articulieren leveren ater veel goedkoper an overheidsbedrijven 'Minder straling bij röntgenonderzoek' Bijzondere scholen vrezen voor vrijheid onderwijs Gonzalez Byass Betalen van boete ook in termijnen Scotch-Brite ÏCWlaagstbetaalden edupeerd door snelle roei van minimumloon ■ieven lopen sterk uiteen logensaanwasdeling afgewezen 4 morgen op safari! Brede kritiek op plan minister Van Kemenade Personeel slagerij plotseling zonder een cent op straat Prof. dr. D. WestraGebruik moet en kan beperkt worden 'Nut afwegen tegen risico' Doelminder gevangenisstraffen /KWARTET DINSDAG 29 APRIL 1975 BINNENLAND 3 iingei I HAAG Particuliere waterleidingbedrijven leveren hun water veel goedkoper dan de over take ^bedrijven. De watertarieven in ons land lopen sterk uiteen en de leveringsvoorwaarden zijn eenziidie* in hst. vnnrrififil van dp wat.prlpidinp-hpdriivpn Dit. «ziin onlfAlp var» Ha nnnpinciAe hïa hq iderei ni« citai P. Is he stapel ieen verslaggever it he juist duurder uit dan- de bewoners van de omliggende gemeenten met hetzelfde water. eenzijdig in het voordeel van de waterleidingbedrijven. Dit zijn enkele van de conclusies, die de iósbailsumentenbond heeft getrokken uit een onderzoek onder de waterleidingbedrijven in ons land. geei 1J »- Almelo en voor precies hetzelfde huis en dezefde hoeveelheid 318 gulden in Maassluis. Grote verschillen in tarieven zijn er ook in naburige gemeenten met Watermeter hetzelfde water of met water dat op dezelfde wijze wordt gewonnen. In Vlaardingen en Maassluis bijvoor beeld drinkt men water, dat door Rotterdam wordt gelevera. Rotter dammers moeten echter veelal toe|d in Wageningen vijf .g gulden minder betalen dan bewoners van een aantaj omliggende gemeenten. Anders ligt dat voor Amsterdam mers en Hagenaars. Dezen zijn on weren waterlevering in ons land is ie uitniPPerd over een ?root aantal >pmar ij ven, 110 in totaal. De kosten Dez de consument zijn vrijwel ens gelijk. In de ene gemeente dage soms drie tot viermaal zovee'. :emoe aa&d als in de andere, wille consumentenbond spreekt van mis 'warboel' op het gebied van de in h«>ven- BiJ eenzelfde soort woning waterverbruik is men bijvoor t per jaar en in Dordrecht 180 wip1- Een ander vooroeeid: het aaron1 kost jaarlijks zestig gulden in De voorkant van een Scotch-Brite keukensponsbestaat nithele zachtegaatjesen de achterkant bestaat uit kleine harde draadjes Waar bestaan de zijkanten uit? Uit hele zachtegaat jes én harde kleine draad j es natuurlijk De meest nagemaakte dubbelspons van Nederland. i onze sociaal-economische redactie VerjN HAAG Het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond /W) vreest dat door de huidige snelle jpoei van het minimum- n de werkgelegenheid van met name dè laagstbetaalden wordt èrmijnd. Het verbond zegt dit in zijn jaarverslag over 1974. NCW wijst erop dat het mini- iloon van 1 juli 1973 tot en 1 juli 1974 met 20.8 procent is ^egen. In diezelfde periode is nHhet minimumloon van jeugdï- belangrijk opgetrokken en het kabinet ook nog het be- el van de gelijke betaling van l-Jmen en vrouwen geïntrodu- d. Het valt daarom volgens het V te begrijpen dat veel bedrij- onder invloed van de sterk loonkosten mede als ge- hee van de gelijke betaling van en vrouwen en het mini- nloon de strijd tegen de inter- onale concurrentie hebben s e ten opgeven. Een voorbeeld is Ad ens het NCW de situatie op dit tent in de textielindustrie, is°j ïetzelfde jaarverslag neemt het andermaal scherp stelling te- de plannen van de vakbewe- t j om te komen tot een vorm vermogensaanwasdeling. Het èrer betwijfelt of er ruimte voor dergelijke regeling aanwezig is. ermeer zullen de sociale voor ga ingen ook volgend jaar