Veemgericht besliste in
Friesland over leven en
dood van landverraders
Nauwkeurige kaart van
ziekenhuisvoorziening
dichtbij
}mmentaar P'*er Wybenga vervolgt werk over de bezettingstijd
idsdienstvrijheid-1
5?
)dsdienstvrijheid-2
nzekerheid over
rediet aan
e Nieuwe Linie
Groningen en Drente
wilden er niet aan
Verband tussen opnames niet duidelijk
Regen in de maak
een 'tombe' voor duizend man
poezecloset
vreselijk
straatorkest
erkenning
r/KWARTET DINSDAG 29 APRIL 1975
BINNENLAND 5
fonen op het ogenblik zo'n hon-
luizend moslims in Nederland,
idervinden bijna dagelijks dar
land zeker godsdienstvrijheid
maar dat onze samenleving en
cultuur de omgeving waarin
%>«jtodsdienstvrijheid moet gedijen
1 steeds in hoge mate christelijk
ipeld is; ondanks alle secularisa-
laardoor is die godsdienstvrij-
roor de moslims zo nu en dan
»roblematisch.
en s le oprichting van de federatie van
;aar üm-organisaties in Nederland
woordvoerder Abdulhawid van
overe |tne^ êezegd dat godsdienstvrijheid
Nederland voor de moslims een
,|jef begrip is. Er wordt hun niets
weg gelegd, maar er is wel
van eenrichtingverkeer. De
werkzame moslims moeten dik-
d< nog individueel in het bedrijf
ETER1
AAR
IZIJI#
zij werken (en dat geldt zeker
Kun® de kleinere bedrijven) zelf de
iten. leid bevechten om toestemming te
m mi jen voor de korte onderbrekingen
1 het werk voor het vervullen van
net sebedsplichten, zoals de Koran die
■schrijft.
noemden dat eenrichtingverkeer,
je tegemoetkoming, waarbij het ini-
ef elders wordt genomen, ont-
maar al te vaak. Formeel ge-
geldt dat ook voor de christelijke
maar dan toch wel alleen
n~—pieel gezien. De kerken zijn zó in
i'f® land en onze geschiedenis gewor-
kennen zoveel wegen; beschikken
zoveel meer middelen dan de uit
irmsten van de armsten samenge-
ie' moslim-groepen; zijn kortom zó
minder eenzaam dan de moslim
pen hier (om over de individuele
lim maar te zwijgen), dat de ver-
king materieel gezien niet opgaat.
Bommel heeft gelijk met zijn
Vrijheid in de negentiende
ree ziü. waarbij niemand een stro-
in de weg werd gelegd, maar
de rest 'ho maar!', is geen
léid. In deze opvatting is vrijheid
jk aan onverschilligheid: een nega-
begrip dus. terwijl vrijheid (even-
verdraagzaamheid) juist zo'n posi-
begrip is, dat materieel mogelijk
ikt moet worden. Dat geldt voor
vrijheid van onderwijs; dat geldt
de persvrijheid; dat geldt óók
de godsdienstvrijheid,
aanzien van de buitenlandse
lemers (die de meerderheid van
moslims in ons land vormen) komt
r nog iets bij. Wij hebben deze
isen hier heen gehaald om in de
te plaats onze belangen te dienen,
is daarom niet meer dan onze
ht de belangen van deze mensen
goed mogelijk te behartigen; hun
eriële, maar evenzeer hun geeste-
belangen.
positieve voorlichting aan vverkge-
die buitenlanders in dienst heb-
over de godsdienstige belevings-
eld van de in hun dienst staande
enlanders, is een eerste voorwaar-
Daarbij mag de overheid die voor-
ting zelf best aan particuliere or-
isaties overlaten en volstaan met
zo gunstig mogelijk maken van de
eriële omstandigheden voor dat
k: o.a. door registratie van alle
rijven en door introductie van de
«■lichtende instanties.
consequentie van de nu reeds
strekte subsidie aan de maatschap-
ijke hulpverlening is uitbreiding van
hulp, waardoor ook geestelijke
irgangers en hulpverleners voor de-
mensen worden verstrekt De over-
hoeft op dit punt beslist niet
ig te zijn zich aan koud water te
nden, als de eigenlijke hulpverle
en het in dienst nemen van die
stelijke voorgangers) maar aan dc
irvoor geëigende organen wordt
«■gelaten.
gaat ook in dit geval om niets
Iers dan het mogelijk maken de
jheid als een positief begrip' te
even.
n een verslaggever
1STERDAM Het bedrijfsfonds
or de pers heeft een afwijzend
vies aan minister Van Doorn uit
bracht over de kredietaanvraag
n het weekblad De Nieuwe Linie,
t schrijven redactie en directie
het blad in het nummer dat
ndaag uitkomt.
