WANKELEND 'TER KERKE'
OP STORMACHTIGE ZEE
Europese Navo-partners
jespreken samenwerking
f; Verpakkingen steeds
i meer werk specialist
Loevendie centraal
in Frascati met Rudd
Herdenkingsconcert
eeziekte sloeg zwaar toe onder de Paulusgangers
)p gebied defensie en wapenproduktie
8 ;OUW/KWARTET DINSDAG 29 APRIL 1975
BINNENLAND/KUNST 9
Pal-
Am-
iracao'
KA-
5LATE-
te
Ly-
,AAR-
Jubal,
50MA
IS 28
ïlang.
2-5 te
28 vn
Ell.
29 te
rIAEN
RAAT
Singa-
verw,
Slnga-
en nr
ver-
43
20.75
11.15
35.7
5.6*
0.3§
134
19.25
ri.5S
57.8*
a 75
9.75
4.5t
8.75[
Hoor Loes Smit
Goede Vrijdag is een slechte
flag" voor veel Paulusgangers.
De zeeziekte heeft toegeslagen
en niet zo zachtzinnig: zeker
tweehonderd mensen hebben
ïei behoorlijk te pakken. Er-
;e&s tussen Sicilië en Kreta is
»er. flinke storm opgesthoken
-windkracht zes, het had nog
jrger kunnen zijn en het
ichip springt omhoog en valt in
de diepte als een steigerend
iaa:d.
)p de open promenade slaan de
olven over het dek en wie zich
aar waagt, stevig in een hoekje
edrnkt, komt met doorweekte
roekspijpen binnen. In de lange
angen staan voor alle deuren
:hone, kartonnen spuugbakjes, die
J en uurtje later voor het grootste
eel achter de deuren in gebruik
ijn of al vervangen door verse
xemplaren.
)e scheepsarts, die zijn naam niet
rtl noemen omdat hij al gepensio-
eerd is en nu eigenlijk klande-
ien werkt, zegt dat zeeziekte niets
nders is dan een kwestie van ver-
toring van het evenlcht plus een
leetje nervositeit. Hij toont vier
asten vol geneesmiddelen, waar-
nder veel kalmerende. De midde-
m tegen zeeziekte, zegt hij, zijn zo
ffectief dat je de ziekte na een
urtje wel onder de knie kunt heb-
in.
lij de receptie van de Jupiter heeft
lij ladingen van het spul afgege-
en, die ieder er naar behoefte kan
alen. Helpt dat niet, dan geeft de
rts een injectie, maar voor de
neesten is dat niet nodig: de nei-
[ing tot overgeven houdt al gauw
maar wel voelt de patiënt zich
hele dag nog katterig en flauw,
i feite, zegt de dokter, stelt de
ele zeeziekte niet veel voor. Veel
rger vindt hij dat sommige echt
ieke mensen hij heeft twee
lart- en vier astmapatiënten te
'eal van zichzelf vergen. Niet alle-
naal, maar een enkele onder hen
il per sé alle excursies meedoen,
k zeelucht en het leven aan boord
u,len niemand kwaad doen, al is
klimaatswisseling niet altijd
ven best, maar die excursies zijn
iet teveel voor zo'n patiënt. 'Voor
ulke ziekten moet je eigenlijk spe-
:iaiist, op allerlei terreinen zijn en
k ben maar gewoon veertig jaar
misarts', zegt hij wanhopig. Aan
iet eind van de reis heeft hij de
lamen van zestig Paulusgangers in
zijn logboek genoteerd, niet veel op
zo'n groot aantal, vindt hij.
Geen aanstellerij
Hoewel de scheeparts ledereen ge
rust kan stellen wat de zeeziekte
betreft, voelen velen zich of hun
laatste uur geslagen heeft. Een da
me zegt later: 'Eerst lachte ik me
slap toen ik ze één voor één ziek
en misselijk zag worden, maar toen
ik het zelf kreeg was ik er gauw
van genezen om te denken dat het
allemaal aanstellerij is'. Er is een
man, die zijn groepsleider zelfs
dringend verzocht heeft voor hem
te regelen dat hij de volgende dag
direct na aankomst op Kreta naar
huis kan, maar als het zover is
hoeft het niet meer zo nodig: hij
loopt dan weer lachend rond met
flink wat kleur op z'n besnorde
gezicht.