sterk e, en. Zelfs zo sterk dat het nog 1de f de vraag is of er bij een ge nge economische groei nog va] ite overblijft voor een reëele •UjJsverhoging of handhaving van ïrd nullijn. Pa r ook al is de ruimte er dan is volgens de voorzitter van het BI IT ir. De Wit nog zeer de vraag :ijn organisatie met een vermo- j iaanwasdeling kan instemmen, grote bezwaar is dat het gaat J een collectieve aanspraak om stuk vermogensbezit waarover (ADVERTENTIE) niet de individuele werknemer maar een collectiviteit zeggenschap kan uitoefenen. Afweging De christelijke werkgevers vinden verder dat onder de huidige om standigheden de overheid nog het beste een flink gedeelte van de sociale zekerheidsvoorzieningen voor haar rekening neemt. Op die manier zou er tenminste een reëele afweging van belangen in het ka der van het overheidsbudget plaats vinden. Het sociale verzekerings stelsel zelf is volgens de christelijke werkgevers verstard en verstarrend. Zo'n 25 procent van de beroepsbe volking werkt niet. kan niet wer ken of wil niet werken en geniet een sociale uitkering. Draagt ons stelsel van sociale voorzieningen bij tot een demoralisering- van de ar beid zo vraagt het NCW zich af? De voorzieningen zullen volgens het NCW getoetst moeten worden op hun maatschappelijk effect. Ze mogen de mens niet gewetenloos maken.. De kostenstijging van de sociale verzekering van 1974 op 1975 wordt versluierd door de be langrijke overheidsbijdrage in het kader van het werkgelegenheidsbe leid. Wil een programma geen schijnvertoning worden dan zal het totaal van de uitgaven voor sociale zekerheid bekeken moeten worden. Safaripark met 500 wilde dieren. Strandpark met 20 gratis attrakties Welkom op Beekse Bergen beek/e bergen In een jaar tijd zijn de watertarie ven over het algemeen- fors geste gen, maar ook hier verschillen de bedrijven onderling. Tien daarvan hadden geen enkele verhoging toe gepast. De grootste -uitschieter naar boven was met 30 pet het bedrijf Limburg, dat het grootste deel van deze provincie van water voorziet. Doorgaans bedroeg de stijging 10 tot 15 procent. Een minderheid van de aangeslote nen "heeft geen watermerer. Zij be talen ongeacht hun verbruik. Voor al als het water in1 de toekomst duurder wordt, is--dit- ongewenst vindt de Consumentenbond, die daarom voor algehele bemetering pleit. Uit de voorwaarden, cjie de water leidingbedrijven hanteren is duide lijk te merken, dat ze een monopo liepositie hebben en eenzijdig hun voorwaarden kunnen opleggen. Dit geldt met name voor de beperkin gen van de aansprakelijkheid voor schade. Een merkwaardige .voorwaarde, die vele bedrijven stellen; is dat zij niet aansprakelijk zijn voor schade, veroorzaakt door wijziging van de waterdruk of door de hoedanigheid van het water. Artikel 4 van de waterleidingwet verplicnt echter de eigenaar van het bedrijf tot leve ring van deugdelijk water. De Con sumentenbond z-iet niet in waarom de consument zou móeten opdraai en voor de schade ontstaan door fouten van het bedrijf. Van de 110-bedrijven zijn er zes particuliere nv's. Deze leveren sa men 2.5 pet van alle water (de totale hoeveelheid water die door de 110 bedrijven werd geleverd, be droeg verleden jaar ruim een mil jard kubieke meter). Voor de con sument lagen bij deze bedrijver, de jaarlijkse!kosten van het wate: ge middeld; dertig procent lager dan bij de bedrijven "met ëen andere organisatievorm. Fluoridering: Hoewel de Hoge Raad al geruime tijd geleden heeft beslist dat fluori dering een wettelijke basis mist. leveren elf van de geëriqueteerde bedrijven het water nog- steeds ge fluorideerd. Het zijn -de bedrijven in Delft, Enschedé, Gorkum, Gouda. Maaslans, Maassluis» Ro Verdam, Schiedam, Schipluiden. Tilburg en Vlaardingen: die in,Gouda en Schip luiden leveren het; water slechts aan een deel van de gem'ee tie ge fluorideerd. Al met al, een rare situ atie, vindt de bond. Hij vroeg genoemde bedrijven naar de mogeijkhedèn ivoor bezwaarden. Die waren er niet of ze waren weinig praktisch'.