1 t weekblad had in eerste instan-
een krediet gevraagd van 2.7
ljoen gulden voor een periode
n zeven jaar. Daarnaast had het
al«kblad een andere mogelijkheid
n ngegeven namelijk een krediet
srn 800.000 gulden over een periode
j^n drie jaar.
w rectie en redactie van De Nieuwe
lie spreken nu het vertrouwen
i dat minister Van Doorn het
van het bedrijfsfonds naast
zal neerleggen,
w Hgens het blad heeft het fonds
n negatief advies uitgebracht op
^nd van de verwachting dat het
ïekblad de noodzakelijke groei
et zal kunnen waarmaken en niet
i staat zal zijn rente en aflossing
dig te betalen. De leiding van het
B ad bestrijdt dit en wijst erop dat
a ids het begin van dit jaar 2500
ii euwe lezers konden worden ge
lekt.
door Jan Sloothaak
LEEUWARDEN 'Er is geen God die deze lasteringen langer kan gedogen, schiet hem neer! Een
pistool knalde. Het lijk werd in een zandafgraving verborgen'.
Deze wat melodramatisch aandoende zin staat voor een gebeurtenis, die in feite een ethische
achtergrond had. Zij komt voor in het tweede deel van 'Bezettingstijd in Friesland' geschreven
door Piter Wybenga.
De man. die door het pistoolschot
werd gedood wordt in het boek 'ene
Pier' genoemd. Wybinga schrijft
over hem als een var. degenen die
door mensen van het verzet werd
terechtgesteld. In Friesland
kampten de verzetslieden met de
gewetensvraag in hoeverre terreur
met terreur moest worden beant
woord. Mochten verraders en der
gelijke 'zomaar' worden doodge
schoten? Die vraag leidde uiteinde
lijk tot de oprichting van een
veemgericht. Wettelijke kaders, die
veiligheid en recht garandeerden,
waren er niet meer. Toch diende
het recht gehandhaafd te worden,
ook door het nieuwe machtsinsti
tuut de KP (knokploeg).
In het veemgericht kwamen men
sen uit de vooroorlogse rechterlijke
macht te zitten. De bedoeling om
het veemgericht in het hele gebied
van het Leeuwarder gerechtshof
(het gehele Noorden) te laten
functioneren, mislukte. De sterk
verdeelde illegaliteit wilde er in
Drente en Groningen niet aan.
Dat veemgericht leidde vaak ook
tot moeilijke situaties. In het geval
van Pier lag alles wel duidelijk. Hij
bracht verzetsmensen opzettelijk in
gevaar en pleegde ook nog chanta
ge om er zelf beter van te worden.
Veel moeilijker was het geval van
een fouragekoopman. die duidelijk
berouw toonde voor een misstap.
Zozeer zelfs dat men hem wilde
laten leven. Op eigen verzoek werd
hij gedood. 'Ik ken mezelf te goed.
Als ik woedend word vaart de dui
vel in mij. Dan wil ik alles en
iedereen vernietigen. In zo'n toe
stand ben ik ook bereid om jullie
te verraden. Bovendien: ik heb de
straf verdiend. Om der wille van de
goede zaak die jullie voorstaan
vraag ik jullie mij te doden', zei de
man. Hij kreeg zijn zin en liet de
KP met hun twijfel zitten.
'Bezettingstijd in Friesland' deel 2,
heeft als ondertitel gekregen 'met
de rug tegen de muur'. Het eerste
deel kwam in 1970 uit. De tweedui
zend exemplaren waren al gauw
uitverkocht. Daarom is er een nieu
we druk verschenen, tegelijk met
het nu uitgekomen tweede deel. Dit
laatste deel behandelt de periode
van de mei-staking in 1943 tot
dolle dinsdag op 5 september 1944.