Intussen stampt het schip verder:
in de hutten vliegen de laden open,
asbakken en kopjes thee zwiepen
van de tafeltjes, flessen vallen van
de bar en 's nachts moet Je je in
bed goed vasthouden om er zelf
niet uit te rollen. In plaats van
twee 'zittingen' is er maar één no
dig; de rest kan of durft niet eten.
Vanaf je tafeltje in de eetzaal zie
je de zee het ene moment totaal
verdwijnen, het andere ogenblik
bijna de hele patrijspoort verduis
teren. Na het diner is er een korte
Goede Vrijdag-samenkomst. Wie
daartoe in staat is. komt de grote
lounge binnen, wankelend op de
deinende vloer. Een enkeling her
innert aan de schipbreuk van Pau-
lus, maar deze binnenkomst doet
eerder sterk denken aan de oude
berijming van psalm 107 vers 14:
'Zij dansen, wagg'len, vallen, gelijk
een dronken man'. Terwijl de kop
jes rinkelend in de bar verschui
ven. spreekt ds. B. J. Aalbers uit
Geldrop over de spot met het evan
gelie, ook in het opschrift 'koning
der joden' boven het kruis. Alle
hoofden en lichamen in de zaal
deinen ritmisch met de golfslag
mee en het kunstleer van de stoe
len kraakt in de maat, als de predi
kant 'De laatste dag' van Martinus
Nijhoff leest.
Cursus over de
apostel trok veel
belangstelling
Paulusgangers tussen
U"
Vier lezingen
Ds. Aalbers is ook degene die on
derweg een cursus over Paulus
geeft die uit vier lezingen bestaat.
De tweede, over Paulus en het
joodse paasfeest, heeft hij vandaag
gehouden, maar omdat er zoveel
zeezieken verhinderd waren, zal hij
deze aflevering op veler verzoek
later herhalen.
Gisteren, de eerste volle dag op zee,
heeft ds. Aalbers de eerste lezing in
de Griekse goden
de serie gehouden, een algemene
inleiding op de persoon en het
werk van de apostel. Iedereen wil
er deze eerste keer bij zljh de
belangstelling zal trouwens steeds
groot blijven en de grote Tita
nenlounge loopt overvol. Er wordt
tot op tafeltjes en op de grond
gezeten. Het is een prachtige, zon
nige dag, maar desondanks komen
honderden mensen eerst luisteren
naar de vraag: 'is er nog ergens
plaats? en vervolgens naar 'wie was
deze Paulus eigenlijk?' Veel mensen
zitten met pen en blokje klaar om
alles op te schrijven. Er zijn opval
lend veel grijze haren te zien, want
de gemiddelde leeftijd van de Pau
lusgangers ligt behoorlijk hoog. Er
zijn zelfs een paar mensen van
boven de tachtig bij, die overigens
beter tegen de vermoeienissen van
de reis opgewassen blijken dan veel
jongere reisgenoten. Een jongen in
de tienerleeftijd en een meisje van
22 zijn de jongsten, de meeste rei
zigers zijn van middelbare leeftijd
of gepensioneerd. Daartussen zijn
nog een paar van om en nabij de
veertig.
Vol en warm
Het is vol en warm, de stralende
zon doet er nog een schepje boven
op, veel mensen zijn nog wat moe
van de reis en de eerste excursie
(naar Rome), moeten nog wennen
aan de zeelucht en zo kan het
gebeuren, dat Je hier en daar dui
delijke symptomen van slaap ziet.
Terwijl ds. Aalbers vertelt dat Pau
lus, voorzover bekend, twaalf brie
ven een één 'briefkaartje' (de brief
aan Filemon) heeft geschreven,
trekt een heer onopvallend een jas
je uit: hij houdt nog een trui over,
waaronder een keurig overhemd
met stropdas. Met zacht gerucht
valt een stok om, iemand stopt
voorzichtig iets uit een rammelend
doosje in z'n mond.
