon is
of op straat, in de klas en thuis.
Makkelijk
Uit 'Leren praten' van Martie
Verdenius.
vanzelfsprekend is het niet, dat
ieder mens dat van nature wel kan.
Voor onderwijs
Het boekje van Martie Verdenius is
dan ook in de eerste plaats voor
het onderwijs geschreven, maar
omdat veel meer mensen met het
'praatprobleem' zitten, zou het ook
best in andere groepen gebruikt
luisteren naar wat een ander zegt.
Het is ee algemeen probleem, de
kunnen worden. 'Je hebt niet voor
niets allerlei cursussen waar men
sen kunnen leren praten, rustig
'Het boekje is makkelijk geschre
ven, expres omdat die leerlingen
vaak maar een kleine woordenschat
hebben. Dat niet kunnen praten is
vaak een kwestie van taalarmoede,
maar vergis Je niet. Ook kinderen
uit hogere milieus kunnen niet zo
goed praten. Daar krijg je klungeli
ge zinnen, stopwoorden', 'dus' zeg
gen en 'eh'. Het is een soort geeste
lijke luiheid.
Wordt er niet erg veel de nadruk
gelegd op het feit dat slecht praten
ongemanierd is en is het boekje
Leren Praten niet een soort cursus:
hoe hoort het eigenlijk?
'Nee, die goede manieren, daar gaat
het niet om, al vind ik de ongema
nierdheid die je vaak op scholen
tegen komt wel erg vervelend. Nee,
de nadruk ligt op het feit, dat je
prettiger leeft als je je goed kunt
uidrukken. In een .televisiepro
gramma over werkende jongeren
kwam ter sprake dat deze jongeren
het als een handicap voelen dat ze
niet konden praten. Ze vonden dat
ze dat eigenlijk op school hadden
moeten leren en daar ben ik het
mee eens. Zo'n cursusje als Ik ge
schreven heb zou al op de basis
school gedaan kunnen worden. Leer
kinderen dat de taal een gereed
schap is om gedachten onder woor
den te brengen. En dat gereedschap
moet gecultiveerd worden. Het is
belangrijk en prettig om bij liefde,
haat en mislukkingen te kunnen en
te durven zeggen wat je denk en
voelt. Dat voelen, dat doet ieder
een, maar het ook kunnen uitspre
ken moet aangeleerd worden. En ik
kan uit eigen ervaring vertellen
dat lessen, spelletjes over dit on
derwerp wonderen kunnen doen.
Praten :s tenslotte iets meer dan
weten, dat. je tenslotte iets meer dan
hoog moet met je stem en met de
punt naar beneden'.
kaarsen van zuivere bijenwas ge
maakt. Sinds tientallen jaren ech
ter worden er behalve deze kerk
kaarsen ook sierkaarsen gebabri-
ceerd van kunstwas. De export van
deze artikelen is vooral naar Ame
rika, Canada en diverse Europese
landen. De firma Gebr. Bolsius
heeft al jaren het predikaat pause
lijk hofleverancier.
AMSTERDAM De assemblage
van een nieuwe serie zware vracht
wagens (de H-serie). van de Escor
te Estate (stationcar) en van de
middelzware truck (N-serie) waar
borgt de werkgelegenheid voor de
1500 werknemers bij de Fordfabriek
in Amsterdam de eerstkomende ja
ren.
Vorige maa-nd nog dreigden er ont
slagen, toen bekend werd dat de
assemblage van de Cortina perso
nenauto in zijn geheel naar Enge
land moest worden overgeheveld.
Ford Amsterdam heeft daarna een
reorganisatie doorgevoerd. Een deel
van het personeel is omgeschoold
voor het verrichten van hoger ge
kwalificeerde arbeid.
De nieuwe serie zware vrachtwa
gens is bestemd voor heel Europa
en Noord-Afrika. Hij kreeg de
naam 'Transcontinental' en hoort
tot de zogenaamde H-serie. De
bouw van een nieuwe produktiehal,
een testbaan en een uitbreiding
van de onderdelenvoorziening heeft
in totaal 72 miljoen gulden gekost.
Op het ogenblik bedraagt de dag-
produktle nog zes vrachtwagens.
Tezijnertijd moeten dit er 23 wor
den.
Dat was ten eerste het overbekende
en zeer geliefde concert in E groot
van Joh. Seb. Bach, waarin Menu
hin vooral Ln het prachtig gespeel
de langzame middendeel zijn mees
terklasse demonstreerde. Het eerste
deel had de kenmerken van de
onrust, waarover ik in mijn vorige
recensie sprak. Het slotdeel werd in
een supersonische snelheid ge
speeld, maar ik weet niet of dat 'zo
hoorde'. Mooi kan ik het zo niet
vinden. Aan het Adagio behoud ik
sublieme herinneringen.