Journalistiek
De opzet is journalistiek. Als chef
redacteur van het Friesch Dagblad
schreef Wybinga verschillende ver
halen in zijn krant. Later groeide
dit initiatief uit tot het schrijven
van boeken. Hij heeft er honderden
interviews voor afgenomen. Hij
verzamelde talloze schriftelijke
stukken en gebruikte ook zijn eigen
herinneringen, want Piter Wybinga
zat zelf al vanaf de eerste bezet
tingstijd in het verzet en in het
laatst van de oorlogsjaren was hij
provinciaal leider van de KP.
'Geale', zoals zijn schuilnaam luid
de, was een van de mensen die het
moeilijk had met de ethische kant
van de zaak en daardoor ook een
van degenen die de stimulans gaf
voor het instellen van hét Friese
veemgericht. In het eerste deel
heeft prins Bernhard indertijd een
voorwoord geschreven.
Prof. dr. L. de Jong heeft ook
gebruik gemaakt van Wybinga's
werk voor het zesde deel van zijn
'Koninkrijk der Nederlanden in de
Tweede Wereldoorlog'. Hij heeft
Wybinga enkele malen geciteerd.
De Friese schrijver zegt dat hij
voor de feiten in zijn boek instaat,
maar- dat hij ook heeft gecommen
tarieerd vanuit zijn calvinistische
en anti-revolutionaire instelling:
'Ik heb geen waardevrije geschiede-
nis-opvatting'.
Andere namen
Niet in alle gevallen heeft hij naam
en toenaam genoemd van mensen
over wie hij schrijft. Uit considera
tie met familieleden heeft hij voor
sommigen van de mensen die zich
in de bezettingstijd niet vader
landslievend of zelfs gemeen ge
droegen andere namen bedacht. 'De
beulen, de verraders van wie alge
meen bekend waren wie zij waren
of zijn, heb ik wel gewoon bij de
naam genoemd', zegt hij.
Wybinga heeft uit al het materiaal
een keuze moeten doen. Hij heeft
in ieder geval alle geruchtmakende
voorvallen beschreven, met als een
van de dramatische hoogtepunten
de klap die het verzet in '44 in
Friesland kreeg toen de Duitsers
verzetsmateriaal in handen kregen
en velen werden gedood, terwijl
anderen moesten vluchten. Het
verzet herstelde zich echter.
Wybinga geeft ook een sfeerteke
ning die menselijke en gevoelige
plekken in het verzet blootleggen.
Een boeiend relaas dat zich afspeelt
Piter Wybenga
in alle hoeken van Friesland en dat
ook nog zal worden gevolgd door
een derde en laatste deel. Wybinga
hoopt dat het in 1978 kan uitko
men. Dit tweede deel komt in eer
ste instantie in een oplaag van
tweeduizend boeken op de markt.
De uitgave ervan is mogelijk ge
maakt door subsidies van verschil
lende instanties.
Piter Wybinga. Bezettingstijd in
Friesland, deel 2. Uitgave: Fryske
Akademie. Uitgeverij De Tille in
samenwerking met de 'Handels-
drukker ijvan 1874'. Prijs bij voorin
tekening (tot 1 juli) 25,-.
Van onze redacteur wetenschappen
UTRECHT De nogal ongelijke verdeling van ziekenhuisvoorzieningen over Nederland is door
het Nationaal Ziekenhuisinstituut (NZI) nauwkeurig in kaart gebracht in een 'Atlas van de in
tramurale gezondheidszorg'. Uit het gisteren gepubliceerde werkstuk blijkt bijvoorbeeld dat het
aantal ziekenhuisbedden per duizend inwoners uiteenloopt van 4,0 in het verzorgingsgebied Zwol
le tot 6,4 in het gebied rond Utrecht.
Het NZI heeft het land in 24 van
zulke verzorgingsgebieden inge
deeld, zo goed mogelijk aansluitend
op de feitelijke situatie. Dat is Ütar-
dig gelukt: ruim negentig procent
van de mensen die naar een zie
kenhuis moesten, werd in een in
stelling binnen het eigen verzor
gingsgebied opgenomen (in het
peiljaar 1973). De omvang van de
gebieden wordt zo gekozen dat, op
een paar topspecialismen na, alle
soorten voorzieningen in elk gebied
beschikbaar (zouden kunnen) zijn,
ook psychiatrische ziekenhuizen,
zwakzinnigeninrichtingen en ver
pleeghuizen.