Intussen zijn heel wat opschrijf
boekjes op tafel gelegd, want de
handen worden nu gebruikt om
slaperige hoofden te steunen. Tot
een paar luisteraars dringt het al
niet meer door dat Paulus die
volgens de overlevering klein maar
sterk geweest moet zijn, met dun
haar, een haakneus, zware wenk
brauwen en kromme benen onze
reis andersom heeft gemaakt (of
beter: wij reizen in tegengestelde
richting) en dan op een graanschip
zonder airconditioning, radar en
stabilisatievinnen. Een hoofd valt
met een schokje achterover, een
mevrouw dreigt slapend zijwaarts
van haar stoel te rollen.
Na een goed uur is het afgelopen
en hoor je onder het verlaten van
de zaal opmerkingen als 'ik zat
gewoon te knikkebollen' en 'ik
kreeg toch zo'n slaap'. Veel mensen
blijken de lezing wat moeilijk te
vinden, maar dat neemt niet weg
dat zeker driekwart van de reizigers
de rest van de cursus trouw en met
grote aandacht zal blijven volgen.
Door de microfoon wordt de cursis
ten nageroepen dat er tijdens de
cocktail van de kapitein kort na
de lezing boekjes met lijdenslie
deren en verzen voor de komende
kerkdiensten te krijgen zijn.
Het is vandaag toch een vermoei
end dagje, want er wordt heel wat
toegesproken en bij elkaar gezeten.
We lijken de leiding wel. die dage
lijks enkele malen via de boordom-
roep wordt opgeroepen om te ver
gaderen.
De leiding, zodoende een magisch
woord op deze reis, is vlak voor de
eerste lezing van ds. Aalbers op een
algemene welkomst-bijeenkomst
voorgesteld: vijf (grotendeels pre-
dikanten-)echtparen die op stoelen
moeten klimmen om in de volte
opgemerkt te worden, vormen de
tien groepsleiders: topleider (met
hier nog twee algemene stafleden
onder zich) is directeur M. J. Groe-
neveld van het Instituut voor in
ternationale excursies dat de Pau-
lusreis organiseert, de eerste Pau-
lusreis sinds de oprichting van het
instituut in 1958 (de banden met
Trouw dateren van 1967) en daar
om ook nog niet helèmaal vlekke
loos.
Aan boord van de Jupiter zijn ruimten voor grote vergaderingen. Maar als alle Paulusgangers tege
lijk by elkaar moeten komen, is het zelfs in de Titanenlounge passen en meten.
Twee jaar geleden zou er al zo'n
reis geweest zijn, maar die kon
wegens de oorlogstoestand in Israël
niet doorgaan. In Israël-reizen is het
instituut intussen doorkneed. Dat
land staat vanaf het prille begin
van de organisatie op het program
ma, toen wika Groeneveld, inder
tijd directeur van vormingscentrum
De Haaf, de Israëlreizen met zijn
nieuwe instituut voortzette omdat
De Haaf er mee stopte. Gewone
vakantie-uitstapjes organiseert het
instituut niet: het zijn allemaal
reizen met een studiekarakter, zoals
deze Paulusreis, en die naar Israël
(nu zeven acht per jaar). Rus
land (drie), Indonesië (vijf) en naar
een paar Afrikaanse ontwikkelings
landen.
Daarbuiten gaan er ook vakgroepen
onder de hoede van het Instituut
uit begin dit jaar is er bijvoor
beeld in, Israël een theologensemina-
rie geweest en werken honder
den jongeren mee in ontwikke
lingsprojecten in Kenia. Tanzania
en Zambia waar ze onder leiding
van specialisten uit het land zelf
een handje meehelpen en zo op de
hoogte komen van de werkelijke
problemen. In Israël werken jonge
ren in de kibboets en sTnds kort
ook in een AraDisch dorp, waar de
Israëli aanvankelijk niet zo gelukkig
mee waren. Maar het instituut gaat
er mee door, omdat het zich be
schouwt als een soort bruggenbou
wer in het Midden-Oosten doel
van al die bezoeken van jong en
oud is niet zozeer directe hulp als
wel zóveel juiste informatie opdoen
dat de bezoekers terug in Nederland,
begrip kunnen wekken voor de
werkelijke situatie en zo de be
staande vooroordelen wegwerken.