-1 Zoals het be schikbaar stellen 'van flessen or.ge- fluorideerd water of de-mogelijk heid dit op bepaalde- plaatsen af te haen. Een goed alternatief lijkt moeilijk te vinden: aanleg van een extra leidingnet bijvoorbeeld is ui termate, kostbaar. (ADVERTÉNÏIE) Werkgroep gaat veiligheid taxi's bekijken DEN' HAAG Een werkgroep gaat bekijken wat de mogelijkheden zijn om de taxichauffeur een grotere rechtszekerheid en een betere vei ligheid te geven. Minister Westerterp (verkeer en waterstaat) heeft, dit gisteren be kend gemaakt aan een delegatie van hot landelijk overlegorgaan be veiliging taxi's. Het overlegorgaan overhandigde de bewindsman gisteren tweeduizend handtekeningen en een petitie, waarin wordt gewezen op de moord op de Rotterdamse chauffeur Hart man n begin april. Ongeveer drie honderd chauffeurs waren naar Den Haag gekomen om de eisen van het overlegorgaan kracht bij te zett.en. Op de foto: Minister Westerterp bekijkt een taxi die is voorzien van de gewenste veiligheidsvoorzienin gen. Van onze onderwijsredactie DEN HAAG Het bijzonder onderwijs is het op enkele belangrijke punten oneens met de discus sienota Schoolbegeleiding die minister Van Kemenade van onderwijs gisteren heeft gepubliceerd. De Nederlandse Protestants Christelijke Schoolraad, de Nederlandse Katholieke Schoolraad en een deel van de Verenigde Bijzondere Scholen vinden dat de nota onvoldoende de vrijheid van onderwijs waarborgt. (ADVERTENTIE) In de discussienota schetst de mi nister de opzet en de inrichting van een landelijk net van school begeleidingsdiensten (SBD's). Op het ogenblik zijn er ruim 60 SBD's. die de scholen helpen bij begelei ding van leerlingen en bij het ont wikkelen en het vernieuwen van het onderwijs in de school. In som mige gevallen houden ook de lan delijke pedagogische centra zich met deze schoolbegeleiding bezig. De landelijke pedagogische centra zullen als centraal ondersteunings- punt voor de SBD's dienen. Hel verschil tussen de centra en de SBD's ligt onder meer in het feit dat de centra landelijk werken en de SBD's regionaal. In tegenstelling tot de SBD's verlenen de centra geen directe begeleiding aan de scholen, maar bereiden landelijke ontwikkelings- en vernieuwingspro- jekten voor. Doordat de centra 'verzuild' zijn kunnen zij de SBD's helpen om eventueel gewenste le vensbeschouwelijke aspecten tot hun recht te laten komen. Ondersteuning De SBD geeft ondersteuning waai de school zelf bepaalde taken niet kan vervullen of daarbij hulp nodig heeft. De SBD verricht geen aktivi- teiten die de school zelf kan uit voeren. Op grond van zijn deskun digheid heeft de SBD een eigen verantwoordelijkheid en ze hoeft zich niet uitsluitend passief en af wachtend op te stellen. De totale kosten voor de basisvoor zieningen van het schoolbegelei- dingswerk worden op 125-150 mil joen gulden per jaar geschat. Hier van neemt het rijk eenvijfde tot een kwart voor zijn rekening. De rest moet door de gemeenten gefi nancierd worden. Dit subsidiebeleid draagt een voorlopig karakter. Be keken zal worden of in 1977 een wettelijke subsidieregeling van kracht moet worden. De subsidies wordn in twee soorten gesplitst: een basissubsidie voor de opbouw eri Instandhouding van de basis voorzieningen en projektsubsidies voor speciale SBD-aktiviteiten bv. voor achtergebleven groepen in het onderwijs, opvallende lokale