Daarmee is de atlas geschikt om
basisgegevens aan te dragen voor
de organisatie van de gezondheids
zorg in regio's met een samenhan
gend en op elkaar aansluitend
systeem van voorzieningen, zoals
die in de Structuurnota van staats
secretaris Hendriks wordt aange
duid.
Verpleeghuizen
Bij het tekenen van de kaarten is
het de makers van de atlas opge
vallen dat in gebieden waar naar
verhouding weinig mensen in een
ziekenhuis worden opgenomen
(omdat er weinig ziekenhuizen
zijn), juist relatief veel mensen in
een verpleeghuis worden opgeno
men. Dat zou tamelijk opzienba
rend nieuws zijn, omdat prof. dr. B.
M. S. van Praag en zijn medewer
kers in cijfers over 1971 nog geen
noemenswaardig verband tussen die
twee sectoren vonden.
Dat was jammer, omdat juist de
verpleeghuizen een aantal taken
van de veel duurdere zieken
huizen erg goed kunnen overne
men, en dat ook zullen moeten
doen wanneer de groei van de zie
kenhuissector volgens de inzichten
van de staatssecretaris wordt be
perkt.
Gevraagd of er tussen 1971 (rap
port-Van Praag) en 1973 (NZI-at-
las) dan een duidelijke verandering
zou zijn opgetreden, legde dr. J. J.
Poeiszv die de algemene leiding had
bij het maken van de atlas, er de
nadruk op dat de NZI-gegevens het
aantal opnames in verpleeghuizen
betroffen. Prof. Van Praag had
daarentegen gezocht naar een in
vloed van het aantal verpleeghuis
bedden, niet naar het gebruik er
van.
Geen verband
Intussen blijkt bij nadere beschou
wing van de NZI-gegevens dat de
indruk die de kaartjes wekken,
nauwelijks door de cijfers gestaafd
worden. Zet men die naast elkaar,
dan blijkt een verband tussen op
names in verpleeghuizen en in zie
kenhuizen nog steeds nauwelijks te
bestaan. Oo een vergelijking met
de gemiddelde verpleegduur in zie
kenhuizen (die door een juist ge
bruik van verpleeghuizen bekort
zouden kunnen worden), levert erg
weinig op.
Bovendien blijkt de gemiddelde
verblijftijd van een patiënt in een
verpleeghuis 325 dagen te zijn, wat
ook niet direct doet vermoeden
daar op grote schaal patiënten die
uit een ziekenhuis komen, voor een
betrekkelijk korte na-verpleging
worden opgenomen. De waarschu
wing van prof. Van Praag, dat zo
iets wel op gang moet komen, blijft
dus van kracht.
Van onze weerkundige medewerker
De barometer daalde gisteren stevig
maar het weer bleef mooi. Een in
betekenis afnemend hogedrukge-
bied (1020 millibar) bij de monding
van de Oder zorgde ervoor dat er
op het continent geen klachten ge
hoord werden. De temperatuur liep
bij vrij veel zonneschijn vooral in
landen als Duitsland. België en
zuidoost-Nederland op tot 21 a 22
graden Celsius. In ons eigen land
kwam Maastricht het hoogst met 20
gr. C.; Keulen reikte tot 22 gr. C.
Allemaal erg mooi die lenteachtige
sfeer maar toch nog geen aanloop
tot een langere periode met droog
weer en zonneschijn. Ten zuiden
van IJsland diepte een depressie
zich namelijk uit tot 985 mb en als
gevolg daarvan nam de wind in de
zeegebieden daar toe tot 9 a 10
Beaufort. Vooral het weerschip I
ten zuiden van IJsland kreeg er
gisteravond van langs met een
noorderstorm kracht 10 Beaufort en
dat bij 8 a 10 meter hoge golven
Het regende sinds maandagmorgen
vroeg al op de Hebriden (gister
avond plaatselijk 13 millimeter).
Momenteel is een bij de depressie
behorend koufront naar ons onder
weg. De Britse eilanden vangen zo
als gebruikelijk de eerste stoot op.