Echte ontwikkelingshulp komt er
'per ongeluk' ook wel eens uit
voort: via het instituut verkopen de
wereldwinkels in ons land handbe-
drukte stoffen die in Nairobi door
huisvrouwen zonder ander inkomen
bedrukt worden. Door deze, door
ontwikkelingshelpers gelegde con
tacten moest het fabriekje zelfs
meer hulsvrouwen aantrekken. Te
kenend is ook. dat de Jongeren die
in zo'n land geweest zijn, uit vrije
wil contact met elkaar en met het
land blijven onderhouden.
Marcus op veranda
Nog steeds zijn we op deze donder
dag niet aan het eind van de bij
eenkomsten. Nadat kapitein Geor
ges Assanakis zijn voor deze gele
genheid in het lang gestoken gasten
namens de bemanning heeft ver
welkomd en ieder een glaasje met
een vreemdsoortig drankje genut
tigd heeft, gaan de groepen uiteen:
Petrus zit dan in de kleine lounge.
Titus in de bioscoop, Lydia bij de
bar van de grote lounge, Barnabas
in de plngpongzaal, Silas, Timo-
theus, Apollos, Lucas en Aquila in
weer andere ruimten.
Marcus wordt naar de koffieveran-
da gedirigeerd waar de Marcusle-
den, net als die van de andere
groepen, een beetje nader met el
kaar kennismaken: tenslotte zullen
ze de komende dagen vooral tijdens
excursies nog heel wat met elkaar
optrekken. Groepsleider van Marcus
is wika J. Th. Pietersen, provinciaal
jeugdwerkadviseur in Noord-Hol
land, die zelf het goede voorbeeld
geeft door iets over zichzelf, zijn
vrouw, kinderen en dieren te ver
tellen. Vervolgens komen de ruim
veertig leden van Marcus stuk voor
stuk in het brandpunt van de be
langstelling en vertellen wat ze
over zichzelf kwijt willen, de een
veel. de ander minder.
Er blijken nogal wat dominees en
theologle-studerenden in het gezel
schap te zijn. een paar in de groep
Marcus, maar met de andere groe
pen samen een niet te schatten
aantal» tot op de laatste dag ont
poppen zich nog heel wat reizigers
als zodanig. Veel onderwijzers en
leraren zijn er verder, een burge
meester en lagere ambtenaren, ou
derlingen. diakenen, vrouwen die
bejaarden bezoeken of ander kerke-
werk doen, iedereen doet wel haast
wat op kerkelijk gebied. 'Actieve
mensen', vindt wika Pietersen.
Zelfs een mevrouw van 83. wie
niemand haar leeftijd kan aanzien,
bezoekt nog bejaarden in haar om
geving ('als Je zo oud bent als ik
mag je best om een complimentje
vragen'). Reizen blijkt een geliefde
hobby en verder doen tuinieren,
kruissteekjes en kruidentuintjes
houden het goed in deze groep.
Drie echtparen hebben de reis cadeau
gekregen: één omdat ze 25 jaar
getrouwd waren, twee omdat de
mannen 25 jaar in hetzelfde bedrijf
werkten. Er valt in de totale groep
van 430 mensen nog iets op: niet
alleen veel vrouwen zijn alleen op
stap, ook aardig wat mannen. Hun
echtgenotes zijn thuis gebleven om
voor de kinderen te zorgen.
De kennismaking per groep heeft
in elk geval de tongen wat losser
gemaakt. Aan tafel en in de loun
ges wordt vanaf nu drukker gecon
verseerd. Soms blijft dat bij het
uitwisselen van gegevens over
plaatselijke predikanten, maar ook
kan het voorkomen dat al aan het
ontbijt zware gesprekken over mo
rele verantwoordelijkheid gevoerd
worden. Een varkensfokker heeft
het bijvoorbeeld hard te verduren
gehad: hij heeft zijn bio-industrie
in z'n eentje tegen een onredelijk
aantal tegenstanders moeten verde
digen, maar zijn eetlust heeft er
niet onder geleden.