Het tweede stuk was het vioolcon
cert nr. 1 van Bela Bartdk, dat in
1908 werd geschreven, doch eerst in
1959, vijftien jaar na de dood van
de componist, het licht zag. Het is
een tweedelig werk, waarvan het
eerste geheel fuigatisch van opzet, is
(merkwaardigerwijze op een geva
rieerd 12-tonig thema!) en het
tweede deel Hongaars-Slavische
folkloristische trekken vertoont;
Menuhin heeft altijd veel affiniteit
gehad met Bartofc's werk. Het twee
de concert van de meester had hij
onmiddelijk na het verschijnen op
zijn repertoire. En ook dit later
tevoorschijn gekomen concert
spreekt hem bijzonder toe, gelijk
uit zijn prachtige vertolking van de
vioolpartij viel te concluderen.
Het A'dams PhiLharmonlsch Orkest
stond deze avond niet onder leiding
van Kersjes. De assistent-dirigent,
Kees Bakels, had de leiding, waar
bij deze niet voor een gemakkelijke
taak stond. Want behalve het bege
leiden der beide soloconcerten, had
Geen naaktzwemmen
BERGEN AAN ZEE De gemeen
teraad van Bergen aan Zee heeft
gisteravond met negen tegen zes
stemmen een initiatiefvoorstel van
de PvdA-fractie verworpen, waar
mee de instelling van een naakt
strand tussen Bergen aan Zee en
Schoort werd beoogd. De gehele
PvdA-fractie plus de eenmansfrac
tie Bergens Belang stemden voor
het voorstel, de WD, de Boeren
partij en het CDA stemden tegen.
De officier van justitie ln het aron-
dissement Alkmaar had de burge
meester nadrukkelijk te kennen ge
geven dat ongeklede strandrecrea-
tie te allen tijde een strafbaar feit
is in de zin van het wetboek van
strafrecht. Hij kondigde de burge
meester aan op grond daarvan te
zullen vervolgen.
hij uit te voeren: Haydn's symfonie
nr. 103 (de paukenroffel) en Don
Juan van Richard Strauss. Zowel
het een als het ander leidde tot
voortreffelijk resultaat. Hij leidt
het orkest met vaste hand, heeft
alle aandacht voor de details der
partituren en houdt de grote lijn
goed in het oog. Een veelbelovend
dirigent.
DEN HAAG Het feit dat de leden
van het bestuur van het Residentie
Orkest op bestuursgebied leken
zijn, is voor de zogenaamde 'graaf-
ploeg' van het Haagse ensemble
één van de argumenten bij het
bepleiten van wijziging ln de be
heersvorm. Een stichting als behe
rend orgaan van een symfonie-or
kest acht men in feite verouderd.
Op verschillende niveau's ls de
structuur van het orkest aan de
orde gesteld, hetgeen in de afgelo
pen weken geleid heeft tot niet
minder dan twaalf uiteenlopende
benaderingen, onder andere van de
zijde van de orkestcommissie, het
bestuur, de directeur en de graaf-
ploeg. Op deze wijze hoopt men te
kunnen komen tot een definitief
ontwerp van de knelpuntennota.
Men is van mening, dat de ontwik-
kelig binnen het orkest voor wat
betreft de beheersvorm het advies
van een deskundige buitenstaander
nodig heeft. Een deskundige die
tevens ln staat is dit advies te
realiseren en te begeleiden. Over
deze zaak is overleg gaande met
het gemeentebestuur. In afwachting
van een beslissende oplossing buigt
een commissie van vijf leden, zijn
de de bestuursleden prof. dr. J. P.
van de Geer en mr. G. E. ten Feld,
de directeur van het orkest, de
voorzitter van de orkestcommissie
en de programma-coördinator zich
over de dagelijkse problematiek van
het functioneren van het Haagse
orkest.
Het is niet ondenkbaar, dat men in
de naaste toekomst zal overwegen
de werkzaamheden van de huidige
artistieke commissie in handen te
leggen van een artistiek leider.
Krimpen aan de Lek heeft gisteren het feit gevierd dat de Hollandse graaf 911 jaar geleden de
stad veroverde op de bisschop van Utrecht. De bisschop, die zijn nederlaag nog niet vermoedt,
wordt hier per draagstoel het stadje binnengebracht.
(ADVERTENTIE)
CONCERTGEBOUW - AMSTERDAM
4 mei 1975,19.30 uur
onder auspiciën van de oud-illegale bladen
Hel Parool - Trouw - Vrij Nederland
bericht aan de levenden
voor orkest, gemengd koor en declamatie
muziek: Hans Henkemans, tekst: H. M. v. Randwijk
twee minuten stilte
5e symfonie van Beethoven
uitvoerenden:
Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink
Het Toonkunstkoor o.l.v. Fran6 Mo.onen
Henk van Ulsen (voordracht)
Bernard Haitink (algehele leiding)
prijs der plaatsen 3,- a.i.
Toegangskaarten zijn vanaf 28 april nog uitsluitend verkrijgbaar aan het Con
certgebouw van 10.00—15.00 uur.
Telefonisch reserveren ib alleen mogelijk vanaf 28 april bij het Concertgebouw,
telefoon 020-718345.