Gisteravond om 7 uur was de fron
tale neerslag gevorderd tot het ei
land Man. Het kan nog wel even
duren alvorens dit weer van min
dere kwaliteit, begeleidt door een
wat sterkere zuid tot zuidwesten
wind Nederland en met name de
oostelijke gebieden bereikt. Daar
zal aanvankelijk de zon nog wel
schijnen. De temperatuur leidt
nauwelijks verlies met 14 tot 19 gr.
C. maximaal.
Woensdag, helaas juist op konin
ginnedag. zal het front ons wel
boven het hoofd hangen. Het re
gent dan plaatselijk enige tijd
Amsterdam
onbewolkt
16
0
De Bilt
onbewolkt
18
0
Deelen
onbewolkt
18
0
Deelen
onbewolkt
18
O
Eelde
licht bewolkt
16
0
Eindhoven
onbewolkt
21
0
Den Helder
onbewolkt
15
0
Luchth. R'da
m onbewolkt
18
0
Twente
licht bewolkt
16
0.1
Vllsslngen
onbewolkt
17
0
Zd.-Limburg
onbewolkt
20
0
Aberdeen
gehel bewolkt
9
0
Athene
/.waar bewolkt
18
2
Barcelona
onbewolkt
19
0
Berlijn
onbewolkt
13
0
Bordeaux-
onbewolkt
25
0
Brussel
onbewolkt
21
0
Frankfort
onbewolkt
21
0
Genève
onbewolkt
21
0
Helsinki
regenbui
12
1
Innsbrtlck
onbewolkt
20
0
Kopenhagen
zwaar bewolkt
11
0
Lissabon
half bewolkt
23
0
Locarno
onbewolkt
20
0
Londen
licht bewolkt
21
0
Luxemburg
onbewolkt
20
0
Madrid
geheel bewolkt
20
0
Malaga
geheel bewolkt
17
0
Mallorca
licht bewolkt
19
0
Nice
onbewolkt
17
0
Oslo
zwaar bewolkt
13
0
Parijs
onbewolkt
23
0
Rome
onbewolkt
19
0
Spilt
onbewolkt
21
0
Stockholm
zwaar bewolkt
14
0
Wenen
onbewolkt
18
0
Ztlrlch
onbewolkt
20
0
Casablanca
zwaar bewolkt
19
2
Las Palmas
half bewolkt
20
0
Tel Avlv
onbewolkt
23
0
Tunis
onbewolkt
18
0
ANP/KNMI
ivaarna er van het westen uit op
klaringen volgen. Een vertraging
van het front ingecalculeerd de
computers verwachten er golven in
waarbij het zich vanmiddag uit
strekt van de westelijke ingang van
het Kanaal via zuidoost-Eng eland,
noord-Jutland naar Oslo zal het
dan ook wel donderdag worden
voor de zon er overal 'kamerbreed'
aan te pas zal komen. De aangevoer
de lucht is dan wel van polaire
oorsprong en laat minder hoge
temperaturen toe dan in het begin
van deze week.
Behalve op de Balkan onweerde
het gisteravond ook in noordwest-
Spanje op z'n minst op twee
plaatsen en in zuid-P or tugal. De
radiokrakers, die gisteravond hoor
baar waren, waren afkomstig van
een onweersbui bij de Engelse oost
kust. Het station Kilnsea meldde
daar bij een temperatuur van
slechts 10 gr. C. (Dauw ook 10 gr.
C.) bij zuidoosten wind dit ver
schijnsel. De koude zeelucht daar
maakte vermoedelijk contact met
veel warmere in het binnenland
van Engeland: Birmingham tezelf
dertijd 16 gr. C. bij zuid-zuidwesten
wind. Het betrof hier beslist een
geïsoleerde bui, want op andere
plaatsen aan de oostkust bleef het
rustig.
_L
HOOG WATER
Woensdag 30 april Vllsslngen: 4.40-
17.04, Marlngvlietsluizen: 6.27-18.54, Rot
terdam: 7.36-20.04. Schevenlngcn: 5.53-
18.21. IJmulden. 6.33-19.01, Den Helder:
10.29-22.42, Harllngen. 0.40-12.52, Delfzijl:
2.54-15.07.
onderredactie van loessmil
'Ik vond het erg dat ze maar één
vader en één moeder hadden.