Dit is het tweede van vier artikelen.
Het eerste stond In de krant van 26
april.
)EN HAAG De ministers van defensie van de Europese NAVO-landen zullen binnen afzienbare
;ijd een speciale vergadering houden over de mogelijkheden van meer onderlinge samenwerking bij
Ie defensie en de wapenproduktie. Nederland en West-Duitsland hebben het initiatief genomen
'oor een speciale bijeenkomst van deze zgn. Eurogroep.
)it Is gisteren afgesproken tussen
ainister Vredeling (defensie) en
lijn Westduitseambtsgenoot Leber
ONDioen deze een dag in Nederland
Voor besprekingen in Den Haag
'ffas. Minister Vredeling benadrukte,
lat de defensie op langere termijn
inbettrouwbaar wordt indien er
tonen de NAVO niet meer wordt
amengewerkt. Minister Leber zei:
Als je iets in je eentje voor 100
>ct. goed kunt doen en samen met Straaljager
inderen voor 85 procent dan moet
e voor samenwerking met die an-
leren kiezen.'
mmn >e ministers hebben gisteren afge-
achtte een sterk uitgeklede versie
van de MRCA echter technisch erg
ingewikkeld.
De Duitse minister van defensie
bleek niet meer absoluut negatief
te staan tegenover de gedachte met
het oostblok te onderhandelen over
vermindering van de tactische
kernwapens In centraal-Europa.
Toen minister Vredeling in decem
ber 1974 in de NAVO voorstelde te
bestuderen of deze wapens zouden
kunnen worden ingepast in de
Oost-West besprekingen over we
derzijdse troepenvermindering
MBFR reageerden met name de
Duitsers zeer negatief.
sproken te onderzoeken of Neder
land en Duitsland kunnen samen
werken in de bouw van marinefre
gatten. Nederland heeft net een
nieuwe serie fregatten op stapel
staan waarvoor de heer Leber zich
erg interesseert. Het is nog niet te
zeggen of Duitsland van Nederland
de fregatten kant en klaar zal ko
pen dan wel ze zal nabouwen.
Nederlandse en Duitse defensiedes
kundigen gaan voorts bekijken of
gezamenlijke oefeningen in Canada
AMSTERDAM Met het toenemen van de uitvoer, is de vraag
Ij" naar een professionele aanpak van internationale exportverpak-
gestegen. De tijd van zelf-doen is voorbij, evenals de tijd dat
divoor dat soort verpakking te rade werd gegaan bij een naburige
evL kistenfabriek.
mogelijk zijn. West-Duitsland oe
fent al in Canada en Nederland
heeft dringend grote oefenterreinen
nodig die in West-Europa moeilijk
meer te vinden zijn. Minder posi
tief was minister Leber over de
mogelijkheid om de Engels-, Duits-,
Italiaanse straaljager, de zgn.
MRCA die momenteel door de
buurlanden wordt ontwikkeld in de
tachtiger jaren In een vereenvou
digde versie de Northrop F-5 jager
te laten opvolgen.
Minister Vredeling heeft eerder de
gedachte geopperd deze geavan
ceerde MRCA-jager in een zgn. uit
geklede versie geschikt te maken
voor de vervanging van de NF-5
jager die na de Starfighter aan
vervanging toe is. Minister Leber
Soepelheid
Uit de woorden van minister Leber
van gisteren viel op te maken dat
er enige soepelheid In het Duitse
standpunt is gekomen. Hij sprak
ten aanzien van de tactische kern
wapens als de derde optie voor de
onderhandelingen in W^en met
het Warschau Pact. Zoals bekend
heeft het PvdA-congres over de
NAVO van de vermindering van de
kernwapens een van de belangrijk
ste eisen gemaakt. Minister Leber
benadrukte tenslotte nog eens dat
zijns inziens de huidige troepen
sterkte van de NAVO-strijdkrachten
moet worden gehandhaafd zolang
de besprekingen met het Warschau
Pact nog geen resultaat hebben op
geleverd.
door Rud Niemans
AMSTERDAM De alt- en sopraansaxofonist Theo Loevendie
heeft nimmer de pretentie gehad als een soort 'pater familias'
la Coltrane leiding en richting te willen geven aan de in kernen
en groepjes verdeelde jazz-avantgarde van eigen bodem. Maar
toch wordt hij om diverse redenen beschouwd als de 'dean' onzer
eigentijdse improviserende musici.