initia tieven en hulp in het kader van landelijke experimenten en projek- ten. Vrijwillig Het uitgangspunt voor de verhou ding tussen school en SDB is de dienstverlenende. ondersteunende funktie van de schoolbegeleiding en de vrijwilligheid. De school moet zelf verantwoordelijk zijn voor de inhoud en vormgeving van het leerproces en de schoolloopbaan van de leerlingen. Tegelijkertijd wordt in de nota vastgesteld dat de aktiviteiten van de SBD's een sa menhang moeten vertonen met het landelijk onderwijsbeleid. Zo zal er op het moment vooral aandacht gegeven moeten worden aan de on derwijsachterstand van de achter gebleven milieus en de vernieuwing van het kleuter- en basisonderwijs. In eerste instantie zijn de SBD's bedoeld als hulp voor het kleuter en basisonderwijs, maar bekeken moet worden in hoeverre ook het voortgezet onderwijs, peutervoorzie ningen en het buitengewoon onder wijs gebruik zullen kunnen gaan maken van de schoolbegeleidings diensten. De SBD's hebben ook raakvlakken met een aantal bui tenschoolse voorzieningen zoals de gezondheidszorg, maatschappelijke dienstverlening, vormings- en ont wikkelingswerk en beroepskeuze en beroepenvoorlichting. Wat de bestuursvorm betreft stelt minister Van Kemenade de eis dat alle deelnemende onderwijsrichtin- gen aan het bestuur van de SBD moeten kunnen deelnemen op een manier die recht doet aan hun verantwoordelijkheid voor de dienst. De minister spreekt zich niet uit voor een privaatrechtelijke vorm (een stichting of vereniging) of een publiekrechtelijke vorm (bv. een gemeentebestuur). Binnen de Centrale Commissie voor Onderwijs Overleg (CCOO) is over de bestuursvorm en de financiering van de SBD's een meningsverschil gerezen tussen de minister en het bijzonder onderwijs. Mede daarom is de nota in de vorm van een discussienota verschenen, waarop tot 1 december reacties gegeven kunnen worden. De protestants-christelijke en de katholieke schoolraad en de vere nigde bijzondere scholen op alge mene grondslag (waaronder bv. de vrije scholen en montessorischolen vallen) vinden dat scholen te wei nig keuzemogelijkheden hebben bij het vragen van hulp. De SBD's nemen in de regio's een monopolie positie in en al wordt geen school gedwongen om van de hulp van een SBD gebruik te maken, het zou volgens het bijzonder onderwijs wenselijk zijn als een school zich zou kunnen wenden tot een andere instelling dan zijn eigen regionale SBD. Het bijzonder onderwijs vindt het onjuist dat een school zich in ge vallen waar de identiteit van het onderwijs in het geding is. niet zou kunnen wenden tot een SBD. maar te rade moet gaan bij haar 'eigen' pedagogische centrum. Identiteits begeleiding zou dan een burenge beuren worden" en dat is onwense lijk. De goede Samenwerking tussen diensten en scholen moet een ba sisvoorwaarde zijn. De scholen zou den zo'n samenwerking moeten kunnen afdwingen en dat zou bv. via de financiering kunnen. Van daar dat het' bijzonder onderwijs erop aangedrongen heeft de scho len meer Invloed te geven op het beleid van ds diensten door de schoolbegrotingen. Minister Van Kemenade voelt niet veel voor zo'n financiering omdat daardoor de continuïteit van het werk van de diensten in het gedrang zou kun nen komen. Ook vindt' het bijzonder onderwijs het onjuist dat voor deze regionale diensten niet de stichtings- of ver- enigingsvorm als beheersvorm ge kozen wordt. Teveel invloed van de overheid door een publiekrechtelij ke beheersvorm zou de positie van het bijzonder onderwijs kunnen aantasten. De basisfilosofie van de SBD's als dienstverlenende en ondersteunen de instituten voor de scholen wordt door het bijzonder onderwijs on derschreven. Maar het is wel