Maar de kinderen uit de buurt
zijn eerder een beetje jaloers,
want hier is altijd wel iemand
die er voor de kinderen is. In
tegenstelling tot de andere kin
deren in het dorp. die maar één
vader hebben, hebben ze er hier
drie'.
'Ik betwijfel of het een natuur
lijk gegeven is, dat kinderen
zich anders gedragen tegenover
hun biologische vader. Kijk
maar naar adopties. Die kinde
ren ervaren hun ouders toch ook
als hun echte vader en moeder'.
Twee stemmen van de echte
moeder en van één van de niet-
echte vaders van vier kinderen
over de kinderen in een Gro-
Een enkeling weet zijn poes er
toe te krijgen om gewoon van
de mensen-w.c. gebruik te ma
ken. maar de Canadees Doug
Medley heeft het anders aange
pakt: hij heeft een echt katten-
toilet geconstrueerd, dat na ge
bruik automatisch doorspoelt.
Het toilet is uit fiberglas ge
maakt en ziet er uit als een
kleine gootsteen met een afvoer
in het midden en een soort
stortbak in een zijwand. Het
ding kan óf op de w.c. van de
baas worden gezet óf zelf direct
op de aanvoer worden aangeslo
ten. Zo gauw de poes na gedane
behoefte van de 'bril' springt,
spuiten twee waterstralen dertig
seconden lang alle ongerechtig
heden door de afvoer. Het enige
probleem is de poes met z'n
privécloset vertrouwd te maken,
maar Medley heeft zijn viervoe
tige huisgenoot zonder al te veel
moeite zover gekregen. Wordt
het poezentoilet in produktie ge
nomen, dan gaat het 79 dollar
kosten. In Amerika tenminste,
waar het privézitje voor de poes
nog maar net op een tentoon
stelling is gedemonstreerd.
s-gfeSS)wftsMt S&Juv
ryiüifêm SZlt&n/
Zoveel boeken worden m ons
land door de boekbinderijen ge
vouwen, gelijmd, genaaid en ge
bonden, dat de pagina's daarvan
elk jaar wel 120 keer rondom de
aardbol gelegd kunnen worden
vooropgesteld dat iemand
daar zin in heeft. En in boek
vorm halen ze met gemak de
afstand Amsterdam-Tokio. Stel
je nou eens voor, dacht de Ne-
derlandsche Bond van Boekbin
ders, dat een boek uit losse vel
letjes zou bestaan. Welke 'vrese
lijke gevolgen voor lezers als
boeken 't zonder binders moes
ten stellen' zou dat niet hebben?
De cartoonisten Wim Boost, Pe
ter van Straaten en Rob Opland
(hierboven de visie van Opland)
hebben die vreselijke gevolgen
al in beeld gebracht. Maar de
bond wil vanwege zijn relatie
met de manifestatie Boek en
Stad Amsterdam (van 23 tot 31
mei in en om de musea van
Amsterdam, uiteraard in ver
band met de 700ste verjaardag)
wel eens weten hoe de rest van
Nederland er over denkt. Daar
om mag iedereen aan zijn ge
voelens uitdrukking geven in
een tekening, collage of in welke
kleurige vorm ook en die vóór
20 mei opsturen naar: Boek
binders (maak een collage),
postbus 6178, Amsterdam. De
beste worden beloond met boe-
kenbonnen tot wel vijfhonderd
gulden, maar bovendien tijdens
'Boek en Stad Amsterdam' in
het Vincent van Goghmuseum
opgehangen. Papier voor teke
ningen (niet kleiner dan 30 x 40
centimeter) is bij een aantal
boekbinderijen in het land gra
tis af te halen. Welke dat zijn
kan de boekbindersbond (tel.