Vanaf 1968 ontwikkelde zijn Con
sort in wisselende, langzamerhand
naar bigband-formaat nijgende be
zettingen, zich tot een muzikaal
laboratorium, waarin vrijheden in
gebondenheid werden gevierd. Loe-
ADVERTENTIE
^5)it zei de heer P. Varekamp (65)
75stichter van het gelijknamige be-
.^Irijf, bij zijn afscheidsreceptie. Als
125 oorzaak van die ontwikkeling zag
30hij enerzijds gestegen (personeels-)
JJ kosten en gebrek aan bedrijfs-
"Uimte en anderzijds de noodzaak
bij verpakking van kapitaalgoede
ren terdege op de hoogte te moeten
zijn van de infra-structuur en de
tlimatologische omstandigheden in
281X1 het land van bestemming, om de
zen luiste methode van verpakking te
ij"jkunnen kiezen.
850anders verwachten, dat door de ver-
C5< pakking bij een specialist op dat ge-
860kantoortijd meestal in het week-
worden verhuisd.
'^baarbij tekende hij aan, en wie zou
tosten kunnen worden bespaard.
.Bet exporterende bedrijf heeft
88|voorts geen omkijken meer naar de
26* rompslomp van tijdelijke opslag,
verzorging van paklijsten, docu
menten, verzekering, douaneforma-
iteiten enz.
Een ander punt dat de heer Vare
kamp aanroerde, was de (arbeids-
rust bij) verhuizing van kantoren.
Met de methoden en hulpmidd-.ien
die thans ter beschikking staan,
kan een kantoor met enkele dui
zenden werknemers geheel buiten
kantoortijd meestal in het wee
keinde worden verhuisd.
Zo'n verhuizing wordt na uitge
breide voorbereiding en bespreking
uitgevoerd, waarbij na de verhui
zing alles 'tot aan iedere asbak of
pruliemand precies op z'n plaats
staat'. Deze nauwkeurige planning
is mogelijk, door het principe van
een constante stroom van te ver
huizen goederen. Hierbij wordt
niets meer getild, maar alles wordt
gereden op 'dolly's' (een soort pal
lets met zwenkwielen). Takelen is
er ook niet meer bij. omdat tegen
de gevels buitenliften worden ge
plaatst die ieder raan kunnen be
reiken. Daarlangs gaan de bureaus,
kasten en kantoormachines in snel
tempo in de gereedstaande verhuis
wagens.
AMSTERDAM
CONCERTGEBOUW
4 mei 1975,19.30 uur
onder auspiciën van de oud-illegale bladen
Het Parool - Trouw - Vrij Nederland
bericht aan de levenden
voor orkest, gemengd koor en declamatie
muziek: Hans Henkemans, tekst: H. M. v. Randwijk
twee minuten stilte
5e symfonie van Beethoven
uitvoerenden:
Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink
Het Toonkunstkoor o.l.v. Frons Moonen
Henk van Ulsen (voordracht)
Bernard Haitink (algehele leiding)
prijs der plaatsen 3,- a.i.
Toegangskaarten zijn vanaf 28 april nog uitsluitend verkrijgbaar aan het Con
certgebouw van 10.0015.00 uur.
Telefonisch reserveren is alleen mogelijk vanaf 28 april bij het Concertgebouw,
telefoon 020-718345.
vendie heeft de wetten en normen
van de traditionele jazz nimmer
geheel losgelaten. Er is in zijn
composities steeds sprake van een
vrij hechte structuur en een Loe-
venddaans stempel, er vaak opge
drukt door korte, bitse en staccato
achtige orkest-akkoorden, die als
opmaat dienen tot energiek en ex
pressief solowerk vol gespierde
'Dauerhaft', ik weet zo gauw geen
beter woord.