de' vraag hoe voorkomen kan worden dat de scholen geconfronteerd wor den met boekengeleerdheid van on- derwijstheoreticl Discussie daaro ver is dringend gewenst, zeker om dat over het verschijnsel SBD nog nooit goed gepraat is. de boekerij Van een onzer verslaggevers WEERT De zeventien perso neelsleden van de slagerij annex vleesverpakkingsbedrijf A. Thijs in' Weert zijn gisterochtend door de boekhouder van het bedrijf zonder opgaaf van redenen naar huis ge stuurd. Toen zij om 8 uur 's mor gens niets verrr >edend op hun werk verschenen, werd hun meege deeld dat zij donderdag 'wel meer zullen horen'. Zowel voor het. personeel als voor de onmiddellijk ingeschakelde voe dingsbond van het NKV was de directeur niet bereikbaar. Ook het gewestelijk arbeidsbureau in Weert bleek formeel niet op de hoogte te zijn. Ontspanueens een ogenblik. Leg dit blad even neer. Van onze redacteur, wetenschappen AMSTERDAM Het gebruik vari straling voor röntgenonderzoek moet en kan worden beperkt. De buitenlandse uitspraak, dat de stralingsbelasting tot minder dan tien procent van het huidige niveau kan worden teruggebracht zonder de kwaliteit van het onderzoek te schaden, moet ernstig genomen wor den. En geniet ■l. van een goed glas sherry. A IMPORT ANDRÉKERSTENSTtLBURO. Ook de kleinste dosis stra ling kan namelijk schade toebrengen aan de mens, zei dr. D. Westra gisteren nog eens nadrukkelijk bij de aanvaarding van zijn hoog leraarschap in de algemene radiologie aan de universi teit van Amsterdam. En het röntgenonderzoek is verre weg de grootste bron van kunstmatige straling, naast de nog grotere hoe veelheid natuurlijke straling die onvermijdelijk ls. Volgens de, onzekere en waarschijnlijke pessimisti sche, schatting van de ge volgen van kleine hoeveeL heden straling, zou in Ame rika binnen afzienbare tijd een procent van het aantal optredende kankergevallen een laat effect van röntgen- staling zijn. Er zijn dus har- de redenen om het medische nut van röntgenonderzoek tegen het mogelijke risico af te wegen en daar de conse quenties uit te trekken. Die consequenties -zag prof. Westra in drierlchtihgen. Ten eerste is de opname techniek zoveel verbeterd dat men dezelfde informatie of zelfs meer) kan verkrij gen met gebruik van minder straling. Ten tweede moet van elke röntgenfoto wor den overwogen of hij wel nodig is.- Dat 2al vooral ef fect kunnen sorteren bij massa-onderzóek, met de •bedoeling om bepaalde af wijkingen in een vroeg sta dium te ontdekken. Maar het is ook een overweging Waard bij patiënten met weinig specifieke klachten, die 'volgens een bepaald routineprogramma door de jnedische molen gaan'. De gemiddelde opbrengst aan nieuw ontdekte afwijkingen is daarbij in het algemeen niet groot, aldus prof. We- -stra. Zijn gedachten over massa- onderzoek werkte hij nog wat uit aan de hand van het onderzoek naar borstkanker. Uit een grootscheeps onder zoek van vrouwen tussen 40 en 64 Jaar bleek dat het aantal sterfgevallen door vroegtijdige opsporing tot eenderde van het te ver- wachten aantal kon worden teruggebracht (geteld over een periode van vijf jaar na het onderzoek). Maar bij nadere studie van de gegevens bleek dat dit effect voor het overgrote deel de vrouwen ouder dan vijftig jaar betrof. De sterf tekans van de groep tussen veertig en vijftig werd nauwelijks beïnvloed. Omdat er bovendien aanwij zingen zijn dat borstkanker al bij betrekkelijk jonge vrouwen door straling kan worden veroorzaakt, moet men er ernstig rekening mee houden, aldus prof. We stra, dat massa-onderzoek beneden een bepaalde leef tijd meer b:jdraagt tot het ontstaan van borstkanker dan tot het genezen ervan. Maar om die veronderstel ling waar te maken en om eventueel de kritische leef tijd te bepalen, zal meer on derzoek nodig zijn. 