020-161761) precies vertellen.
ningse leefgemeenschap. De acht
bewoners, van wie de volwasse
nen allen uit gereformeerde mi
lieus afkomstig zijn, noemen
hun huis zelf een woon-werk-
gemeenschap. Heel andere idee-
en over hei samenleven met z'n
zovelen hebben ze dan bijvoor
beeld de jongen die een 'tombe'
voor duizend man in z'n hoofd
heeft, 'een soort klein-Rusland,
maar dan niet dat gedrïl en
zonder geld, dan heb je tenmin
ste mogelijkheden. Als ik dan
effetjes zin heb om op 'n gitaar
te rammen, dan loop ik naar de
muziekkamer en pak d'r een,
weet je wel'. De tombe moet een
wereldje op zichzelf worden, met
specialisten op allerlei gebied,
aangepaste werkgelegenheid en
wat er verder maar in een mini-
wereld thuishoort, dat alles 'in
een klimaat van biologisch
evenwicht'. Naar zijn idee moe
ten er overal ter wereld van die
wereldjes komen, zodat iedereen
gelukkig kan worden in een
tombe in het land naar keuze.
Dat staat allemaal in haar werk
stuk 'leefgemeenschappen' sa
mengesteld door de gelijknamige
projectgroep van de School voor
de Journalistiek. De leden van
die groep trokken er op uit om
een paar van die woon- en
werkvormen van dichtbij te be
kijken en deden daar in 'leefge
meenschappen' verslag van. Wat
ze daar ook over vertellen, 'sex-
communes' vonden ze in elk ge
val niet. In zulke communes zijn
ze althans niet op bezoek ge
weest. Na lezing van het boekje,
waarin onder meer ook de kib
boets, een lang geleden als
ideële werkgemeenschap opgezet
bedrijf en een aantal boeken
over het onderwerp aan bod ko
men, heb je geen doorwrochte
analyse van de verschillende
samenlevingsvormen onder ogen
gehad, maar dat was ook niet de
bedoeling. Niet meer dan 'een
neerslag van een verkenning',
concludeert Jac. Vroemen, do
cent aan de school. Maar wel
een heel aardige kennismaking
voor wie geen weet van commu
nes heeft. Wie zich haast kan bij
de werkgroep (p.a. School voor
de Journalistiek, Palmstraat 22
in Utrecht) Voor een luttel be
dragje misschien nog wel een
exemplaar krijgen.
Wie morgen toch in Amsterdam
is om koninginnedag te vieren,
kan daar tussen alle kraampjes,
vlaggetjes en toeters misschien
nog de sociëteit Speak-Inn op
de NZ Voorburgwal 48 vinden,
waar 'tot zeer laat' binnen en
buiten feest wordt gevierd. Iede
re muziekmaker wordt verzocht
met zijn of haar muziekinstru
ment mee te komen spelen in
het straatorkest. Een elektro
nisch orgel en piano zijn er aL
Verder is er tafelvoetbal en sjoe
len in de openlucht en 's avonds
brengt de groep Chosen People
binnenshuis spirituals, rocksongs
en zo al meer. De hele dag en
avond is er in dit centrum van
de bekende Amsterdamse 'dien
sten met belangstellenden' een
volgens de organisatoren 'goed
glas al-of-niet-coholica' tegen
een 'voor Amsterdam belachelijk
lage prijs' te koop.
'Erken onmiddellijk de Voorlopi
ge Revolutionaire Regering als
werkelijke vertegenwoordigster
van Zuid-Vietnam en breek met
het Thieu-bewind', luidt de tekst
op de kaart, waarmee minister
Van der Stoel overstroomd zal
worden als de actie van het
comité Den Haag voor Vietnam
slaagt. Dat comité heeft ansicht
kaarten laten drukken, waarvan
de voorkant bijna geheel in be
slag wordt genomen door de let
ters VRR. Op de achterkant
staat het adres van de minister
al voorgedrukt, zodat de afzen
der er alleen nog naam en
handtekening op hoeft te zetten
en er een postzegel op te plak
ken. Als veel mensen de kaart
kopen en versturen, hoopt het
comité de regering er zo toe te
bewegen de diplomatieke betrek
kingen met Saigon te verbreken
en contact te zoeken met de
VRR, waarvan de van de onder
handelingen in Parijs bekende
mevrouw Binh minister van bui
tenlandse zaken is. Na storting
van ƒ1,35 op postgiro 2768369
t.n.v. penningmeester comité
Den Haag voor Vietnam, Stielt
jesstraat 77 ln Den Haag, wor
den drie van deze kaarten thuis
gestuurd. Wat er van de op
brengst overblijft, gaat naar het
Medisch Komitee Nederland-
Vietnam.
'Wat voor soort insect was het?'