De veel raddkalere musici, waarmee
hij zich omringt, mogen naar har
telust 'loos' gaan, maar op momen
ten waarop Loevendie dat wil.
Sommigen hebben het kwartet-op
treden tijdens het Laren Festival
'74 inmiddels op een Universe-lp
uitgebracht mateloos bejubeld.
Anderen, onder wie ikzelf, misten
in die saxofonistische energie-ont
ladingen var het koppel Loevendie-
Dulfer toch het spel van licht en
schaduw, de nuances en de rusten,
waarbij Je even op adem kan ko
men. Een constant muzikaal explo
deren werpt bij mij althans
gpvoelsbarrières -op die zich zelden
laten slechten Dergelijke proble
ms 'iek doet z'ch bij het Consort
zeiden voor. Loevendie schrijft
dTarvnor mnzfek en laat die uitvoe
ren. zoals Ellinston en Mingus
doen M -'-Pk. ee--"br'ven met men
sen :n gedacht n. e°n afgewogen
zo"knn n nr e°n sythese tussen
va '-••de en apon'aan geïmprovi-
i o, die n'et altijd
h 'o n het ji77.idi-
rvih> do 'n 'tinirlq' (dec
•R«)i .p n i'7?) zijn er
d. rn^rkt aan
d" «r'-ro compo-
Ito 4"her)r'"«0»-
'i - om zle.h op
- in de nI"*-
ne jazz te manifesteren zijn geble
ven, maar ze hebben hem geen
plaats bezorgd in de aftelreeks van
Wessel Ilcken-Prijswininaars.
Centraal
Nu die prijs een aanmoedigende te
geworden, startte de VARA op ei
gen houtje een nieuwe jaarlijkse
traditie: het jaarlijks centraal stel
len van een invloedrijke Neder
landse musicus in een eigen (radio-)
programma. Ze vonden logischer
kon men niet kiezen, Loevendie
'centraal' in een concert dat zondag
avond in 'Frascati' werd uitge
voerd. Op Loevendie's verzoek vier
de daarbij de Amerikaanse trombo
ne-jazzvernieuwer Roswell Rudd
zijn indrukwekkende terugkeer op
onze podia sinds zijn werk bij
Shepp en Tchical in de jaren '60.
Juist Rudd heeft met Loevendie dat
muziekmaken vanuit de traditie zo
sterk gemeen. De schaduwen van
een 'Tricky' Sam Nan ton, een
Monk en zelfs een Bill Harris doe
men achter Roswell Rudd op.
Na een ditmaal gewoon zeer fraai
en doorwrocht kwartet-optreden
zonder de Amerikaan, gaf Rudd als
Inleiding tot zijn kwartet-optreden
een schitterend visitekaartje af met
uitgerekend en welbewust 'Giant
Steps', het Coltranewerk dat met
zijn gecompliceerde changes model
stond voor de jazz der 60-er Jaren.
Daarna voegde hij zich naadloos in
het gezelschap van Loevendie en
Dulfer. waarbij vooral de extroverte
tenorist zich bijzonder liet inspire
ren. Na de pauze volgde zo mogelijk
een nog geslaagder en boeiender
optreden van het 12-man sterke
Consort, dat door Loevendie losjes
maar duidelijk in de hand gehou
den een aantal schitterende stuk
ken liet horen. Zoals 'De Librije' b.v.
met een gedragen thema als een
opera-aria en Dulfer's 'eigen' hoog
standje. "September Song', waarin
collectieve improvisaties, thema en
individuele soil elkaar dooreein-
schu'vend afwisselen
Gesteund door pregnante, prikke
lende orkest-breaks hielden Rudd
en Willem van Manen een trombo
ne duet met de allure van een Jay
en Kal anno nu. Met tot slot een
fabuleuze. mompelende samen
spraak van trombones en een fana
tieke battle tussen Dulfer en Rudd
vormde deze avond een krachtig
pleidooi voor subsidie aan e4gen-
tijdse. geïmproviseerde muziek. Ik
trb me geen moment verveeld.