'Ook medisch' De hoeveelheid straling voor een röntgenonderzoek wordt niet alleen bepaald door de technische mogelijkheden, maar ook door medische overwegingen. Het beeld le vert namelijk meer details op naarmate een hogere stralingsdosis wordt toege past. De röntgenoloog zal de techniek zo moeten kiezen dat zijn foto net de nodige informatie oplevert. Prof. Westra had daar een simpel voorbeeld voor. Als je wilt weten óf iemand zijn been gebroken heeft (en dat kan een heel klein scheurtje zijn) is er een scherpe foto nodig, die veel straling 'kost'. Maar als je al weet d&t iemand zijn been gebro ken heeft, en de breuk op geleide van röntgenbeelden wilt zetten, hoef je alleen maar de stand van het bot te zien. En dan kun je met duizend keer zo weinig straling toe. Afwegen Omdat de grootte van het DEN HAAG Minister Van Agt van justitie heeft aan de Tweede Kamer voorgesteld het mogelijk te maken een opgelegde boete in termijnen te betalen. De boete moet dan wel tenminste 500,- bedragen. Verder wil de minister het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering in deze zin wijzigen, dat een boete, die niet wordt betaald, wordt verhoogd met een vijfde. hechtenis besluiten wanneer de boete in het geheel of voor een gedeelte niet is betaald. Deze ver vangende hechtenis kan ten hoog ste een half jaar duren. De rechter kan voor iedere 25 boete een dag vervangende gevangenisstraf opleg gen. Volgens de bestaande wet kan de rechter voor elke niet betaalde halve gulden een dag hechtenis in de plaats stellen. Wanneer een boete niet op tijd is betaald, volgt een schriftelijke aan maning van het openbaar ministe rie. Het bedrag van de boete wordt dan wel met 25 verhoogd. De tweede aanmaning kost een vijfde van de boete met een maximum van 1000. Uiterste middel De achtergrond van de nieuwe voorstellen is, zo blijkt uit de toe lichting van minister Van Agt, de wens om het opleggen van gevan genisstraffen te beperken. Het be talen van de boete in termijnen maakt het mogelijk een hoger be drag op te leggen. 'De vrijheids straf' zo schrijft de minister van justitie, 'krijgt dan het karakter van het uiterste middel, waarvan pas gebruik wordt gemaakt als an dere sancties niet toereikend zijn.' Om een boete effectiever te kun nen invorderen zal het volgens de nieuwe voorstellen gemakkelijker worden gemaakt de bank- en giro rekeningen aan te spreken. Totnu- toe kunnen niet betaalde boetes toch worden geïnd via verkoop van goederen of beslag op het loon. Een belangrijke wijziging is ook. dat de duur van de vervangende hechtenis wordt beperkt. De rechter kan tot vervangende stralingsrisico afhangt van te de gebruiken techniek, is de röntgenoloog de enige die dat risico kan overzien. Hij is dus ook de enige, meent prof. Westra. die het nut van het onderzoek tegen dat risico kan afwegen. Maar een voorwaarde daar voor is. dat hij ook dat voordeel kan taxeren. Kan hij onvoldoende de vraag stelling overzien waarmee een cojlega-speciallst een patiënt naar hem toe stuurt, dan zal hij 'uit angst om belangrijke informatie te missen, al te gemakkelijk geneigd zijn, te veel. maar ook te 'mooie' röntgenfoto's te maken.' Dat was voor prof. Westra aanleiding om te pleiten voor een zekere specialisatie onder zijn collega's. Want één röntgenoloog kan niet meer de diagnose-problemen van alle specialismen over zien. Binnen een groep sa menwerkende röntgenologen kunnen de verschillende vakgebieden worden ver deeld. 'Mam, mag ik nu vertellen, wat ik per ongeluk in de soep heb laten vallen?'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 3